Terug

De afgeladen Airbus van de luchtvaartmaatschappij Qatar, opgestegen in het hart van de Arabische wereld, was op Schiphol geland en had ook de lange taxirit over het beton met goed gevolg afgelegd. Het massale menselijke transport was al gaan staan. Men verdrong elkaar in het smalle pad tussen de nauwe zitplaatsen.

Via de geluidsinstallatie had Qatar ons al uitgezwaaid en bedankt voor het maken van de vlucht met haar. Toch nog een nagekomen bericht. Of we onze paspoorten gereed wilden houden, want voor het betreden van de vaderlandse grond was er een extra controle.

Ook dat nog. Ik waagde in de stilte, die na deze mededeling viel, een luide opmerking te maken:

„Van ons wordt verwacht, dat we bewijzen geen vluchteling te zijn.” Instemmend gelach.

Een bejaarde reizigster, aan wie ik in de rij nagenoeg stond geplakt, draaide zich om. Haar vriendelijke bruine ogen troffen me. „Maar meneer, u bent toch geen vluchteling?”, zei ze. „Al die vluchtelingen…”, kwam er nog zuchtend bij.

Mijn luchtige opmerking was toch niet goed gevallen, begreep ik.

Er viel wat recht te zetten: „Mevrouw, de komst van de vluchtelingen kan ik echt niet erg vinden. Het gaat om het redden van hun levens, van man, vrouw en kinderen.”

Haar gezicht verkrampte. De mooie ogen waren geweerlopen geworden, die dodelijk dreigden te schieten.

Ze keerde me haar rug toe.

Het was geen moment een pittige discussie te beginnen, hoewel de neiging daartoe sterk was.

En sterker werd. Daar stonden ze aan de uitgang de bewakers van de Europese grens. Twee keken de paspoorten in en achter hen was een pelotonnetje opgesteld om in te grijpen.

Wie geen geldige papieren had kon met hetzelfde toestel subiet terug en zijn lot leggen in de handen van een mensensmokkelaar. Of terug naar de oorlog die men ontvluchtte.

Alles liep rustig af. Dit oponthoud aan het eind van de lange reis viel mee. Ik had niet meer de aandrang te discussiëren, maar wel de drang toch maar vluchteling te zijn, weg uit het land, waar de mentaliteit woekert van „minder, minder anderen” en men zich veilig waant tussen hoge muren. Als in de Middeleeuwen.

Terug in Europa, terug in Nederland.

Bert de Jong