PYTANIE: Słyszałem, że po Dniu Sądu Ostatecznego muzułmanie (poza męczennikami i tymi, którym Allah zagwarantował wejście do Raju) będą musieli być oczyszczeni zanim będą mogli wejść do Raju. Czy oznacza to, że najpierw pójdą do Piekła, a potem po oczyszczeniu do Raju?
ODPOWIEDŹ: Wszelka chwała Allahowi.
Po pierwsze: zapewne pytający odwołuje się do wersetu z Koranu, w którym Allah mówi (interpretacja znaczenia):
[Koran 19:71-72] {Nie ma wśród was takiego, kto by tam nie miał przybyć. To jest rozstrzygające postanowienie twojego Pana! Następnie My uratujemy tych, którzy byli bogobojni, a niesprawiedliwych pozostawimy tam na kolanach.}
Słowa te są adresowane do całej ludzkości; ludzi prawych i niemoralnych, wierzących i niewierzących. Między nimi nie ma nikogo, kto by nie musiał przejść nad Piekłem - taka jest decyzja Allaha, o której ostrzegł swoje sługi. Wydarzenie to jest nieuchronne i nie można go uniknąć. Uczeni różnią się co do interpretacji znaczenia „przechodzenia nad Piekłem”. Niektórzy mówią, że oznacza to, iż Piekło będzie przybliżone do wszelkich stworzeń, aż przerazi wszystkie z nich i wówczas Allah ocali te, które odczuwają przed Nim strach. Inni twierdzą, że każdy wejdzie do Piekła, ale będzie ono chłodne i bezpieczne dla wierzących. Jeszcze inni mówią, że słowa te odnoszą się do przechodzenia przez most nad Piekłem (sirat). Ludzie będą przez niego przechodzili w zależności od swoich uczynków; niektórzy przejdą go w mgnieniu oka, inni jak wiatr, niektórzy jak rącze rumaki, niektórzy przejdą szybko, inni powoli, niektórzy będą się czołgać, a jeszcze inni zostaną wrzuceni do Piekła - wszystko to w zależności od poziomu bogobojności. Allah mówi (interpretacja znaczenia): {Następnie My uratujemy tych, którzy byli bogobojni} - poprzez robienie tego co nakazane i unikanie tego co zabronione; {a niesprawiedliwych pozostawimy tam} tzn. tych, którzy zbłądzili poprzez brak wiary i popełnianie grzechów; „...na kolanach” - przez złe uczynki i brak wiary, dlatego zasługują na to, aby zostać tam na zawsze i nie będzie dla nich ucieczki. [Z Tafsiru Ibn Sadi, str.811]
Po drugie: Dla każdego, kto zostanie wpuszczony do Raju konieczne jest wcześniejsze oczyszczenie z grzechów. Oczyszczenie grzeszników z ich grzechów może mieć miejsce na tym lub na tamtym świecie. Na tym świecie Allah dał swoim sługom możliwość oczyszczenia się z grzechów poprzez modlitwę o przebaczenie, szczerą skruchę i dobre uczynki, które wymazują grzechy.
Jeśli chodzi o oczyszczenie grzeszników na tamtym świecie, to będzie to możliwe na kilka sposobów:
1 - Poprzez modlitwę wierzących za zmarłego wierzącego, np. poprzez modlitwę na pogrzebie.
Przekazała Aisza i Anas ibn Malik, że Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział: „Nie ma zmarłej osoby, za którą grupa muzułmanów licząca sto osób ofiaruje modlitwę pogrzebową, wszyscy wstawiając się za nim, lecz ich wstawiennictwo za niego będzie uznane.” [Muslim, 947]
Stąd wiadomo, że te dua (suplikacje) są jednym ze sposobów, by uzyskali przebaczenie dla zmarłego.
2 - Jałmużna trwająca po śmierci darczyńcy - będzie przynosiła korzyść zmarłemu.
3 - Dobre uczynki czynione w imieniu zmarłego, takie jak dawanie jałmużny, hadżdż (pielgrzymka) i inne. Te uczynki będą nam przynosiły korzyść, zgodnie z hadisem, w którym Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział: „Ktokolwiek umarł mając zaległy post, niech jego spadkobiercy poszczą w jego imieniu.”
I zostało przekazane przez Abu Hurajra, że Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział: „Gdy człowiek umiera, kończą się jego wszystkie dobre uczynki, poza trzema; trwającą jałmużną, wiedzą przynoszącą korzyść i bogobojnym dzieckiem, które się za niego modli.” [Muslim, 1638].
4 - Kary w grobie - jego ciasnota i strach. To wymazuje grzechy.
5 - Wstawiennictwo Proroka (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) i innych za grzeszników w Dniu Sądu Ostatecznego, tak jak zostało przekazane w hadisie, zgodnie z którym Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział: „Moje wstawiennictwo będzie dla tych spośród mojej ummy (wspólnoty), którzy popełnili grzechy główne” oraz „Dostałem wybór pomiędzy wejściem połowy z mojej ummy do Raju a wstawiennictwem i wybrałem wstawiennictwo, bo dotyczy większej ilości osób i jest lepsze. Czy uważacie, że będzie ono tylko dla prawych ludzi? Nie, moje wstawiennictwo będzie za grzeszników, splamionych grzechami.” [Ibn Madża 4311, sklasyfikowany jako autentyczny (sahih) przez al- Albani w sahih Ibn Madża, 3480]
6 - Przerażenie i trudności w Dniu Sądu Ostatecznego
7 - Miłosierdzie i przebaczenie Allaha dla jego sług, bez żadnej zasługi z ich strony. Przekazał Abu Hurajra, że Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział: „Allah stworzył miłosierdzie i podzielił je na sto części. Zatrzymał dziewięćdziesiąt dziewięć części dla siebie, a jedną zesłał do swoich stworzeń. Gdyby niewierzący wiedział o całym miłosierdziu, które jest u Allaha - nigdy by nie stracił nadziei na Raj, a gdyby wierzący wiedział o ogromie kar, które są u Allaha - nie czułby się bezpieczny od Ognia Piekielnego.” [al- Buchari, 6469] I Wysłannik Allaha (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział: „Allah przyciągnie wierzącego blisko, odgrodzi go i powie: ‘Czy przyznajesz, że popełniłeś taki a taki grzech?’ a on odpowie: ‘Tak Panie.’ Wtedy, gdy przyzna się do swoich grzechów i pomyśli, że będzie potępiony - Allah powie: ’Ukryłem te grzechy na ziemi i przebaczę ci je teraz.’ Wówczas wierzący dostanie księgę swoich dobrych uczynków. Ale w przypadku niewierzących i hipokrytów świadkowie powiedzą: ’To ci, którzy kłamali przeciw swemu Panu!’ Bez wątpienia Allah przeklął tych, którzy są zalimun (politeistami, źle postępującymi).” [al- Buchari, 2441]
8 - Gdy wierzący będą przechodzić przez al-sirat, zostaną zatrzymani na moście pomiędzy Rajem a Piekłem, gdzie będą mogli wyrównać ze sobą rachunki. Potem, gdy zostaną już oczyszczeni, dostaną pozwolenie, by wejść do Raju. Abu Said al-Chudri przekazał, że Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział: „Gdy wierzący zostaną uratowani od Ognia Piekielnego, zostaną zatrzymani na moście pomiędzy Rajem a Piekłem. Tam wyrównają rachunki za wszystkie krzywdy, które sobie nawzajem uczynili i gdy zostaną oczyszczeni otrzymają pozwolenia na wejście do Raju. Na Tego, w Którego ręce znajduje się dusza Muhammada, każdy z nich rozpozna swoje miejsce w Raju łatwiej, niż rozpoznaje swoje miejsce na tym świecie.” [al- Buchari, 6535] Al-Hafiz Ibn Hadżar powiedział: „Gdy wierzący zostaną uratowani od Ognia Piekielnego” oznacza: gdy zostaną uratowani od spadnięcia do Piekła, po przekroczeniu al-sirat. Al-Qurtubi powiedział: Ci wierzący to tacy, o których Allah wie, że wyrównanie rachunków nie wykorzysta ich wszystkich dobrych uczynków. Może ludzie z al–Araf są między nimi - w związku z bardziej poprawną opinią przedstawioną powyżej. Z tych osób wyłączone są dwie grupy wierzących; ci, którzy wejdą do Raju bez rozliczenia i ci, którzy są przeklęci ze względu na swoje uczynki. „[...] zostaną zatrzymani na moście pomiędzy Rajem a Piekłem [...]” - al- sirat to most przechodzący przez Piekło, a Raj leży na jego końcu. Ludzie będą przez niego przechodzić w zależności od swoich uczynków. Pomiędzy nimi będą ludzie, którzy zostaną uratowani - ich dobre uczynki przeważą nad złymi, lub są im równe lub Allah przebaczył im. Niektórzy z nich spadną do Piekła, i to będą to ci, których złe uczynki przeważą nad dobrymi, poza tymi, którym Allah przebaczył. Wierzący, którzy spadną, będą podlegać karze tak długo, jak Allah zechce, potem zostaną stamtąd wydobyci dzięki wstawiennictwu i innym zasługom. „[...] gdy zostaną oczyszczeni [...]”- oznacza oczyszczeni i wolni od grzechów i przewinień.
Muzułmanin, który popełnił grzechy i wierzył w Allaha – i nie został z jakiegoś powodu z nich oczyszczony, wejdzie do Piekła, aby tam mógł zostać całkowicie oczyszczony, ale nie zostanie tam na zawsze. Zostanie stamtąd zabrany dzięki wstawiennictwu i miłosierdziu Allaha.
Szeich Abd al–Aziz powiedział: Grzesznicy, którzy np. zabili niezgodnie z prawem, byli nieposłuszni wobec rodziców, korzystali z lichwy, pili alkohol i zmarli w tych grzechach i są muzułmanami, będą razem z podobnymi sobie podlegali woli Allaha, tak jak Allah mówi (interpretacja znaczenia):
[Koran, 4:116] {... lecz On przebacza, komu chce, inne przewinienia}
Jeśli Allah wybaczy im, to ze względu na ich dobre uczynki - czyli wiarę w Jednego Boga (tałhid), ich uczciwość wobec Allaha, ich bycie muzułmanami oraz ze względu na wstawiennictwo innych.
Allah może także ukarać ich nie przebaczając - wówczas pójdą do Piekła i tam zostaną ukarani w stopniu odzwierciedlającym ich grzechy i potem zostaną stamtąd zabrani zgodnie z tym, co powiedział Prorok, że będzie mógł wstawić się za grzeszników ze swojej ummy i, że Allah pozwoli mu wstawić się za grupę ludzi - i zostaną oni wydobyci z Piekła, potem znów wstawi się za kolejną grupą i za kolejną i kolejną. Tak więc Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) użyje swego wstawiennictwa cztery razy. Również anioły, wierzący i al-afrat (dzieci, które zmarły przed osiągnięciem dojrzałości) będą się wstawiać za grzeszników, a Allah zabierze z Piekła kogo zechce wysłuchując ich wstawiennictwa. Potem będzie jeszcze część wierzących w islam, która pozostanie w Piekle i oni zostaną wydobyci z niego tylko dzięki łasce i miłosierdziu Allaha bez niczyjego wstawiennictwa, aż nie pozostanie w Piekle nikt, poza niewierzącymi. [Madżmu Fatawa ła Magalat Ibn Baz, 9/380]
Zostało przekazane przez Abu Hurajra, że Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział: „...aż do momentu, gdy Allah skończy wydawać wyroki na swoje sługi i zechce zabrać z Piekła tych, którzy wierzyli, że nie ma Boga prócz Boga Jedynego. I rozkaże aniołom by ich zabrali, a oni poznają ich dzięki śladom po sudżud. Allah zabronił ogniowi spalić znaki po sudżud. Tak więc anioły ich przyprowadzą, a zostali oni spaleni i wówczas zostanie na nich wylana woda życia i wyrosną oni tak jak nasiona rosną po powodzi.” [al-Buchari, 6574; Muslim, 172]
Abu Said powiedział, że Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział: „Ludzie, którzy zostaną na zawsze w Piekle ani tam nie umrą ani nie będą tam żyć. A ludzie, którzy wejdą do Piekła przez swoje grzechy, umrą tylko raz - i gdy staną się jak węgiel, zostanie wydane pozwolenie na wstawiennictwo i wówczas będą zabierani z Piekła grupa po grupie. I zostaną zgromadzeni nad rzekami Raju i zostanie powiedziane: ’O mieszkańcy Raju bądźcie dla nich hojni i wtedy wyrosną tak jak nasiona po powodzi.’” [Muslim, 185]
Prosimy Allaha, by zesłał na nas swoje miłosierdzie i aby nam przebaczył. Wszelka chwała należy do Allaha, Pana Światów. I Allah wie najlepiej.
Odniesienia: Fatawa Ibn Tajmija, 7/498-501; Minhadż al- Sunna 6/238; Fath al-Bari, 11/406; al-Bihar al- Zajira, 242.
Przekład: Asia Allam