zmiana nazwiska a islam

UWAGA: Uczeni nie są zgodni co do kwestii czy zmiana nazwiska w przypadku zamążpójscia jest rzeczą zabronioną czy nie. Poniżej fatwy prezentujące ich stanowiska.

PYTANIE 1: Wyobraźmy sobie 3 osoby: Mustafa X (ojciec), Amina Y (matka) i Jussef (syn). 1) Małżonka powinna przyjąć nazwisko męża (Amina X), zachować nazwisko panieńskie (Amina Y), czy tez nosić oba (Amina YX lub XY)? 2. Syn powinien nosić nazwisko swojego ojca (Jussef Y), nazwisko swojej matki (Jussef X), czy tez nosić oba (Jussef YX lub Jussef XY)?

ODPOWIEDŹ: Zabronione jest przyjmowanie nazwiska kogoś innego niż własnego ojca. Zabronione jest wiec małżonce przyjęcie nazwiska jej męża, musi ona nosić nazwisko swojego ojca. Podobnie małżonek nie przyjmuje innego nazwiska, nosi nazwisko swojego ojca. Tak samo ich dziecko nie przyjmuje nazwiska matki lecz nazwisko swojego ojca. Powiemy wiec: Jussef Mustafa Zaid. Allah powiedział (interpretacja znaczenia):

[Koran 33:5] {Nazywajcie ich imieniem ich ojców, to będzie sprawiedliwsze u Boga}

Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział: „Ten, kto się przedstawia jako syn kogoś innego niż własnego ojca wiedząc, ze to nie jest jego ojciec, temu Raj będzie zabroniony.”

Przekład Żaneta

PYTANIE 2: W dzisiejszych społeczeństwach, wiele sióstr przyjęło nazwisko ich mężów nie wiedząc, że należało pozostać przy nazwisku panieńskim. Czy koniecznie musza one powrócić do ich panieńskiego nazwiska, czy tez mogą zachować nazwisko mężów? A co z dzieckiem pochodzącym z cudzołóstwa, ma ono nosić nazwisko ojca czy matki? Jest na to dowód?

ODPOWIEDŹ: Jest zabronionym łączyć się z kimś innym niż ojcem (nazwiskiem). Naśladowanie niewiernych w ich praktyce polegającej na przyjmowaniu nazwiska męża i rezygnowaniu ze swojego jest zabronione. To błąd i jest on obrazą dla kobiety. Ta, którą to zrobiła (zmieniła nazwiska) musi wyrazić skruchę przed Allahem i ustanowić prawdę łącząc się znów ze swoim ojcem (nazwiskiem). Co do dziecka nieślubnego, łączy się je z matką (nazwiskiem), a nie z cudzołożnikiem (ojcem).

Przekład Żaneta

PYTANIE 3: Dlaczego mężatka nie może nosić nazwiska męża?

ODPOWIEDŹ: Chwała Allahowi. Liczne sa przykłady naśladowania obyczajów zachodnich w dziedzinie przyjmowania nazwisk. Na początku przyczyna takiej praktyki były sytuacje, kiedy to niektórzy zaczęli adoptować dzieci i zapragnęli nadać im swoje imiona (nazwiska). Aby odróżnić je od ich prawdziwych dzieci, mówili: Ahmad ibn Muhammad (w przypadku gdy chodziło o prawdziwe potomstwo) i Ahmad Muhammad (potomstwo adoptowane). Od 14-ego wieku, zaczęto usuwać słowo „ibn”, co jest niedopuszczalne z punktu widzenia lingwistyki, tradycji i prawa. Tylko Bogu możemy się skarżyć. Jednym z efektów tej praktyki jest przyjmowanie przez kobietę nazwiska męża. Powinniśmy powiedzieć „ta a ta kobieta, córka tego a tego”, a nie „ta a ta małżonka tego a tego”. Allah Najwyższy powiedział (interpretacja znaczenia):

[Koran 33:5] {Nazywajcie ich imieniem ich ojców, to będzie sprawiedliwsze u Allaha.}

Obowiązuje nas ta zasada i w życiu doczesnym i w Życiu Przyszłym, jak wynika ze słów Proroka (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim): „W Dniu Zmartwychwstania przyzna się zdrajcy sztandar i zostanie powiedziane: Oto zdrada tego a tego (imię), syna tego a tego.” [Buchari 5709, Muslim 3265]

Szeich Bakr Abu Zaid powiedział: „Jest to częścią tajemnic prawa. Łączenie się z ojcem nazwiskiem ułatwia identyfikacje osoby i odróżnienie jej, ponieważ ojciec dysponuje władzą nad swoim synem, jak i matka. Ojciec w interesie swego dziecka, wybiera się w miejsca publiczne, na bazar, znosi niebezpieczeństwa podróży, aby zapewnić legalne zaopatrzenie i zadbać o interesy swej rodziny i rożne sprawy. To dlatego należy łączyć się z nim (nazwiskiem) a nie z matką, która zostaje w domu i której to Allah nakazał:

[Koran 33:33] {Zostańcie w waszych domach}

[zob. Asmijjatu al-małlud, str. 30-31]

Zważywszy na brak więzów pokrewieństwa pomiędzy małżonką i jej mężem, jakim prawem można nadać jej jego nazwisko? Poza tym, może zdarzyć się, że zostanie ona oddalona (przez męża) lub stracić swojego męża i poślubić innego, ma więc znów zmienić nazwisko wraz ze zmiana męża? Do tego należy dodać, ze łączenie się nazwiskiem z ojcem jest fundamentem regulacji dotyczących między innymi dziedziczenia, wydatków, stosunków pokrewieństwa. Przyjęcie przez żonę nazwiska męża niszczy to wszystko. A poza tym, jaki istnieje związek między tą kobieta a ojcem jej męża - jeśliby nosili to samo nazwisko? Jest to złuda w stosunku do rzeczywistości i rozsądku. Mąż nie ma prawa nadać żonie swojego nazwiska, jeśli zachowuje on nazwisko ojca! Dlatego każda kobieta, która przyjęła nazwisko męża musi wszystko odwrócić i nadać rzeczom ich właściwy porządek.

Przekład Żaneta

PYTANIE 4: Pewna kobieta zrzekła się nazwiska męża i przyjęła znów swoje nazwisko panieńskie sprzed konwersji na islam. Po przyjęciu islamu, odeszła ona od swojego męża i zapragnęła zmienić oficjalnie swoje imię by wziąć imię muzułmańskie, aby moc potwierdzić tym swoja tożsamość religijna. Pragnęła powrócić do swojego nazwiska panieńskiego, jednak wołałaby przyjąć panieńskie nazwisko matki zamiast nazwiska ojca z powodu pewnych różnić miedzy nią a jej ojcem i ponieważ nie pełnił on żadnej roli w jej wychowaniu. Czy może przyjąć nazwisko panieńskie matki?

ODPOWIEDŹ: Chwała Allahowi. Słusznie kobieta ta chce zamienić swoje imię na imię muzułmańskie i odejść od nazwiska jej byłego męża. Nie jest jednak dozwolone, aby nosiła nazwisko kogoś innego niż jej ojca, jakie by nie były ku temu powody, ponieważ Najwyższy powiedział (interpretacja znaczenia):

[Koran 33:5] {Nazywajcie ich imieniem ich ojców},

a Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział: „Ktokolwiek łączy się z kim innym niż jego ojciec (za pośrednictwem imienia, nazwiska) będzie przeklęty przez Allaha, anioły i wszystkich ludzi.” [Abu Dałud 2599; Sahih al-Dżami 6104]

Przekład Żaneta

PYTANIE 5: Czy jest dozwolone na Zachodzie kobiecie, mężatce, zmienić nazwisko i przyjąć nazwisko jej męża?

ODPOWIEDŹ: Zabronione jest w islamie łączyć się nazwiskiem z kim innym niż ojciec, i nie ma znaczenia tu czy chodzi o kobietę czy o mężczyznę, a ten który tak czyni wystawia się na poważną groźbę i przekleństwo.

Szeich Salih al-Fawzan

Przekład: Żaneta

PYTANIE 6: (…) Czy kobieta powinna po ślubie zmienić swe nazwisko na nazwisko męża, jak to ma miejsce na Zachodzie?

ODPOWIEDŹ: (…) Jeśli chodzi o twoje pytanie, przyjęcie przez kobietę nazwiska jej męża jest praktyką czysto kulturową, która nie ma nic wspólnego z islamem. Warto wiedzieć, że „przyjęcie przez kobietę nazwiska jej męża, kiedy za niego wychodzi, jest znakiem, że przynależy ona do niego. Odnosząc się do historii, kobieta była całkowicie podległa swemu mężowi. W islamie nie doświadcza ona niczego takiego. Zachowuje ona swe nazwisko, ponieważ może działać niezależnie od niego. Jeśli dochodzi do rozwodu, wraca ona do swej własnej rodziny. W krajach Zachodu nawet po ślubie nazywana jest ona nazwiskiem swego (byłego - przyp. tłum.) męża. To jest naprawdę dziwne”. (Źródło: www.islamcity.com)

Jednakże jeśli chodzi o islam, nie ma nic złego w tym, że żona używa lub nosi nazwisko swego męża.

Odnośnie tego Dr Muzammil H. Siddiqi, były przewodniczący Islamic Society of North America, stwierdził:

„Nie ma wśród muzułmanów określonej tradycji jeśli chodzi o nazwisko. Czasem ludzie przybierają nazwisko rodziny (Quraszi, Haszimi), czasem zaczerpną swe nazwisko od zawodu (Qassab, Nadżdżar), czasem od miasta w którym się urodzili (Makki, Madani, Szami, Masri) i na wiele innych sposobów. Właściwym w islamie jest to, że dana osoba powinna być znana ze swego imienia i z imienia swego biologicznego ojca. Nie jest wymagane od kobiety przybieranie nazwiska jej męża, lecz także nie jest zabronione, jeśli jest ona rozpoznawana jako żona takiego a takiego”.

Dr Siddiqi dodaje potem: „Jest dozwolonym, by kobieta zmieniła swe nazwisko po ślubie. Kobieta może przedstawiać się, bądź inni mogą ją przedstawiać, jako żonę takiego a takiego. W hadisach widzimy, że o żonach Proroka wspominano czasem przy użyciu imion ich ojców, a czasem nazywając „żoną Proroka”. Te kwestie raczej są oparte na praktykach kulturowych i można postąpić tak, jak jest wygodnie. Co jest zabronione w islamie to to, by ktoś mówił o sobie jako o synu lub córce kogoś innego niż prawdziwy biologiczny ojciec. Allah mówi w Koranie:

{Nazywajcie ich imieniem ich ojców, to będzie sprawiedliwsze u Boga.} [33:5].

Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział:

„Ktokolwiek domaga się imienia kogoś innego niż jego ojciec, nie poczuje nawet zapachu Raju” (Zrelacjonował Ibn Madżah)”.

A Allah wie najlepiej.

Przekład Monika M.