przeszczepy i donacje organów
PYTANIE: Jaki jest wyrok odnośnie donacji organów?
ODPOWIEDŹ: Chwała Allahowi. Nie wszystkie donacje organów są sobie równe. Są donacje organów, od których zależy życie i takie, od których życie nie zależy. Jeśli chodzi o donacje organu, od którego zależy życie (żywej osoby), jak serce lub wątroba, nie jest dozwolonym go oddać, wg konsensusu uczonych, ponieważ oznacza to zabicie duszy. Aczkolwiek, jeśli chodzi o organ, od którego życie nie zależy, jak nerka czy naczynia krwionośne, wtedy istnieje różnica w opiniach współczesnych uczonych, i istnieją dwa poglądy na tę kwestię:
Że przeszczep organów ludzkich jest dozwolony.
Że przeszczep organów ludzkich jest niedozwolony.
Fatwy stwierdzające, że jest to dozwolone zostały wydane na kilku konferencjach, seminariach i komitetach, min: International Islamic Conference (Międzynarodowa Konferencja Islamska w Malezji); większość Islamic Fiqh Council (Islamska Rada Fiqh); Radę Starszych Uczonych KSA; oraz Fatwy Komitetów w Jordanii, Kuwejcie, Egipcie i Algierii.
Jest to również pogląd niektórych uczonych i badaczy, łącznie z Szejchem Abd al-Rahmanem ibn Sa’di.
Niektórzy uczeni poparli pogląd, iż przeszczepy organów są dozwolone pod warunkiem, że dawcą jest harbi kafir (tzn. niewierny, który znajduje się w stanie wojny przeciwko islamowi, nie ten, z którym muzułmanie mają układ, ani ten, który żyje pod ich ochroną), ponieważ harbi kafir nie posiada świętości, podczas gdy świętość muzułmanina jest ustanowiona za życia i po śmierci.
Więcej informacji w książce "Ahkaam al-Dżaraahah al-Tibbiyyah" autorstwa Szejcha Muhammada al-Mukhtaar al-Szanqiti, str. 354-391.
I Allah wie najlepiej.
Islam Q&A
przekład: Iman
PYTANIE: Czy wolno oddawać lub otrzymywać (jako przeszczep) narządy, jako że nie znalazłem żadnego jasnego zakazu przeszczepu narządów w Koranie?
ODPOWIEDŹ: Chwała Allahowi. Temat ten podlega badaniu Islamskiej Rady Fiqhu (Madżma’ al-Fiqh al-Islami), która wydała następującą fatwę:
Wolno przeszczepić narząd z jednej części ciała jednego człowieka drugiemu, dopóki człowiek starannie sprawdzi, że korzyści płynące z tej operacji przeważają nad jakąkolwiek szkodą, jaka mogłaby z niej wyniknąć i pod warunkiem, że robi się to, aby zastąpić coś, co zostało utracone lub aby przywrócić wygląd tego narządu lub jego normalne funkcjonowanie, lub aby poprawić wadę lub zniekształcenie, które powoduje fizycznie lub psychiczne cierpienie.
Dozwolonym jest przeszczepić organ jednej osoby drugiej, jeśli jest to narząd, który może się zregenerować, jak skóra czy krew, pod warunkiem, że dawca jest osobą dojrzałą i rozumie, co robi, i że wszystkie inne związane z tym warunki szarijatu są spełnione.
Dozwolone jest użycie części narządu, który został usunięty z powodu choroby, by przyniósł on korzyści innej osobie, jak użycie rogówki oka usuniętej z powodu choroby.
Jest haram (zabronione) brać organ, od którego zależy życie, jak branie serca od żywego człowieka, by przeszczepić je innej osobie.
Jest haram (zabronione) brać narząd żyjącej osoby, jeśli w ten sposób można upośledzić jakąś podstawową funkcję życiową dawcy, nawet jeśli nie istnieje zagrożenie samego życia (dawcy), jak np. usunięcie rogówki z obydwu oczu. Aczkolwiek, usunięcie narządów, które doprowadzi jedynie do częściowego upośledzenia to kwestia, która wciąż podlega dyskusji uczonych.
Dozwolone jest przeszczepić organ osoby zmarłej osobie żyjącej, której życie zależy od przeszczepienia tego narządu, lub której funkcje życiowe zostaną upośledzone, jeśli nie otrzyma przeszczepu, pod warunkiem, że zarówno zmarły dawca dał pozwolenie na to przed śmiercią lub dadzą pozwolenie jego krewni, lub przywódca muzułmanów w przypadku zmarłych o nieznanej tożsamości lub nieposiadających krewnych.
Należy starannie dopilnować, czy istnieje odpowiednia zgoda na przeszczep organów w przypadkach opisanych powyżej, aby upewnić się, że nie mamy do czynienia z handlem organami. Nie jest dozwolone handlować ludzkimi organami w żadnym wypadku. Aczkolwiek kwestia, czy beneficjent może zapłacić, by otrzymać organy, których potrzebuje lub by okazać wdzięczność, jest wciąż sprawą podlegającą dyskusji uczonych.
Wszystko inne, poza przypadkami opisanymi powyżej, wciąż podlega dyskusji uczonych i wymaga dalszych szczegółowych badań w świetle badań medycyny i zasad szarijatu.
I Allah wie najlepiej.
Za "Qararat Majma' al-Fiqh al-Islami".
Islam Q&A
przekład: Iman