drie

Binnen drie dagen van de snorkelvakantie aan de Rode Zee drie keer een bericht over overleden collega’s. Zij waren de negentig gepasseerd.

Hans Schmidt met wie ik een vijftig jaar geleden de eindredactie deed van de Rotterdammer-bladen, Gerard de Voogd nog langer geleden uit de jaren vijftig, toen ik redacteur was van het Zeeuwsch Dagblad en Friso Endt, die ik pas leerde kennen tijdens onze maandelijkse ontmoetingen als de poorters van het eerste uur in onze sociëteit in het perscentrum Nieuwspoort in Den Haag.

Ook nog in die drie dagen de 46-jarige fotograaf Jeroen Oerlemans, die als oorlogsverslaggever door een sluipschutter werd gedood, toen hij in Libië een plein overstak. Hij liet zijn vrouw en twee kinderen achter.

Hans Schmidt verried zijn afkomst uit de protestants orthodoxe hoek niet. Daarvoor was zijn kennis van bijbelteksten en de berijmde psalmen te groot.

We werkten in de avonduren en de eerste uren van de nacht. Ineens was hij verdwenen naar het Haagse. Freelancer. In de sfeer van de p. r.

Hij verstond de kunst van het wijnproeven en publiceerde daarover met succes. Was een voorloper van Nicolaas Klei, die de wijnen ontdekte, die een omweg waard waren.

Jaren na zijn afscheid van de Rotterdammer-bladen ontmoette Schmidt zijn vroegere hoofdredacteur Evert Diemer, die minzaam aan Hans vroeg hoe het wel met hem ging . "Meneer Diemer", antwoordde hij - in die tijd hadden hoofdredacteuren nog geen voornaam en werden beleefd met 'u' aangesproken - "met mij gaat het uitstekend. En ik weet zeker dat ik nu meer verdien dan u." Hij woonde toen inmiddels in Wassenaar.

We zijn enkele keren bij Leni en hem thuis geweest, waar hij kookte, een kunst, die hij nog beter beheerste dan het proeven van wijn.

De laatste jaren was het betreffende de gezondheid met Leni sukkelen. Het leek hem beter haar te overleven. Het is niet zo gegaan.

Op de maandelijkse club van de poorters van het eerste uur ( afkorting PEP ) hebben we als tachtigers veel uit het verleden opgehaald, sterke verhalen verteld, terwijl de actualiteit ons niet onverschillig liet.

In december twee jaar geleden stond het samenzijn van oude poorters in het teken van Sinterklaas. Waarom niet? Per email konden we meedoen aan onze wedstrijd in het schrijven van limericks. Hans was niet aanwezig. Hij kon Leni niet alleen laten. Hij had het volgende gedicht ingezonden:

Eer je 't weet is een affaire geschapen

Van een knecht en een hoofdman der papen

PEP’s wensen keihard:

knecht Piet blijve zwart

En de Sint blijve af van de knapen.

Hij kreeg van de jury niet de eerste prijs, maar wel een eervolle vermelding.

Dat was Hans; zo was hij. Deskundige niet alleen als huiselijke bottelier en kok, maar ook met een scherpe blik op mens en maatschappij, mild spottend en relativerend.

Hij zal gemist worden als vriend in onze bejaarde jaren en als collega van de eerste tijd.

Gerard de Voogd was een collega van het eerste uur in de journalistiek. Bij het Zeeuwsch Dagblad gooiden ze je direct in het diepe. De tweede avond dat ik de eerste pagina van het ochtendblad zat te maken en de beperkte ruimte van de kleine krant trachtte te vullen met het laatste nieuws uit stad, provincie en de wereld, belde Gerard op. Hij had kopij ingezonden en verzocht mij dringend zijn bijdrage te plaatsen. We hadden elkaar nog niet ontmoet en ik dacht dat hij een plaatselijke correspondent was. Hij had een scherpe bevelende stem en sprak me dreigend toe. Het gesprek verliep niet zo vlot. Het is snel weer goed gekomen tussen ons. Gerard vond later een baan in Den Haag als voorlichter.

Je verliest elkaar uit het oog. In de rouwadvertentie staat, dat hij een "vol en onbezorgd " leven heeft gehad als man,vader, opa en opa-opa.

Verder in de advertentie: "Zijn leven was Woord en Lied."

Het "woord" is me duidelijk, maar over zijn "lied" zou ik meer willen weten. Is hij lid geweest van een zangkoor of heeft hij zelf liederen gedicht en op muziek gezet?

Negentigers hebben na hun pensionering nog een compleet leven gehad.

Op het op het moment, dat ik dit schrijf zijn Hans en Gerard in intieme kring herdacht en gecremeerd. Voor Friso Endt is een herdenkingsbijeenkomst gehouden net zoals enkele weken geleden voor mijn vroegere parlementaire collega Max de Bok, wiens kist na afloop Nieuwspoort werd uitgedragen. Hij was voorzitter geweest van Nieuwpoort.

Van Friso Endt herinner ik me vooral de verhalen, die hij in onze PEP-sociëteit hield. In de jaren vijftig van de vorige eeuw werd hij bekend door zijn publicaties over de koninkrijkscrisis, die het land bedreigde (de Greet Hoffmans-affaire) en over het Lockheed-schandaal, waarbij prins Bernhard was betrokken.

Friso Endt wist niet alleen te schrijven, maar ook te vertellen.

Je bent met vakantie om er uit te zijn, de dagelijkse werkelijkheid te ontvluchten ook als je in alle stilte, je 25-jarig jubileum hebt gevierd eerst als gepensioneerde.

Er is weinig te ontvluchten. De digitale apparaten heb je bij je en je blijft dagelijks op de hoogte. Smijt je deze dingen opzij dan wachten de droeve tijdingen je thuis. Dat is even drukkend.

Drie in drie dagen.

Dagelijks is er één.

Benauwend is,

dat het begint te wennen,

zoals aan alles

wat onverdraaglijk is

moet worden gewend.

Dat schaaft en schuurt;

dat onttakelt

tot het uiterste.

Het is

zoals het is

en

het is

zoals

het zal zijn.

Dan is er

niets meer

om aan

te wennen

Bert de Jong.

Terug naar Weerwater >>>> Home