vrijgemaakt

De mytische oom,

het boek, dat niet geschreven mocht worden

Het publiceren van een boek leidt dikwijls tot gedonder voor de auteur.

Omdat lezers zich niet goed behandeld voelen en vooral familieleden zich

tekort voelen gedaan.

Tot deze pijnlijke conclusie komt Mariët Meester na het schrijven van haar

boek "De mythische oom" over haar vrijgemaakte gereformeerde

familieleden, die naar de Verenigde Staten zijn geëmigreerd.

De vrijgemaakte kerk in het stadje Lynden tegen de grens met Canada,

waarvan de bevolking voor de helft uit gereformeerden bestaat, is als ‘de

ware kerk’ blijven bestaan, waarbuiten geen zaligheid meer zou zijn te

vinden.Zo wordt daar nog gedacht en geloofd.

Maandenlang heeft Mariët tussen haar streng gereformeerde familie geleefd, twee keer per zondag anderhalf uur lang in de kerk met hen de psalmen gezongen en naar de preken geluisterd om een waarheidsgetrouw verslag in haar boek uit te kunnen brengen.

Over

vrijgemaakten

in den

vreemde

Het was haar om haar oom Peter begonnen, die zijn gereformeerde vrijgemaakte verloofde achterna reisde, zich bekeerde tot het strenge gereformeerde geloof en als arts en toxicoloog naam maakte in de Verenigde Staten. Hij was ten dode opgeschreven als gevolg van een zware vorm van leukemie. Hij overleefde als een soort medisch wonder door transplantantie van stamcellen, afkomstig van zijn broer in Nederland, de vader van Mariët.

Dat was haar verhaal en het gereformeerde leven daar omheen. Binnen de zuil van de vrijgemaakte gereformeerden zijn er scherpe nuances en deinzen de gelovigen er niet voor terug elkaar te excommuniceren of elkaars kinderen van de sterk aan de kerk gebonden school te sturen. Alleen al de leden van het gezin van haar oom gaan naar drie verschillende kerken.

Gegevens voor een boeiende roman. Meester voelde zich echter verplicht een journalistiek verslag uit te brengen, omdat haar projekt werd gesteund door het Fonds voor journalistiek onderzoek. Niettemin biedt ze niet steeds voldoende weerstand tegen de verleiding in romanvorm te schrijven. En het kan haar soms teveel worden van het goede; ze zet zich af tegen haar vrijgemaakte familieleden, met wie ze zich tijdens de lopgeerperiode zo verbonden voelde.

Haar epiloog van het boek is een diepe zucht.

De laatste versie van Meesters boek, die de familieleden lezen, wordt niet goed gekeurd. Niet door haar oom, met wie ze veel goede gesprekken had en zijn dochters met wie zij zich haast zusterlijk verbonden voelde. Zij wilden dat Mariët de namen zou veranderen, zodat men onherkenbaar zou worden, en zelfs de plaats, waar men woonde (Lynden in de staat Washington) niet zou noemen. Maar dan zou van het journalistiek verslag niets terecht komen.

Mariët had er wel in toegestemd de naam van haar oom Peter Meester te veranderen in zoals de Amerikanen de naam uitspreken: Maystar. Voor de rest geeft Meester niet toe. Ze schrijft:

“Als ik niet in de hemel mag komen, omdat ik niet binnen het “Verbond” ben geboren en me er ook niet toe heb bekeerd, dan zou ik niet weten waarom ik extra aardig moet zijn voor die menen dat zij er wel in zitten.

Het verslag

werd een

dramatisch

verhaal

Ze had in de ogen van haar familieleden lelijk over hun kerk geschreven, de ware kerk. Meester begrijpt het niet meer. Want de familieleden hadden het toch niet bij die kerk uitgehouden. Meester: “Zelfs al waren zij bij die kerk weggegaan, zelfs al waren al hun kinderen er op één na ook vertrokken, zelfs al had de bij de kerk behorende school hun oudste dochter op straat gezet, ik had dat niet mogen opschrijven. De vrijgemaakte American Reformed Church geboycot. Deze kerk en de John Calvin School beschouw ik als één organisatie met dezelfde mentaliteit. Kinderen laten boeten voor het standpun van hun ouders, een onderwijzeres ontslaan omdat een ernstig zieke man bij haar in huis woont: dat trek ik echt niet”, schrijft Mariët

Het journalistiek verslag van Mariët Meester, die woont en leeft binnen de Amsterdamse grachtengordel, is een dramatisch verhaal geworden.

Roman of journalistiek verslag. Het maakt in het boek “De mytische oom” niet meer uit. De werkelijkheid is soms niet in te denken.

Krampachtig haast houdt men in het stadje Lynden vast aan Holland zoals het halverwege de vorige eeuw nog was. Zo wordt er nog jaarlijks een Sinterklaasoptocht gehouden. Mariet Meester was verbaasd. Maar tegenover haar familie verzekerde ze, dat ze het mooi vond.

Bert de Jong.