PYTANIE: Kto jest apostatą i w jaki sposób należy z nim postąpić?
ODPOWIEDŹ: Apostatą jest osoba, która przyjęła islam, lub według innej opinii, która urodziła się muzułmaninem, a następnie postanawia go opuścić. Co do postępowania wobec takiej osoby, istnieją różne opinie na ten temat. Większość uczonych jest zdania, że należy go upomnieć oraz poprosić o nawrócenie. Jeśli mimo to, pozostanie przy swoim stanowisku, to powinien zostać stracony. Inni uczeni są zdania, że skoro Koran potwierdza wolność wyznania, apostata zostanie osądzony w Dniu Zmartwychwstania. Jeszcze inni uczeni, rozważając apostazję jako naruszenie i potencjalne zagrożenie dla stabilności i integralności państwa islamskiego, nie znajdują zdecydowanych i ostatecznych dowodów na to, że apostata powinien zostać stracony, co najwyżej może podlegać uznaniowej karze w zależności od szkód, jakie jego apostazja wyrządziła w społeczeństwie.
Dr Jamal Badawi
PYTANIE: Jaka jest kara za apostazję w islamie i kiedy apostata powinien zostać zabity?
ODPOWIEDŹ: Nie istnieje nawet jeden werset w Koranie, który określałby ziemską karę za apostazję. Koran mówi jedynie o karze w życiu przyszłym. Natomiast liczne wersety Koranu potwierdzają wolność wyznania i odrzucają przymus w religii, (Koran, 2:256).
W hadisach jednak istnieją pewne teksty sygnalizujące o karze za apostazję, aczkolwiek uczeni różnią się co do interpretacji tych tekstów. Niektórzy dokonują rozróżnienia między apostazją, która występuję w połączeniu z walką z muzułmanami, popełnieniem przestępstwa lub aktu "zdrady" wobec państwa. Zgodnie z tą interpretacją, kara śmierci jest wykonywana, ze względu na popełnione zbrodnie, nie jedynie z powodu pozostawienia islamu. Inni badacze nie dokonują takiego rozróżnienia. Jednakże pierwsza interpretacja wspierana jest przez szereg innych autentycznych hadisów, które pokazują, że kiedy mężczyzna w Medynie odszedł od islamu, Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha niech będą z nim) ani nie nakazał, aby go zabito, ani aby ukarano go w żaden inny sposób i kiedy mężczyzna w końcu opuścił Medynę, Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha niech będą z nim) nie wysłał za nim nikogo, aby go aresztować lub ukarać z powodu jego apostazji. Jeśli rzeczywiście kara dla apostaty byłaby hadd (określona jako obowiązkowa kara) można by oczekiwać, że Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha niech będą z nim) będzie pierwszy w realizowaniu prawa Allaha. Hadisy te są przekazane w Sahih al-Buchariego, najbardziej autentycznym zbiorze hadisów, w księdze Al-Ahkam, która znajduje się w tłumaczeniu na język angielski przez M. Mohsen Khan, tom 9, Hadis numer 316, 318 i 323, stron 241 , 242 i 246. Są one również w Fath al-Bari, tom 13 pod Kitab Al-Ahkam, hadisy numer 7209, 7211 i 7216.
Dr Jamal Badawi
PYTANIE: Jeśli istnieją rozbieżności w odniesieniu do sposobu postępowania wobec apostazji od islamu, to czemu człowiek bierze decyzję w swoje ręce, jeśli mógłby popełnić błąd i zabić człowieka? Dlaczego nie zostawić te rzeczy Allahowi Miłosiernemu, Litościwemu? Koran i sunna mówią nam, abyśmy byli wyrozumiali, a może ktoś, kto dokonał apostazji mógłby powrócić do islamu ponownie. Wydaje mi się, że ludzie, którzy wierzą, że ich interpretacje są tak dokładne, mogliby zaszkodzić komuś z jakiegokolwiek powodu, ukazują islam jako barbarzyński dla niemuzułmanów, ostatecznie robiąc więcej szkody niż pożytku.
ODPOWIEDŹ: Wa alaykum as-salamu-wa Rahmatullahi wa Barakatuh.
W pełni się zgadzam z Tobą, siostro, że w ostatecznym rezultacie apostazja jest w rękach Allaha i, jak wspomniano wcześniej, wszystkie wersety w Koranie, które odnoszą się do apostazji mówią o karze w życiu przyszłym i żaden nie mówi o karze w tym życiu. Muszę również zgodzić się z Tobą, że w przypadku przestępstw, które nie mają określonej kary obowiązkowej, podstawowym kierunkiem szariatu jest umożliwienie ludziom odwołania się i poprawy. Na przykład, nawet osoby, które popełniły przestępstwa, takie jak rozbój (hirabah) dana jest im możliwość w Koranie, aby się nawróciły, zanim zostaną zatrzymane [Koran, 5:33]. Jest to oznaka rehabilitacyjnego charakteru islamu, a nie czysto represyjnego.
Również zgadzam się, że biorąc pod uwagę sytuację na świecie, nawet w innym czasie, naleganie na ziemskie karanie bez definitywnego dowodu (dalil) powoduje więcej szkody niż korzyści. Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha niech będą z nim) odmówił spełnienie żądań niektórych jego towarzyszy, aby ukarać Ibn Abi Salula, bardzo niebezpiecznego hipokrytę, który wyrzadził wiele zła w społeczności muzułmańskiej, nazywając przy tym siebie muzułmaninem. Powodem podanym przez Proroka było: "Obawiam się, że ludzie powiedzą, że Muhammad zabija swoich towarzyszy". To pokazuje, że był uwrażliwiony na znaczenie utrzymania dobrej reputacji islamu jako religii miłosiernej, co jest kluczem do rozprzestrzeniania swoich podstawowych wartości i istotnych wiadomości wśród nnych wspólnot wyznaniowych tak długo, jak nie jest to kwestia kary przewidzianej jako obowiązkowa.
Dr Jamal Badawi
przekład powyższych fatw: Izabela Kendakij
PYTANIE: Co to jest apostazja? Jak należy traktować apostatę? Jaka jest kara za to i kiedy apostata powinien być pozbawiony życia?
ODPOWIEDŹ: W kwestii traktowania apostaty są różne opinie na ten temat. Część uczonych uznaje, że należy go poinformować o błędzie i prosić o nawrócenie, a jeżeli odmówi, powinien być stracony. Inni uczeni podtrzymują opinię, że ponieważ Koran potwierdza wolność wyznania, apostatę należy pozostawić samemu sobie, ponieważ prawdziwe rozliczenie nastąpi i tak w Dniu Sądu Ostatecznego. Jeszcze inni uczeni uznają apostazję jako wykroczenie przeciwko stabilności i integralności społeczeństwa islamskiego, która jednak nie jest dostatecznym decydującym powodem do egzekucji. Ta grupa uczonych uznaje karanie apostaty w sytuacji, gdy szkodzi społeczeństwu, faktycznie uznając za powód do kary szkody społeczne a nie apostazję.
W Koranie nie znajdziemy ani jednego słowa dotyczącego ziemskiej kary za apostazję, mówi jedynie o karze pozagrobowej, a jednocześnie wiele wersetów koranicznych mówi o wolności religii, braku przymusu religii i odrzuceniu takiej postawy – np. Koran 2:256
Jednakowoż w hadisach znajdują się przekazy sugerujące pozbawienie życia apostaty I uczeni nie są zgodni co do interpretacji tych tekstów. Niektórzy z nich wprowadzają różnicę pomiędzy apostatą działającym przeciwko muzułmanom, popełniającym zbrodnie czy dopuszczających się zdrady państwa. Odnośnie tej interpretacji kara śmierci związana jest z przestępstwami popełnionymi przez apostatę, nie odejściem od islamu. Inni uczeni nie uznają takiego rozróżnienia.
Pierwsza opinia jest podparta przez wiele autentycznych hadisów, jeden z nich dotyczący mężczyzny w Medynie, którego Prorok (pokój z nim) ani nie kazał stracić ani nie zastosował żadnej innej kary, a kiedy apostata swobodnie opuścił Medynę Prorok (pokój z nim) nie posłał za nim nikogo, kto miałby go aresztować lub ukarać z powodu odejścia od islamu. Gdyby kara śmierci należała do kategorii nakazanych przez Allaha [had] należałoby oczekiwać, że Prorok byłby pierwszą osobą dążącą do wykonania poleceń Allaha.
Wspomniane hadisy znajdują się w zbiorze Buchari, najautentyczniejszej kolekcji hadisów, w księdze al-Ahkam, którą można znaleźć w angielskim tłumaczeniu M. Mohsena Khana, vol.9, nr 316, 318, 323; oraz w Fath al-Bari vol.13, księga al-Ahkam, nr 7209, 7209, 7211, 7216.
Przekład Ukhti Hagar