De beste stem

Historie is historie

Het brave en burgerlijke bridge leeft bij het bieden. Wie goed biedt, heeft de helft al gewonnen.

Wat ik als beginneling in de edele kaartspel heb geleerd is dat het passen ook een bod is. Je past omdat je geen sterke kaart in de hand hebt of je houdt je even op de vlakte in afwachting van de andere biedingen.

Wat je ook doet, je nalaten van een bod levert belangrijke informatie op voor je partner en tegenspelers en is van invloed op het verloop van het spel.

De charme van het bridgen is, dat het een afspiegeling lijkt van de omgang in het dagelijks leven. Maar daarover wil ik het niet hebben.

Met deze inleiding tracht ik duidelijk te maken, dat mijn passen bij de laatste democratische verkiezing een duidelijke stem was tegen het houden van een referendum over een handelsverdrag van honderden pagina’s.

Hoe kun je daar nu ‚ja’ of ‚nee’ tegen zeggen.

Dit ongewoon stemmen achtte ik mijn democratische plicht.

Dit was niet alles. Ik ben voor een sterk Europa met een gezag, waarmee we als werelddeel verder kunnen. Als ik naar de stembus was gegaan, zou ik volgens deze Europese liefde ‚ja’ hebben moeten stemmen.

Maar Oekraïne zag ik weinig zitten als lid van de Europese Unie, hoewel ik het land twee keer bezocht en riante herinneringen heb aan deze reizen. Kiev is een prachtige stad. In het stadspark hoorden we de mooie klassieke concerten. Wat een strijkers daar!

Er waren andere ervaringen. Daar had ik minder over nagedacht. De problemen verdrongen. Het kwam weer bij me boven toen ik in Trouw las, dat de journaliste Natascha van Weezel haar vader Max van Weezel schreef dat ze toch maar ‚ja’ had gestemd, hoewel ze zich niet had verdiept in de handelsrelaties met de Oekraïne.

De vader had zijn dochter in de briefwisseling tussen de twee, die de lezers van het dagblad kunnen volgen, meegedeeld, dat hij zijn stem in eerste plaats wilde laten afhangen van de rol, die de Oekraïne in de Tweede Wereldoorlog had gespeeld.

Natascha is hiervan geschrokken. „Ik heb geen moment stilgestaan bij het bloedbad in Babi Jar of gedacht aan de afkomst van de kampbeul Demjanjuk”, laat ze vader Max weten.

Zij vraagt verder: „Hoelang moeten wij doorgaan onze levens te laten regeren door rare regels, die een erfenis is van ons familieverleden?…Ja, onze familie is vermoord door de nazi’s. En ja, dat is verschrikkelijk. Maar moeten wij daaraan denken bij alles wat we kopen en bij elke stem die we uitbrengen?”.

Aan mij niet de taak de dochter te antwoorden. Ik schreef het al: Oekraïne en Kiev waren riant. Een feest dikwijls.

Echter, het was de idee van mijn vriend, die in de Tweede Wereldoorlog buiten Europa leefde, om naar Babi Jar te gaan, waarover hij veel wist.

Het was niet eenvoudig. Het toeristenbureau had geen informatie en de taxichauffeur wist niet waarover we het hadden. We zagen geen bordjes, die er heen wezen. Het lukte eindelijk de plek te vinden met het eenzame monument.

We stonden aan de rand van het ravijn, waarin 34.000 joodse slachtoffers waren gegooid en doodgeschoten. De hellingen waren begroeid, maar in 1941, het jaar van de massale slachting, was de vallei van de doden nog kaal.

Het was indrukwekkend. Maar de vakantie gaat verder en ook zo’n belevenis zakt weg in het geheugen. Na de reis gaf ik mijn vriend ter herinneringen een cd met de dertiende symfonie van Sjostakovitj, met de muziek voor het gedicht van Jevtoesjenko, waarin deze Oekraïense historie wordt verteld. Dat was het.

Natascha noemt Babi Jar in haar brief. Voor mij een aanleiding wat ik na die vakantie had moeten doen. Maar toen had je geen tijd en was er geen google en wikipedia.

Wikipedia biedt uitvoerige beschrijvingen van de onvoorstelbare gruwelijkheden en moordpartijen waaraan de Duitse SS’ers en Oekraïense collaborateurs zich schuldig maakten. Google houdt niets verborgen en de rubriek ‚afbeeldingen’ presenteert de foto’s die de moordpartijen en wat er aan vooraf ging in details.

De slachtoffers werden naakt afgevoerd naar de rand van de vallei, waar de executies werden voltrokken. Alles fotografeerden de moordenaars, ook hoe de SS-‚helden’ zich verlekkerden en vergrepen aan het bloot van de slachtoffers. Sadisme ten top. Deze foto’s ben ik in in geen boek of krant tegengekomen.

Google bewaart deze foto’s maar.

Historie is historie.

Ik geef ze hier niet door. Alleen het overzicht van het toen kale dodenravijn, waarin elk menselijk levend wezen werd weggeduwd en onder het zand werd verborgen.

De SS-mentaliteit leeft nog. Ook in de Oekraïne. Het Azov-bataljon, dat als logo voert de wolfsangel, het rune-symbool van de SS in de Tweede Wereldoorlog, is een paar jaar geleden opgericht. Deze club zegt te strijden voor een verdere expansie van de Oekraïne en te strijden voor de bevrijding van „het gehele witte ras” met name in het oosten van het land.

Boven dit land vloog de MH17 met honderden Nederlandse passagiers aan boord. Het toestel werd uit de lucht geschoten. Wie de raket afschoot, die het toestel in één klap vernietigde, is nog niet bekend. Het wordt geheim gehouden. Of was er toch een gevechtstoestel, dat in de buurt van de MH17 werd waargenomen, de veroorzaker van de ramp.?

Oekraïne.

Een griezelig, onstabiel en onzeker land.

Totaal ongeschikt voor een referendum.

Ik paste er voor.

Nog nooit zo overtuigd gestemd.

Bert de Jong

Terug naar Weerwater >>>>> Home