PYTANIE: Czy moglibyście mi wyjaśnić kwestię niewolników w islamie? W Koranie wiele razy wspomniane jest to pojęcie, szczególnie w sensie, kiedy człowiek jest niewolnikiem swego Pana, Allaha, które całkowicie rozumiem i z którym się zgadzam. Jednak w wielu miejscach Koran podaje przykłady, kiedy to mężczyzna/kobieta jest niewolnikiem innego mężczyzny/kobiety. W jakim kontekście Allah zezwolił na to, jeśli jest to w ogóle dozwolone.
ODPOWIEDŹ: Chwała Allahowi. Bycie niewolnikiem Allaha, wychwalony niech będzie, przez muzułmanina, to rzecz, którą On nakazał w Swej Księdze i stanowi Posłanie, z którym wysłał On Wysłanników, jak powiedział (interpretacja znaczenia):
[Koran, 16:36] {Posłaliśmy do każdego narodu posłańca (który głosił): "Czcijcie (jedynie) Boga i unikajcie bałwochwalstwa (czczenia czegokolwiek poza nim)!"}
Arabskie słowo ubudija (zniewolenie, niewola) pochodzi od terminu ta’bid (niewola, jarzmo, podporządkowanie). Wyrażenie abaddtul-tariq oznacza: „Uczyniłem drogę równą (gładką) i prostą do kroczenia”. Niewola niewolnika wobec Allaha posiada dwa znaczenia: jedno ogólne, drugie specyficzne. Jeśli przez słowo niewolnik mam na myśli arab. mu’abbad, tzn. ten, kto jest podporządkowany (zniewolony), jest to znaczenie ogólne obejmujące każdą stworzoną rzecz, zarówno w wyższej jak i niższej sferze, rozumne czy nie, ożywione czy nieożywione, poruszające się czy nieruchome, niewierzące i wierzące, prawe i niemoralne, gdyż każde stworzenie jest podporządkowane Allahowi i poddane Jego kontroli, i każde z nich ma granice, które wyznaczają jego koniec.
Natomiast jeśli przez słowo niewolnik mamy na myśli arab. al-abid, czyli ten, kto czci Allaha i przestrzega jego nakazów, znaczenie to odnosi się szczególnie do wierzących z wyłączeniem niewierzących (kafirin), ponieważ wierzący są prawdziwymi niewolnikami Allaha, którzy jedynie Jemu przypisują Panowanie (Władzę) i Boskość, rozpoznają Go poprzez Jego Imiona i Atrybuty i nie dodają Mu niczego ani nikogo jako wspólnika, partnera. Allah mówi w historii o Ibisie (szatanie) (interpretacja znaczenia):
[Koran, 15:39-42] {On (Iblis) powiedział: "Panie mój! za to, iż sprowadziłeś mnie z drogi, ja będę im upiększał to, co jest na ziemi, i z pewnością wszystkich sprowadzę z drogi, z wyjątkiem tych spośród Twoich sług, którzy są szczerze oddani." Powiedział Pan: "To jest dla Mnie droga prosta! Oto Moi słudzy! Ty nie masz nad nimi żadnej władzy, oprócz tych spośród błądzących, którzy pójdą za tobą!"}
Odnośnie oddawania czci (ibada), które Allah nam nakazał, słowo to obejmuje wszystko, co Allah kocha i co Go zadowala spośród czynów i słów, zarówno okazywanych otwarcie, jak tych ukrytych, oraz wyklucza cokolwiek, co mogłoby je zneutralizować. Definicja ta obejmuje obydwie szahady, modlitwę, hadż, post, dżihad za sprawę Allaha, nakazywanie dobra i zabranianie zła, oraz wiarę w Allaha, anioły, wysłanników i Dzień Ostatni. Podstawą tej czci jest czystość intencji, by w ten sposób celem czciciela było poszukiwanie Oblicza Allaha, wychwalony niech będzie, i siedziby życia przyszłego. Allah mówi (interpretacja znaczenia):
[Koran, 92:17-21] {Lecz zostanie odsunięty od niego (od piekła) bogobojny, który daje swój majątek, by się oczyścić. On nie wyświadcza nikomu dobrodziejstwa, po to by otrzymać nagrodę, lecz jedynie z tęsknoty do oblicza swego Pana - Najwyższego! On z pewnością będzie zadowolony!}
Dlatego też zasadniczą sprawą jest czystość intencji, jak również szczerość, aby w ten sposób wierzący starał się przestrzegać nakazów Allaha i unikać rzeczy przez Niego zabronionych, przygotował się na spotkanie z Allahem (wywyższony niech będzie), przestał czuć się bezradny i leniwy, i powstrzymywał się od podążania za własnymi żądzami, pragnieniami, jak wspomina Allah (interpretacja znaczenia):
[Koran, 9:119] {119 O wy, którzy wierzycie! Bójcie się Boga i przebywajcie z tymi, którzy mówią prawdę!}
Rzecz niezbędną stanowi również podążanie za Wysłannikiem (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim), by wierny czcił Allaha zgodnie z tym, co On zalecił, a nie według pragnień i innowacji stworzeń. Oto jest cel podążania za Prorokiem wysłanym przez Allaha, Muhammadem (pokój i błogosławieństwo Allaha niech będą z nim). Czystość intencji, szczerość i naśladowanie Wysłannika to wszystko kluczowe rzeczy. Jeśli to pojmiemy, stanie się dla nas jasne, że wszystko co im przeciwne stanowi w rzeczywistości zniewolenie wobec ludzi. Stąd popisywanie się jest formą niewoli w stosunku do ludzi; szirk (politeizm, przypisywanie Allahowi wspólników) jest zniewoleniem wobec ludzi; lekceważenie nakazów Allaha i wzbudzanie gniewu Pana w celu przypodobania się ludziom, szukania ich aprobaty, jest formą zniewolenia wobec ludzi. Ktokolwiek stawia podążanie za własnymi pragnieniami ponad posłuszeństwo wobec swego Pana wykroczył poza granice ubudija (zniewolenia wobec Allaha) i zszedł z Drogi Prostej. Dlatego Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział: „Stracony jest niewolnik dinara, stracony jest niewolnik dirhama, stracony jest niewolnik wytwornych szat i stracony jest niewolnik aksamitu. Jeśli coś dostanie, jest zadowolony, a jeśli odmawia mu się (nie dostaje), wpada w złość. Stracony! Jeśli ukłuje go cierń, oby nigdy nie mógł go sobie wyjąć”.
Bycie niewolnikiem Allaha pociąga za sobą miłość, strach i nadzieję. Niewolnik miłuje swego Pana, obawia się Jego kary i ma nadzieję na Jego miłosierdzie i nagrodę. Są to trzy podstawowe filary zniewolenia (ubudija).
Bycie niewolnikiem Allaha jest zaszczytem, a nie powodem poniżenia, jak powiedział pewien poeta: „To, co zwiększa mój honor i dumę, że me stopy prawie dotknęły Plejad, to fakt, że obejmują mnie Twe słowa: „O Moje sługi”, i że uczyniłeś Ahmada mym Prorokiem”.
Prosimy Allaha, by uczynił nas Swymi prawymi sługami. Niech Allah błogosławi naszego Proroka Muhammada.
Islam Q&A; Muhammad Salih al-Munadżdżid
przekład: Iman