donacja organów do celów medycznych

PYTANIE: Jaki jest pogląd islamu na donację organów po śmierci człowieka do badań medycznych? (...)

ODPOWIEDŹ: (...) Jeśli chodzi o autopsję zwłok ludzkich, czy to osoby starszej czy dziecka, ma ona spore znaczenie w nauce medycyny, gdyż to dzięki tej wiedzy (chirurgii) lekarze będą w stanie uratować życie pacjenta (co jest obowiązkiem). Autopsja, z drugiej strony, jest rzeczą zasadniczą z punktu widzenia eliminacji dręczących pacjenta bólów, co znów jest obowiązkiem.

Jeśli chodzi o poniżenie zwłok lub łamanie ich nienaruszalności (spowodowane poprzez usunięcie lub okaleczenie organu jego ciała), może to być usprawiedliwione osiągnięciem (w ten sposób) większej z dwóch korzyści. (Islamski) wyrok wymaga, by jeśli dwie korzyści są ze sobą sprzeczne, dać pierwszeństwo tej bardziej korzystnej. A w przypadku, gdy dwie szkodliwe sprawy są ze sobą sprzeczne (i nie ma możliwości uniknięcia obydwu), wtedy należy pozwolić na mniej szkodliwą, by w ten sposób uniknąć większego zła.

Zwalczanie chorób i zapewnienie bezpieczeństwa społeczeństwu leży w społecznym interesie, podczas gdy odmówienie/odrzucenie autopsji zmarłego jest interesem indywidualnym należącym jedynie do niego. Dlatego też, korzyść społeczna (ogólna), którą można postrzegać jako cel ważniejszy, ma pierwszeństwo nad interesem indywidualnym, który jest celem mniejszym (przez porównanie).

Z drugiej strony, niewątpliwie uchronienie żywego człowieka przed krzywdą/szkodą ma pierwszeństwo nad uchronieniem od niej zmarłego (w przypadku sprzeczności dwóch korzyści). A nauka medycyny jest jednym ze społecznych obowiązków nakazanych muzułmańskiej ummie, którego podjęcie wymaga nauki autopsji oraz innych medycznych dziedzin. Z perspektywy islamu, jakakolwiek rzecz/kwestia, bez której niemożliwym jest spełnienie obowiązku, sama w sobie staje się obowiązkiem. Stąd, można oddać części ciała (do badań medycznych). Aczkolwiek, jeśli dostępne jest ciało nie-muzułmanina do nauki lub w procesie nauczania można wykorzystać inne środki, bez potrzeby łamania nienaruszalności zmarłego, wtedy niedozwolonym jest używać zwłok muzułmanina do autopsji, gdyż potrzeby mierzone są wg ich stopnia. Istnieje fatwa zgodna z tym, co wyżej przestawiliśmy, wydana przez następujące islamskie autorytety:

1) The Council of Senior Scholars of Saudi Arabia (Rada Starszych Uczonych KSA, 9-te posiedzenie, 1396 H)

2) The Islamic Judicial Assembly in Mekkah (Islamskie Zgromadzenie Sędziowskie w Mekce, 9-te posiedzenie, Safar, 1408H)

3) Al-Azhar Judicial Committee (Komitet Fatw Uniwersytetu al-Azhar), 29/2/1971

I Allah wie najlepiej.

przekład: Iman