PYTANIE: Jak powinniśmy wzajemnie siebie traktować?
ODPOWIEDŹ: Islam naucza nas jak muszą wyglądać nasze wzajemne relacje międzyludzkie. Najważniejszą zasadą jaką powinniśmy się kierować we wzajemnych stosunkach, to miłość i nienawiść ze względu na Allaha. Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział: „Ktokolwiek kocha ze względu na Allaha, nienawidzi ze wzlędu na Allaha, rozdaje ze względu na Allaha oraz wybacza ze względu na Allaha, zaprawdę udoskonalił on swoją wiarę.”
Jest to najważniejsza zasada, którą powinniśmy kierować sie w naszych relacjach międzyludzkich. Dzięki temu, nasze stosunki z innymi ludżmi nie będą opierały się na prywatnych interesach lub ukrytych motywach. Muzułmanin nie myśli jedynie: Co mogę z tego mieć? Tego rodzaju płytkie relacje będą trwały jedynie tak długo, jak będzie istniała możliwość osiągnięcia prywatnych korzyści. Natomiast zakończą się kiedy owe interesy zostaną osiągnięte.
Z drugiej strony, relacje oparte na miłości ze względu na Allaha, są relacjami trwałymi, które nigdy się nie zakończą, nawet mimo śmierci. Będą trwały wiecznie. Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział: „Jest siedmiu ludzi, których Allah osłoni swoim cieniem,w dniu kiedy nie będzie innego cienia, jedynie Jego cień...” i wymienił wśród nich: „... dwie osoby, które miłują się przez wzgląd na Allaha, spotykają się i cieszą jedynie przez wzgląd na Niego.” [Sahih al-Buhari i Sahih Muslim]
Ibn Hajar, komentując powyższy hadis, wyjaśnił, że chociaż w tym sformułowaniu wspomniani są mężczyżni, to na pewno znaczenie to obejmuje również kobiety.
Istnieje wiele praw jakie ludzie mają wobec siebie. Prawa te pomagają ukształtować nasze relacje. Chciałbym krótko wymienić osiem z tych praw, które my jako muzułmanie powinniśmy poważnie starać się praktykować w naszych kontaktach międzyludzkich. Wzbogacę poniższe prawa praktycznymi przykładami z życia naszych pobożnych poprzedników.
1 - Istnieje finansowe prawo, które mamy wobec siebie nawzajem. Każdy z nas posiada obowiązek finansowego wsparcia osoby, która tego potrzebuje. Jednakże czyniąc to, nie powinniśmy powodować szkody sobie wzajemnie. Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) informuje nas, że Allah mówi: „Moja miłość stała się obowiązkowa dla tych, którzy dają jeden drugiemu ze względu na Mnie.” Jazid b. ‘Abd al-Malik powiedział: „Czuję się zawstydzony przed Allah, aby prosić Go o wejście do Raju dla jednego z moich braci,a następnie jestem skąpy, aby podarować mu złotą lub srebrną monetę.”
2 - Podobnie musimy dostarczać jedzenie i odzież dla potrzebujących. Niech Allah błogosławi Abu Sulajmana al-Darani, który powiedział: „Jeśli całe życie tego świata zawarte byłoby w jednym kawałku pożywienia, które znajdowałoby się w mojej dłoni i jeden z braci zwróciłby się do mnie o to, oddałbym mu ten kawałek z wielką chęcią.” Powiedział także; „Mógłbym włożyć kawałek jedzenia w usta mojego brata i poczuć smak tego pożywienia w moich ustach.”
3 – Musimy również wspierać siebie poprzez nasz wysiłek fizyczny i naszą pracę. Powinniśmy zawsze być chętni do pomocy i do zrobienia czegoś osobiście dla innego człowieka. Muhammad b. Ja’far powiedział: „Niezwłocznie czynię to, co moi wrogowie chcą abym uczynił, ponieważ nie znoszę myśli, że mogliby zostać zawiedzeni.” Jeśli zachowanie to odnosi się do naszych wrogów, to jakie powinno być nasze zachowanie wobec przyjaciół?”
4 – Musimy wyrażać nasze pozytywne uczucia wobec innych. Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział: „Jeżeli ktokolwiek z was kocha kogoś, niech mu o tym powie.”
Mamy także prawo obrony honoru drugiego człowieka, kiedy ktoś próbuje mówić o nim źle. Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział; „Ktokolwiek broni reputacji swojego brata w islamie będzie miał prawo od Allaha do obrony przed piekłem w dniu Sądu Ostatecznego.”
5 – Musimy wybaczać sobie oraz tłumaczyć wzajemnie swoje błędy i wady. Pomyłki drugiej osoby mogą być spowodowane niedociągnięciami w praktykowaniu religii (ktoś popełnia grzech) lub mogą być sposobem traktowania nas przez daną osobę. W pierwszej sytuacji powinniśmy szczerze doradzić tej osobie. Próba naprowadzenia naszego brata w islamie na właściwą drogę powinna być naszym wielkim pragnieniem. Zostało przekazane z życia naszych pobożnych poprzedników, że dwóch braci w islamie było bardzo ze sobą zaprzyjażnionych, następnie jeden z nich popełnił grzech. Ludzie zachęcali pobożnego mężczyznę, aby porzucił swojego grzesznego przyjaciela. On jednak odmówił i powiedział: „On potrzebuje mnie w tej próbie jak nigdy wcześniej. Muszę mu pomóc i modlić się do Allaha, aby go nawrócił na właściwą drogę.” A jeśli chodzi o złe traktowanie, jakiego możemy doświadczyć ze stronny inych, powinniśmy o tym zapomnieć oraz pamiętać, że nikt nie jest idealny i nie możemy oczekiwać od kogokolwiek, że nigdy nie okaże nam złego zachowania.
6 – Musimy modlić się za innych, zarówno podczas ich życia, jak i po ich śmierci. Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział: „Prośba muzulmanina w sekrecie za jego brata zostanie wysłuchana. Na jego głowie znajduje się anioł i za każdym razem kiedy składa on prośby za swojego brata, anioł mówi: „Amin, i to samo dla ciebie.” [Sahih Muslim] Towarzysz, Abu al-Darda, powiedział: „Ofiaruję prośby za siedemdziesięciu moich braci podczas pokłonu w modlitwie.”
7 – Musimy być wierni w naszych relacjach. Nasza wierność wobec siebie nawzajem musi trwać nawet po śmierci danej osoby, poprzez utrzymywanie kontaktów z dziećmi i bliskimi zmarłego. Twoja miłość do tej osoby została przeznaczona do drugiego życia,więc jeśli miłość ta kończy się wraz ze śmiercią tej osoby, oznacza to, że nigdy naprawdę nie istniała. Zostało powiedziane, że trochę wierności po śmierci jest znacznie cenniejsze niż dużo wierności podczas życia.
8 – Musimy być wyrozumiali w naszych stosunkach z ludżmi i nie oczekiwać od nich zbyt dużo. Nie jest dobrze obarczać ludzi czymś, co mogłoby być trudne lub kosztowne dla nich. Imam al-Fudajl powiedział: „Częstą przyczyną rozstania ludzi jest ciężar jaki na siebie wzajemnie nakładają.” Kiedy ludzie są wyrozumiali dla siebie, to miłość jaka między nimi istnieje wzrasta.
Niech Allah pomoże nam wprowadzić powyższe zasady w praktykę w naszym życiu i niech wzmocni miłość jaką czujemy do siebie nawzajem ze względu na Niego.
Przekład: Izabela Kendjakij