PYTANIE: Czym jest khula i jaka jest jego poprawna procedura? Czy jeśli mąż nie chce się rozwieść z żoną, rozwód wciąż może mieć miejsce? Co ze społeczeństwem takim, jak amerykańskie, gdzie kobiety nie lubią swoich mężów (w pewnych kwestiach, gdyż mężowie są religijni)? Kobiety myślą, że mają swobodę w rozwodzeniu się z mężczyznami, jeśli ich nie lubią.
ODPOWIEDŹ: Chwała Allahowi.
Khula oznacza rozejście się żony (z mężem – przyp. tłum.) po zwróceniu zapłaty. Mąż bierze zapłatę i pozwala żonie odejść, bez względu na to, czy zapłatą jest mahr, który jej dał, czy więcej lub mniej.
Podstawową zasadą odnośnie tego jest werset, w którym Allah mówi (interpretacja znaczenia):
„Nie jest wam dozwolone zabierać cokolwiek z tego, coście dali swoim żonom. Chyba że oboje się obawiają, że nie potrafią zachować granic ustanowionych przez Boga. Jeśli się obawiacie, że nie potrafią zachować granic Boga, to oni oboje nie będą mieli grzechu, jeśli ona się wykupi.” [Koran 2:229]
Dowodem z Sunny na to jest fakt, że żona Thabita ibn Qajs ibn Sżammas (oby Allah był z niego zadowolony) przyszła do Proroka (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) i powiedziała: „O Wysłanniku Allaha, nie znajduję żadnych wad u Thabita ibn Qajs w jego charakterze czy jego obowiązkach religijnych, ale nie chcę popełnić żadnego aktu niewiary (kufr) po tym, jak stałam się muzułmanką”. Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) spytał ją: „Czy zwrócisz mu jego ogród?”, ponieważ dał jej on ogród jako jej mahr. Ona odpowiedziała: „Tak”. Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział do Thabita: „Weź swój ogród i daj jej rozwód.” (Zrelacjonował al-Buchari, 5273].
Na podstawie tego uczeni zrozumieli, że jeśli kobieta nie potrafi pozostać ze swoim mężem, sędzia powinien poprosić go, aby dał jej rozwód poprzez khula; w rzeczywistości powinien nakazać mu tak zrobić.
Jeśli chodzi o sposób, w jaki się to robi, mąż powinien przyjąć swoją zapłatę, lub powinni się co do niej zgodzić, a następnie powinien powiedzieć do niej: „faaraqtuki” (odchodzę od ciebie) lub „chaala’tuki (pozwalam Ci odejść), czy podobne słowa.
Talaq (tzn. rozwód) jest prawem męża i może być dany tylko przez niego, gdyż Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział: „Talaq jest prawem tego, kto chwyta za nogę (tzn. konsumuje małżeństwo)”, to znaczy męża. (Zrelacjonował Ibn Madżah, 2081; sklasyfikowany jako hasan (dobry) przez al-Albani in Irła al-Ghalil, 2041).
W związku z tym uczeni powiedzieli, że ktokolwiek jest zmuszony rozwieść się ze swoją żoną poprzez talaq bezprawnie, i rozwodzi się z nią pod presją, wtedy ten rozwód nie jest ważny. Zobacz al-Mughni, 10/352.
W odniesieniu do tego, o czym wspominasz, że kobieta w twoim kraju mogłaby zaaranżować jej własny rozwód poprzez prawa ustanowione przez człowieka, jeśli jest to z powodu, dla którego dozwolonym jest rozwieść się, takim jak odraza do własnego męża, niemożność pozostania z nim, lub niechęć do niego z powodu jego niemoralnych dróg i oddawanie się zabronionym czynom, itp., nie ma nic złego, jeśli chce ona rozwodu, ale w tym przypadku powinna rozwieść się z nim poprzez khula’ i zwrócić mu mahr, jaki jej dał.
Ale jeśli chce ona rozwodu bez powodu, wtedy nie jest to dozwolone, a orzeczenie sądu o rozwodzie w takim przypadku się nie liczy z punktu widzenia prawodawstwa islamskiego (szariah). Kobieta wciąż pozostaje żoną tego mężczyzny. To powoduje nowy problem, iż kobieta postrzegana jest jako rozwódka w oczach (ustanowionego przez ludzi) prawa i może ponownie wyjść za mąż po zakończeniu okresu oczekiwania (iddah), ale w rzeczywistości wciąż jest ona żoną, a nie rozwódką.
Zapytano szejcha Muhammada ibn Salih al-Usajmin (oby Allah się nad nim zmiłował) o podobną sprawę, a on odpowiedział:
Teraz mamy problem. Fakt, że jest ona wciąż jego żoną oznacza, że nie może ona wyjść za mąż za nikogo innego, ale zgodnie z orzeczeniem sądu, najwyraźniej jest ona z nim rozwiedziona, a kiedy skończy się jej okres oczekiwania (iddah), może wyjść ponownie za mąż. Myślę, że jedynym wyjściem, aby zakończyć ten problem, jest to, aby dobrzy i prawi ludzie włączyli się do tej sprawy, aby pogodzić tego mężczyznę i jego żonę. W przeciwnym razie musi mu ona dać jakąś zapłatę, aby był to prawidłowy rozwód (poprzez khula) w świetle prawodawstwa islamskiego (szariah).
Liqa’ al-baab al-Maftooh autorstwa szejcha Muhammada ibn ‘Usajmin, nr. 54; 3/174.
Islam Q&A
Przekład: Monika M.