stosunek z żoną podczas iddah bez intencji przyjęcia jej z powrotem

PYTANIE: Mąż odbywa stosunek ze swoją byłą żoną dwa miesiące po tym, jak sędzia orzekł o rozwodzie. Ona do niego poszła i odbyli stosunek, możliwe, że zaszła wtedy w ciążę. Czy jest to postrzegane jako przyjęcie jej z powrotem? Czy ciąża ta jest zgodna z prawem islamskim?

ODPOWIEDŹ: Iddah dla kobiety po odwołalnym rozwodzie trwa trzy cykle menstruacyjne jeśli miesiączkuje ona, a trzy miesiące, jeśli jest po menopauzie, lub jest młodsza i jeszcze nie miesiączkuje, ponieważ Allah mówi (interpretacja znaczenia):

{Kobiety rozwiedzione mają oczekiwać trzy okresy.} (Koran, 2:228)

{A te spośród waszych żon, które już zwątpiły w okres miesięczny - jeśli macie wątpliwości - niech czekają trzy miesiące; podobnie te, które jeszcze się nie rozwinęły.} (Koran, 65:4}

Mąż może przyjąć żonę z powrotem podczas jej iddah, bez względu na to, czy ona się na to zgadza, czy nie.

Przyjąć żonę z powrotem można (zgodnie z konsensusem uczonych) poprzez słowa na to wskazujące, takie jak „Przyjmuję cię z powrotem”.

Jednak fuqaha poróżnili się co do kwestii przyjęcia poprzez czyny, takie jak stosunek, oraz to, co do niego prowadzi, czyli dotykanie czy całowanie. Są cztery opinie:

1 – W opinii hanafitów, przyjęcie z powrotem odbywa się poprzez stosunek i całowanie z pożądaniem części ciała, oraz przez dotykanie, nawet jeśli odbywa się to poprzez barierę, przez którą można odczuwać żar pożądania. Wszystko to postrzegają jako przejaw przyjęcia żony z powrotem, jak gdyby poprzez odbycie z nią stosunku zgodził się on, by ponownie została jego żoną.

2 – W opinii malikitów, przyjęcie żony z powrotem przez czyny takie jak stosunek i rzeczy do niego prowadzące jest wiążące, o ile mąż przejawia poprzez te czyny chęć przyjęcia żony z powrotem. Jeśli całuje ją lub dotyka z pożądaniem, lub myśli o stosunku z pożądaniem, albo odbywa z nią stosunek bez intencji przyjęcia jej z powrotem, wtedy przyjęcie jej poprzez te czyny nie jest prawomocne i popełnił on czyn zabroniony (haram).

3 – W opinii szafitów, przyjęcie żony z powrotem nie jest prawomocne, jeśli nie jest dokonane za pomocą słów. Nie jest więc prawomocne przyjęcie jej poprzez jakiekolwiek czyny, jak stosunek i rzeczy prowadzące do niego, bez względu na to, czy czynom tym towarzyszyła intencja przyjęcia żony z powrotem, czy nie.

4 – W opinii hanbalitów, przyjęcie żony z powrotem poprzez stosunek jest prawomocne, bez względu na to, czy mąż chce ją przyjąć z powrotem, czy nie. Jeśli chodzi o rzeczy prowadzące do stosunku, nie można poprzez nie przyjąć jej z powrotem, zgodnie z poprawną opinią tejże szkoły.

Zobacz: Tabyeen al-Haqaa’iq (2/251), Haashiyat Ibn ‘Aabideen (3/399), al-Kharshi ‘ala Khaleel (4/81), Haashiyat al-Bujayrimi (4/41), al-Insaaf (9/156) and Mataalib Ooli (5/480).

Najbardziej poprawny wydaje się być drugi pogląd, że stosunek liczy się jako przyjęcie żony z powrotem, jeśli dokonywany jest z taką intencją.

Szejch Ibn Usajmin (oby Allah się nad nim zmiłował) powiedział: "Drugi pogląd to taki, że stosunek nie liczy się jako przyjęcie żony z powrotem, chyba że towarzyszy mu intencja przyjęcia jej z powrotem, ponieważ sam stosunek może odbywać każdy mężczyzna, który nie jest mahram kobiety, jak w przypadku cudzołóstwa (zina). Do takiego pożądania mężczyzna mógł zostać sprowokowany, lub mógł on zobaczyć ją wystrojoną i nie potrafił się kontrolować, więc odbył z nią stosunek, bez intencji przyjęcia jej z powrotem jako żonę i bez jakiejkolwiek intencji powrotu do niej. Zgodnie z tą opinią, odbycie stosunku nie liczy się jak przyjęcie jej z powrotem, chyba że towarzyszyła mu taka intencja. Jest to poprawna opinia i popiera ją szejch al-Islam Ibn Tajmijah (oby Allah się nad nim zmiłował), gdyż stosunek może mieć miejsce albo gdy mąż chce ją przyjąć z powrotem, wtedy jest to czynione z taką intencją, lub może to być zwykły stosunek na skutek pożądania, nie wskazujący na to, że przyjmuje on ją z powrotem. Poprawny pogląd jest taki, żony nie przyjmuje się z powrotem odbywając z nią po prostu stosunek, chyba że mąż ma intencję przyjęcia jej i postrzega to jako dozwolone, opierając się na tym, że jest ona jego żoną. Zatem w tym przypadku jest to równoważne z przyjęciem jej z powrotem, jednak zgodnie z tą opinią; czy jednak gdy odbywa on z nią stosunek bez intencji przyjęcia jej z powrotem i w wyniku tego stosunku spłodzi on dziecko, czy jest ono uważane za jego dziecko? Odpowiedź brzmi tak, jest to jego dziecko, ponieważ w tym przypadku stosunek nie jest jednoznaczny, oraz dlatego, że była ona jego żoną, a jej iddah jeszcze się nie zakończyła. Tak więc nie zostaje on poddany karze za zina, a raczej powinien otrzymać karę dyscyplinarną (tazir).” (Cytat z al-Sharh al-Mumti’ (13/189)).

Uczeni w islamie postrzegają jako zalecane (mustahabb) przyprowadzenie świadków przyjęcia żony z powrotem, gdyż Allah mówi (interpretacja znaczenia):

{A kiedy nadejdzie ich termin, to albo zatrzymajcie je w sposób godny, albo rozstańcie się z nimi w sposób godny. I wezwijcie świadków, dwóch sprawiedliwych spośród was, i ustanówcie świadectwo wobec Boga. Przez to napominany jest ten, kto wierzy w Boga i w Dzień Ostatni. A temu, kto się boi Boga, On przygotuje jakieś wyjście} (Koran, 65:2)

Jeśli rozwiedziona kobieta odmówi stosunku ze swoim mężem do czasu, gdy poświadczy on, że przyjmuje ją z powrotem, niektórzy z fuqaha (uczeni prawa islamskiego) postrzegają to jako objaw jej bystrości i dojrzałości. Al-Charaszi powiedział w swojej Sharh ‘ala Mukhtasar Khaleel (4/87): "Jeśli mężczyzna bierze z żoną rozwód odwołalny [tj. pierwszy czy drugi rozwód (talaq)], następnie przyjmuje ją z powrotem i chce odbyć z nią stosunek, a ona odmawia do czasu, aż przyjęcie to zostanie poświadczone, ma ona prawo to zrobić i wskazuje to na jej mądrość, nie jest wtedy nieposłuszna swojemu mężowi, lecz raczej zostanie za tę odmowę nagrodzona".

Po drugie:

Mąż ten musi okazać skruchę wobec Allaha za odbycie ze swoją rozwiedzioną żoną stosunku bez intencji przyjęcia jej z powrotem i powinien on uznać dziecko za swoje, jeśli ciąża jest wynikiem (tego stosunku – przyp. tłum.). Powinien on raz jeszcze przemyśleć swój rozwód, ponieważ może lepiej dla niego przyjąć żonę z powrotem i opiekować się nią i dzieckiem, które z nią ma.

Po trzecie:

Gdyby przedstawić sprawę sądowi islamskiemu i zarządzi on to, co jego zdaniem jest najodpowiedniejsze, wtedy jego wyrok jest wiążący dla obojga partnerów, ponieważ wyrok qadi (sędziego muzułmańskiego) unieważnia wszelkie różnice w opiniach uczonych.

Jeśli mieszkacie w państwie Zachodu, gdzie nie ma sądów prawa islamskiego, to myślimy, że mężczyzna posiadający wiedzę o islamie i prawie (fiqh) powinien rozsądzić w waszej sprawie [możecie skontaktować się z taką osobą poprzez centrum islamskie] i może on osądzić, opierając się na posiadanej wiedzy z zakresu zasad w tej kwestii, a jego wyrok będzie wiążący, tak jak wyrok sądu islamskiego. A Allah wie lepiej.

ISLAM Q&A

przekład: Monika M.