zirkulazioaraudiorokorra

1428/2003 ERREGE DEKRETUA, AZAROAREN 21EKOA, ZIRKULAZIO-ARAUDI OROKORRA ONARTZEKO DENA, BETIERE, TRAFIKOARI, IBILGAILU MOTORDUNEN ZIRKULAZIOARI ETA BIDE-SEGURTASUNARI BURUZKO LEGEAREN TESTU ARTIKULATUA, MARTXOAREN 2KO 339/1990 LEGEGINTZAKO ERREGE DEKRETUAREN BITARTEZ ONARTUA, APLIKATU ETA GARATZEARREN

EAO, abenduaren 23koa

Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatua, martxoaren 2ko 339/1990 Legegintzako Errege Dekretuaren bitartez onartua, aldatzen duen abenduaren 19ko 19/2001 Legearen azken xedapenetatik bigarrenak dioenez, Gobernuak sei hilabeteko epea izango du, aldaketa indarrean sartzen denetik, urtarrilaren 17ko 13/1992 Errege Dekretuaren bitartez onartutako Zirkulazio Araudi Orokorra aldatzeko eta aipatutako erreformara egokitzeko.

Errege dekretu honek gainditu egiten du lege-manu hori, izan ere, berori betetzeaz gain, komenigarri ikusten da berri bat egitea, hain dira handiak urtarrilaren 17ko 13/1992 Errege Dekretuaren bitartez onartutako Zirkulazio Araudi Orokorrak behar dituen aldaketak. Araudi berri honetan, gainera, batu egingo dira urtarrilaren 30eko 116/1998 Errege Dekretuaren bitartez egindako aldaketak (Errege dekretu horren bitartez, Zirkulazio Araudi Orokorra Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko martxoaren 24ko 5/1997 Legera egokitu zen), ekainaren 20ko 1333/1994 Errege Dekretua eta urriaren 23ko 2282/98 Errege Dekretua, Zirkulazio Araudi Orokorra alkoholemiari dagokionez aldatu zuena.

Testu berria 19/2001 Legera egokitzeko, txirrindularitza-alorreko arauak sartu dira, arau-hauste berriak ezarri dira eta zeuden batzuen kalifikazioa aldatu da ?adibidez sakelako telefonoa erabiltzeari edo kontrako noranzkoan joateari buruzkoak, hurrenez hurren? eta, gainera, beste manu batzuk modernizatu egin dira, kontuan izanda trafikoaren kudeaketan bitarteko tekniko berriak daudela zirkulazioa erregulatzeko eta arauak bitarteko horiek guztiz operatibo bihurtu behar dituela.

Txirrindularitzari dagokionez, Zirkulazio-arauak txirrindularitzari egokitzeko azaroaren 25eko 43/1999 Legearen bitartez, aldaketa handiak egin ziren Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko legearen testu artikulatuan. Testu horrek 19/2001 Legearen eragina ere izan zuen, eta lege horrek, bere aldetik, orain burutzen ari den erregelamendu bidezko garapen zabala ekarri du.

Horren ondorioz, seinaleztapen-sistema osoa ere berrikusi eta eguneratu behar izan da, inguruko herrialdeetako erabilpen-irizpideetan izandako aurrerapenei egokitzeko eta, arlo honetan, trafiko arauen eta errepideen arteko konkordantzia hobetzeko. Lehenengo eranskinean agertzen dira seinaleen grafikoak.

Bigarren eranskinean, kirol-probak, txirrindularitza-ibilaldiak eta bestelako gertakariak arautzen dira. Orain arte, horiek guztiak Zirkulazio Kodearen 108. artikuluan eta 2. Eranskinean zeuden araututa eta, ondorioz, manu horiek indargabetu egin behar dira, eta kirol-proba horiek Zirkulazio Araudi Orokorraren 55. artikuluaren baitan sartu, hori baita lasterketa, lehiaketa, txapelketa eta bestelako kirol-probei buruzkoa.

Aipagarria da autonomia-erkidegoek eskumena izango dutela beren lurraldeko herrien arteko errepideetan kirol-probak egiteko baimena emateko, izan ere, ikuskizun publikoen alorreko eskumenak eskualdatuta eta onartuta dauzkate eta kirol-probek izaera hori daukate. Dena dela, proba horien berezitasuna eta bide-segurtasunean duten eragina kontuan hartuta, trafikoa zaindu eta erregulatzeko ardura duten administrazioek txosten lotesle bat emango dute baimena eman aurretik .

Hirugarren eranskinean, Ibilgailu bereziek eta garraio bereziko araubideari lotutakoek bete beharreko arau eta baldintzak zehazten dira, izan ere, arlo horretan hutsune handia zegon zirkulazioari buruzko gure zuzenbidean eta premiazkoa zen arautzea, horrelako ibilgailuak tartean daudela sor litezkeen istripuen ondorioak oso larriak izan baitaitezke.

Eranskin berberean arautzen da indar armatuen konboi eta garraioentzako araubide berezia. Horrelako garraioak, alderdi askotan eta kasu jakin batzuetan, nazioarteko hitzarmenen mende daude eta, beraz, berariazko erregulazioa behar dute.

Horretarako bide ematen dute, batetik, Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatuaren azken xedapeneko 2. paragrafoak eta, bestetik, abenduaren 23ko 2822/1998 Errege Dekretuaren bitartez onartutako Ibilgailuen Araudi Orokorraren azken xedapenetatik bigarrenak.

Bestalde, gure herrialdea defentsa bateratua bermatzen duten nazioz gaindiko organizazioetako kide denez, arlo honetako lankidetza sortu da inguruko herrialdeekin eta, ondorioz, noizean behin beste nazio batzuetako ibilgailu militarrak Espainiako errepideetatik ibiltzen dira, batez ere maniobrak daudenean eta material militarra garraiatzea eskatzen duten ariketak egiten direnean.

Azkenik, azken xedapenetatik lehenean, Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatuko azken xedapenean Gobernuari ematen zaion eskumena erabiltzen da oinarrizko zirkulazio-kontzeptuak aldatzeko eta testu artikulatu horretan agertzen direnei definizioak jartzeko, funtsezko osagarriak baitira onartzen den Zirkulazio Araudi berria aplikatzeko.

Errege-dekretu honek Trafikorako eta Bide Zirkulazioaren Segurtasunerako Kontseilu Nagusiaren irizpena jaso du.

Ondorioz, Barne, Defentsa, Sustapen eta Zientzia eta Teknologia ministroen proposamenez, Herri Administrazioen ministroak aldez aurretik onartuta, Estatu Kontseiluaren adostasunarekin eta Ministroen Kontseiluak 2003ko azaroaren 21eko bilkuran gaia aztertu ondoren, hauxe

XEDATU DUT:

Artikulu bakarra.

Zirkulazio Araudi Orokorra onartzea.

Zirkulazio Araudi Orokorra onartzen da, martxoaren 2ko 339/1990 Legegintzako Errege Dekretua aplikatu eta garatzeko, hori baita Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatua onartzen duena. Testua amaieran dago txertatuta.

Xedapen indargabetzaile bakarra.

Arauak indargabetzea.

Honako hauek indargabetzen dira: urtarrilaren 17ko 13/1992 Errege Dekretua, Zirkulazio Araudi Orokorra onartzen duena Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatua aplikatu eta garatzeko; Zirkulazio Kodearen 108. artikulua eta 2. eranskina eta errege dekretu honen aurka doazen maila bereko edo beheragoko xedapen guztiak.

Azken xedapenetatik lehena.

Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko legearen testu artikulatuaren eranskina aldatzea.

Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatuaren eranskina, martxoaren 2ko 339/1990 Legegintzako Errege Dekretuaren bitartez onartua, era honetan aldatzen da:

Bat.

“Bide lasterra” oinarrizko kontzeptua, eranskineko 63. paragrafoan jasoa, kendu egiten da.

64. paragrafotik aurrerako oinarrizko kontzeptuen hurrenkera-zenbakia bat gutxituko da, hau da, 64.a 63,a izatera pasatuko da, 65.a 64.a izatera eta horrela amaitu arte.

Bi.

Oinarrizko kontzeptu hauen definizioak aldatzen dira: “autobia”, 62. paragrafoan jasoa; “errepide arrunta”, 64. paragrafoan jasoa, eta “zeharbidea”, 66. paragrafoan jasoa. Hauek dira definizio berriak:

Autobia.

Berariaz autobia gisa proiektatu, eraiki eta seinaleztatutako errepidea da, eta ezaugarri hauek ditu:

a) Jabetza mugakideetatik ezin da bertara sartu.

b) Sestra berean autobideak ez du gurutzatzen inolako bidezidor, bide, trenbide edo tranbia-biderik; eta autobidea bera ere ez du gurutzatzen inolako bidezidor, komunikazio-bide edo bide-zorrek ere.

c) Zirkulazioaren noranzko bakoitzerako, galtzada berezituak dauzka autobideak, salbu eta puntu berezietan edo aldi baterako denean. Zirkulaziorako ez den lur-zerrenda batekin banatzen dira galtzadak elkarrengandik, edo beste moduren batera.

Errepide arrunta.

Autobideen, autobien eta automobilentzako bideen ezaugarriak betetzen ez dituzten errepideak errepide arruntak dira.

Zeharbidea.

Arauzko xedapen honen ondorioetarako, Herria igarotzen duen errepide-zatia da zeharbidea.

Ez dira zeharbidetzat hartuko beste bide-alternatiba bat edo saihesbidea duten zatiak baldin eta horietarako sarbidea badute.

Hiru.

Oinarrizko kontzeptu hauek sartzen dira, beren definizioekin: “automobilentzako bidea”, 75. oinarrizko kontzeptua izango da; “herriz kanpoko bidea”, 76. oinarrizko kontzeptua izango da; “herri barruko bidea”, 77. oinarrizko kontzeptua izango da; “errepidea” 78. oinarrizko kontzeptua izango da; “biribilgunea”, 79. oinarrizko kontzeptua izango da, eta “okupazio handiko ibilgailuentzako erreia”, 80. oinarrizko kontzeptua izango da.

Oinarrizko kontzeptu horiek erredakzio hau izango dute:

Automobilentzako bideak.

Bertan automobilak baino ezingo dute zirkulatu; galtzada bakarra izango dute eta ez dute jabetza mugakideetarako inolako sarbiderik izango; S-3 eta S-4 seinaleekin seinaleztatuko dira.

Herriz kanpoko bideak.

Herritik kanpo dauden bideak dira.

Herri barruko bideak.

Herri barruan dauden bide publiko guztiak dira, zeharbideak izan ezik.

Errepideak.

Arauzko xedapen honen ondorioetarako, herritik kanpo dauden bide publiko zoladuradun guztiak dira errepideak, zeharbide-zatiak izan ezik.

Biribilgunea.

Elkargune-mota berezia da; bertan biltzen diren bideguneak erdian dagoen uztai baten bitartez komunikatzen dira, eta zirkulazioa erdian dagoen irlatxo baten biran antolatzen da.

Biribilgune zatituak ez dira, berez, biribilgunetzat hartzen; horietan, bi bidegune, normalean aurrez aurrekoak, erdiko irlatxoaren bitartez konektatzen dira zuzenean eta trafikoa batetik bestera igarotzen da irlatxoa inguratu gabe.

Okupazio handiko ibilgailuentzako erreia. Berariaz okupazio handiko ibilgailuentzako gordetako edo egokitutako erreia da.

Azken xedapenetatik bigarrena.

Garatzeko ahalmena.

Barne ministroari ahalmenak ematen zaizkio, berak bakarrik edo, gaiak eragiten dien neurrian, beste ministerioetako departamenduetako titularrarekin batera, Errege Dekretu honetan ezarritakoa aplikatu eta garatzeko bidezkoak diren xedapenak emateko.

Azken xedapenetatik hirugarrena.

Indar armatuen ibilgailuak.

Defentsa eta Barne ministerioei, eta, bidezkoa bada, eskumenak dituzten beste ministroei, ahalmena ematen zaie Indar Armatuetako ibilgailuen baimen eta zirkulazio araubideko berezitasunak arautzeko.

Azken xedapenetatik laugarrena.

Sorgorgarriak eta gai psikotropikoak.

Barne ministroari eta Osasun eta Kontsumo ministroari, eta, bidezkoa bada, eskumenak dituzten beste ministroei, ahalmena ematen zaie ibilgailu motordunetako gidariengan eragin negatiboa izan dezaketen sorgorgarrien eta gai psikotropikoen gaineko puntu guztiak arautzeko.

Azken xedapenetatik bosgarrena.

Indarrean sartzea.

Errege dekretu hau, “Estatuko Aldizkari Ofizialean” argitaratu eta handik hilabetera sartuko da indarrean.

Madrilen, 2003ko azaroaren 21ean.

ZIRKULAZIOARI BURUZKO ARAUDI OROKORRA

AURKIBIDEA

Atariko titulua.

Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko arauen aplikazio-eremua

1. artikulua.

Aplikazio-eremua

I. titulua.

Zirkulazioko jokabideei buruzko arau orokorrak

I. kapitulua.

Arau orokorrak

2. artikulua.

Bide-erabiltzaileak

3. artikulua.

Gidariak

4. artikulua.

Zirkulazioaren segurtasunari eragiten dioten jarduerak

5. artikulua.

Oztopoak eta arriskuak seinaleztatzea.

6. artikulua.

Suteei aurrea hartzeko neurriak

7. artikulua.

Perturbazio-igorpenak eta igorpen kutsagarriak

II. kapitulua.

Ibilgailuetako zama. Pertsonak, salgaiak edo bestelako gauzak garraiatzea

8. artikulua.

Ibilgailuetako zama. Pertsonak, salgaiak edo bestelako gauzak garraiatzea

1. atala. Pertsonak garraiatze.

9. artikulua.

Pertsonak garraiatzea

10. artikulua.

Jendearentzako leku egokiak eta kokapena

11. artikulua.

Pertsona-taldeak garraiatzea

12. artikulua.

Txirrindu, motor-bizikleta eta motorrei buruzko arauak

2. atala. Salgaiak edo bestelako gauzak garraiatzea

13. artikulua.

Ibilgailuen eta zamaren neurriak.

14. artikulua.

Zamak kokatzeko modua.

15. artikulua.

Zamaren neurriak

16. artikulua.

Zamaketa-lanak eta hustuketa-lanak

III. kapitulua.

Gidarientzako arau orokorrak.

17. artikulua.

Ibilgailua zein animaliak kontrolatzea

18. artikulua.

Gidarien beste betebehar batzuk

19. artikulua.

Ibilgailutik dagoen ikuspena

IV. kapitulua.

Edari alkoholdunei buruzko arauak

20. artikulua.

Odoleko eta jaurtitako arnasako alkohol-mailak

21. artikulua.

Alkoholemia neurtzea.

Behartuta dauden pertsonak

22. artikulua.

Jaurtitako arnasan alkohola antzemateko probak

23. artikulua.

Probak nola egin

24. artikulua.

Agintaritzaren agenteak bete beharreko eginbideak

25. artikulua.

Ibilgailua ibilgetzea

26. artikulua.

Osasun-langileen betebeharrak

V. kapitulua.

Sorgorgarriei, psikotropikoei, estimulatzaileei edo antzeko beste gai batzuei buruzko arauak.

27. artikulua.

Sorgorgarriak, psikotropikoak, estimulatzaileak edo antzeko beste gai batzuk

28. artikulua.

Sorgorgarriak, psikotropikoak, estimulatzaileak edo antzeko beste gai batzuk hartu diren aztertzeko probak.

II.Titulua.

Ibilgailuen zirkulazioa

I. kapitulua.

Kokalekua.

1. atala. Zirkulazioaren noranzkoa.

29. artikulua.

Arau orokorra

2. atala. Erreietan nola ibili.

30. artikulua.

Erreietan nola ibili, bi zirkulazio-noranzkoko errepideetan

31. artikulua.

Erreietan nola ibili, noranzko bereko errei bat baino gehiago duten galtzadetan, herritik kanpokoak direnean

32. artikulua.

Erreietan nola ibili, noranzko bereko hiru errei edo gehiago dituzten galtzadetan, herritik kanpokoak direnean.

33. artikulua.

Erreietan nola ibili, noranzko bereko errei bat baino gehiago duten galtzadetan, herrikoak direnean

34. artikulua.

Erreiak zenbatzea

35. artikulua.

Erreietan nola ibili seinaleztatutako abiaduraren arabera eta ibilgailu eta maniobra jakin batzuetarako gordeta daudenean.

3. atala. Bazterbideak.

36. artikulua.

Bazterbidetik nahitaez ibili behar duten gidariak.

4. atala. Zirkulazioaren noranzkoaren eta galtzada, errei eta bazterbideen erabileraren kasu bereziak.

37. artikulua.

Zirkulazioa segurua edo arina izateko, modu berezian antola daiteke trafikoa.

38. artikulua.

Autobideetatik eta autobietatik zirkulatzea

39. artikulua.

Zirkulazioa mugatzea

40 artikulua.

Errei itzulgarriak

41. artikulua.

Erreiak ohiko noranzkoaren kontra erabiltzea.

42. artikulua.

Zirkulaziorako behin-behineko errei gehigarriak

5. atala. Babesguneak, irlatxoak edo gida-adierazgailuak, edo antzekoak

43. artikulua.

Zirkulazioaren noranzkoa

6. atala. Bideetako galtzadak.

44. artikulua.

Galtzadetan nola ibili

II. kapitulua.

Abiadura

1. atala.Abiadura-mugak

45. artikulua.

Egoera bakoitzeko baldintzetara egokitu behar da abiadura

46. artikulua.

Abiadura jaistea.

Kasuak

47. artikulua.

Gehieneko eta gutxieneko abiadurak.

48. artikulua.

Gehieneko abiadurak, herriz kanpoko bideetan

49. artikulua.

Gutxieneko abiadurak herri barruko eta herriz kanpoko bideetan.

50. artikulua.

Abiadura-mugak, herri barruko bideetan eta zeharbideetan

51. artikulua.

Gehieneko abiadurak, aurreratzerakoan

52. artikulua.

Lehentasuneko abiadurak

2. atala. Abiadura jaistea eta ibilgailuen arteko tarteak.

53. artikulua.

Abiadura jaistea

54. artikulua.

Ibilgailuen arteko tarteak

3. atala. Lehiaketak.

55. artikulua.

Kirol-probak, bizikleta-ibilaldiak eta bestelako gertakariak.

III. kapitulua.

Pasatzeko lehentasuna

1. atala. Lehentasun-arauak elkarguneetan.

56. artikulua.

Seinaleztatutako elkarguneak

57. artikulua.

Seinaleztatu gabeko elkarguneak

58. artikulua.

Arau orokorrak.

59. artikulua.

Elkarguneak

2. atala. Lan-guneak, estuguneak eta aldapa handiko bideguneak

60. artikulua.

Lan-guneak eta estuguneak

61. artikulua.

Zubietatik edo seinaleztatutako lan-guneetatik pasatzea

62. artikulua.

Lehentasunen hurrenkera, seinalerik ez dagoenean

63. artikulua.

Aldapa handiko bideguneak.

3. atala. Gidariek txirrindulariekin, oinezkoekin eta animaliekin izan behar duten jokabiderako arauak.

64. artikulua.

Arau orokorrak eta txirrindulariek pasatzeko duten lehentasuna.

65. artikulua.

Gidariek dute pasatzeko lehentasuna, oinezkoek baino lehenago

66. artikulua.

Gidariek dute pasatzeko lehentasuna, animaliek baino lehenago.

4. atala. Larrialdi-zerbitzuan dabiltzan ibilgailuak.

67. artikulua.

Lehentasuna duten ibilgailuak

68. artikulua.

Lehentasuna duten ibilgailuetako gidarien ahalmenak

69. artikulua.

Lehentasuna duten ibilgailuekin gainontzeko gidariek izan behar duten jokabidea.

70. artikulua.

Lehentasunik gabeko ibilgailuak larrialdi-zerbitzuan ari direnean

IV. kapitulua.

Ibilgailu eta garraio bereziak.

71. artikulua.

Zirkulazio eta seinaleztapen arauak.

V. kapitulua.

Zirkulazioan sartzea.

72. artikulua.

Zirkulazioan sartzen diren gidarien betebeharrak

73. artikulua.

Maniobrak errazteko betebeharra dute beste gidariek

VI. Kapitulua.

Norabide-aldaketak, noranzkoaren aldaketak eta atzeraka ibiltzea

1. atala. Bidez, galtzadaz eta erreiz aldatzea.

74. artikulua.

Arau orokorrak.

75. artikulua.

Norabidea aldatzeko maniobra nola burutu

76. artikulua.

Kasu bereziak

77. artikulua.

Astirotzeko erreia.

2. atala. Noranzkoaren aldaketa.

78. artikulua.

Maniobra nola burutu.

79. artikulua.

Debekuak.

3.atala. Atzeraka ibiltzea.

80. artikulua.

Arau orokorrak.

81. artikulua.

Maniobra nola burutu.

VII. kapitulua.

Aurreratzea.

1. atala. Aurreratzea eta parez pare zirkulatzea.

82. artikulua.

Ezkerretik aurreratzea.

Salbuespenak.

83. artikulua.

Errei bat baino gehiagoko galtzadetan aurreratzea.

2. atala. Aurreratzeko arau orokorrak.

84. artikulua.

Aurreratzen duenaren betebeharrak maniobrari ekin aurretik.

3. atala. Nola aurreratu.

85. artikulua.

Aurreratzen duenaren betebeharrak maniobra egiten ari denean

4. atala. Aurreratutako ibilgailua.

86. artikulua.

Aurreratutako ibilgailuko gidariaren betebeharrak.

5. atala. Bide-segurtasuna arriskuan jartzen duten aurreratzeko maniobrak.

87. artikulua.

Debekuak.

6. atala. Kontrako noranzkora salbuespen gisa noiz pasa daitekeen.

88. artikulua.

Ibilgetuta dauden ibilgailuak.

89. artikulua.

Oztopoak

VIII. Kapitulua.

Gelditzea eta aparkatzea.

1. atala. Gelditu eta aparkatzeko arau orokorrak.

90. artikulua.

Non gelditu eta aparkatu behar den

91. artikulua.

Nola gelditu eta aparkatu.

92. artikulua.

Ibilgailuen kokapena.

93. artikulua.

Udal-ordenantzak.

2. atala. Gelditu eta aparkatzeko arau bereziak.

94. artikulua.

Debekatutako tokiak.

IX. kapitulua.

Trenbide-pasaguneak, zubimugikorrak eta tunelak.

1. atala.Trenbide-pasagune, zubi mugikor eta tunelei buruzko arau orokorrak.

95. artikulua.

Bide-erabiltzaileen eta titularren betebeharrak

96. artikulua.

Langak, langa-erdiak eta semaforoak

2. atala.Trenbide-pasaguneak, zubi mugikorrak eta tunelak oztopatzea.

97. artikulua.

Ibilgailua trenbide-pasagunean, zubi mugikorrean edo tunelean geratzea

X. kapitulua.

Argien erabilera

1. atala. Argiak nahitaez erabili beharra.

98. artikulua.

Arau orokorrak.

99. artikulua.

Posizioko argiak eta galibo-argiak.

100. artikulua.

Argi luzeak

101. artikulua.

Argi laburrak

102. artikulua.

Itsualdia

103. artikulua.

Matrikula-plakako argiak.

104. artikulua.

Egun-argiz eraman beharreko argiak

105. artikulua.

Ibilgetzea

2. atala. Argiak erabiltzeko kasu bereziak.

106. artikulua.

Ikuspena gutxitzen duten egoerak.

107. artikulua.

Argiak matxuratu edo hondatzea.

XI. kapitulua.

Gidarien ohartarazpenak.

1. atala. Arau orokorrak.

108. artikulua.

Maniobrez ohartarazteko betebeharra

109. artikulua.

Ikus daitezkeen ohartarazpenak

110. artikulua.

Hots-ohartarazpenak

2. atala. Larrialdi-zerbitzuetako eta beste zerbitzu berezi batzuetako ibilgailuen ohartarazpenak

111. artikulua.

Arau orokorrak.

112. artikulua.

Larrialdi-zerbitzuetako ibilgailuen ohartarazpenak

113. artikulua.

Beste ibilgailu batzuen ohartarazpenak

III. titulua.

Beste zirkulazio-arau batzuk.

I. kapitulua.

Ateak, eta motorra itzaltzea

114. artikulua.

Ateak

115. artikulua.

Motorra itzaltzea

II. kapitulua.

Uhala, kaskoa eta gainerako segurtasun-elementuak

116. artikulua.

Horiek erabiltzeko betebeharra eta salbuespenak.

117. artikulua.

Homologatutako segurtasun-uhala edo eusteko homologatutako beste sistema batzuk.

118. artikulua.

Kaskoa eta beste babes-elementu batzuk.

119. artikulua.

Salbuespenak.

III. kapitulua.

Gidaldi eta atsedenaldiak

120. artikulua.

Arau orokorrak.

IV. kapitulua.

Oinezkoak.

121. artikulua.

Oinezkoentzako guneetako zirkulazioa.

Salbuespenak.

122. artikulua.

Galtzadatik edo bazterbidetik zirkulatzea.

123. artikulua.

Gaueko zirkulazioa.

124. artikulua.

Oinezkoentzako pasaguneak, eta galtzadak zeharkatzea.

125. artikulua.

Autobide eta autobiei buruzko arauak.

V. kapitulua.

Animalien zirkulazioa

126. artikulua.

Arau orokorrak.

127. artikulua.

Arau bereziak.

128. artikulua.

Autobide eta autobiei buruzko arauak.

VI. kapitulua.

Larrialdietan zer egin.

129. artikulua.

Laguntza eman beharra.

130. artikulua.

Ibilgailua ibilgetu eta zama erortzea.

IV. titulua.

Seinaleztapena.

I. kapitulua.

Arau orokorrak.

131. artikulua.

Kontzeptua.

132. artikulua.

Seinaleen aginduak betetzea.

II. kapitulua.

Seinaleen arteko lehentasuna.

133. artikulua.

Lehentasunen hurrenkera.

III. kapitulua.

Seinaleen taxua.

134. artikulua.

Zirkulazio-seinaleen zerrenda ofiziala.

IV. kapitulua.

Seinaleen aplikazioa.

1. atala. Azalpen orokorrak.

135. artikulua.

Aplikazioa.

136. artikulua.

Ikuspena.

137. artikulua.

Inskripzioak.

138. artikulua.

Seinaleetako hizkuntza.

2. atala. Bideetako seinaleei buruzko erantzukizuna.

139. artikulua.

Erantzukizuna.

140. artikulua.

Languneetako seinaleak

141. artikulua.

Seinale-motak eta helburua

V. kapitulua.

Seinaleak kendu, ordezkatu eta aldatzea.

142. artikulua.

Seinaleei buruzko betebeharrak.

VI. kapitulua.

Zirkulazioko seinaleak eta bide-marrak: motak eta esanahiak

1. atala. Bidezainen seinaleak eta aginduak

143. artikulua.

Besoarekin egindako seinaleak, eta bestelakoak.

2. atala. Bidetik ibiltzeko ohiko araubidea aldatzen duten aldi baterako seinaleak eta baliza-seinaleak.

144. artikulua.

Aldi baterako seinaleak eta baliza-seinaleak.

3. atala. Semaforoak.

145. artikulua.

Oinezkoentzako semaforoak.

146. artikulua.

Ibilgailuentzako semaforo biribilak.

147. artikulua.

Ibilgailuentzako semaforo karratuak, edo erreikoak.

148. artikulua.

Ibilgailu jakin batzuentzako semaforoak.

4. atala. Zirkulazioko seinale bertikalak.

1. azpiatala. Arriskuaz ohartarazteko seinaleak.

149. artikulua.

Xedea eta motak.

2. azpiatala.

Arau-seinaleak.

150. artikulua.

Xedea, motak eta arau orokorrak.

151. artikulua.

Lehentasun-seinaleak.

152. artikulua.

Sarrera debekatzeko seinaleak.

153. artikulua.

Pasabidea murrizteko seinaleak.

154. artikulua.

Debekua edo murrizketa adierazteko beste seinale batzuk

155. artikulua.

Betebeharra adierazteko seinaleak.

156. artikulua.

Debekuen edo murrizketen amaiera adierazteko seinaleak.

157. artikulua.

Arau-seinaleen taxua.

3. azpiatala. Argibide seinaleak.

158. artikulua.

Xedea eta motak.

159. artikulua.

Argibide orokorretako seinaleak.

160. artikulua.

Errei-seinaleak.

161. artikulua.

Zerbitzu-seinaleak.

162. artikulua.

Orientazio-seinaleak.

163. artikulua.

Panel osagarriak.

164. artikulua.

Beste seinale batzuk.

165. artikulua.

Argibide-seinaleen taxua.

5. atala. Bide-marrak.

166. artikulua.

Xedea eta motak.

167. artikulua.

Luzetarako marra zuriak.

168. artikulua.

Zeharkako marra zuriak.

169. artikulua.

Zirkulazioko seinale horizontalak.

170. artikulua.

Beste marra eta inskripzio zuri batzuk.

171. artikulua.

Beste kolore batzuetako marrak.

172. artikulua.

Bide-marren formatua.

V. titulua.

Ibilgailuetako seinaleak.

173. artikulua.

Xedea, esanahia eta motak.

Lehenengo xedapen gehigarria.

Autonomia erkidegoak.

Bigarren xedapen gehigarria.

Automobiletan segurtasun-uhala derrigorrez erabili beharra.

Hirugarren xedapen gehigarria.

Haurrei eusteko sistemak.

Azken xedapenetatik lehenengoa.

Nabari ikusten diren txaleko distiragarriak erabili beharra.

Azken xedapenetatik bigarrena.

Haurrei eusteko sistemen inguruko betebeharrak.

I. Eranskina.

Zirkulazio-seinaleak.

II. eranskina.

Kirol-probak, bizikleta-ibilaldiak eta bestelako gertakariak.

1. Atala. Kirol-probak.

2. atala. Bizikleta-ibilaldiak.

3. atala. Bestelako gertakariak.

III. Eranskina.

Ibilgailu bereziek eta garraio bereziari buruzko araubidearen menpekoek bete beharreko zirkulazio arauak eta baldintzak.

1. atala. Zirkulazio-baldintzak orokorrak 1., 2. eta 3. taldekoentzat..

2. atala. Ibilgailu militarren araubide berezia: ilara eta konboiak eta Defentsa Ministerioarenak diren edo NATOren nazioarteko kuartel militar orokorren zerbitzura diharduten ibilgailuetan material militarraren garraio bereziak egitea.

ATARIKO TITULUA

Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko arauen aplikazio-eremua

1. artikulua. Aplikazio-eremua

1. Estatuko lurralde osoan aplikatzekoak dira bai Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen aginduak, bai araudi honetakoak, baita lege hori gara dezaten bestelako xedapenak ere. Eta bete, ondoren aipatzen direnek bete behar dituzte aurreko guztiak: batetik, herri barrukoak nahiz herriz kanpokoak izanik, zirkulaziorako egoki diren bide eta lursail publikoen titular eta erabiltzaileek; bestetik, zirkulaziorako egokiak izan ez arren, edozeinek erabiltzeko bide eta lursailen titular eta erabiltzaileek; eta, gainera, bestelako araurik ezean, erabiltzaile-kopuru zehaztu gabe batek erabiltzen dituen bide eta lursail pribatuen titular eta erabiltzaileek.

2. Zehatz esanda, agindu horiek honako hauei aplikatzekoak dira:

a) Artikulu honen c) idatz-zatian aipatutako bide publiko eta pribatuen titularrei eta erabiltzaileei aplikatzekoak dira; berdin da erabiltzaileok titular, jabe, ibilgailuetako gidari edo bidaiari nahiz oinezko izatea, zein bakarrik nahiz beste batzuekin batera zirkulatzea ere.

Aurreko lerroaldean aipatutakoen artean egon ez arren ere, esandako aginduon eraginpean dauden pertsona fisiko eta juridiko guztiei aplikatzekoak ere badira.

b) Berdin aplikatzekoak dira, bai solte edo taldean diren animaliei, zein mota guztietako ibilgailuei ere, baldin eta, nahiz egonean egon nahiz ibilian ibili, c) idatz-zatiko lehenengo lerroaldean aipatutako bideetako zirkulazioan sartuta badaude.

c) Autobide, autobia eta errepide arruntei ere aplikatzekoak dira, baita aipatutako horietan edo horiei atxikirik dauden atseden eta zerbitzuetarako gune eta eremuei ere; eta, edozein motatako ibilgailuak gelditu edo aparkatzeko guneei eta zerbitzu-galtzadei; zeharbide, plaza, kale edo herri barruko bideei; jabari publikoko bideei; zirkulaziorako egoki diren pista eta lursail publikoei; titularren jardueren lagungarri edo osagarri izateko eraikitako zerbitzu-bideei, eta antzeko helburuetarako eraikitakoei, baldin eta herritarrek erabiltzeko irekita badaude; eta, oro har, edozeinek erabiltzeko diren bide publiko nahiz pribatu guztiei aplikatzekoak dira.

Lehen aipatutako aginduok ez zaizkie aplikatuko, ordea, funts pribatuetan eraikitako bide, lursail, garaje, automobil-toki eta antzeko lekuei, baldin eta publikoaren erabilpenetik kanpo badaude, eta jabeek eta beren menpekoek erabiltzeko baino ez badira.

Trafikorako prestatuta ez dauden lekuak direlako, zirkulaziorako egokiak ez diren lursail edo aldeetan noizean behin ibilgailuren bat ibili ahal izateko, edozeinek erabiltzeko lursail edo aldeetan ibiltzeko alegia, araudi honen I. tituluan eta II. tituluaren X. kapituluan jasotako arauak bete behar dira, aplikagarri diren heinean. Bestalde, gidariei eta ibilgailuei buruz indarrean dagoen araubidea bete beharko da aldez aurretik administrazioaren baimena jasotzeko, hala esaten baita Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen IV. tituluan. Izan ere bikoitza da helburua: batetik, gidariek ibilgailuak gidatzeko gaitasuna dutela bermatu behar delako, eta, bestetik, ibilgailuak ere ahalik eta arriskurik gutxienez zirkulatzeko egokiak direla bermatu behar delako.

4. Beste araurik ezean, urbanizazioetan, hoteletan, klubetan eta atsedenerako bestelako lekuetan dauden bide edo lursail pribatuetan, baldin eta herritar guztiek erabiltzeko irekitakoak ez badira, bertako titularrek antolatu ahal izango dute, bide eta leku horietan, beren zirkulazioa eta beren bezeroena. Horretarako, zehaztu gabeko jende-multzoa izan beharko da bezeroek osatuko duten taldea, eta araudi honen arauei indarrik kendu gabe eta nahasmenik sortu gabe jokatu behar dute titularrek.

I. TITULUA

Zirkulazioko jokabideei buruzko arau orokorrak

I. KAPITULUA

Arau orokorrak

2. artikulua. Bide-erabiltzaileak

Bide-erabiltzaileek ez dute zirkulazioa oztopatu behar modu txarrean, ez pertsonei arrisku, galera edo beharrik gabeko eragozpenik eragin, ezta ondasunei kalterik ere, horrela portatzera behartuta daude eta (testu artikulatuaren 9.1 artikulua).

3. artikulua. Gidariak

Ez norbere buruari ez beste inori ezelako kalterik ez sortzeko behar den arretaz eta kontuaz gidatu behar da, norbere burua, bidaiariak eta gainontzeko bide-erabiltzaileak arriskuan ez jartzeko kontu eginez.

Erabat debekatuta dago axolagabekeriaz edo ausarkeriaz gidatzea (testu artikulatuaren 9.2. artikulua).

Axolagabekeriaz gidatzea arau-hauste larritzat joko da, eta ausarkeriaz gidatzea oso larritzat, horrela xedatzen baita Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatuko 65.4.a) eta 5.c) artikuluan hurrenez hurren.

4. artikulua. Zirkulazioaren segurtasunari eragiten dioten jarduerak

Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko legeriaren aplikazio-eremuan sartzen diren bide edo lurretan obrak edo instalazioak egiteko edo edukiontziak, hiri-altzariak edo beste edozein elementu edo objektu aldi baterako edo behin-betiko jartzeko, nahitaezkoa izango da titularraren aldez aurreko baimena, eta, horrelakoetan, errepideei buruzko legerian eta hori garatzeko erregelamenduetan eta udal-arauetan xedatutakoa beteko da.

Arau horiek aplikatuko dira lanak eteteko ere, trafikoaren inguruabar edo ezaugarri bereziak direla-eta eten behar direnean; Trafikoko Buruzagitza Nagusia erakunde autonomoak eskatuta egin ahal izango da hori (testu artikulatuaren 10.1 artikulua).

Debekatu egiten da bideetara gauzak edo gaiak bota, bertan utzi edo lagatzea, baldin eta, horrela, eroso zirkulatu, gelditu edo aparkatzea oztopatu edo arriskutsu bihurtzen bada, bideak eta bideetako instalazioak narriatzen badira, edo bideetan edo bide-inguruetan zirkulatu, gelditu edo aparkatzeko baldintza egokiak aldarazten badira (testu artikulatuaren 10.2. artikulua).

Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko legeriaren aplikazio-eremuan sartzen diren bide edo lurretan ezin izango da tresna, instalazio edo eraikinik jarri edota errodaje, inkesta edo entsegurik egin, behin-behinekoa edo aldi baterakoa izanda ere, zirkulazioa oztopatzen bada.

5. artikulua. Oztopoak eta arriskuak seinaleztatzea.

Bidean oztoporen edo arriskuren bat sortzen dutenek lehenbailehen kendu behar dute, eta, bitartean, beharrezko neurriak hartu, beste erabiltzaileak arriskuaz ohartarazteko eta zirkulazioa ez oztopatzeko (testu artikulatuaren 10.3. artikulua).

Oinezkoentzako pasaleku goratuak eta zeharkako bandak ez dira galtzadako oztopotzat hartuko baldin eta Sustapen Ministerioaren berariazko oinarrizko araudia betetzen badute eta erabiltzaileen eta, bereziki, txirrindularien bide-segurtasuna bermatzen badute.

Bidean oztopo edo arriskuren bat sortzen duenak, horretaz ohartarazteko, modu eraginkorrez seinaleztatu behar du, bai egunez eta bai gauez, araudi honen 130.3, 140 eta 173. artikuluetan xedatutakoarekin bat etorriz.

Osasun laguntza edo laguntza mekanikoa ematerakoan edo beste edozein esku-hartzetan baliabide egokiak eta behar-beharrezkoak erabiliko dira printzipio gisa.

Trafikoko Zuzendaritza Nagusia erakunde autonomoak edo, hala badagokio, trafikoa arautzeko ardura duen autonomia edo toki agintaritzak edo horien bidezainek erabaki behar dute esku-hartzearen lekura beharrezkoak diren langile eta ekipo guztiak bidaltzea eta bertan edukitzea. Halaber, laguntza-zerbitzuetakoa ez den pertsonarik ez dela egongo bermatuko dute, eta larrialdietako zerbitzuetako eta bestelako zerbitzu berezietako ibilgailuak non jarri behar diren adieraziko dute, betiere, laguntza ahalik eta modu onenean emateko eta pertsonak ahalik eta ondoen sorosteko.

Larrialdi-zerbitzuetako ekipoek eta laguntza mekanikoa emateko eta errepideak kontserbatzeko taldeek ahalegin guztiak egingo dituzte egoerak zirkulazioan ahalik eta eragin gutxien izan dezan. Hortaz, galtzada ahalik eta gutxien okupatuko dute eta zorrotz beteko dituzte Trafikoko Zuzendaritza Nagusia erakunde autonomoak edo , hala badagokio, trafikoaren ardura duen autonomia edo toki agintaritzak edo horren bidezainek emandako aginduak.

Larrialdietan, gidariek eta erabiltzaileek 69., 129. eta 130. artikuluetan xedatutakoa beteko dute eta, bereziki, larrialdi-zerbitzuetako ibilgailuen gidariek 67., 68., 111. eta 112. artikuluetan xedatutakoa.

Zerbitzu horiek ematen dituzten ibilgailuak gelditu edo aparkatzeko orduan, ez da arrisku berririk sortuko eta zirkulazioari ahalik eta oztopo gutxien egiten dion lekuan egingo da.

Trafikoaren ardura duten agintaritzako agenteek gelditzeko edo aparkatzeko finkatutako lekuetatik kanpo gelditu edo aparkatzea hutsegite larritzat joko da, trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatuko 65.4.d) artikuluaren arabera.

6. artikulua. Suteei aurrea hartzeko neurriak

Debekatu egiten da sua piztu dezakeen, eta, oro har, bide-segurtasuna arriskuan jar dezakeen edozein gauza bideetara edo bide-inguruetara botatzea (testu artikulatuaren 10.4. artikulua).

Arau hau haustea hutsegite larritzat joko da, trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatuko 65.4.b) artikuluaren arabera.

7. artikulua. Perturbazio-igorpenak eta igorpen kutsagarriak

Ibilgailuek ezingo dute zirkulatu trafikoari, ibilgailu motordunei eta bide-segurtasunari buruzko legeriak hartzen dituen bide eta lurretatik baldin eta perturbazio elektromagnetikoak igortzen badituzte eta zarata mailak arlo horretako berariazko arauek ezarritako mugak gainditzen badituzte. Era berean, ezingo dute zirkulatu ezarritako muga gainditzen duten gas edo keak igortzen badituzte edo baimenik gabeko erreforma garrantzitsuren bat egin bazaie, hori guztia Ibilgailuen Araudi Orokorreko I. eranskinean xedatutakoaren arabera.

Ibilgailuen gidariek nahitaez eman behar dute laguntza horrelako akatsak dauden detektatzeko probetan.

Debekatu egiten da, hodia libre dela, aginduzko zarata-isilgailurik eduki gabe zirkulatzea, herri barruko zein herriz kanpoko bide publikoetan, ibilgailu motordunen eta motor-bizikleten kasuetan. Debekatu egiten da, halaber, goian aipatutako ibilgailuek zirkulatzea, motorretik jaurtitako gasek, zarata-isilgailu eraginkor batetik barik, zarata-isilgailu osagabe, ezegoki edo narriatu batetik edo hodi burrunbarietatik irteten badute. Debekua berdina da, bestalde, barne-errekuntzako motordun ibilgailuen kasuan ere, erre gabeko erregaia kanporantz ez erortzeko aparaturik ez badute, edo beste ibilgailu batzuetako gidariei ikuspena oztopatzen dien kea edo, nolanahi ere, kaltegarria den kea botatzen badute. Ibilgailuak arauz ezarritako gas, ke eta zarata mugak gainditzen baditu, agintaritzaren agenteak ibilgetu egin ahal izango du, Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatuaren 70.2 artikuluaren arabera.

Artikulu honen 1. paragrafoan aipatutako kutsagarriak jaurtitzea ere debekatu egiten da, ibilgailuei buruzko arauetan jasotako mugez gaindikoa bada ibilgailu motordunok sortutakoa.

Ibilgailu motordunek sortutako kutsagarriak alde batera, beste igortzaileei ere debekatu egiten zaie kutsagarriak isurtzea, kutsagarrion izaera edozein izanda ere, Gobernuak orokorrean ezarritako mugak gainditzen badira isurtzen denarekin.

Eta zehatz-mehatz esanda, debekatu egiten da, kasu guztietan, errepideen atxikipen-inguruetan zabortegi eta hondakindegiak egotea, baita inguru horietatik kanpo egotea ere, baldin eta zaborrak erretzean edo ausazko suteek sortutako kea errepidera iristeko arriskurik badago.

II. KAPITULUA.

Ibilgailuetako zama. Pertsonak, salgaiak edo bestelako gauzak garraiatzea

8. artikulua. Ibilgailuetako zama. Pertsonak, salgaiak edo bestelako gauzak garraiatzea

Debekatu egiten da, debekatu, kapitulu honetan zehaztutako moduan barik, beste era batera bai ibilgailuak zamatzea, eta bai pertsonak, salgaiak edo bestelako gauzak garraiatzea ere.

1. ATALA. PERTSONAK GARRAIATZEA

9. artikulua. Pertsonak garraiatzea

Ibilgailuetan garraiatu daitezkeen pertsonen kopurua ezin da izan ibilgailu bakoitzak baimenduta dituen plazak baino gehiagokoa. Zerbitzu publikoko ibilgailuetan eta autobusetan plaka bat jarri behar da barruan, baimendutako plaza-kopurua adierazteko. Bestalde, bidaiarien eta ekipajeen pisua batera hartuta, inola ere ezin izango da gainditu ibilgailuak baimenduta duen gehieneko masa.

Ibilgailuan garraiatutako pertsonak honela zenbatuko dira:

a) Automobiletan, autobusetan eta ibilgailu misto egokigarrietan, bi urte baino gutxiagoko haurrak, plazarik bete ezik, ez dira zenbatuko, adinez nagusi den baten ardurapean badoaz, eta nagusi hori gidaria ez bada.

b) Automobiletan, bi urte baino gehiagoko eta hamabi baino gutxiagoko haur bakoitzak plaza erdia beteko balu bezala zenbatuko da. Hala ere, horrela zenbatutako tokiak ezin izango dira izan plaza-kopuru osoaren %50a baino gehiago, gidariaren tokia kontuetan sartu gabe.

c) Adin txikikoak eta eskola-umeak garraiatzeko baimena duten automobilek, ordea, gai horri buruzko berariazko legedian jasotakoa bete behar dute.

Arau hau haustea, gidariaren lekua kontatu gabe baimendutako plazen kopurua %50ean gainditzen bada, hutsegite oso larria izango da, Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatuaren 65.5.d) artikuluaren arabera, eta, horrelakoetan, agintaritzaren agenteek ibilgailua ibilgetuko dute, eta horrela edukiko dute hutsegitearen arrazoiak irauten duen artean, aipatutako testu artikulatuaren 70.3 artikuluan xedatutakoaren arabera.

10. artikulua. Jendearentzako leku egokiak eta kokapena

Debekatu egiten da ibilgailuetan pertsonentzat egin eta egokitutako kokalekuan barik beste edozein tokitan lagunak garraiatzea.

Aurreko idatz-zatian xedatutakoa hala izan arren, salgaiak edo gauzak garraiatzeko ibilgailuetan, pertsonak ere joan daitezke zamak eramateko tokian, gai hori arautzen duten xedapenetan finkatutako baldintzak betetzen badira.

Pertsonak eta zamak batera garraiatzeko baimena duten ibilgailuetan, garraiatutako zamari dagokion moduko babesgailua jarri behar da, bidaiariei enbarazurik sor ez diezaien eta, tokitik mugitu eta irten arren, kalterik egin ez diezaien.

Ibilgailuak arautzeko legedian jasotakoa bete behar du babesgailu horrek.

Aurreko paragrafoan aipatutako babesgailua eraman ezik, zehatu egingo da, Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatuaren 67.2 artikuluaren arabera.

11. artikulua. Pertsona-taldeak garraiatzea

Astindurik eta brastakorik eragin gabe gelditu eta abiarazi behar du ibilgailua gidariak, galtzadaren eskuineko bazterretik ahalik eta hurbilen. Gidatzen ari dela, ezin izango du arreta galaraz diezaiokeen ekintzarik egin. Gidariak eta, arduradunik badago, arduradunak, biok jagon behar dute bidaiarien segurtasuna, bai ibilaldian, eta bai ibilgailura igotzerakoan eta bertatik jaisterakoen ere.

Pertsona-taldeak garraiatzeko zerbitzu publikoko ibilgailuetan bidaiariek debekatuta dute honako hauek egitea:

a) Ibilgailua ibili dabilela, gidariari arreta galaraztea;

b) Behar ez den lekutik ibilgailuan sartu edo ibilgailutik irtetea;

c) Ibilgailua beteta dagoela jakinarazi arren, bertara sartzea;

d) Pertsonen pasaguneetan beharrik gabe ibilia oztopatzea;

e) Animaliak eramatea, animaliok garraiatzeko leku berezirik eduki ezik.

Hala ere, debeku horrek ez du balio itsuentzat, laguntzeko hezitako txakurrik badaramate; beren erantzukizunpean izango da beti.

f) Gai edo gauza arriskutsuak eramatea, gai horri buruzko berariazko arauetan finkatutako balditzetan egin gabe;

g) Ibilgailuko gidariak edo arduradunak zerbitzuari buruz emandako jarraibideei jaramonik ez egitea.

Pertsona-taldeak garraiatzeko zerbitzu publikoko ibilgailuetako gidariek, edo, arduradunik badago, arduradunek, paragrafo honetan finkatutako aginduak betetzen ez dituzten bidaiariei ez diete ibilgailuan sartzen utzi behar, eta, barruan badaude, irteteko agindu behar diete.

12. artikulua. Bizikleta, motor-bizikleta eta motorrei buruzko arauak

Pertsona bakar batentzat egindako bizikletetan, gidaria adinez nagusia bada, zazpi urtera arteko haur bat ere eraman ahal izango da, betiere, homologatutako jarleku osagarri batean.

Motor-bizikleta eta motorretan, gidariaz gain, eta, sidekarrik badu, sidekarrean doanaz gain, 12 urtetik gorako beste bidaiari bat ere joan ahal izango da, zirkulatzeko baimenean edo lizentzian hala jasota badago, babes-kaskoa badarama eta baldintza hauek betetzen baditu:

a) Hankalatraba zirkulatzea, oinak aldamenetako hanka-lekuetan ipinita.

b) Dagokion eserlekuan joatea, gidariaren atzean.

Bidaiaria inola ere ezin izango da jarri motorreko gidariaren eta esku-lekuaren artean.

Salbuespen gisa, zazpi urtetik gorakoek ere motorretan edo motor-bizikletetan zirkulatu ahal izango dute baina, betiere, gidaria aita, ama edo tutorea edo horiek baimendutako adinez nagusi bat bada, kasko homologatua badaramate eta aurreko paragrafoko (testu artikulatuaren 11.4 artikulua) aginduak betetzen badituzte.

Motorrek, hiru gurpildun ibilgailuek, motor-bizikletek eta ziklo eta bizikletek atoi bat edo erdi-atoi bat eraman ahal izango dute, baldin eta ibilgailu traktoreak hutsik duen masaren %50 gainditzen ez badute eta baldintza hauek betetzen badira:

a) Egunez eta ikuspena gutxitzen ez duten baldintzetan zirkulatzea.

b) 48. artikuluan ibilgailu hauentzat ezarritako abiadura-muga orokorrak % 10 gutxitzea baldintza hauetan zirkulatzen dutenean.

c) Atoian inolaz ere pertsonarik ez eramatea.

Hiri barruko zirkulazioan kasuan kasuko ordenantzetan xedatutakoa beteko da.

2. ATALA. SALGAIAK EDO BESTELAKO GAUZAK GARRAIATZEA

13. artikulua. Ibilgailuen eta zamaren neurriak.

Ibilgailuen luzera, zabalera eta altuera, daramaten zama eta guzti, inola ere ezin dira izan ibilgailuei buruzko arauetan aipatutakoak baino handiagoak, ez eta ibilgailuok zirkulatzen ari diren bideei buruzko arauetan aipatutakoak baino handiagoak ere.

Aurreko paragrafoan aipatutako mugak ezinbestez gainditzen dituzten zama zatiezinak garraiatzeko, zirkulazio-baimen osagarriak behar dira. Baimen horiek Ibilgailuen Araudi Orokorrean daude araututa, araudi honen III. Eranskinean ezarritako zirkulazio arau eta baldintzei jarraituz.

Arau hau haustea zehatu egingo da, Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatuko 67.2 artikuluaren arabera.

14. artikulua. Zamak kokatzeko modua.

Bai ibilgailuetan garraiatutako zamak, eta bai zama hori egoki kokatu edo babesteko erabil daitezen tresnak ere, egoki jarriko dira eta, premiazkoa izanez gero, lotu egin behar dira, honelakorik gerta ez dadin:

a) Herrestan ibiltzea, osorik edo zati bat erortzea edo arriskua sortzeko moduan mugitzea.

b) Ibilgailuaren oreka arriskuan jartzea.

c) Saihets daitezkeen zaratak egitea, hautsak harrotzea edo bestelako enbarazurik sortzea.

d) Argiak edo argi-seinaleak, derrigorrezko plaka edo ezaugarriak edo gidariek eskuekin egin ditzaketen ohartarazpenak ezkutatzea.

Hautsa harrotu dezaketen gaien garraioa, edo eror daitezkeen gaien garraioa, erabat eta modu eraginkorrean estalita egin behar da beti.

Gai gogaikarri, kaltegarri, osasungaitz edo arriskutsuak garraiatzeko, baita egokitzapen edo zamaketa bereziak behar dituzten gaiak garraiatzeko ere, lehen agindutakoez gain, gai horiek arautzen dituzten berariazko arauak bete behar dira.

15. artikulua. Zamaren neurriak

Ibilgailuan jarritako zamak ezin du irten ibilgailuaren zabalera eta luzeratik kanpo, oin-planoan ikusita, hurrengo paragrafoetan aipatutako kasu eta baldintzetan izan ezik.

Animaliek tiratutako ibilgailuen kasuan, honela ulertu behar da oin-planoa: ibilgailua bera den bestean hartu, eta, zabalera osoan, aurrera luzatu behar da, ibilgailutik hurbilen doan animaliaren burua gainditu gabe.

Salgaien garraiorako baino ez diren ibilgailuetan, garraiatutako zama banaezina bada, eta zamaketak egin eta zamak egokitzeko ezarritako baldintzak betetzen badira, lehen esandako neurrietatik kanpo ager daitezke zamak honako kasuetan:

a) Banaezinak diren habe, zutoin, hodi eta bestelako zama batzuen kasuan:

1.a Bost metro baino gehiagoko luzera duten ibilgailuetan, aurretik 2 metro eta atzetik 3 metro ager daiteke zama.

2.a Bost metro edo gutxiagoko luzera duten ibilgailuetan, aldiz, ibilgailuaren luzeraren herena ager daiteke zama, bai aurretik eta bai atzetik.

b) Zama banaezinaren gutxieneko neurria ibilgailuaren zabalera baino handiagoa bada, 0,40 metro ager daiteke alde bakoitzetik, baina zabalera osoa ezin izango da 2,55 metro baino gehiagokoa izan.

Salgaien garraiorako bakarrik ez diren ibilgailuetan, luzeraren ehuneko 10era arte ager daiteke zama atzeko aldetik eta, banaezina bada, ehuneko 15era arte.

Metro bat baino gutxiagoko zabalera duten ibilgailuetan, zama ezin izango da agertu 0,50 metro baino gehiago luzera-ardatzaren alde bakoitzetik.

Bestalde, aurreko aldetik ez da ezer agertuko, eta atzeko aldetik, 0,25 metro gehienez ere.

Ibilgailuaren oin-planoaren proiekziotik kanpo gelditzen bada zama, nahiz eta aurreko idatz-zatietan adierazitako mugen barruan izan behar den, bide publikoetako gainontzeko erabiltzaileei kalterik edo arriskurik ez sortzeko bidezko diren neurri guztiak hartu behar dira. Hartara, oin-planotik kanpo ageri den zama-zatia babestuta utzi behar da, agiango marruskadura edo kolpeen ondorioak gutxitzeko.

Nolanahi ere, 2. eta 3. paragrafoetan aipatzen diren ibilgailuen kasuan zama atzetik agertzen bada, 173. artikuluko V-20 seinalea jarri behar da. Seinale horren ezaugarriak Ibilgailuen Araudi Orokorreko XI. Eranskinean daude jasota.

Zamaren atzeko muturrean kokatu behar da seinalea, beti ibilgailuaren ardatzarekiko perpendikularrean egon dadin.

Baina, ibilgailuaren atzeko aldean, alderik alde, zabalera osoa gainditzen badu zamak, bi panel jarri behar dira seinaleztatzeko, zeharka jarri ere, zamaren alde banatan, edo kanporen agertzen den gaiaren zabaleraren alde banatan.

Panel horiek alderantziz jarritako “v” baten geometria osatuz jarri behar dira

Ibilgailuak ilunabarretik egunsentira bitartean zirkulatzen ari bada edo ikusmena nabarmen gutxitzen duten eguraldi zein ingurumen baldintza eskasak gertatzen badira, zamari, gainera, argi gorri bat jarriko zaio.

Zama aurreko aldetik agertzen bada, seinaleztapena argi zuri baten bitartez egingo da.

Baldin eta ibilgailuaren galiboaren albotik agertzen bada zama, eta ibilgailuaren aurreko edo atzeko kokapen-argiaren kanpoko ertzetik 0,40 metro baino gehiagora aurkitzen bada zamaren alboko muturra, seinaleztatuta egon behar dute zamaren alboko mutur horiek, eguzkia sartzen denetik irten bitartean, eta ikusmena nabarmen gutxitzen duten eguraldi zein ingurumen baldintza eskasetan. Aurrean argi zuri bat eta distiragailu zuri bat eraman behar ditu; atzean, berriz, argia eta distiragailua gorriak izan behar dira.

Garraio bereziko araubidearen menpeko ibilgailuen zirkulazioan, baimenean xedatutakoa beteko da.

16. artikulua. Zamaketa-lanak eta hustuketa-lanak

Bideetatik kanpo egin behar dira zamaketa-lanak eta hustuketa-lanak.

Salbuespenez bada ere, lan horiek ezinbestez bidean egin behar badira, beste erabiltzaileen joan-etorriei arrisku nahiz enbarazu larririk sortu gabe egin behar dira, arau hauek kontuan direla:

a) Gelditzeko eta aparkatzeko ezarritako xedapenak bete egin behar dira. Eta horiez gain, herrian, udal-agintariek ordu eta leku egokiak zehazteko emandakoak.

b) Ahal dela, ibilgailuak galtzadaren bazterretik hurbilen duen aldetik egin behar dira lanok.

c) Lana ahalik eta azkarren egiteko bitarteko nahikoak jarri behar dira, premiarik gabeko zaratak eta enbarazuak saihestuz.

Debekatu egiten da salgaiak galtzadan, bazterbidean zein oinezkoentzako guneetan uztea.

d) Bai salgai gogaikarri, kaltegarri, osasungaitz edo arriskutsuak, zein mugitzeko edo zamatzeko modu bereziak eskatzen dituzten salgaiak zamatu edo husteko, lehengoez gain, gai hori arautzen duten xedapen bereziez arautuko dira.

III. KAPITULUA.

Gidarientzako arau orokorrak

17. artikulua. Ibilgailua zein animaliak kontrolatzea.

Gidariak une oro egon behar dira gidatzen ari diren ibilgailuak edo daramatzaten animaliak kontrolatzeko moduan. Beste bide-erabiltzaile batzuengana hurbiltzen direnean, horien segurtasuna zaintzeko beharrezko arreta jarri behar dute, batez ere, haurrak, zaharrak, itsuak edo nabarmen ezinduak badira erabiltzaileok (testu artikulatuaren 11.1 artikulua).

Animaliek tiratutako zama-ibilgailuen gidariek, eta zamarien edo abereen gidariek, debekatuta dute horietakoak bidean lasterka eramatea, espezie bereko animalietatik zein oinezkoengandik hurbil badaude. Debekatuta dute, halaber, animaliok gidaririk gabe lagatzea, bidean jare dabiltzala utziz, edo bidean geratuta utziz.

18. artikulua. Gidarien beste betebehar batzuk

Ibilgailuetako gidariek, gidatzen ari direla, ezinbestean zaindu behar dute beren mugimenduen askatasuna, baita beharrezko ikus-eremua eta gidatzeko etengabeko arreta ere. Izan ere, beren segurtasuna, ibilgailuan doazen beste bidaiariena eta gainontzeko bide-erabiltzaileena bermatzeko izango da hori.

Horretarako, arreta berezia jarri behar du gidariak, bai bera eta bai beste bidaiariak egoki eserita joan daitezen, baita garraiatzen dituen gauzak edo animaliak ondo kokatzeko ere, horietako ezerk ere gidariari enbarazurik sor ez diezaion (testu artikulatuaren 11.2. artikulua).

Martxan dagoen ibilgailu baten gidariak ezin izango ditu erabili interneteko sarbidea duten pantailak, telebista-monitoreak, bideo edo DVD erreproduktoreak edo antzekoak, ez baitira bateragarriak gidatze-lanetan etengabe jarri behar den arretarekin.

Ondorio hauetarako, salbuetsi egiten dira gidariaren aurreko monitoreak baldin eta oinezkoen sarrerak edo jaitsierak ikusteko badira edo, atzeko maniobretarako kamerak dituzten ibilgailuetan, horien irudiak ikusteko badira; halaber salbuesten dira GPSak.

Debekatuta dago soinuak hartu edo erreproduzitzen dituzten aparatuei lotutako kaskoak edo aurikularrak jarrita gidatzea, salbu eta bi gurpildun motorrak gidatzeko baimena ateratzeko eskoletan edo zirkuitu irekiko gaitasun probetan erabiltzen direnean Gidarien Araudi Orokorrak eskatzen duenean.

Gidatzen den bitartean, ezin izango da erabili telefonia mugikorreko gailurik edo beste komunikazio-sistemarik, salbu eta komunikazioa eskuak erabili gabe eta kasko, aurikular edo antzekorik gabe egiten bada (testu artikulatuaren 113. artikulua, bigarren paragrafoa).

Esleitutako zereginetan diharduten agintaritzaren agenteak debeku horretatik salbuetsita daude (testu artikulatuaren 113. artikulua, hirugarren paragrafoa).

Debekatuta dago trafiko-agenteen zaintza saihesteko gailuak edo sistemak instalatzea, eramatea edo egokitzea ibilgailuetan; baita helburu horrekin seinaleak egitea edo radarrak detektatzeko mekanismoak erabiltzea.

19. artikulua. Ibilgailutik dagoen ikuspena

Ibilgailuen kristalezko azaleratik ikuspen gardena eduki behar dute beti gidariek, zirkulatzen ari diren bide osoan, ikus-eremua oztopa dezakeen itzalkinik edo eranskailurik izan gabe.

Eguzkitik babesteko leiho-sare edo itzalki itsatsiak eraman ahal izango dira atzeko leihotxoetan, baina beharrezko ezaugarri teknikoak betetzen dituzten atzerako bi ispilu kanpoan dauzkaten ibilgailuetan bakar-bakarrik.

Hala ere, ibilgailuetan itzalki itsatsiak erabiltzea bakarrik onartuko da ibilgailuei buruzko araudian ezarritako baldintzetan.

Garraioari buruzko legedian edo bestelako xedapenetan aurreikusten diren ezaugarriak beti jarriko dira gidariari ondo ikusten uzteko moduan.

Nolanahi ere, debekatu egiten da homologatu gabeko kristal tindatu edo koloreztatuak jartzea.

Arau hau haustea zehatu egingo da, Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatuko 67.2 artikuluaren arabera.

IV. KAPITULUA.

Edari alkoholdunei buruzko arauak

20. artikulua. Odoleko eta jaurtitako arnasako alkohol-mailak

Ibilgailuen eta bizikleten gidariak ezin dira ibili Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko legerian aipatutako bideetatik, baldin eta odolean litroko 0,5 gramo baino alkohol gehiago badaukate, edo jaurtitako arnasan litroko 0,25 miligramo baino alkohol gehiago badaukate.

Salgaiak garraiatzeko izan, eta 3.500 kilo baino gehiagoko baimendutako gehienezko masa daukaten ibilgailuen kasuan; bidaiariak garraiatzeko izan, eta bederatzi plaza baino gehiago dauzkate ibilgailuenean, edo zerbitzu publikokoak direnean; eskola-umeak eta adin txikikoak garraiatzeko direnean; salgai arriskutsuak garraiatzeko direnean, edo larrialdi-zerbitzuko ibilgailuak, edo garraio berezietakoak direnean, gidariek ezin izango dituzte gidatu, odolean litroko 0,3 gramo baino alkohol gehiago badaukate, edo jaurtitako arnasan litroko 0,15 miligramo baino alkohol gehiago badaukate

Edozein ibilgailuren gidariek ezingo dute gainditu odolean litroko 0,3 gramoko alkohol-tasa, edo jaurtitako arnasan litroko 0,15 miligramoko alkohol-tasa gidatzeko gaitzen dituzten baimen edo lizentzia lortu eta bi urteko epean

Ondorio hauetarako, bakarrik hartuko da kontuan gidatzeko baimenaren antzinatasuna baldin eta nahikoa bada gidatzen ari den ibilgailurako.

21. artikulua. Alkoholemia neurtzea. Behartuta dauden pertsonak

Ibilgailuetako eta bizikletetako gidari guztiak daude behartuta alkoholez toxikaturik aurkitzen ote diren jakiteko ezar daitezen probak egitera.

Era berean, zirkulazioko istripuren batean tarteko diren gainontzeko bide-erabiltzaileak ere horretara beharturik daude (testu artikulatuaren 122. artikulua, lehenengo paragrafoa).

Trafikoa zaintzeko ardura duten agintaritzako agenteek honako pertsona hauek behartu ahal izango dituzte alkoholemia-neurketak egitera:

a) Zirkulazioko istripuren batean zuzenean sartuta dagoen edozein bide-erabiltzaile edo gidari, istripuaren erantzukizuna duela ematen badu.

b) Begien bistako zantzuak agertu, adierazpenak egin edo ekintzak burutuz, edari alkoholdunen eraginpean gidatzen dihardutela susmatzeko moduan edozein ibilgailu gidatzen ari diren pertsonak.

c) Araudi honetako arauren bat hausteagatik salatutako gidariak.

d) Agintaritzak alkoholemia aurrezaintzeko agindutako kontrol-programen barruan, alkoholemia-probak egin beharko dituzte ibilgailuren bat gidatzen ari diren gidariek, agintaritzak berak edo agintaritzaren agenteek hala egitea eskatzen badiete.

22. artikulua. Jaurtitako arnasan alkohola antzemateko probak

Trafikoa zaintzeaz arduratzen diren bidezainek egingo dituzte agiango alkohol-toxikazioa antzemateko probak. Normalean, jaurtitako arnasa aztertuko dute etilometroekin. Horretarako, baimen ofiziala eduki behar dute aparatuok, eta kantitatetan neurtuko dute zenbateraino sartuta daukaten alkohola interesatuek gorputzean.

Interesatuak eskatuta edo agintaritza judizialak aginduta, beste proba batzuk ere egin ahal izango dira aipatutakoekin konparatzeko, hala nola, odol-analisiak, gernu-analisiak edo antzeko beste batzuk (testu artikulatuaren 12.2. artikuluko 2. paragrafoa, in fine).

Alkoholemia-neurketa egitera behartuta daudenen kasuan, zauri, ondoez edo gaixotasun larriak jasan eta gero, proba horiek egin ezin badituzte, eta osasun-etxeren batera jasotzen badituzte, bertako fakultatiboek erabakiko dute zelako probak egin behar zaizkien.

23. artikulua. Probak nola egin

Proba eginda lortutako emaitzak adierazitakoaren arabera, jaurtitako arnasan daukan alkohola odolean litroko 0,5 gramo baino alkohol gehiago bada, edo jaurtitako arnasan litroko 0,25 miligramo baino alkohol gehiago bada, edota .araudi honetako 20. artikuluan gidari jakin batzuentzako aurreikusitako mailetatik gorakoa bada, edo, maila horiek lortu gabe ere, aztertutako pertsona horrek itxura nabarmenak agertzen baditu edari alkoholdunen eraginpean dagoela pentsatzeko, berriz ere jaurtitako arnasaren bidez alkohola antzemateko bigarren proba egingo diola jakinaraziko dio bidezainak, hain zuzen lehenengo proba egiteko balio izan duen prozeduraren parekoa erabiliz, berme hobea lortzeko.

Azterketa egin behar duenari, eskubide bat dagokiola iragarriko dio, halaber, bidezainak; hau da, lehenengo eta bigarren neurketen artean gutxienez 10 minutu iragan behar direla, eta denbora hori interesatuak berak kontrola dezakeela edo, bestela, berarekin doan norbaitek edo bertan dagoen lekukoren batek.

Horiez gain, bidezainak beste eskubide honen berri ere eman behar dio interesatuari: interesatuak berak, berarekin doan norbaitek edo, halakorik izanez gero, bere abokatuak, egoki iritzitako arrazoibideak edo oharpenak egin ditzakeela, eta eginbidez jasoko direla. Era berean, lortutako emaitzak konparatzeko eskubidea ere baduela esango dio, osasun-etxe batera eraman eta gero, bertako fakultatiboek egoki iritzitako odol-analisiak, gernu-analisiak edo antzeko beste analisi batzuen bidez egiteko.

Interesatuak analisi horiek egitea erabakitzen badu, jazoeren lekutik hurbilen dagoen osasun-etxera interesatua eramateko neurririk egokienak hartuko ditu agintaritzaren agenteak.

Bertako fakultatiboek, interesatuak eskatutako probak egokiak direla uste badute, 26. artikuluan xedatutakoa betetzeko beharrezko neurriak hartuko dituzte.

Interesatuak aldez aurretik jarriko du analisi horiek ordaintzeko dirua. Emaitza positiboa bada, diru horrekin ordainduko da; negatiboa bada, berriz, Trafikoko Buruzagitza Nagusia erakunde autonomoak edo udaleko edo autonomia erkidegoko agintari eskudunek ordainduko dute, eta interesatuari itzuli egingo zaio jarritako dirua.

24. artikulua. Agintaritzaren agenteak bete beharreko eginbideak

Bidezainak egindako bigarren probaren emaitza edo interesatuak eskatuta egindako analisien emaitza positiboa bada, edo ibilgailu motorduna gidatzen duenak edari alkoholdunen eraginpean dagoela argi eta garbi erakusten badu, edo, itxurarik itxura, delituzko portaeraren bat izan duela agertzen bada, Auzipetze Kriminaleko Legean jasotakoa osorik betetzeaz gain, honako hauek egin behar ditu agintaritzaren agenteak:

a) Salaketa-orrian, edo egindako eginbideen argiketan, zehatz azaldu behar du alkohola antzemateko egindako proban edo probetan erabilitako prozedura. Horrez gain, alkohola antzemateko probetan erabilitako aparatua edo aparatuak identifikatzeko zehaztasun guztiak jaso behar ditu, baita ezaugarri orokorrak zehaztu ere.

b) Interesatuari egindako oharrak ere idatziz jaso behar ditu. Batez ere, jaurtitako arnasa aztertuta lortutako alkoholemia-neurketaren emaitzak beste analisi egoki batzuen bidez konparatzeko eskubidea duela jakinarazi diola; eta, osasun-etxe batera eraman eta gero, bertan egindako proba edo analisiak egiaztatu behar ditu eginbideetan.

c) Bai alkoholemia neurtzeko azterketatik pasatu dena, bai horretarako probak egiteari uko egin diona, kasu biotan, dagokien epaitegira eramango ditu agintaritzaren agenteak, bidezko diren ondorioetarako, Auzipetze Kriminaleko Legean xedatutakoarekin bat etorriz, gertatutako jazoerek delitu-zantzurik badute.

25. artikulua. Ibilgailua ibilgetzea

Alkoholemia-neurketen emaitza eta, analisirik eginez gero, analisiena ere positiboa bada, lehen esandakoaz gain, berehala utz dezake ibilgetuta ibilgailua agenteak, zigilua jarriz edo zirkulatzea galarazten dion bestelako modu eraginkorren bat erabiliz, salbu eta ibilgailua gidatzeko behar bezala gaitutako beste inor badago. Gainera, behar diren bitarteko guztiak jarriko ditu segurtasuna lortzeko: bai zirkulazioaren segurtasuna, bai garraiatutako pertsona guztiena -batik bat, ume, zahar, gaixo zein ezinduak badira-, ibilgailuarena eta daraman zamarena.

Alkoholemia-neurtzeko probak egiteari ezetza ematen zaionean ere ibilgetu egin daiteke ibilgailua (testu artikulatuaren 70. artikulua, in fine).

Agintaritza judizialak ibilgailua gordelekuan utzi edo bahitzea agintzen badu, horrek xedatutakoa bete behar da. Bestelako kasuetan, ondoriorik gabe utziko da ibilgailua ibilgetzeko agindua, hori agintzeko zeuden arrazoiak desagertu bezain laster, edo gidatzeko gaitua den norbait gidaria ordezkatzeko moduan egonez gero, beti ere norbait horrek agintaritzaren agenteei nahikoa segurtasun eskaintzen badie, eta hark gidatzea eskatu badu interesatuak.

Ibilgailua ibilgetu, garraiatu eta gordelekuan uzteak eragin ditzakeen gastuak gidariaren edo legez ibilgailuaren erantzukizuna duenaren pentzutan izango dira.

26. artikulua. Osasun-langileen betebeharrak

Osasun-langileek, derrigorrez, laginak hartu eta behar den laborategira bidali behar dituzte, batetik, eta egindako frogen emaitzen berri eman, bestetik, bai agintaritza judizialari, bai Trafikoko Buruzagitza Nagusia erakunde autonomoaren lurralde-organoei, eta bidezkoa denean, baita udal-agintari eskudunei ere (testu artikulatuaren 12.2 artikuluko hirugarren paragrafoa).

Aipatutako agintariei edo organoei osasun-langileek jakinaraziko dizkieten zehaztasunen artean honako hauek agertu behar dira: alkoholemia neurtzeko erabilitako sistema, zein ordu zehatzetan hartu zen lagina, lagina kontserbatzeko erabilitako metodoa eta, jakina, aztertutako pertsonak odolean agertu duen alkohol-maila.

Edari alkoholdunak hartzeari buruz edo alkohol-tasa detektatzeko probak egiteko beharrari buruz kapitulu honetan jasotako arauak urratzea arau-hauste oso larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.5.a) eta b) artikuluan aurreikusitakoaren arabera.

V. KAPITULUA.

Sorgorgarriei, psikotropikoei, estimulatzaileei edo antzeko beste gai batzuei buruzko arauak

27. artikulua. Sorgorgarriak, psikotropikoak, estimulatzaileak edo antzeko beste gai batzuk

Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko legediak arautzen dituen bideetan, ibilgailuen edo bizikleten gidariek ezin izango dute zirkulatu baldin eta gai hauetako bat irentsi edo sartu badute organismoan: psikotropikoak, estimulatzaileak edo antzeko beste gai batzuk, horien artean, arriskurik gabe zirkulatzeko egoera fisiko edo mental egokia aldatzen duten botikak edo bestelako gaiak.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste oso larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.5.a) artikuluan ezarritakoaren arabera.

28. artikulua. Sorgorgarriak, psikotropikoak, estimulatzaileak edo antzeko beste gai batzuk hartu diren aztertzeko probak.

Sorgorgarriak, psikotropikoak, estimulatzaileak edo antzeko beste gai batzuk hartu diren aztertzeko probak, eta proba horiek egitera behartuta daudenak, guztiok ere hurrengo lerroaldeetan xedatutakoari lotu behar zaizkio:

a) Normalean bi eratakoak izango dira probak: batetik, probak egitera behartuta dagoen pertsonaren arakaketa egingo du medikuak, eta bestetik, analisi klinikoak egingo zaizkio. Analisiak, ordea, auzitegiko medikuak edo eskarmentu handiko beste titular batek egokien iritzitakoak izango dira, edo bestela, pertsona hori eraman den osasun-zentroko edo institutu medikuko fakultatiboek egokien iritzitakoak.

Interesatuak eskatuta edo agintaritza judizialak aginduta, beste proba batzuk ere egin ahal izango dira aipatutakoekin konparatzeko, hala nola, odol-analisiak, gernu-analisiak edo antzeko beste batzuk (testu artikulatuaren 12.2. artikuluko 2. paragrafoa, in fine).

b) Alkoholemia neurtzeari buruz 21. artikuluan aipatutako egoeren antzerako besteren batean aurkitzen diren pertsona guztiak behartuta daude aurreko idatz-zatian aipatutako probak egitera. Proba horiek egiteari ezetza emanez gero, agenteak berehala eta beste barik utz dezake ibilgetuta ibilgailua, 25. artikuluan aurreikusitako moduan.

c) Zirkulazioa zaintzen duen agintaritzaren agenteak, aurreko artikuluan aipatutako pertsonek gorputzean lehen esandako gairen bat daukatela susmatzeko begi bistako zantzuak ikusten baditu, edo portaeren arabera argi eta garbi halakorik nabaritzen badu, Auzipetze Kriminaleko Legean jasotakoa eta, behar denean, agintaritza judizialak agindutakoa bete behar du; ondorioz, ahal duen heinean, alkoholemia-neurtzeko probei buruz araudi honetan xedatutakoa bete behar du.

d) Eskumenak dituzten agintariek zehaztuko dute zelako programak egin behar diren aurrezaintza-kontrolak gauzatzeko, hain zuzen, gidariek sorgorgarri, psikotropiko, estimulatzaile edota antzeko beste gairik hartu ote duten jakiteko.

Sorgorgarriak, psikotropikoak, estimulatzaileak edo antzeko beste gai batzuk hartuta gidatzeagatik edo gai horiek detektatzeko nahitaezko probei uko egiteagatik manu hau hausten bada, arau-haustea oso larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.5.a) eta b) artikuluan aurreikusitakoaren arabera.

II. TITULUA

Ibilgailuen zirkulazioa

I. KAPITULUA

Kokalekua

1. ATALA. ZIRKULAZIOAREN NORANZKOA

29. artikulua. Arau orokorra

Orokorrean, eta batik bat ikuspen gutxiko bihurgune eta malda-gainaldeetan, galtzadaren eskuineko bazterretik ahalik eta hurbilen zirkulatu behar dute ibilgailuek Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen xede diren bide guztietan, eta segurtasunez gurutzatzeko behar den besteko tartea utzi behar dute alboan (testu artikulatuaren 13. artikulua).

Ikuspen gutxiko malda-gainaldeetan eta bihurguneetan, nahiz eta berariaz seinaleztaturik ez egon, gidariek guztiz libre utzi behar diete galtzadaren beste erdia kontrako noranzkoan zirkulatzen ari daitezkeenei. Hala ere, salbuespen izango dira 88. artikuluan aipatutako kasuak, ibilgailu batzuk aurreratzeko.

Bi zirkulazio-noranzkoko errepideetan, agindutako noranzkoaren kontra galtzadaren ezkerreko aldetik zirkulatzea arau-hauste oso larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.5.f) artikuluan aurreikusitakoaren arabera.

2. ATALA. ERREIETAN NOLA IBILI

30. artikulua. Erreietan nola ibili, bi zirkulazio-noranzkoko errepideetan

Automobiletako gidariek galtzadatik zirkulatu behar dute, eta ez bazterbidetik, larrialdi-arrazoirik ez badago behintzat. Berdin egin behar dute, halaber, 3.500 kg baino gehiagoko baimendutako gehieneko masa duten ibilgailu berezietako gidariek ere.

Horrez gain, arau hauek ere bete behar dituzte gidariok:

a) Bi zirkulazio-noranzkoko eta bi errei dituzten galtzadetan beren eskuineko erreitik zirkulatu behar dute gidariek, erreiok bide-marrez banatuta zein banatu gabe badaude ere.

b) Zirkulazioaren bi noranzkoak eta luzetarako bide-marra etenez banatutako hiru errei dituzten galtzadetan ere eskuineko erreitik zirkulatu behar dute; eta inola ere ez, ezker-ezkerreko erreitik.

Horrelako galtzadetan, behar-beharrezko aurreratzeak egiteko eta norabidea ezkerrera aldatzeko baino ez da erabili behar erdiko erreia.

Agindutako noranzkoaren kontra galtzadaren ezkerreko aldetik zirkulatzea arau-hauste oso larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.5.f) artikuluan aurreikusitakoaren arabera.

31. artikulua. Erreietan nola ibili, noranzko bereko errei bat baino gehiago duten galtzadetan, herritik kanpokoak direnean

Automobiletako gidariek galtzadatik zirkulatu behar dute, eta ez bazterbidetik, larrialdi-arrazoirik ez badago behintzat. Berdin egin behar dute, halaber, 3.500 kg baino gehiagoko baimendutako gehieneko masa duten ibilgailu berezietako gidariek ere.

Gainera, noranzko bereko errei bat baino gehiagoko galtzadetan eskuinerengoko erreitik zirkulatu behar dute normalean gidariek, herritik kanpo. Hala ere, zirkulazioaren zein bidearen egoerak aukerarik ematen badu, noranzko bereko gainontzeko erreietatik ibili ahal izango dira, baldin eta atzetik datozen beste ibilgailuen martxa oztopatzen ez badute.

32. artikulua. Erreietan nola ibili, noranzko bereko hiru errei edo gehiago dituzten galtzadetan, herritik kanpokoak direnean.

Noranzko bereko hiru errei edo gehiagoko galtzadetan, herritik kanpokoak badira, normalean eskuinerengoko erreitik zirkulatu behar dute, bai 3.500 kg baino gehiagoko baimendutako gehieneko masako kamioi eta furgoietako gidariek, bai derrigorrez bazterbidetik zirkulatu beharrik ez duten ibilgailu berezietakoek, eta bai, azkenik, 7 metro baino gehiagoko luzera duten ibilgailu-taldeetakoek. Hala ere, alboko erreitik ere ibili ahal izango dira, 31. artikuluan aipatutako egoera eta baldintza berberetan bada.

33. artikulua. Erreietan nola ibili, noranzko bereko errei bat baino gehiago duten galtzadetan, herrikoak direnean

Noranzko bereko bi errei edo gehiagoko galtzadetatik herrian zirkulatzen denean, eta erreiok luzetarako bide-marrez mugatuta badaude, automobiletako edo ibilgailu berezietako gidariek beren helmugara iristeko erreirik egokiena erabili ahal izango dute beste ibilgailuen zirkulazioa oztopatzen ez badute, salbu eta bidea autobidea edo autobia bada. Hala ere, ezin izango dira errei batetik bestera aldatzen ibili, norabidea aldatzeko ez bada, edo aurreratzeko, gelditzeko edo aparkatzeko ez bada.

34. artikulua. Erreiak zenbatzea

Aurreko artikuluetan xedatutakoaren ondorioetarako, erreiak zenbatu behar direnean ez dira aintzat hartuko, ez ibilgailu jakin batzuetarako direnak, ez maniobra zehatz batzuetarako direnak, hurrengo atalean xedatutakoarekin bat etorriz.

35. artikulua. Erreietan nola ibili seinaleztatutako abiaduraren arabera eta ibilgailu eta maniobra jakin batzuetarako gordeta daudenean.

Erreiak seinaleztatutako abiaduraren arabera erabiltzeko edota ibilgailu eta maniobra jakin batzuetarako gordeta daudenean, araudi honetan araututako seinaleek adierazitakoa beteko da.

Okupazio handiko ibilgailutzat joko dira pertsonak bakarrik garraiatzeko izanik, 3.500 kiloko baimendutako gehienezko masa dutenak eta, gainera, paragrafo honetako d) idatz-zatiaren arabera bide-gune bakoitzerako finkatzen den pertsona-kopurua daramatenak.

Okupazio handiko ibilgailuentzako (OHI) erreiak honela erabiliko dira:

a) OHIentzako erreia motorrek, automobilek eta ibilgailu misto egokigarriek erabili ahal izango dituzte eta, beraz, debekatuta dago beste ibilgailu eta ibilgailu-multzoentzat (atoidun automobilak barne), oinezkoentzat, bizikletentzat, motor-bizikletentzat, animaliek tiratutako ibilgailuentzat eta animalientzat.

OHIentzako erreiak aurreko idatz-zatian xedatutakoaren arabera baimendutako ibilgailuek erabili ahal izango dituzte, baita gidaria bakarrik badoa V-15 seinalea badaukate, eta, horietaz gain, 3.500 kilotik gorako baimendutako gehienezko masa duten autobusek eta autobus artikulatuek, okupatzaile-kopurua dena dela, OHIentzat ezarritako zirkulazio-baldintza berberetan eta, d) idatz-zatian zehazten diren guneen zerrendan horrela adierazten bada, horiekin batera.

b) Erreiak aldi baterako edo betiko gaitu edo erreserba daitezke OHIen zirkulaziorako, ordutegi finko bat jarrita edo zirkulazioaren egoera kontuan hartuta, betiere, Trafikoko Buruzagitza Nagusia ente autonomoak edo, hala badagokio, trafikoa arautzeko ardura duen toki edo autonomi agintaritzak erabakitakoaren arabera. Ezohiko kasuetan eta bide-segurtasunari edo zirkulazioaren arintasunari lotutako arrazoiengatik, dagokion agintaritzak beste ibilgailu batzuei ere utzi, gomendatu edo agindu ahal die OHIentzako erreia erabiltzeko, errepideen titular diren erakundeen eskumenak eta, hala badagokio, sozietate emakidadunenak errespetatuta.

c) Poliziaren ibilgailuek, suteak itzaltzekoek, babes zibil eta salbamendukoek eta osasun-sorospenekoek erreserbatutako erreiak erabili ahal izango dituzte larrialdi-zerbitzuetan badihardute. Halaber erabili ahal izango dituzte bideko instalazioak eta azpiegiturak mantentzeko taldeen ibilgailuek.

d) Trafikoko Buruzagitza Nagusia erakunde autonomoak edo, hala badagokio, trafikoa arautzeko ardura duen autonomi edo toki agintaritzak erabakiko du, errepidearen erakunde titularraren txosten loteslea ikusita, errepideko zein gunetan jarriko diren OHIentzat gordetako erreiak eta nola erabili behar diren, eta . 39.4 artikuluan ezarritako eran emango du argitara Errei horiek bideko zein gunetan jarriko diren.

Ezarritako noranzkoaren kontra zirkulatzeari buruz 2 paragrafoan ezarritako arauak urratzea arau-hauste larritzat joko da testu artikulatuaren 65.5.f artikuluan ezarritakoari jarraituz.

3. ATALA. BAZTERBIDEAK

36. artikulua. Bazterbidetik nahitaez ibili behar duten gidariak.

Animaliek tiratutako ibilgailuak, 3.500 kg baino gehiagokoa ez den baimendutako gehieneko masa duten ibilgailu bereziak, bizikletak, motor-bizikletak, mugikortasun mugatua dutenen automobilak edo txirrindularien jarraipena egiten ari direnak gidatzen dituzten gidariek eskuineko bazterbidetik zirkulatu behar dute, halako ibilgailuentzat berezi gordetako biderik edo bide-zatirik ez badago eta bazterbide hori bertatik zirkulatzeko modukoa eta nahikoa bada; bestela, ahalik eta galtzadaren zatirik txikiena okupatuz ibili behar dira.

Larrialdi-kasuak direla eta, astiroegi zirkulatzen ari badira, horrela zirkulazioa larri oztopatuz, 3.500 kg baino gehiagokoa ez den baimendutako gehieneko masako ibilgailuak gidatzen dituzten gidariek ere eskuineko bazterbidetik zirkulatu behar dute; edo, bestela, idatz-zati honetan aipatutako egoeretan, ezinbestez okupatu beharreko galtzadaren zatia hartuz.

Bihurgune asko dituzten jaitsiera luzeetan, txirrindulariek bazterbidea utzi eta eskuineko aldeko galtzadaren behar duten zatia hartu ahal izango dute.

Aurreko paragrafoan aipatutako ibilgailuei debekatu egiten zaie parez pare zirkulatzea, bizikletei izan ezik. Horiek biko ilaratan zirkulatu ahal izango dute, bidearen eskuineko bazterretik ahalik eta hurbilen, eta banako ilaran jarriko dira ikuspenik gabeko zatietan eta trafiko-pilaketak sortzen dituztenean.

Autobietan bazterbidetik baino ezin izango dute zirkulatu, galtzadan inolaz ere sartu gabe.

Salbuespen gisa, bazterbidea zirkulatzeko modukoa eta nahikoa bada, motor-bizikletak bi ilaratan zirkulatu ahal izango dute bertatik, galtzadan inolaz ere sartu gabe.

Lehenengo paragrafoan aipatutako ibilgailuetako gidariek, bizikletetakoek izan ezik, ezin izango dute beste ibilgailurik aurreratu, baldin eta parez pare egin behar duten ibili-aldia 15 segundo baino gehiago luzatzen bada, edo horrela egin beharreko ibilia 200 metro baino gehiagokoa bada.

Ibilgailu historikoei dagokienez, berariazko araudian xedatutakoa beteko da.

Hirugarren paragrafoan xedatutakoa urratzea arau-hauste larria izango da, Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan xedatutakoaren arabera.

4. ATALA. ZIRKULAZIOAREN NORANZKOAREN ETA GALTZADA, ERREI ETA BAZTERBIDEEN ERABILERAREN KASU BEREZIAK

37. artikulua. Zirkulazioa segurua edo arina izateko, modu berezian antola daiteke trafikoa.

Zirkulazioa segurua eta arina izan dadin, zenbait aldaketa agindu ahal izango dituzte agintariek: horrela, batetik, zirkulazioaren beste noranzko bat hartzeko agindua eman dezakete; bestetik, erabat edo aldi baterako debeka dezakete bidegune batzuetan sartzea -eta hori, gainera, agindu orokorra izan daiteke, edo ibilgailu edo erabiltzaile batzuentzat bakarrik emandakoa-; hirugarren, bide batzuk itxita utz ditzakete; baita ibilbide zehatz batzuetatik ibiltzera behartu ere; eta, azkenik, ohiko noranzkoaren kontra zenbait bazterbide edo erreitik ibiltzera behartu ere bai (testu artikulatuaren 16.1. artikulua).

Zirkulazioa ez oztopatzeko, eta arina izango dela ziurtatzeko, debekuak edo murrizketak ezarri ahal izango zaizkie ibilgailu jakin batzuei, bide jakin batzuetarako; debeku edo murrizketa horiek derrigorrezkoak izango dira dagozkien erabiltzaileentzat (testu artikulatuaren 16.2. artikulua).

Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko legeriak hartzen dituen bideak salbuespen gisa baino ezin dira zirkulaziorako itxi eta, horretarako Trafikoko Buruzagitza Nagusia erakunde autonomoaren berariazko baimena beharko da, edo, hala badagokio, trafikoa arautzeko ardura duen autonomi edo toki agintaritzarena, salbu eta ixteko arrazoia azpiegituraren akats fisikoak edo lanak badira, kasu horretan baimena bidearen titularrak eman behar baitu eta, ahal dela, ibilbide alternatibo bat egokitu eta seinaleztatuko du.

Trafiko zaintzaren eta diziplinaren ardura duen agintaritzako agenteek edo bidearen titular den erakundean ustiaketaz arduratzen diren langileek itxi eta irekiko dituzte beti bideak trafikora.

Errepidea zirkulaziorako ixteko baimena eman dezaketen agintariek, dagoeneko aipatuek, itxiera horien berri eman behar dute.

Trafikoko Buruzagitza Nagusia erakunde autonomoak edo, hala badagokio, trafikoa arautzeko ardura duen autonomi edo toki agintaritzak aukera izango du zirkulazioa murrizteko edo mugatzeko, betiere, bide-segurtasuna bermatzeko edo trafikoa arintzeko. Horretarako eskaria bidearen titularrak edo bestelako erakundeek egin dezakete ?ordainpeko autobideen emakida duten sozietateek, kasu?, eta eskabide-egilearen ardura izango da trafiko-agintaritzak ezarritako ibilbide alternatiboa seinaleztatzea zati osoan.

Agindutako noranzkoaren kontra zirkulatzea arau-hauste oso larritzat joko da, Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko testu artikulatuaren 65.5.f) artikuluaren arabera..

Bide-segurtasuna bermatzeko edo trafikoa arintzeko ezarritako murrizketak edo mugak dituzten bideetan baimenik gabe zirkulatzea zehatu egingo da, Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatuaren 67.2 artikuluaren arabera.

38. artikulua. Autobideetatik eta autobietatik zirkulatzea

Debekatuta dago animaliek tiratutako ibilgailuetan, bizikletetan, motor-bizikletetan eta mugikortasun mugatua dutenen ibilgailuetan autobideetatik eta autobietatik zirkulatzea (testu artikulatuaren 18.1 artikulua). Esandakoa gorabehera, 14 urtetik gorako txirrindulariek autobien bazterbideetatik gidatu ahal izango dute, salbu eta justifikatutako bide-segurtasuneko arrazoiengatik, dagokion seinalearen bitartez debekatzen bada.

Debekuarekin batera, ibilbide alternatiboa adierazten duen argibide-taula bat jarriko da.

Larrialdiren bat dela eta 49.1 artikuluan araututako abiadan baino nabarmen astiroago zirkulatu beharrean aurki daitezen gidariek lehenengo irteeran irten behar dute autobidetik.

Ibilgailuei buruzko Araudi Orokorrean finkatutako masa edo neurriak gainditzen dituzten ibilgailu bereziek edo garraio bereziko erregimenean dihardutenek, salbuespenez bada ere, autobia eta autobideetatik zirkulatu ahal izango dute, horretarako eraman behar duten baimen osagarriak hala adierazten badu. Aipatutako masa edo neurriak gainditzen ez dituzten ibilgailu bereziek ere bai, baldin eta, beren ezaugarriak direla eta, bide lauan orduko 60 km baino abiadura handiagoa har badezakete, eta araudi honetako III. eranskinean aipatutako baldintzak betetzen badituzte

39. artikulua. Zirkulazioa mugatzea

Zirkulazioa segurua edo arina izateko baldintzek hala eskatzen dutenean, zirkulaziorako muga batzuk ezar daitezke, aldi baterako edo betiko, Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko legediak hartzen dituen bideetan, betiere hurrengo paragrafoetan xedatutakoarekin bat etorriz.

Zenbait ibilbidetan, edo herriz kanpoko bide publikoen zenbait ibilbidetako zati edo guneetan, edo herri barruko guneetan, zeharbideak barne direla, ibilgailu batzuei murriztu egin dakieke zirkulazioa, aldi baterako edo betiko. Halakoak dira, izan, 3.500 kg baino gehiagoko baimendutako gehieneko masako kamioiak, furgoiak, ibilgailu-taldeak, ibilgailu artikulatuak zein ibilgailu bereziak eta, oro har, finkatutako gutxieneko abiadura hartzen ez duten edo hartzeko debekua duten ibilgailuak. Debeku hori honako egoeretan aginduko da: jaiak zein oporrak direlako edo ibilgailu asko mugituko delako, zirkulazio handia espero denean, edo zirkulaziorako ohi diren baldintzen arabera beharrezkotzat edo egokitzat jotzen denean.

Segurtasuna dela eta, halaber, ibilgailu batzuei aldi baterako edo betiko murrizketak ezar dakizkieke zirkulatzeko, ibilgailua bera edo daraman zama arriskutsuak direlako, gomendagarria denean dela hiriguneetatik, ingurumen aldetik sentikorrak diren guneetatik edo zubiak eta tunelak bezalako toki berezietatik kanpora aldentzea, dela zirkulazio handirik ez dagoenean ibiltzen uztea.

Murrizketa horiek jartzeko eskumena Trafikoko Buruzagitza Nagusia erakunde autonomoak du edo, hala badagokio, eskumen hori esleituta duen autonomia-erkidegoko trafiko-agintaritzak.

Murrizketak nahitaez argitaratuko dira, zortzi egun balioduneko aurrerapenarekin, “Estatuko Aldizkari Ofizialean” eta, nahi izanez gero, baita aurreko paragrafoan aipatutako autonomia-erkidegoetako aldizkari ofizialetan ere.

Ezusteko kasuetan edo aparteko gorabeherak izan direnean, zirkulazioa seguruagoa edo arinagoa izateko beharrezkoa denean, trafiko zaintzaz eta diziplinaz arduratzen den agintaritzaren agenteek zehaztuko dituzte murrizketok behar den denbora guztirako, eta, horretarako, beharrezko erabakiak hartuko dituzte.

Larrialdia begien bistakoa denean, baimen bereziak eman ahal izango dira, aurreko paragrafoetan jasotakoarekin bat etorriz ezarritako murrizketetan sartzen diren ibilbide eta denboretan ibilgailuek zirkulatzeko. Horretarako, ordea, mugatutako ibilbide eta denbora horietan ibili beharra ezinbestekoa dela egiaztatu behar da.

Baimen bereziotan, ibilgailuaren matrikula eta ezaugarri nagusiak jaso behar dira, baita garraiatutako salgaia zein den, zein bidetan duen eragina, eta kasu bakoitzean bete behar diren baldintzak.

Zirkulaziorako mugak ezarri zituen agintaritzari dagokio aurreko paragrafoan aipatutako baimenak ematea.

Artikulu honetan arautu diren zirkulazioko murrizketak independenteak dira, eta ez dute baztertzen beste agintari batzuek beren eskumenen arabera ezarritako murrizketak.

Murrizketak dauzkaten bideetan 5. paragrafoan aipatutako baimena eduki barik zirkulatzea arau-haustea izango da, eta Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatuaren 67.2 artikuluaren arabera zehatuko da.

40 artikulua. Errei itzulgarriak

Zirkulazioaren bi noranzkoak dituzten galtzadetan, errei bat marra bikoitz etenez mugatzen bada bi aldeetatik, errei hori itzulgarria dela adierazi nahi da. Hau da, zirkulazioak noranzko bata ala bestea har dezakeela, erreiko semaforo bidez edo bestelako baliabideren baten bidez agindutakoaren arabera.

Errei horretatik zirkulatzen ari diren gidariak, bai egun argiz bai gauez, gutxienez argi laburrak piztuta ibili behar dira, araudi honen 104. artikuluan xedatutakoarekin bat etorriz.

Agindutako noranzkoaren kontra zirkulatzea arau-hauste oso larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.5.f) artikuluan aurreikusitakoaren arabera.

41. artikulua. Erreiak ohiko noranzkoaren kontra erabiltzea.

Noranzko bakoitzean zirkulaziorako errei bat baino gehiago duten galtzadetan, zirkulazioa arina izan dadin, ohiko noranzkoaren kontra ibiltzeko erreiak prestatu ahal izango ditu zirkulazioa antolatu behar duen agintaritzak, eta 144. artikuluan xedatutakoarekin bat etorriz seinaleztatu behar ditu erreiok.

Ohiko norabidearen kontra zirkulatzeko prestatutako erreitik motorrak eta automobilak baino ezin dira ibili. Beraz, gainerako ibilgailuek, atoia daramaten automobilek barne, debekatuta dute bertatik ibiltzea.

Errei horietatik dabiltzanek, bai egunez eta bai gauez, gutxienez argi laburrak piztuta zirkulatu behar dute beti. Gehieneko abiadura, ordea, orduko 80 km izango da; gutxienekoa, orduko 60 km, edo txikiagoa, horrela araututa edo propio seinaleztatuta badago. Gidariek ezin izango dute aldameneko erreira jo, zirkulazioaren ohiko noranzkoaren erreian edo erreietan sartuz, ezta aurreratzeko ere.

Zirkulazioaren ohiko noranzkoaren erreietatik, hau da, ohiko noranzkoaren kontra zirkulatzeko gaitutakoen albokoetatik, zirkulatzen ari diren gidariek ere ezin izango dute aldameneko erreira jo, zirkulazioaren ohiko noranzkoaren kontra ibiltzeko prestatutako erreian edo erreietan sartuz. Bai egunez eta bai gauez, gutxienez argi laburrak piztuta zirkulatu behar dute beti. Doazen noranzkoan errei bakarra badago, gehieneko abiadura orduko 80 km izango da, eta gutxienekoa, orduko 60 km, edo txikiagoa, horrela araututa edo propio seinaleztatuta badago. Doazen noranzkoan errei bat baino gehiago badago, ordea, 48.1.a)1.a eta 2.a, 49 eta 50 artikuluetan ezarritako abiaduran zirkulatuko dute.

Erabiltzaile eta gidari horiek arreta berezia jarri behar dute baliza iraunkor zein mugigarriak ez aldatzeko.

Galtzadan lanak egiteko beharrezkoa denean ere, errepidearen titular den agintaritzak ohiko noranzkoaren kontra ibiltzeko erreiak prestatu ahal izango ditu, betiere, Trafikoko Buruzagitza Nagusia erakunde autonomoarekin edo, hala badagokio, trafikoaren ardura duen autonomi agintaritzarekin ados jarrita. Horrelakoetan, lanetan aurkitzen den bidetik zirkulatzeko baimena duten ibilgailu guztiek zirkulatu dezakete errei horietatik, aurreko paragrafoetan ezarritako baldintzetan, berariazko debekurik ezartzen ez bazaie.

Agindutako noranzkoaren kontra zirkulatzea arau-hauste oso larria izango da, eta abiadura-mugak hautsiz zirkulatzea larria edo oso larria, abiadura-muga zenbatean gainditu den, testu artikulatuko 65.5.f), 65.4.c) eta 65.5.e) artikuluetan aurreikusitakoaren arabera.

42. artikulua. Zirkulaziorako behin-behineko errei gehigarriak

Zirkulazioaren bi noranzkoak eta bazterbideak dituzten galtzadetan, plataformaren zabala nahikoa bada, zirkulaziorako errei gehigarri bat prestatu ahal izango du zirkulazioa antolatzeko ardura duen agintaritzak, eta zirkulazioaren noranzko baterako prestatu ere. Horretarako, seinale eta baliza mugigarriak erabiliko ditu, galtzadaren erdian ibilgailuen errodadurarako dagoen gunea aldatzeko.

Bi bazterbideak erabilita, zirkulaziorako behin-behineko errei gehigarri bat prestatzen denean, bi errei egongo dira zirkulazioaren noranzko batean, eta bakarra, beste noranzkoan.

Nolanahi ere, egoera hori behar bezala seinaleztatuta egon behar da.

Bazterbideetatik eta errei gehigarri horretatik zirkulatzen dihardutenean, gehienez ere orduko 80 km-ko abiaduran zirkulatu behar dute ibilgailuek, eta gutxienez 60 km-koan; abiadura hori txikiagoa izan behar da, hala aginduta edo berariaz seinaleztatuta badago. Gainera, gutxienez argi laburrak piztuta eraman behar dituzte, bai egunez, bai gauez. Eta aurreko artikuluan jasotako arauak aplikagarri diren heinean, bete egin behar dira.

Agindutako noranzkoaren kontra zirkulatzea arau-hauste oso larria izango da, eta abiadura-mugak hautsiz zirkulatzea larria edo oso larria, abiadura-muga zenbatean gainditu den, testu artikulatuko 65.5.f), 65.4.c) eta 65.5.e) artikuluetan aurreikusitakoaren arabera.

5. ATALA. BABESGUNEAK, IRLATXOAK EDO GIDA-ADIERAZGAILUAK EDO ANTZEKOAK

43. artikulua. Zirkulazioaren noranzkoa

Bidean babesguneak, irlatxoak edo gida-adierazgailuak daudenean, martxaren noranzkoan horien eskuinera aurkitzen den galtzada-zatitik zirkulatu behar da. Hala ere, noranzko bakarreko bidean edo zirkulazioaren noranzko bati dagokion bidegunean badaude, alde batetik zein bestetik zirkulatu ahal izango da (testu artikulatuaren 17. artikulua).

Plazetan, biribilguneetan eta bidegurutzeetan, horien erdigunea ezkerreko aldera utziz zirkulatu behar dute ibilgailuek.

Agindutako noranzkoaren kontra zirkulatzea arau-hauste oso larritzat joko da babesguneak, irlatxoak edo gida-adierazgailuak egon ez arren, testu artikulatuaren 65.5.f) artikuluan aurreikusitakoaren arabera.

6. ATALA. BIDEETAKO GALTZADAK

44. artikulua. Galtzadetan nola ibili

Erdibitzaileak, bereizgailuak edo antzeko sistemak erabiliz luzetara bi galtzadatan bereizten diren bideetan, martxaren noranzkoari dagokion eskuineko galtzadatik ibili behar dira ibilgailuak.

Zatiketa eginda hiru galtzada zehazten badira, edo bi noranzkoetako zirkulaziorako izan daiteke erdikoa, edota noranzko bakarrerako; eta behin-behingoz edo behin betiko izan daiteke horrela, beti ere seinaleekin agindutakoari jaramon eginez; alboetako galtzadak, aldiz, noranzko bakarreko zirkulaziorako izango dira, betiere, Trafikoko Buruzagitza Nagusia erakunde autonomoak edo, hala badagokio, trafikoaren ardura duen autonomi edo toki administrazioak azken horietarako edo erreietako baterako beste zirkulazio-noranzkoa ezartzen ez badu behar bezala seinaleztatuta.

Agindutako noranzkoaren kontra zirkulatzea arau-hauste oso larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.5.f) artikuluan aurreikusitakoaren arabera.

II. KAPITULUA.

Abiadura

1. ATALA. ABIADURA-MUGAK

45. artikulua. Egoera bakoitzeko baldintzetara egokitu behar da abiadura

Gidari guztiak beharturik daude ezarritako abiadura-mugak errespetatzera; eta, gainera, kontuan izan behar dituzte, bai beren egoera fisiko eta psikikoa, bai bidearen ezaugarriak eta egoera, bai ibilgailuaren eta ibilgailuko zamaren ezaugarriak eta egoera, baita eguraldia, ingurugiroa eta zirkulazioaren egoera ere, eta, oro har, une bakoitzean ager daitezen inguruabar guztiak. Hartara, egoera horietara egokitu ahal izango dute ibilgailuaren abiadura; eta, ondorioz, beti geratu ahal izango dute ibilgailua, nork bere ikusterrean eta sor daitekeen edozein oztoporen aurrean (testu artikulatuaren 19.1. artikulua).

46. artikulua. Abiadura jaistea. Kasuak

Astiro zirkulatu behar da; eta, beharrezkoa bada, geratu egin behar da ibilgailua, inguruabarrek hala agintzen dutenean; bereziki, ondorengo kasuetan:

a) Gidaria dabilen bidegunean oinezkoak daudenean, edo tupustean bidean sar daitezkeela sumatzen denean; bereziki, haurrak, zaharrak, itsuak edota benetan ezinduak diren pertsonen kasuan.

b) Martxan doazen bizikletetara hurbiltzerakoan eta bizikletentzako berariazko bideen gurutzeetan eta inguruetan; semaforoz edo bidezainek zuzendu gabeko oinezkoentzako pasaguneetara hurbiltzerakoan eta merkatuetara, ikastetxeetara edo haurrak egon daitezkeen lekuetara hurbiltzerakoan.

c) Gidaria dabilen bidegunean animaliak daudenean, edo tupustean bidean sar daitezkeela sumatzen denean.

d) Gidaria dabilen bidegunera zuzenean sartzeko moduko irteerak dituzten etxeak dauden tokietan.

e) Geldituta dagoen autobusen batera hurbiltzerakoan, bereziki eskola-umeak garraiatzeko autobusa bada.

f) Herritik kanpo, galtzadan ibilgetuta dagoen ibilgailuren batera edo galtzadatik edo bazterbidetik doazen bizikletetara hurbiltzerakoan.

g) Zoladura irristakorretan zirkulatzean edo beste bide-erabiltzaileei zipriztinak, hartxintxarrak edo beste edozer gai jaurtitzeko moduan dauden bideetan.

h) Trenbide-pasaguneetara, lehentasunik gabeko biribilguneetara eta elkarguneetara, ikuspen gutxiko tokietara edo estuguneetara hurbiltzerakoan. Elkarguneak behar bezala seinaleztatuta badaude, eta ia ikuspenik ere ez badago bidean, ibilgailuen abiadura ezin da izan orduko 50 km baino gehiagokoa.

i) Beste ibilgailu batekin gurutzatzerakoan, bidearen edo ibilgailuen egoerak, eguraldiak edo ingurugiroak maniobra hori segurtasunez egiten uzten ez badu.

j) Itsualdia gertatuz gero, araudi honen 102.3 artikuluan ezarritakoaren arabera.

k) Behe-laino itxia, hauts-lainoa edo kea dagoenean, edo euri-jasak edo elurra direnean.

Manu honetako arauak haustea arau-hauste larria edo oso larria izango da, abiadura-muga zenbatean gainditu den, testu artikulatuko 65.4.c) eta 65.5.e) artikuluetan aurreikusitakoaren arabera.

47. artikulua. Gehieneko eta gutxieneko abiadurak.

Bideen titularrek ezarriko dituzte abiadura-muga bereziak, seinale egokiak erabiliz, eta bidegune bakoitzaren ezaugarrien arabera.

Berariazko seinalerik ezean, bide-mota bakoitzerako ezarritako abiadura-muga orokorrak errespetatu behar dira.

Zirkulazioaren egoera aintzat hartuta, Trafikoko Buruzagitza Nagusia erakunde autonomoak edo, hala badagokio, trafikoa arautu edo kontrolatzeko ardura duen autonomi edo toki agintaritzak behin-behineko abiadura-mugak ezarri ahal izango ditu aldi baterako seinaleen edo seinale aldagarrien bitartez.

48. artikulua. Gehieneko abiadurak, herriz kanpoko bideetan

1. Gainditu ezin diren gehieneko abiadurak ondorengo hauek dira, nahiz eta 51. artikuluan adierazitako kasuak salbuespen izan:

a) Automobiletarako:

1. Autobide eta autobietan: automobilak eta motorrak, 120 kilometro orduko; autobusak, automobilak moldatuz egindako ibilgailuak eta ibilgailu misto egokigarriak, 100 kilometro orduko; kamioiak, ibilgailu artikulatuak, ibilgailu-multzoak, furgoiak, autokarabanak eta 750 kilo arteko atoia duten automobilak, 90 kilometro orduko; gainerako automobil atoidunak, 80 kilometro orduko.

2. Automobilentzako bide gisa seinaleztatutako errepide arruntetan eta gainerako errepide arruntetan, baldin eta errepideok 1,50 metroko edo zabalera handiagoko zoladuradun bazterbidea badaukate edo zirkulazioaren noranzkoetako batean errei bat baino gehiago badaukate honako abiadura-mugak bete behar dira: Automobilak eta motorrak, 100 kilometro orduko; autobusak, automobilak moldatuz egindako ibilgailuak eta ibilgailu misto egokigarriak, 90 kilometro orduko; kamioiak, traktokamioiak, furgoiak, autokarabanak, ibilgailu artikulatuak eta automobil atoidunak, 80 kilometro orduko.

3. Herriz kanpoko beste bideetan: automobilak, motorrak, hiru gurpileko ibilgailuak eta motorrekin parekatutako kuadrizikloak, 90 kilometro orduko; autobusak, automobilak moldatuz egindako ibilgailuak eta ibilgailu misto egokigarriak, 80 kilometro orduko; kamioiak, traktokamioiak, autokarabanak, furgoiak, ibilgailu artikulatuak eta automobil atoidunak, 70 kilometro orduko.

4. Zirkula dezaketen edozein bide-motatan: hiru gurpileko ibilgailuak eta kuadrizikloak, 70 kilometro orduko.

b) Eskola-umeen eta adin txikikoen garraioa egiten duten ibilgailuetarako edota salgai arriskutsuak garraiatzen dituzten ibilgailuetarako, orduko 10 kilometro murriztuko da a) idatz-zatian finkatutako gehieneko abiadura, beti ere ibilgailua eta zirkulatzeko erabiltzen den bidea kontuan hartuta.

Autobus batek, horretarako baimena duelako, jendea zutik badarama, gehieneko abiadura, herriz kanpoko bidea edozein motatakoa izanda ere, 80 kilometrokoa izango da orduko.

c) Ibilgailu berezietarako eta ibilgailu-taldeetarako, horiek ere bereziak direnean, nahiz eta talde osotik bakarra izan berezia, honako mugak ezartzen dira:

1. Balaztatze-seinalerik ez badute, atoirik badaramate edo motokultoreak badira: 25 kilometro orduko.

2. Beste ibilgailu berezi guztiak: 40 kilometro orduko. Baina, beren ezaugarrien arabera, bide lauan orduko 60 kilometro baino gehiagoko abiadura har badezakete, eta ibilgailuei buruzko arauetan adierazten diren baldintzak betetzen badituzte, horrelakoetan, orduko 70 kilometrokoa izango da gehieneko abiadura.

d) Garraio bereziko erregimenean diharduten ibilgailuak: araudi honen III. Eranskinean adierazitakoa.

e) Bizikletak, bi eta hiru gurpileko motor-bizikletak eta kuadriziklo arinak: 45 kilometro orduko.

Dena dela, txirrindulariek gainditu egin dezakete gehieneko abiadura hori bidearen ezaugarriek abiadura handiagoa hartzeko aukera ematen duten zatietan.

f) Oinez zirkulatzen ari den batek gidatutako ibilgailuek ezin izango dute gainditu oinezkoen pausuaren abiadura; eta ibilgailua herrestan daramaten animaliak ere ezin izango dira ibili trostan baino azkarrago.

g) Saioak edo azterketak egiteko baimen berezia jaso duten ibilgailuek orduko 30 kilometrotan gainditu ahal izango dituzte gehienekotzat finkatutako abiadurak; nolanahi ere, ezarritako ibilbidearen barruan baino ezin izango da izan hori, eta inola ere ez herri barruko bideetan, zeharbideetan edo abiadura mugatzen duen seinale berezirik daukaten bideguneetan.

Manu honetako arauak haustea arau-hauste larria edo oso larria izango da, abiadura-muga zenbatean gainditu den, testu artikulatuko 65.4.c) eta 65.5.e) artikuluetan aurreikusitakoaren arabera.

49. artikulua. Gutxieneko abiadurak herri barruko eta herriz kanpoko bideetan.

Ezin izango da beste ibilgailu baten martxa normala oztopatu, funtsezko arrazoirik gabe astiroegi zirkulatuz.

Horretarako, ibilgailu motordunek debekatuta dute autobide eta autobietan orduko 60 kilometro baino astiroago zirkulatzea; eta beste bide guztietan hauxe da debekua: ezin izango dute zirkulatu kapitulu honetan bide-mota eta ibilgailu-kategoria bakoitzerako orokorrean ezarritako gehieneko abiaduraren erditik behera, nahiz eta beste ibilgailurik zirkulatzen ez aritu.

Gutxieneko abiadura baino astiroago zirkulatzerik ere izango dute ibilgailuek kasu hauetan: ibilgailu bereziak direnean edo garraio bereziko erregimenean dihardutenean; trafikoaren, ibilgailuaren edo bidearen inguruabarrek gutxieneko abiadura baino bizkorrago ibiltzea eragozten dienean, betiere zirkulazioari arriskurik sortzen ez diotenean, eta beste ibilgailu bat babesten edo berorri laguntzen ari direnean, horrelakoetan lagundutako ibilgailuaren abiadurara egokitu behar baitute.

Kasu hauetan, laguntzen diharduten ibilgailuek 173 artikuluan zehazten diren V-21 edo V-22 seinaleak eraman beharko dituzte, kasuan kasu, goiko aldean.

Ibilgailuak gutxieneko abiadurara iritsi ezin duenean eta atzetik jotzeko arriskua dagoenean, norabidea adierazteko argiak erabiliko ditu, larrialdia adierazteko eran, zirkulatzen ari den bitartean.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

50. artikulua. Abiadura-mugak, herri barruko bideetan eta zeharbideetan

Ibilgailuek herri barruko bideetan eta zeharbideetan gainditu behar ez duten gehieneko abiadura, oro har, orduko 50 kilometro da. Salgai arriskutsuak garraiatzen dituzten ibilgailuek, aldiz, orduko 40 kilometrora zirkulatu behar dute gehienez ere.

Muga horiek murriztu egin daitezke berezi arriskutsuak diren zeharbideetan, udal-agintariak eta bideko titularra ados direla; eta herri barruko bideetan, udal-korporazioan aginpidea duen organoaren erabakiz.

Aipatutako baldintza horiek errespetatuz, handitu ere egin daitezke abiadura-muga horiek zeharbideetan eta herritik pasatzen diren autobide eta autobietan; baina, horretarako, seinale egokiak erabili behar dira, eta bide horiei herritik kanporako ezarritako abiadura-muga orokorrak inola ere ezin izango dira gainditu.

Seinaleztapenik egon ezean, autobide eta autobietako herri barruko zatietan, ibilgailuek ezin izango dute gainditu orduko 80 kilometroko abiadura.

Autobus batek, horretarako baimena duelako, jendea zutik badarama, ezin izango du inolaz ere gainditu, aurreko paragrafoko kasuetan, 48.1.b) artikuluan ezarritako gehieneko abiadura.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larria izango da 65.4.c) artikuluaren arabera, salbu eta, 65.5.e) artikuluari jarraituz, oso larritzat jotzen ez bada. Artikulu biak Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatukoak dira..

51. artikulua. Gehieneko abiadurak, aurreratzerakoan

Herri barruko lurretatik igarotzen ez diren errepide arruntetarako ezarritako gehieneko abiadura baino astiroago zirkulatzen ari diren ibilgailuak aurreratzeko, automobilek eta motorrek gainditu egin dezakete gehieneko hori, baina orduko 20 kilometrotan bakarrik (testu artikulatuaren 19.4 artikulua).

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larria izango da 65.4.c) artikuluaren arabera, salbu eta, 65.5.e) artikuluari jarraituz, oso larritzat jotzen ez bada. Artikulu biak Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatukoak dira..

52. artikulua. Lehentasuneko abiadurak

Aurreko artikuluetan aipatutako gehieneko abiaduren gainetik ondorengo hauek dute lehentasuna:

a) Seinaleen bidez agindutakoak.

b) Zenbait gidariri beren ezaugarriak direla-eta agindutakoak.

c) Gidari berriei agindutakoak.

d) Zenbait ibilgailu edo ibilgailu-talderi beren ezaugarri bereziak edo zama-mota direla-eta agindutakoak.

Aurreko zenbakiko b) idatz-zatian eta 48.1.c) eta d) artikuluetan jasotako kasuetan, nahitaezkoa izango da 173.3. artikuluan aipatutako abiadura-mugaren seinalea ibilgailuaren atzeko aldean eramatea, beti ikusteko moduan.

Manu honetako arauak haustea arau-hauste larria edo oso larria izango da, abiadura-muga zenbatean gainditu den, testu artikulatuko 65.4.c) eta 65.5.e) artikuluetan aurreikusitakoaren arabera.

2. ATALA. ABIADURA JAISTEA ETA IBILGAILUEN ARTEKO TARTEAK

53. artikulua. Abiadura jaistea

Arriskua hurre-hurrekoa denean izan ezik, gidariek, beren ibilgailuen abiadura nabarmen jaisteko, maniobra hori beste gidariei arriskurik sortu gabe egin dezaketela jakin behar dute ziur. Eta 109. artikuluan ezarritako moduan ohartarazi behar diete aldez aurretik. Nolanahi ere, maniobra hori ezin izango dute zakar egin, atzetik datozen ibilgailuekin talka egiteko arriskurik sor ez dezaten.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

54. artikulua. Ibilgailuen arteko tarteak

Gidariek, beste ibilgailu baten atzean doazenean, tarte libre bat utzi behar dute bi ibilgailuen artean, aurrekoak zakar balaztatu arren, aurrekoarekin talka egin gabe geratu ahal izateko moduan. Horretarako, ordea, kontu berezia egin behar diete abiadurari, eta itsasteko eta balaztatzeko baldintzei.

Aurrekoa gorabehera, bizikleta-gidariak taldeka zirkulatu ahal izango dute, tarte hori utzi gabe, baina arreta berezia jarri beharko dute beren artean talka ez egiteko (testu artikulatuaren 20.2 artikulua).

Aurreko paragrafoan xedatutakoaz gain, gidari orok, beste baten atzean doanean, hura aurreratzeko asmorik agertzen ez badu, bere atzetik datorrenak bera segurtasunez aurreratzeko tarte nahikoa utzi behar du, salbu eta taldeka doazen txirrindularien kasuan.

3.500 kg baino gehiagoko baimendutako gehieneko masako ibilgailuek, eta 10 metro baino luzera gehiagoko ibilgailuek eta ibilgailu-taldeek, horretarako, 50 metroko tartea utzi behar dute gutxienez (testu artikulatuaren 20.3. artikulua).

Aurreko idatz-zatian xedatutakoa ez da ezarriko ondorengo kasuetan:

a) Herrian.

b) Aurreratzea debekatuta dagoen tokietan.

c) Noranzko berean errei bat baino gehiago dagoen tokietan.

d) Zirkulazioa ia itota dagoelako, aurreratzea ezinezkoa den kasuetan (testu artikulatuaren 20.4. artikulua).

Manu honetako arauak urratzea arau-hauste larria izango da, Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan xedatutakoaren arabera.

3. ATALA. LEHIAKETAK

55. artikulua. Kirol-probak, bizikleta-ibilaldiak eta bestelako gertakariak.

Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko legediaren xede diren bide edo lurretan, bai espazioan zein denboran lehiatzeko, bai bizikleta-ibilaldiak edo bestelako gertakariak egiteko, nahitaezkoa izango da aldez aurretik baimena eskuratzea. Baimen hori horrelako jarduerak arautuko dituzten arauak, araudi honen II. Eranskinean jasoak, betez emango da.

Debekatu egiten da bide publikoetan edo erabilera publikoko bideetan abiadura-lehiaketak egitea. Baina, salbuespenez bada ere, izango da egiterik, aginpidea duen agintaritzak bideak horretarako mugatu eta gero (testu artikulatuaren 20.5. artikulua).

Agindu honen arauen kontrako arau-hausteak oso larritzat joko dira, testu artikulatuaren 65.5.g) artikuluaren arabera. Gainera, trafikoa zaintzeaz arduratzen diren agenteek egoki iritzitako neurriak hartu ahal izango dituzte baimenik gabeko kirol-probak bertan behera utzi, eten edo deuseztatzeko.

III. KAPITULUA.

Pasatzeko lehentasuna

1. ATALA. LEHENTASUN-ARAUAK ELKARGUNEETAN

56. artikulua. Seinaleztatutako elkarguneak

Elkarguneetan, pasatzeko lehentasuna nori dagokion jakiteko, lehentasuna arautzen duten seinaleen arabera egin behar da beti (testu artikulatuaren 21.1. artikulua).

Bidezainen batek zuzendutako elkargune batera hurbiltzen diren ibilgailuetako gidariek geratu egin beharko dituzte beren ibilgailuak baldin eta bidezainak hala agintzen badie143. artikuluan adierazitako seinaleak erabiliz.

3. Semaforo bidez zuzendutako elkargune batera hurbiltzen diren ibilgailuetako gidariek 146. artikuluan agindutako moduan jokatu behar dute.

Lehentasun-seinalea duen elkargune batera hurbiltzen diren ibilgailuetako gidariek, edo lehentasun-seinalea duen galtzadatik zirkulatzen ari direnek, 149 eta 151. artikuluetan adierazitako moduan, pasatzeko lehentasuna izango dute beste bidetik zirkulatzen ari diren edo bertatik sartzen diren ibilgailuen aurretik.

Araudi honen 151. eta 169. artikuluetan aipatzen diren «utzi pasatzen» edo «nahitaez geratu edo stop» seinaleren bat duten elkarguneetan, gidariek beti utzi behar diete pasatzen lehentasuneko bidetik dabiltzanei, edozein alderditatik hurbiltzen direla ere. Premiazkoa denean, guztiz geratu beharko dute beren martxa; eta, jakina, seinaleak hala agintzen badu, beti geratu beharko dira.

Pasatzeko lehentasunari buruz arau honetan ematen diren aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

57. artikulua. Seinaleztatu gabeko elkarguneak

Pasatzeko lehentasuna arautzeko seinalerik ez badago, gidariaren eskuineko aldetik hurbiltzen diren ibilgailuei utzi behar die pasatzen gidari horrek, ondorengo kasuetan izan ezik:

a) Zoladura jarri gabeko bidetik zirkulatzen ari diren ibilgailuek barik, zoladura jarrita daukan bidetik zirkulatzen ari diren ibilgailuek izango dute pasatzeko lehentasun-eskubidea.

b) Errail gainetik zirkulatzen ari diren ibilgailuek dute pasatzeko lehentasun-eskubidea, beste guztiek baino lehenago.

c) Biribilguneetan, sartu nahi dutenek barik, aurretik bide biribilean aurkitzen direnek dute pasatzeko lehentasuna (testu artikulatuaren 21.2 artikulua).

d) Autobidetik edo autobiatik zirkulatzen ari diren ibilgailuek dute pasatzeko lehentasuna, bertara sartu nahi dutenek baino lehenago.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

58. artikulua. Arau orokorrak.

Beste ibilgailu bati pasatzen utzi behar dion ibilgailuko gidariak ezin du abiatzen edo maniobretan hasi edo jarraitu, ez eta halakoei berriz ekin ere, harik eta lehentasuna duen ibilgailuko gidariak ziur jakin arte lehenengo horrek ez duela traiektoria edo abiadura zakar aldatu beharrean jarriko. Eta gainera, lehenengoak garaiz erakutsi behar dio besteari benetan utziko diola pasatzen, bai berak zirkulatzeko duen moduaren bidez, bai, eta batez ere, arian-arian abiadura jaitsiz joango delako (testu artikulatuaren 24.1. artikulua).

Pasatzeko lehentasuna arautzen duten kapitulu honetako agindu guztietan, aurreko paragrafoan idatzitako arauak hartu beharko dira kontuan hala dagokionean.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

59. artikulua. Elkarguneak

Nahiz eta pasatzeko lehentasuna izan, gidariak ez dira sartu behar ibilgailuekin elkarguneetan edo oinezkoentzako zein txirrindularientzako pasaguneetan, baldin eta, zirkulazioa nola dagoen kontuan hartuta, ziurrenik ere bertan geratuta egon badaitezke, eta, ondorioz, zeharkako zirkulazioa eragotzi edo oztopa badezakete (testu artikulatuaren 24.2. artikulua).

Semaforo bidez zuzendutako elkarguneren batean ibilgailua geratuta duten gidariek, baldin eta egoera horrekin zirkulazioa oztopatzen badute, hartu nahi duten noranzkorako zirkulazioa irekita eduki arte itxaron gabe irten behar dute elkargunetik; baina, horretarako, bidea irekita duten beste erabiltzaileen martxa oztopatu gabe jokatu behar dute (testu artikulatuaren 24.3 artikulua).

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

2. ATALA. LAN-GUNEAK, ESTUGUNEAK ETA ALDAPA HANDIKO BIDEGUNEAK

60. artikulua. Lan-guneak eta estuguneak

Bidegunea estua delako, kontrako noranzkoan doazen bi ibilgailu aldi berean pasatzea ezinezkoa edo oso zaila bada, eta horretarako seinale zehatzik ez badago, bidegune horretan sartzen den lehenengoak izango du pasatzeko lehentasuna (testu artikulatuaren 22.1. artikulua).

Zalantzazkoa bada nor izan den lehenengo sartu dena, maniobratzeko zailtasunik handienak dituen ibilgailuak izango du lehentasuna, 62. artikuluan zehaztutakoaren arabera.

Bideren batean konponketa-lanak egiten ari badira, bai ibilgailuak, zamariak eta bestelako animalia guztiak ere, horretarako adierazitako lekutik ibili behar dira.

Baldin eta egiten ari diren lanei kalterik ez badakarkiete, eta arriskurik ez badago, konpontzen ari diren bidegunetik pasatzeko baimena izango dute honako ibilgailu hauek: polizia-zerbitzukoek, suhiltzaileenek, babes zibil eta salbamendukoek, eta osasun-sorospen pribatu zein publikoa ematen dutenek, betiere larrialdi-zerbitzuan zirkulatzen ari badira, eta gidariek behar bezalako seinaleak erabiliz ikusarazten badituzte.

Dena den, bidea konpontzeko lanak dauden tokira iristen den edozein ibilgailuk aurretik iritsitako eta noranzko bera daraman beste bat zain topatzen badu, haren atzean jarri behar da, eskuineko bazterretik ahal bezain hurbil, eta ez da pasatzen saiatu behar aurrean duen ibilgailuaren atzetik ez bada.

Artikulu honetan aurreikusitako kasu guztietan, bestalde, ibilgailuen ibilia antolatzeko dauden langileen aginduak jarraitu behar dituzte bide-erabiltzaileek.

Manu honetako arauak urratzea arau-hauste larria izango da, Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan xedatutakoaren arabera.

61. artikulua. Zubietatik edo seinaleztatutako lan-guneetatik pasatzea

Zubietatik eta lan-guneetatik pasatzeko, bertako zabalera nahikoa ez denean, hau da, ibilgailuak bi aldeetara aldi berean pasatzeko nahikoa ez denean, lehentasunen hurrenkera arautzen duten seinaleen arabera egingo da.

Bi ibilgailuk aldi berean bi aldeetara pasa ezineko zubi edo lan-guneetan topo egiten badute, eta guneotako mutur batean kontrako noranzkoak lehentasuna duela agintzeko, edo bestekoari pasatzen uzteko seinalea jarrita badago, mutur horretatik heltzen denak atzera egin behar du besteari pasatzen uzteko.

Seinalerik ez badago, 62. artikuluan ezarritakoari lotuko zaio ibilgailu mota guztien arteko lehentasunen hurrenkera.

Zirkulatzeko baimen berezia behar duten ibilgailuak ezin izango dira zubietatik batera pasatu noranzko bietan, galtzadaren zabalerak sei metro baino gutxiago baditu. Horrela, ibilgailu bakoitzarentzat gutxienez hiru metroko bide-zabalera egongo da libre.

Aipatutako ibilgailuek topo egiten badute edo elkarrekin gurutzatzen badira aurreko paragrafoan xedatutakoa bete beharko da.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

62. artikulua. Lehentasunen hurrenkera, seinalerik ez dagoenean

Agintaritzaren agenteek besterik agintzen ez badute edo lan-guneetako langileek edo ibilgailu berezien edo garraio bereziko araubidearen menpeko ibilgailuen laguntzaile-lanetan dihardutenek besterik adierazten ez badute, Ibilgailuetako batek atzera egin behar duenean, ondorengo zerrendan aipatutakoa izango da ibilgailu-mota guztien arteko lehentasunen hurrenkera:

a) Ibilgailuei buruzko arauetan finkatutako masak edo neurriak gainditzen dituzten ibilgailu bereziak eta garraio bereziko araubidearen menpekoak

b) Ibilgailu-taldeak, d) idatz-zatian aipatutakoak izan ezik.

c) Animaliek tiratutako ibilgailuak.

d) 750 kilogramo baino gutxiagoko baimendutako gehienezko masa duten atoiak herrestan daramatzaten automobilak eta autokarabanak.

e) Pertsona-taldeak garraiatzeko ibilgailuak.

f) Kamioiak, traktokamioiak eta furgoiak.

g) Automobilak eta automobilak moldatuz egindako ibilgailuak.

h) Ibilgailuei, kuadrizikloei eta kuadriziklo arinei buruzko arauetan finkatutako masak edo neurriak gainditzen ez dituzten ibilgailu bereziak.

i) Hiru gurpileko ibilgailuak, sidekardun motorrak eta hiru gurpileko motor-bizikletak.

j) Motorrak, bi gurpileko motor-bizikletak eta bizikletak.

Ibilgailuak mota berekoak badira, edo zerrendan sartu gabeko kasuren bat agertzen bada, atzera egiteko tarterik luzeena ibili behar duenari emango zaio pasatzeko lehentasuna; baina, tartea berdina bada, zabalera, luzera edo baimendutako gehienezko masarik handiena duenari emango zaio.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

63. artikulua. Aldapa handiko bideguneak.

Lehen, 60. artikuluan, bideen estuerari buruz zehaztutako ezaugarriak dituzten aldapa handiko bideguneetan, aldapan gora zirkulatzen ari den ibilgailuak izango du pasatzeko lehentasuna, baldin eta ibilgailu horrek baztergune bereziren batera lehenago iristerik ez badu.

Maldaren inklinazioari buruzko zalantzarik badago, 62. artikuluan zehaztutakoa beteko da (testu artikulatuaren 22.2 artikulua).

Gutxienez %7ko aldapa dutenak dira aldapa handiko bideguneak.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

3. ATALA. GIDARIEK TXIRRINDULARIEKIN, OINEZKOEKIN ETA ANIMALIEKIN IZAN BEHAR DUTEN JOKABIDERAKO ARAUAK

64. artikulua. Arau orokorrak eta txirrindulariek pasatzeko duten lehentasuna.

Batzuen eta besteen traiektoriak gurutzatzen diren kasu guztietarako, honako hau da arau orokorra: gidariek dute ibilgailuekin pasatzeko lehentasuna galtzadetan eta bazterbideetan, oinezkoek eta animaliek baino lehenago. Salbuespen izango dira, ordea, 65 eta 66. artikuluetan aipatutako kasuak; halakoetan, gidariek utzi behar diete pasatzen besteei, eta, beharrezkoa izanez gero, geratu egingo dira.

Kasu hauetan, txirrindulariek pasatzeko lehentasuna dute motordun ibilgailuen aldean.

a) Bizikleta-errei batetik, txirrindularientzako pasabide batetik edo behar bezala seinaleztatutako bazterbide batetik doazenean.

b) Beste bide batean sartzeko, motordun ibilgailuak eskuinera edo ezkerrera jo behar duenean, hori egin dezakeen lekuetan, eta inguruetan txirrindulari bat dagoenean.

c) Taldean doazela, lehenengoa dagoeneko gurutzatzen hasi denean edo biribilgune batean sartu denean.

Gainerako kasuetan, ibilgailuen arteko lehentasunari buruzko arau orokorrak aplikatuko dira.

65. artikulua. Gidariek dute pasatzeko lehentasuna, oinezkoek baino lehenago

Gidariek dute ibilgailuekin pasatzeko lehentasuna, oinezkoek baino lehenago. Hala ere, salbuespen dira kasu hauek:

a) Oinezkoen pasaguneak, behar den moduan seinaleztatuta daudenean.

b) Gidariek ibilgailuarekin beste bide batera sartzeko jiratzekotan dauden unean oinezkoak bide hori zeharkatzen ari badira, nahiz eta oinezkoentzako pasagunerik ez egon.

c) Oinezkoentzako gunerik ez dagoela eta, oinezkoak bazterbidetik ibili dabiltzala, ibilgailuarekin bazterbide hori zeharkatzen denean (testu artikulatuaren 23.1. artikulua).

Oinezkoentzako guneetan, ibilgailuentzat prestatutako pasaguneak zeharkatzen ari badira gidariak ibilgailuekin, bertatik dabiltzan oinezkoei pasatzen utzi behar diete gidariek nahitaez (testu artikulatuaren 23.2. artikulua).

Honako hauei ere pasatzen utzi behar diete:

a) Pertsona-taldeak garraiatzeko ibilgailuren batera igotzekotan dauden edo bertatik jaitsi diren oinezkoei, behar den moduan seinaleztatuta badago geralekua, eta ibilgailu horretatik eta oinezkoentzako gune edo babesgunerik hurbilenera bitartean aurkitzen badira oinezkook.

b) Ilaran dabiltzan soldadu-taldeei, ikasle-ilarei edo antolatutako segizioei (testu artikulatuaren 23.3. artikulua).

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

66. artikulua. Gidariek dute pasatzeko lehentasuna, animaliek baino lehenago.

Gidariek dute ibilgailuekin pasatzeko lehentasuna, animaliek baino lehenago. Hala ere, salbuespen dira kasu hauek:

a) Abelbideak, behar den moduan seinaleztatuta daudenean.

b) Gidariek ibilgailuarekin beste bide batera sartzeko jiratzekotan dauden unean animaliak bide hori zeharkatzen ari badira, nahiz eta animalientzako pasabiderik ez egon.

c) Abelbiderik ez dagoela eta, animaliak bazterbidetik dabiltzala, ibilgailuarekin bazterbide hori zeharkatzen denean (testu artikulatuaren 23.4. artikulua).

Abelbideak eta, orokorrean, abereentzako pasaguneak panel osagarrien bidez seinaleztatuko dira. Panel horietan «Abelbidea» agertuko da idatzita, eta 149. artikuluan jasotako moduan «Etxe-abereentzako pasagunea» dioen seinalepean jarriko dira. Zirkulazioaren noranzkoaren elkarzut eta eskuineko aldean jarriko da, ibilgailuetako gidariek erraz ikusteko moduan.

Aipatutako seinaleekin batera, abiadura-muga adierazten duten “seinaleak 3” jarri behar dira osagarri.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

4. ATALA. LARRIALDI-ZERBITZUAN DABILTZAN IBILGAILUAK

67. artikulua. Lehentasuna duten ibilgailuak

Larrialdi-zerbitzuko ibilgailu publiko zein pribatuek, larrialdi-zerbitzuan dabiltzanean, pasatzeko lehentasuna dute, gainontzeko ibilgailuek baino lehen eta beste bide-erabiltzaileek baino lehen.

Abiadura-mugak gaindituz zirkulatu dezakete, baita bestelako arau edo seinale batzuk bete gabe ere, baina atal honetan zehaztutako kasuetan eta baldintzetan izango da hori (testu artikulatuaren 25. artikulua).

Aipatutako zerbitzuko ibilgailuetako gidariek zuhurtasunez erabili beharko dute beren jaurbide berezia, eta larrialdi-zerbitzuren bat betetzen zirkulatzen ari direnean baino ez. Kontu handia hartu behar dute elkarguneetan, pasatzeko lehentasuna ez hausteko eta semaforoetako seinaleak errespetatzeko, eta punta-puntako arretaz jokatu behar dute halakorik egin aurretik. Hartara, ziurtasun osoz jakin behar dute, batetik, ez dagoela oinezkorik harrapatzeko arriskurik, eta, bestetik, beste ibilgailuetako gidariak geratu egin direla edo pasatzen uzteko asmoa dutela.

Lehentasuna duten ibilgailuetan argi eta hots-seinale bereziak egiteko aparatuak jartzeko, bakoitzaren lurraldeko Trafikoko Buruzagitzaren baimena behar da, ibilgailuei buruzko arauetan xedatutakoarekin bat etorriz.

68. artikulua. Lehentasuna duten ibilgailuetako gidarien ahalmenak

Lehentasuna duten ibilgailuetako gidariek araudi honen aginduak bete behar dituzte; baina, II, III eta IV. tituluetako arauak bete gabe utz ditzakete, baldin eta bide-erabiltzaile bakar bat ere ez dutela arriskuan jartzen egiaztatu badute, eta erantzukizun oso-osoa bere gain hartzen badute. Hala ere, bidezainen agindu eta seinaleak beti dira ezinbestez bete beharrekoak.

Horiez gain, ibilgailu horietako gidariek, larrialdi-zerbitzua betetzen ari direla autobidetik edo autobiatik zirkulatzen ari direnean, eta erabiltzaile bakar bat ere arriskuan jartzen ez badute, salbuespenez bada ere, maniobra hauek egin ditzakete: itzuli, atzeraka ibili, galtzadari dagokion kontrako noranzkoan zirkulatu, beti ere bazterbidetik zirkulatzen badute, edo galtzadako erdibitzailean edo zehar-pasaguneetan sartzea.

Zirkulazioa zaintzeko, zuzentzeko eta kontrolatzeko ardura duten agintaritzaren agenteek beharrezkoa duten bide-zatia erabil dezakete, baita beren ibilgailuak bertan utzi ere, bide-erabiltzaileei laguntzen ari badira, edo ematen ari diren zerbitzuak nahiz zirkulazioak horretara behartzen baditu.

Gainera, eurek esango dute, kasu bakoitzean, non jarri behar diren larrialdi-zerbitzuetako edo bestelako zerbitzu berezietako ibilgailuak.

Honako ibilgailu hauek izango dute lehentasunezko izaera: polizia-zerbitzukoek, suhiltzaileenek, babes zibilekoek eta salbamendukoek, eta osasun-sorospen pribatu zein publikoa ematen dutenek, betiere larrialdi-zerbitzuan zirkulatzen ari badira eta, gainera, ibilgailuaz ohartarazteko, 173. artikuluak aipatutako argi-seinalearekin batera, ibilgailuei buruzko arauetan aipatutako hots-seinale bereziak erabiltzen badituzte gidariek.

Aurreko lerroaldean xedatutakoa horrela izanda ere, lehentasuna duten ibilgailuetako gidariek argi-seinalea bera bakarrik erabili behar dute, baldin eta hots-seinale bereziak ez erabiltzeak beste bide-erabiltzaileentzat bat ere arriskurik ez badakar.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

69. artikulua. Lehentasuna duten ibilgailuekin gainontzeko gidariek izan behar duten jokabidea.

Lehentasuna duen ibilgailuren bat hurbiltzen ari dela iragartzen duten seinale bereziak antzeman bezain laster, hari pasatzen uzteko neurri egokiak hartu behar dituzte beste gidariek, momentuaren eta lekuaren arabera. Horretarako, eskuineko aldera baztertu behar dira, eta, hala behar izanez gero, geratu egin behar dira.

Poliziaren ibilgailu batek 68.2 artikuluan adierazitako eran bere presentzia jakinarazten duenean eta, beste ibilgailu baten atzean jarrita, aurrerantz argi hori keinukari edo distiratzailea igortzeko gailua martxan jartzen duenean, ibilgailu horren gidaria gelditu egingo da kontu handiz eskuineko aldean, poliziaren ibilgailuaren aurrean, gainerako erabiltzaileei arrisku edo enbarazu gehiagorik sortzen ez dien leku batean, eta ibilgailuaren barruan itxarongo du.

Gidariak une oro jardungo du agenteak megafoniaz edo argi hauteman daitekeen beste edozein baliabide erabiliz emandako jarraibideen arabera.

70. artikulua. Lehentasunik gabeko ibilgailuak larrialdi-zerbitzuan ari direnean

Bereziki larriak diren egoeretan, beste baliabiderik erabili ezinik, lehentasuna duten ibilgailuek egin ohi duten zerbitzuren bat ezinbestean egin behar badu lehentasunik gabeko ibilgailu bateko gidariak, ahaleginak egin behar ditu bere egoera berezia beste bide-erabiltzaileei adierazteko. Horretarako, turuta erabili behar du aldizka eta, larrialdi-argirik izanez gero, argi hori piztuta eraman behar du, edo zapi bat astinduz edo antzeko moduren batez adierazi.

Aurreko paragrafoan aipatutako gidariek zirkulazioko arauak errespetatu behar dituzte, batez ere elkarguneetan. Beste bide-erabiltzaileek, aldiz, 69. artikuluan xedatutakoa bete beharko dute.

Agintaritzaren agenteek, bestalde, edozein momentutan eska dezakete 1. paragrafoan aipatutako egoerak egiaztatzea.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

IV. KAPITULUA.

Ibilgailu eta garraio bereziak

71. artikulua. Zirkulazio eta seinaleztapen arauak.

Aplikagarri diren zirkulazio-arau orokorrez gain, araudi honetako III. Eranskinean ezarritakoak bete behar dituzte.

Ibilgailu bereziek joan-etorrietarako baino ez dituzte erabiliko trafikoari buruzko legeriaren barruan sartzen diren bideak. Ezingo dituzte, hortaz, ezaugarri teknikoen arabera dagozkien zereginak egin. Salbuespen izango dira bideak egin, konpondu edo kontserbatzeko lanak egiten dituztenak ?eta bakar-bakarrik lan horiek egiten ari diren inguruan jardun ahal izango dute? eta istripua izan duten ibilgailuak, matxuratutakoak edo gaizki aparkatutakoak eramateko direnak.

Ibilgailu bereziek ezin izango dute zirkulatu inolako zamarik badaramate, salbu eta berariaz garraio bereziko zerbitzuak emateko direnek eta, horretarako, dagokien baimena izan beharko dute.

Ibilgailu berezietako gidariek eta, salbuespen gisa, horrelako ibilgailuak izan gabe ere, bideak eraiki, konpondu edo zaintzeko lanetan diharduten ibilgailuetako gidariek ez dute zirkulazioko arauak gorde beharrik, lanak burutzen ari diren tokian badihardute beharrean, behar diren zuhurtasun-neurriak hartzen badituzte eta behar bezala antolatuta badago zirkulazioa.

Lanek irauten duten bitartean, obra edo zerbitzuetarako ibilgailuen gidariek 173.2 artikuluan aipatzen den V-2 argi-seinalea erabiliko dute:

a) Zirkulazioa geldiarazi edo oztopatzen dutenean, baldin eta matxurak edo istripua izan dutenak edo gaziki aparkatutakoak atoian eramateko ibilgailu bereziak badira. Beste bide-erabiltzaileei ibilgailuon kokapena adierazteko baino ez da izango.

b) Garbiketan, zainketan, seinaleztatze-lanetan edo, oro har, bide-konponketan dihardutenean. Beste bide-erabiltzaileei ibilgailuon kokapena adierazteko baino ez da izango, baldin eta bide-erabiltzaileoi arriskurik sortzeko moduan aurkitzen badira. Aipatutako lanetarako ibilgailu bereziek ere erabili behar dute, autobideetan edo autobietan bada, bertara sartzen direnetik eta aipatutako lanak egiten ari diren tokiraino.

Zirkulatzen ari direnean, ibilgailu bereziek edo garraio bereziko araubidearen menpekoek argi-seinale hori erabili behar dute, egunez zein gauez, erabilera publikoko bideetatik doazenean orduko 40 km-ko abiadura gainditu gabe.

Seinalea matxuratuta badago, argi laburrak jarriko dira, eta norabidea adieraztekoak ere bai, larrialdi-seinalearekin.

Ibilgailuan argi-seinaleztapena jarrita eramateko beharrari dagokionez, arau honetako aginduak urratuz gero, testu artikulatuaren 67.2 artikuluan xedatutakoaren araberako zehapena ezarriko da.

V. KAPITULUA.

Zirkulazioan sartzea

72. artikulua. Zirkulazioan sartzen diren gidarien betebeharrak

Zirkulazioan sartu nahi duen gidariak, bai bide batean geldituta edo aparkatuta dagoen ibilgailu bateko gidariak, bai bide horretara sartzeko bideetatik, bertako zerbitzuguneetatik edo aldameneko jabetzaren batetik datorren ibilgailuko gidariak, beste erabiltzaileei arriskurik sortu gabe sar daitekeela jakin behar du ziur aldez aurretik. Hala behar izanez gero, beste pertsona baten argibideak jarraitu beharko ditu horretarako; eta beste ibilgailuei pasatzen utzi behar die, eta ibilgailu horiek non dauden eta nolako traiektoria eta abiadura daramatzaten kontuan harturik jokatu. Nolanahi ere, kasu horietarako derrigorrezkoak diren seinaleen bidez adierazi behar du sartu nahi duela.

Hartu nahi den bidean bizkortzeko erreirik badago, bide horri dagokion abiaduraz sartzen ahalegindu behar da bertara doan gidaria (testu artikulatuaren 26. artikulua).

Pribatua baino ez den bidetik erabilera publikoko bideren batera sartzen den guztietan, gidariak beste inori arriskurik sortu gabe egin dezakeela jakin behar du ziur aldez aurretik. Eta sartu ere, bat-batean geratzeko moduko abiaduraz sartu behar da, bide horretatik zirkulatzen ari diren ibilgailuei, edozein noranzkotan dabiltzala ere, pasatzen utziz.

Zirkulazioan sartzen den gidariak, bestalde, ikus daitezkeen seinaleen bidez adierazi behar du maniobra hori, 109. artikuluak azaldutako moduan.

Bizkortzeko erreia duten bideetan, errei horretatik galtzadan sartu nahi duen gidariak erreiaren hasieratik jakin behar du, ziur jakin ere, galtzadan dabiltzan beste erabiltzaileak arriskuan jarri gabe sar daitekeela bertan. Horretarako, erabiltzaileok non dauden eta zelako traiektoria eta abiadura daramatzaten kontuan hartuta jokatu behar du; eta, hala behar izanez gero, geratu ere geratu egin behar da.

Gero, azeleratu egingo du, bizkortzeko erreia amaitu baino lehen, galtzadako zirkulazioan sartzeko abiadura egokia lortu arte.

Beste ibilgailuei pasatzen utzi gabe zirkulazioan sartzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan aurreikusitakoaren arabera.

73. artikulua. Maniobrak errazteko betebeharra dute beste gidariek

Zirkulazioan sartzen diren ibilgailuetako gidariek aurreko artikuluko aginduak betetzeko betebeharra badute ere, beste gidariek ere, ahal den heinean, erraztu egin behar diete maniobra hori, batez ere pertsona-taldeak garraiatzeko ibilgailua bada seinalez adierazitako geralekutik zirkulazioan sartu nahi duena (testu artikulatuaren 27. artikulua).

Herrietan, pertsona-taldeak garraiatzeko ibilgailuen zirkulazioa errazteko, beste ibilgailuetako gidariek, ahal badute, albora egin behar dute, edo, bestela, abiadura jaitsi, 53. artikuluan xedatutakoa betez jaitsi ere, eta, hala behar izanez gero, geratu egin behar dira, hain zuzen, pertsona-taldeak garraiatzeko ibilgailuek, seinalez adierazitako geralekuetatik irteten dutenean, martxa jarraitzeko egin behar duten maniobra egin dezaten.

Guztiarekin ere, aurreko paragrafoan xedatutakoak ez du aldatzen pertsona-taldeak garraiatzeko ibilgailuetako gidariek duten betebeharra, istripu-arriskuak erabat ekiditeko beharrezko neurriak hartzeko betebeharra; nolanahi ere, ibilgailua berriz ere martxan jarri nahi dutela adierazi behar dute lehenago norabide-adierazleen bidez.

VI. KAPITULUA.

Norabidearen eta noranzkoaren aldaketak eta atzeraka ibiltzea

1. ATALA. BIDEZ, GALTZADAZ ETA ERREIZ ALDATZEA

74. artikulua. Arau orokorrak.

Ibilgailuren bateko gidariak, bera zirkulatzen ari den bidetik barik beste batetik zirkulatzeko, edo bide bereko beste galtzada bat hartzeko, edo, bestela, bidetik irteteko, eskuinera edo ezkerrera jiratu nahi badu, maniobra hori aldez aurretik eta behar beste denborarekin adierazi behar die bidean berearen atzetik zirkulatzen ari diren ibilgailuetako gidariei. Horrez gain, guztiz ziur egon behar da kontrako noranzkoan datozen ibilgailuen abiaduraz eta tarteaz, berak arriskurik gabe maniobra egin ahal izateko.

Era berean, norabidea ezkerrera aldatu nahi badu, eta ikuspena nahikoa ez bada, ez du maniobra hori egin behar (testu artikulatuaren 28.1. artikulua).

Albo batera mugitzeko, erreiz aldatu behar bada, hartu nahi den erreitik zirkulatzen ari den ibilgailuaren lehentasuna errespetatuz egin behar da maniobra hori (testu artikulatuaren 28.2. artikulua).

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

75. artikulua. Norabidea aldatzeko maniobra nola burutu

Maniobra hori egiteko, honela jokatu behar du gidariak:

a) Araudi honen 109. artikuluan azaldutako moduan adierazi behar du bere asmoa.

b) Maniobra hori egiteko, ordea, bideak bestelako egokiera edo seinalerik ez badu, ahalik eta gehien hurbilduko da gidaria galtzadaren eskuineko bazterrera, norabide-aldaketa eskuinera bada, eta ezkerreko bazterrera, aldiz, ezkerrera bada, noranzko bakarreko galtzada denean.

Bestalde, norabide-aldaketa ezkerrera egin nahi, eta gidaria zirkulatzen ari den galtzada zirkulazioaren bi noranzkoetakoa denean, noranzkoak bereizteko dagoen luzetarako bide-marrara hurbilduko da; eta, marrarik ez badago, galtzadaren ardatzera, kontrako noranzkorako gunean sartu gabe. Haatik, galtzadak zirkulazioaren bi noranzkoak eta hiru errei baditu, luzetarako lerro etenen bidez bereiztuta, erdiko erreian kokatu behar da gidaria.

Nolanahi ere, behar bezain garaiz kokatu behar du ibilgailua dagokion lekuan, eta ahalik eta denborarik eta lekurik txikienean maniobra egin.

c) Norabide-aldaketa ezkerrera bada, ezkerreko aldera utziko du elkargunearen erdigunea, baldin eta elkargune horretako erdigunea eskuineko aldera uzteko egokituta edo seinaleztatua ez badago.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

76. artikulua. Kasu bereziak

Salbuespenez bada ere, ibilgailuaren neurriak direla eta, edo beste arrazoi zurigarri batzuk bitarteko direla, aurreko artikuluan xedatutakoa hertsiki betez norabidea aldatzerik ez badago, maniobra hori inolako arriskurik gabe burutzeko behar diren neurriak hartu beharko ditu gidariak.

Herriz kanpoko bideetan, bi gurpileko motor-bizikleten eta bizikleten kasuan, ezkerreko aldera jiratzeko bereziki egokitutako erreirik ez badago, eskuineko aldean kokatu behar dira, eta ahal bada, galtzadatik kanpo, eta hortik hasiko dira jiratzen.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

77. artikulua. Astirotzeko erreia.

Autobidetik, autobiatik edo beste edozein bidetatik irteteko, irteeratik hurbilen dagoen erreitik zirkulatu behar dute gidariek irten baino nahikoa lehenagotik; eta, astirotzeko erreirik badago, lehenbailehen sartu behar dira bertan.

2. ATALA. NORANZKOAREN ALDAKETA

78. artikulua. Maniobra nola burutu.

Bere martxaren noranzkoa beste aldera aldatu nahi duen ibilgailuko gidariak leku egokia aukeratu beharko du maniobra hori egiteko, ahalik eta denborarik gutxienean eten dezan bidea. Bestalde, eta nahikoa lehenago hasita, agindutako seinaleak erabili behar ditu bere asmoak adierazteko, eta ziur egon behar da ez dituela arriskuan jarriko edo oztopatuko beste bide-erabiltzaileak.

Bestela, ezin izango du maniobra hori egin, eta maniobra egiteko unerik egokiena iritsi arte itxaron beharko du.

Noranzkoaren aldaketa egiteko itxaroten dagoela, galtzadan geratuta egotearekin atzetik zirkulatzen ari diren ibilgailuak geldiarazten baditu, ahal izanez gero, galtzadaren eskuineko aldetik irten behar du, harik eta noranzkoa aldatzeko maniobra egin ahal izateko moduko egoerara zirkulazioa itzuli arte (testu artikulatuaren 29. artikulua).

Ibilgailuaren gidariak martxaren noranzkoa aldatu nahi duela adierazteko erabili behar dituen seinaleak araudi honen 109.3. artikuluan aipatutakoak dira.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

79. artikulua. Debekuak.

Debekatu egiten da honako kasuetan noranzkoa aldatzea: batetik, aurreko artikuluan aipatutako egoerak egiaztatzerik ez dagoenean, bestetik, trenbide-pasaguneetan eta tuneletan, azpiko pasaguneetan eta tunel-seinalea (S-5) duten bideguneetan eta, azkenik, autobide eta autobietan, horretarako prestatuta dauden tokietan izan ezik, eta, oro har, aurreratzea debekatuta dagoen bidegune guztietan, noranzkoa aldatzea berariaz baimenduta ez badago (testu artikulatuaren 30. artikulua).

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

3. ATALA. ATZERAKA IBILTZEA

80. artikulua. Arau orokorrak.

Debekatuta dago atzeraka zirkulatzea, kasu hauetan izan ezik: batetik, aurrerantz ibili ezin, eta norabidea nahiz noranzkoa aldatu ezin direnean, eta, bestetik, beste maniobraren bat egiteko, maniobra osagarri moduan, derrigorrez atzeraka ibili behar denean. Nolanahi ere, ibiltarterik txikienean burutu behar da maniobra hori (testu artikulatuaren 31.1. artikulua).

Beste maniobraren bat osatzeko, hala nola, gelditzeko, aparkatzeko edo abiatzeko, ezin da izan 15 metro baino gehiagokoa atzeraka egindako ibiltartea, eta bidegurutzetan sartu gabe egin behar da.

Debekatuta dago autobia eta autobideetan atzeraka ibiltzea (testu artikulatuaren 31.3. artikulua).

Agindu honen arauak urratzea, ezarritako noranzkoaren kontra zirkulatzen denean, arau-hauste oso larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.5.f) artikuluan aurreikusitakoaren arabera.

81. artikulua. Maniobra nola burutu.

Atzeraka ibiltzeko maniobra astiro egin behar da, agindutako seinaleekin adierazi ondoren. Gainera, maniobra egiteko ikuspena, tartea eta denbora nahikoak direla kontuan hartuta, beste bide-erabiltzaileei arriskurik sortu gabe egin daitekeela jakin behar du ziur gidariak; horretarako, behar izanez gero, ibilgailutik irten ere irten egin beharko du, edo beste pertsona baten adierazpenak jarraitu (testu artikulatuaren 31.2. artikulua).

Atzeraka egin nahi duen ibilgailuko gidariak 109. artikuluan azaldutako moduan adierazi behar du bere asmoa.

Era berean, arretarik handienaz egin behar du maniobra. Eta, ahalik eta lasterren geratu behar du ibilgailua, aupadak entzuten baditu, edo beste ibilgailuren bat zein pertsona edo animaliaren bat hurbil dagoela antzematen badu, edo segurtasunak hala eskatzen badio; eta, behar izanez gero, bertan behera utziko du maniobra.

VII. KAPITULUA.

Aurreratzea

1. ATALA. AURRERATZEA ETA PAREZ PARE ZIRKULATZEA

82. artikulua. Ezkerretik aurreratzea. Salbuespenak.

Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko legeriaren eraginpean dauden errepide guztietan hauxe da arau orokorra: aurreratu nahi den ibilgailuaren ezkerretik egin behar da aurreratzea (testu artikulatuaren 32.1 artikulua).

Salbuespenez, eta aurreratzeko nahikoa tarterik badago, eskuinetik egingo da aurreratzea, kontu handiz ibiltzeko neurri guztiak hartuz; baina horretarako, aurreratu nahi den ibilgailuko gidariak argi eta garbi adierazi behar du ezkerrerako norabide-aldaketa egiteko edo alde horretan gelditzeko asmoa duela. Berdin egin daiteke, halaber, zirkulazioaren bi noranzkoak dituzten bideetan, bide erditik dabiltzan tranbiak aurreratzeko ere (testu artikulatuaren 32.2. artikulua).

Herrietan, gutxienez martxaren noranzko bereko bi errei dituzten galtzadetan, erreiok luzetarako bide-marren bidez bereizita badaude, eskuinetik aurreratu ahal izango da, baldin eta aurreratzea egiten duen ibilgailuko gidaria beste erabiltzaileei arriskurik sortu gabe egin dezakeela ziur badago.

Aurreratu ahal izateko, albora mugitu behar bada, 109.5. artikuluan aipatutako ikus-seinaleen bitartez adierazi beharko da maniobra hori kasu guztietan.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

83. artikulua. Errei bat baino gehiagoko galtzadetan aurreratzea.

Gutxienez martxaren noranzko bereko bi errei dituzten galtzadetan, berriz ere beste ibilgailu bat aurreratu behar duen gidariak lehenengoa egiteko erabili duen erreian jarrai dezake, baldin eta bere atzean bizkorrago zirkulatzen ari diren ibilgailuetako gidariei behar ez den eragozpenik sortuko ez diela ziur badaki.

Zirkulazioaren dentsitatea oso handia delako ibilgailuek galtzadaren zabalera osoa hartzen badute eta bakoitzaren abiadura errei berean aurrean doanaren abiadurak mugatzen badu, errei batekoak bestekoak baino azkarrago joatea ez da aurreratzetzat joko. Egoera horretan, gidariek ez dute erreia aldatuko aurreratzeko edo beste edozein maniobra egiteko, salbu eta eskuinera edo ezkerrera joateko, galtzadatik irteteko edo norabide jakin bat hartzeko bada.

Bizkortzeko edo astirotzeko erreiak dituzten bideguneetan, edo ibilgailu-mota zehatz batzuentzat bakarrik gordetako bide-zati edo erreietan, zirkulazioko beste errei normaletan baino bizkorrago ibiltzea ez da aurreratzea izango, ez eta alderantzizko kasuetan ere.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

2. ATALA. AURRERATZEKO ARAU OROKORRAK

84. artikulua. Aurreratzen duenaren betebeharrak maniobrari ekin aurretik.

Ibilgailua albora mugitu behar bada aurreratzeko, aurreratzen hasi baino lehen, agindutako seinaleak erabiliz, garaiz adierazi behar du gidariak aurreratzeko asmoa duela. Eta, aurreratzeko erabili nahi duen erreitik kontrako noranzkoan zirkulatzen ari direnei arriskurik eta eragozpenik sortu gabe maniobra egiteko nahikoa tarterik baduela jakin behar du ziur. Horretarako, bere abiadura eta gainontzeko erabiltzaileena hartu behar ditu kontuan.

Bestela ez du aurreratzeko maniobrarik egingo (testu artikulatuaren 33.1 artikulua).

Gidariak, ibilgailu bat baino gehiago aurreratu ahal izateko, ziurtasun osoz jakin behar du aurreratutako ibilgailu bati ere galerarik egin gabe edo arriskurik sortu gabe egin dezakeela eskuin aldera, kontrako noranzkoan beste ibilgailuren bat agertu arren.

Luzetarako bide-marra etenen bidez bereiztuta, bi noranzkoak eta hiru errei baditu galtzadak, honela baino ezin da aurreratu: kontrako noranzkoan zirkulatzen ari diren gidariek, beraiek ere aurreratzeko maniobra egiteko, erdiko erreia hartu ez dutenean baino ez.

Aurreratzeko asmoa duen gidariak, lehengoez gain, ziur jakin behar du errei beretik aurrean doan ibilgailuko gidariak ez duela adierazi alde berberera mugitzeko asmorik. Baina asmo hori adierazi badu, aurrekoaren lehentasuna errespetatu behar du.

Hala ere, zentzuzko itxaronaldi baten ondoren, aipatutako ibilgailuko gidariak bere lehentasun-eskubidea erabiltzen ez badu, aurreratzeko maniobra hasi ahal izango du, aurreko ibilgailuari ikus-seinaleen edo entzun-seinaleen bidez maniobra adierazi ondoren (testu artikulatuaren 33.2. artikulua).

Nolanahi ere, kasu guztietan dago debekatuta beste ibilgailuren bat aurreratzen ari diren ibilgailuak aurreratzea, baldin eta hirugarren ibilgailuko gidariak, maniobra hori burutzeko, kontrako noranzkorako galtzada-zatian sartu behar badu.

Era berean, gidariak ziur jakin behar du, bai bere erreian atzean dabilen beste gidari batek ere ez duela hasi bere ibilgailua aurreratzeko maniobrarik, baita berak maniobra bukatzen duenean bere eskura itzultzeko nahikoa tarterik baduela ere (testu artikulatuaren 33.3. artikulua).

Albora mugitzen hasi aurretik, gidariak erabili behar dituen aginduzko seinaleak 109. artikuluan aipatzen dira.

Artikulu honen ondorioetarako, taldean doazen txirrindularien artean batak bestea gainditzea ez da aurreratzea izango (testu artikulatuaren 33.4 artikulua).

Artikulu honetako arauak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

3. ATALA. NOLA AURRERATU

85. artikulua. Aurreratzen duenaren betebeharrak maniobra egiten ari denean

Gidariren batek aurreratzeko maniobra egiten diharduenean, aurreratu nahi duen ibilgailua baino nabarmen bizkorrago eraman behar du bere ibilgailua, eta maniobra segurtasunez egin ahal izateko behar besteko tartea utzi behar du alboan, bi ibilgailuen artean (testu artikulatuaren 34.1. artikulua).

Aurreratzen hasi eta gero, maniobra hori arriskurik eragin gabe burutzeko zailtasunak sortzen dituzten inguruabarrak gertatzen direla antzematen badu gidariak, abiadura azkar jaitsi, eta bere aldera itzuli behar da, baina agindutako seinaleen bidez adierazi behar die hori atzean datozenei (testu artikulatuaren 34.2. artikulua).

Beste ibilgailuren bat aurreratu duen ibilgailuko gidaria lehenbailehen itzuli behar da bere erreira, ezarian-ezarian itzuli ere, beste erabiltzaileei beren traiektoria edo abiadura aldarazi gabe; eta agindutako seinaleen bidez adierazi behar du bere maniobra (testu artikulatuaren 34.3. artikulua).

Herritik kanpo, oinezkoak, animaliak edota bi gurpileko ibilgailuak nahiz animaliek tiratutako ibilgailuak aurreratzerakoan, galtzadako alboko errei osoa edo zati bat hartuko da, betiere, aurreratzeko maniobra araudi honetan aurreikusitako baldintzetan egiteko modua badago; edozein modutan, alboko tartea 1,50 metrokoa izango da gutxienez.

Guztiz debekatuta dago aurreratzea baldin eta kontrako noranzkoan doazen txirrindulariak arriskuan jartzen badira edo traba egiten bazaie.

Aurreko lerroaldean aipatu diren ibilgailuak barik bestelakoak badira aurreratzen direnak, edota herrian egiten bada, maniobra egin behar duen ibilgailuko gidariak alboan utzi behar duen tartea abiaduraren araberakoa eta galtzadaren zabalera eta ezaugarrien araberakoa izan behar da.

Bi gurpileko ibilgailuren bateko gidariak herritik kanpo beste ibilgailuren bat aurreratu nahi badu, 1,50 metroko tartea utzi behar du gutxienez bere ibilgailuaren artean eta bestearen zatirik irtenenen artean.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

4. ATALA. AURRERATUTAKO IBILGAILUA

86. artikulua. Aurreratutako ibilgailuko gidariaren betebeharrak.

Atzetik datorren ibilgailuak berea aurreratzeko asmoa adierazten duela ikusten badu gidari batek, galtzadaren eskuineko bazterrera hurbildu behar du estu-estu. Ez, ordea, lege honen 82.2. artikuluan aipatutako moduan ezkerrera jiratzeko edo norabidea ezkerrera aldatzeko edo alde horretan gelditzeko denean. Azken kasu horietan, ahalik eta gehien hurbildu beharko da ezkerrera, baina kontrako noranzkoan zirkulatzen ari diren ibilgailuen martxa eragotzi gabe (testu artikulatuaren 35.1 artikulua).

Galtzadaren eskuineko bazterrera erabat hurbiltzerik egon ez arren, segurtasun osoz egin badaiteke aurreratzeko maniobra, 3. paragrafoan aipatutako edozein ibilgailutako gidariak, norbaitek aurreratu egin nahi duela ikusita, hala egin dezakeela adierazi behar dio hurbiltzen ari zaionari. Horretarako, horizontalean luzatuko du besoa, eta atzetik aurrera mugituko du hainbat bider, eskugaina atzera begira duela; bestela, besoarekin seinaleak egitea egokia ez dela baderitzo, eskuin aldeko keinu-argiak piztuko ditu.

Aurreratu behar den ibilgailuko gidariari debekatu egiten zaio bere abiadura gehitzea, edo bere ibilgailua aurreratzea zaildu nahiz eragotz dezakeen beste edozein maniobra egitea.

Era berean, gidari horrek jaitsi egin behar du bere ibilgailuaren abiadura, baldin eta, aurreratzeko maniobra hasi ondoren, bere ibilgailuarentzat, aurreratzeko maniobra egiten ari denarentzat, kontrako noranzkoan zirkulatzen ari direnentzat edo beste edozein bide-erabiltzailerentzat arriskurik sor dezakeen egoerarik gertatzen bada (testu artikulatuaren 35.2. artikulua).

Aurreko lerroaldean xedatutakoa hala izanda ere, aurreratzen ari denak, abiadura jaitsiz, argi eta garbi erakusten badu bertan behera uzten duela maniobra hori, aurreratu nahi den ibilgailuko gidariak ez du bere abiadura jaitsi beharrik izango, hori eginda zirkulazioaren segurtasuna arriskuan jartzen badu. Baina aurreratzen ari zaion ibilgailuari bere erreira itzultzen lagundu behar dio.

Ibilgailu astun, ibilgailu handi edo abiadura-muga zehatzak gorde behar dituzten ibilgailuetako gidariek, bidenabar, edo abiadura jaitsi behar dute, edo lehenbailehen baztertu behar dira bazterbidera, bertatik ibili ahal bada, atzetik datozenei pasatzen uzteko; hain zuzen, kontrako noranzkoan zirkulazioaren dentsitatea handia delako, galtzadaren zabalera txikiegia delako, edo galtzadaren ezaugarriak edo egoera diren modukoak direlako, erraz eta arriskurik gabe aurreratzea ezinezkoa denean.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

5. ATALA. BIDE-SEGURTASUNA ARRISKUAN JARTZEN DUTEN AURRERATZEKO MANIOBRAK

87. artikulua. Debekuak.

Debekatuta dago honakoetan aurreratzea:

a) Ikuspen gutxiko bihurgune eta malda-gainaldeetan, eta, oro har, maniobra egin ahal izateko, edo maniobrari ekin ondoren bertan behera uzteko behar den ikuspenik ez duten leku edota egoera guztietan. Hala ere, salbuespen izango dira zirkulazioaren bi noranzkoak argi mugatuta dauzkaten tokiak, baldin eta kontrako noranzkoarentzako aldean sartu gabe egin badaiteke maniobra (testu artikulatuaren 36.1. artikulua).

Aurreko lerroaldean xedatutakoarekin bat etorriz, bereziki debekatuta dago aurreratzen ari den beste ibilgailu baten atzean aurreratzen joatea, baldin eta, aurretik aurreratzen ari den ibilgailuaren neurriak direla eta, atzeko ibilgailuaren gidariari bide-aurrea ezkutatzen bazaio.

b) Oinezkoentzako pasaguneetan, hala seinaleztatuta badaude; txirrindularientzako bideekiko elkarguneetan eta trenbide-pasaguneetan eta inguruetan (testu artikulatuaren 36.2 artikulua).

Hala ere, debeku hori ez da aplikagarria izango baldin eta neurri txikiak dituztelako, alboetako ikuspena galarazten ez duten bi gurpileko ibilgailuak aurreratzen badira, betiere, ikus-seinaleak edo hots-seinaleak egin eta gero.

Era berean, debeku hori ez da aplikatuko seinaleztatuta dagoen oinezkoentzako pasaguneren batean aurreratzen denean, baldin eta, aurreratzean daraman abiadura hain motela izanik, inor harrapatzeko arriskua agertu arren, garaiz geratzeko modua badago.

c) Elkarguneetan eta bertatik hurbil, honakoetan izan ezik:

1. Jiratuz zirkulatzeko diren plazetan edo biribilguneetan.

2. Eskuineko aldetik aurreratu behar denean, lege honen 82.2. artikuluan adierazitakoaren arabera.

3. Aurreratzeko maniobra egiteko erabilitako galtzadak elkargunean lehentasuna badu, eta lehentasun hori adierazten duen seinalerik badago.

4. Bi gurpileko ibilgailuak aurreratzen direnean (testu artikulatuaren 36.3 artikulua).

d) Tuneletan, azpiko pasaguneetan eta tunel-seinalea (S-5) duten bideguneetan baldin eta aurreratu nahi den ibilgailuaren noranzkorako errei bakarra badago.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

6. ATALA. KONTRAKO NORANZKORA OKUPA DAITEKEEN APARTEKO KASUAK

88. artikulua. Ibilgetuta dauden ibilgailuak.

Aurreratzea debekatuta dagoen bideguneren batean ibilgailuren bat ibilgetuta badago, eta galtzada osoa edo zatiren bat hartzen badu martxaren noranzkoaren erreian, eta trafikoaren premien eraginez ibilgetutakoa ez bada, ibilgailu horri aurrea hartu ahal izango zaio, aurreratzeko maniobra arriskurik gabe burutu daitekeela ziur egon eta gero, nahiz eta, horretarako, kontrako noranzkorako gordetako galtzada-zatia hartu beharra izan.

Baldintza berberetan aurreratu ahal izango dira bizikletak, zikloak, motor-bizikletak, oinezkoak, animaliak eta animaliek tiratutako ibilgailuak baldin eta, daramaten abiaduragatik, eurentzako edo, oro har, zirkulazioarentzako, inolako arriskurik ez badago.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.c) artikuluan ezarritakoaren arabera.

89. artikulua. Oztopoak

Era berean, aurreko atalean adierazitako egoeretan, bidean beren martxaren kontrako noranzkoaren aldean sartzera behartzen dituen oztoporen bat aurkitzen duten ibilgailuek gainditu egin dezakete oztopo hori, gidariak arriskurik gabe egin dezakeela ziur jakin eta gero.

Arreta berberaz jardun behar dute, ordea, aurreratzea zilegi den bidegunean aurkitzen badira bai oztopoa zein ibilgetutako ibilgailua.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.d) artikuluan ezarritakoaren arabera.

VIII. KAPITULUA.

Gelditzea eta aparkatzea

1. ATALA. GELDITU ETA APARKATZEKO ARAU OROKORRAK

90. artikulua. Non gelditu eta aparkatu behar den

Herriz kanpoko bideetan ibilgailua gelditu edo aparkatzea, galtzadatik kanpo egin beharko da beti, galtzadaren eskuineko aldean, eta bazterbidearen zati ibilgarria libre utziz (testu artikulatuaren 38.1. artikulua).

Larrialdi-egoeraren bat dela eta, ezin bada ibilgailua galtzadatik eta bazterbidearen zati ibilgarritik kanpo utzi, kapitulu honen hurrengo artikuluetan eta 130. artikuluan ageri diren arauak bete beharko dira, aplikagarri diren heinean.

Herri barruko bideetan, galtzada barruan edo bazterbidean gelditu edo aparkatu behar denean, eskuineko bazterretik ahalik eta hurbilen jarri behar da ibilgailua; hala ere, noranzko bakarreko bideetan ezkerreko aldean ere utzi ahal izango da (testu artikulatuaren 38.2. artikulua).

Era berean, 93. artikuluarekin bat etorriz, udal-agintariek gai horri buruz emandako ordenantzetan agindutakoa ere bete egin behar da.

91. artikulua. Nola gelditu eta aparkatu.

Zirkulazioa oztopatu gabe eta beste bide-erabiltzaileak arriskuan jarri gabe gelditu eta aparkatu behar da ibilgailua. Arreta berezia jarri behar da, gainera, ibilgailua ondo kokatzeko, eta gidariak alde egin eta gero ibilgailua berez mugi ez dadin (testu artikulatuaren 38.3. artikulua).

Toki arriskutsuetan edo zirkulazioa larri oztopatuz gelditu edo aparkatu dela ulertuko da, hain zuzen, honako kasu hauetan zirkulaziorako arrisku edo oztopoak sortzen direnean:

a) Ibilgailutik galtzadaren beste aldeko bazterrera arteko tartea, edo galtzada zeharkatzea debekatzen duen luzetarako marrara arteko tartea hiru metro baino txikiagoa denean; edo beste ibilgailuei pasatzen uzten ez zaienean.

b) Behar den moduan geldituta edo aparkatuta dagoen beste ibilgailuren bati zirkulazioan sartzea galarazten zaionean.

c) Eraikin batera sartu edo bertatik irteteko pasagunea normal erabiltzeko oztopo bada pertsona edo animalientzat edo, behar bezala seinaleztatutako ibietan, ibilgailuentzat..

d) Ezindu fisikoentzako egokitutako pasaguneak normal erabiltzea oztopatzen denean.

e) Erdibitzaileetan, bereizgailuetan, irlatxoetan edo zirkulazioa bideratzeko beste lekuetan egiten denean.

f) Seinale bidez, jiratzea baimenduta egonda, jiratzeko aukera eragozten denean.

g) Zama-lanerako guneetan aparkatzen denean, lan horiek egiteko dituzten orduetan.

h) Bigarren ilaran aparkatzen denean, gidariak ibilgailutik alde eginda.

i) Garraio publikorako seinaleztatu eta mugatutako geralekuan aparkatzen denean.

j) Larrialdi- eta segurtasun-zerbitzuko ibilgailuentzat berariaz seinaleztaturiko lekuetan aparkatzen denean.

k) Lehentasunezkotzat jotako eta berariaz seinaleztatutako bide publikoko gune debekatuetan aparkatzen denean.

l) Galtzada erdian aparkatzen denean.

m) Aurreko idatz-zatietan aipatutakoez gain, oinezkoen, ibilgailuen edo animalien trafikoa arriskuan jarriz edo larri oztopatuz gelditu edo aparkatzen denean.

Toki arriskutsuetan edo zirkulazioa larri oztopatuz gelditu edo aparkatzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.d) artikuluaren arabera.

92. artikulua. Ibilgailuen kokapena.

Gelditu eta aparkatzeko, galtzadaren bazterraren paralelo kokatu beharko da ibilgailua.

Bidearen ezaugarriak medio, edo beste inguruabar batzuek eraginda, bestela kokatzeko baimenik ere izango da, salbuespenez bada ere.

Gidariek, ibilgailua gelditu edo aparkatzen dutenean, libre dagoen gainerako gunea ahalik eta ondoen erabiltzeko moduan jokatu behar dute.

Ibilgailu motordunetako edo motor-bizikletetako gidariek, gidari-tokia utzi behar badute, honako arau hauek gorde beharko dituzte, aplikagarri zaizkien heinean:

a) Motorra gelditu, eta martxan jartzeko sistema deskonektatu; eta ibilgailutik aldenduz gero, gidariaren baimenik gabe ibilgailua erabiltzea eragozteko behar diren neurriak hartu behar dituzte.

b) Esku-balazta emanda utzi.

c) Martxa-kutxa duen ibilgailuan, aldapan gora bada, lehenengo martxa sartuta utzi, eta aldapan behera bada, atzeraka ibiltzeko martxa; edo, bestela, aparkatzeko puntuan utzi.

d) Baldin eta 3.500 kg baino gehiagoko baimendutako gehieneko masako ibilgailuak, autobusak edo ibilgailu-taldeak aldapa handiko lekuan aparkatu edo gelditu behar badira, lehengoez gain, behar den moduan irmotuta utzi beharko dituzte ibilgailuok gidariek. Horretarako, batetik, euskarriak erabil ditzakete, baina ezin izango dira erabili harriak edo berariaz horretarako prestatutakoa ez den beste gauzarik ere. Bestela, espaloiaren ertzaren kontra jarriko dute gurpil gidari bat, galtzadaren erdira begira, maldan gora bada, eta galtzadatik kanpoaldera begira, aldapan behera bada. Euskarriak, erabili eta gero, kendu egin behar dira bidetik, berriz abiatzerakoan.

93. artikulua. Udal-ordenantzak.

Herri barruko bideetan gelditzeko eta aparkatzeko araubidea udal-ordenantzen bidez arautuko da, eta zirkulazioa ez oztopatzeko behar diren neurriak hartuko dira, hala nola, aparkaldiaren iraupena mugatzeko ordutegiak, eta beste neurri zuzentzaile batzuk, ibilgailuak bertatik kendu eta gordailuan uztea barne, gidaria nor den jakin arte, aparkaldi mugatuko eremuetan aparkatzeko gaitzen duen titulurik gabe daudenean, edo baimendutako denboratik gora daudenean (Testu artikulatuaren 38.4 artikulua).

Udal-ordenantzak inolaz ere ezin dira araudi honen aginduen aurka jarri, ez eta aginduok aldatu, hutsaldu edo oker ulertzeko biderik eragin.

2. ATALA. GELDITU ETA APARKATZEKO ARAU BEREZIAK

94. artikulua. Debekatutako tokiak.

Debekatuta dago gelditzea kasu hauetan:

a) Ikuspen gutxiko bihurgune eta malda-gainaldeetan, horien inguruetan eta tuneletan, azpiko pasaguneetan eta “Tunela” seinalearen eraginpeko bide-zatietan.

b) Trenbide-pasaguneetan, txirrindularientzako pasaguneetan eta oinezkoentzako pasaguneetan.

c) Erabiltzaile zehatz batzuen zirkulazio edo zerbitzurako soil-soilik gordetako erreietan edo bide-zatietan.

d) Elkarguneetan eta elkargune-inguruetan, beste ibilgailu batzuei bira egiteko zailtasunak sortzen bazaizkie, edo, herriz kanpoko bideetan, ikuspen ezagatik arriskurik sortzen bada.

e) Tranbien errailen gainean; baita bertatik hurbil ere, baldin eta tranbiaren zirkulazioa oztopatzeko moduan bada.

f) Erabiltzaileengan eragina duten bide-seinaleak ikusteko eragozpenak sortzeko moduko lekuetan, edo maniobrak egitera behartzeko moduko lekuetan.

g) Autobide eta autobietan, horretarako prestatutako lekuetan izan ezik.

h) Hiriko garraio publikorako soil-soilik izendatutako erreietan, edo txirrinduentzako gordetako bideetan.

i) Hiriko garraio publikorako soil-soilik izendatutako aparkaleku eta geralekuetan.

j) Elbarrientzako bakarrik gordetako gune seinaleztatuetan eta oinezkoentzako pasaguneetan (testu artikulatuaren 39.1 artikulua).

Debekatuta dago honako kasuotan aparkatzea:

a) Aurreko paragrafoan azaldutako kasu guztietan, gelditzea debekatuta dagoen moduan.

b) Udal-agintariek denbora mugatuko aparkaleku moduan gaitutako lekuetan, baldin eta baimena damaien ezaugarria jarri gabe badago ibilgailua, edo, ezaugarria jarrita eduki arren, udal-ordenantzak onartutako gehiengo denboratik gora uzten bada aparkatuta ibilgailua.

c) Zama-lanetarako seinaleztatutako eremuetan.

d) Elbarriek soil-soilik erabiltzeko seinaleztatutako eremuetan.

e) Espaloi, pasealeku, eta oinezkoak pasatzeko izendatutako beste eremuetan.

f) Behar bezala seinaleztatutako ibien aurrean.

g) Bigarren ilaran (testu artikulatuaren 39.2 artikulua).

Lehenengo paragrafoko a), d), e), f), g) eta i) idatz-zatietan zerrendatutako lekuetan, trenbide-pasaguneetan, eta herriko garraio publikoak erabiltzeko izendatutako erreietan gelditu eta aparkatzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.d) artikuluaren arabera.

IX. KAPITULUA.

Trenbide-pasaguneak, zubi mugikorrak eta tunelak.

1. ATALA. TRENBIDE-PASAGUNEEI, ZUBI MUGIKORRIEI ETA TUNELEI BURUZKO ARAU OROKORRAK

95. artikulua. Bide-erabiltzaileen eta titularren betebeharrak

Trenbide-pasaguneetara edo zubi mugikorretara hurbiltzerakoan, berebiziko arreta jarri behar dute gidari guztiek, eta baimendutako gehieneko abiaduran baino astiroago ibili behar dira (testu artikulatuaren 40.1. artikulua).

Trenbide-pasagune batera edo zubi mugikor batera iritsi, eta itxita badago edo ixten ari bada bertako langa edo langa-erdia, bata bestearen atzean geratu behar dira erabiltzaileak, bakoitzari dagokion erreian, harik eta bidea libre izan arte (testu artikulatuaren 40.2. artikulua).

Astirik galdu gabe zeharkatu behar da trenbidea. Horrez gain, zirkulazioaren egoerarengatik edota bestelako arrazoiengatik pasagunean ibilgetuta geratzeko arriskurik ez dagoela jakin behar da ziur (testu artikulatuaren 40.3. artikulua).

Trenbide-pasaguneak eta zubi mugikorrak behar bezala seinaleztatu behar ditu bidearen, araudi honen 144, 146 eta 149. artikuluetan azaldutako moduan

Edozein luzeratako tunelak eta 200 metrotik gorako luzera duten azpiko pasaguneak behar bezala seinaleztatuta egongo dira.

Tuneletan eta azpiko pasaguneetan, araudi honetan horiei buruz jasotako arau guztiak bete behar dituzte gidariek, bereziki gelditzeko, aparkatzeko, noranzkoa aldatzeko, atzeraka ibiltzeko edo aurreratzeko debekuari buruzkoak.

Gainera, dagozkion argiak erabiliko dituzte.

Gidariak, aurreratzeko asmorik ez badu, gutxienez 100 metroko segurtasun-distantzia utzi behar du aurreko ibilgailuarekiko, edo 4 segundoko tartea.

Ibilgailuaren baimendutako gehienezko masa 3.500 kilotik gorakoa bada, 150 metroko segurtasun-distantzia gorde behar du, gutxienez, aurreko ibilgailuarekiko, edo sei segundoko tartea.

Noranzko bietarako zirkulazioa duten tuneletan edo azpiko pasaguneetan, debekatuta dago aurreratzea, salbu eta errei bat baino gehiago badago norberaren noranzkorako, kasu horretan aurreratu egin baitaiteke kontrako noranzkoa zapaldu gabe.

Une oro, tunel batetik edo azpiko pasagune batetik doazen gidari eta erabiltzaileek semaforoen bitartez eta mezu aldakorretarako oholetan adierazitakoa errespetatuko dute, baita megafoniaz edo beste edozein modutan iristen zaizkien jarraibideak ere.

96. artikulua. Langak, langa-erdiak eta semaforoak

Bide-erabiltzaileak ez dira trenbide-pasaguneetan sartu behar, baldin eta bertako langak edo langa-erdiak bidea zeharkatzen badaude, edo ireki nahiz ixten ari badira, edo semaforoek, geratzeko aginduz, pasatzea galarazten badute.

Bide-erabiltzaileak ez dira sartu behar langa, langa-erdi edo semafororik ez duten trenbide-pasaguneetan, errail gainean zirkulatzen ari den ibilgailuren bat ez datorrela lehenago ziur jakin gabe.

Erabiltzaileak ezin izango dira tuneletan edo azpiko pasabideetan sartu baldin eta sarreran pasatzea debekatzen duen semaforo bat badago, salbu eta larrialdietarako , laguntza mekanikoa emateko edo errepideak kontserbatzeko zerbitzuetakoak badira.

2. ATALA. TRENBIDE-PASAGUNEAK, ZUBI MUGIKORRAK ETA TUNELAK OZTOPATZEA

97. artikulua. Ibilgailua trenbide-pasagunean, zubi mugikorrean edo tunelean geratzea

Trenbide-pasagune batean ibilgailu bat ezinbestean geratuta badago, edo ibilgailuak daraman zama bertara erortzen bazaio, ibilgailuko bidaiariak bertatik ahalik eta bizkorren ateratzeko, eta bidea ahalik eta lasterren libratzeko neurri egokiak hartu behar ditu gidariak.

Horrela egiterik lortzen ez badu, eskura dituen neurri guztiak hartu beharko ditu, bai errailetatik zirkulatzen ari diren ibilgailuetako gidariak, eta bai hurbiltzen ari diren gainontzeko ibilgailuetako gidariak arriskuaz garaiz ohartarazteko (testu artikulatuaren 41. artikulua).

Aurreko paragrafoan jasotako arauak aplikatuko dira, jakina, aurreko egoera berberetan, bai ibilgailua zubi mugikorrean geratuta badago, bai daraman zama zubira erori bazaio ere.

Larrialdi batean gidaria bere ibilgailuarekin tunel edo azpiko pasagune batean ibilgetuta gelditzen bada, hauxe egin behar du:

a) Motorra itzali, larrialdi-seinalea jarri eta posizioko argiak piztuta eduki.

b) Ahal dela, ibilgailua gertuen dagoen larrialdi-gunera eraman, betiere, zeraman noranzkoa aldatu gabe.

Horrelakorik ez badago, ibilgailua galtzadaren eskuineko bazterretik ahalik eta hurbilen utziko du.

c) Arriskuaz ohartarazteko aparatuak jarriko ditu, behar bezala, galtzadan.

d) Larrialdietarako posterik badago (SOS postea), laguntza eskatuko du, ahalik eta lasterren, gertuen dagoenetik, eta bertatik ematen zaizkion jarraibideak beteko ditu.

e) Bai gidaria, bai gainerako bidaiariak, ibilgailua utzi eta ahalik eta lasterren gertuen dagoen babeslekura edo irteerara abiatuko dira. Ibilgailuen zirkulaziorako ez diren guneak badaude, horietatik joango dira, ez galtzadatik.

f) Matxura gorabehera ibilgailua ibili badabil, tuneletik edo azpiko pasagunetik atera eta, ahal bada, larrialdietarako gune batera eramango da.

Sutea sortzen bada, gidariak eskuineko bazterretik ahalik eta gertuen utziko du ibilgailua, larrialdietarako ibilgailuak pasatu ahal izan daitezen.

Motorra itzali eta giltza jarrita eta ateak irekita utziko ditu.

Bai gidaria, bai gainerako bidaiariak, ibilgailua utzi eta ahalik eta lasterren gertuen dagoen babeslekura edo irteerara abiatuko dira, betiere, suaren noranzkoaren bestaldera. Ibilgailuen zirkulaziorako ez diren guneak badaude, horietatik joango dira, ez galtzadatik.

Zirkulazio-beharrak direla-eta ibilgailu bat tunel edo azpiko pasagune batean ibilgetuta gelditzen bada, bidaiariak ez dira ibilgailutik aterako.

Horrelakoetan, larrialdi-seinalea piztuko da une batez, atzetik datozen gidariak ohartarazteko eta, gainera, posizioko argiak piztu eta motorra itzaliko da.

Ibilgailua aurrekotik ahalik eta urrutien geldituko da.

X. KAPITULUA.

Argien erabilera

1. ATALA. ARGIAK NAHITAEZ ERABILI BEHARRA

98. artikulua. Arau orokorrak.

Eguzkia sartzen denetik irten arteko orduetan zirkulatzen ari diren ibilgailu guztiek eta tuneletatik, azpiko pasaguneetatik eta «tunel» seinalea (S-5) duten bideguneetatik zirkulatzen ari diren ibilgailu guztiek, eguneko edozein ordutan dela ere, piztuta eraman behar dituzte atal honen arabera dagozkien argiak.

Ibilgailuei buruzko arauetan xedatutakoari lotuko zaio debekatuta ez dauden argi-motak arautzeko modua, baita araudi honen kapitulu honetan edo beste agindu batzuetan berariaz jasota ez dagoen guztia ere.

Bizikletek, gainera, Ibilgailuei buruzko Araudi Orokorrean zehazten diren distiragailu homologatuak eraman behar dituzte.

Argiak piztuta eramatea nahitaezkoa denean, txirrindulariek, herriz kanpoko bideetan, jantzi distiratzaileren bat ere eraman behar dute, gainerako gidari eta erabiltzaileek 150 metroko distantziatik ikusi ahal izan ditzaten.

99. artikulua. Posizioko argiak eta galibo-argiak.

Eguzkia sartzen denetik irten arteko orduetan edo 106. artikuluan aipatutako egoeretan zirkulatzen ari diren ibilgailuek, eta tuneletatik, azpiko pasaguneetatik edo «tunel» seinalea (S-5) duten bideguneetatik zirkulatzen ari diren ibilgailuek piztuta eraman beharko dituzte posizioko argiak; eta ibilgailuaren zabalera 2,10 metrotik gorakoa bada, baita galibo-argiak ere.

Ikuspen nahikorik egon ez, edo ikuspena gutxituta dagoen egoeretan argirik gabe zirkulatzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.e) artikuluan adierazitakoaren arabera.

100. artikulua. Argi luzeak

Orduko 40 km baino abiadura handiagoz, herritik kanpo, eguzkia sartzen denetik irten arteko orduetan gutxi argitutako bideetatik zirkulatzen ari den ibilgailu motordun orok, eta tuneletatik, azpiko pasaguneetatik edo, gutxi argituta daudela, «tunel» seinalea (S-5) duten bideguneetatik zirkulatzen ari den ibilgailu orok, argi luzeak baditu, gauez nahiz egunez, piztuta eraman behar ditu; ez, ordea, 101. eta 102. artikuluetan aurreikusitakoaren arabera, batik bat besteak ez itsutzeko, argi laburrak erabili behar dituenean.

Argi luzeak, bestalde, bakarrik edo argi laburrekin batera erabil daitezke.

Debekatuta dago argi luzeak erabiltzea ibilgailua geldituta edo aparkatuta dagoen bitartean. Era berean, debekatuta dago argi luze eta laburrak txandaka eta distirak sortuz erabiltzea, araudi honetan azaldutako helburuetarako ez bada.

Bidea gutxi argituta dagoela ulertuko da baldin eta, ikusmen ona izanda ere, galtzadaren guneren batean matrikula-plakak 10 metrora irakurri ezin direnean, edo ilunez margotutako ibilgailuak 50 metrora ikusi ezin direnean.

Gainontzeko bide-erabiltzaileak argiekin itsutuz zirkulatzea, eta ikuspen nahikorik egon ez edo ikuspena gutxitu denean argirik gabe zirkulatzea, kasu biok ere, arau-hauste larritzat joko dira, testu artikulatuaren 65.4.e) artikuluan adierazitakoaren arabera.

101. artikulua. Argi laburrak

Motordun ibilgailu guztiek eta motor-bizikletek piztuta eraman behar dituzte argi laburrak, posizioko argiekin batera, eguzkia sartzen denetik irten arteko orduetan, herri barruko eta herriz kanpoko bideetatik zirkulatzen ari direnean, ondo argituta egon arren; egunez ere, ordu guztietan eraman behar dituzte piztuta tuneletatik, azpiko pasaguneetatik edo «tunel» seinalea (S-5) duten bideguneetatik zirkulatzen ari direnean, ondo argituta egon arren.

Era berean, herriko bideak gutxi argituta daudenean ere, piztuta eraman behar dituzte argi laburrak.

Motordun ibilgailu guztiek eta motor-bizikletek piztuta eraman behar dituzte argi laburrak, eguzkia sartzen denetik irten arteko orduetan, herriz kanpoko bideetatik zirkulatzen ari direnean, gutxi argituta badaude; egunez ere, ordu guztietan eraman behar dituzte piztuta tuneletatik, azpiko pasaguneetatik edo «tunel» seinalea duten bideguneetatik zirkulatzen ari direnean, gutxi argituta badaude. Horretarako, ordea, honako inguruabarren bat gertatu behar da:

a) Argi luzerik ez edukitzea.

b) Orduko 40 km baino abiadura handiagoan ez zirkulatzea, eta argi luzeak ez erabiltzea.

c) Bide publikoko beste bide-erabiltzaileak itsutu ahal izatea.

Gainontzeko bide-erabiltzaileak argiekin itsutuz zirkulatzea, eta ikuspen nahikorik egon ez edo ikuspena gutxitu denean argirik gabe zirkulatzea, kasu biok ere, arau-hauste larritzat joko dira, testu artikulatuaren 65.4.e) artikuluan adierazitakoaren arabera.

102. artikulua. Itsualdia

Argi luzeen ordez argi laburrak erabili behar dira, bai bide bereko beste erabiltzaileak, bai komunikazioko beste edozein bidetako erabiltzaileak, eta bereziki kontrako noranzkoan zirkulatzen ari diren ibilgailuetako gidariak itsutu daitezkeela antzeman bezain laster, nahiz eta besteek agindu hori bete ez. Eta ezin izango dira berriz argi luzeak jarri, harik eta, elkarrekin gurutzatzerakoan, gurutzatutako ibilgailuaren paretik harantzago joan arte.

Arreta berberaz jokatu behar da bideko noranzko berean doazen ibilgailuekin ere, atzerako ispilutik itsutu daitezkeelako ibilgailuotako gidariak

Gidaria itsututa suertatuz gero, behar bezainbeste jaitsi behar du abiadura gidari horrek, baita geratu ere, noranzko berean zirkulatzen ari diren ibilgailuak edo oinezkoak ez jotzeko.

Arau honetako aginduak urratzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.e) artikuluan ezarritakoaren arabera.

103. artikulua. Matrikula-plakako argiak.

Araudi honetako 99. edo 106. artikuluetan aipatzen diren egoeretan dauden ibilgailuek argituta eraman behar dute beti atzeko matrikula-plaka. Eta, bai ibilgailuaren berezitasunak kontuan harturik, bai ibilgailuak betetzen duen zerbitzua kontuan harturik arauz eduki behar dituen beste plakak edo ezaugarri argitsuak ere argituta eraman behar ditu.

104. artikulua. Egun-argiz eraman beharreko argiak

Egun-argiz piztuta eraman behar dituzte argi laburrak honako hauek:

a) Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko arauen eraginpean dauden bideetatik zirkulatzen ari diren motorrek.

b) Errei itzulgarri batean, errei osagarri edo behin-behineko batean edo dena delako galtzadan ohiko noranzkoaren kontra zirkulatzeko prestatutako errei batean zirkulatzen ari diren ibilgailu guztiek ?berdin da errei hori ibilgailu horiek soilik zirkulatzeko gordeta dagoen edo salbuespenez noranzko horretan zirkulatzeko irekita dagoen? eta 41. eta 42. artikuluetan ezarritakoaren arabera behartuta daudenek.

105. artikulua. Ibilgetzea

Eguzkia sartzen denetik irten arteko orduetan edo 106. artikuluan aipatutako egoeretan, edozein gorabehera dela medio, bideko galtzadan edo bazterbidean ibilgetuta dauden ibilgailuek piztuta izan behar dituzte posizioko argiak eta, hala badagokio, baita galibokoak ere.

Eguzkia sartzen denetik irten arteko orduetan gutxi argitutako zeharbideko galtzadan edo bazterbidean geldituta edo aparkatuta dauden ibilgailuek posizioko argiak eduki behar dituzte piztuta. Aparkaldiko argiak ere pitz ditzakete besteen ordez, edo, bestela, ilaran aparkatuta badaude, galtzadaren aldeko posizioko bi argiak.

Zeharbideak ez diren herri barruko bideetan aparkatutako ibilgailuek ez dute beharrezkoa izango posizioko argiak piztuta edukitzea, baldin eta, dagoen argitasunari esker, beste erabiltzaileek nahikoa distantziara ikus baditzakete.

Ikuspen nahikorik egon ez, edo ikuspena gutxituta dagoen tokietan ibilgailuak argirik piztu gabe ibilgetu, gelditu edo aparkatzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.e) artikuluan adierazitakoaren arabera.

2. ATALA. ARGIAK ERABILTZEKO KASU BEREZIAK

106. artikulua. Ikuspena gutxitzen duten egoerak.

Eguraldiaren edo ingurugiroaren eraginez ikuspena nabarmen gutxitzen duten egoerak gertatzen direnean ere derrigorrezkoa izango da argiak erabiltzea; esaterako, behe-lainoa, euri-jasak, elurra, ke-multzoak, hauts-lainoak, edo antzeko beste edozein egoera gertatzen denean (testu artikulatuaren 43. artikulua).

Aurreko paragrafoan aipatutako kasuetan, aurreko behelaino-argiak edo argi laburrak edo argi luzeak erabili behar dira.

Aurreko behelaino-argiak, izan ere, bakarrik edo argi laburrekin batera erabil daitezke; are gehiago, luzeekin ere bai.

Lehen aipatutako kasuetan, edo bihurgunez beteriko bidegune estuetan baino ezin izango dira erabili aurreko behelaino-argiak. Bidegune estutzat hartzeko bi baldintza bete behar dira: galtzadaren zabalera 6,5 metro edo gutxiago izatea, batetik, eta elkarri loturiko bihurguneak daudela adierazteko seinaleak jarrita edukitzea, bestetik; hain zuzen, 149. artikuluan arautu dira seinaleok.

Ezin izango da atzeko behelaino-argirik piztuta erabili, eguraldiak edo ingurugiroak eraginda, egoera berezi txarrak gertatzen direnean izan ezik; hala nola, behelaino itxia, euri-jasak, elurte handiak, ke-multzoak edo hauts-laino trinkoak daudenean.

Ikuspen nahikorik egon ez, edo ikuspena gutxituta dagoen egoeretan argirik gabe zirkulatzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.e) artikuluan adierazitakoaren arabera.

107. artikulua. Argiak matxuratu edo hondatzea.

Bidean gerta daiteke piztuta erabili behar diren argiak matxuratu edo hondatzea, eta konpondu ezinik egotea; hori dela eta, intentsitate makalagoko argiekin zirkulatu behar bada, abiadura ere jaitsi egin behar da, argituta ikusten den tartean ibilgailua geratzeko moduan joateraino jaitsi ere.

1. ATALA. ARAU OROKORRAK

108. artikulua. Maniobrez ohartarazteko betebeharra

Gidariek beren ibilgailuekin egin behar dituzten maniobrez ohartarazi behar dituzte gainontzeko bide-erabiltzaileak (testu artikulatuaren 44.1 artikulua).

Arau orokorra hauxe da: ohartarazpen horiek ibilgailuaren argi-seinaleen bidez egingo dira, eta argi-seinalerik ezean, besoarekin (testu artikulatuaren 44.2 artikulua).

Besoarekin egindako seinaleek indarra izateko, beste bide-erabiltzaileek ikusteko modukoak izan behar dira, eta hurrengo artikuluan xedatzen denarekin bat etorri behar dira gainera; bestalde, besoarekin adierazten denarekin bat ez datorren beste edozein ikus-adierazpen indargabetu egiten dute besoarekin egindakoek.

109. artikulua. Ikus daitezkeen ohartarazpenak

Ikus daitezkeen ohartarazpenen bidez adierazi behar ditu gidariak maniobra guztiak, baldin eta ibilgailua atzeraka edo albo batera mugitzeko bada, edo ibilgailua ibilgetu nahiz ibilgailuaren abiadura nabarmen gutxitu nahi badu.

Ikus daitezkeen ohartarazpen horiek maniobra hasi baino nahikoa lehenago egin behar dira; eta, argiekin egiten badira, maniobra amaitu arte egon behar dira jardunean.

Aurreko paragrafoaren ondorioetarako, honako hau ere kontuan hartzekoa izango da:

a) Albo batera mugitu nahi denean, albo horretako norabidea adierazten duten argiak erabiliz ohartarazi behar da mugimendu hori. Besoa ere erabil daiteke horretarako: horizontal jarriko da besoa, esku-barrua luze dela eta behera begira, eskuak adierazten duen aldera mugitu nahi bada; besoa oker eta gora begira jarriko da, betiere esku-barrua luze dela, kontrako aldera mugitu nahi bada.

Albo batera mugitzeko maniobrak egiten direnean, horixe baino ez da adierazten seinaleekin. Beraz, ibilgailuak traiektoria berria hartu eta gero, berehala eten behar da ohartarazpena.

b) Atzeraka ibili behar denean, atzeraka ibiltzeko argiaren bidez ohartarazi behar da mugimendu hori, ibilgailuak halako argirik badu; bestela, besoarekin egin behar da, horizontal luzatu eta esku-barrua atzera begira dela.

c) Ibilgailua ibilgetu nahi denean edo bere abiadura nabarmen gutxitu nahi denean, nahiz eta zirkulazioko gorabeherek behartuta egin behar izan hori, ahal den guztietan, adierazi egin behar da, behin eta berriz balazta-argiak erabiliz, edo mugimendu labur eta azkarrez besoa goitik behera mugituz.

Autobidean, autobian edo ikuspena nabarmen gutxitzen den toki eta inguruabarretan ibilgetzen bada ibilgailua, han ibilgailu bat dagoela adierazi behar da seinaleen bidez. Horretarako, ordea, edo larrialdi-argiak erabili behar dira, ibilgailuak halakorik badu, edo, bestela, posizioko argiak erabili behar dira.

Ibilgetzea, dena den, gelditzeko edo aparkatzeko bada, esandakoez gain, egin nahi den maniobraren aldeko norabidea adierazten duten argiak erabili behar dira, ibilgailuak halako aparaturik badu.

Hurrengo artikuluan hots-seinaleentzat aipatutako helburu berberarekin egin daitezke argi-seinaleak ere, eta haien ordez hain zuzen, herrian ere. Hala, keinuka erabil daitezke argi laburrak nahiz luzeak, edo biak txandatu, oso tarte txikiak utzita, itsualdirik ez eragiteko moduan.

110. artikulua. Hots-ohartarazpenak

Salbuespenez, edo trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko legediaren arauren batean horrela agertzen denean, durunditsuak ez diren hots-seinaleak erabil daitezke. Baina debekatuta dago beharrik gabe edo gehiegikeriaz erabiltzea.

Lehentasunik gabeko ibilgailuetako gidariek honako kasuetan baino ezin dituzte egin hots-ohartarazpenak:

a) Istripuak saihesteko; bereziki bihurgune asko dituzten bide estuetan.

b) Herritik kanpo, beste ibilgailuren bateko gidariari bera aurreratzeko asmoa duela adierazteko.

c) Gainontzeko bide-erabiltzaileei bera non dagoen adierazteko, 70. artikuluan xedatutakoarekin bat etorriz.

2. ATALA. LARRIALDI-ZERBITZUETAKO ETA BESTE ZERBITZU BEREZI BATZUETAKO IBILGAILUEN OHARTARAZPENAK

111. artikulua. Arau orokorrak.

Larrialdi-zerbitzuetako ibilgailuek, publiko nahiz pribatuek, ibilgailu bereziek eta garraio bereziek, beste era bateko ikus-seinaleak eta hots-seinaleak erabil ditzakete, sail honen hurrengo artikuluetan zehaztutako kasu eta baldintzetan.

112. artikulua.- Larrialdi-zerbitzuetako ibilgailuen ohartarazpenak

Polizia, suhiltzaile, babes zibil eta salbamendu, eta osasun-sorospen publiko nahiz pribatuko ibilgailuetako gidariek, larrialdi-zerbitzuetan ari direnean 68.2. artikuluan xedatutakoaren arabera adierazi behar dute non aurkitzen diren.

113. artikulua. Beste ibilgailu batzuen ohartarazpenak

Araudi honen 71. artikuluan xedatutakoarekin bat etorriz, lan edo zerbitzuetako ibilgailuetako gidariek, traktore eta nekazaritzako makinetako gidariek, eta gainontzeko ibilgailu edo garraio bereziko ibilgailuetako gidariek, 173. artikuluan aipatutako argizko seinaleak (V-2) erabili behar dituzte non aurkitzen diren adierazteko, edo, bestela, ibilgailuei buruzko arauetan zehaztutako argiak.

III. TITULUA

Zirkulazioko beste arau batzuk

I. KAPITULUA

Ateak, eta motorra itzaltzea

114. artikulua. Ateak

Debekatuta dago, bai ibilgailuaren ateak irekita eramatea, bai ibilgailua erabat ibilgetu baino lehen ateak irekitzea, eta bai, azkenik, ateak irekitzea edo ibilgailutik jaistea ere, beste erabiltzaileei, bereziki bizikleta-gidariei, ez arriskurik ez oztoporik sortuko ez zaiela aurrez ziur jakin gabe (testu artikulatuaren 45. artikulua).

Arau orokorra hauxe da: bide bazterretik hurbilen dagoen aldetik sartu eta irten behar da ibilgailutik, eta ibilgailua geldituta dagoenean baino ez.

Baimenik ez dutenek ezin dute pertsona-taldeak garraiatzeko ibilgailuetako aterik ireki, ez eta geralekuetan aterik itxi ere, bidaiariei sarrera oztopatuz.

115. artikulua. Motorra itzaltzea

Gidariak, ibilgailu barruan jarraitu arren, honako kasuetan deskonektatu egin behar du motorra: tunel barruan edo leku itxian ibilgailua geratuta dagoenean, eta erregaia hartzen ari den bitartean (testu artikulatuaren 46. artikulua).

Tunel barruan edo leku itxian bi minutu baino gehiago geratuta egotera behartuta dauden gidariek deskonektatu egin behar dute motorra martxan jartzeko sistema, harik eta ibilgailua berriz abiarazi arte; posizioko argiak piztuta eduki behar dituzte.

Ibilgailuaren erregai-ontzia erregaiez betetzeko, deskonektatuta eduki behar du motorra ibilgailuak.

Erregaiak banatzeko aparatuen jabeek eta horien enplegatuek ezin izango diete erregairik banatu ibilgailuei, ibilgailuetako motorra deskonektatuta ez badago eta argiak eta sistema elektrikoak ?besteak beste irratia eta erradiazio elektromagnetikoa igortzen duten gailuak, sakelako telefonoak, adibidez? itzalita ez badaude.

Erregaia banatzeko aparatuen jabeak edo horien enplegatuak bertan ez badaude, ibilgailuaren gidariak edo ibilgailuan erregaia kargatu behar duen pertsonak aurreko paragrafoan aipatutako eskakizun berberak bete beharko ditu.

II. KAPITULUA.

Uhala, kaskoa eta gainerako segurtasun-elementuak

116. artikulua. Horiek erabiltzeko betebeharra eta salbuespenak.

Ibilgailu motordun eta motor-bizikletetako gidariek eta bidaiariek segurtasun-uhala, kaskoa eta gainerako segurtasun-elementuak erabili behar dituzte, kapitulu honetan eta ibilgailuei buruzko arauetan zehaztutako kasu eta baldintzetan, gaiari buruzko nazioarteko gomendioei jarraiki, eta gidari elbarrien baldintza bereziak kontuan hartuz. Salbuespenak ere kapitulu honetan zehazten dira.

117. artikulua. Homologatutako segurtasun-uhala edo eusteko homologatutako beste sistema batzuk.

Homologatutako segurtasun-uhalak edo eusteko homologatutako bestelako sistemak erabili behar dira bai herri barruko eta bai herriz kanpoko bideetan, eta ondo lotuta gainera. Pertsona hauek erabili behar dituzte:

a) Gidariak eta bidaiariek:

1. automobiletan.

2. Baimendutako gehieneko masa 3.500 kilokoa duten ibilgailuetan, baldin eta, automobilen oinarrizko ezaugarriak gordez, denak batera edo bereizita, salgaiak eta pertsonak garraiatzeko prestatuta badaude.

3. Motorretan, sidekardun motorretan, motor-bizikletetan, hiru gurpileko ibilgailuetan eta kuadrizikloetan, babesteko egitura eta segurtasun-uhalak badituzte eta dagokion azterketa teknikoaren txartelean horrela jasota badago.

b) Salgaiak garraiatzeko ibilgailuetako gidariek eta aurreko eserlekuetako bidaiariek ere erabili egin behar dituzte, baldin eta ibilgailuaren baimendutako gehieneko masa 3.500 kilotik gorakoa ez bada eta arauz segurtasun-uhalak edo eusteko gailuak eraman behar badituzte; berdin gertatzen da pertsonak garraiatzeko ibilgailuen kasuan ere, baldin eta, gidariaren eserlekuaz gain, esertzeko zortzi toki baino gehiago badituzte eta baimendutako gehieneko masa bost tonatik gorakoa ez bada.

Debekatu egiten da hamabi urte baino gutxiagoko haurrak aurreko eserlekuetan direla zirkulatzea, baldin eta horretarako homologatutako aparaturik erabiltzen ez badute (testu artikulatuaren 11.4 artikulua).

Hiru urtetik gorako pertsonek, 150 zentimetro baino gutxiago badituzte, beren altuerari eta pisuari egokitutako eusteko sistema homologatu bat erabili behar dute, edo, bestela, ibilgailuko atzeko eserlekuetan helduentzat dauden segurtasun-uhal edo eusteko sistema homologatuak jarri.

Hiru urtetik beherako haurrek, atzeko eserlekuetan badoaz, beren altuerari eta pisuari egokitutako eusteko sistema bat erabili behar dute.

Eskola-garraioetan eta adin txikikoen garraioan segurtasun-uhalak erabiltzeari dagokionez, berariazko araudietan ezarritakoa beteko da eta, zehazki, apirilaren 27ko 443/2001 Errege Dekretuaren xedapenetan ezarritakoa.

Ibilgailuan segurtasun-uhalik instalatuta ez izatea arau-hauste larria izango da, eta zehatu egingo da, Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatuaren 67.2 artikuluaren arabera.

118. artikulua. Kaskoa eta beste babes-elementu batzuk.

Motorretako, sidekardun motorretako, hiru gurpileko ibilgailuetako eta kuadrizikloetako eta motor-bizikletetako gidariek eta bidaiariek behar bezala jantzita eraman behar dituzte indarrean dagoen legediaren arabera homologatu edo egiaztatutako babes-kaskoak, herri barruko nahiz herriz kanpoko bideetatik zirkulatzen ari direnean.

Motorretako, hiru gurpileko ibilgailuetako eta kuadrizikloetako eta motor-bizikletetako gidariek eta bidaiariek ez dute zertan babes-kaskoa erabili behar izango baldin eta beren ibilgailuek autobabeserako egiturak eta segurtasun-uhalak badituzte eta azterketa teknikoko txartelean edo motor-bizikletaren ezaugarrien egiaztagirian horrela jasota badago. Ordea, behartuta daude segurtasun-uhala erabiltzera, bai herri barruko, bai herriz kanpoko bideetan.

Bizikleta-gidariek eta, baleude, bidaiariek indarrean dagoen legeriaren arabera homologatutako edo egiaztatutako babes-kaskoak erabili behar dituzte herriz kanpoko bideetan, salbu eta goranzko malda luzeetan, edo 119.3 artikuluan zehaztutako moduan egiaztatutako arrazoi medikoengatik, edo bero oso handia egiten duenean. herriz kanpoko bideetan, salbu eta goranzko malderege da eta segurtasun-uha

Lehiaketan diharduten bizikletetako gidariek eta txirrindulari profesionalek, bai entrenamenduetan, bai lehiaketetan, berariazko arauen arabera jardungo dute.

Ibilgailuetan burukoak edo bestelako babes-elementuak instalatu ahal izateko, ibilgailuei buruzko arauetan zehaztutako baldintzak bete beharko dituzte elementu horiek.

Automobiletako, autobusetako, salgaiak garraiatzeko automobiletako, ibilgailu mistoetako eta nekazaritzarako ez diren ibilgailu-multzoetako gidariek eta babes eta laguntzarako ibilgailu pilotuetako gidariek eta laguntzaileek ikusgaitasun handiko txaleko distiragarriak erabili behar dituzte, azaroaren 20ko 1407/1992 Errege Dekretuaren arabera egiaztatuak. Errege Dekretu horren bitartez, herriz kanpoko bideetan ibilgailutik atera eta galtzada edo bazterbidean ibiltzeko nahitaez erabili behar diren babes indibidualerako ekipoak Batasunaren barruan merkaturatu eta askatasunez zirkulatzeko baldintzak arautu ziren.

119. artikulua. Salbuespenak.

Araudi honen 117. artikuluan xedatutakoa hala izanik ere, homologatutako uhalik edo eusteko homologatutako beste sistemarik gabe zirkulatu dezakete jarraian aipatzen diren hauek:

a) Gidariek, atzerako maniobra egiten edo aparkatzen ari direnean.

b) Haurdun dauden emakumeek, betiere medikuaren egiaztagiria badute, haurdun daudela eta haurdunaldiaren gutxi gorabeherako bukaera-eguna adierazteko.

c) Osasun-arrazoi larriak edo ezintasun fisikoak dituztelako, medikuaren salbuespen-ziurtagiria duten pertsonek.

Aurreko b) eta c) idatz-zatietan aipatutako ziurtagiria erakutsi egin beharko da, trafikoaren ardura duen agintaritzaren agenteek hala eskatzen badute.

Espainian ere izango dute balioa Europako Batasuneko estatu kideetako agintari ahalmendunek horretarako egindako ziurtagiriek baldin eta itzulpen ofizialarekin batera aurkezten badira.

Salbuespen horrek beste pertsona batzuengan ere badu eraginik, herritik zirkulatzen ari direnean, baina inoiz ez autobideetatik, autobietatik edo errepide arruntetatik zirkulatzen ari direnean. Hona hemen pertsona horiek nortzuk diren:

a) Taxi-gidariak, zerbitzuan ari direnean.

b) Salgai-banatzaileak, batetik bestera hurbil dauden tokietan salgaien zamaketa- eta hustuketa-lanetan dihardutenean.

c) Larrialdi-zerbitzuetan diharduten ibilgailuetako gidariak eta bidaiariak.

d) Gidatzen ikasten edo gaitasun-probak egiten ari diren ikasleei laguntzen doazenak, baldin eta ibilgailuko managailu gehigarrien ardura eta zirkulazioaren segurtasunaren erantzukizuna badituzte.

Osasun-arrazoi larriak direla-eta salbuespen-ziurtagiria dutenak 118. artikuluan xedatutakotik salbuetsiko dira, baldin eta ziurtagiria aurreko 1.c) idatz-zatian xedatutakoaren arabera egindakoa bada.

Ziurtagirian indarraldia agertu behar da, eta jardunean dagoen mediku elkargokide batek sinatua izan behar da.

Gainera, indarrean dagoen araudian ezarritako sinboloa eraman edo jarri behar du.

III. KAPITULUA.

Gidaldi eta atsedenaldiak

120. artikulua. Arau orokorrak.

Lurreko garraioari buruzko legedian adierazitako gidaldiak ehuneko 50 baino gehiago luzatzen badira edo atsedenaldiak ehuneko 50 baino gehiago laburtzen badira, kaltegarritzat joko dira bide-segurtasunerako.

Arau honetan xedatutakoa urratzea arau-hauste oso larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.5.h) artikuluan ezarritakoaren arabera.

IV. KAPITULUA.

Oinezkoak

121. artikulua. Oinezkoentzako guneetako zirkulazioa. Salbuespenak.

Oinezkoak oinezkoentzako guneetatik ibili behar dira. Baina, oinezkoentzako gunerik ez badago edo ibilgarria ez bada, bazterbidetik ibil daitezke, edo, halakorik ezean, galtzadatik, kapitulu honetan zehaztutako arauekin bat etorriz (testu artikulatuaren 49.1 artikulua).

Dena dela, oinezkoentzako guneak egon arren, bazterbidetik ibil daitezke jarraian aipatzen diren pertsona hauek, behar den arreta jarriz gero, baita galtzadatik ere, bazterbiderik ez badago edo bertatik ibili ezin bada:

a) Objektu handiren bat daramatenak, eta motorduna ez den ibilgailu txikiren bat bultzaka edo herrestan daramatenak, baldin eta oinezkoentzako gunetik edo bazterbidetik eramateak gainontzeko oinezkoei oztopo nabarmenen bat sortzeko modukoa bada.

b) Oinezko batek zuzenduta edo segizioa osatuz dabiltzan oinezkoen taldeak.

c) Oinezkoen ohiko abiaduran gurpildun aulkian dabiltzan ezinduak; berdin da motorduna nahiz motorrik gabekoa izan.

Oinezkoak eskuineko espaloitik ibili behar dira beren martxa-noranzkoaren arabera; eta ezkerreko espaloi edo pasealekutik badabiltza, eskuinetik doazenei utzi behar diete pasatzen beti; eta ezin dira espaloian geratu, gainontzeko oinezkoei ibiltzea oztopatuz, baldin eta oinezkoentzako pasagune bat zeharkatzeko edo ibilgailuren batera igotzeko nahitaezkoa ez bada.

Gurpil-oholak, patinak edo antzeko aparatuak darabiltzaten lagunek ezin izango dute galtzadatik zirkulatu, galtzadetan horretarako izendatutako toki, bide edo alde berezirik ez badago; bestalde, bai 159. artikuluan arauturiko seinalearen bidez behar bezala seinaleztatutako egoitza-kaleetan, eta bai espaloietan zirkulatzen ari direnean, oinezkoen abiaduran baino ezin dute zirkulatu. Kasu batean ere ezin dira eraman beste ibilgailu batzuek herrestan hartuta.

Ibilgailuek inola ere ezin dute zirkulatu espaloietatik eta oinezkoentzako bestelako guneetatik.

122. artikulua. Galtzadatik edo bazterbidetik zirkulatzea.

Legeak barne hartzen dituen herriz kanpoko bide guztietan eta berariaz oinezkoentzako lekurik ez duten errepideen garapeneko guneetan sartzen diren herriko bideguneetan, oro har, ezkerreko aldetik ibili behar dira oinezkoak (testu artikulatuaren 49.2. artikulua).

Aurreko artikuluan xedatutakoa hala izanda ere, oinezkoak eskuineko aldetik ibili behar dira zenbait egoeratan, segurtasun-arrazoiek hala eskatzen badute.

Herrian eskuinetik edo ezkerretik ibil daitezke oinezkoak, trafikoaren, bidearen edo ikuspenaren arabera.

Aurreko 1 eta 3. zenbakietan erabakitakoa hala bada ere, eskuineko aldetik zirkulatu behar dute, beti, tiraka edo bultzaka bi gurpileko txirrindua edo motor-bizikleta daramatenek, esku-gurdiak edo antzeko aparatuak daramatzatenek, oinezko batek zuzenduta edo segizioa osatuz dabiltzan oinezkoen taldeek eta, azkenik, gurpil-aulkian dabiltzan ezinduek. Ibilgailuetako gidarientzako seinaleen aginduak bete behar dituzte horiek guztiok: bidezainenak eta semaforoenak, beti, eta gainontzekoak, aplikagarri zaizkien heinean.

Bazterbidetik edo galtzadatik ibiltzea kontu handiz egin behar da, premiarik gabe zirkulazioa ez oztopatzeko, eta kanpoko bazterrera ahalik eta gehien hurbilduta.

Segizioa osatzen denean izan ezik, beste kasuetan bata bestearen atzean joan behar dira oinezkoak, zirkulazioaren segurtasunak hala eskatzen badu, batez ere ikuspen gutxi dagoenean edo ibilgailuen zirkulazioaren dentsitatea handia denean.

Babesgunerik, oinezkoentzako gunerik edo beste gune egokirik badago, oinezkoak ezin izango dira galtzadan eta bazterbidean geratuta egon, nahiz eta ibilgailuren baten zain egon; eta ibilgailura igotzeko, ibilgailua parean dutenean baizik ezin izango dira galtzadan sartu.

Lehentasuna duten ibilgailuek ikus-seinaleak edo hots-seinaleak egiten badituzte, galtzadatik irten behar dute oinezkoek, eta babesguneetan edo oinezkoentzako guneetan egon behar dira.

Araudi honen 159. artikuluan arauturiko seinalearen (S-28) bidez behar bezala seinaleztatutako egoitza-inguruetako kaleetako zirkulazioa seinale horretan xedatutakoari lotuko zaio.

123. artikulua. Gaueko zirkulazioa.

Herritik kanpora, eguzkia sartzen denetik irten arteko orduetan, edo eguraldiak edo ingurugiroak ikuspena nabarmen gutxitzen duten egoeretan, homologatutako argigailu bat edo argia atzera zuzen islatzen duen objektu bat eraman beharko dute oinezkoek galtzadatik edo bazterbidetik dabiltzanean. Objektu horiek azaroaren 20ko 1407/1992 Errege Dekretuan jasotako eskakizun teknikoak bete behar dituzte (Errege Dekretu horren bitartez, babes indibidualerako ekipoak Batasunaren barruan merkaturatu eta askatasunez zirkulatzeko baldintzak arautu ziren), hurbiltzen diren gidariek gutxienez 150 metrora ikusi ahal izan ditzaten. Oinezko batek zuzenduta edo segizioa osatuz dabiltzan oinezkoen taldeek, goian esandakoez gain, non dauden eta zelako tamaina duten ikusarazteko beharrezkoak diren argiak eraman behar dituzte galtzadaren erdira gehien hurbiltzen den aldetik; argiak, izan ere, zuriak edo horiak izango dira aurreko aldera, eta gorriak, atzeko aldera; eta, behar izanez gero, multzo bakarra osatuko dute argiok.

124. artikulua. Oinezkoentzako pasaguneak, eta galtzadak zeharkatzea.

Oinezkoentzako pasaguneak dauden tokietan, galtzada zeharkatzera doazenek pasagune horietatik zeharkatu beharko dute, eta ez inguruetatik. Pasagune horiek sestran badaude, honako arau hauek bete behar dira lehengoez gainera:

a) Pasagunean oinezkoentzako semafororik badago, semaforoaren aginduak bete behar dituzte oinezkoek.

b) Oinezkoentzako semafororik ez badago, baina bidezainen batek edo semaforoak arautzen badu ibilgailuen zirkulazioa, oinezkoak ezin dira galtzadan sartu, bidezainaren edo semaforoaren seinaleak ibilgailuei bertatik zirkulatzen uzten dien artean.

c) Bide-marraz seinaleztatuta egon eta oinezkoentzat diren gainerako pasaguneetan, nahiz eta lehentasuna oinezkoek izan, ezin izango dira galtzadan sartu, harik eta, hurbiltzen ari diren ibilgailuen abiadura eta distantzia ikusita, galtzadan segurtasunez sar daitezkeela jakin arte.

Oinezkoentzako pasagunetik kanpo galtzada zeharkatzeko, ziur jakin behar da inolako arrisku edo oztoporik sortu gabe egin daitekeela.

Galtzada zeharkatzean, bere ardatzaren perpendikular egin behar da, denborarik luzatu gabe eta bertan geratu gabe, premiazkoa ez bada behintzat, eta gainontzekoen ibilia oztopatu gabe.

Oinezkoek ezin dituzte zeharkatu plazak eta biribilguneak galtzadatik, beraz inguratu egin behar dituzte.

125. artikulua. Autobide eta autobiei buruzko arauak.

Debekatuta dago oinezkoak autobidean eta autobian ibiltzea, hurrengo idatz-zatietan zehaztutako kasu eta baldintzetan izan ezik.

Autobidetik edo autobiatik zirkulatzen ari diren ibilgailuetako gidariek ezin izango diote inori jaramonik egin, eramateko eskaririk egiten badie, inolako bidegunetan, ezta bidesari-guneetako zabaluneetan ere.

Istripu edo matxuraren bat izateagatik, edo bidaiariren bat ondoezik jarri delako, edo bestelako larrialdiren bat dela eta, ibilgailua autobidean edo autobian ibilgetu eta laguntza eskatu beharra izanez gero, larrialdietarako posterik gertuena erabili behar da. Baina bidean halako zerbitzurik ez badago, bide-erabiltzaileei eskatu ahal izango zaie laguntza. Dena dela, ibilgailuko bidaiari bat ere ezin izango da galtzadatik ibili.

Larrialdi-zerbitzuetako edo zerbitzu berezietako bidaiariak eta erabiltzaileak autobideetan eta autobietan ibil daitezke, dena delako zerbitzua betetzeko ezinbestekoa denean, eta erabiltzaile bakar baten segurtasuna ere arriskuan ez jartzeko neurri egokiak hartuta.

V. KAPITULUA.

Animalien zirkulazioa

126. artikulua. Arau orokorrak.

Trafikoari, motordun ibilgailuen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko legediak araututako bideetatik ibili, abelbide erabilgarririk ez dagoenean eta norbaitek zainduta dabiltzanean baino ezin izango dira ibili lor-abereak, zamariak, zelako abereak eta abelburuak; azken horiek, ordea, bakarka nahiz taldean edo aldraka ibil daitezke.

Halakoetan, ibilgailu-zirkulazio gutxien daukan bide alternatibotik ibili behar dira, eta kapitulu honetan erabakitakoarekin bat etorriz (testu artikulatuaren 50.1 artikulua).

127. artikulua. Arau bereziak.

Aurreko artikuluan aipatutako animaliak eramateko, 18 urte baino gehiagoko pertsona bat behar da gutxienez, eta une oro animalioi eusteko gai izan behar da. Pertsona horrek, berarekin zerikusia izan dezaketen heinean, ibilgailuetako gidarientzako arauak ez ezik, honako agindu hauek ere bete behar ditu:

a) Ezin izango dira sartu oinezkoentzako guneetan.

b) Lor-abereek, zamariek, zelako abereek edo solte doazen abereek eskuin aldeko bazterbidetik zirkulatu behar dute; eta, galtzadatik ibili beharra izanez gero, eskuineko bazterretik ahalik eta hurbilen ibili behar dira. Salbuespenez, animalia bakarra bada, ezkerreko bazterretik eraman daiteke, segurtasuna handiagoa izateko bada.

c) Taldean edo aldran doazen animaliak pausoan ibili behar dira, bidearen eskuineko bazterretik ahalik eta hurbilen, eta galtzadaren eskuineko erdia baino gehiago inoiz ere bete gabe. Taldeetan banatu behar dira, talde luzeegiak egin gabe; talde bakoitzak gutxienez gidari bat eduki behar du, eta zirkulazioa ahalik eta gutxien oztopatzeko moduko tarteak gorde behar dituzte elkarren artean. Kontrako noranzkoan datozen beste abere batzuekin topo eginez gero, lehenbailehen eta ikuspen oneko lekuetan gurutzatzeko ahaleginak egin behar dituzte gidariek; baina horrela egiterik ez badago, premiazkoak diren neurriak hartu beharko dituzte, hurbil daitezkeen ibilgailuetako gidariak garaiz gera daitezen, edo abiadura gutxitu ahal izan dezaten.

d) Bideak zeharkatu, baimenduta eta horretarako seinaleztatuta dauden pasaguneetatik baino ez dituzte zeharkatuko abereek; edo beharrezko segurtasun-baldintzak betetzen dituzten beste gune batzuetatik.

e) Gutxi argitutako bidetik badabiltza gauez, edo eguraldiak edo ingurugiroak eragindako baldintzek ikuspena nabarmen gutxituta dagoela badabiltza, abereak non dauden eta zelako tamaina duten ikusarazteko beharrezkoak diren beste argi eraman behar dituzte zaintzaileek, galtzadaren erditik hurbilen dagoen alderdian kokatuta; argiak, izan ere, zuriak edo horiak izango dira aurreko aldera, eta gorriak, atzeko aldera; eta, behar izanez gero, multzo bakarra osatuko dute argiok.

f) Estuguneetan, elkarguneetan eta bata bestearen traiektoriak gurutzatu edo ebakitzen diren bestelako kasuetan, ibilgailuei utzi behar diete pasatzen abereek, 66.2 artikuluan jasotako kasuetan izan ezik.

Debekatuta dago edozein eratako animaliak edozein bidetan edo inguruetan zaindu gabe uztea baldin eta bidera irteteko modurik badute.

128. artikulua. Autobide eta autobiei buruzko arauak.

Animaliek debekatuta dute autobideetan edo autobietan zirkulatzea (testu artikulatuaren 50.2 artikulua).

Animaliek tiratutako ibilgailuak ere hartzen ditu debeku horrek.

VI. KAPITULUA.

Larrialdietan zer egin

129. artikulua. Laguntza eman beharra.

Bide-istripuren bat dagoenean, bai tarteko diren bide-erabiltzaileek, bai istripua ikusi edo haren berri dutenek ere, honela jokatu behar dute: bertan inor kaltedunik gertatu bada, laguntza eman behar diete kaltedunei, edo, bestela, haientzako laguntza eskatu; gainera, arrisku edo kalte handiagorik izan ez dadin ahalegindu behar dira; are gehiago, ahal den neurrian segurua bilakatu behar dute berriro zirkulazioa; eta, azkenik, gertatutakoari buruzko argibideak jaso eta eman behar dituzte (testu artikulatuaren 51.1 artikulua).

Bide-istripuetan tarteko diren bide-erabiltzaileek, ahal den neurrian, honako hauek egin beharko dituzte:

a) Geratu egin behar dira, baina zirkulaziorako arrisku berririk ez sortzeko moduan.

b) Istripuaren inguruko gertakari eta ondorioei buruzko ideia orokorra osatu behar dute. Horrela, egoeraren arabera, hartu beharreko neurrien artean lehentasunen hurrenkera ezarri ahal izango dute, zirkulazioaren segurtasuna bermatzeko, kaltetuei laguntzeko, kaltetuen nortasuna jakinarazteko eta agintaritzari edo agintaritzaren agenteei laguntzeko.

c) Zirkulazioa seguru mantentzen edo seguru bihurtzen ahalegindu behar dira. Eta, itxuraz, norbait hilda edo oso larri zaurituta badago, edo agintaritzari edo agintaritzaren agenteei deitu bazaie, dauden-daudenean utzi behar dituzte erantzukizuna erabakitzeko baliagarri izan daitezkeen gauzak, aztarnak edo bestelako frogak, zaurituen edo zirkulazioaren segurtasunari kalterik egiten ez bazaio horrela.

d) Zaurituei laguntzarik egokiena eman behar diete kasu bakoitzean, eta, batez ere, horretarako egon daitezen zerbitzuei osasun-laguntza eskatu.

e) Itxuraz norbait hilda edo zauriturik badago, agintaritzari edo agintaritzaren agenteei deitu behar diete. Gero, istripua izan den lekura itzuli behar dira edo bertan jarraitu agintariok iritsi arte, baldin eta agintaritzak edo agintaritzaren agenteek lekua uzteko baimenik eman ez badiete, edo kaltedunei lagundu behar ez badiete, edo tarteko izan direnok laguntza jaso beharrean ez badaude. Aldiz, ez da beharrezkoa izango agintaritzari edo agintaritzaren agenteei deitzea edo gertakarien lekuan jarraitzea, baldin eta oso argi badago zauriak arinak izan direla, zirkulazioa berriz ere segurua bihurtu bada eta bide-istripuan tarteko izan den inork halakorik eskatzen ez badu.

f) Bide-istripuan tarteko izan diren beste pertsonei norbere nortasuna jakinarazi behar diete, hala eskatzen badiete; kalte material hutsak sortu badira eta alderdietako bata bertan ez badago, norbere izena eta helbidea beste horri lehenbailehen jakinarazteko neurri egokiak hartu beharko dituzte, edo zuzenean, edo agintaritzaren agenteak bitarteko direla, zuzenean ezin denean.

g) Bide-istripuan tarteko izan diren beste pertsonei ibilgailuaren zehaztasunak eman behar dizkiete, hala eskatzen badiete.

Bide-istripuren bat gertatu dela ikusten duten bide-erabiltzaileek, nahiz eta tartekoak ez izan, ahal duten neurrian eta dagokien heinean, aurreko paragrafoan ezarritako aginduak bete behar dituzte; ez, ordea, agintaritza edo agintaritzaren agenteak bertaratzen badira. Baina, argi eta nabaria bada lankidetza hori ez dela beharrezkoa, kasu horiek salbuespen izango dira.

130. artikulua. Ibilgailua ibilgetu eta zama erortzea.

Istripu edo matxuraren bat gertatu delako, ibilgailuak edo ibilgailuaren zamak galtzada oztopatzen badu, gidariek egoki seinaleztatu behar dute dena delako ibilgailua edo sortutako oztopoa, eta ondoren, ahalik eta lasterren bertatik kentzeko ezinbestekoak diren neurriak hartu; horretarako, ordea, galtzadatik atera behar dute aipatutako ibilgailu edo zama hori, eta ahal izanez gero, aparkatzeko arauak betez kokatu (testu artikulatuaren 51.2 artikulua).

Larrialdiren bat gertatu dela-eta, ibilgailua galtzadan ibilgetuta badago edo ibilgailuaren zama galtzadara erori bada, gidariak eta, ahal den neurrian, ibilgailuko bidaiariek, ahaleginak egin behar dituzte, bai ibilgailua eta bai zama, biak ere, zirkulazioa ahalik eta gutxien oztopatzeko lekuan uzteko. Beharrezkoa izanez gero, bazterbidea eta erdibitzailea erabili ahal izango dira horretarako. Era berean, ibilgailua eta zama bidetik ahalik eta lasterren kentzeko bidezko diren neurriak hartu behar dituzte.

Aurreko paragrafoan adierazitako kasuetan, larrialdi-argiak piztu behar dira ibilgailuak halakorik badu, baita posizioko argiak eta galibokoak ere, aginduta dagoenean. Eta, horiez gain, bidea libre utzi arte, arriskuaz ohartarazteko arauzko aparatuak erabili behar dituzte gidariek, egoera horretaz ohartarazteko, zirkulazioa den modukoa delako hala egiterik uzten ez duenean izan ezik.

Aipatutako aparatu bana kokatu behar da ibilgailuaren edo zamaren aurretik eta atzetik, 50 metrora gutxienez; eta ikusi, hurbiltzen ari diren gidariek 100 metrotik ikusteko modukoak izan behar dira behintzat.

Bestalde, noranzko bakarreko galtzadetan edo hiru errei edo gehiagokoetan, aski izango da aparatu bakarra jartzea; 50 metro lehenago jarri behar da gutxienez, eta lehen adierazitako eran.

Laguntzarik eskatu behar izanez gero, hurbilen dagoen larrialdietarako postea erabili behar da, bidean halakorik badago; bestela, beste bide-erabiltzaileei eska dakieke laguntza.

Edonola ere, ahal bada, inor ere ez da galtzadan sartuko.

Istripu edo matxuraren bat izan duen ibilgailua atoian eramateko, berariaz horretarako diren ibilgailuak baino ezin izango dira erabili.

Salbuespenez, eta betiere segurtasun-baldintzak betez, izango da baimenik beste ibilgailu batzuek herrestan eraman dezaten, baina zirkulazioa oztopatu gabe, eta ondo ibilgetu daitekeen lekurik hurbileneraino.

Salbuespen hori inoiz ere ezin izango da aplikatu autobide eta autobietan.

Salgai arriskutsuak garraiatzeko ibilgailu bati gertatzen bazaio larrialdia, lehengoez gain, halakoentzako arau bereziak aplikatuko zaizkio.

IV. TITULUA

Seinaleak

I. KAPITULUA

Arau orokorrak

131. artikulua. Kontzeptua.

Seinaleek multzo bat osatzen dute, eta honako hauek sartzen dira multzo horretan: bidezainen seinaleak eta aginduak, bideetan ibiltzeko ohiko araubidea aldatzen duten aldi baterako seinaleak eta baliza-seinale finkoak, semaforoak, zirkulazioko seinale bertikalak eta bide-marrak. Bide-erabiltzaileei zuzenduta daude, eta honako eginkizunak dituzte: bide-erabiltzaileak ohartarazi behar dituzte bideetako edo zirkulazioko inguruabarrei buruz, baita informazioa eman ere, behar besteko aurrerapenez; horiez gain, bide-erabiltzaileen jokabideak arautu edo agintzeko ere badira seinaleok.

132. artikulua. Seinaleen aginduak betetzea.

Legearen xede diren bideetako bide-erabiltzaile guztiek men egin behar diete betebehar edo debekuren bat ezartzen duten zirkulazioko seinaleei; era berean, bideetatik zirkulatzen ari direnean aurkitutako arauzko gainerako seinaleen aginduetara egokitu behar dituzte beren jokabideak.

Hortaz, seinaleak gelditzeko agintzen badu, horrela gelditutako ibilgailuaren gidaria ezin izango da berriro abiatu seinaleak ezartzen duen manua bete arte.

Ordainketa dinamikoa edo teleordainketa erabiltzen duten ibilgailuek sistema hori egoki erabiltzeko behar diren bitarteko teknikoak izan behar dituzte (testu artikulatuaren 53.1 artikulua).

Bete gabe uzteko arrazoi berezirik ez badago behintzat, seinaleetan adierazitako aginduak bete behar dituzte bide-erabiltzaileek, nahiz eta zirkulaziorako jokabideak ezartzen dituzten arauekin bat ez datozela iruditu (testu artikulatuaren 53.2 artikulua).

Eskuineko aldean, galtzadaren gainean edo erreiaren gainean parean kokatutako semaforoen eta zirkulazioko seinale bertikalen aginduak bete egin behar dituzte bide-erabiltzaileek; baina, aipatutako lekuetan seinalerik ez badago, eta ezkerreko aldera jiratu edo aurrera jarraitu nahi badute, bide-erabiltzaileen ezkerreko aldean kokatutako seinaleen aginduak bete beharko dituzte.

Eskuineko aldean eta ezkerreko aldean agindu desberdinak adierazten dituzten semaforoak edo seinale bertikalak badaude, ezkerreko aldera jiratu edo aurrera jarraitu nahi dutenek bide-erabiltzaileen ezkerreko aldeko seinaleen aginduak baino ez dituzte bete behar.

II. KAPITULUA.

Seinaleen arteko lehentasuna

133. artikulua. Lehentasunen hurrenkera.

Zirkulazioko seinale-mota guztien arteko lehentasunen hurrenkera hauxe da:

a) Bidezainen seinaleak eta aginduak.

b) Bideetan ibiltzeko ohiko araubidea aldatzen duten aldi baterako seinaleak eta baliza-seinale finkoak.

c) Semaforoak.

d) Zirkulazioko seinale bertikalak.

e) Bide-marrak.

Seinaleak diferenteak izan, eta bertan adierazitako aginduek elkarren aurka daudela badirudite, aurreko paragrafoan aipatutako hurrenkeraren arabera lehentasuna duen seinalea izango da nagusi; eta seinaleak mota berekoak direnean, murriztaileena (testu artikulatuaren 54.2 artikulua).

III. KAPITULUA.

Seinaleen taxua

134. artikulua. Zirkulazio-seinaleen zerrenda ofiziala.

Zirkulazioko seinaleen zerrenda ofiziala nazioarteko araudi eta gomendioetan gai horri buruz ezarritakora lotu behar da; eta horrez gain, Barne eta Sustapen Ministerioek horretarako ezarritako oinarrizko arauetara.

Zerrenda horretan zehazten dira seinaleen forma eta esanahia eta, hala badagokio, baita kolorea, diseinua, neurriak eta jartzeko sistema ere.

Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko legediak barne hartzen dituen bideetan erabil daitezen seinaleek bete behar dituzten arauak eta zehaztasunak araudi honetan eta Zirkulazioko seinaleen zerrenda ofizialean ezarritakoak dira.

Araudi honen I. eranskinean azaltzen dira seinaleen formak, irudiak eta izenak eta Zirkulazio-seinaleen zerrenda ofiziala osatzen duten agiriak.

IV. KAPITULUA.

Seinaleen aplikazioa

1. ATALA. AZALPEN OROKORRAK

135. artikulua. Aplikazioa.

Galtzadaren zabalera osoari aplikatuko zaizkio seinale guztiak, galtzada horretatik ibiltzeko baimena duten gidariei zuzentzen bazaizkie seinale horiek.

Hala ere, seinaleon aplikazioa erreiren batera edo gehiagotara murriztu ahal izango da, galtzadan egindako marren bidez.

136. artikulua. Ikuspena.

Gauez errazago ikusi eta irakur daitezen, bide-seinaleak, batik bat arriskuaz ohartzeko seinaleak eta arau-seinaleak, edo argituta egon behar dira, edo gai distiratsuez egindakoak izan behar dira, edo distiragailuak eduki behar dituzte, Sustapen Ministerioak horretarako ezarritako oinarrizko araudian xedatutakoaren arabera.

137. artikulua. Inskripzioak.

Seinaleak hobeto ulertu ahal izateko, seinalearen azpian jarritako panel laukizuzen osagarri batean zerbait idatz daiteke, baita seinalea barruan duen panel laukizuzen baten barruan ere.

Salbuespenez, honako kasuren bat gertatzen bada, hau da, eskumenak dituzten agintarien ustez, batetik, seinale edo ikurren baten esanahia zehaztea komeni bada, edota, bestetik, arau-seinaleen aplikazio-eremua bide-erabiltzaile batzuentzat edo zenbait denboralditarako mugatu behar bada, inskripzio bat jarriko da seinalearen azpian, panel laukizuzen osagarri batean; hain zuzen, Zirkulazioko seinaleen zerrenda ofizialean zehaztutako ikur gehigarri edo zenbakien bidez egin ezin badira beharrezkoak diren ohartarazpenak. Hala ere, inskripzio horien ordez edo osagarri, plaka berean ikur adierazgarri bat edo beste jarri ahal izango da.

Seinalea kartel finko batean edo mezu aldakorreko kartel batean badago, aipatutako inskripzioa seinalearen ondoan jar daiteke.

138. artikulua. Seinaleetako hizkuntza.

Bide publikoetako seinalizazio-paneletan sartzen diren edo horiekin batera jartzen diren azalpen idatziak eta inskripzioak gaztelaniaz jarriko dira eta, gainera, kasuan kasuko autonomia-erkidegoko autonomia estatutuan onartutako hizkuntza ofizialean, seinalea erkidego horretako lurraldean dagoenean.

Herrien izenen eta gainerako toponimoen kasuan izen ofiziala jarriko da eta, identifikatzeko beharrezkoa denean, gaztelaniaz.

2. ATALA. BIDEETAKO SEINALEEI BURUZKO ERANTZUKIZUNA

139. artikulua. Erantzukizuna.

Bidearen titularraren erantzukizuna da bidea zirkulaziorako segurtasun-baldintzarik onenetan mantentzea, eta seinale eta bide-marra egokiak bertan jarri eta zaintzea.

Bidean bestelako zirkulazioko seinaleak jartzeko aurretiazko baimena ematea ere bidearen titularrari dagokio.

Larrialdirik badago, agintaritzaren agenteek aurretiazko baimenik gabe ezar ditzakete aldi baterako seinaleak (testu artikulatuaren 57.1 artikulua).

Zirkulazioan gorabeherak izan direla-eta, aldi baterako seinaleak jartzeko erantzukizuna, eta zirkulazioa kontrolatzeko seinale aldakorrak jartzeko erantzukizuna, bietan ere zirkulazioa arautzeko ardura duen agintaritzak izango du, errepideei buruzko legediaren arabera (testu artikulatuaren 57.2 artikulua).

Ildo horretatik, Trafikoko Buruzagitza Nagusia erakunde autonomoaren edo, hala dagokionean, trafikoa arautzeko erantzukizuna duen autonomi edo toki agintaritzaren ardura izango da: aldi baterako seinaleak eta seinale aldakorrak edo trafikoa zaintzeko, arautzeko, kontrolatzeko edo telematikoki kudeatzeko beste bitarteko batzuk zein bidegune edo bide-motatan jarri behar diren zehaztea; trafiko agintaritzari laguntzeko diren elementu fisiko eta teknologikoen ezaugarriak finkatzea; seinale eta elementu fisiko eta teknologiko horiek jartzea eta zaintzea eta mezu aldakorreko panelen erabilera eta horietan jarri beharreko mezuak une oro zehaztea, betiere bidearen titular diren organoei dagozkien eskumenak errespetatuta.

Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko legediak hartzen dituen bideetan egiten diren lanetako seinaleen erantzukizuna lanok burutzen dituzten erakundeena edo esleipendun enpresena da.

Halako lanetan ibilgailuen pasaera antolatzen duten langileen adierazpenak derrigorrez bete behar dituzte bide-erabiltzaileek, 60.5 artikuluan xedatutakoaren arabera.

Lanok esleipendun enpresa batek edo titularra ez den entitate batek egin behar baditu, hasi aurretik Trafikoko Buruzagitza Nagusia erakunde autonomoari edo, hala badagokio, trafikoaren ardura duen autonomi edo toki agintaritzari jakinaraziko dio, horrek trafikoa arautzeko, kudeatzeko eta kontrolatzeko jarraibide egokiak eman ditzan.

Bidearen titularraren baimenik gabe bidean lanak eginez gero, errepideei buruzko legeria edo, hala badagokio, udal arauak aplikatuko dira (testu artikulatuaren 10.1 artikulua).

Emandako jarraibideak betetzen ez dituzten lanak egitea eta seinaleztatzea arau-hauste larritzat joko da, Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatuaren 65.4.f) artikuluan ezarritakoari jarraituz.

140. artikulua. Languneetako seinaleak

Bideko zirkulazioa oztopatzen duten lanetan seinaleak ezarri behar dira beti, egunez eta gauez; gainera, gaueko orduetan eta eguraldiak edo ingurugiroak eragindako kasuetan, argiekin balizatu behar dira. Hori guztia lanak egiten dituenaren kontura izango da, Sustapen Ministerioak horretarako ezarritako oinarrizko araudiaren arabera.

Lanetan dauden bideguneak seinaleztatzeko, bide-marka horiak erabiliko dira.

Halaber, seinale bertikal hauek hondo horia izango dute:

a) Arriskuaz ohartzeko seinale hauek: P-1, P-2, P-3, P-4, P-13, P-14, P-15, P-17, P-18, P-19, P-25, P-26, P-28, P-30 eta P-50.

b) Arau-seinale hauek: R-5, R-102, R-103, R-104, R-105, R-106, R-107, R-200, R-201, R-202, R-203, R-204, R-205, R-300, R-301, R-302, R-303, R-304, R-305, R-306, R-500, R-501, R-502 eta R-503.

c) Argibide-seinaleek: errei eta orientazio seinale guztiek.

Horien esanahia obrarik ez dagoenean erabiltzen diren seinale baliokideena izango da.

Zirkulazioko seinaleen zerrenda ofizialean agertzen dira obra-seinaleen forma, kolore, diseinu, ikur, esanahi eta neurriak.

Forma, ikurrak eta izenak araudi honen I. eranskinean ere agertzen dira.

141. artikulua. Seinale-motak eta helburua

Kontrakoa egitea bidezkoa denean izan ezik, Sustapen eta Barne Ministerioek ezarritako oinarrizko araudian jasotzen diren seinale, baliza, babes-aparatu eta elementuak baino ezin izango dira erabili bideetako lan eta jarduera guztietan, I. eranskinean adierazten den moduan.

V. KAPITULUA.

Seinaleak kendu, ordezkatu eta aldatzea

142. artikulua. Seinaleei buruzko betebeharrak.

Arauz kanpo jarrita dauden seinaleak, hasierako helburua galdu duten seinaleak, eta, hondatuta daudelako, beren helburua betetzen ez duten seinaleak, berehala kentzeko agindua eman behar du bidearen titularrak, eta, behar izanez gero, seinale egokiak jartzeko agindua; beharrezkoa bada, zirkulazioa antolatzeko ardura duen agintaritzak emango du agindu hori (testu artikulatuaren 58.1 artikulua).

Behar bezalako arrazoirik izan ezik, inork ere ezin du seinalerik jarri bideetan, ez eta kendu, lekuz aldatu, ezkutatu edo itxuraz aldatu ere, bidearen titularraren, edo, bestela, zirkulazioa antolatzeko ardura duen agintaritzaren, edo instalazioen erantzukizuna duen agintaritzaren baimenik gabe (testu artikulatuaren 58.2 artikulua).

Debekatuta dago bai seinaleen edukia aldatzea, zein seinaleen gainean edo inguruan plakak, kartelak, marrak edo bestelako gauzak jartzea, baldin eta horiekin nahasmendua sortu, ikuspena edo eraginkortasuna gutxitu, edo bide-erabiltzaileei itsualdia sortu, edo arreta galarazten bazaie, betiere, bideen titularrek dituzten eskumenak errespetatuta (testu artikulatuaren 58.3 artikulua).

Trafikoko Buruzagitza Nagusia erakunde autonomoak edo, hala badagokio, trafikoa arautzeko ardura duen autonomi edo toki agintaritzak, edozein unetan alda dezake 144.1 artikuluko seinaleen edukia trafikoaren egoera aldakorrei egokitzeko, betiere, bideen titularren eskumenak errespetatuta.

Aldi baterako seinaleak edo seinale finkoak kentzea edo hondatzea arau-hauste larritzat joko da, testu artikulatuaren 65.4.f) artikuluan aurreikusitakoaren arabera.

VI. KAPITULUA.

Zirkulazioko seinaleak eta bide-marrak: motak eta esanahiak

1. ATALA. BIDEZAINEN SEINALEAK ETA AGINDUAK

143. artikulua. Besoarekin egindako seinaleak, eta bestelakoak.

Egunez nahiz gauez urrutitik ere argi ezagutzeko moduan aritu behar dira trafikoaren ardura duen agintaritzaren agenteak trafikoa arautzen ari direnean. Eta bide-erabiltzaileek berehala bete beharko dituzte haien aginduak eta seinaleak, ondo ikusteko moduko seinaleak izan behar dira eta.

Zirkulazioa antolatzen ari diren bidezainek eta, ibilgailuen pasaera arautzen ari direnean, baita Polizia Militarrak, obretako langileek eta garraio bereziko araubidearen menpeko ibilgailuei laguntzen diharduten pertsonek eta, hala badagokio, artikulu honen 4. paragrafoaren arabera gaitutako eskoletako haur-taldeek, babes zibileko pertsonalak eta kirol-jarduerak edo beste edozein ekitaldi antolatzen ari direnek, kolore deigarrietako arropak eta argia atzera zuzen islatzen duen objektu edo tresnak erabili beharko dituzte, hurbiltzen diren gidariek eta gainontzeko bide-erabiltzaileek gutxienez 150 metrora ikus ditzaten.

Oro har, honako seinaleak egingo dituzte trafikoaren ardura duen agintaritzako agenteek:

a) Besoa bertikalean jasota daukatenean: bidezainari hurbiltzen zaizkion bide-erabiltzaile guztiak geratu egin behar dira, segurtasun nahikorekin geratu ezin diren gidarien kasuan izan ezik.

Seinale hau elkargune batean egiten bada, dagoeneko elkargunean sartuta dauden gidariek ez dute gelditu beharrik.

Gera-lerrorik hurbilenean geratu behar dira gidariak edo, halakorik ez badago, justu bidezainaren aurrean.

Elkarguneetan, bertan sartu baino lehen geratu behar da.

Seinale hori egin ondoren, geratzeko lekua adierazi dezake bidezainak, hala behar izanez gero.

b) Besoa edo besoak horizontalean luzatuta dauzkatenean: luzatutako besoak edo besoek adierazitako norabidea mozten duten norabide guztietatik bidezainari hurbiltzen zaizkion bide-erabiltzaileak geratu egin behar dira, daramaten noranzkoa dena dela.

Seinale honek indarrean jarraituko du bidezainak besoa edo besoak jaitsi ondoren ere, harik eta jarrera aldatu edo beste seinale bat egiten duen arte.

c) Argi gorri edo hori bat mugitzen dutenean: bide-erabiltzaileak geratu egin behar dira, beraiei zuzentzen badie argia bidezainak.

d) Besoa luzatuta, aldizka goitik behera mugitzen dutenean: seinalea egiten ari den besoaren aldetik bidezainari perpendikularrean hurbiltzen zaizkion gidariek gutxitu egin behar dute ibilgailuaren abiadura.

e) Beste seinale batzuk: egoerak hala eskatuta, aurrekoak barik beste zeinu adierazgarri batzuk egin ditzakete bidezainek, argi ulertzen badira.

Txilibituarekin txistu laburrak behin eta berriz joz eman dezakete bidezainek ibilgailuak geratzeko agindua; abiatzeko agindua, berriz, txistu luze baten bidez.

Ibilgailuei buruzko araudi orokorreko V-1 seinalea erabiltzen duten bitartean, bidezainek aginduak edo jarraibideak eman ahal dizkiete erabiltzaileei megafoniaz edo argi aditzeko moduko beste edozein bitartez. Hona hemen horietako batzuk:

a) Bandera gorria: zera adierazten du, bandera daraman ibilgailua igarotzen den unetik aurrera, galtzada aldi baterako ixten dela trafikora ibilgailu eta erabiltzaile guztientzat, salbu eta trafikoa arautu, kudeatu eta kontrolatzeko ardura duen agintaritzako agenteek lagunduta edo eskoltatuta doazenentzat.

b) Bandera berdea: zera adierazten du, bandera daraman ibilgailua igarotzen den unetik aurrera, galtzada berriz irekitzen dela trafikora.

c) Bandera horia: zera adierazten die gainerako gidari eta erabiltzaileei, arreta handiz ibili behar dutela edo inguruan arriskuren bat dagoela.

Trafikoari, ibilgailu motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko legediaren menpeko bideetan egiten diren bizikleta-martxetan edo kirolezko zein kirolez bestelako edozein jardueretan ordena, kontrol edo segurtasun zereginak burutzen dituen pertsonal laguntzaile gaituak ere erabili ahal izango du bandera hau.

d) Besoa beherantz luzatuta, inklinatuta eta mugitu gabe. Honen bitartez, agenteak zera adierazten du ibilgailu baten barrutik, seinalea egin zaion erabiltzaileak eskuineko aldean gelditu behar duela.

e) Argi gorri zein hori keinukari edo distiratsua aurrerantz. Honen bitartez, agenteak zera adierazten dio, ibilgailu batetik, aurreko ibilgailuko gidariari, eskuineko aldean gelditu behar duela, poliziaren ibilgailuaren aurrean, gainerako erabiltzaileei arriskurik edo eragozpenik sortu gabe eta agenteak megafoniaren bitartez ematen dituen aginduei jarraituz.

Bidezainik ez badago edo horiei laguntzeko bada, polizia militarrak zirkulazioa zuzen dezake, eta bideetako lanetako langileek eta garraio bereziko araubidearen menpeko ibilgailuei laguntzen ari diren pertsonek ibilgailuen pasaera kontrola dezakete, araudi honetan ezarritako egoera eta baldintzetan, makila batean R-2 eta R-400 seinale bertikalak ezarriz; eta eskolako haur-taldeek ere egin dezakete halakorik, bide-erabiltzaileei geratzeko eskatzeko.

Eskumena duen agintaritzak kirol-jarduerak antolatzeko edo herri barruko zein kanpoko zirkulazioa mugatzea eskatzen duten ekintzak egiteko baimena ematen duenean, trafikoaren ardura duen agintaritzak babes zibileko edo antolakuntzako langileak gaitu ditzake ibilgailuei edo oinezkoei dena delako ingurunean edo ibilbidean sartzen ez uzteko, II. Eranskinean adierazitako moduan.

Estatuko Segurtasuneko Indar eta Kidegoek, bere zereginak betez, bide publikoetan herritarren segurtasunerako polizia-kontrolak jartzen dituztenean, trafikoa ere bideratu ahal izango dute, baina bakar-bakarrik bidezainik ez badago.

Bidezainen aginduen eta seinaleen forma eta esanahia Zirkulazio-seinaleen zerrenda ofizialean ezarritakoaren araberakoak izango dira.

Seinaleok I. eranskinean ere agertzen dira.

2. ATALA. BIDETIK IBILTZEKO OHIKO ARAUBIDEA ALDATZEN DUTEN ALDI BATERAKO SEINALEAK ETA BALIZA-SEINALEAK

144. artikulua. Aldi baterako seinaleak eta baliza-seinaleak.

Trafikoaren egoera aldakorrei egokituz, zirkulazioa bideratzea da mezu aldakorreko panelen helburua.

Gidariei informazioa emateko erabiliko dira, baita arriskuez ohartarazteko eta gomendioak edo nahitaez bete beharreko jarraibideak emateko ere.

Mezu aldakorreko seinaleztapen-paneletan agertzen diren testuak eta grafikoak Zirkulazio-seinaleen zerrenda ofizialean xedatutakoaren araberakoak izango dira.

Mezu aldakorreko panel hauen bitartez ohiko seinaleztapen horizontal eta bertikalean sartzen diren aldaketak amaituko dira panelean bertan adierazten denean, edo aldaketok eragin duten arrazoiak desagertzen direnean. Hortik aurrera, ohiko seinaleak egongo dira berriro indarrean.

Baliza-seinaleak izan daitezke:

a) Langa-moduak: mugatzen duten bidearen aldera pasatzea debekatzen dute. Honakoak dira:

1. Langa finkoak: mugatzen duten bidera edo bidearen aldera pasatzea debekatzen dute.

2. Langa edo langa-erdi mugigarriak: galtzadan zeharka daudenean, pasatzea debekatzen dute denbora-aldi batean, bai trenbide-pasaguneetan, bai bidesari-guneetan edo aduanetan, bai establezimenduetako sarreretan edo bestelako lekuetan.

3. Norabideko behin-behineko panelak: pasatzea debekatzeaz gain, zirkulazioaren noranzkoa adierazten du

4. Banderatxoak, konoak edo antzeko tresnak: elkarrekin lotzen dituen lerroa zeharkatzea debekatzen dute, lerro hori benetakoa edo irudimenezkoa bada ere.

5. Argi gorri finkoa: galtzada horretatik zirkulatzeko pasoa zeharo itxita dagoela adierazten du.

6. Argi horiak, finkoak edo keinukariak: elkarrekin lotzen dituen irudimenezko lerroa zeharkatzea debekatzen dute.

b) Gida-adierazgarriak: galtzadaren ertza, bihurguneak eta zirkulazioaren noranzkoa, fabrika-obren mugak edo beste oztopo batzuk adierazten dituzte.

Hauek dira:

1. Erpin-zedarria: aurrealdean forma erdizilindrikoa duen baliza-elementua, parez pare triangelu simetrikoak dituena, argia atzera islatzen duen materialez egina eta trafiko-korronte bi bereizten diren puntua adierazten duena.

2. Ertz-zedarria: helburu nagusia bide-ertzak balizatzea duen elementua, batez ere gauez edo ikuspen gutxiko orduetan.

3. Norabide-panel iraunkorrak: erabiltzaileak arrisku puntualez ohartarazteko eta gidatzeko jarritako baliza-elementuak, zirkulazioaren noranzkoari buruzko informazioa ematen dutenak.

4. Bide-islagailu horizontalak (katu-begiak).

5. Langako bide-islagailuak.

6. Baliza lauak: galtzadaren ertza, fabrika-obren mugak edo beste edozein oztopo erakusten dute.

7. Baliza zilindrikoak: edozein segurtasun-neurri indartzen dute, eta ezin da lotzen dituen lerroa, irudimenezkoa ala ez, zeharkatu.

8. Albo-langak: zurrunak, erdizurrunak eta desplazagarriak. Plataformaren ertza erakusten dute eta babestu egiten dute bidetik irtenez gero.

Baliza-seinaleen forma, kolore, diseinu, ikur, esanahi eta neurriak Zirkulazioko seinaleen zerrenda ofizialean xedatutakoaren araberakoak izango dira.

3. ATALA. SEMAFOROAK

145. artikulua. Oinezkoentzako semaforoak.

Hauxe da halako semaforoen argien esanahia:

a) Argia gorria bada, keinukaria ez bada eta geldi-itxuran oinezko baten irudia agertzen badu, zera adierazten die oinezkoei: ezin direla galtzada zeharkatzen hasi.

b) Argia berdea bada, keinukaria ez bada, eta oinezko baten irudia badu ibiltzeko itxuran, galtzada zeharkatzen has daitezkeela adierazten die oinezkoei.

Argia keinuka hasten denean, ordea, galtzada zeharkatzeko duten epea bukatzear dagoela, eta argi gorria piztuko dela adierazten die.

146. artikulua. Ibilgailuentzako semaforo biribilak.

Semaforoetako argi eta geziek honako esanahiak dituzte:

a) Keinukaria ez den argi gorriak pasatzea debekatzen du.

Argi gorria piztuta dagoela, ibilgailuak ezin dira semaforoa baino aurrerago joan, ez eta semaforoaren aurretik gertuen aurkitzen den gera-lerrotik aurrera pasa ere, halakorik badago.

Semaforoa elkargune baten barnean edo kontrako aldean badago, ibilgailuak ezin dira bertan sartu, ez eta elkargunearen aurreko gera-lerroa gainditu ere, halakorik badago.

b) Argi gorri bakarra keinuka pizten bada, edo bi argi gorri txandaka eta keinuka pizten badira, pasatzea debekatzen diete une batez ibilgailuei trenbide-pasaguneen aurrean, zubi mugigarrien edo transbordadoreen sarreretan, suhiltzaileen ibilgailuentzako irteera-inguruetan edo aireuntziren bat lurretik hurbil datorrenean.

c) Keinuka pizten ez den argi hori baten aurrean, argi gorri finkoa bailitzan geratu behar dira ibilgailuak. Dena dela, argi horia pizten denean dena delako ibilgailua geratzeko lekutik hurbilegi badago eta, beraz, semaforora iritsi aurretik segurtasun-baldintza egokietan geratu ezin bada, aurrera egin ahal izango du salbuespen gisa.

d) Argi hori bat keinuka pizten bada edo bi argi hori txandaka eta keinuka pizten badira, gidariak kontu handiz zirkulatu behar dute eta, hala badagokio, besteei pasatzen utzi.

Horrek ez du esan nahi, ordea, gelditzera behartzen duten beste seinaleak bete behar ez dituztenik.

e) Argi berde finkoak lehentasunez pasa daitekeela esan nahi du, 59.1 artikuluan adierazitako kasuetan izan ezik.

f) Argi gorri finko baten edo argi hori baten gainean dagoen gezi beltzak ez du aipatutako argion esanahia aldatzen, baina geziak adierazitako mugimendura mugatzen du bete-betean.

g) Hondo biribil beltz baten gainean gezi berde bat piztuta egoteak zera esan nahi du: geziak adierazitako norabidea eta noranzkoa har ditzaketela ibilgailuek, semaforo horretan edo aldameneko beste batean aldi berean piztuta dagoen argia edozein izanda ere.

Gezi berdea pizten denean, geziak adierazitako norabidean eta noranzkoan soil-soilik zirkulatzeko erreian dauden ibilgailuek norabide eta noranzko horretatik jarraitu behar dute; eta berdin izango da, horretarako gordeta egon ez arren ere,aipatutako zirkulazioa errei horretatik ibili behar bada.

Gezi berdeak adierazitakoari jarraiki doazen ibilgailuak kontuz ibili behar dira, hartu behar duten erreitik zirkulatzen ari diren ibilgailuei pasatzen utziz, eta galtzada zeharkatzen ari diren oinezkoak arriskuan jarri gabe.

147. artikulua. Ibilgailuentzako semaforo karratuak, edo erreikoak.

Erreiren bat okupatzeko diren semaforoek, hain zuzen, kokatuta dauden erreitik edo seinaleztapen aldakorreko panelean adierazitakotik zirkulatzen ari diren ibilgailuetan baino ez dute eraginik. Halako semaforoen argien esanahia hauxe da:

a) “X” hizkiaren itxura duen argi gorriak esan nahi du debekatuta dagoela adierazitako erreia okupatzea.

Beraz, errei horretatik doazen ibilgailuetako gidariek lehenbailehen irten behar dute bertatik.

b) Behera begira dagoen gezi baten itxurako argi berdea piztuta egoteak azpian duen erreitik zirkulatu daitekeela adierazten du.

Baina erreitik ibiltzeko baimena izateak ez du salbuesten beste betebehar batzuetatik; ildo horretatik, argi gorri biribil baten aurrean geratu egin beharko da eta, gainera, araudi honen 133. artikuluan lehentasunen hurrenkeraz xedatutakoaren salbuespena bada ere, men egingo zaie geratu edo pasatzen uzteko beste edozein seinale edo marraren aginduei eta, halakorik ez dagoenean, pasatzeko lehentasunari buruzko arau orokorrak beteko dira.

c) Gezi itxurako argi zuri edo hori batek, nahiz keinukaria nahiz finkoa izan, errei baten gainean zeihar eta beherantz begira badago, geziak berak erakusten duen erreira sartu behar direla adierazten die errei horretatik doazenei, erabiltzen ari diren errei hori itxita egongo delako tarte txiki bat barru; segurtasun-baldintzak errespetatuz sartu behar dira errei batetik bestera.

148 artikulua. Ibilgailu jakin batzuentzako semaforoak.

Semaforoko argietan txirrindu baten irudia argitzen denean, txirrindu eta motor-bizikletentzat baino ez dira bertako adierazpenak.

Biribil beltz baten gainean marra zuri bat argitzen bada, semaforoetako adierazpenak tranbientzat eta linea erregularretako autobusentzat baino ez dira. Baina, autobusentzat gordetako errei bat badago, edo autobus, taxi edo bestelako ibilgailuentzat gordetako errei bat badago, bertatik zirkulatzen ari direnentzat baino ez da semaforo hori.

Hona horrelako semaforoen esanahia:

a) Argitutako marra zuria horizontala bada, pasatzea debekatzen du, argi gorri finko baten baldintza berberetan.

b) Argitutako marra zuria bertikala bada, aurrerantz pasatzen uzten du.

c) Argitutako marra zuria zeihar badago, nahiz ezkerrera, nahiz eskuinera, ezkerrera edo eskuinera jiratzeko pasatzen uzten du, hurrenez hurren.

d) Marra zuria, bertikala zein zeiharra izan, keinuka pizten bada, aipatutako ibilgailuok geratu egin behar direla adierazten du, hori koloreko argi finkoen kasuetan izaten diren baldintza berberetan geratu ere.

4. ATALA. ZIRKULAZIOKO SEINALE BERTIKALAK

1. azpiatala. Arriskuaz ohartarazteko seinaleak.

149. artikulua. Xedea eta motak.

Arriskuren bat garaiz sumatzea zaila denean, bide-erabiltzaileei arriskua hurbil dagoela eta zelakoa den adieraztea baino ez da arriskuaz ohartarazteko seinaleek duten xedea; hain zuzen, kasu bakoitzean bidezkoak diren jokabide-arauak bete daitezen.

Panel osagarri baten bidez adieraz daiteke seinaletik bidegune arriskutsua hasten den puntura dagoen tartea, Zirkulazio-seinaleen zerrenda ofizialean jasotako eredutik jasota.

Arriskuaz ohartarazteko seinaleren batek luzera-neurriren bat adierazten duen panel osagarriren bat badarama, arriskutsua den bidegunearen luzera aipatzen dela ulertu behar da; esaterako, bihurgune arriskutsu jarraituek edo egoera txarrean dagoen galtzadak hartzen duten tartearen luzera.

Argi-seinaleen kasuan, ikurrak argi zuriz egindakoak izan daitezke, argirik gabeko azpi ilunaren gainean.

Honako hauek dira arriskuaz ohartarazteko seinaleak, eta bakoitzaren izena eta esanahia adierazten dira:

P-1. Elkargunea, lehentasuna duzu. Arriskua, beste bide batekin zeharkatzen den elkargune bat hurbil dagoelako; hango bide-erabiltzaileek pasatzen utzi behar dute.

P-1 a. Elkargunea, lehentasuna duzu eskuineko bidearen aurrean. Arriskua, hurbil dagoen elkargune batean eskuineko bide batekin zeharkatzen delako; hango bide-erabiltzaileek pasatzen utzi behar dute.

P-1 b. Elkargunea, lehentasuna duzu ezkerreko bidearen aurrean. Arriskua, hurbil dagoen elkargune batean ezkerreko bide batekin zeharkatzen delako; hango bide-erabiltzaileek pasatzen utzi behar dute.

P-1 c. Elkargunea, lehentasuna duzu eskuinetik sartzen den bideak baino lehenago. Arriskua, hurbil dagoen gune batean eskuinetik bide bat sartzen delako; hango bide-erabiltzaileek pasatzen utzi behar dute.

P-1 d. Elkargunea, lehentasuna duzu ezkerretik sartzen den bideak baino lehenago. Arriskua, hurbil dagoen gune batean ezkerretik bide bat sartzen delako; hango bide-erabiltzaileek pasatzen utzi behar dute.

P-2. Elkargunea, eskuineko aldekoek dute lehentasuna. Arriskua, elkargune bat hurbil dagoelako; lehentasunei buruzko arau orokorra bete behar da.

P-3. Semaforoak.

Arriskua, zirkulazioa semaforoz antolatuta duen elkargune edo bidegune bakarra hurbil dagoelako.

P-4. Elkargunea, jiratuz egiten da zirkulazioa. Arriskua, gezien noranzkoan jiratuz zirkulatzeko den elkargune bat hurbil dagoelako

P-5. Zubi mugigarria. Arriskua, altxatuz edo jiratuz ireki daitekeen zubi bat hurbil dagoelako; horrela, aldi baterako moztuta egon daiteke zirkulazioa.

P-6. Tranbia-pasagunea. Arriskua, tranbia-bide bat zeharkatzeko gunea hurbil dagoelako; berak du lehentasuna.

P-7. Langadun trenbide-pasagunea. Arriskua, langak edo langa-erdiak dituen trenbide-pasagunea hurbil dagoelako.

P-8. Langarik gabeko trenbide-pasagunea. Arriskua, langarik edo langa-erdirik ez duen trenbide-pasagunea hurbil dagoelako.

P-9.a. Nahikoa hurbil, trenbide-pasagune bat, zubi mugigarri bat edo nasa bat (eskuineko aldean). Nahikoa hurbil, trenbide-pasagune bat, zubi mugigarri bat edo nasa bat seinaleztatuta dagoela adierazten du, eskuineko aldean.

Baliza honekin batera, beti egongo da seinale hauetako bat: P-5, P-7, P-8 edo P-27

P-9 b. Hurbil, trenbide-pasagune bat, zubi mugigarri bat edo nasa bat (eskuineko aldean). Hurbil, trenbide-pasagune bat, zubi mugigarri bat edo nasa bat seinaleztatuta dagoela adierazten du, eskuineko aldean. Arriskua adierazten duen seinaletik toki horretara dagoen tartea bi heren da.

P-9 c. Oso hurbil, trenbide-pasagune bat, zubi mugigarri bat edo nasa bat (eskuineko aldean). Oso hurbil, trenbide-pasagune bat, zubi mugigarri bat edo nasa bat seinaleztatuta dagoela adierazten du, eskuineko aldean. Arriskua adierazten duen seinaletik toki horretara dagoen tartea heren batekoa da.

P-10 a. Nahikoa hurbil, trenbide-pasagune bat, zubi mugigarri bat edo nasa bat (ezkerreko aldean). Nahikoa hurbil, trenbide-pasagune bat, zubi mugigarri bat edo nasa bat seinaleztatuta dagoela adierazten du, ezkerreko aldean.

Baliza honekin batera, beti egongo da seinale hauetako bat: P-5, P-7, P-8 edo P-27

P-10 b. Hurbil, trenbide-pasagune bat, zubi mugigarri bat edo nasa bat (ezkerreko aldean). Hurbil, trenbide-pasagune bat, zubi mugigarri bat edo nasa bat seinaleztatuta dagoela adierazten du, ezkerreko aldean. Arriskua adierazten duen seinaletik toki horretara dagoen tartea bi heren da.

P-10 c. Hurbil, trenbide-pasagune bat, zubi mugigarri bat edo nasa bat (ezkerreko aldean). Hurbil, trenbide-pasagune bat, zubi mugigarri bat edo nasa bat seinaleztatuta dagoela adierazten du, ezkerreko aldean. Arriskua adierazten duen seinaletik toki horretara dagoen tartea heren batekoa da.

P-11. Langarik gabeko trenbide-pasagune baten kokapena. Arriskua, langarik gabeko trenbide-pasagune bat guztiz hurbil dagoelako.

P-11 a. Trenbide bat baino gehiago dituen langarik gabeko trenbide-pasagune baten kokapena. Arriskua, trenbide bat baino gehiagoko trenbide-pasagune bat langarik gabe guztiz hurbil dagoelako.

P-12. Aireportua. Arriskua, gertuan, bide gainetik, altuera txikira, aireuntziak hegaz ibiltzen direlako maiz, ustekabeko zaratak sortuz.

P-13 a. Bihurgune arriskutsua, eskuineko aldera. Arriskua, eskuineko alderako bihurgune arriskutsua nahikoa hurbil dagoelako.

P-13 b. Bihurgune arriskutsua, ezkerreko aldera. Arriskua, ezkerreko alderako bihurgune arriskutsua nahikoa hurbil dagoelako.

P-14 a. Bihurgune arriskutsuak, eskuineko aldera. Arriskua, elkarri loturiko bihurguneak nahikoa hurbil daudelako; lehenengoa, eskuinera.

P-14 b. Bihurgune arriskutsuak, ezkerreko aldera. Arriskua, elkarri loturiko bihurguneak nahikoa hurbil daudelako; lehenengoa, ezkerrera.

P-15. Zoru irregularra. Arriskua, bidean konkorren bat edo zuloguneren bat nahikoa hurbil dagoelako, edo zoladura gaizki dagoelako.

P-15 a. Konkorra. Arriskua, bidean konkor bat nahikoa hurbil dagoelako.

P-15 b. Zulogunea. Arriskua, bidean zulogune bat nahikoa hurbil dagoelako.

P-16 a. Aldapa handiko jaitsiera. Arriskua, aldapa handiko jaitsiera duen bidegunea dagoelako. Aldaparen ehunekoa adierazten du zenbakiak.

P-16 b. Aldapa handiko igoera. Arriskua, aldapa handiko igoera duen bidegunea dagoelako. Aldaparen ehunekoa adierazten du zenbakiak.

P-17. Galtzada-estugunea. Arriskua, galtzada estuagoa duen bidegune bat egon daitekeelako nahikoa hurbil.

P-17 a. Galtzada-estugunea, eskuinetik. Arriskua, eskuineko aldetik galtzada estutzen den bidegune bat nahikoa hurbil dagoelako.

P-17 b. Galtzada-estugunea, ezkerretik. Arriskua, ezkerreko aldetik galtzada estutzen den bidegune bat nahikoa hurbil dagoelako.

P-18. Lanak. Arriskua, lanetan dagoen bidegune bat nahikoa hurbil dagoelako.

P-19. Zoladura irristakorra. Arriskua, oso irristakorra izan daitekeen zoladura duen galtzada-gune bat nahikoa hurbil dagoelako.

P-20. Oinezkoak. Arriskua, oinezkoak ibili ohi diren toki bat nahikoa hurbil dagoelako .

P-21. Haurrak. Arriskua, nahikoa hurbil dagoen leku batean haurrak sarri ibiltzen direlako; hala nola, eskolak, jolasguneak, e.a.

P-22. Txirrindulariak. Arriskua, txirrindularientzako pasagune bat nahikoa hurbil dagoelako, edo txirrindulariek sarri bidera irten edo bidea zeharkatzeko erabiltzen duten lekua delako.

P-23. Etxe-abereen pasagunea. Arriskua, etxe-abereek sarri zeharka dezaketen bidegunea nahikoa hurbil dagoelako.

P-24. Lotu gabeko animalien pasagunea. Arriskua, lotu gabeko animaliek sarri zeharka dezaketen bidegunea nahikoa hurbil dagoelako.

P-25. Bi noranzkoetako zirkulazioa. Arriskua, behin-behinean edo beti zirkulazioa bi noranzkoetan egiteko erabiltzen den galtzada-gunea nahikoa hurbil dagoelako.

P-26. Lur-jausiak. Arriskua, nahikoa hurbil dagoen inguruan sarri lur-jausiak gertatzen direlako; ondorioz, oztopoak aurki daitezke galtzadan.

P-27. Kaia. Arriskua, bideak kaira edo ur-korronte batera eramaten duelako.

P-28. Harri-txintxar solteak. Arriskua, nahikoa hurbil dagoen bidegune batean ibilgailuak igarotzean harri-txintxarrak jaurtitzeko arriskua dagoelako.

P-29. Haizea, albotik. Arriskua, nahikoa hurbil dagoen inguru batean haize-boladek albotik sarri jotzen dutelako.

P-30. Alboko koska. Arriskua, ikurrak adierazten duen alderdian, eta bidearen luzetara, koska bat dagoelako.

P-31. Trafiko-pilaketa. Arriskua, nahikoa hurbil dagoen bidegune batean trafiko-pilaketa egonik, zirkulazioa geratuta edo zailduta dagoelako.

P-32. Oztopoa, galtzadan. Arriskua, nahikoa hurbil aurkitzen den leku batean matxura, istripu zein bestelako zergatiak direla eta, galtzada oztopatzen ari diren ibilgailuak daudelako.

P-33. Ikuspen gutxi. Arriskua, izan ere, behelainoak, euriak, elurrak, keak eta abarrek eraginda, ikuspena nabarmen gutxitu ondoren, zirkulaziorako zailtasunak dituen bidegune bat nahikoa hurbil dagoelako.

P-34. Zoladura irristakorra izotzaren edo elurraren eraginez. Arriskua, izotzak edo elurrak eraginda bereziki irristakorra izan daitekeen zoladura duen galtzada-gune bat nahikoa hurbil dagoelako.

P-50. Beste arrisku batzuk. Beste seinaleek adierazitako arriskuak barik bestelakoren bat nahikoa hurbil dagoela agertzen dute.

Arriskuaz ohartarazteko seinaleen forma, kolore, diseinu, ikur, esanahi eta neurriak Zirkulazioko seinaleen zerrenda ofizialean agertzen dira.

Forma, ikurrak eta izenak araudi honen I. eranskinean ere agertzen dira.

2. azpiatala. Arau-seinaleak.

150. artikulua. Xedea, motak eta arau orokorrak.

Bide-erabiltzaileek bete behar dituzten betebehar, mugapen edo debeku bereziak adieraztea da arau-seinaleen xedea.

Hauxe da arau-seinaleen sailkapena:

a) Lehentasun-seinaleak.

b) Sarrera debekatzeko seinaleak.

c) Pasua murrizteko seinaleak.

d) Debekua edo murrizpena adierazteko beste seinale batzuk.

e) Betebeharra adierazteko seinaleak.

f) Debekuen edo murrizpenen amaiera adierazteko seinaleak.

Herriaren izena adierazten duen seinalearen ondoan edo bertikalean jarritako arau-seinaleek adierazten dute herri osoari aplikatzen zaizkiola arau-seinaleok, salbu eta herri-barruan zenbait bidegunetarako arau desberdinak jartzen badira beste seinale batzuen bitartez.

Arau-seinaleen bitartez ezartzen diren betebehar, muga edo debekuak seinalea kokatuta dagoen lekuaren zeharkako sekziotik aurrera bete behar dira, salbu eta seinalearen azpian jarritako panel osagarri batean zeharkako sekziotik zenbat metrotara hasi behar diren betetzen adierazten bada.

151. artikulua. Lehentasun-seinaleak.

Bide-erabiltzaileei elkarguneetako eta pasagune estuetako lehentasun-arau bereziak jakinaraztea da lehentasun-seinaleen helburua.

Hauek dira lehentasun-seinaleen izenak eta esanahiak:

R-1. Utzi pasatzen. Beste bide edo errei batera sartu nahi duten gidariek elkargunean pasatzen utzi behar diete bide edo errei horretatik doazen ibilgailuei.

R-2. Nahitaez geratu edo stop. Gidari guztiek dute beren ibilgailua geratzeko betebeharra, hain zuzen hurrengo gera-lerroaren aurrean edo, halakorik ez badago, justu elkargunean sartu baino lehenago; gainera, bideren batera hurbiltzen ari direnez, bertatik zirkulatzen ari diren ibilgailuei pasatzen utzi behar diete elkargunean.

Aparteko gorabeherengatik gelditutako lekutik ikuspen nahikorik ez badago, gidaria berriz gelditu behar da ikuspen nahikoa dagoen lekuan, bide-erabiltzaileak arriskutan jarri gabe.

R-3. Galtzada honek lehentasuna du. Elkarguneetan lehentasuna dutela adierazten die galtzada horretatik zirkulatzen ari diren ibilgailuetako gidariei, beste galtzada batetik zirkulatzen ari diren ibilgailuak baino lehenago.

R-4. Lehentasunaren amaiera. Norbera zirkulatzen ari den galtzadak beste galtzada batekiko duen lehentasuna galtzen duen lekua nahikoa hurbil dagoela adierazten du.

R-5. Kontrako noranzkoan dabiltzanek, lehentasuna. Pasagune estu horretan sartzeko debekua dago, baldin eta kontrako noranzkoan zirkulatzen ari diren ibilgailuei gerarazi gabe igaro ezin bada.

R-6. Kontrako noranzkoan dabiltzanekiko lehentasuna. Hurrengo pasagune estuan lehentasuna dutela adierazten die gidariei, kontrako noranzkoan zirkulatzen ari diren ibilgailuen aurretik.

Nahiz eta 150.1. artikuluko betekizunak bete ez, P-1, P-1 a, P-1 b, P-1 c, P-1 d, P-2, P-6, P-7 eta P-8 ere lehentasun-seinaleak dira.

152. artikulua. Sarrera debekatzeko seinaleak.

Sarrera debekatzeko seinaleek sarrera debekatzen diete ibiliaren noranzkoan aurrez aurre halako seinaleak aurkitzen dituzten ibilgailu edo bide-erabiltzaileei, hain zuzen seinaleok kokatuta dauden puntutik aurrera. Hona hemen, zehatz-mehatz, nolako debekua ezartzen duten:

R-100. Zirkulazioa, debekatuta. Debekatuta dute zirkulazioa ibilgailu-mota guztiek, noranzko bietan.

R-101. Sarrera, debekatuta. Debekatuta dute sarrera ibilgailu-mota guztiek.

R-102. Sarrera, debekatuta, motordun ibilgailuentzat. Debekatuta dute sarrera motordun ibilgailuek.

R-103. Sarrera debekatuta motordun ibilgailuentzat, sidekarrik gabeko bi gurpileko motorrentzat izan ezik. Debekatuta dute sarrera motordun ibilgailuek. Ez die sarrerarik debekatzen bi gurpileko motorrei.

R-104. Sarrera debekatuta motorrentzat. Debekatuta dute sarrera motorrek.

R-105. Sarrera debekatuta motor-bizikletentzat. Debekatuta dute sarrera bi eta hiru gurpileko motor-bizikletek eta kuadriziklo arinek. Halaber dute sarrera debekatuta mugikortasun murriztua duten pertsonentzako ibilgailuek.

R-106. Sarrera debekatuta salgaiak garraiatzeko ibilgailuentzat. Debekatuta dute sarrera salgaiak garraiatzeko ibilgailuek. Halakotzat joko dira kamioi eta furgoi guztiak, horien masa dena dela.

R-107. Sarrera debekatuta salgaiak garraiatzeko ibilgailuentzat, bertan adierazitako baimendutako masa baino handiagoa badute. Debekatuta dute sarrera salgaiak garraiatzeko ibilgailu-mota guztiek, beren baimendutako gehienezko masa seinalean adierazitakoa baino handiagoa bada. Halakotzat joko dira seinalean adierazitako baimendutako gehienezko masa baino handiagoa duten kamioi eta furgoiak. Hutsik zirkulatu arren, debekatuta dute sartzea.

R-108. Sarrera, debekatuta, salgai arriskutsuak garraiatzeko ibilgailuentzat. Debekatuta dute pasatzea salgai arriskutsuak garraiatzeko ibilgailu-mota guztiek, beren arautegi bereziaren arabera zirkulatu behar badute.

R-109. Sarrera debekatuta salgai lehergarriak edo sukoiak garraiatzeko ibilgailuentzat. Debekatuta dute pasatzea salgai lehergarriak garraiatzeko edo suak erraz hartzen dituen salgaiak garraiatzeko ibilgailu-mota guztiek, beren arautegi bereziaren arabera zirkulatu behar badute.

R-110. Sarrera debekatuta ura kutsa dezaketen produktuak garraiatzeko ibilgailuentzat. Debekatuta dute pasatzea ura kutsa dezaketen produktutan mila litro baino gehiago daramatzaten ibilgailu-mota guztiek.

R-111. Sarrera debekatuta nekazaritzako ibilgailu motordunentzat. Debekatuta dute sarrera traktoreek eta nekazaritzako bestelako makina autopropultsatuek.

R-112. Sarrera debekatuta atoidun ibilgailu motordunentzat, erdi-atoiak eta ardatz bakarreko atoiak salbuespen direla. Atoiaren irudiaren gainean edo plaka osagarri batean tona-kopuru bat idatzita agertzen bada, atoiarentzat baimendutako gehieneko masa kopuru hori baino handiagoa izan behar dela esan nahi du, pasatzeko debekua aplikatu ahal izateko.

R-113. Sarrera debekatuta animaliek tiratutako ibilgailuentzat. Debekatuta dute sarrera animaliek tiratutako ibilgailuek.

R-114. Sarrera debekatuta bizikletentzat. Debekatuta dute sarrera bizikletek.

R-115. Sarrera debekatuta esku-gurdientzat. Debekatuta dute sarrera esku-gurdiek.

R-116. Sarrera debekatuta oinezkoentzat. Debekatuta dute sarrera oinezkoek.

R-117. Sarrera debekatuta zelako abereentzat. Debekatuta dute sarrera zelako abereek.

153. artikulua. Pasabidea murrizteko seinaleak.

Pasabidea murrizteko seinaleek pasatzea debekatzen diete ibiliaren noranzkoan aurrez aurre halako seinaleak aurkitzen dituzten ibilgailuei, hain zuzen seinaleok kokatuta dauden puntutik aurrera. Hona hemen, zehatz-mehatz, nolako debekua ezartzen duten:

R-200. Debekatuta geratu gabe pasatzea. Derrigorrez geratzeko tokia adierazten du; inskripzioaren arabera, nahikoa hurbil dago edo aduana, edo polizia, edo bidesari-gune bat, edo beste punturen bat. Gerarazteko tresna mekanikoak egon daitezke instalatuta gune horien ostean. Horrela gelditutako gidaria ezin izango da berriro abiatu seinaleak ezarritako beharra bete arte.

R-201. Masa-muga. Adierazitako tona-kopurua gainditzen duten ibilgailuek debekatuta dute pasatzea, masa osoarekin kopuru hori gainditzen badute.

R-202. Masa-muga, ardatzeko. Ibilgailuek debekatuta dute pasatzea baldin eta ardatz batera akoplatutako gurpil guztiek ardatzera transmititzen duten masa seinalean adierazitakoa baino handiagoa bada.

R-203. Luzera-muga. Debekatuta dute pasatzea, zamaren luzera ere barne hartuta, adierazitako gehieneko luzera gainditzen duten ibilgailu edo ibilgailu-taldeek.

R-204. Zabalera-muga. Debekatuta dute pasatzea, zamaren zabalera ere barne hartuta, adierazitako gehieneko zabalera gainditzen duten ibilgailuek.

R-205. Altuera-muga. Debekatuta dute pasatzea, zamaren altuera ere barne hartuta, adierazitako gehieneko altuera gainditzen duten ibilgailuek.

154. artikulua. Debekua edo murrizketa adierazteko beste seinale batzuk

Hona hemen seinaleon izenak eta esanahiak:

R-300. Gutxieneko tartea. Debekatuta dago seinalean adierazitako tartearen bestekoa edo handiagoa zaindu gabe aurreko ibilgailuaren atzetik zirkulatzea, aurreratzeko izan ezik.

Metro-kopurua adierazten ez bada, seinaleak gogorarazten du ibilgailuen arteko segurtasun-distantzia generikoa, 54. artikuluan adierazitakoa, gorde behar dela.

R-301. Gehieneko abiadura. Debekatuta dago seinalean adierazitako abiadura (kilometroak orduko) baino azkarrago zirkulatzea. Seinalea kokatuta dagoen lekutik behartzen du, harik eta «Abiadura-mugaren amaiera», «Debekuen amaiera» edo «Gehieneko abiadura» adierazten duen beste seinale bat agertu arte. Hala ere, arriskuaz ohartarazteko seinaleren baten tantai berean edo panel berean kokatuta badago, debekua ere adierazitako arriskua amaitzen den puntuan amaituko da. Lehentasunik gabeko bideren batean kokatuta badago, aldiz, lehentasuneko bideren batekin duen elkargunetik irtetean indarra galduko du.

Seinalean adierazitako muga eta horrelako bideetan baimendutako gehienezko abiadura berdinak badira, seinaleak modu generikoan gogorarazten du debekatuta dagoela muga hori gainditzea.

R-302. Eskuinera jiratzea, debekatuta. Debekatuta dago eskuinera jiratzea.

R-303. Ezkerrera jiratzea, debekatuta. Debekatuta dago ezkerrera jiratzea. Noranzkoa aldatzea ere debekatzen du.

R-304. Buelta ematea, debekatuta. Debekatuta dago martxaren noranzkoa aldatzea.

R-305. Aurreratzea, debekatuta. Aurreratzeko arau orokorrak errespetatu beharraz gain, adierazten du ibilgailu guztiek dutela debekatuta galtzadatik doazen gainerako ibilgailuak aurreratzea, salbu eta aurreratuak bi gurpileko motorrak badira eta kontrako noranzkorako gordetako gunea zapaltzen ez bada. Seinalea kokatuta dagoen lekutik debekatzen du, harik eta «Aurreratzeko debekuaren amaiera» edo «Debekuen amaiera» adierazten duen seinale bat agertu arte. Aurreratzea arauz debekatuta dagoen lekuetan badago, seinaleak modu generikoan gogorarazten du ezin dela maniobra hori egin.

R-306. Aurreratzea debekatuta kamioientzat. Hau da, 3.500 kilotik gorako baimendutako gehieneko masa duten kamioiek debekatuta dute galtzadatik zirkulatzen ari diren ibilgailu motordunak aurreratzea, salbu eta aurreratuak bi gurpileko motorrak badira eta kontrako noranzkorako gordetako gunea zapaltzen ez bada. Seinalea kokatuta dagoen lekutik debekatzen du, harik eta «Kamioiek aurreratzeko debekuaren amaiera» edo «Debekuen amaiera» adierazten duen seinale bat agertu arte.

R-307. Gelditu eta aparkatzea, debekatuta. Debekatuta dago gelditu eta aparkatzea, seinalea kokatuta dagoen galtzadako alderdian. Kontrakorik esan ezik, seinalearen bertikalean hasiko da debekua, eta elkargunerik hurbilenean amaitu.

R-308. Aparkatzea, debekatuta. Debekatuta dago aparkatzea, seinalea kokatuta dagoen galtzadako alderdian. Kontrakorik esan ezik, seinalearen bertikalean hasiko da debekua, eta elkargunerik hurbilenean amaitu. Baina, ez du debekatzen gelditzea.

R-308 a. Aparkatzea debekatuta egun bakoitietan. Debekatuta dago aparkatzea, seinalea kokatuta dagoen galtzadako alderdian, egun bakoitietan. Kontrakorik esan ezik, seinalearen bertikalean hasiko da debekua, eta elkargunerik hurbilenean amaitu. Baina, ez du debekatzen gelditzea.

R-308 b. Aparkatzea debekatuta egun bikoitietan. Debekatuta dago aparkatzea, seinalea kokatuta dagoen galtzadako alderdian, egun bikoitietan. Kontrakorik esan ezik, seinalearen bertikalean hasiko da debekua, eta elkargunerik hurbilenean amaitu. Baina, ez du debekatzen gelditzea.

R-308 c. Aparkatzea debekatuta lehenengo hamabostaldian. Debekatuta dago aparkatzea, seinalea kokatuta dagoen galtzadako alderdian, hilaren 1eko goizeko bederatzietatik, hilaren 16ko goizeko bederatziak arte. Kontrakorik esan ezik, seinalearen bertikalean hasiko da debekua, eta elkargunerik hurbilenean amaitu. Baina, ez du debekatzen gelditzea.

R-308 d. Aparkatzea debekatuta bigarren hamabostaldian. Debekatuta dago aparkatzea, seinalea kokatuta dagoen galtzadako alderdian, hilaren 16ko goizeko bederatzietatik, hilaren 1eko goizeko bederatziak arte. Kontrakorik esan ezik, seinalearen bertikalean hasiko da debekua, eta elkargunerik hurbilenean amaitu. Baina, ez du debekatzen gelditzea.

R-308 e. Aparkatzea debekatuta pasabideetan. Pasabideen aurrean aparkatzea debekatzen du.

R-309. Aparkaldi mugatuko gunea. Denbora mugatuan aparkatuta egoteko gunea. Aparkaldiaren hasierako ordua adierazteko betebeharra dute gidariek, araututako moduan egin ere.

Hauek ere adieraz daitezke: aparkatuta zenbat denbora egon daitekeen gehienez eta mugaren ordutegia eta aparkatzeagatik ordaindu behar den ala ez.

R-310. Hots-ohartarazpenak, debekatuta. Hots-ohartarazpenak egiteko debeku orokorra gogorarazten du, istripuren bat saihesteko ez badira.

155. artikulua. Betebeharra adierazteko seinaleak.

Nahitaez bete behar den zirkulazioko arauren bat adierazten dute seinale horiek. Hona hemen seinaleon izenak eta esanahiak:

R-400 a, b, c, d eta e. Nahitaezko noranzkoa. Ibilgailuek nahitaez jarraitu behar dituzten norabidea eta noranzkoa adierazten ditu geziak.

R-401 a, b eta c. Nahitaezko pasagunea. Ibilgailuek babesgunearen albotik pasatzeko nahitaez hartu behar duten aldea adierazten du geziak.

R-402. Nahitaez jiratzeko noranzkoa duen elkargunea. Ibilgailuek, jiratuz, jarraitu behar duten norabidea eta noranzkoa adierazten dituzte geziek.

R-403 a, b eta c. Baimendutako norabide eta noranzko bakarrak. Ibilgailuek har ditzaketen norabide eta noranzko bakarrak adierazten dituzte geziek.

R-404. Automobilentzako galtzada, sidekarrik gabeko motorrentzako izan ezik. Motorrek izan ezik, seinalea kokatuta dagoen puntutik aurrera, galtzada horretatik zirkulatu behar dute nahitaez automobiletako gidariek.

R-405. Sidekarrik gabeko motorrentzako galtzada. Seinalea kokatuta dagoen puntutik aurrera, galtzada horretatik zirkulatu behar dute nahitaez motorretako gidariek.

R-406. Kamioi, furgoi eta furgonetentzako galtzada. Seinalea kokatuta dagoen puntutik aurrera, galtzada horretatik zirkulatu behar dute nahitaez kamioi eta furgoi mota guztietako gidariek, masa kontuan hartu gabe. Ibilgailuaren irudiaren gainean edo plaka osagarri batean tona-kopuru bat idatzita agertzen bada, ibilgailuarentzat edo ibilgailu-taldearentzat baimendutako gehieneko masa kopuru hori baino handiagoa izan behar dela esan nahi du, nahitaezko betebehar hori aplikatu ahal izateko.

R-407 a. Zikloentzat gordetako bidea edo txirrinduentzako bidea. Seinalea kokatuta dagoen puntutik aurrera, bide horretatik zirkulatu behar dute nahitaez zikloetako gidariek. Bestelako ibilgailuetako gidariek debekatuta dute hortik ibiltzea.

R-407 a. Motor-bizikletentzat gordetako bidea. Seinalea kokatuta dagoen puntutik aurrera, bide horretatik zirkulatu behar dute nahitaez motor-bizikletako gidariek. Bestelako ibilgailuetako gidariek debekatuta dute hortik ibiltzea.

R-408. Animaliek tiratutako ibilgailuentzako bidea. Seinalea kokatuta dagoen puntutik aurrera, galtzada horretatik ibili behar dira, nahitaez, animaliek tiratutako ibilgailuetako gidariak.

R-409. Zelako animalientzat gordetako bidea. Seinalea kokatuta dagoen puntutik aurrera, bide horretatik ibili behar dira nahitaez zelako animalien zaldizkoak. Beste bide-erabiltzaileek debekatuta dute hortik ibiltzea.

R-410. Oinezkoentzat gordetako bidea. Seinalea kokatuta dagoen puntutik aurrera, bide horretatik ibili behar dira nahitaez oinezkoak. Beste bide-erabiltzaileek debekatuta dute hortik ibiltzea.

R-411. Gutxieneko abiadura. Gutxienez, seinalean ageri den zifrak adierazitako abiaduran (kilometroak orduko) zirkulatu behar dute ibilgailuetako gidariek. Seinalea kokatuta dagoen lekutik behartzen du, harik eta «Gutxieneko abiadura», «Gutxieneko abiaduraren amaiera» edo «Gehieneko abiadura» adierazten duen beste seinale bat agertu arte, azken horretan adierazitako zenbakia lehengoaren berdina edo txikiagoa bada.

R-412. Elurretako kateak. Nahitaez behar dira elurretako kateak edo baimendutako beste tresna batzuk martxan jarraitzeko. Ardatz eragile bereko bi aldeetako gurpil banatan gutxienez eragin behar dute.

R-413. Argi laburrak. Gutxienez argi laburrak piztuta dituztela zirkulatu behar dute nahitaez gidariek, bideko ikuspena edo bideko argitasuna edozein izanda ere, seinalea kokatuta dagoen lekutik aurrera, betebehar hori amaitzen dela adierazten duen beste seinale bat aurkitu arte.

R-414. Salgai arriskutsuak garraiatzeko ibilgailuentzako galtzada. Seinalea kokatuta dagoen puntutik aurrera, galtzada horretatik zirkulatu behar dute, nahitaez, salgai arriskutsuak garraiatzeko ibilgailu-mota guztietako gidariek. Gainera, beren araudi bereziaren arabera zirkulatu behar dute.

R-415. Ura kutsa dezaketen gaiak garraiatzeko ibilgailuentzako galtzada. Seinalea kokatuta dagoen puntutik aurrera, galtzada horretatik zirkulatu behar dute, nahitaez, ura kutsa dezaketen produktutan 1.000 litro baino gehiago daramatzaten ibilgailu-mota guztietako gidariek.

R-416. Salgai lehergarriak edo sukoiak garraiatzeko ibilgailuentzako galtzada. Seinalea kokatuta dagoen puntutik aurrera, galtzada horretatik zirkulatu behar dute, nahitaez, salgai lehergarriak edo sukoiak garraiatzeko ibilgailu-mota guztietako gidariek. Gainera, beren araudi bereziaren arabera zirkulatu behar dute.

R-417. Nahitaezkoa segurtasun-uhala erabiltzea. Nahitaez erabili behar da segurtasun-uhala.

R-418. Teleordainketa operatiboko ekipoa duten ibilgailuek bakarrik erabiltzeko bidea. Teleordainketa nahitaezkoa. Bidesaria ordainketa dinamiko edo teleordainketaren bitartez ordaindu behar da. Seinalea daraman errei batetik zirkulatzen duten ibilgailuek sistema hori egoki erabiltzeko behar diren bitarteko teknikoak izan behar dituzte, gaiaren inguruko legeriak xedatutakoaren arabera.

156. artikulua. Debekuen edo murrizketen amaiera adierazteko seinaleak.

Hauek dira debekuen edo murrizpenen amaiera adierazteko seinaleon izenak eta esanahiak:

R-500. Debekuen amaiera. Berariazko debeku guztiak aplikaziorik gabe gelditzen diren tokia adierazten du seinale honek; hain zuzen, ibilian dabiltzan ibilgailuentzat aurretiko debeku-seinaleek adierazitako debekuak.

R-501. Abiadura-mugaren amaiera. Gehieneko abiadura dioen aurretiko seinalea aplikaziorik gabe gelditzen den tokia adierazten du seinale honek.

R-502. Aurreratzeko debekuaren amaiera. Aurreratzea debekatuta dioen aurretiko seinalea aplikaziorik gabe gelditzen den tokia adierazten du seinale honek.

R-503. Aurreratzeko debekuaren amaiera, kamioientzat. Aurreratzea debekatuta kamioientzat dioen aurretiko seinalea aplikaziorik gabe gelditzen den tokia adierazten du seinale honek.

R-504. Aparkaldi mugatuko gunearen amaiera. Aparkaldi mugatuko gunea dioen aurretiko seinalea aplikaziorik gabe gelditzen den tokia adierazten du seinale honek.

R-505. Zikloentzat gordetako bidearen amaiera. Zikloentzat gordetako bidea dioen aurretiko seinalea aplikaziorik gabe gelditzen den tokia adierazten du seinale honek.

R-506. Gutxieneko abiaduraren amaiera. Gutxieneko abiadura dioen aurretiko seinalea aplikaziorik gabe gelditzen den tokia adierazten du seinale honek.

157. artikulua. Arau-seinaleen taxua.

Zirkulazioko seinaleen zerrenda ofizialean agertzen dira arau-seinaleen forma, kolore, diseinu, ikur, esanahi eta neurriak.

Forma, ikurrak eta izenak araudi honen I. eranskinean ere agertzen dira.

Araudi honen 151., 152., 153., 154. eta 156. artikuluetan aipatutako seinaleak argizkoak badira, ikurrak zuriz argituta ager daitezke, hondoa distirarik gabea eta iluna izanda.

3. azpiatala. Argibide-seinaleak.

158. artikulua. Xedea eta motak.

Bide-erabiltzaileentzat baliagarri izan daitezkeen zenbait informazio ematea da argibide-seinaleek duten xedea.

Argibide-seinaleak izan daitezke:

a) Argibide orokorretako seinaleak.

b) Errei-seinaleak.

c) Zerbitzu-seinaleak.

d) Orientazio-seinaleak.

e) Panel osagarriak.

f) Beste seinale batzuk.

Informazio-seinaleren baten azpian kokatutako panel osagarrietan, bestalde, seinale horretatik eta bertan adierazitako tokira arteko tartea adieraz daiteke. Seinalean bertan ere adieraz daiteke tarte hori, beheko aldean.

159. artikulua. Argibide orokorretako seinaleak.

Hauek dira argibide orokorretako seinaleen izenak eta esanahiak:

S-1. Autobidea. Autobide bat hasten dela adierazten du. Beraz, puntu horretatik aurrera autobideetan zirkulatzeko arau bereziak aplikatzen dira.

Seinale horren ikurrak, edo autobide bat nahikoa hurbil dagoela adieraz dezake, edo autobide batera jotzen duen elkargune bateko adarra adieraz dezake.

S-1 a. Autobia. Autobia bat hasten dela adierazten du. Beraz, puntu horretatik aurrera autobietan zirkulatzeko arau bereziak aplikatzen dira.

Seinale horren ikurrak, edo autobia bat nahikoa hurbil dagoela adieraz dezake, edo autobia batera jotzen duen elkargune bateko adarra adieraz dezake.

S-2. Autobidearen amaiera. Autobide bat amaitzen dela adierazten du.

S-2 a. Autobiaren amaiera. Autobia bat amaitzen dela adierazten du.

S-3. Automobilentzat gordetako bidea. Automobilentzat gordetako bide bat hasten dela adierazten du.

S-4. Automobilentzat gordetako bidearen amaiera. Automobilentzat gordetako bidea amaitzen dela adierazten du.

S-5. Tunela. Tunel bat, azpiko pasagune bat edo tunelaren antzeko bidegune bat hasten dela adierazten du. Izena ere adieraz dezake.

Beheko aldean, tunelak metrotan duen luzera ere adieraz dezake.

S-6. Tunelaren amaiera. Tunel bat, azpiko pasagune bat edo tunelaren antzeko bidegune bat amaitzen dela adierazten du.

S-7. Gomendatutako gehieneko abiadura. Zirkulatzeko behar den gutxi gora-beherako abiadura (kilometroak orduko) gomendatzen du. Abiadura hori ez gainditzeko aholkua ematen du, nahiz eta bidean eta zirkulazioan ageri diren baldintzak, bai eguraldiarenak, bai ingurugiroarenak, onak izan. Seinale hori arriskua adierazten duen seinale baten azpian kokatuta badago, arriskuak hartzen duen bidegunerako balio du gomendioak.

S-8. Gomendatutako gehieneko abiaduraren amaiera. Seinalean adierazitako abiaduran (kilometroak orduko) zirkulatzeko gomendioak hartzen duen bidegunea amaitu dela adierazten du.

S-9. Gomendatutako abiadura-tartea. Seinalean adierazitako gehieneko eta gutxieneko abiaduren artean ibiltzea gomendatzen da, baldin eta bideko eta zirkulazioko baldintzak, bai eguraldiarenak, bai ingurugiroarenak, onak badira.

Seinale hori arriskua adierazten duen seinale baten azpian kokatuta badago, arriskuak hartzen duen bidegunerako balio du gomendioak.

S-10. Gomendatutako abiadura-tartearen amaiera. Gomendatutako abiadura-tartea dioen aurretiko seinalea aplikaziorik gabe gelditzen den tokia adierazten du seinale honek.

S-11. Noranzko bakarreko galtzada. Geziaren norabidean luzatzen den galtzadan, geziak adierazitako noranzkoan zirkulatu behar dute ibilgailuek. Debekatuta dago kontrako noranzkoan zirkulatzea.

S-11 a. Noranzko bakarreko galtzada. Gezien norabidean luzatzen den galtzadan (bi errei), geziak adierazitako noranzkoan zirkulatu behar dute ibilgailuek. Debekatuta dago kontrako noranzkoan zirkulatzea.

S-11 b. Noranzko bakarreko galtzada. Gezien norabidean luzatzen den galtzadan (hiru errei), geziak adierazitako noranzkoan zirkulatu behar dute ibilgailuek. Debekatuta dago kontrako noranzkoan zirkulatzea.

S-12. Noranzko bakarreko galtzada-gunea. Geziaren norabidean luzatzen den galtzada-gunean, geziak adierazitako noranzkoan zirkulatu behar dute ibilgailuek. Debekatuta dago kontrako noranzkoan zirkulatzea.

S-13. Oinezkoentzako pasagunea. Oinezkoentzako pasagune bat dagoela adierazten du.

S-14 a. Oinezkoentzako gaineko pasagunea. Oinezkoentzako gaineko pasagune bat dagoela adierazten du.

S-14 b. Oinezkoentzako azpiko pasagunea. Oinezkoentzako azpiko pasagune bat dagoela adierazten du.

S-15 a, b, c eta d. Irteerarik gabeko galtzadaren aurreseinalea. Sartu diren tokitik baino ezin dute irten ibilgailuek seinalean lauki gorriarekin agertzen den galtzadatik.

S-16. Larrialdian balaztatzeko gunea. Ibilgailu bati balazta-sistemak huts egiten dionean, galtzadatik albo batera, ibilgailua geratzeko egokitutako gune bat dagoela adierazten du.

S-17. Aparkalekua. Ibilgailuak aparkatzeko baimendutako tokia adierazten du. Zenbait ibilgailu-mota irudikatzen duen inskripzio edo ikurrik agertzen bada, ibilgailu-mota horietarako gordetako aparkalekua dela adierazten du. Denbora adierazten duen inskripziorik badago, adierazitako aparkaldiaren iraupena mugatzen du.

S-18. Taxientzako aparkalekua. Taxi libreak eta zerbitzuan daudenak aparkatzeko gordetako lekua adierazten du.

Zenbaki bat agertzen bada, gordetako espazioen kopuru osoa adierazten du.

S-19. Autobus-geralekua. Autobusak gelditzeko gordetako tokia adierazten du.

S-20. Tranbia-geralekua. Tranbiak gelditzeko gordetako tokia adierazten du.

S-21. Mendatetik edo mendi-bidegunetik ibil daitekeenentz. Seinalearen goiko aldean zehaztutako mendatetik edo mendi-bidegunetik ibil daitekeenentz adierazten du.

S-21.1 a, b, c, d eta e. Mendatetik edo mendi-bidegunetik ibil daitekeenentz. 1. panela zuria bada eta “IREKITA” jartzen badu, adierazten du ibilgailu guztiak ibil daitezkeela mugarik gabe; berdea bada, adierazten du mendatetik ibil daitekeela, baina 3.500 kilogramotik gorako baimendutako gehienezko masa duten kamioiek ezin dutela aurreratu; horia bada, adierazten du mendatean ibil daitekeela, 3.500 kilogramotik gorako baimendutako gehienezko masa duten kamioiak eta ibilgailu artikulatuak izan ezik, eta automobilek eta autobusek gehienez 60 kilometroko abiaduran zirkula dezaketela orduko; gorria bada, adierazten du zirkulatzeko nahitaezkoa dela kateak edo pneumatiko bereziak erabiltzea eta, gehienez, orduko 30 kilometroko abiaduran joatea, eta zirkulatzea debekatuta dagoela ibilgailu artikulatu, kamioi eta autobusentzat; eta beltza bada eta “ITXITA” inskripzioa badu, adierazten du errepide horretatik ibilgailu-mota bat ere ezin dela ibili.

S-21.2 a, b, c eta d. Mendatetik edo mendi-bidegunetik ibil daitekeenentz. 2. panela zuria izango da, eta inskripzio hauek izan ditzake: R-306 seinalea 1. panela berdea denean; R-106 eta R-301 seinaleak eta 60 km/h-ko abiadura muga 1. panela horia bada eta R-107 seinalea eta 3,5 tona dioen inskripzioa eta R-412 seinalea 1. panela gorria denean.

S-21.3 a eta b. Mendatetik edo mendi-bidegunetik ibil daitekeenentz. 3. panelak inskripzio bat izan dezake 1. eta 2. paneletako adierazpenak nondik aurrera aplikatzen diren jakinarazteko.

S-22. Noranzkoaren aldaketa maila berean. Noranzkoaren aldaketa maila berean egiteko bidegune bat nahikoa hurbil dagoela adierazten du.

S-23. Ospitalea. Ospitalea dagoela adierazteaz gain, osasun-etxeen inguruetan behar den arreta jartzea komeni dela adierazten die ibilgailuetako gidariei, batez ere zaratarik ez egiteko.

S-24. Argi laburrak nahitaez piztuta erabiltzeko betebeharraren amaiera. Bidegune batean argi laburrak nahitaez piztuta erabiltzeko betebeharra amaitu egin dela adierazten du. Eta argiak itzalita erabil daitezkeela gogoratzen du, baldin eta, ikuspena, ordua edo bideko argitasuna diren modukoak direlako, piztuta eramatea derrigorrezkoa ez bada.

S-25. Noranzkoaren aldaketa, beste maila batean. Nahikoa hurbil irteera bat dagoela adierazten du, eta bertatik noranzkoaren aldaketa egin daitekeela, beste maila batean.

S-26 a, b eta c. Irteerara hurbil. Autobidean, autobian edo automobilentzako bide batean, hurrengo irteera 300, 200 eta 100 bat metrora dagoela adierazten dute, hurrenez hurren.

Irteera ezkerretara egonez gero, marra diagonala goitik behera eta ezkerretik eskuinera joango da, eta galtzadaren ezkerretara kokatuko da seinalea.

S-27. Errepideko laguntza. Istripurik edo matxurarik izanez gero, laguntza eskatzeko erabil daitekeen zutoin edo postua non dagoen adierazten du.

Seinalean bertara zein distantzia dagoen ere adieraz daiteke.

S-28. Egoitza-kalea. Lehenengo eta behin oinezkoentzat izendatu eta berezi egokitutako zirkulazio-guneak adierazten ditu. Zirkulazioko arau berezi hauek aplikatzen dira guneotan: ibilgailuentzako gehieneko abiadura 20 kilometro da orduko; oinezkoei eman behar diete lehentasuna gidariek. Seinaleekin edo marrekin izendatutako tokietan baino ezin izango dira aparkatu ibilgailuak. Oinezkoek zirkulazio-gune osoa erabil dezakete. Onartuta dago eremu horretan jolasak eta kirola egitea. Oinezkoek ez diete alferreko oztoporik jarri behar ibilgailuetako gidariei.

S-29. Egoitza-kalearen amaiera. Berriz ere zirkulazioko arau orokorrak aplikatzen direla adierazten du.

S-30. 30eko gunea. Lehenengo eta behin oinezkoentzat berezi egokitutako zirkulazio-guneak adierazten ditu. Ibilgailuentzako gehieneko abiadura 30 kilometro da orduko. Oinezkoek dute lehentasuna.

S-31. 30eko gunearen amaiera. Berriz ere zirkulazioko arau orokorrak aplikatzen direla adierazten du.

S-32. Teleordainketa. Seinaleztatutako erreitik edo erreietatik doazen ibilgailuek ordainketa dinamikoa edo teleordainketa erabil dezakete bidesaria ordaintzeko, betiere, sistema hori erabiltzeko behar diren bitarteko teknikoak badituzte.

S-33. Ziklo-bidexka. Oinezkoentzako eta zikloentzako bidea dagoela adierazten du. Ibilgailu motordunentzako bidetik aparte dago, eta gune ireki, parke, lorategi edo basoetatik doa.

S-34. Bazterlekua tuneletan. Tuneletan ibilgailua non bazter daitekeen adierazten du, bidea libre uzteko.

S-34 a. Bazterlekua tuneletan. Tuneletan ibilgailua non bazter daitekeen adierazten du, bidea libre uzteko. Larrialdietarako telefonoa du.

160. artikulua. Errei-seinaleak.

Galtzadako errei bat edo gehiagorako araudi berezia adierazten dute errei-seinaleek. Honako hauek aipatuko ditugu:

S-50 a, b, c, d eta e. Adieraziko abiaduraren arabera erreserbatutako erreiak. Hemen adierazten denez, gutxieneko abiadura idatzita duen seinalearen pareko erreitik ibili, abiadura horretan edo azkarrago zirkulatzen ari diren ibilgailuak baino ezin dira ibili. Hala ere, errepideko inguruabarrek aukerarik ematen badiete, eskuineko erreitik zirkulatu behar dute.

Gutxieneko abiadura gordetzeko beharra noiz amaitzen den S-52 edo R-506 seinalearen bitartez adieraziko da.

S-51. Autobusentzat gordetako erreia. Pertsona-taldeak garraiatzeko ez diren ibilgailuetako gidariek debekatuta dute, hain zuzen, seinalean adierazitako erreitik zirkulatzea. Taxi aipamena agertzen bada, ordea, taxiei ere errei horretatik ibiltzeko baimena ematen zaie. Erreiaren kanpoko aldetik dagoen luzetarako bide-marra zuria lerro etena bada, maniobraren bat egiteko erabil daiteke, oro har, delako errei hori; baina inoiz ere ez gelditu, aparkatu, martxaren noranzkoa aldatu edo aurreratzeko. Nolanahi ere, autobusei eman behar zaie lehentasuna, baita taxiei ere, halakorik adierazten bada.

S-52. Zirkulaziorako erreiaren amaiera. Aldez aurretik adierazten du erreia ez dela gehiago erabilgarria izango, eta ezinbestekoa dela erreiz aldatzea.

S-52 a eta b. Zirkulaziorako erreiaren amaiera. Bi noranzkoak dituen galtzadan, aldez aurretik adierazten du errei bat ez dela gehiago erabilgarria izango, baita zein errei-aldaketa egin behar den ere.

S-53. Zirkulaziorako errei batetik bi erreira pasatzea. Zirkulazioaren noranzko batean errei bakarra duen bidegunean, zirkulazioaren noranzko berean, hurrengo bidegunean bi errei egongo direla adierazten du.

S-53 a. Zirkulaziorako errei batetik bi erreira pasatzea; errei bakoitzeko gehieneko abiadura zehazten du. Zirkulazioaren noranzko batean errei bakarra duen bidegunean, zirkulazioaren noranzko berean, hurrengo bidegunean bi errei egongo direla adierazten du. Errei bakoitzean har daitekeen gehieneko abiadura ere adierazten du.

S-53 b. Zirkulaziorako bi erreitik hiru erreira pasatzea. Zirkulazioaren noranzko batean bi errei dituen bidegunean, zirkulazioaren noranzko berean, hurrengo bidegunean hiru errei egongo direla adierazten du.

S-53 c. Zirkulaziorako bi erreitik hiru erreira pasatzea; errei bakoitzeko gehieneko abiadura zehazten du. Zirkulazioaren noranzko batean bi errei dituen bidegunean, zirkulazioaren noranzko berean, hurrengo bidegunean hiru errei egongo direla adierazten du. Errei bakoitzean har daitekeen gehieneko abiadura ere adierazten du.

S-61 a. Bi erreiko galtzadan, bata ezkerrera banatzen da. Hemen adierazten denez, noranzko berean zirkulaziorako bi errei dituen galtzadan, ezkerreko erreia alde horretara banatuko da hurrengo bidegunean.

S-60 b. Bi erreiko galtzadan, bata eskuinera banatzen da. Hemen adierazten denez, noranzko berean zirkulaziorako bi errei dituen galtzadan, eskuineko erreia alde horretara banatuko da hurrengo bidegunean.

S-61 a. Hiru erreiko galtzadan, bata ezkerrera banatzen da. Hemen adierazten denez, noranzko berean zirkulaziorako hiru errei dituen galtzadan, ezkerreko erreia alde horretara banatuko da hurrengo bidegunean.

S-61 b. Hiru erreiko galtzadan, bata eskuinera banatzen da. Hemen adierazten denez, noranzko berean zirkulaziorako hiru errei dituen galtzadan, eskuineko erreia alde horretara banatuko da hurrengo bidegunean.

S-62 a. Lau erreiko galtzadan, bata ezkerrera banatzen da. Hemen adierazten denez, noranzko berean zirkulaziorako lau errei dituen galtzadan, ezkerreko erreia alde horretara banatuko da hurrengo bidegunean.

S-62 b. Lau erreiko galtzadan, bata eskuinera banatzen da. Hemen adierazten denez, noranzko berean zirkulaziorako lau errei dituen galtzadan, eskuineko erreia alde horretara banatuko da hurrengo bidegunean.

S-63. Lau erreiko galtzada bitan banatzen da. Hemen adierazten denez, noranzko berean zirkulaziorako lau errei dituen galtzadan, ezkerreko bi erreiak ezkerrera banatuko dira eta eskuineko bi erreiak eskuinera banatuko dira hurrengo bidegunean.

S-64. Bizikleta-erreia edo txirrindularientzako bidea galtzadaren ondoan. Bide gorriko seinalea duen erreia zikloek bakarrik erabil dezaketela adierazten du. Geziek galtzadaren errei-kopurua eta horien noranzkoa adieraziko dute.

161. artikulua. Zerbitzu-seinaleak.

Bide-erabiltzaileek erabil ditzaketen zerbitzuen berri ematen dute zerbitzu-seinaleek. Hona hemen zerbitzu-seinaleon izenak eta esanahiak:

S-100. Sorospen-postua. Seinale honek adierazten du ofizialtasunez onartutako zentroa dagoela larrialdiko sendaketak egiteko.

S-101. Anbulantzia-gunea. Seinale honek adierazten du zirkulazioko istripuetan zauritutakoak sendatu eta eramateko anbulantzia-zerbitzua dagoela gau eta egun.

S-102. Ibilgailuen azterketa teknikorako zerbitzua. Seinale honek adierazten du ibilgailuen azterketa teknikoa (IAT) egiteko gunea dagoela.

S-103. Konponketa-tailerra. Seinale honek adierazten du ibilgailuak konpontzeko tailerra dagoela.

S-104. Telefonoa. Seinale honek adierazten du telefonoa dagoela.

S-105. Gasolindegia. Seinale honek adierazten du gasolindegia dagoela.

S-106. Konponketa-tailerra eta gasolindegia. Seinale honek adierazten du konponketa-tailerra eta gasolindegia dituen instalazioa dagoela.

S-107. Kanpalekua. Seinale honek adierazten du kanpatzeko erabil daitekeen lekua dagoela (kanpalekua).

S-108. Ura. Seinale honek adierazten du ur-iturria dagoela.

S-109. Leku ikusgarria. Seinale honek adierazten du leku ikusgarria dagoela, edo bertatik ikus daitekeela.

S-110. Hotela edo ostatua. Seinale honek adierazten du hotela edo ostatua dagoela.

S-111. Jatetxea. Seinale honek adierazten du jatetxea dagoela.

S-112. Kafetegia. Seinale honek adierazten du taberna edo kafetegia dagoela.

S-113. Karabanetarako gunea. Seinale honek adierazten du karabanekin kanpatzeko erabil daitekeen lursaila dagoela.

S-114. Askari-tokia. Seinale honek adierazten du janari-edariak hartzeko erabil daitekeen tokia dagoela.

S-115. Oinezko ibilaldietarako abiapuntua. Seinale honek adierazten du oinezko ibilaldiak hasteko toki egokia dagoela.

S-116. Kanpamentua eta karabanetarako gunea. Seinale honek adierazten du kanpin-dendekin edo karabanekin kanpatzeko tokia dagoela.

S-117. Gazteentzako aterpetxea. Seinale honek adierazten du gazte-elkarteek erabiltzeko aterpetxea dagoela.

S-118. Turismo-bulegoa. Seinale honek adierazten du turismo-bulegoa dagoela.

S-119. Mugatutako arrantza-esparrua. Seinale honek adierazten du baimen berezia behar dela ibai- edo laku-gune horretan arrantzan egiteko.

S-120. Parke nazionala. Seinale honek adierazten du parke nazionala dagoela, izena agertzen ez bada ere.

S-121. Monumentua. Seinale honek adierazten du monumentu izendatutako historiako edo arteko lanen bat dagoela.

S-122. Beste zerbitzu batzuk. Seinale hau orokorra da beste edozein zerbitzutarako; lauki zuriaren barruan adierazi behar da zerbitzua zein den.

S-123. Atseden-gunea. Seinale honek adierazten du atseden-gunea dagoela.

S-124. Tren-erabiltzaileentzako aparkalekua. Seinale honek adierazten du tren-geltoki batekin lotutako aparkaleku-gunea dagoela. Bidaiaren zati bat trenez eta bestea beren ibilgailuarekin egiten duten erabiltzaileen ibilgailuak aparkatzeko da batez ere.

S-125. Azpiko trenetako erabiltzaileentzako aparkalekua. Seinale honek adierazten du azpiko tren-geltoki batekin lotutako aparkaleku-gunea dagoela. Bidaiaren zati bat azpiko trenez eta bestea beren ibilgailuarekin egiten duten erabiltzaileen ibilgailuak aparkatzeko da batez ere.

S-126. Autobus-erabiltzaileentzako aparkalekua. Seinale honek adierazten du autobus-geltoki batekin edo autobus-terminal batekin lotutako aparkaleku-gunea dagoela. Bidaiaren zati bat autobusez eta bestea beren ibilgailuarekin egiten duten erabiltzaileen ibilgailu pribatuak aparkatzeko da batez ere.

S-127. Zerbitzugunea. Autopista eta autobietan zerbitzugune bat dagoela adierazten du.

162. artikulua. Orientazio-seinaleak.

Hauxe da orientazio-seinaleen sailkapena: aurreseinaleak; norabide-seinaleak; errepideak ezagutzeko seinaleak; kokapen-seinaleak; berrespen-seinaleak; herrietan bakarrik erabiltzeko seinaleak.

Aurreseinaleak. Elkarguneetatik distantzia egokira kokatu behar dira aurreseinaleak, eraginik handiena izan dezaten, bai egunez eta bai gauez; horretarako, ordea, bideen eta zirkulazioaren egoerak hartu behar dira kontuan, batez ere ibilgailuen ohiko abiadura, eta seinaleok ikusteko behar den distantzia. Herrietan 50 metrora arte gutxitu daiteke distantzia hori, baina autobideetan eta autobietan 500 metrokoa izan behar da gutxienez. Behin baino gehiagotan ager daitezke halako seinaleak. Eta seinalearen gainean kokatutako panel osagarrien bidez adieraz daiteke seinalearen eta elkargunearen arteko distantzia; edo, bestela, seinalearen barruan goiko aldean ere adieraz daiteke distantzia hori.

Hauek dira aurreseinaleen izenak eta esanahiak:

S-200. Biribilgunea; aurreseinalea. Hurrengo biribilguneko irteera guztien norabideak adierazten ditu; inskripzioren bat hondo urdinaren gainean agertzen bada, irteera horretatik autobide edo autobia batera joaten dela esan nahi du.

S-220. Errepide arrunt baterako norabideak; aurreseinalea. Errepide arrunt batean, hurrengo elkarguneko adar guztien norabideak adierazten ditu, adarren batek errepide arrunt batera jotzen badu.

S-222. Autobide baterako edo autobia baterako norabideak; aurreseinalea. Errepide arrunt batean, hurrengo elkarguneko adar guztien norabideak adierazten ditu, adarren batek autobide edo autobia batera jotzen badu.

S-222 a. Autobide baterako edo autobia baterako norabideak eta errepide arruntaren norabidea; aurreseinalea. Errepide arrunt batean, hurrengo elkarguneko adar guztien norabideak adierazten ditu, adarren batek autobide edo autobia batera jotzen badu. Errepide arruntaren norabidea ere adierazten du.

S-225. Edozein errepidetarako norabideak; aurreseinalea, autobide batean edo autobia batean. Autobide batean edo autobia batean, hurrengo elkarguneko adar guztien norabideak adierazten ditu. Lotunearen eta adarraren distantzia, zenbakia eta, beharrezkoa bada, hizkia ere adierazten ditu.

S-230. Errepide arrunt bateko galtzadaren gaineko seinaleekin beste errepide arrunt baterako egindako aurreseinalea. Hurrengo irteera-adarraren norabideak adierazten ditu, baita distantzia ere.

S-230 a. Errepide arrunt bateko galtzadaren gaineko seinaleekin beste errepide arrunt baterako egindako aurreseinalea; baita errepide arruntaren norabidea ere. Hurrengo irteera-adarraren norabideak adierazten ditu, baita distantzia ere. Errepide arruntaren norabidea ere adierazten du.

S-232. Errepide arrunt bateko galtzadaren gaineko seinaleekin autobide baterako edo autobia baterako egindako aurreseinalea. Hurrengo irteera-adarraren norabideak adierazten ditu, baita distantzia ere.

S-232 a. Errepide arrunt bateko galtzadaren gaineko seinaleekin autobide baterako edo autobia baterako egindako aurreseinalea; baita errepide arruntaren norabidea ere. Hurrengo irteera-adarraren norabideak adierazten ditu, baita distantzia ere. Errepide arruntaren norabidea ere adierazten du.

S-235. Autobide bateko edo autobia bateko galtzadaren gaineko seinaleekin edozein errepidetarako egindako aurreseinalea. Hurrengo irteera-adarraren norabideak adierazten ditu, baita distantzia eta lotunearen zenbakia ere.

S-235 a. Autobide bateko edo autobia bateko galtzadaren gaineko seinaleekin edozein errepidetarako egindako aurreseinalea; baita autobidearen edo autobiaren norabidea ere. Hurrengo irteera-adarraren norabideak adierazten ditu, baita distantzia eta lotunearen zenbakia ere. Autobidearen edo autobiaren norabidea ere adierazten du.

S-242. Autobideko edo autobiako aurreseinalea, edozein errepidetarako bi irteera oso hurbil daudela adierazteko. Autobideko edo autobiako elkarren segidako bi irteeretako adarren norabideak adierazten ditu, baita distantzia, lotunearen zenbakia eta irteera bakoitzaren hizkia ere.

S-242 a. Autobideko edo autobiako aurreseinalea, edozein errepidetarako bi irteera oso hurbil daudela adierazteko; baita autobidearen edo autobiaren norabidea ere. Autobideko edo autobiako elkarren segidako bi irteeretako adarren norabideak adierazten ditu, baita distantzia, lotunearen zenbakia eta irteera bakoitzaren hizkia ere. Autobidearen edo autobiaren norabidea ere adierazten du.

S-250. Ibilbidea adierazteko aurreseinalea. Geziak adierazitako norabidea hartzeko ezinbestean jarraitu beharreko ibilbidea adierazten du.

S-260. Erreiak adierazteko aurreseinalea. Seinaleztatutako erreietatik zirkulatzen ari diren erabiltzaileek hurrengo elkargunean hartu ahal izango dituzten norabide bakarrak adierazten ditu.

S-261. Zerbitzu-gunea adierazteko aurreseinalea, errepide arruntean. Errepide arruntean, zerbitzu-gune baterako irteera nahikoa hurbil dagoela adierazten du.

S-263. Zerbitzu-gunea adierazteko aurreseinalea, autobidean edo autobian, beste irteera batekin batera. Autobidean edo autobian, zerbitzu-gune baterako irteera nahikoa hurbil dagoela adierazten du; irteera horretatik herri bat edo gehiagotara ere irten daiteke.

S-263 a. Zerbitzu-gunea adierazteko aurreseinalea, autobidean edo autobian; irteera bakarra dauka. Autobidean edo autobian, zerbitzu-gune baterako irteera nahikoa hurbil dagoela adierazten du.

S-264. Zerbitzu-bidea adierazteko aurreseinalea, errepide arruntean. Errepide arruntean, zerbitzu-bide batera joateko irteera nahikoa hurbil dagoela adierazten du, azaldutako zerbitzuetara bertatik iristeko.

S-266. Zerbitzu-bidea adierazteko aurreseinalea, autobidean edo autobian, beste irteera batekin batera. Autobidean edo autobian, zerbitzu-bide baterako irteera nahikoa hurbil dagoela adierazten du, azaldutako zerbitzuetara bertatik iristeko; irteera horretatik herri bat edo gehiagotara ere irten daiteke.

S-266 a. Zerbitzu-bidea adierazteko aurreseinalea, autobidean edo autobian; irteera bakarra dauka. Autobidean edo autobian, zerbitzu-bide batera joateko irteera nahikoa hurbil dagoela adierazten du, azaldutako zerbitzuetara bertatik iristeko.

S-270. Bi irteera oso hurbil daudela adierazteko aurreseinalea. Elkarren jarraian bi irteera oso hurbil daudela adierazten du. Bien artean tarte nahikorik ez dagoenez, irteera bakoitzerako ezin da orientazio-seinale apartekorik jarri.

Hain zuzen, justu aurreko aurreseinaleei dagozkienak dira hizkiak edo, halakorik bada, zenbakiak.

S-271. Zerbitzuguneen aurreseinalea. Autopista eta autobietan, zerbitzuguneetarako irteera adierazten du.

Hauek dira norabide-seinaleen izenak eta esanahiak:

S-300. Errepide arrunteko ibilbidean dauden herriak. Errepide arrunt bateko ibilbidean kokatutako herrien izenak adierazten ditu, baita herriotara joateko bidearen noranzkoa ere. Seinalearen barruko laukitxoan zehazten dira errepidearen maila eta zenbakia; eta seinalearen barruan idatzitako zenbakiekin, ordea, kilometrotan dagoen distantzia adierazten da.

S-301. Autobideko edo autobiako ibilbidean dauden herriak. Autobide bateko edo autobia bateko ibilbidean kokatutako herrien izenak adierazten ditu, baita herriotara joateko bidearen noranzkoa ere. Errepidearen maila eta zenbakia seinalearen barruko laukitxoan zehazten dira. Seinalearen barruan idatzitako zenbakiekin, ordea, kilometrotan dagoen distantzia adierazten da.

S-310. Ibilbide bat baino gehiagotan dauden herriak. Geziak adierazitako noranzkoan aurkitzen diren errepideak eta herriak adierazten ditu.

S-320. Errepide arrunteko ibilbidean dauden toki interesgarriak. Errepide arrunt bateko ibilbidean kokatutako toki interesgarriak adierazten ditu, herriak izan gabe. Seinalearen barruan idatzitako zenbakiekin, ordea, kilometrotan dagoen distantzia adierazten da.

S-321. Autobideko edo autobiako ibilbidean dauden toki interesgarriak. Autobide bateko edo autobia bateko ibilbidean kokatutako toki interesgarriak adierazten ditu, herriak izan gabe. Seinalearen barruan idatzitako zenbakiekin, berriz, kilometrotan dagoen distantzia adierazten da.

S-322. Txirrindularientzako bide edo ziklo-bidexka baterako norabidea adierazten duen seinalea. Geziak adierazten duen norabidean txirrindularientzako bide edo ziklo-bidexka bat dagoela jakinarazten du. Seinalearen barruan agertzen den zenbakia distantzia adierazten du kilometrotan.

S-341. Errepide arrunt batera berehala irteteko norabide-seinalea. Autobidetik edo autobiatik errepide arrunt batera irteteko tokia adierazten du. Lotunearen zenbakia adierazten du bertan agertzen den zenbakiak, eta bat dator errepideko kilometro-puntuarekin.

S-342. Autobide batera edo autobia batera berehala irteteko norabide-seinalea. Autobidetik edo autobiatik beste autobide edo autobia batera irteteko tokia adierazten du. Lotunearen zenbakia adierazten du bertan agertzen den zenbakiak, eta bat dator errepideko kilometro-puntuarekin.

S-344. Zerbitzu-gune batera edo zerbitzu-bide batera berehala irteteko norabide-seinalea. Edozein errepidetatik zerbitzu-gune batera edo zerbitzu-bide batera irteteko tokia adierazten du.

S-347. Zerbitzu-gune batera edo zerbitzu-bide batera berehala irteteko norabide-seinalea, autobide baterako edo autobia baterako irteerarekin batera. Edozein errepidetatik zerbitzu-gune batera edo zerbitzu-bide batera irteteko tokia adierazten du. Irteera horretatik autobide batera edo autobia batera ere irten daiteke.

S-348 a. Helmuga-seinalea, desbideratzeko bidean. Desbideratzeko behin-behineko ibilbidetik, eta geziak adierazitako noranzkoari jarraituz, seinalean zehaztutako helmugara iristen dela adierazten du.

S-348 b. Helmuga-seinale aldakorra. Geziak adierazitako noranzkoari jarraituz, seinalean zehaztutako helmugara iristen dela adierazten du.

S-350. Galtzadaren gaineko seinalea, errepide arruntean. Errepide arrunt baterako hurre-hurreko irteera. Errepide arruntean, irteera-adarra hasten den tokian, hurre-hurreko irteeratik eta errepide arruntari jarraituz aurkitzen diren herrien izenak eta, hala badagokio, errepidearen zenbakia adierazten ditu.

S-351. Galtzadaren gaineko seinalea, autobidean eta autobian. Errepide arrunt baterako hurre-hurreko irteera. Autobidean eta autobian, edozein errepidetako irteera-adarra hasten den tokian, hurre-hurreko irteeratik eta errepide arruntari jarraituz aurkitzen diren herrien izenak eta, hala badagokio, errepidearen zenbakia adierazten ditu. Lotunearen eta adarraren zenbakia eta hizkia ere adierazten ditu, hizkirik badu.

S-354. Galtzadaren gaineko seinalea, errepide arruntean. Autobide baterako edo autobia baterako hurre-hurreko irteera. Errepide arruntean, irteera-adarra hasten den tokian, hurre-hurreko irteeratik eta autobideari edo autobiari jarraituz aurkitzen diren herrien izenak eta autobidearen edo autobiaren zenbakia adierazten ditu, baldin eta zenbakirik badute.

S-355. Galtzadaren gaineko seinalea, autobidean eta autobian. Autobide baterako edo autobia baterako hurre-hurreko irteera. Irteera-adarra hasten den tokian, hurre-hurreko irteeratik eta autobideari edo autobiari jarraituz aurkitzen diren herrien izenak eta, hala badagokio, autobidearen edo autobiaren zenbakia adierazten ditu. Lotunearen eta adarraren zenbakia eta hizkia ere adierazten ditu, hizkirik badu.

S-360. Galtzadaren gaineko seinaleak, errepide arruntean. Errepide arrunt baterako hurre-hurreko irteera; baita errepide arruntaren norabidea ere. Errepide arruntean, beste errepide arrunt baterako hurre-hurreko irteeratik joanda aurkitzen diren herrien izenak adierazten ditu. Errepide arruntaren norabidea eta zenbakia ere adierazten ditu.

S-362. Galtzadaren gaineko seinaleak, errepide arruntean. Autobide baterako edo autobia baterako hurre-hurreko irteera; baita errepide arruntaren norabidea ere. Errepide arruntean, autobide edo autobia baterako hurre-hurreko irteeratik joanda aurkitzen diren herrien izenak adierazten ditu. Errepide arruntaren norabidea ere adierazten du.

S-366. Galtzadaren gaineko seinaleak, autobidean edo autobian. Errepide arrunt baterako hurre-hurreko irteera; baita autobidearen edo autobiaren norabidea ere. Autobidean edo autobian, errepide arrunt baterako hurre-hurreko irteeratik joanda aurkitzen diren herrien izenak adierazten ditu, baita lotunearen zenbakia eta adarraren hizkia ere, hala badagokio. Autobidearen edo autobiaren norabidea ere adierazten du.

S-368. Galtzadaren gaineko seinaleak, autobidean edo autobian. Beste autobide edo autobia baterako hurre-hurreko irteera; baita autobidearen edo autobiaren norabidea ere. Autobidean edo autobian, beste autobide edo autobia baterako hurre-hurreko irteeratik joanda aurkitzen diren herrien izenak adierazten ditu, baita lotunearen zenbakia eta adarraren hizkia ere, hala badagokio. Autobidearen edo autobiaren norabidea ere adierazten du.

S-371. Galtzadaren gaineko seinaleak, errepide arruntean. Errepide arrunterako hurre-hurreko bi irteera elkarrengandik oso hurbil; baita errepide arruntaren norabidea ere.

S-373. Galtzadaren gaineko seinaleak, autobidean edo autobian. Errepide arrunterako hurre-hurreko bi irteera elkarrengandik oso hurbil; baita autobidearen edo autobiaren norabidea ere. Autobidean edo autobian, elkarren segidako bi irteeretako adarren norabideak adierazten ditu, baita bigarrenerako distantzia, lotunearen zenbakia eta irteera bakoitzaren hizkia ere. Autobidearen edo autobiaren norabidea ere adierazten du.

S-375. Galtzadaren gaineko seinaleak, autobidean edo autobian. Beste autobide edo autobia baterako hurre-hurreko bi irteera elkarrengandik oso hurbil; baita autobidearen edo autobiaren norabidea ere. Autobidean edo autobian, elkarren segidako bi irteeretako adarren norabideak adierazten ditu, baita bigarrenerako distantzia, lotunearen zenbakia eta irteera bakoitzaren hizkia ere. Autobidearen edo autobiaren norabidea ere adierazten du.

Errepideen izena edo zenbakia erabiliz egingo dira errepideak ezagutzeko seinaleak. Zenbakiak osatzeko, zifrak, hizkiak edo bietakoak erabil daitezke, eta lauki zuzen baten barruan edo ezkutu baten barruan sartuko dira.

S-400. Europako ibilbidea. Europako sareko ibilbidea dela ezagutarazten du.

S-410. Autopista eta autobidea. Autopista edo autobidea dela ezagutarazten du. Autonomia-erkidego batekoa bada autobidea, A hizkiaz gain, eta dagokion zenbakiaren ondoren edo seinalearen gainean, panel osagarri batean, autonomia-erkidegoa ezagutarazteko siglak ere jar daitezke. Autopista edo autobia ez diren errepideak ez dira inoiz A hizkiarekin identifikatuko. Autopista edo autobia ingurabide edo saihesbide bat bada, A hizkiaren ordez hiriari dagozkion hizkiak jarri ahal izango dira, Sustapen eta Barne Ministerioek horretarako ezarritako kodeari jarraituz.

S-410 a. Ordainpeko autobidea. Ordainpeko autobideak identifikatzen ditu.

S-420. Estatuko sare orokorreko errepidea. Estatuko sare orokorreko errepideak identifikatzen ditu autopista edo autobide ez direnean.

S-430. Autonomia-erkidegoko lehen mailako errepidea. Identifikazio-siglek adierazten duten autonomia-erkidegoko sareko lehen mailako errepideak identifikatzen ditu, autopista edo autobia ez direnean.

S-440. Autonomia-erkidegoko bigarren mailako errepidea. Identifikazio-siglek adierazten duten autonomia-erkidegoko sareko bigarren mailako errepideak identifikatzen ditu, autopista edo autobia ez direnean.

S-450. Autonomia-erkidegoko hirugarren mailako errepidea. Identifikazio-siglek adierazten duten autonomia-erkidegoko sareko hirugarren mailako errepideak identifikatzen ditu, autopista edo autobia ez direnean.

Kokapen-seinaleak. Kokapen-seinaleak honetarako erabil daitezke: bi estaturen arteko mugak adierazteko, edo estatu barruko bi unitate administratiboren arteko mugak, herri baten izena, ibai bat, portu bat, toki bat, edo antzeko beste inguruabarren bat adierazteko.

Hauek dira kokapen-seinaleen izenak eta esanahiak:

S-500. Herriko sarrera. Toki horretatik aurrera, herriko zirkulazioari dagozkion arauak daude indarrean.

S-510. Herriko irteera. Toki horretatik aurrera, ezin dira ezarri herriko zirkulazioari dagozkion arauak.

S-520. Bideko gune berezi baten kokapena. Bidean interes orokorreko toki bat dagoela adierazten du.

S-540. Probintziaren muga. Toki horretatik aurrera, bidea probintzia batean sartzen dela adierazten du.

S-550. Autonomia-erkidegoaren muga. Toki horretatik aurrera, bidea autonomia-erkidego batean sartzen dela adierazten du.

S-560. Autonomia-erkidegoaren eta probintziaren muga. Toki horretatik aurrera, bidea autonomia-erkidego eta probintzia batean sartzen dela adierazten du.

S-570. Autobide eta autobiako kilometro-mugarria. Seinalearen goiko aldean identifikatutako autobide edo autobiaren kilometro-puntua adierazten du.

S-570 a. Ordainpeko autobideko kilometro-mugarria. Seinalearen goiko aldean identifikatutako ordainpeko autobidearen kilometro-puntua adierazten du.

S-571. Europar ibilbide bateko zati den autobide edo autobiako kilometro-mugarria. Europar ibilbide bateko zati den autobide edo autobiaren kilometro-puntua adierazten du. Bidearen identifikazioa seinalearen goiko aldean agertzen da.

S-572. Errepide arrunt bateko kilometro-mugarria. Errepide arrunt baten kilometro-puntua adierazten du. Bidearen identifikazioa seinalearen goiko aldean agertzen da, kasuan kasuko errepideari dagokion koloreko hondoaren gainean idatzita.

S-573. Europar ibilbideko kilometro-mugarria. Europar ibilbide bateko zati den errepide arrunt baten kilometro-puntua adierazten du. Bidea seinalearen goiko aldean agertzen diren hizki eta zenbakien bitartez identifikatuko da.

S-574. Miriametro-mugarria autobidean edo autobian. Autobide edo autobia batean, hamarreko multiploa den kilometro-puntua adierazten du.

S-574 a. Miriametro-mugarria errepide arruntean. Errepide arrunt batean, hamarreko multiploa den kilometro-puntua adierazten du.

S-574 b. Miriametro-mugarria ordainpeko autobidean. Ordainpeko autobide batean, hamarreko multiploa den kilometro-puntua adierazten du.

S-575. Miriametro-mugarria. Autobide ez den bide baten kilometro-puntua adierazten du; puntu hori hamarreko multiploa da.

Kolorea kasuan kasuko errepide-sareari dagokiona izango da.

Gogorarazteko jartzen dira berrespen-seinaleak; hain zuzen, aginpidea duten agintariek egoki iritziz gero, esaterako, herri handietako irteeretan, bidearen norabidea adierazteko.

Distantziak adierazten badira, gainera, herriaren izenaren ondoren jarriko dira zifrak.

Hauek dira berrespen-seinaleen izenak eta esanahiak:

S-600. Errepide arrunteko ibilbidean aurkitzen diren herriak berresteko seinaleak. Errepide arruntean, herrien izenak eta bertara arteko distantziak adierazten ditu kilometrotan.

S-602. Autobideko edo autobiako ibilbidean aurkitzen diren herriak berresteko seinaleak. Autobidean edo autobian, herrien izenak eta bertara arteko distantziak adierazten ditu kilometrotan.

Herrietan berariaz erabiltzeko seinaleak. Moduluak dira, eta banaka edo beste batzuekin batera erabiltzen dira; bertan aipatutako tokietara iristeko, geziaren noranzkoari jarraitu behar zaiola adierazten dute. Hauek dira seinaleon izenak eta esanahiak:

S-700. Herri barruko bide-sareko lekuak. Bide-sareko kale, hiribide, plaza, biribilgune edo beste edozein punturen izenak adierazten ditu.

S-710. Bidaiarientzako leku interesgarriak. Bidaiarientzako leku interesgarriak adierazten ditu; hala nola, geltokiak, aireportuak, portuetan untziratzeko guneak, hotelak, kanpamenduak, turismo-bulegoak eta automobil-klubak.

S-720. Kirol edo jolaserako leku interesgarriak. Kirol edo jolaserako berezi interesgarri diren lekuak adierazten ditu.

S-730. Geografia edo ekologiarako leku interesgarriak. Geografia edo ekologiaren aldetik berezi interesgarri diren lekuak adierazten ditu.

S-740. Monumentuak edo kulturaren aldetik interesgarriak diren lekuak. Orokorrean, kulturarako interesgarriak diren lekuak adierazten ditu, monumentuak edo historia edo arteko guneak direlako.

S-750. Industria-guneak. Kamioiak, salgaiak eta, orokorrean, industriako trafiko astuna nabarmen erakartzen dituzten guneak adierazten ditu.

S-760. Autobideak eta autobiak. Autobideak eta autobiak eta horietatik joanda aurkitzen diren lekuak adierazten ditu.

S-770. Bestelako leku eta bideak. Autobide edo autobia ez diren errepideak, errepide horietatik joanda aurki daitezkeen herriak, eta S-700 seinaletik S-760 seinalera bitartekoetan jaso gabe egon eta interes publikokoak diren beste leku batzuk adierazten ditu.

163. artikulua. Panel osagarriak.

Panel osagarriek zehaztu egiten dute osatzen duten seinalearen esanahia. Hauek dira seinale horien izenak eta esanahiak:

S-800. Arriskua edo agindua hasterainoko tartea. Seinalea dagoen lekutik arriskua edo seinaleko agindua agintzen hasterainoko tartea adierazten du. Galtzada-estugunea adierazten duen arrisku-seinalearen azpian aurkitzen bada, estugunearen zabalera librea adierazi ahal izango da bertan.

S-810. Arriskutsua den edo agindupean dagoen bidegunearen luzera. Arriskutsua den edo agindupean dagoen bidegunearen luzera adierazten du.

S-820 eta S-821. Debekuaren eremua, alde batera. Debeku-seinale baten azpian kokatuta, debekuaren ezarpen-eremua adierazten du, beti ere geziaren noranzkoan.

S-830. Debekuaren eremua, alde bietara. Debeku-seinale baten azpian kokatuta, debekuaren ezarpen-eremuak adierazten ditu, beti ere gezietan adierazitako noranzkoetan.

S-840. Nahitaez geratzeko aurreseinalea. Utzi pasatzen seinalearen azpian kokatuta, hurrengo elkarguneko Nahitaez geratu edo Stop seinaleak zenbateko tartera dauden adierazten du.

S-850etik S-853ra. Ibilbide honek lehentasuna du. R-3 seinalearen panel gehigarria da, eta ibilbide honek lehentasuna duela adierazten du.

S-860. Orokorra. Seinale edo semafororen baten azpian kokatuta egongo da, eta bertako informazioa argitu edo zehazteko izango da.

S-870. Seinalizazioa aplikatzea. Debekua edo agindua ezartzen duen seinalearen azpian jarrita, adierazten du seinalea gaziarekin gutxi gorabehera bat datorren norabidean dagoen irteerari dagokiola, ez beste ezeri.

Beste edozein seinaleren azpian jarrita, adierazten du seinalea irteera-adarrean bakarrik aplikatzen dela.

S-880. Seinalizazioa ibilgailu jakin batzuei aplikatzea. Dagokion seinale bertikalaren azpian jarrita, adierazten du seinalea panelean agertzen diren ibilgailuei bakarrik dagokiela, hau da, kamioiei, ibilgailu atoidunei, autobusei edo zikloei.

S-890. Seinale bertikal baten panel osagarria. Seinale bertikal baten azpian jarrita, adierazten du seinalea panelean irudikatzen den egoerarako dela, adibidez, elurra, euria edo lainoa egiten duenerako.

164. artikulua. Beste seinale batzuk.

Hona hemen beste argibide-seinale batzuk:

S-900. Sute-arriskua. Sua pizteak arriskua sortzen duela adierazten du.

S-910. Su-itzalgailua. Su-itzalgailua dagoela jakinarazten du.

S-920. Espainiako sarrera. Beste herrialde batetik datorren errepidetik Espainiako lurraldean sartu dela adierazten du.

S-930. Herrialdearen izena. Errepidea zein herrialdetara doan adierazten du. Azpian agertzen den zenbakiak mugarainoko tartea adierazten du.

S-940. Espainiako abiadura-mugak. Espainiako errepide-mota guztietan eta hirietan dauden abiadura-muga orokorrak adierazten ditu.

S-950. Errepideei buruzko informazioa emateko irratien frekuentzia. Informazioa jasotzeko, irrati-hargailua zein frekuentziatan jarri behar den adierazten du.

S-960. Larrialdiko telefonoa. Seinale honek adierazten du larrialdiko telefonoa dagoela.

S-970. Bazterlekua. Bazterlekuan su-itzalgailua eta larrialdiko telefonoa dagoela adierazten du.

S-980. Larrialdietarako irteerak. Seinale honek larrialdietarako irteera non dagoen adierazten du.

S-990. Tuneletan larrialdietarako irteera erakusten duen gezi-kartela. Larrialdi-irteerarako norabidea eta distantzia adierazten du.

165. artikulua. Argibide-seinaleen taxua.

Zirkulazioko seinaleen zerrenda ofizialean agertzen dira argibide-seinaleen forma, kolore, diseinu, ikur, esanahi eta neurriak.

Araudi honen I. eranskinean ere azaltzen dira seinaleon forma, ikur eta izenak.

5. ATALA. BIDE-MARRAK

166. artikulua. Xedea eta motak.

Zoladura gaineko marrek, hau da, bide-marrek, zirkulazioa arautzea dute helburu, eta bide-erabiltzaileei oharrak egin edo berentzat lagungarri izatea. Erabili, bai bakarrik, bai seinaleztatzeko beste baliabide batzuekin batera erabil daitezke, azken horien informazioa indartu edo zehazteko.

Bide-marrak honelakoak izan daitezke: luzetarako marra zuriak, zeharkako marra zuriak, zirkulazioko seinale horizontalak, beste marra eta inskripzio zuri batzuk eta beste kolore batzuetako marrak.

167. artikulua. Luzetarako marra zuriak.

Hauek dira luzetarako marra zurien izenak eta esanahiak:

a) Luzetarako marra etengabea. Galtzadaren gainean lerro etengabe bat badago, horrek esan nahi du gidari batek ere ezin duela zeharkatu, ez ibilgailuarekin, ez animaliekin; era berean, ezin du ibilgailuarekin lerroaren gainetik zirkulatu, ez eta marraren ezkerretik ere, zirkulazioaren bi noranzkoak banatzeko jarrita dagoenean.

Elkarren ondoko bi lerro etengabez egindako luzetarako marrak ere esanahi berbera du.

Galtzadaren gainean margotutako lerro zuri etengabeak errei berezi batean gaudela ere adieraz dezake. Kasu horretan, errei horretatik doazen ibilgailuek marra zeharkatu dezakete, beharrezko arreta jarrita, dena delako maniobra egiteko edo iritsi nahi duten destinora bideratzeko errei hori utzi behar badute. Marra hau orokorra baino nabarmen zabalagoa da.

b) Luzetarako marra etena.

Galtzadako luzetarako marra etenak erreiak bereizteko dira, zirkulazioa zuzendu ahal izateko; gidari batek ere ezin du marraren gainetik zirkulatu, ez ibilgailuarekin, ez animaliekin, salbu eta beharrezkoa bada eta zirkulazioaren segurtasunak aukerarik uzten badu, galtzadako erreiak estuak direnean (3 metro baino estuagoak).

Luzetarako marra etenak, bestalde, helburu hauek ere izan ditzake lehengokoez gain:

1. Luzetarako marra etengabe batera hurbiltzen ari den gidariari marra horrek ezartzen duen debekua iragartzeko izan daiteke, edo arrisku berezia sortzen duen bideguneren batetik hurbil dagoela iragartzeko; halako kasuetan, ordea, orokorrean baino nabarmen laburragoa izango da lerroan dauden marren arteko tartea.

2. Errei berezi bat dagoela adierazteko ere izan daiteke luzetarako marra etena (ibilgailu-mota zehazteko, sartzeko edo irteteko, edo bestelakoren bat); halako kasuetan, ordea, orokorrean baino nabarmen zabalagoa izango da marra bera.

c) Luzetarako marra eten bikoitzak.

Lerro etenen artean kasu berezia da hau: marra bikoitzekin errei bat bi aldeetatik mugatzen bada, errei hori itzulgarria dela esan nahi du; hau da, erreiko semaforoen edo beste bitarteko baten bidez, noranzko batean zein bestean egon daitekeela araututa zirkulazioa.

d) Luzetarako marra etengabeak, etenei itsatsiak.

Luzetarako lerro etengabe bat beste lerro eten bati itsatsita dagoenean, gidariek ez dute kontuan izan behar zirkulatzerakoan beren aldetik daukaten lerroa baino.

Marra hauek zirkulazio-noranzko desberdinak bereizten dituztenean, xedapen honekin ez zaie debekurik ezartzen gidariei aurreratu ondoren galtzadako ohiko aldera itzultzeko.

e) Elkarguneko erakus-marrak.

Gidariei elkarguneetan maniobra zehatzen bat nola egin behar duten adierazteko dira.

f) Bazter-lerroak eta aparkalekuko lerroak.

Artikulu honen ondorioetarako, ez dira kontuan hartuko galtzadako ertzak edo aparkalekuak mugatzen dituzten luzetarako marrak, 170. artikuluan zehaztuak, horien funtzioa lekuok nabarmentzea baino ez da eta.

168. artikulua. Zeharkako marra zuriak.

Hauek dira zeharkako marra zurien izenak eta esanahiak:

a) Zeharkako marra etengabea.

Errei batean edo gehiagotan zabaletara jarritako lerro etengabea gelditzeko da, eta adierazten du lerro hori ezin duela gainditu, ez ibilgailu batek, ez animalia batek, ez horiek daramaten zamak ere, baldin eta hauetako bat badago: nahitaez gelditzeko agintzen duen seinale bertikal edo horizontal bat, gelditu gabe pasatzea debekatzen duen seinale bat, bide-marraz adierazitako oinezkoentzako pasagunea, semaforoa, bidezainen batek gelditzeko egindako seinalea edo trenbide-pasagunea edo zubi mugikorra. Dena delakoagatik gelditutako lekutik ez badu ikuspen nahikorik, gidaria berriz gelditu behar da ikuspen nahikoa duen lekuan, bide-erabiltzaile bat ere arriskutan jarri gabe.

b) Zeharkako marra etena.

Errei batean edo gehiagotan zabaletara jarritako lerro etena gelditzeko da, eta adierazten du ikuspena gutxitzen duten aparteko egoeretan izan ezik, lerro hori ezin duela gainditu, ez ibilgailu batek, ez animalia batek, ez horiek daramaten zamak ere, baldin eta besteei pasatzen utzi behar badiete hauetako bat dagoelako: pasatzen uzteko agindua ematen duen seinale bertikal edo horizontala, semaforo bateko jiratzeko gezi berdea edo, lehentasun-seinalerik ez dagoenean, lehentasuna arautzen duten arauak.

c) Oinezkoentzako pasaguneko marra.

Zoladura gainean zabalera handiko lerro batzuk galtzadaren ardatzarekiko paralelo jarrita badaude, eta zeharkako multzo bat osatzen badute galtzadan, oinezkoentzako pasagunea dela adierazten dute, eta oinezkoei pasatzen utzi behar diete ibilgailuetako edo animalien gidariek.

Marra zuriekin ezin izango dira beste kolore batzuetakoak tartekatu.

d) Txirrindularientzako pasaguneko marra.

Galtzadaren gainean zeharkako bi lerro eten eta paralelo jarrita daudenean, txirrindularientzako pasagunea dela adierazten dute, eta horiek dute lehentasuna.

169. artikulua. Zirkulazioko seinale horizontalak.

Hauek dira Zirkulazioko seinale horizontalen izenak:

a) Utzi pasatzen.

Galtzada gainean triangelu bat marraztuta badago, eta hurbiltzen ari den ibilgailuari begira badu alderik txikienaren aurrez aurreko erpina, hurrengo elkargunean beste ibilgailuei pasatzen utzi behar diela adierazten dio hurbiltzen ari den ibilgailuko gidariari.

Aipatutako triangelua, aldiz, luzetarako lerroez mugatutako errei batean badago, aipatutako erreitik zirkulatzen ari diren ibilgailuentzat baino ez da goian aipatutako betebeharra.

b) Nahitaez gelditzeko seinalea edo stop.

Galtzada gainean «stop» ikur bat marraztuta badago, gidariari hurrengo gera-lerroa aurrean agertzen zaionean, ibilgailua geratu egin behar duela adierazten dio; eta, halako lerrorik ez badago, gidaria galtzadara hurbiltzen ari dela, bertara heldu baino lehenago geratu behar du, hurre-hurrean, eta galtzadatik zirkulatzen ari diren ibilgailuei pasatzen utzi behar die.

Aipatutako ikur hori, aldiz, luzetarako lerroez mugatutako errei batean badago, aipatutako erreitik zirkulatzen ari diren ibilgailuentzat baino ez da goian esandako betebeharra.

c) Abiadura-mugaren seinalea.

Seinale honek adierazten duenez, ibilgailu batek ere ez du gainditu behar kilometrotan eta orduko adierazitako abiadura.

Abiaduraren zifra, aldiz, luzetarako lerroez mugatutako errei batean badago, aipatutako erreitik zirkulatzen ari diren ibilgailuentzat baino ez da goian esandako debekua.

Ezarritako muga nahitaez bete beharko da harik eta “mugaketaren amaiera” edo “abiadura-mugaren amaiera” adierazten duten seinaleak edo gehienezko abiadurako beste seinale bat agertu arte.

d) Erreiak hautatzeko gezia.

Luzetarako lerroez mugatutako errei batean dagoen geziak zera adierazten du: geziaren norabidea edo norabideetako bat jarraitu behar dutela gidariek egon dauden erreian, edo bestela, seinaleek aukerarik ematen badiete, beste errei batera aldatu.

Geziarekin batera, helmuga adierazten duen inskripzio bat ere ager daiteke.

e) Irteerako gezia.

Irten nahi duten gidariei adierazten die noiz has daitezkeen erreia aldatzen hori egiteko, baita irteeraren norabidea ere .

f) Errei-amaierako gezia.

Adierazten du gezia marraztuta duen erreia laster amaitzen dela eta geziaren ohartarazpena jarraitu behar dela.

g) Lehengo lekura bihurtzeko gezia.

Zirkulazioaren bi noranzkoak dituen galtzadaren ardatzean kokatuta dagoen geziak (ardatzean, gutxi gora-behera), eskuineko aldera begiratzen badu, laster etengabeko lerroa hasten dela iragartzen du. Eta, ondorioz, debekatuta dago lerro horren ezkerretik zirkulatzea. Beraz, gidari guztiak, lehenbailehen, geziaren eskuineko erreitik zirkulatzen jarri behar dira beren ibilgailuekin.

170. artikulua. Beste marra eta inskripzio zuri batzuk.

Hauek dira beste marra eta inskripzio zuri batzuen izenak eta esanahia:

a) Bide-banaketaren seinalea.

Doan bidea laster banatuko dela adierazten dio gidariari, eta balitekeela banaketaren aurretik eta ondoren erreien kopuruan egokitzapenak egotea.

b) Trenbide-pasagunearen marra.

Ikoroski baten alde banatan P eta N hizkiak agertzen badira, trenbide-pasagune bat hurbil dagoela adierazten du seinale horrek.

c) Errei edo guneren bat gordeta uzten duen inskripzioa.

Adierazten du bideko errei edo guneren bat gordeta dagoela, aldi baterako edo betiko, zenbait ibilgailuk bertatik zirkulatzeko, edo bertan gelditzeko edo aparkatzeko, hala nola, autobusek (bus), taxiek edo zikloek.

d) Gordetako errei baten hasiera adierazten du. Ibilgailu jakin batzuentzat gordetako errei baten hasiera adierazten du.

e) Txirrindularientzako bidearen marra. Txirrindularientzako bidea edo ziklo-bidexka adierazten du.

f) Aparkalekuko lerro eta marrak.

Aparkatzeko lekuak edo guneak mugatzen dituzte, baita ibilgailuak bertan kokatzeko modua ere.

a) Zebra-marrak. Gune bat marra diagonal paraleloekin marraztuta eta lerro etengabe batek inguratuta badago, gune horretan ezin da gidaririk sartu, ez ibilgailuarekin, ez animaliekin ere, salbu eta bazterbidetik zirkulatzera behartuta daudenak.

h) Galtzadaren ertza nabarmentzeko lerroa.

Mugatu egiten du, galtzada hobeto ikusi ahal izateko.

i) Galtzadan beste marra edo inskripzio zuririk agertzen bada, edo seinaleen adierazpenak errepikatzeko dira, edo erabiltzaileei adierazpen baliagarriak emateko dira.

171. artikulua. Beste kolore batzuetako marrak.

Hauek dira beste kolore batzuetako marren izenak eta esanahiak:

a) Sigi-sagako lerro horia.

Galtzadako zati horretan ibilgailuek, oro har, aparkatzea debekatuta dutela adierazten du; izan ere, tarte hori gordeta dago inolako ibilgailu bertan luzaro egotea eskatzen ez duen erabilera bereziren baterako.

Normalean autobusak gelditzeko (ez aparkatzeko) edo ibilgailuak zamatu edo husteko guneetan jartzen da.

b) Luzetarako marra hori etengabea.

Galtzadaren ertzean edo bazterraren alboan lerro hori etengabe bat badago, lerroaren luzera guztian eta jarrita dagoen aldean hain zuzen, edo debekatuta dago gelditzea eta aparkatzea, edo, seinaleen bidez adierazita, aldi baterako murrizpenen bat ezartzen da gelditzeko eta aparkatzeko.

c) Luzetarako marra hori etena.

Galtzadaren ertzean edo bazterraren alboan lerro hori eten bat badago, lerroaren luzera guztian eta jarrita dagoen aldean hain zuzen, edo debekatuta dago aparkatzea, edo, seinaleen bidez adierazita, aldi baterako murrizpenen bat ezartzen da.

d) Marra horizko laukiak.

Araudi honen 59.1 artikuluan ezarritako debekua gogorarazten zaie gidariei elkarren artean gurutzatutako lerro horizko laukiekin.

e) Dama-joko taula gorri-zuria.

Lauki gorri eta zurien sareak adierazten du non hasten den larrialdian balaztatzeko gune bat, eta debekatu egiten du bertan gelditzea edo aparkatzea edo galtzadako gune hori beste edozertarako erabiltzea.

f) Marra urdinak.

Aparkatzeko baimenduta dauden lekuak mugatzeko erabiltzen diren marrak, zuriak izan beharrean, urdinak badira, aparkatzeko denbora eguneko ordu jakin batzuetara mugatuta dagoela esan nahi du horrek.

172. artikulua. Bide-marren formatua.

Zirkulazio-seinaleen zerrenda ofizialean agertzen dira bide-marren forma, kolore, diseinu, ikur, esanahi eta neurriak.

Araudi honen I. eranskinean ere azaltzen dira marren forma, ikur eta izenak.

V. TITULUA

Ibilgailuetako seinaleak

173. artikulua. Xedea, esanahia eta motak.

Ibilgailuetako seinaleak, izan ere, seinaleok daramatzan ibilgailuaren zenbait inguruabar edo ezaugarri bide-erabiltzaileei jakinarazteko dira, baita ibilgailuak betetzen duen zerbitzua, daraman zama edo gidariaren ezaugarriak jakinarazteko ere.

Beste araudi batzuetako eskakizunak alde batera utzita, ibilgailuetako seinaleen izenak eta esanahiak hauek dira:

V-1. Lehentasuna duen ibilgailua. Polizia, su-hiltzaile, babes zibil eta salbamendu edo osasun-sorospeneko zerbitzuetako ibilgailua dela adierazten du, betiere larrialdi-zerbitzuan badabil, eta ibilgailuei buruzko arauetan aipatutako hots-seinale bereziak jaurtitzeko aparatuarekin batera erabiltzen badu.

V-2. Obra edo zerbitzuetako ibilgailuak, nekazaritzarako traktoreak, bere indarrez dabiltzan nekazaritzarako makinak, bestelako ibilgailu bereziak, garraio bereziak eta ibilgailu militarren ilarak. Era horretako ibilgailu bat dela adierazten du, eta zerbitzuan ari dela; edo bestela, garraio berezikoa edo ibilgailu militarren ilara bat dela.

V-3. Poliziaren ibilgailua. Mota horretako ibilgailu bat dela adierazten du, baina larrialdi-zerbitzuan ibili gabe.

V-4. Abiadura-muga. Seinaleak adierazten duenez, ibilgailuak ez du zirkulatu behar seinalean ageri den abiaduran baino azkarrago, orduko eta kilometrotan neurtuta.

V-5. Ibilgailu motela. Ibilgailuaren konstrukzioa den modukoa delako, orduko 40 kilometroko abiadura gainditu ezin duen motordun ibilgailua edo ibilgailu-taldea dela adierazten du.

V-6. Ibilgailu luzea. Ibilgailuak edo ibilgailu-taldeak 12 metro baino gehiagoko luzera duela adierazten du.

V-7.-Espainiako nazionalitatearen ezaugarria. Ibilgailua Espainian matrikulatuta dagoela adierazten du.

V-8. Atzerriko nazionalitatearen ezaugarria. Ibilgailuaren ezaugarrian ageri diren hizkiei dagokien nazioan matrikulatutakoa dela adierazten du. Nahitaez eraman behar da instalatuta Espainiatik zirkulatu ahal izateko.

V-9. Zerbitzu publikoa. Ibilgailua zerbitzu publikoak betetzeko dela adierazten du.

Kasuan kasuko zerbitzu publikoari buruzko araudiak agintzen duenean baino ez da nahitaezkoa izango seinale hau jarrita eramatea.

V-10. Eskola-umeen garraioa. Ibilgailua era horretako garraioa egiten ari dela adierazten du.

V-11. Salgai arriskutsuen garraioa. Ibilgailua salgai arriskutsuak garraiatzen ari dela adierazten du.

V-12. Entsegu edo ikerketako plaka. Ibilgailua saio bereziak edo ikerketa-entseguak egiten ari dela adierazten du.

V-13. Gidari berria. Horrek adierazten duenez, urtebete baino gutxiagoko antzinatasuneko gida-baimena duen pertsona ari da ibilgailua gidatzen.

V-14. Gidatzen ikasten. Gidatzen ikasten edo gaitasun-saioak egiten ari den ibilgailua dela adierazten du.

V-15. Elbarria. Ibilgailuko gidaria mugikortasuna mugatzen duen minusbaliotasuna duen pertsona bat dela adierazten du, eta, beraz, orokorrean edo berariaz ematen zaizkion erraztasunez balia daitekeela.

V-16. Arriskuaz ohartarazteko aparatua. Ibilgailua galtzadan ibilgetuta dagoela edo zeraman zama, jausi eta galtzadaren gainean dagoela adierazten du.

V-17. Libre dagoela adierazteko argia. Zirkulatzen ari den taxia alokatzeko moduan dagoela adierazten du.

V-18. Taximetroko argia. Bidaiariak garraiatzeko zerbitzu publikoko automobiletan, bandera-jaitsiera egitearekin batera taximetroko kontadorea argitzeko da.

V-19. Ibilgailuen Azterketa Teknikoko ezaugarria. Ibilgailuak ibilgailuen azterketa teknikoa ondo gainditu duela adierazten du, baita hurrengo azterketa noiz egin behar duen ere.

V-20. Neurriak gainditzen dituzten zametarako panela. Ibilgailuaren zama atzeko aldetik luzeago agertzen dela adierazten du.

V-21. Garraio berezien laguntzaile dela adierazteko kartela. Hurbil garraio berezi bat zirkulatzen ari dela adierazten du.

V-22. Txirrindularien laguntzaile dela adierazteko kartela. Hurbil txirrindulariak zirkulatzen ari direla adierazten du.

V-23. Salgaiak garraiatzeko ibilgailuen ezaugarria.

Horrelako ibilgailua dela adierazten du.

Marka islatzailez egina egongo da, kamioiak eta ibilgailu luzeak eta astunak eta horien atoiak hobeto ikusteko eta ezagutzeko.

Ibilgailuei buruzko araudiaren XI. Eranskinean seinale honetarako xedatutakoa beteko dute garraio-ibilgailuen ezaugarriek.

Ibilgailuei buruzko araudi orokorreko XI. eranskinean ezarritakoari egokituko zaizkio seinaleon forma, kolore, taxu, ikur, neurri, esanahi eta kokapenak.

Lehenengo xedapen gehigarria.

Autonomia erkidegoak.

Trafikoari, Ibilgailu Motordunen zirkulazioari eta bide-segurtasunari buruzko Legearen 4. artikuluan ezarritakoarekin bat etorriz, araudi honetan xedatutakoa ez da autonomia-erkidegoek beren estatutuen bidez eskuratutako eta erabilitako eskumenen kontra jarriko.

Bigarren xedapen gehigarria.

Automobiletan segurtasun-uhala nahitaez erabili beharra

Araudi honetako 117.1.a) eta b) artikuluan, herri barruko eta herriz kanpoko bideetan segurtasun-uhala edo eusteko sistema homologatuak behar bezala jarrita eta lotuta erabiltzeko beharra ezartzen zaie ibilgailuetako gidariei eta bertan adierazten diren jarlekuetan doazen bidaiariei; behar hori, ordea, bakarrik eskatuko zaie 1992ko ekainaren 15etik aurrera matrikulatutako ibilgailuetan doazenei. Egun horretarako jarleku horietan mekanismo horiek jarrita ez zeuzkaten ibilgailuek ez dituzte jarri behar, baina jarrita badauzkate, bidaiariek erabili egin behar dituzte.

Hirugarren xedapen gehigarria.

Haurrei eusteko sistemak.

Gobernuak aurrera egingo du 2003/20/CE Zuzentarauaren erabateko transposizioa egiten bertan ezartzen den epean (2003/20/CE Zuzentaraua, Europako Parlamentuarena eta Kontseiluarena, 2003ko apirilaren 8koa, 3,5 tonatik beherako ibilgailuetan segurtasun-uhala nahitaez erabiltzeari buruzko Kontseiluaren 91/67/CEE Zuzentaraua aldatzeko dena).

Azken xedapenetatik lehena.

Ikusgaitasun handiko txaleko distiragarriak erabiltzeko beharra.

Automobiletako gidariek ikusgaitasun handiko txaleko distiragarriak erabiltzeko beharra, 118.3 artikuluan ezarria, artikulua indarrean sartu eta sei hilabetera eskatu ahal izango da.

Manu horretan aipatzen diren gainerako gidariei eta babes eta laguntza ibilgailuetako gidariei eta langile laguntzaileei artikulua indarrean sartu eta hurrengo egunean eskatu ahal izango zaie txalekoa erabiltzeko.

Azken xedapenetatik bigarrena.

Haurrei eusteko sistemei buruzko betebeharrak.

Araudi hau indarrean jarri eta sei hilabetera eskatu ahal izango dira 117.2 artikuluko hirugarren paragrafoan ezarritako betebeharrak.

I. ERANSKINA

Hauek dira Zirkulazio-seinaleen katalogo ofiziala osatzen duten dokumentuak:

Errepideei buruzko 8.1-I.C araua. Seinale bertikalak.

Errepideei buruzko 8.2-I.C araua. Bide-marrak.

Errepideei buruzko 8.3-I.C araua. Obren seinaleztapena.

Zirkulazio-seinale bertikalen katalogoa, I. eta II. liburukiak.

Sustapen Ministerioko Errepideetako Zuzendaritza Orokorrak ezarritako oinarrizko araudiaren zati bat dira aipatutako dokumentuak.

Zirkulazio-seinaleak

AURKIBIDEA

Bidezainen seinale eta aginduak.

1.1 Besoarekin egindako seinaleak, eta bestelakoak

1.2 Ibilgailuetatik egindako seinaleak.

1.3 Zirkulazioko agenteek erabiltzeko seinale eramangarriak.

1.4 Seinaleen eta bastidoreen neurriak.

Mezu aldakorreko panelak.

1. taldea. Aginduzko mezuak.

2. taldea. Arriskuaz ohartarazteko mezuak.

3. taldea. Informazio-mezuak.

Baliza-seinaleak.

3.1 Langak.

3.2 Gida-adierazgarriak.

Semaforoak.

4.1 Oinezkoentzako semaforoak.

4.2 Ibilgailuentzako semaforo biribilak.

4.3 Ibilgailuentzako semaforo karratuak edo erreikoak.

4.4 Ibilgailu jakin batzuentzako semaforoak.

Zirkulazioko seinale bertikalak.

5.1 Arriskuaz ohartarazteko seinaleak.

5.2 Lehentasun-seinaleak.

5.3 Sarrera debekatzeko seinaleak.

5.4 Pasua murrizteko seinaleak.

5.5 Debekua edo murrizpena adierazteko beste seinale batzuk.

5.6 Betebeharra adierazteko seinaleak.

5.7 Debekuen edo murrizpenen amaiera adierazteko seinaleak.

5.8 Argibide orokorretako seinaleak.

5.9 Errei-seinaleak.

5.10 Zerbitzu-seinaleak.

5.11 Aurreseinaleak.

5.12 Norabide-seinaleak.

5.13 Errepideak ezagutzeko seinaleak.

5.14 Kokapen-seinaleak.

5.15 Berrespen seinaleak.

5.16 Herrietan bakarrik erabiltzeko seinaleak.

5.17 Panel osagarriak.

5.18 Beste seinale batzuk.

Bide-marrak.

6.1 Luzetarako marra zuriak.

6.2 Zeharkako marra zuriak.

6.3 Zirkulazioko seinale horizontalak.

6.4 Beste marra eta inskripzio zuri batzuk.

6.5 Beste kolore batzuetako marrak.

AGERTZEN EZ DIREN IRUDIAK (2003-12-23ko EAO, 306 zka., 45736-45766 orrialdeak)

II. ERANSKINA

Kirol-probak, bizikleta-ibilaldiak eta bestelako gertakariak.

1. ATALA. KIROL-PROBAK.

1. artikulua. Helburua.

Lehiaketazko kirol-proba antolatuak egiten direnean bidea nola erabili behar den arautzea da araudi honen helburua.

2. artikulua. Baimen-eskariak nola izapidetu.

Kirol-probak egiteko baimen-eskarien aurrean, gobernu-agintaritzak izapide hauek egingo ditu:

Eskumenak.

Kirol-probetarako baimena emateko eskumena dagokio:

a) Trafikoko Buruzagitza Nagusia erakunde autonomoari, probaren ibilbideak autonomia-erkidego bat baino gehiago hartzen duenean.

b) Dagokion autonomia-erkidegoari edo Ceuta edo Melillako hiriei, probaren ibilbide osoa horien lurralde-esparruaren barruan sartzen denean.

c) Udalari, probaren ibilbide osoa hirigunearen barruan, baina ez zeharbideetan, sartzen bada.

Txostenak.

a) Bidearen titularra:

Kirol-proben ibilbidean sartzen diren bideetako titular diren erakundeek txosten bat egin behar dute bideragarritasunari buruz.

b) Trafikoko Buruzagitza Nagusia erakunde autonomoa:

probetarako baimena emateko eskumena autonomia-erkidego batena denean, autonomia-erkidegoak txostena egiteko eskatuko die probaren ibilbideak hartzen dituen probintzietako trafikoko buruzagitzei; eskumena Ceuta edo Melillako hiriena denean, berriz, tokiko trafikoko buruzagitzari eskatuko diote txostena, betiere, trafikoa zaindu eta arautzeko eskumena Estatuko Administrazio Orokorrarena bada.

Zirkulazioaren zaintzaren alorrean gauzatzeko eskumena duten autonomia-erkidegoen kasuan, txostena ardura hori duen erakundeari eskatuko zaio.

Txostenetan, zaintza-zerbitzuak zehaztuko dira.

c) Txosten horiek, a) eta b) idatz-zatietan aipatutakoak, lotesleak izango dira baldin eta kirol-proba egitearen aurkakoak badira edo baldintza teknikoak ezartzen badituzte egin ahal izateko.

Dokumentazioa.

Kirol-probak egiteko baimen berezia eskatzeko agiria eskumena duen organoari zuzendu behar zaio eta, gutxienez, 30 eguneko aurrerapenarekin aurkeztu. Eskabidearekin batera agiri hauek aurkeztu behar dira:

a) Dagokion kirol-federazioak proba antolatzeko emandako baimena, kirol-legeriak hala eskatzen duenean.

b) Probari buruzko txostena, zeinetan honako hauek adieraziko diren:

1. Jardueraren izena eta, hala badagokio, edizioaren zenbaki kronologikoa.

2. Probaren araudia.

3. Bidearen krokis zehatza, zein egunetan egingo den, ibilbidea, profila, ibilbideko puntu nagusietatik zein ordutan igaroko den gutxi gorabehera eta aurreikusitako batez bestekoa, bai buruarena, bai amaierakoena.

4. Antolakuntzako arduradunen identifikazioa eta, zehazki, zuzendari exekutiboarena eta bide-segurtasunaren arduradunarena, zeinak gaitutako laguntzaileen jarduera zuzenduko baitu.

5. Partaideen kopurua gutxi gorabehera.

6. Proba seinaleztatzeko neurriei, arriskutsu izan daitezkeen tokietarako segurtasun-elementuei eta gaitutako laguntzaileek egin beharreko lanari buruzko proposamena. Horri guztiari buruzko txosten zehatza egingo da, eta, bere momentuan, bide-segurtasunaren arduradunak edo ordena-indarrek horren berri emango diete puntu zail horiek zaintzeko ardura duten pertsonei.

Bide-segurtasunaren arduradunak zirkulazio-arauak ezagutu behar ditu; beraz, indarrean dagoen zirkulazio-baimena izan behar du.

Eskumena duten agintaritzek berariazko instrukzio bat idatziko dute trafikoa kontrolatzeko oinarrizko jarraibideak jakinarazteko, eta probako bide-segurtasunaren arduradunak nahitaez ezagutu behar du horren edukia.

7. Eranskin honen 14. artikuluan aipatzen diren aseguruak, erantzukizun zibilekoa eta istripuetakoa, kontratatu izana egiaztatzen duten agiriak.

Ebazpena.

Eskumena duen agintaritzak 10 egun balioduneko epean eman eta jakinaraziko du ebazpena, eskabidea aurkeztu den egunetik kontatzen hasita.

Epe hori igarota, ebazpenik eman ez bada, proba antolatzeko baimena eman dela ulertuko da.

Ebazpenaren aurka dagozkion errekurtsoak aurkeztu ahal izango dira.

Ebazpenean zaintza-zerbitzuaren kostuak zehaztuko dira, eta probaren antolatzaileek ordainduko dituzte.

3. artikulua. Aplikagarri den araudia.

Berariazko araudi honek, kirol-araudiek eta aplikagarri diren gainerako arauek arautuko dute kirol-proben jarduera.

4. artikulua. Bideen erabilera.

Kirol-probak egiten direnean, trafikoa itxita egongo da proban parte hartzen ez duten erabiltzaile guztientzat. Probakoek, berriz, berentzat izango dute bidea lehenengo ibilgailuaren eta azkenaren arteko espazio osoan. Lehenengo ibilgailuak bandera gorria eramango du eta azkenak berdea.

5. artikulua. Kirol-proben kontrola.

Parte-hartzaileei eta bideko gainerako erabiltzaileei dagokienez, probaren kontrola eta ordena agintaritzako agenteen ardurapean egongo da, edo antolakuntzako pertsona gaituen esku, betiere, kontuan hartuta agenteen edo bide-segurtasunaren arduradunaren jarraibideen arabera jardungo dutela.

6. artikulua. Parte-hartzaileen betebeharrak.

Kirol-probetako parte-hartzaileek, araudi honetan ezarritako salbuespenak salbuespen, nahitaez bete behar dituzte probako araudiaren berariazko arauak eta probaren arduradunak edo agintaritza eskudunak segurtasunagatik une zehatz batean ezarri edo ematen dituenak, nahiz eta zirkulazio-arau orokorrak bete beharretik salbuetsita egon.

Parte-hartzaile batek azken partaidearentzat aurreikusitako ordutegia bete ezin duenean edo jarduera amaitzeko aurreikusitako denbora gainditzen duenean, bandera berdedun ibilgailuak, lehiaketa-gunearen amaiera adierazten duenak, aurreratu egingo du eta, ondorioz, proba utzi beharko du, automobilen trafikoa eta jarduera bera ez oztopatzeko.

Aurrera jarraitzen badu, arauak eta seinaleak bete beharko ditu, eta bidearen erabiltzaile arrunta bilakatuko da.

7. artikulua. Laguntzazko Ibilgailuak

Antolakuntzak laguntzazko ibilgailu nahikoa izango du, baita banderatxoak eta ibilbidea seinaleztatzeko bitarteko egokiak ere, bai parte-hartzaileei, bai bidearen gainerako erabiltzaileei dagokienez. Gainera, behar diren zerbitzuak jarriko ditu jarduera bukatzen denean seinaleak eta anoak sortutako zaborrak jasotzeko. Horrenbestez, bidea eta inguruak proba egin aurretik zeuden bezala utzi beharko ditu.

8. artikulua. Ibilbideak seinaleztatzea.

Ibilbideak toki arriskutsuetan seinaleztatu behar dira eta, beharrezkoa bada, antolakuntzako jendea jarriko da, betiere, bide-segurtasunaren arduradunak jarraibide zehatzak emanda.

Seinaleak kendu edo ezabatu egingo dira azken parte-hartzailea igaro ondoren, eta ez dira inoiz jarriko kirol-jarduerarekin zerikusirik ez duten ibilgailuen zirkulazioa nahasteko moduan.

Azalpenak galtzadaren gainean margotzen direnean, ordu gutxitan ezabatzen diren materialak erabiliko dira.

9. artikulua. Zirkulazioaren baldintzak.

Proba guztietan, aurretik agintaritzaren agente bat joango da bandera gorri batekin eta atzetik beste bat bandera berde batekin. Horrela, probak hartzen duen espazioaren hasiera eta amaiera mugatuko dute, bai parte-hartzaileentzat, bai bidearen gainerako erabiltzaileentzat.

Bandera gorriaren eta berdearen artean dagoen espazioan ezin izango da ibilgailurik ibili, salbu eta berariazko baimena dutenak eta, horiek ere, baimena erraz ikusteko lekuan eraman behar dute.

Bandera bien arteko espazioan ordena, kontrol edo segurtasun zereginetan diharduen laguntzaile gaituek bandera hori bat eramango dute arreta eskatzeko edo arriskua adierazteko. Gainera, ikusgaitasun handiko jantziak eramango dituzte, homologatuak eta azaroaren 20ko 1407/1992 Errege Dekretuko eskakizun teknikoak betetzen dituztenak.

Horretaz gain, antolakuntzak babeserako ibilgailu pilotuak jarriko ditu, probaren hasiera eta amaiera iragartzen duten kartelekin. Proba irekitzen eta ixten duten automobilak 200 metrora joango dira, gutxienez, lehenengo partaidearen aurretik eta azkenaren atzetik.

Aurreko paragrafoan aipatzen diren ibilgailu pilotuek ezaugarri hauek izango dituzte:

a) Proba irekitzen duen ibilgailua:

Kartel bat inskripzio honekin: “Erne: kirol-proba. STOP”. Kartela ezin izango da ibilgailua baino zabalagoa.

Bandera gorria.

Laranja koloreko seinalizazio-birakaria.

Matxura-argiak eta argi laburrak piztuta.

b) Proba ixten duen ibilgailua:

Kartel bat inskripzio honekin: “Lasterketaren amaiera. JARRAITU”. Kartela ezin izango da ibilgailua baino zabalagoa.

Bandera berdea.

Laranja koloreko seinalizazio-birakaria.

Matxura-argiak eta argi laburrak piztuta.

10. artikulua. Osasun-zerbitzuak.

Probak dirauen artean, antolakuntzak nahitaez jarri behar du, gutxienez, anbulantzia bat eta mediku bat parte-hartzaileak artatzeko. Beharrezko iritziz gero, osasun-langile gehiago ere jarri ahal izango da.

Parte-hartzaileen kopurua 750etik gorakoa bada, gutxienez bi mediku, bi sorosle eta bi anbulantzia egongo dira eta, horitik gora, 1000 partaideko zatiki gehigarri bakoitzeko, gutxienez, beste anbulantzia bat eta beste mediku bat.

11. artikulua. Parte-hartzaile nortzuk diren.

Probaren hasiera eta amaiera adierazten duten ibilgailuek mugatzen duten espaziotik kanpo zirkulatzen duten parte-hartzaileak bidearen erabiltzaile arruntzat hartuko dira, eta ez zaie araudi berezi hau aplikatuko.

12. artikulua. Probaren arduradunek bete beharreko eskakizunak.

Probako zuzendariak eta bide-segurtasunaren arduradunak adinez nagusiak izan behar dute eta, probaren araudiaz gain, zirkulazio-arauak ere ezagutu behar dituzte (hori egiaztatzeko nahikoa da gidatzeko baimena indarrean izatea).

Bide-segurtasunaren arduradunak zehatz-mehatz azalduko dio gaitutako laguntzaile bakoitzari zein den bere zeregina, eskumena duen gobernu-agintaritzak onartutako txostenarekin bat etorriz.

13. artikulua. Laguntzaileak.

Jardueran ordena gordetzeko eta kontrola egiteko jartzen diren laguntzaileen kopurua egokia izango da, jardueraren ezaugarriak kontuan hartuta. Bide-segurtasunaren arduradunaren mende jardungo dute eta, gutxienez, ezaugarri hauek izango dituzte:

a) Hamazortzi urtetik gora izatea eta gidabaimena edukitzea.

b) Probako bide-segurtasunaren arduradunak emandako jarraibideak idatziz izatea. Aldez aurretik, bide-segurtasunaren arduradunak edo proba kontrolatuko duten agintaritzaren agenteek ahoz azalduko dizkiete jarraibide horiek.

c) Komunikazio-sistema eraginkorra izatea, proban zehar bide-segurtasunaren arduradunak gaitutako pertsonekin harremanetan jarri ahal izateko.

d) Seinaleztatzeko material egokia izatea: gutxienez konoak eta bandera berde, hori eta gorriak, erabiltzaileei bidea libre dagoen ala ez adierazteko edo egoera arriskutsuez ohartarazteko.

e) Bere zereginak betetzeko, ibilbideko puntu batetik bestera ibili ahal izango da.

14. artikulua. Parte-hartzaileen betebeharrak.

Probako parte-hartzaile guztiek erantzukizun zibileko asegurua izango dute hirugarrenei egindako kalteak estaltzeko. Aseguruaren mugari dagokionez, urtarrilaren 12ko 7/2001 Errege Dekretuan ibilgailu motordunek nahitaez harpidetu beharreko erantzukizun zibileko aseguruan kalte pertsonal eta materialetarako ezarritakoa izango da. Horretaz gain, istripu-asegurua ere izango dute, ekainaren 4ko 84971993 Errege Dekretuan araututako nahitaezko kirol-aseguruaren estaldurarekin gutxienez. Horiek egin gabe, ezin izango da inolako probarik egin

2. ATALA. BIZIKLETA-IBILALDIAK.

15. artikulua. Helburua eta aplikazio-eremua

Araudi honen helburua da ariketa fisikoa egitearren kirol, turismo edo kultur helburuekin antolatutako bizikleta-ibilaldiak arautzea.

2. Berrogeita hamar txirrindularitik gorakoak joko dira antolatutako bizikleta-ibilalditzat.

16. artikulua. Antolatutako bizikleta-ibilaldiak.

Atal honetan ezarritako arauak bakarrik dira lotesleak antolatutako bizikleta-ibilaldietarako.

17. artikulua. Bizikleta-ibilaldietan bete beharreko eskakizunak.

Antolatutako bizikleta-ibilaldietan, eranskin honen 1. ataleko 2. artikuluan ezarritako administrazio-eskakizunak bete behar dira.

18. artikulua. Eskumena duten agintaritzei jakinaraztea.

Antolakuntzak nahitaez eman behar die ibilaldiaren berri igaro behar dituzten herrietako udalei.

19. artikulua. Bizikleta-ibilaldien kontrola.

Ibilaldiaren kontrola eta ordena agintaritzaren agenteen edo antolakuntzako pertsona gaituen esku egongo da, bai parte-hartzaileei, bai gainerako bide-erabiltzaileei dagokienez.

Gaitutako pertsona horiek agenteek emandako jarraibideen arabera jardungo dute, eta ibilaldian zehar ematen dituzten aginduak edo azalpenak agenteek emandakoen maila berekoak izango dira, haien laguntzaile direnez gero.

20. artikulua. Parte-hartzaileen betebeharrak.

Antolatutako bizikleta jarduera bateko parte-hartzaileak askatasun osoarekin zirkulatu eta elkartu ahal izango dira, araudi honetan ezarritako salbuespenak salbuespen, baina beren erreitik joan behar dute, non eta, segurtasun arrazoiengatik, probaren arduradunak edo agintaritza eskudunak probako une jakin batean beste irizpiderik jartzen ez duen.

Oro har, parte-hartzaileek zirkulazio-arauak bete behar dituzte, batez ere besteekin talde bat osatuz ez badoaz.

21. artikulua. Laguntzako Ibilgailu pilotuak

Antolakuntzak laguntzazko ibilgailu pilotu nahikoa izango du, baita banderatxoak eta ibilbidea seinaleztatzeko bitarteko egokiak ere, bai parte-hartzaileei, bai bidearen gainerako erabiltzaileei dagokienez. Gainera, behar diren zerbitzuak jarriko ditu jarduera bukatzen denean seinaleak eta anoak sortutako zaborrak jasotzeko. Horrenbestez, errepidea eta inguruak proba egin aurretik zeuden bezala utzi beharko ditu.

22. artikulua. Ibilbideak seinaleztatzea.

Ibilbideak toki arriskutsuetan seinaleztatu behar dira eta, beharrezkoa bada, antolakuntzako pertsona gaituak jarriko dira, betiere, antolakuntzako arduradunak jarraibide zehatzak emanda.

Seinaleak kendu edo ezabatu egingo dira azken parte-hartzailea igaro ondoren, eta ez dira inoiz jarriko bizikleta-jarduerarekin zerikusirik ez duten ibilgailuen zirkulazioa nahasteko moduan.

Azalpenak galtzadaren gainean margotzen direnean, ordu gutxitan ezabatzen diren materialak erabiliko dira.

23. artikulua. Zirkulazioaren baldintzak.

Proba guztietan, aurretik agintaritzaren agente bat joango da bandera gorri batekin eta atzetik beste bat bandera berde batekin. Horrela, probak hartzen duen espazioaren hasiera eta amaiera mugatuko dute, bai parte-hartzaileentzat, bai bidearen gainerako erabiltzaileentzat.

Bien bitartean, ordena, kontrol edo segurtasun zereginetan diharduten pertsona gaituek bandera hori bat eramango dute arretaz ibili behar dela ohartarazteko.

Horretaz gain, antolakuntzak babeserako ibilgailu pilotuak jarriko ditu, probaren hasiera eta amaiera iragartzen duten kartelekin. Proba irekitzen eta ixten duten automobilak 200 metrora joango dira, gutxienez, lehenengo partaidearen aurretik eta azkenaren atzetik.

Aurreko paragrafoan aipatzen diren ibilgailu pilotuek ezaugarri hauek izango dituzte:

a) Ibilaldia irekitzen duen ibilgailua:

Kartel bat inskripzio honekin: “Erne: bizikleta-ibilaldia”. Kartela ezin izango da ibilgailua baino zabalagoa.

Bandera gorria.

Laranja koloreko seinalizazio-birakaria.

Matxura-argiak eta argi laburrak piztuta.

b) ibilaldia ixten duen ibilgailua:

Kartel bat inskripzio honekin: “Bizikleta-ibilaldiaren amaiera”. Kartela ezin izango da ibilgailua baino zabalagoa.

Bandera berdea.

Laranja koloreko seinalizazio-birakaria.

Matxura-argiak eta argi laburrak piztuta.

24. artikulua. Osasun-zerbitzuak.

Probak dirauen artean, antolakuntzak nahitaez jarri behar du, gutxienez, anbulantzia bat eta mediku bat parte-hartzaileak artatzeko. Beharrezko iritziz gero, osasun-langile gehiago ere jarri ahal izango da.

Parte-hartzaileen kopurua 750etik gorakoa bada, gutxienez bi mediku, bi sorosle eta bi anbulantzia egongo dira eta, horitik gora, 1000 partaideko zatiki gehigarri bakoitzeko, gutxienez, beste anbulantzia bat eta beste mediku bat.

25. artikulua. Parte-hartzaileen portaera.

Agintaritzako agenteek edo gaitutako laguntzaileek eragotzi egin diezaiokete pertsona bati ibilaldian jarraitzea baldin eta gainerako partaideentzat edo bide-erabiltzaileentzat arriskutsu diren egintzak burutzen badituzte.

26. artikulua. Ibilaldiaren arduradunek bete beharreko eskakizunak.

Kirol-jarduerako zuzendari exekutiboa eta bide-segurtasunaren arduraduna adinez nagusiak izan behar dira.

Bide-segurtasunaren arduradunak, gainera, zirkulazio-arauak ezagutu behar ditu; beraz, indarrean dagoen gidabaimena izan behar du.

Bide-segurtasunaren arduradunak zehatz-mehatz azalduko dio gaitutako pertsona laguntzaile bakoitzari zein den bere zeregina, eskumena duen gobernu-agintaritzak onartutako berariazko araudiarekin bat etorriz.

27. artikulua. Laguntzaileak.

Jardueran ordena gordetzeko eta kontrola egiteko jartzen diren laguntzaileen kopurua egokia izango da, jardueraren ezaugarriak kontuan hartuta. Bide-segurtasunaren arduradunaren mende jardungo dute eta, gutxienez, ezaugarri hauek izango dituzte:

a) Hamazortzi urtetik gora izatea eta gidabaimena edukitzea.

b) Probako bide-segurtasunaren arduradunak emandako jarraibideak idatziz izatea. Aldez aurretik, bide-segurtasunaren arduradunak edo proba kontrolatuko duten agintaritzaren agenteek ahoz azalduko dizkiete jarraibide horiek.

c) Petoak eta arropa ikusgarria jantziz, identifikatuta egotea.

Komunikazio-sistema eraginkorra izatea, proban zehar bide-segurtasunaren arduradunak gaitutako pertsonekin harremanetan jarri ahal izateko.

d) Seinaleztatzeko material egokia izatea: gutxienez konoak eta bandera berde, hori eta gorriak, erabiltzaileei bidea libre dagoen ala ez adierazteko edo egoera arriskutsuez ohartarazteko.

e) Bere zereginak betetzeko, ibilbideko puntu batetik bestera ibiliko da.

28. artikulua. Parte-hartzaileen betebeharrak.

Ibilaldiko partaide guztiek erantzukizun zibileko asegurua izango dute hirugarrenei egindako kalteak estaltzeko, baita istripu asegurua ere, nahitaezko kirol-aseguruaren estaldura berberarekin gutxienez. Horiek gabe, ezin izango da inolako probarik egin.

29. artikulua. Debekuak.

Oro har, ibilgailuak ezin izango dira parte-hartzaileen atzetik joan.

Bakarrik berariazko baimena dutenak joan ahal izango dira txirrindulari-taldeen atzetik eta, betiere, baimena ondo ikusteko moduan daramatela.

30. artikulua. ibilaldiak nola egin.

Ibilaldiak trafikoa irekita dagoela egingo dira. Hala ere, une edo egoera jakin batzuetan, txirrindulariak igarotzen diren bitartean gune jakin batzuk trafikoari ixteko aukera ere azter daiteke.

31. artikulua. Laguntzaileen prestakuntza eta gaikuntza.

Errepideko kirol-lehiaketetan eta bizikleta-ibilaldietan agintaritzaren agenteen laguntzaile izan daitezkeen pertsonek izan behar duten prestakuntza, baldintzak eta gaikuntza Barne Ministerioak eta Hezkuntza, Kultura eta Kirol Ministerioak finkatuko dituzte

3. ATALA. BESTELAKO GERTAKARIAK.

32. artikulua. Ibilgailu historikoen parte-hartzea.

Ibilgailu historikoen araudia onartzen duen uztailaren 14ko 1247/1995 Errege Dekretuaren barruan sartzen diren ibilgailuak edo 25 urtetik gorako ibilgailuak biltzen diren gertakarietarako, administrazio-baimena beharko da, baldin eta bildutako ibilgailuak 10 baino gehiago badira eta, gainera, orduko 50 kilometrotik beherako batez besteko abiadura edo erregulartasun sailkapena ezarrita badute edo, ibilgailuen mugimenduaren araberako inolako sailkapenik ezarrita ez izan arren ?ez abiadurari ez erregulartasunari dagokionez? jarduera zein agerraldi turistiko batean, kontzentrazio batean, kontserbazio zein dotorezia lehiaketa batean edo, oro har, edozein gertakaritan parte hartzen badute.

33. artikulua. Aplikagarri den araudia.

Aurreko artikuluan aipatu diren antzinako ibilgailuen erakusketei dagokienez, 1. ataleko 2.3 artikuluan xedatutakoa ezarriko da aplikagarri den heinean, baina erantzukizun zibileko asegurua baino ez da eskatuko.

Horrelako ibilgailuen taldeek, bide publikoetatik zirkulatzen ari direnean, aurretik eta atzetik ibilgailu pilotu bana eramango dute.

III. ERANSKINA

Ibilgailu bereziek eta garraio bereziari buruzko araubidearen menpekoek bete beharreko zirkulazio arauak eta baldintzak.

Ibilgailu bereziek eta garraio bereziari buruzko araubidearen menpekoek bete beharreko zirkulazio arauak eta baldintzak honela daude sistematizatuta:

1. ATALA. ZIRKULAZIO-BALDINTZA OROKORRAK 1., 2. ETA 3. TALDEKOENTZAT..

Gutxienez, 50 metroko tartea utziko dute aurreko ibilgailuarekiko, eta aurreratzeko erraztasunak emango dizkiete azkarrago doazen ibilgailuei, beharrezkoa bada geldituz eta, betiere, beste ibilgailuetako gidariei tupustean abiadura edo ibilbidea aldarazi gabe.

Galtzadatik eta bazterbidetik kanpo gelditu eta aparkatuko dute.

Ibilgailu pilotuak V-2 seinalea erabili ahal izango du zerbitzuan dagoen bitartean. Seinalea aurretik eta atzetik ikusi ahal izango da, eta deskonektatu egingo da zerbitzua amaitzean.

Ibilgailu pilotuan doazen pertsonen eta Ibilgailu bereziko edo garraio bereziari buruzko araubidearen menpeko ibilgailuko kabinan doazen pertsonen artean irrati eta telefono bidezko komunikazioa ezarri ahal izango da alde biek ezagutzen duten hizkuntza batean.

Ibilgailuen Araubide Orokorrean kasuan kasuko kategoriako ibilgailuentzat agindutako seinaleez gain, ibilgailu bereziek eta garraio bereziari buruzko araubidearen menpekoek V-2 argi-seinaleak ere eramango dituzte, halako eran jarrita non ibilgailuen zeharkako sekzioaren ingerada guztiz mugatuta gelditu behar den aurreko eta atzeko aldetik. Horretaz gain, seinale hauek ere eraman behar dituzte hala dagokionean: V-4, V-5 (V-4aren ordezkoa aukeran), V-6, V-16, V-20 eta Zirkulazio Araudi Orokorreko 15.6 eta 7. artikuluan aurreikusitakoak.

Denbora guztian, argi laburrak ere eramango dituzte.

Une oro errespetatuko dira berariaz ezarritako zirkulazio-mugak, bidean seinaleztatuta daudenak eta trafikoa zaintzeko ardura duen agintaritzako agenteek adierazitakoak.

Zirkulazioa eten eta plataformatik irten egingo da baldin eta zirkulaziorako arriskutsuak diren fenomeno atmosferikoak badaude edo, gutxienez, 150 metroko ikuspena ez badago, hala aurrerantz nola atzerantz.

Ibilgailuaren titularrak egiaztatu egin behar du ez dagoela mugarik edo oztopo fisikorik bidaia egiteko, horretarako aldez aurretik ibilbide osoa egin behar badu ere.

Ibilgailu bereziek eta garraio bereziari buruzko araubidearen menpekoek, bost metrotik gorako zabalera badute, trafikoa zaintzeko ardura duen agintaritzaren agenteek lagunduta joan behar dute.

Bidaiaren abiapuntu den probintzian trafikoa zaintzeko ardura duen agintaritzaren agenteei 72 orduko aurrerapenarekin jakinaraziko die titularrak baimendutako bidaia bakoitza zein tokitan, egunetan eta ordutan hasiko den eta bidaia egingo duen ibilgailuaren edo ibilgailu-multzoaren matrikula. Gainera, baimenaren kopia ere aurkeztuko die.

Abisu berbera igorriko zaio bidearen titularrak adierazitako organoari.

Horretaz gain, aipatutako taldeetako bakoitzak zirkulazio arau eta baldintza hauek ere bete behar ditu:

1. taldea. Garraio bereziari buruzko araubidearen menpeko ibilgailuek bete beharreko zirkulazio arau eta baldintzak baldin eta, daramaten zama banaezina delako, gehienezko masa edo neurriak gainditzen badituzte.

Ibilgailu hauek zirkulatzen jarri baino lehen, aldez aurreko baimen osagarria behar da, Ibilgailuei buruzko Araudi Orokorreko 14.2 artikuluan zehazten dena, hain zuzen ere.

Zirkulatzen ari diren bitartean, berriz, araudi honetan aplikagarri zaizkien arau orokorrak beteko dira.

Dena den, zirkulatzeko baimen osagarrian ezartzen diren zirkulazio-baldintzak horien gainetik egongo dira.

Herri barruko bideetan, udal-agintaritzak ezarritako ibilbidea egin behar dute.

Ibilgailu pilotuaren laguntza:

a) Neurriengatik:

Garraio bereziari buruzko araubidearen menpeko ibilgailuaren zabalera 3 metrotik gorakoa bada edo luzera 20,55 metrotik gorakoa, ibilgailu pilotu bat joango da 50 metrora gutxienez, atzetik autobide eta autobietan, eta aurretik gainerako errepideetan.

b) Abiaduragatik:

aurreko kasuan xedatutakoaz gain, errepide arruntetan, zirkulazio-abiadura errepideari dagokion abiadura generikoaren erdia baino txikiagoa bada, ibilgailu pilotu bat jarriko da atzean, 50 metrora gutxienez.

Abiadurak:

a) Baimen generikoa duten ibilgailuak:

zirkulatzeko gehienezko abiadura 70 kilometrokoa izango da orduko.

Muga hauen gainetik egongo dira IATko txartelean agertzen direnak, murriztaileagoak badira.

b) Berariazko baimena duten ibilgailuak:

zirkulatzeko gehienezko abiadura 70 kilometrokoa izango da orduko.

Muga hauen gainetik egongo dira IATko txartelean agertzen direnak, murriztaileagoak badira.

b) Aparteko baimena duten ibilgailuak:

zirkulatzeko gehienezko abiadura baimenean zehaztutakoa izango da, eta inoiz ez 60 kilometro baino gehiago orduko.

Muga hauen gainetik egongo dira IATko txartelean agertzen direnak, murriztaileagoak badira

Zirkulatzeko ordutegia:

Garraio bereziari buruzko araubidearen menpeko ibilgailuek, baimen generikoa edo berariazkoa badute, egunez nahiz gauez zirkulatu ahal izango dute; aparteko baimena dutenentzat, ordea, ilunabarretik egunsentira arteko tartea ezar daiteke, baimenean horrela adieraziz gero.

Garraio bereziari buruzko araubidearen menpe berariazko edo aparteko baimenarekin zirkulatzen duten ibilgailuen kasuan, baimenaren titularrak, edozein bidaia hasi aurretik, bidaiaren abiapuntu den probintzian trafikoa zaintzeko ardura duen agintaritzaren agenteei jakinaraziko die bidaia non, zein egunetan eta zein ordutan hasiko den, eta, horretaz gain, baimenaren kopia igorriko die.

Halaber, eta era berean, bidearen titularrak berariaz izendatutako zerbitzuei ere emango zaie bidaiaren berri.

2. taldea. Nekazaritzako ibilgailu eta ibilgailu-multzo berezientzako zirkulazio arau eta baldintzak baldin eta, egin zirenetik, gehienezko masa edo neurriak modu iraunkorrean gainditzen badituzte.

Autobietatik zirkulatu ahal izango dute, nahiz eta orduko 60 kilometroko abiadura ez iritsi, baldin eta ibilbide alternatiborik edo zerbitzu-bide egokirik ez badago.

Orrazia edo ebakitzekoa badute, desmuntatuta eramango dute.

Ibilgailu pilotuaren laguntza:

a) Neurriengatik:

zabaleran 3,50 metro baino gehiago badute, ibilgailu pilotua eramango dute, gutxienez 50 metrora, autobietan atzetik eta gainerako errepideetan aurretik.

b) Abiaduragatik:

zirkulazio-abiadura errepideari dagokion abiadura generikoaren erdia baino txikiagoa bada, ibilgailu pilotu bat jarriko da atzean gutxieneko distantzia horretara.

3. taldea. Obra eta zerbitzuetako ibilgailu eta ibilgailu-multzo berezientzako zirkulazio arau eta baldintzak, baldin eta, egin zirenetik, gehienezko masa edo neurriak modu iraunkorrean gainditzen badituzte.

Ibilgailu pilotuaren laguntza:

a) Neurriengatik:

ibilgailuaren zabalera 3,50 metrotik gorakoa bada edo luzera 30 metrotik gorakoa, ibilgailu pilotu bat joango da 50 metrora gutxienez, atzetik autobide eta autobietan, eta aurretik gainerako errepideetan..

b) Abiaduragatik:

zirkulazio-abiadura errepideari dagokion abiadura generikoaren erdia baino txikiagoa bada, ibilgailu pilotu bat jarriko da atzean gutxieneko distantzia horretara.

4. taldea. Gainerako ibilgailu berezientzako zirkulazio arau eta baldintzak.

Araudi honetako artikuluetan ibilgailu berezientzat, oro har, ezarritako arau eta baldintzak beteko dituzte.

Tren turistikoen ibilbidea trafikoa arautu eta zaintzeko eskumena duen agintaritzak ezarriko du, kontuan hartuta bidearen eta trafikoaren ezaugarriak eta gainerako erabiltzaileen kopurua.

2. ATALA. IBILGAILU MILITARREN ARAUBIDE BEREZIA: ILARA ETA KONBOIAK ETA DEFENTSA MINISTERIOARENAK DIREN EDO NATOREN NAZIOARTEKO KOARTEL MILITAR OROKORREN ZERBITZURA DIHARDUTEN IBILGAILUETAN MATERIAL MILITARRAREN GARRAIO BEREZIAK EGITEA.

Atal honen ondorioetarako, definizio hauek ematen dira:

a) Joan-etorria agindu duen agintari militarra: garraioa egiteko baimena ematen duen agiria sinatzeko legezko gaitasuna duen pertsona. Berari dagokio mugimenduaren modalitatea eta baldintzak ezartzea eta, hala badagokio, joan-etorria kudeatzeko organoa izendatzea.

b) Konboiko burua:

konboi bateko partaide izanik, horren agintaria den pertsona.

c) Garraio-burua:

ilara militarra osatzen duten garraiobideetako burua eta arduradun teknikoa.

d) Ilara militarra:

errepide berberetik, aldi berean eta norabide berberean ilara-buru bakar baten gidaritzapean mugitzen den ibilgailu-multzoa.

Ilarak hainbat elementu antolatuk osatuak izan daitezke. Elementu horiek “konboiak edo ibilketa-unitateak” dira.

e) Konboia:

Ibilgailu-multzoa, gutxienez hiru unitatek osatua. Unitate horietako bi burua eta amaiera seinaleztatzeko izango dira.

Burua eta amaiera seinaleztatzeko ibilgailuek V-2 seinalea eraman behar dute (abenduaren 23ko 2822/2998 Errege Dekretuaren bitartez onartutako Ibilgailuen Araudi Orokorreko XI. Eranskineko V-2 seinalean adierazten den bezala.

Ibilgailu, ilara eta konboi militarrek gainerako erabiltzaileei eragozpenik sortu gabe zirkulatuko dute, ahal den neurrian.

Premiazko kasuetan izan ezik, joan-etorria agindu duen agintaritzak Trafikoko Buruzagitza Nagusia erakunde autonomoari jakinaraziko dio, 48 orduko aurrerapenarekin, aurreikusitako ibilbidea eta ordutegia.

Premiazko kasuetan, jakinerazpen hori zuzenean egingo zaio Trafikoko Zuzendaritza Orokorreko zerbitzu nagusietako Trafikoa Kudeatzeko Zentroari.

Konboiko buruak kontrolatuko du mugimendua eta hartuko du horren ardura, behar bezala bete dadin, bai atal honetan, bai Trafikoari, ibilgailu motordunen ibilgailuei eta bide-segurtasunari buruzko Legearen testu artikulatua garatzen duten araudietan ezarritakoa. Ahalegin berezia egingo du gidari eta ibilgailu guztiek eskatzen zaien dokumentazioa eraman dezaten.

Ibilgailu bereziek eta garraio bereziari buruzko araubidearen menpeko ibilgailuek zirkulatzeko, ez da beharrezkoa izango Ibilgailuen Araudi orokorreko 14. artikuluan aipatzen den baimena, eta joan-etorria agindu duen agintari militarraren ardurapean egingo da.

Araudi honetako 18.2 artikuluko debekutik salbuetsita daude beren izaeragatik barne-komunikaziorako sistema bat behar duten ibilgailu militarretako gidariek.

Joan-etorria agindu duen agintari militarrak laguntza eska diezaieke igaroko dituzten bideetako erakunde titularrei, baita trafikoa zaindu, arautu eta kontrolatzeko eskumena duten agintariei ere.

Bide publikoetako titular diren administrazio desberdinetan errepideak kontserbatu, ustiatu eta zaintzeko zeregina duten unitateetako teknikari arduradunek eta grafikoa zaindu, kontrolatu eta bideratzeko ardura dutenek lehentasunez eta lehenbailehen emango dute informazioa eta laguntza, hala eskatzen zaienean, ibilgailu bereziak edo garraio bereziari buruzko araubidearen menpeko ibilgailuak errepideetan edo puntu zehatz batzuetan zirkulatu ahal izan dezaten, betiere, bide-azpiegiturek kalterik jasan ez dezaten eta operazioak beste erabiltzaileengan ahalik eta eragin txikiena izan dezan.

Joan-etorrian zehar, beharrezko denean, polizia militarrak edo, hala badagokio, itsas edo aire poliziak, zirkulazioa bideratuko du.

Agindua eman duen agintaritza militarrak ibilgailu berezien edo garraio bereziari buruzko araubidearen menpeko ibilgailuen mugimenduen berri emango die ibilbideko zatiren batean trafikoa zaindu, bideratu eta kontrolatzeko ardura duten autonomi eta toki agintaritzei.

Halaber emango zaie mugimendu horien berri ordainpeko autobideetako emakida duten sozietateei.

Konboi bateko garraio unitateetan ibilgailu bereziak edo garraio bereziari buruzko araubidearen menpeko ibilgailuak badaude, doan ibilgailu bakoitzarentzat arauz ezarritako zirkulazio-baldintza murriztaileenak errespetatuko ditu konboiak, eta, ildo horretatik, babes edo laguntza ibilgailuek ere gutxieneko abiadura-muga baino astiroago zirkulatu ahal izango dute.

Konboian doazen Ibilgailu bereziei ezarritako gehienezko abiadurak ez du konboiarena mugatuko, izan ere, bakarrik eragingo die ibilgailu bereziei bakarka edo antzeko ibilgailuekin taldeak osatuz zirkulatzen dutenean.

Aurrekoa gorabehera, horrelako ibilgailuek honako hauek bete behar dituzte, salbu eta behar bezala justifikatutako aparteko egoerak edo segurtasun nazionaleko arrazoiak badaude: trafikoa arautzeko neurri bereziak ezartzen dituen ebazpena, Trafikoko Buruzagitza Nagusia erakunde autonomoak urtero argitaratzen duena; trafikoaren eta ibilgailu motordunen zirkulazioaren alorreko eskumen exekutiboak dituzten autonomia erkidegoetako organo eskudunek xedatutakoa eta alkateek emandako xedapenak.

Espainiako errepide-sarean ibilgailu bereziek eta garraio bereziari buruzko araubidearen menpekoek zirkulatzeko izango dituzten mugak argitaratzen dituen ebazpena ere bete beharko da. Ebazpen hori Trafikoko Buruzagitza Nagusia erakunde autonomoak ematen du urtero.