klonowanie w świetle islamu

ODPOWIEDŹ: Chwała Allahowi.

Allah stworzył człowieka w najlepszej formie oraz obdarzył go największymi zaszczytami. Allaah mówi (tłumaczenie znaczenia):

“My obdarzyliśmy szlachetnością synów Adama. My nosiliśmy ich na lądzie i na morzu. My zaopatrzyliśmy ich w At-Tayyibaat (dozwolone dobra). My wyróżniliśmy ich wielkim wyróżnieniem podnad wielu spośród tych których stworzyliśmy” [al-Israa’ 17:70]

Allah wyposażył człowieka w rozum oraz uczynił go odpowiedzialnym namiestnikiem na ziemi, nakazując mu, aby ją zaludniał i uprawiał. Zaszczycił człowieka obdarzając go Przesłaniem, zgodnym z jego naturą i w rzeczy samej naturę stanowiącym (będącym [fitrah][1]). Allah mówi (tłumaczenie znaczenia):

“Przeto zwróć swoje oblicze ku religii (czystemu islamskiemu monoteizmowi), jak człowiek gorliwie pobożny zgodnie z naturą jaką Bóg obdarzył ludzi przy stworzeniu. – Nie ma żadnej odmiany w Khalq-illaah (i.e. religii Allaha – islamskim monoteizmie), to jest religia prawdziwa, lecz większość ludzi nie wie” [al-Room 30:30]

Islam stara się zachować właściwą [fitrah] człowieka poprzez ochronę pięciu holistycznych celów: religii, życia, rozumu (rozsądku), rodowodu oraz własności; chroniąc je przed zmianami, które mogą prowadzić do ich korupcji (zmian, zakłóceń), niezależnie od tego, czy modyfikacją jest przyczyna czy efekt.

W hadisie qudsi zrelacjonowanym przez al-Qurtubi na podstawie przekazu al-Qaadi Ismaa’iil, Allaah rzecze: “Stworzyłem wszystkich Moich poddanych jako hanifów (wyznawców czystej religii monoteistycznej), lecz szatany przychodzą do nich i odwodzą od ich religii i nakazują im zmieniać Moje stworzenie.” (Tafsir al-Qurtubi, 5/389)

Allaah nauczył człowieka wszystkich rzeczy, o których ten nie posiadał wiedzy, nakazał mu poszukiwać i badać, myśleć oraz analizować. Allaah mówi o tym w wielu miejscach w Koranie, oto kilka przykładów (tłumaczenie znaczenia):

“A czy oni nie widzieli…” [Ta-Ha 20:89, etc.]

“Czyż oni nie patrzą na…” [al-Ghaashiyah 88:17]

“Czyż nie wiedział człowiek, jak stworzyliśmy go z kropli nasienia? Nutfah (zmieszana wydzielina mężczyzny i kobiety w wyniku stosunku seksualnego)” [Yaa-Seen 36:77]

“Zaprawdę, w tym są ajaty (dowody, nauki, znaki) dla ludzi którzy się zastanawiają” [al-Ra’d 13:3]

“Zaprawdę, w tym jest znak dla ludzi, którzy posiadają wiedzę” [al-Nahl 6:67]

“Zaprawdę, w tym są znaki dla ludzi, którzy się zastanawiają” [al-Zumar 39:42]

“Recytuj! W imię twego Pana, Który stworzył (wszystko co istnieje) [al-‘Alaq 96:1]

Islam nie ogranicza wolności badań naukowych ani nie ustanawia na ich drodze żadnych przeszkód; są one środkiem umożliwiającym zrozumienie praw Allaaha regulujących funkcjonowanie Jego stworzeń. Islam wszakże podkreśla, iż badania takie nie mogą być przeprowadzane bez żadnych wytycznych i regulacji; zastosowanie wyników badań naukowych uzależnione jest od analizy przeprowadzonej w świetle szariatu, której celem jest dopuszczenie halal – rzeczy dozwolonych lub zabronienie haram – tego co zakazane.

Nie wolno stosować ‘wiedzy’ tylko dlatego, iż może być ona zastosowana. Wiedza musi przynosić człowiekowi korzyści, chronić go przed szkodą; nie może naruszać praw człowieka ani jego godności, ma chronić wzniosły cel, w jakim został on stworzony przez Allaaha.

Człowiek nie powinien być przedmiotem eksperymentów, a badania naukowe nie mogą naruszać unikalnej tożsamości jednostki, jej cech charakterystycznych; nie moga zakłócać struktury społecznej (relacji społecznych, między ludzkich); zasad pokrewieństwa i pochodzenia; struktur i relacji rodzinnych, które stanowią wyznacznik praw Allaaha od zarania dziejów.

Jednym z najnowszych odkryć w dziedzinie nauki jest klonowanie, o którym głośno w mediach. Przedstawimy stanowisko Islamu dotyczące klonowania, po uprzednim przytoczeniu informacji o klonowaniu przekazanych przez muzułmańskich uczonych i ekspertów w tej dziedzienie.

Definicja klonowania.

Wiemy, że prawa Allaha dotyczące Jego stworzeń ustanawiają, iż człowiek powstaje w wyniku połączenia dwóch komórek; jądro każdej z nich zawiera określoną ilość chromosomów, połowę liczby chromosomów w komórkach ciała człowieka.

Komórka ojca (męża), zwana spermą, łączy się z komórką matki (żony), zwaną jajem, następnie przekształcają się w zapłodnioną komórkęl, która zawiera kompletną liczbę chromosomów i posiada zdolność do podziału. Komórka zagnieżdża się w macicy matki, rośnie i przekształca się w istotę ludzką, zgodnie z wolą Allaha. Komórka ta dzieli się, powstają dwie indentyczne komórki, potem cztery, potem osiem itd. Podział następuje do momentu, w którym komórki zaczynają różnić się jedne od drugich, zaczynają się specjalizować (tkanki i narządy).

Jeśli w fazie podziału, w której komórki się dzielą lecz jeszcze nie specjalizują, jedna komórka oddzieli się od innych – będziemy mieli do czyniania z ciążą mnogą (bliźniaki).

Rezultatem eksperymentów, w których w sztuczny sposób oddzielono komórki od embrionu zwierzęcego , były dwa indentyczne bliźnięta. Takie wyniki nie zostały udokumentowane w badaniach nad człowiekiem. Procedura ta jest odmianą klonowania, albowiem w jej wyniki otrzymujemy dwie identyczne kopie. Jest to tzw. klonowanie przez podział.

Innym sposobem klonowania kompletnego stworzenia, jest pobranie całkowitej liczby chromosomów poprzez wydobycie jądra jednej komórki z organizmu dawcy oraz przeniesienie go (jądra) do komórki jajowej, z której usuwa się uprzednio jej własne jądro. Jest to formowanie zapłodnionej komórki zawierającej kompletną liczbę chromosomów oraz zdolność do podziału; umieszczona w macicy matki, zacznie się rozwijać i dzielić i, zgodnie z wolą Allaha, na świat przyjdzie kompletna istota ludzka. Ten rodzaj klonowania to tzw. przeniesienie jądra lub umieszczenie jądra w komórce jajowej. Oto co oznacza słowo „klonowanie”, oto co miało miejsce w przypadku owcy “Dolly”.

Nowe stworzenie nie jest jednakże dokładną kopią oryginału, albowiem jajo matki, którego jądro zostało usunięte, zawiera wciąż pozostałości jądra w materiale otaczającym usunięte jądro, zaś pozostałości te mają znaczący wpływ na zmiany cech charakterystycznych, dziedziczonych po komórkach organizmu. Takie badania nie zostały udokumentowane odnośnie człowieka.

Zatem klonowanie to powstawanie lub otrzymywanie jednej lub większej liczby istot żywych przez transfer jądra komórki dawcy do komórki jajowej, której jądro zostało usunięte, lub podział zapłodnionego jaja na etapie poprzedzającym wyodrębnienie tkanek i organów.

Jest oczywistym, iż powyższe oraz im podobne procedury, nie stanowią same w sobie aktu kreacji, stworzenia, ani w całości ani części. (....)

Wtrącenie z innego opracowania:

Boski proces kreacji to stwarzanie czegoś z niczego. Człowiek nie jest w stanie tego dokonać, więc klonowanie nie jest tak naprawdę wyłącznie jego działaniem. Ani komórka nie zostaje stworzona przez człowieka, ani nawet nie ma on żadnego wpływu na jej dalszy podział. Człowiek nie może w żaden sposób na nią wpłynąć. Wobec tego klonowanie nie wpływa na proces tworzenia, tak jak w istocie nie wpływa nań stosunek płciowy. Należy także zauważyć, że Wszechmogący Bóg tworzył również życie bez udziału stosunków seksualnych pomiędzy osobnikami płci żeńskiej i męskiej. Adam i Ewa nie mieli ojca, podobnie jak nie miał go Jezus (salla Allaahu alajhi ła salam).

(...cd. fatwy)

Allaah mówi (tłumaczenie znaczenia):

“Albo czy oni przypisywali Allaahowi współtowarzyszy, którzy by stwarzali, jak On stworzył, tak aby ich stworzenie było podobne do Jego stworzenia? Powiedz: ‘Allaah jest Stwórcą wszelkiej rzeczy! On jest Jeden, Wszechpotężny’” [al-Ra’d 13:16]

“Powiedzcie Mi co wydzielacie w postaci nasienia. Czy wy je stwarzacie (i.e. sprawiacie iż zamienia się ono w doskonałą istote ludzką), czy to My jesteśmy Stworzycielem? My wyznaczyliśmy wam śmierć i nikt nie może nas przewyższyć. Aby was zastąpić przez podobnych wam I stworzyć was na nowo, w takiej postaci, jakiej wy nie znacie. I zaprawdę, wy już znacie pierwsze stworzenie (i.e. stworzenie Adama), Dlaczego więc nie chcecie sobie przypomnieć? ” [al-Waaqi’ah 56:58-62]

“Czyż nie widział człowiek jak stworzyliśmy go z Nutfah (nasienia; zmieszanej wydzieliny mężczyzny i kobiety). I oto on jest jawnym przeciwnikiem. I przytacza Nam przykład, a zapomniał o swoim stworzeniu. Mówi on: ‘Kto ożywi kości, kiedo one są zetlałe?’ Powiedz: (Muhammadzie) ‘Ożywi je Ten, Który stworzył je po raz pierwszy! On o wszelkim stworzeniu jest wszechwiedzący!’ On jest Tym, Który wytwarza dla was ogień z zielonego drzewa, i oto wy zapalacie z niego. Czyż Ten, Który stworzył niebiosa i ziemię, nie jest w stanie stworzyć do nich podobnych? Tak, zaprawdę! On jest Wszechwiedzącym Najwyższym Stwórcą. Zaprawdę, Jego Rozkaz, kiedy On chce jakiejś rzeczy, zawiera się w słowie , ‘Bądź!’ i ona jest!” [Yaa-Seen 36:77-82]

“I zaprawdę stworzyliśmy człowieka (Adama) z ekstraktu gliny (wody oraz ziemi). Potem umieściliśmy go (potomstwo Adama) jako Nutfah (kroplę nasienia, zmieszane krople nasienia mężczyzny i wydzielinę kobiety w wyniku stosunku seksualnego i umieściliśmy) w bezpiecznym naczyniu (maciny). Następnie stworzyliśmy z Nutfah grudkę krwi zakrzepłej, potem stworzyliśmy z tej grudki krwi zakrzepłej zalążek ciała; a z tego zalążka stworzyliśmy kości, wtedy oblekliśmy te kości ciałem; następnie uczyniliśmy go innym stworzeniem. Niech będzie błogosławiony Bóg, najlepszy ze stwórców”[al-Mu’minuun 23:12-14]

W oparciu o powyższe, Komitet zadecydował co następuje:

(1) Klonowanie ludzi za pomocą powyższych metod lub innych metod prowadzących do reprodukcji człowieka jest zakazane (haraam)

(2) Jeśli powyższy dekret zostanie w jakikolwiek sposób przekroczony, wówczas należy omówić konsekwencje takiego przekroczenia, w celu wyjaśnienia zarządzeń szariatu regulujących określone sytuacje/kwestie.

(3) Jakiekolwiek sytuacje, w których do małżeństwa ‘dołącza’ osoba trzecia są zabronione, niezależnie od tego czy dotyczą one łona (tzw. matka zastępcza), jaja, spermy czy komórek do klonowania.

(4) Dozwolone jest w Islamie wykorzystywanie technologii klonowania oraz inżynierii genetycznej w badaniach nad bakteriami, mikrobami, roślinami i zwierzętami, w granicach oraz zgodnie z zasadami wyznaczonymi przez szariat, mając na celu zapewnianie korzyści i zapobieganie szkodom.

Przekład Umm Sultan

[1] wrodzona skłonność człowieka, natura, islamski monoteizm. Islam naucza, iż każdy człowiek z natury jest dobry, nie rodzi się skąpany w grzechu lecz w czystości, w wierze w Boga Jedynego; każdy człowiek przychodzący na świat z natury jest muzułmaninem. Pod wpływem czynników zewnętrznych (rodzice, środowisko) staje się chrześnijaninem, wyznawcą judaizmu, ateistą itp.