golenie głowy

PYTANIE: Czy golenie głowy jest sunną?

Ze słów uczonych (oby Allah się nad nimi zmiłował) wywnioskować można, iż istnieje sześć rodzajów golenia głowy:

1. Akt czci i sposób na zbliżenie się do Allaha, za które człowiek zostanie wynagrodzony; odnosi się to jednak wyłącznie do czterech przypadków i nie ma żadnego innego (piątego) poza nimi:

- hadżdż, umra: Allah mówi (interpretacja znaczenia): [Koran 48:27] {Allah uczynił prawdziwym dla Swego Wysłannika widzenie prawdy (tj. Prorok śnił, że wchodzi do Mekki ze swymi Towarzyszami, mając ogolone włosy (na głowie) lub krótko przycięte). „Wy wejdziecie z pewnością bezpieczni do świętego Meczetu, jeśli Allah zechce, (niektórzy) z ogolonymi głowami, a (niektórzy) z włosami na głowie krótko przyciętymi.};

- golenie głowy dziecka siódmego dnia po porodzie; dowodem na to jest hadis przekazany przez at-Tirmiziego (1439) od Aliego ibn Abi Talib (oby Allah był z niego zadowolony), który powiedział: „Wysłannik Allaha (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) ofiarował owcę jako aqiqah dla al-Hasana, i powiedział: ‘Fatimo, ogól jego głowę i daj równowartość wagi jego włosów jako jałmużnę w srebrze.’” [Sklasyfikowany jako autentyczny; at-Tirmizi, 1226.; zob. też Tuhfat al-Mawlud’ Ibn al-Qajjim, str. 217];

- niewierny (kafir) kiedy przyjmuje islam, ze względu na hadis przekazany przez Abu Dałuda (356), który mówi, że Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) nakazał niewiernemu (kafir) mężczyźnie, który przyjął islam: „Ogól włosy niewiary (kufr) i poddaj się obrzezaniu.” [Sklasyfikowany jako dobry (hasan) przez al-Albaniego w Sahih Abu Dałud, zobacz również al-Mughni, 1/276; Szarh al-Umda szeicha al-Islam, 1/350];

Uczeni (oby Allah obdarzył ich łaską) zgodzili się co do tego, że nie jest zalecane golenie głowy w przypadkach innych, niż owe cztery podane wyżej. [zob. al-Istiqamah szeicha al-Islam, 1/256]

2. Dodawanie Allahowi towarzyszy - politeizm (szirk). Golenie głowy może być formą politeizmu, kiedy czynione jest jako akt pokory wobec kogoś innego niż Allah. Ibn al-Qajjim (oby Allah go pobłogosławił) powiedział w Zad al-Maad (4/195): „Tak, jak kiedy murids (uczniowie szeichów sufi) golą swoje głowy dla swoich szeichów i jeden z nich mówi: „Ogoliłem swoją głowę dla takiego a takiego.” To tak jakby mówił: „Padłem na twarz przed takim a takim,” ponieważ golenie głowy jest aktem pokory i posłuszeństwa, jest jednym z aktów, który dopełnia hadżdż, ponieważ oznacza to, że człowiek oddaje siebie w ręce swego Pana, w akcie posłuszeństwa wobec Jego Wielkości oraz w akcie pokory wobec Jego Chwały. Jest to jedna z najbardziej wymownych form posłuszeństwa. Stąd, kiedy Arabowie chcieli poniżyć swoich więźniów i uwolnić ich, golili im głowy i puszczali wolno...”

3. Naganna innowacja (bidah), która przybiera wiele form, takich jak: golenie głowy w akcie czci i religijnego poświecenia – inne niż cztery sytuacje wymienione wyżej – takie jak czynienie z ogolonej głowy oznaki prawości lub zupełnego ascetyzmu (zuhd). To jest coś, co zwykli byli robić chałaridż. Stąd zostało przekazane, że Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) opisał chałaridż następującymi słowami: „Ich znakiem będzie golenie głów.” [al-Buchari, 7007; Muslim, 1763]. Al-Qurtubi powiedział: „Ich znakiem będzie golenie głów” - w znaczeniu, że uczynią z tego symbol rezygnacji z ziemskich ozdób oraz ich znak charakterystyczny. Jest to przejaw ignorancji oraz wprowadzania do religii Allaha praktyk różniących się od tego, co zwykł był czynić Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim), prawowierni kalifowie oraz ich naśladowcy. [zob. Szarh al-Umda, 1/231; Madżmu al-Fatawa, 21/118] Innym przykładem jest nakazywanie ludziom, którzy okazują żal/ skruchę, by golili głowy. Jest to innowacja (bidah) i nie czynił tak żaden Towarzysz (Sahaba) ani ci, którzy podążali za nimi w prawdzie, ani żaden imam muzułmanów. [Madżmu al-Fatawa, 21/118]

4. Zakazane (haram) powody golenia głowy, które przyjmują kilka form, jak na przykład:

a) golenie głowy, pod wpływem nieszczęścia (katastrofy, klęski) jak na przykład śmierć krewnego itp. Przekazano, że Abu-Musa al-Aszari (oby Allah był z niego zadowolony) powiedział: „Wysłannik Allaha (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) wypierał się kobiet, które podnosiły głos w lamecie, tych, które goliły swe głowy w chwili nieszczęścia oraz tych, które darły swe szaty.” Ibn Hadżar (oby Allah się nad nim zmiłował) wspomniał w al-Załadżir an Iqtiraf al-Kabair, że 117-ty grzech główny, to golenie głowy w czasach nieszczęścia/klęski. Powiedział: „Ponieważ wskazuje to na niezadowolenie oraz nieakceptowanie wyroków Allaha.”

b) golenie głowy w sposób przypominający niewiernych (kuffar) lub ludzi niemoralnych, których cechą charakterystyczną jest golenie głów. Człowiek może to zrobić w formie ozdabiania siebie, by upodobnić się do nich, lub może ogolić włosy na bokach głowy i pozostawić długie włosy na środku. Wszystko to należy do zakazanych (haram) form naśladowania innych, pomieszania oraz rozpusty; prosimy Allaha, by nas chronił. Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział: „Ktokolwiek naśladuje ludzi jest jednym z nich.” [Abu Dałud, 4031; sklasyfikowany jako autentyczny (sahih) przez szeicha al-Albani w Sahih Abi Dałud, 3401]. Al-Fari (oby Allah się nad nim zmiłował) powiedział, co znaczy: „Ktokolwiek upodabnia się do niewiernych (kuffar) lub ludzi niemoralnych, jest jednym z nich, tj. uczestniczy w ich grzechach.”

5. Dozwolone, tj. golenie głowy z jakiegoś powodu, jak np. golenie jako sposób leczenia choroby lub metoda zapobiegania wszom itp. Szeich al-Islam Ibn Tajmijja (oby Allah się nad nim zmiłował) powiedział: „Jest to dozwolone zgodnie z Koranem i sunną oraz konsensusem uczonych.” [Madżmu al-Fatawa, 12/117]

6. Golenie głowy z przyczyn innych, niż wymienione wyżej - jest to kwestią sporną wśród uczonych. Niektórzy z uważają to za znienawidzone/niepożądane (makruh), jak np. Malik (oby Allah się nad nim zmiłował) i cytują jako dowód fakt, że jest to znakiem naśladowców innowacji, a mianowicie chałaridż, jak ustala hadis cytowany powyżej. I ponieważ Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) powiedział: „Ktokolwiek naśladuje ludzi, jest jednym z nich.” Ci, którzy uważają to za dozwolone, cytują jako dowód hadis Abu Dałuda (4192), według którego Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) przyszedł do rodziny Dżafara ibn Abi Taliba (oby Allah był z niego zadowolony) trzy dni po śmierci Dżafara i zawezwawszy fryzjera powiedział mu, by ogolił głowy jego (Dżafara) synów. [Sklasyfikowany jako autentyczny (sahih) przez szeicha al-Albani wSahih Abi Dałud, 3532] Abu Dałud przekazał również (4195), że Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) widział dziecko, którego część głowy była ogolona, a część nie. Powiedział: „Ogól ją całą lub pozostaw (włosy) na całej.” [Sklasyfikowany jako autentyczny (sahih) przez szeicha al-Albani w Sahih Abi Dałud, 3535]. an-Nałałi (oby Allah się nad nim zmiłował) powiedział: „To jasno pokazuje, iż golenie głowy jest dozwolone i nie może być to interpretowane w żaden inny sposób.” [Szarh Muslim] Aczkolwiek używanie tych dwóch hadisów, jako dowód, że golenie głowy bez wyraźnego powodu jest dozwolone, jest sprawą do szerszego omówienia: po pierwsze: golenie głowy w tym przypadku ma przyczynę, wiec jest dozwolone, ponieważ przyczyną jest, że chłopcy bardziej niż inni są narażeni na wszawicę, ponieważ mocno się pocą i znacznie się brudzą. [Zad al-Maad, 4/159] Po drugie: odnosi się to do młodych chłopców i wobec dzieci są robione wyjątki, które nie dotyczą dorosłych. [Haszijat al-Sindi ala al-Nasa; zob. też Madżmu al-Fatawa, 21/119; Szarh al-Umda, 1/230.]

Istnieją pewne różnice w opiniach odnośnie piątego rodzaju golenia głowy, tj. czy jest ono znienawidzone/niepożądane (makruh) czy dozwolone. Preferuje się jednak niegolenie jej. Al-Fałi (oby Allah się nad nim zmiłował) powiedział: „Lepiej nie golić głowy, poza (goleniem jej) podczas pielgrzymek hadżdż lub umra, tak jak czynił Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) i jego Towarzysze (oby Allah był z nich zadowolony). [Zobacz: Ałn al-Mabud, 11/248].

A Allah wie najlepiej.

Szeich Muhammed Salih al-Munadżdżid

przekład: Alina Abu Zajtoun (alintynty@yahoo.co.uk)