podążanie za szkołami prawa i zaniechanie nauki

PYTANIE: Co powinniśmy powiedzieć ludziom, którzy nieustannie podążają za mazhab (szkolą prawną) i mówią, że ‘jesteśmy zbyt słabi, by podążać za dowodami (dalil), jedynie uczeni mogą podążać za dalil, jako że oni znają je bardzo dobrze’... Jaka powinna być nasza odpowiedz wobec tych ludzi, którzy uczą się religii (din), lecz przez ‘okulary’ mazahib?

ODPOWIEDŹ: Chwała Allahowi. Przeciętny muzułmanin, który nie ma dostępu do dowodów (dalil) lub nie może ich zrozumieć w sposób, w jaki robią to uczeni, zobowiązany jest pytać i podążać za uczonymi. Allah mówi (interpretacja znaczenia):

[Koran 16:43] {Wiec pytajcie ludzi napomnienia, jeśli sami nie wiecie.}

Lecz w przypadku tych, którzy mogą dojść do poprawnej opinii na daną kwestię, poprzez badanie dowodów, nie jest dozwolonym, by podążali oni za uczonymi, chyba że nie maja czasu, by te kwestie zbadać. W tym przypadku, obowiązuje ich ta sama zasada, co zwykłego muzułmanina, który nie posiada dostatecznej wiedzy. (Szeich Abd al-Karim al-Chudajr)

Nie ma nic złego w uczeniu się fiqhu według jednego z czterech mazhahib, pod warunkiem, że jeśli okazuje się, iż mazhab mówi na daną kwestię coś sprzecznego z dowodem, to podąża się za dowodami (dalil) (a nie za mazhabem – przyp. tłum.) , ponieważ posłuszeństwo Allahowi i Jego Wysłannikowi (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) jest ponad posłuszeństwo komukolwiek innemu. Istotnym jest również zachować dobrą postawę w stosunku do innych szkół myśli i nie rozwijać sekciarskiego zachowania przeciwstawiając się im. Celem powinno się uczynić prawdę i szanować opinie i wysiłek (idżtihad) uczonych. Omawianie z nimi różnych kwestii w uprzejmy sposób powinno być sposobem na dotarcie do prawdy, i życzliwie ostrzegać ludzi, jeśli uważa się, że są w błędzie.

Błędem jest, by osoba zdolna do nauki odrzuciła ją z powodu tego, że jedynie uczeni są w stanie zrozumieć dalil. Nie mówimy osobie niezdolnej do podjęcia idżtihadu, że musi usilnie dążyć do wywnioskowania werdyktów z tekstu, kiedy nie posiada takiej umiejętności i nie rozumie podstaw; w przeciwnym przypadku, zapanowałby chaos. Ale mówimy, że jeśli masz wiedzę i zdolność właściwego zrozumienia, powinieneś przynajmniej wiedzieć, jaki jest dowód twojego imama (za którym podążasz), byś w ten sposób mógł zobaczyć związek z Koranem i Sunną i byś mógł podążać z jakąś namiastka wnikliwości, i nie być jedynie ślepym naśladowcą. A Allah jest źródłem siły i Przewodnikiem ku drodze prostej.

Szeich Muhammed Salih al-Munadżdżid

Przekład: Iman