Overbodig
...bijna de dood ingejaagd
Het hoge woord is er uit. Het is geschreven in de brievenrubriek van het dagblad Trouw. Een krant ontvangt talrijke brieven van lezers. Veel ervan verdwijnt in de prullenmand om de eenvoudige reden dat op het papier geen plek genoeg is voor alle inzendingen. En de briefschrijvers moeten wat te zeggen en te melden hebben.
Daaraan beantwoordde de brief met het hoge woord van de bejaarde mevrouw uit Warnsveld. De brief werd geplaatst en kreeg zelfs een vette letter om meer aandacht te trekken.
De mevrouw schrijft dat er tussen oud en jong een tweespalt is ontstaan.
Ze vervolgt:
Verder in deze brief:
Deze noodkreet, is een reactie op een ingezonden stuk van Robbert Jansen. Hij is predikant en 35 jaar oud.
Zijn vraag is of het nog wel zin heeft ouder te zijn dan 75 jaar.
Dat lijkt hem niet meer.
Want vanaf die leeftijd kun je straks een zelfdodingspil krijgen.
Robbert is gaan googelen en kwam op de site van het Nationaal Ouderenfonds terecht. Na wat cijferwerk stuit hij op een lange lijst van problemen, waarmee de ouderen te maken hebben. Over kansen die de ouderen hebben, wordt niet gerept.
Hij vervolgt met deze verzuchting:
„Mag ouderdom ook nog een toegevoegde waarde hebben…Levert het leven dan zo beroerd weinig op dat oud-zijn alleen kan worden samengevat met het woord -probleem- ?”
Die zelfdodingspil is nog niet te krijgen. Maar Pia Dijkstra, die met voorkeurstemmen lid van de Tweede Kamer werd voor D'66 en vroeger nieuwslezer was bij de Nos, heeft voor de televisie een voorstel aangekondigd voor verruiming van de euthanasiewet en gepleit voor een proef aan mensen, die 75 jaar en ouder zijn een dodelijke pil te geven wanneer hun verzoek om euthanasie is geweigerd.
Als de wet van Dijkstra werkelijkheid wordt, is euthanasie niet minder dan toegestane zelfmoord.
Een mens zou het recht hebben op dit huismiddel om een eind aan het leven te maken, wanneer hij of zij ervan overtuigd is, dat zijn of haar leven ‚voltooid’ is.
Dat recht heb ik in discussies meer horen noemen en zou niet beperkt moeten zijn tot de zeventigers en tachtigers, maar gelden voor alle leeftijden.
Het individu beslist, aldus deze redenering.
Het is deze gedachtengang, deze moderne moraal, die de oudere mens, als de briefschrijfster in Trouw zo benauwt.
Over recht gesproken: het in leven willen blijven in welke leeftijd ook is zeker onvervreemdbaar.
Het weekblad De Groene Amsterdammer, dat niet conservatief kan worden genoemd, laat Paul Schnabel aan het woord, de voorzitter van de commissie, die de regering heeft geadviseerd de euthanasie-wet niet te verruimen, waarop partijen als VVD en D’66 direct in het geweer kwamen.
Schnabel noemt de zelfmoordpil „een makkelijke oplossing voor een moeilijk probleem."
Euthanasie is voor ouderen geen wondermiddel. Er zullen weliswaar altijd ouderen met een doodswens blijven. Maar er is een verschil tussen een maatschappij die ouderen een dodelijke pil aanreikt en een maatschappij , die oprecht vraagt wat er dan zo moeilijk is aan het leven.
De eenzaamheid onder de ouderdom heerst. Dat probleem verdient aandacht en niet een ‚oplossing’, aldus Schnabel.
In de reportage van De Groene wordt veel aandacht besteed aan de eenzaamheid. De onder de ouderen levende doodswens is relatief, zo blijkt uit de gesprekken en gedeelten van een dagboek.
Het is duidelijk, dat de eenzaamheid, als aanduiding van een voltooid leven, niet wordt verdreven door het wekelijkse partijtje bingo of het traditionele stapje uit.
Over deze eenzaamheid suggereert de commissie-Schnabel dat er meer tegen moet worden gedaan: praat erover met de ouderen, help beter zin te geven aan het bestaan op hoge leeftijd.
De vraag is: wanneer is een leven voltooid en hoe definitief is dat voltooide leven. In De Groene wordt in dit verband verteld over mevrouw Huisman met haar wens om te sterven. Zij krijgt de aandacht, die ze nodig heeft en voelt zich vervolgens redelijk. Ook al hangt zie van pillen aan elkaar, ze voelt zich redelijk goed. Ze denkt misschien wel honderd jaar te worden. Binnenkort gaat ze weer met Philie, de vrijwilligster, mee naar de film. Aan de dood denkt ze voorlopig niet.
De theoloog en filosoof Theo Boer was negen jaar lid van een Regionale
Toetsingscommissie Euthanasie. Toen hij de commissie verliet waarschuwde hij het lijden niet te snel „ondragelijk” te noemen. Bij „ondragelijk lijden” kan euthanasie worden toegestaan. Bij zijn werk voor de commissie zag hij verschillende mensen hun leven laten beëindigen, terwijl ze toch nog goede jaren voor de boeg hadden.
Waarom zouden die goede jaren er niet meer zijn ? De noodkreet van de bejaarde lezeres van Trouw; zij vraagt van haar medemensen een liefdevol accepteren van de ouderdom. Als zij dat weer ervaart, verdwijnt de angst niet meer ziek of behoeftig te zijn en de dood te worden ingejaagd.
Bert de Jong
Terug naar Weerwater >>>>>>> Home
”In plaats van liefdevol elkaar accepteren zoals we zijn, worden oudere mensen bijna de dood ingejaagd.”
„Wij voelen ons overbodig door alle discussie en dat doet knap pijn. We mogen al bijna niet meer ziek of behoeftig worden.”