Syrie
Padro Paolo Dall’Oglio
van het klooster voor toenadering tussen christendom en islam
Syrië uitgezet
Dodelijk
geweld
tussen
burgers
en
gelovigen
Wat er ter wereld ook mag gebeuren, Manuel informeert eerst naar mijn gezondheid, waarover de laatste berichten positief waren. Hij hoopt dat dit nog steeds geldt. Ik kan hem geruststellen.
Dan pas Syrië . Manuel’s contact en vriend in Damascus, die ons bezoek aan de Syrische hoofdstad voorbereidde, heeft de nodige klappen moeten incasseren. Op weg naar zijn huis kwam Khaled in een opstootje terecht en werd door veiligheidsmensen in elkaar geslagen. Hij liep een gebroken been en luchtwervel op.
Khaled is inmiddels weer opgeknapt. Maar zijn huis is verwoest, waarin hij ook opvang had geregeld voor een aantal weeskinderen.
Een paar dagen geleden berichtte Khaled aan Manuel:
Just a quick mail to say that we are ok, except few scratches here and there, because our house was brought down.
We are now sleeping since three days in garden.
Cross fingers please.
k.
Als kind werd me al voorgehouden, dat een oorlog vreselijk, maar dat een burgeroorlog, waarin de inwoners van hetzelfde land elkaar vermoorden, het allerergste is.
Die ellendige vorm van oorlog is nu gaande in Syrië. Verwoestingen en moordpartijen.
Khaled heeft nog zijn tuin om (met de weeskinderen?) te slapen. Inkomen heeft hij niet meer en voedsel is moeilijk te krijgen, meldt Manuel.
Zijn vraag is of we ons nog padro Paolo herinneren, die man die dat prachtige klooster Deir Mar Musa aan de rand van de woestijn van een ruïne herschapen heeft in een centrum van toenadering tussen christenen en moslims. Manuel vervolgt: “We moesten daar naar toe klimmen en via een trap 100 meter hoogteverschil overwinnen. Je herinnert je waarschijnlijk dat klooster met die prachtige fresco’s nog wel.”
Ja, de klim over de niet meer te tellen ruwe treden van steen voel ik nog in mijn benen. De fresco’s’ staan in mijn hoofd gegrift. Het meeste indruk maakte het interieur met de leesvertrekken, voorzien van de boeken om de islam en het christendom te bestuderen.
Een centrum voor toenadering tussen twee wereldgodsdiensten. De twijfel of het ooit nog wat zou worden tussen de islam en het christendom verdween daar. Van dit bijzondere klooster zou het reveille van de vrede tussen de twee geloven in de ene God komen. Tijdens zo’n vakantietocht raak je daarvan bijna overtuigd. Dat was de opzet van padro Paolo.
We werden daar na een lange tocht door de woestijn en de stevige klim vorstelijk ontvangen. Samen met mijn ook enigszins bejaarde wandelgenoot heb ik me bezondigd aan het eten van de kaas van de op de rotsen levende en springende geiten. Dat was wat anders dan van de Hollandse grasgeiten. We hadden het geluk dat anderen van de groep deze lekkernij minder waardeerden.
Mijn levensgroot geweten, over wie ik meer heb geschreven, heeft me erop gewezen, dat ik dikwijls schrijf over onderwerpen, waarbij ik me persoonlijk betrokken voel. Dat ligt voor de hand. Als je veel gereisd hebt en dat niet beperkt hebt tot de stranden, die overal ter wereld hetzelfde zijn, krijg je meer nieuws op je nek.
Mijn vroegere reisleider Manuel Dekkers schrijft mij dat in een mail zo:
“Het nieuws krijgt een meer emotionele waarde als je land en volk ooit bezocht hebt.”
Wij trokken in het najaar van 2009 dwars door Syrië. Het was inderdaad een bezoek aan land en volk. We gingen van klooster tot klooster steeds voort, troffen weliswaar geen zalig oord , maar wel een gastvrij land aan met name gevluchte christenen en Palestijnen.
Met het hoopvolle klooster hoog in de rotsen en met padre Paolo met de achternaam Dall’Oglio is het niet goed afgelopen. Meer dan 25 jaar stond hij aan het hoofd van het klooster Deir Mar Musa net ver van de grens met Libanon. Paolo leidde de dialoog tussen de christenen en de moslims. Maar deze zomer, toen de oorlog in Syrië ontbrandde kreeg de Jezuïet van de bisschop in het land te horen, dat hij niet meer welkom was in Syrië.
Paolo Dall’Oglio heeft zijn bisschop gehoorzaamd en heeft Syrië verlaten.
Zijn verstandhouding met de autoriteiten in Syrië is altijd moeizaam geweest. De overheid in dit land is niet geïnteresseerd in vrede tussen de verschillende godsdiensten; ze voelt zich machtiger bij interne verdeeldheid.
De christenen in het land waanden zich veilig onder het bewind van Assad. Zij behoorden veelal tot de middenstand en waren van belang voor de welvaart van een miljoenenstad als Damascus.
Ik ontmoette gevluchte christenen uit Irak. Syrië bracht hen meer veiligheid.
Na het uitbreken van de Arabische lente in het land is het voorbij. Veel christenen bleven president Assad steunen, omdat zij bang waren dat Syrië een islamitische staat zou worden.
Het gevolg na het ingrijpen van de regeringstroepen in Quseir en Homs waren de wraakacties van de tegenstanders van de regering op de christenen. In de stad Homs zijn alle 150.000 christenen en de meeste overige inwoners op de vlucht geslagen. De stad zou niet meer bestaan.
De vredespadre Paolo kon niets anders doen zich met de politiek van het moment te bemoeien. Hij stuurde een open brief aan de afgevaardigde van de VN Kofi Annan. De internationale gemeenschap moet ingrijpen.
Onze vriendelijke gastheer van Deir Mar Musa zet zich in voor de minderheden, die de diupe worden in de burgeroorlog, de alawieten, de Koerden en de christenen.
Ik lees hoe het sinds de Arabische lente pater Paolo en zijn klooster is vergaan in NRC Handelsblad van 16 juli. Maarten Zeegers heeft hem geïnterviewd. Zeegers is als christen getrouwd met een moslima. Paolo hoopt dit oecumenische huwelijk na de val van het regime in het klooster in te zegenen.
Het ziet er voorlopig niet naar uit. Met Maarten Zeegers is het ook niet goed afgelopen.
Hij werkte en studeerde ruim twee jaar in Damascus. Hij meldde zich vorige week weer bij de emigratiedienst voor de verlenging van zijn visum. Hij moest deze keer even wachten. Er was verder niets aan de hand, werd hem verzekerd.
Het ging anders. Zeegers werd door agenten van de veiligheidsdienst geboeid en in de gevangenis gezet. Nadat de Nederlandse ambassade een vliegticket naar Turkije had geregeld werd hij vrij gelaten en het land uitgezet.
Padre Paolo is voorlopig buiten schot. Hij is van plan Europa in te trekken en te pleiten voor een krachtige internationale ingrijpen om een einde te maken aan de burgeroorlog. Zijn klooster, meer dan eens bezocht door de veiligheidsdiensten, ligt er verlaten bij zoals ook de ruïnes als gevolg van de oorlog waar wij waren in 2009 als in Hama, de stad van de waterraderen, Bakarha, Aleppo, waar nu ik dit schrijf hevig wordt gevochten en aan de grens met Turkije, waar we ook onze wandelingen maakte en Damascus, de mooie hoofdstad, die hopelijk bewaard blijft in dat dodelijk geweld tussen de burgers en gelovigen van één land.
Bert de Jong.
Damascus, zoals wij haar zagen.