hipotekalegeabetearaztekoerregelamenduar

Jabetza Erregistroan hirigintza-egintzak inskribatzeari buruzkoak 1093/1997 Errege Dekretua, uztailaren 4koa

ZIOEN AZALPENA

1956ko maiatzaren 12an Lurzoruaren eta Hiri Antolamenduaren Legea onetsi zenetik, etengabeko jomuga izan da Jabetza Erregistroa eta hirigintzaren inguruko administrazio-jarduna behar bezala koordinatzea; egun arte, alabaina, gai hori ez da sekula jorratu bere osotasunean, legegileek horren inguruko eskakizuna behin eta berriro egin arren.{Uztailaren 25eko 8/1990 Legearen hamaikagarren xedapen gehigarriaren bidez -1992ko ekainaren 26ko Testu Bateginaren 307.etik 310.erako artikuluak- gaiaren inguruko zenbait arau eman dira, laburrak baina ezinbestekoak, eta lege-testuak aintzatetsi duenez, arauok erregelamendu bidez gara daitezke.{Ildo horri ekinez, Errege Dekretu honetako manuak hirigintza-autuen ingurukoak izan arren, euren edukia Erregistroari buruzkoa da bete-betean; horregatik, arau horiek arau hipotekarioak -juridiko-pribatuak- diren heinean, indarrean iraungo dute, hirigintza-arauen gorabeherak bazter utzita.{Bide bertsutik, Errege Dekretu honetan ahaleginak egin dira hirigintza-legeriari buruzko aipamen zehatzik ez sartzeko, halakoak egiteko eskumen esklusiboa autonomia erkidegoei baitagokie, esanbidez estatuari erreserbaturiko gaietan izan ezik.

Hirigintza-jardunak eta Jabetza Erregistroak esparru desberdinak ukitzen dituzte; izan ere, hirigintza berez ez da Erregistroko gaia, eta aldaketa juridiko-errealak Jabetza Erregistroan azaltzen direnean, aldaketok erregistro-arauen arabera jasotzen dira, hirigintzakoak kontuan izan gabe.{Hala eta guztiz ere, hirigintza-jardunak ondasun higiezinen gaineko titulartasunak aldatzen baditu, arlo bien arteko lotura sortzen da, eta hori koordinatu behar da.{Aldi berean, komeni da herri botereek halako erakundea erabiltzea, alegia, eremu pribatuan jardun arren, hirigintza-jardunari begira laguntzaile eragingarria izan daitekeen erakundea.{Lege-manuak ikuspegi bikoitz horri ekinez garatu dira, erregelamendu bidez: batetik, lehen erregistro-liburuetatik at geratzen zen hirigintza-informazio zabala sar daiteke orain Erregistroan, betiere, Jabetza Erregistroari datxezkien edukiari eta ondoreei kalte egin gabe; eta, bestetik, lege-agindua betetzeko, zenbait irtenbide bilatu dira, hain zuzen ere, herri botereen ekintza ahuldu gabe, Erregistroko arauak betetzen dituztenak eta arauokin bat datozenak.

Legeak agintzen du Hipoteka Erregelamenduan behar beste aldarazpen egin behar direla, uztailaren 25eko 8/1990 Legearen hamaikagarren xedapen gehigarria garatu ahal izateko, baita, zentzuzkoa denez, ekainaren 7ko 7/1996 Errege dekretu-legea garatzeko ere, hots, Izaera Fiskaleko eta Jarduera Ekonomikoa Sustatu eta Liberalizatzeko Presazko Neurriei buruzko Dekretu-legea.{Horretarako aukeratu den bidea izan da testu bakarra egin eta hori Hipoteka Erregelamenduari gehitzea, arau osagarri moduan; ulertu da aukera hori hobea dela, Erregelamenduan zehar manuak tartekatzea baino; izan ere, kasurik gehienetan zeharo zaila izango litzateke manu horien kokapen sistematikoa ondo egitea, eta, aldi berean, tartekatze horrek ekarriko zuen gaiak izan beharreko osotasuna apurtzea.{Edukiaren eta formaren inguruko planteamendu horiei helduta, arau-multzo hau eskaini da, eta multzo horren euskarriak dira, bai arauon abiaburu izan den xedapen gehigarria, bai bestelako hirigintza-arauak, bai eta hipoteka-legeriaren manu orokorrak ere; bestalde, arau-multzo horrek baditu Jabetza Erregistroari begira sor daitezkeen arazoak konpontzeko baliabideak, eta, horien bitartez, erabereko irtenbideak eman behar dira, ondokoagatik: lehenik, irtenbideok erregistro-autuen ingurukoak izatean, estatu osorako balio behar dutelako, hurrenik, erregistro-gaiek herritarren oinarrizko eskubide eta bermeak ukitzen dituztelako, eta, azkenik, gai hori ordena publikoko gaia delako.{Erregelamendu bidezko arauketa hamabi kapitulutan banatzen da, eta horiez gain, xedapen indargabetzaile bat eta bi azken xedapen sartu dira Errege Dekretuan.

Lehenengo kapituluan xedapen orokorrak jorratu dira; kapitulu hori ez da oso luzea, inskribatzeko moduko gaien zerrenda xehetasunez garatu delako legean.{Administrazio-agiriaren inguruko zehaztapen batzuk baino ez dira agertzen, berori baita inskribatzeko moduko titulu formala: agiri hori ale bikoiztuan egin behar da -hots, kasurik gehienetan jadanik ezarrita dagoena jaso da horrela (Hipoteka Erregelamenduaren 307. artikulua) -; horrez landara, agirian jasotako erabakiari dagokionez, erabaki horrek administrazio-bidea agortu behar du, egintza jakinentzat beste zerbait ezarri denean izan ezik.

II. kapituluan arautu da banaketa berdinaren proiektuen inskripzioa.{Bereziki jorratu dira zenbait bazterreko oharren betekizun eta ondoreak, alegia, lurrak birzatitzeko espedientea hasteari buruzko bazterreko oharrarenak, edota jardunune barruko lurrek konpentsazio-sistemari datxezkion betebeharrak bete behar dituztenean egin beharreko oharrarenak.{Oharrok egiteari buruz, aipatzeko modukoa da modu berezian azpimarratu dela, halako oharra egin daitekeela finkak jardununetik at izan arren, proiektuari atxiki zaizkionean, edota hirigintza-aprobetxamendua aparteko folioan inskribatu denean. Halaber, bazterreko oharra egiteko, hala eskatu behar dela zehaztu da, oharraren iraupena finkatu da eta jabetza-erregistratzaileak horren inguruan egin beharrekoa aipatu da.

Lurrak birzatizeko eragiketen inskripzioa egiteko titulua, bestalde, xehetasunez arautu da, konplexutasun tekniko handiko agiria delako, eta argiro bereizi dira bi kasu: batetik, lurrak birzatizeko titulua norbanakoen aho bateko adostasunaren ondorio izan eta adostasun hori eskritura publikoan jaso denean, eta kasu horretan Administrazioak onetsi behar du eskrituraren edukia, eta, bestetik, aldaketa erreala herri botereen borondatearen ondorio denean.

Guztiarekin ere, kapitulu honetan kontuzkoena da betearazpen-prozesuaren ondoreei buruzko arauketa, dela banaketa berdinaren proiektua hastearen inguruko bazterreko oharrak dakartzan ondoreena, dela proiektu hori behin betiko onesten denean sortutako ondoreena.{Lehenengoekin hasteko, Erregelamenduak lege-agindua jaso du, idazkun batzuen ezereztea legeak baino gogorrago azpimarratuz, hain zuzen ere, bazterreko oharraren ostekoak izan eta banaketa berdinaren espedientean agertu ez diren titularrei dagozkien idazkunena; horrela, irtenbideetako bat aukertu da, eta beste bat izan zitekeen, ordezko finkaren adjudikaziodun bihurtzen den pertsonaren zama edo kargei eustea. Ezereztearen gogortasun hori malgutzeko (betiere, ezereztea formala da, eta, horregatik, ez da ulertu behar ezereztutako idazkunean agertzen den eskubidea azkendu denik), erregelamenduak tresna bat ezarri du, hauxe ahalbideratzeko: emaitza-finka edo jatorrizko finkaren gain eratutako eskubideak idazkun ezereztuaren titularren izenean inskribatzea, nahiz eta erregistro-titular berriaren adostasunik lortu ez.

Banaketa berdinaren proiektua behin betiko onestearen ondoreei gagozkiela, legeak gaikuntza zabala ematen du, baina erregelamenduak aukera hori neurriz erabili du.{Hainbatez, tituluak immatrikulazioa egiteko balio dezake eta funtsen deskripzioa zuzen dezake, baina proiektua egin denean interesdunen aho bateko adostasunaren bidez, edota jabe bakarrak hala eskatuta, espedientearen publizitatea mugatua da, eta horregatik esanbidez ezarri da hirigintza-legerian xedatutako jendaurreko informazioaren ohiko izapidea gauzatu behar duela proiektuak.{Traktu geldiarazia berriro hastearen eta kontraesaneko idazkunak ezereztearen aldetik, Hipoteka Legearen 202. artikuluan oinarritutako konponbideak jaso dira; edu berean, muturreko joeretatik urrun dauden irtenbideak aukeratu dira immatrikulazio bikoitza eta titulartasun ezezaguna edo eztabaidagarria dagoen kasuetarako, bai eta titularra non den jakiterik ez dagoenerako ere.

Beste alde batetik, indarreko legeriak aurreikusi ez dituen berrikuntzak ditugu ondokoak: jatorrizko finkaren eta ordezko finken artean zama eta kargak banatzeko ezarri den arauketa; organo jarduleak zehaztu behar izatea, subrogazio errealaren bidez jatorrizko hainbat finka ordezten dituen emaitzafinka bakarraren kuota; plangintzarekin baterarezinak diren idazkunak ezereztu ahal izateko, batetik, bateraezintasun hori adierazi behar izatea, eta, bestetik, kasuan kasuko kalteordaina jaso dela ziurtatu behar izatea. Ulertu da berrikuntzok ezinbestekoak direla inskripzioa laburtu eta errazteko.{Azkenik, finkak hirigintza-betebeharrei lotuta geratzearen inguruan, Erregistroko espezialitate- eta lehentasun-printzipioekin bat datorren idazkera eman nahi izan da.

III. kapituluan, hirigintzaren ondorioz jabetza kentzearen inguruko inskripzioak arautu dira. Egin-eginean ere, arauketa hori ezarri da, Administrazio jarduleak baterako tasazioaren prozedura eta horren erregistro-arau bereziak aplikatu ahal dituelako, hirigintzaren ondorioz jabetza kentzen den kasu guztietan.{Jabetza kentzearen inguruko arau orokorrak aplika daitezen, nahiko da Hipoteka Erregelamenduaren 32. artikulua erabiltzea, baina jardununean oso-osorik edo zati batez sartutako finken jabetza kendu nahi denean, Administrazioak aukera dezake finka guztiak edo batzuk batera inskribatzea, eta orduan, gerta daitezkeen arazoentzako irtenbide berriak ezarri behar dira.{Hori berori egin da, zati handi batean egun indarrean dirauen Lurzoruari buruzko Legearen 1976ko apirilaren 9ko Testu Bateginean jasotako irtenbideak esparru honetara ekarrita; horrela, fiskaltzari esku-hartze berezia eman zaio, ezezagunak diren edo agertu ez diren titularren interesak defenda ditzan, eta onartu da errealitatearekin bat ez datozen erregistro-adierazpenen inguruko arazoak nabaritasun-aktaren bidez konpondu ahal izatea, epailearen onespenik gabe.{Gai honen arauketa osatzeko, jabetza-erregistratzailearen laguntza ezarri da, jabetza kentzeko espedientean jaso gabeko finka inskribatuak agertzen diren kasuetarako.

IV. kapituluan arautu da antolamendu planen ondorioz nahitaez egin beharreko lur-lagapenen inskripzioa.{Lagapenok banaketa berdinaren proiektuaren barruan edota norbanako zehatzen eta Administrazioaren artean egiten direnean, ez dago aparteko zailtasunik, hurrengoa salbu: ez da lurren birzatiketarik egin behar, jabe bakarra dagoenean edota aprobetxamenduaren kokapenari buruzko akordioa dagoenean; zailtasun hori, bada, konpondu da.{Haatik, arazoa sortzen da titulu arruntik ez dagoenean, edota aldez aurretik hirigintza-ahalmen oro norbanakoen mesederako onesteagatik, ulertu behar denean plangintzaren arabera nahitaez laga beharreko luze-zabalak eskualdatu direla.{Kasu horri begira, modu bat ezarri da, Administrazioak nahitaez laga behar diren luze-zabalak inskribatu ahal izateko, baina zenbait berme eta kautela ezarri dira, hurrengoa saihesteko: prozedura hori erabiltzea, nahitaezko lagapena eta horrek dakarren kostua banaketa berdinaren menpe jartzeagatik norbanakoari kalte berezia eragin ahal zaionean.

Hirigintza-aprobetxamenduak inskribatzeari buruzko V. kapitulua berria da oso. Hurrean ere, nolabaiteko arauketa ezarri behar zen, alegia, Erregistroaren erakundeari zor zaion begirunea bazter utzi gabe, hirigintza-aprobetxamenduaren kontzeptuari egokitzeko moduko arauketa; kontzeptu hori hiri-jabetzaren barneko kontzeptua izan arren, trafiko juridikoan sar daiteke (betiere, aldez aurretik ezarritako helburuarekin), edo, are gehiago, Erregistroko finkatzat har daiteke zenbait kasutan.{Ildo horretatik, eskuratzeko moduko hirigintza-aprobetxamenduaren gaineko eskubidea jasotzen denean, aprobetxamendu hori zein finkaren gainekoa izan, eta finka horretan eginiko bazterreko oharraren bidez agerraraz daiteke eskubide hori; finka desberdinen arteko eskualdaketa zein banaketa inskripzio-idazkunean agerraraziko da; eta aprobetxamendua Erregistroko finka berezitzat hartuz gero, beste folio bat irekiko da.

Aprobetxamendu-unitateen eskualdaketa modu desberdinean arautu da, eskualdaketa hori derrigorrean edo nahita egin den kontuan hartuta; derrigorrean egin bada, jabetza nahitaez kentzearen inguruko arauak aplikatuko dira, eta nahita egin bada, ostera, horren inguruko arauetan kontuan hartu da harremanetan jarritako finkak lotzeko beharrizana, horietako bakoitzaren gain gerta daitezkeen egoera juridiko konplexuei irtenbidea emateko.{Eskainitako konponbidean, erraz ikus daiteke hipoteka-legerian jasotako bidea hartu dela: legeria horrek errefakziozko kredituen aurreneurrizko idatzoharra arautzean, balio-kuotak bereizi ditu, eta horiei begira, jatorrizko finkaren egoera juridikoari eutsi zaio. Zernahi gisaz, arauketa osagabea izango litzateke, Erregistroko inskripzioari inskripzio arruntari baino eragingarritasun handiagoa eman ezean, ezinezkoa baita egoera juridiko hori edukitzapean jartzea. Molde berean, transferentzia-negozio zibilaren eta admistrazio-baimenaren zein administrazio-erregistroetan egin beharreko inskripzioaren arteko koordinazioa bereziki arautu da, Hirigintza Administrazioak baimen edo inskripzio hori agintzen duen kasuetarako.

Konstituzio Auzitegiak 1997ko martxoaren 20an emandako epaia argitaratu eta gero, arauketa hau behar-beharrezkoa gertatu da, ondokoagatik: sistematik kanpoko jardunari buruzko legeria deuseza dela adierazi da, Estatuak ez duelako horren gaineko eskumenik, baina autonomia erkidegoek berriro arau dezakete gai hori; Kantabrian, esaterako, horixe egin da apirilaren 25eko 1/1997 Legearen bidez, hots, Lurzoruaren Arauketari eta Hiri Antolamenduari buruzko Presazko Neurrien Legearen bidez.

Bestalde, aparteko folioa ireki behar dela ezarri da, aprobetxamendua zein finkatatik etorri eta finka horri dagokion folioan ezin inskriba daitezkeenean aprobetxamendu-unitateak.{Arauketa hori zehaztean, oso kontuan izan da, lehenik, folioaren izaera errealari eutsi behar zaiola beti, eta, hurrenik, folio hori nahitaez desagertu behar dela, horren egoera behin-behinekoa delako, beste finka batzuen arteko zubia izanik.

VI. kapitulua obra berrien inskripzioari buruzkoa da, eta horren gaineko lege-arauketa 1992ko ekainaren 26ko Testu Bateginaren 37.2. artikuluan aurki daiteke.{Arauketa horren bitartez, lege-manuaren helburua erdietsi nahi da: bizitza juridikoan ez daitezela sortu, errealitatean ez dauden eta egon ezin daitezkeen unitate higiezinak, nahiz eta unitateok trafiko juridikoan sartzeko modukoak izan.{Ez dira aldatu nahi izan (aldaketa hori ez litzatekeelako egokia izango) obra berria Jabetza Erregistroan sartzeko bideak, baina zehaztu dira mota horretako eskriturek jaso beharreko deskripzio-betekizunak, indarreko legeriak ez baititu halakoak aipatzen.{Erdietsi beharreko helburu horrek ekarri du, eraikitze-bidean dagoen eta eraikita dagoen obraren eskrituran, teknikariak (Erregelamenduak zehazten du adierazmolde horren norainokoa) hurrengoa baieztatu behar izatea: legitimazioa duen pertsonak adierazitakoa bat datorrela proiektuan jasotakoarekin, edota proiektuan jaso eta egindakoarekin, bat-etortze hori obra berriaren eskrituren edukiari buruzkoa bakarrik izan arren.

Gainerakoan, arauketa osagabea izan ez dadin, bestelako autuak ere ezarri dira, hala nola: lizentziak ustezko administrazio-egintzaren bidez lortu ahal izatea; eraikitze-bidean dagoen obra amaitu dela agerraraztea; amaiera hori Jabetza Erregistroan jaso ez izanaren ondorioak; hirigintza-diziplina neurrietatik at dauden eraikinen inskripzioa; hala denean, obra berrien adierazpenak jabetza horizontalpeko arauketekin lotzea; edota jabetza-erregistratzaileen eta hirigintza-agintarien artean izan beharreko elkarlana.{VII eta VIII. kapituluetan, administrazio-prozeduretan eta Administrazioarekiko auzian agindutako aurreneurrizko idatzoharrak arautu dira, azken horiek Administrazioak nahiz norbanakoek eskatutakoak izan.{Arauketa berri horren helburuetako bat da hirigintza-diziplinari lotutako gaietan, jabetza-erregistratzailea laguntzaile eragingarria izatea -aurretiaz ezarri bezala-, baina horren berezko eginkizuna ukitu gabe.{Hori dela bide, zehapen-espedienteen zein hirigintza-betebeharrak ez betetzearen ondoriozko espedienteen hasiera aurreneurrizko idatzoharren bidez agerraraz daiteke Erregistroan, baina horretarako, arau-hausteak edo betepen-ezak zuzeneko eragina izan behar du finken gain; beraz, zehapen ekonomikoa ezartzeko espedienteak ezin daitezke Erregistroan sartu, eta, halakoetan, enbargoaren aurreneurrizko idatzoharra bakarrik eska daiteke.{Aurreneurrizko idatzohar horien arauketan hurrengo atalak jorratu dira: idatzoharra egiteko titulua, idatzoharraren iraupena, luzapena, ezereztea eta eragingarritasuna.

Horrez landara, legeak ezarri du norbanakoek hala eskatuz gero, Erregistroan agerraraz daitekeela Administrazioarekiko auzi-errekurtsoa jarri dela, baldin eta errekurtso horren helburua bada, plangintza-tresna, plangintzaren betearazpen-tresna edota lizentziak deuseztatzea.{Halakoetan, aurreneurrizko idatzoharra egitean hainbat kautela hartu behar dira, herri botereen jardunari arrazoirik gabeko kalterik ez eragiteko; ildo horretatik, VIII. kapituluan ezarri da auzitegiek kauzio egokia eskatu behar dutela.{Gainerakoan, aurreneurrizko idatzoharrak ondorioztatu dituen idazkunak egiteko, gogoan izan da jurisdikzio desberdinak uki daitezkeela aldi berean.

IX. kapituluan bazterreko oharrak jorratzen dira.{Helburua ez da idazkun mota horren inguruko hirigintza-berezitasunak arautzea, testuan barrena xehetasunez aipatu baitira halakoak.{Kapitulu horrek, aldiz, 1992ko Testu Bateginaren 307.4. artikulua garatu du. Artikulu horrek ahalbideratu du lizentziak emateko baldintza bereziak sartzea Erregistroan, lizentzia zein finkarentzat eman eta finka horren gain zuzenean gauzatu behar direnean baldintzok.{Gisa bertsuan, eraikitze-lizentzia legearen aurkakoa delako adierazpenaren bazterreko oharra arautu da, baita behin-behineko obra eta erabilerentzako lizentziak emateari buruzko oharrak, eta hirigintza-aprobetxamendua eskuratu dela egiaztatzen duen bazterreko oharra ere.

Lurzatiketa-egintzen inskripzioa X. kapituluan arautu da.{Gai horretan, ez da ahaztu hirigintza-arau desberdinak daudela autonomia erkidegoetan; horregatik, artikuluak taularrak dira huts-hutsean, eta edukiari buruzko autuak, autonomia erkidegoetako arauen bitartez garatuko dira. Horrek esan nahi du, neurri handi batean, hipoteka-irtenbideen -irtenbide bakar eta eraberekoen- aplikazioa egongo dela aurretiaz autonomia erkidegoetako arau sustantiboak aplikatzearen menpe, batik bat, lurzatiketa egiteko irizpideei dagokienez.{Beste alde batetik, arauketa orekatua nahi da, ondoko bi atalak aldi berean kontuan hartzen dituena: batetik, orotariko ez-zilegitasuna zigortzen duen administrazio-poliziaren lana, eta, bestetik, ondasun higiezinen trafikoan izan beharreko segurtasuna, batez ere Erregistroaren zehaztasunaren bidez lortzen dena.

Estatu-kontseiluaren irizpenak ezarritako irizpidearen ondorioz, lurzatiketaren alorrean Erregelamenduak jabetza-erregistratzaileen zeregina bakarrik aipatzen du, eta artikuluek ez dute jorratu, ostera, notarioen jarduna.

XI. kapituluan, hirigintza-eroslehentasun eta atzera-eskuratzearen menpeko eskualdaketen inskripzioa arautu da.{Legeak ezarritakoa osatzeko, norbanakoek eskritura publikoan zehaztu behar dute eskualdatutako lurra edo etxebizitza eroslehentasun eta atzeraeskuratze gunean dagoen edo ez, udal mugartean gune horiek mugatu direnean.{Halaber, erregistratzailea eta norbanakoak elkarlanean aritzeko modua xedatu da, araututakoa eragingarriagoa izan dadin.{Gai honetan, azpimarratu behar da erregelamenduaren arauketa garatu dela, horren V. kapituluaren inguruko iruzkinean azaldutako arrazoi berberen ondorioz.

Azken kapituluan, nahitaezko salmentaren araubidea jorratu da, Legearen ariora salmenta mota hori ekar dezaketen kasu guztiak modu bateratuan jasota; horretarako, ondokoa arautu da: finka Urbanizatu gabeko Orube eta Lurren Administrazio Erregistroan sartu dela egiaztatzen duen bazterreko oharra; nahitaezko salmenten araubidea aplikatu dela adierazten duen bazterreko oharra; horrelako salmentaren inskripzioa arautzeko erregelak; eta Erregistroan nahitaezko eskualdaketaren araubidea aplikatu dela agerrarazi ostean eginiko idazkunen egoera.

Indarreko xedapenak ez ezik, testu honek kontuan izan du Konstituzio Auzitegiak 1997ko martxoaren 20an emandako epaia ere. Bertan, aztertu ziren uztailaren 25eko 8/1990 Legea eta Lurzoruari buruzko Legearen Testu Bategina, 1992ko ekainaren 26ko legegintzazko Errege Dekretuaren bidez onetsia. Epaiak adierazi zuen legeotan Jabetza Erregistroaren inguruan jasotako manuak konstituzioaren araberakoak zirela, Espainiako Konstituzioaren 149.1.8. artikuluaren arabera estatuak duelako horien gaineko eskumen esklusiboa.{Edu berean, testu honek gogoan izan ditu Estatu-kontseiluaren manuzko txostenak ondorioztatu dituen iradokizunak, batik bat, erregelamenduaren erregistro-izaerari buruzkoak, eta estilo-autuen inguruko beste batzuk.

Azken batez, onetsitako arau honen helburua da gai konplexu honetan argitasun juridikoa ematea; arauok aplikatzean, lurzorua transformatzeko hirigintza-prozesuak arinduko dira, eta, horregatik, aplikazio hori ezinbesteko neurria izango da, eraikitzeko moduko lurrak egon daitezen, eta espekulazioa desager dadin.{Gogoz hartu da erronka hau: Lurzoruaren eta Elkargoen inguruko Neurri Liberalizatzaileei buruzko 5/1996 Errege Dekretu-legearen oinarria eta edukia zeharo eragingarriak izatea, testu hori baita apirilaren 17ko 7/1997 Legearen jatorria. Horretarako, hiri-lurzorua sortzea erraztu da, jabetza-eskubidea erregistro-publizitatearen bidez babesteko tresna tekniko egokia erabilita (kalifikazioa, lehentasuna, legitimazioa, fede publikoa, hirugarrenei kalterik ez egitea); horrela bermatu da kreditu pertsonala eta lurralde-kreditua lortu ahal izatea, eta eskubide hori konstituzio-manuetan agertzen da, hain zuzen ere, kredituaren gizarte-eginkizuna erakutsi eta etxebizitza duina izateko eskubidea gailentzen duten manuetan.

Horren eretzean, justizia-ministroaren proposamenez, Estatu-kontseiluarekin bat etorriz eta Ministroen Kontseiluak 1997ko uztailaren 4an egindako bileran gaia eztabaidatu ondoren, hauxe xedatu dut:

Artikulu bakarra. Erregelamendua osatzeko arauen onespena

Hipoteka Legea betearazteko Erregelamenduaren arau osagarriak onetsi dira, Jabetza Erregistroan hirigintza-egintzak inskribatzeari buruzkoak izan eta honekin batera doazenak.

Xedapen indargabetzaile bakarra. Arauak indargabetzea

Indarrik gabe geratzen dira Hirigintza Kudeaketari buruzko 1978ko abuztuaren 25eko Erregelamenduan jasotako xedapen guztiak, baldin eta hirigintza-egintzak Erregistroan sartzeari buruzkoak badira.{Edu berean, indarrik gabe geratzen dira Lurzorua Zatitzeari eta Birzatitzeari buruzko 1996ko apirilaren 7ko Erregelamenduaren xedapen guztiak, Hiri Antolamendurako Planek ukitzen baitute lurzoru hori, bai eta Nahitaezko Eraikuntzari eta Orubeen Udal Erregistroari buruzko Erregelamenduaren xedapenak ere, Jabetza Erregistroaren inguruko aipamenak jasotzen dituzten heinean; azken horiek otsailaren 23ko 304/1993 Errege Dekretuak jarri zituen indarrean.

Azken xedapenetatik lehenengoa. Xedapenaren izaera

Errege dekretu honen edukia Hipoteka Legea betearazteko Erregelamenduaren arau osagarritzat hartuko da.

Azken xedapenetatik bigarrena. Indarrean jartzea

Errege dekretu hau «Estatuko Aldizkari Ofizial»ean argitaratzen den egunaren biharamunean jarriko da indarrean.

LEHENENGO KAPITULUA Xedapen orokorrak

1. artikulua. Inskribatzeko moduko egintzak

Errege dekretu honetan esanbidez araututako egintzak ez ezik, hurrengoak ere inskriba daitezke Jabetza Erregistroan:

1. Plangintza betearazteko espedienteen onespen-egintza irmoak, baldin eta egintza horien bidez planak ukitutako erregistro-finkak aldatu badira, finken gaineko jabaria edo beste eskubide erreal batzuk eratxiki badira, edota hirigintzaren betearazpena zein artapena ziurtatzeko loturak eta berme errealak ezarri badira.

2. Legeek hala agintzearen ondorioz edo hirigintza-aprobetxamenduak transferitzearen ondorioz nahitaez egin behar izan diren lur-lagapenak.

3. Hirigintza-aprobetxamendua transferitu eta kargatzeko egintzak, baita egintzok lurzorutik banandutako eskubidea dakartenean ere, beste folio bat irekiz.

4. Lizentziak emateko baldintza bereziak, legeek ezarri bezala.

5. Urbanizatu edo eraikitzeko eginbeharra bete ez dela adierazteko espedienteen hasiera, edota finka zehatzen gaineko hirigintza-diziplinari buruz instruituriko espedienteen hasiera, bai eta ezarritako zehapenak beteko direla bermatzeko administrazio-prozeduraren hasiera ere.

6. Antolamendu-planak, horien betearazpen-tresnak nahiz lizentziak deuseztatzeko asmoarekin jarri den Administrazioarekiko auzi-errekurtsoa, baita errekurtso horretan jarri den demanda ere.

7. Aurreko idatz-zatiak aipatu deuseztapena adierazteko epai irmoak, finka zehatzei buruzkoak direnean eta horien titularrak parte hartu duenean prozeduran.

8. Bestelako edozein administrazio-egintza, baldin eta plangintza zein horren betearazpen-tresnak betearaztean, egintza horrek finka zehatzen gaineko jabaria, eskubide errealak nahiz finka horien deskripzioa aldatzen baditu, behingoan zein etorkizunerako.

2. artikulua. Inskribatzeko moduko titulua

1. artikuluko egintzak inskribatzeko, tituluak hurrengo erregelok bete behar ditu:

1. Norbanakoen arteko negozio edo kontratuen ondoriozkoak eskritura publikoan egin behar dira, eta jurisdikzio-jardunaren ondoriozkoak epaile edo auzitegi eskudunak emandako manamenduaren bidez inskribatuko dira; manamendu horretan, eman den probidentzia edo autoa berridatzi behar da, edota epaia inskribatzea aginduko da.

2. Legeriak beste zerbait ezartzen duenean izan ezik, administrazio-egintzak izaera horretako ziurtagiriaren bidez inskribatuko dira; ziurtagiri horrek honako betekizunok bete behar ditu:

a) Erakundearen edo bestelako organo jardulearen idazkariak horren ale bikoiztua egin behar du, hartutako erabakia hitzez hitz jasota.

b) Ziurtagiriak adierazi behar du egintzak administrazio-bidea agortu duela, erregelamendu honetan erabaki jakinentzat ezarritakoa salbu.

c) Ziurtagirian agerrarazi behar dira erabakiak ukitutako pertsona, eskubide eta finken inguruabarrak, hipoteka-legeriak ezarritakoaren arabera.

3. 2. paragrafoaren kasuan, behin idazkun egokia egin ostean, erregistratzaileak ziurtagiriaren ale bat artxibatuko du, eta bestea itzuliko du, eginiko eragiketei buruzko oharrarekin.{Inskripzio osoari zein zati bati ezezkoa eman bazaio edo hori eten bada, erregistratzaileak agerrarazi behar du bere ustez zein den biderik egokiena etetea ekarri zuen akatsa ongitzeko, edo, hala denean, zein den inskripzioa lortzeko modurik onena, akatsa ongiezina izateagatik, tituluari ezezkoa eman zaionean.

3. artikulua. Kokapen-planoak

Inskribatzeko moduko egintza edo negozioaren mota eta izaera edozein izanda ere, 2. artikuluak aipatu agiri publikoak erregistratzaileari aurkeztuko zaizkio, horrek kalifika ditzan eta kasuan kasuko idazkunak egin ditzan; agiriokin batera, horiek ukitutako fin karen edo finken planoa aurkeztu behar da, hurrengo erregeletan xedatutakoaren arabera:

1. Planoa Hipoteka Erregelamenduaren 51. artikuluko 4. paragrafoaren bigarren tartekaduran ezarritakoaren arabera artxibatuko da.{Planoarekin batera, horren kopia aurkez daiteke, euskarri magnetiko zein optikoan.

2. Erregistratzaileak horren kopia bidaliko dio Katastroaren Bulego eskudunari, kasuan kasuko egintza zein finkari edo finkei buruzkoa izan, eta, hala denean, bulego horrek finka hori identifikatzeko datuak bidal diezazkion erregistratzaileari, aplikatu beharreko legerian ezarritakoaren arabera.

3. Inskribatzeko moduko egintza prozedura zehatzean sortu denean eta prozedura horren izapideak Hirigintza Administrazioan gauzatu direnean, tituluarekin batera aurkeztu behar den planoa izango da administrazio-erabaki egokiaren edo inskripzioa egiteko eman behar den lizentziaren oinarria.{Gainerako kasuetan, inskribatzeko moduko tituluaren objektu den finkaren edo finken planoa aurkeztu behar da, eskala egokian.

II. KAPITULUA Banaketa berdinaren proiektuak inskribatzea

4. artikulua. Horien menpeko finka eta eskubideak

Kasuan-kasuan aplikatu beharreko banaketa berdinaren prozeduraren menpe geratzen dira jardununearen mugen barruko finkak, finka-zatiak zein hirigintza-aprobetxamendurako eskubideak, bai eta finka, finka-zati zein hirigintza-aprobetxamendurako eskubide atxikiak ere, baldin eta horien titularrek jardunune horri aintzatetsi zaion aprobetxamenduan parte hartzeko eskubidea badute, nahiz eta finka zein aprobetxamendu horiek muga horietatik kanpoko lurrak izan edo kanpoko lurren gainekoak izan.

5. artikulua. Prozedura hasteari buruzko bazterreko oharra

Administrazioak nahiz hirigintza-erakunde jarduleak hala eskatuta, bai eta autonomia erkidegoko legeriak baimendutako pertsonak zein erakundeak eskatuta ere, erregistratzaileak oharra jarriko du finka ukitu bakoitzaren bazterrean, prozedura hasi dela aipatuz, eta jabariaren eta zamen ziurtagiria emango du, oharrean hori agerraraziz.{Eskabidean, jardununeari lotutako finkak, finka-zatiak nahiz aprobetxamendu-eskubideak jasoko dira.{Konpentsazio-sistemaren menpeko jardununearen kasuan, aipatu bazterreko oharra egiteko, nahiko izango da erakundea eratzeko eskritura publikoa egilestea.

2. Bazterreko oharrak hiru urteko iraupena izango du, eta epe hori beste hiru urte gehiago luza daiteke, Administrazio jarduleak nahiz hirigintza-erakunde laguntzaileak hala eskatuz gero.

3. Erregistroko folioan oharraren ostean beste edozein idazkun egin denean, kasuan kasuko tituluaren idatzagiri-oharrean horren edukia agerraraziko da.

4. Oharrak, betiere, izango ditu 14. artikuluan eta hurrengoetan zehaztu ondoreak.

6. artikulua. Inskribatzeko moduko titulua

Jabetzaren berrantolaketa inskribatzeko titulu egokia izango da, Administrazio jarduleak emandako ziurtagiria, proiektua behin betiko onetsi dela egiaztatuz.{Ziurtagiri hori Notario Erregelamenduaren 211. artikuluak aipatu aktaren bidez protokola daiteke, Administrazio jarduleak edota proiektuaren izapideak eragin dituen hirigintza-erakunde laguntzaileak hala eskatuta.{Halaber, jardununean sartutako finken eta aprobetxamenduen titular guztiek egiletsitako eskritura publikoa ere inskribatzeko moduko titulua izango da, baldin eta horrekin batera eragiketen administrazio-onespenari buruzko ziurtagiria aurkeztu bada.

7. artikulua. Tituluak jaso beharreko inguruabarrak

Aplikatu beharreko hirigintza-legeriaren betekizunak ez ezik, hipoteka-legeriak ezarri inguruabarrak ere jaso behar ditu inskribatzeko moduko tituluak, bereziki honakoak:

1. Jardununeari eta betearazten den planaren behin betiko onespenari buruzko aipamena, bai eta, hala denean, jardununea mugatzeko espedientearen aipamena ere, banaketa berdina egite ko proiektuaren onespen data zehaztuz eta berori Aldizkari Ofizial egokian argitaratuz.

2. Jardununean sartutako edo horri atxikitako finka, finka-zati eta aprobetxamendu-unitate guztien deskripzioa, horien gaineko titulartasunak, zama zein karga inskribatuak eta, hala denean, Erregistroko datuak zehaztuta.

3. Jatorrizko finka bakoitzaren deskripzioan edo titulartasunean gertatutako aldaketen zehaztapena, Erregistroko datuak bat ez datozenean proiektuan jasotako datuekin.

4. Proiektura ekarritako azalera nahiz aprobetxamenduak eta, proiektu horren arabera, lehenengoen titularrei adjudikatutako emaitza-finkak bat datozela dioen zehaztapena.

5. Proiektuan jardununeko jatorrizko finka guztien elkartze instrumentala egin bada, elkartze horren ondoriozko finkaren deskripzioa; jardunune bakoitzean modu fisikoan sartutako lurrak bakarrik barneratu behar ditu finka horrek.

6. 11. artikuluaren ariora, lekualdatu edo ezereztu behar diren jatorrizko finken gain inskribatutako zama eta eskubideen zehaztapena.

7. Iraunarazi diren eraikuntzen deskripzioa, horiek zein emaitza-finkatan dauden zehaztuz.{Hala behar denetan, lehendik dauden eraikuntzak adierazi behar dira, nahiz eta finka horiek aldez aurretik Erregistroan inskribatu gabe egon.

8. Banaketa berdina egiteko proiektuaren ondorioz eratu diren emaitza-finken deskripzioa, hipoteka-legerian xedatutakoaren ariora, dela finka horiek jatorrizko finkak ordezteko eratu direnean, dela ondore horietarako modu instrumentalean elkartu den finka bereizteko eratu direnean.

9. Banaketa berdina egiteko proiektuaren likidazio-kontuan emaitza-finka bakoitzari eratxiki zaion kuotaren zehaztapena, 20.1 artikuluan ezarritakoaren arabera.

10. Subrogazio-tituluaren zein nahitaezko lagapenaren ondorioz emaitza-finkak zein titularrentzat izan, eta titular horiei egindako adjudikazioak.

11. Finka eta aprobetxamenduen jabeen zerrenda, bai eta banaketa berdinak ukitu zama nahiz kargen titularrena ere, bakoitzaren inguruabar pertsonalak zehaztuta, hipoteka-legerian xedatutakoaren arabera, eta espedientean jakinarazpena egin zaiela esanbidez aipatuta.

12. Emaitza-finken planoa.{Jardununean kanpoko finkak edo zuzenean okupatutako finkak sartu direnean euren probetxamenduari buruzko beste folio bat irekita, horien plano bereizia ekarriko da.{Inskribatzeko moduko tituluarekin batera planoen ale bikoitza aurkeztuko da, Jabetza Erregistroan artxiba dadin.

8. artikulua. Immatrikulazioa, deskripzioaren zuzenketa eta jatorrizko finken eraketa

Banaketa berdina egiteko proiektua behin betiko onetsi bada, hori titulu nahikoa izango da honexetarako:

1. Inskribatu gabeko finkak immatrikulatzeko, eta horien luze-zabala, mugak nahiz bestelako inguruabar deskribatzaileak zuzentzeko, betekizun gehiago barik.{Proiektua egin denean interesdunen ahobatezko adostasunarekin edota jabe bakarrak hala eskatuta, proiektu horrek lerrokada honetan ezarritako ondoreak izan ditzan, jendaurreko informazioaren ohiko izapidea gauzatu behar da, hirigintza-legeriak banaketa berdinaren proiektuentzat ezarri bezala.

2. Jardununean sartu beharreko finkak era daitezen hipoteka-izatedunak aldatu behar direnean, aldaketa-eragiketok burutzeko.

9. artikulua. Segidako traktu geldiarazia berriro hastea jatorrizko finketan

Espedientean norbaitek egiaztatzen duenean jardununean sartutako finkaren baten gaineko jabetza-eskubide hobea duela, eta finka hori beste norbaiten izenean inskribatu denean, segidako traktu geldiarazia berriro has daiteke, erregela hauek kontuan hartuta:

1. Tarteko titulu publikoei inskribatzea bakarrik falta zaienean, berehala egingo da inskripzioa.{Beharrezkoa izanez gero, titulu horien kopia lortzeko, legearen araberako interesa izango dute, bai organo jarduleak, bai Konpentsazio-batzak, bai eta jardununea betearazteko eskumena duen erakundeak ere.

2. Espedientean alegatutako titulartasunaren kontrako inskripzioak hogeita hamar urte baino gehiago baditu, Erregistroko titularrari zitazioa egingo zaio, idazkunean agertzen den egoitzan, eta Erregistroak ez badakar inguruabar hori, ediktuen bidez.{Titular hori agertu ezean eta Fiskaltzak ere aurkajartzerik egin ezean, inskripzioa egingo da, eskubidea edozein tituluren bidez egiaztatu duenaren izenean.{Inskripzioa modu berean egingo da, titular hori espedientean agertu arren, proiektuaren edukiari buruzko aurkajartzerik azaldu ez duenean.

3. Kontraesaneko inskripzioak hogeita hamar urte edo gutxiago baditu, Erregistroko titularrak horren guztiaren berri izanda, ez duela aurkajartzerik egin agerrarazi denean bakarrik has daiteke berriro espedientearen barnean geldiarazi den segidako traktua.

4. Aurreko idatz-zatiek aipatu izapideak Administrazio jarduleak gauzatu behar ditu, eta horien emaitzak erantsiko zaizkio proiektua behin betiko onesteko erabakiari; erabaki horretan aipatu behar dira traktua berriro hasteko oinarri moduan erabili diren agiriak, egin diren jakinarazpenak, horien jasotzailea eta, hala denean, interesdunen agerraldiak ere.

5. Aurreko idatz-zatietako betekizunak gauzatu ezean, Administrazio jarduleak Erregistroan jatorrizko finken titular moduan agertzen denari adjudikatuko dizkio emaitza-finkak ere, eta inskribatzeko moduko tituluan agerraraziko du espedientea beste norbaitekin burutu dela.{Jabetza-erregistratzaileak inskripzioa egingo du, izan daitekeen kontraesana aipatu gabe.

6. Finka zein barrutitan izan eta bertan jarduteko eskumena duen notarioak egingo ditu 2.etik 5.erako paragrafoetan arautu prozeduraren izapideak, jardununean sartutako finkaren titularrak hala eskatuta.{Kasu horretan, notarioak egitate horren berri emango dio organo jarduleari, eta espedientearen emaitza nabaritasun-aktaren bidez formalizatuko du; akta horren lehenengo kopia, halaber, organo jarduleari bidaliko zaio, banaketa berdinaren proiektua behin betiko onetsi baino lehen.

10. artikulua. Immatrikulazio bikoitza. Jatorrizko finkaren gaineko titulartasuna ezezaguna edo eztabaidagarria izatea. Titularra non den ez jakitea

Banaketa berdinaren proiektuan sartutako finkaren immatrikulazio bikoitza egin denetan, finka horren titularra ezezaguna denean edota, Erregistroaren arabera, horren titulartasuna eztabaidagarria denean, hurrengo erregelok aplikatu behar dira:

1. Finka birritan immatrikulatu bada kasuan kasuko oharra banaketa berdinaren espedientea hasi baino lehen egin delako, edota proiektuaren ondoriozko eragiketek egiaztatu badute immatrikulazio bikoitz hori, ulertuko da prozedura horretako interesdunak izango direla birritan immatrikulatutako finka horren inskripzio bakoitzean agertzen diren Erregistroko titularrak; hori dela eta, emaitza-finkak adjudikatu eta Erregistroan inskribatzean, egoera berari ekingo zaio, eta inskripzioa egingo da jurisdikzio zibilean zenbatekoaren arabera egin den epaiketa adierazle arruntean eskubide hobea egiaztatzen duenaren izenean.{Hori guztia gorabehera, titular ukituek euren arteko hitzarmena egin dezakete, eskritura publikoaren bidez.{Emaitza-finkak inskribatzean, birritan immatrikulatu diren jatorrizko finken inguruabarrak agerraraziko dira.

2. Jatorrizko finkaren titularra ezezaguna denean, emaitza-finka Administrazio jardulearen izenean inskribatuko da, betiere, fiduzia moduan eta horren gaineko eskubide hobea egiaztatzen duenari ematekotan.{Inork ez badaki non dagoen jatorrizko finkaren titularra, Fiskaltzari dagokio horren interesak babestea prozeduraren izapideak gauzatzen diren bitartean, salbu eta absenteak ordezkaria izendatu duenean, behar besteko ahalmenarekin.

3. Ulertzen da titulartasuna eztabaidagarria dela, jabetza-demandaren aurreneurrizko idatzoharra egin denean.{Kasu horretan, emaitza-finka jatorrizko finkaren titularraren izenean inskribatuko da, baina, aldi berean, horren gainean eginiko aurreneurrizko idatzoharra lekualdatuz.

11. artikulua. Titulartasun mugatuei eta jatorrizko finken gain inskribatutako eskubide nahiz kargei buruzko araubidea

Banaketa berdinaren proiektura ekarritako finken gain jabari izaerakoak ez diren eskubide, zama zein titulartasunak inskribatu direnean, hurrengo erregelak aplikatuko dira, kasuan kasuko titularrei espedienteak jakinaraztearen inguruan hirigintza-legeriak ezartzen duenari kalterik egin gabe:

1. Proiektuak adierazi badu jatorrizko finken gain inskribatu diren baldintzapeko titulartasun, eskubide eta zamak bateraezinak direla hirigintza-antolamenduarekin, horiek guztiak ezereztuko dira; horretarako, proiektuan esanbidez eskatu behar da ezereztea, hala denean titularrari emango zaion kalte-ordaina zehaztuz, eta agerrarazi behar da horren zenbatekoa ordaindu dela edo zainpean jarri dela.

2. Ez denean esanbidez adierazi titulartasun, eskubide eta zama horiek bateraezinak direla plangintzaren zehaztapenekin, ulertuko da bateragarriak direla, eta erregistratzaileak, subrogazio errealaren bidez, ofizioz jarriko ditu lehenengoen titularrei adjudikatzen zaizkien emaitza-finken lekuan, hurrengo erregeletan xedatutakoa beteta.

3. Jatorrizko finkaren titularrari emaitza-finka bakarra adjudikatu bazaio, lekualdaketa hori egiteko nahiko izango da proiektuak finka hori izan badela aipatzea, jatorrizko finkaren gain.

4. Jatorrizko finka bakarraren titularrari hainbat emaitza-finka adjudikatu zaizkionean subrogazio errealaren ondorioz, aurreko 3. paragrafoan xedatutakoa aplikatuko da, eta ez da beharrezkoa proiektuak zama edo eskubide lekualdatua azken horien artean banatzea.

5. Bi jatorrizko finkaren edo gehiagoren titularrari emaitza-finka bakarra adjudikatu zaionean, proiektuak zehaztu behar du, jatorrizko finka bakoitzari finka horretan dagokion portzentajea.{Kuota hori zehaztu eta gero, erregistratzaileak jatorrizko finka bakoitzaren gain zeuden eskubide eta zamak lekualdatuko ditu, finka horrek emaitza-finkan duen kuotaren gain.

6. Jatorrizko finka batzuen titularrari hainbat emaitza-finka adjudikatu zaizkionean, kontuan hartuko dira 3, 4 eta 5. paragrafoetan jasotako erregelak, horiek aplikatzeko modukoak diren heinean.

7. Proiektuak aipatzen duenean espediente-hasierari buruzko bazterreko oharraren osteko zama edo eskubide inskribatuak daudela, jabari izaerakoak ez direnak, eta espedientea eratu eta horren izapideak gauzatzen diren bitartean organo jarduleak horien berri duenean, lekualdaketari 3 eta 4. paragrafoak aplikatuko zaizkio, eta ez da beharrezkoa izango 5. paragrafoko kuota finkatzea.

8. Jatorrizko finken gaineko aurreko eskubideen titular aktibo eta pasiboen artean ahobatezko adostasuna lortzen denean, finka horiek iraunarazi, banatu, zenbait emaitza-finkatan zehaztu edo euren maila finkatzeari buruz, erregistratzaileak lekualdaketa inskribatuko du, itundutakoaren arabera.{Ituna formalizatzeko, titular interesdun guztiak ager daitezke espedientean, edo, bestela, notario-eskritura osagarria egin daiteke.

12. artikulua. Plangintzaren zehaztapenekin bateragarriak diren zamak iraunaraztearen ezintasuna

Emaitza-finkaren kokapena, ezaugarriak nahiz erabilerak kontuan hartuta ezinezkoa denean antolamenduarekin zein horren betearazpenarekin bateragarriak diren eskubide edo zamak iraunaraztea, hurrengo erregelok aplikatuko dira:

1. Artikulu honek aipatu kokapena proiektu inskribatuaren ondorio bada, edota erregistratzaileak berak antzeman badu kokapen hori, horrek kasuan kasuko zama edo eskubidea lekualdatuko du, aurreko artikuluan jasotako erregelen ariora.{Bateraezintasun hori antzeman duen jabetza-erregistratzaileak halaxe agerrarazi behar du, idazkun egokian.

2. Proiektua ziurtatzeko idatzagiri-oharrean erregistratzaileak agerraraziko du hala lekualdaketa, nola eskubide edo zama lekualdatua iraunaraztea ezinezkoa dela; ohar horretan zehaztu behar da kasuan kasuko eskubide edo zamari buruzko egoera Administrazio jarduleak antzeman duen edota erregistratzaileak titulua kalifikatzearen ondorio den.{Azken kasu horretan, emaitza-finkaren gain eskubidea edo zama iraunaraztea ezinezkoa dela egiaztatzeko bidezko deritzen arrazoiak agerraraziko ditu erregistratzaileak.

3. Edozein kasutan ere, eskubide edo zamaren titular aktibo eta pasiboek eskritura publikoan hitzar dezakete eskubide edo zama hori ezereztea nahiz hipotekarekin bermatutako kreditu-eskubide bihurtzea.

4. Erregistratzaileak eginiko kalifikazioaren arabera ezinezkoa bada eskubidea edo zama iraunaraztea eta titularren bat ez badago ados kalifikazio horrekin, edo beste alderdiarekin ados jartzen ez bada horren balioa nahiz kreditua bermatuko duen hipotekaren balioa zehaztean, jurisdikzio zibileko epaitegi eskudunera jo dezakete, bateragarritasuna edo bateraezintasuna adierazten duen ebazpena lortzeko, eta, azken kasu horretan, zama horren balioa finkatu eta aipatu hipoteka-bermea eratzeko.

5. Aurreko zenbakian aipatu auzia gertatuz gero, Jabetza Erregistroan demandaren aurreneurrizko idatzoharra egitea eska daiteke.

13. artikulua. Emaitza-finken inskripzioa

Emaitza-finkak Erregistroko titularraren izenean inskribatuko dira, salbu eta segidako traktua berriro hasi denean edota aurreko artikuluetako kasuen bat gertatzen denean.{Jatorrizko finkak titular askoren izenean inskribatu badira indibisoan edo pertsona horiek ezkonduta badaude, eta proiektuak ez badu zehazten adjudikazioa nola egin behar den, jatorrizko finkak zein proportziotan inskribatu eta proportzio berean inskribatuko dira emaitza-finkak ere, edo, hala denean, kasuan-kasuan aplikatu beharreko ezkontza-araubideak agintzen duenaren arabera.

14. artikulua. Proiektua hasteari buruzko bazterreko oharraren ostean idazkunak egitea

5. artikuluak aipatu oharra egindakoan, honako erregela hauek aplikatu behar dira:

1. Proiektuak emaitza-finkak adjudikatu badizkie banaketa berdinaren titulua Erregistroan aurkezteko unean indarrean dauden idazkunen arabera jatorrizko finken titular moduan agertzen direnei, inskripzioa horien izenean egingo da, nahiz eta ziurtagiria emateko eta oharra egiteko unean titularrak beste batzuk izan.

2. Proiektuak emaitza-finkak adjudikatu badizkie ziurtagiria eman eta 5. artikuluko bazterreko oharra egiteko unean jatorrizko finken titular moduan agertzen direnei, inskripzioa horien izenean egingo da, eta oharraren osteko jabariinskripzioak ezereztuko dira, horiek egiteko erabili den tituluaren data edozein izanda ere.

3. Jatorrizko finken jabari-inskripzio bat baino gehiago direnean ziurtagiri-dataren ostekoak, eta banaketa berdinaren tituluak horietako edozeinen titularrari adjudikatu badio emaitza-finka, inskripzioa horren izenean egingo da, eta adjudikaziodunaren izenean egin den inskripzioaren osteko jabari-inskripzioak bakarrik ezereztuko dira.

4. Artikulu honek eta hurrengoak aipatu ezerezteak bazterreko oharraren bidez egingo dira.

15. artikulua. Oharraren ostean inskribatutako eskubide eta zamak ezereztea

Jatorrizko finkaren gain banaketa berdinaren proiektuan aipatu ez diren eskubideak eta zamak eratu direnean, eta horiek oharra egin ostean inskribatu direnean, kasuan kasuko idazkunak ezereztuko dira, idazkunok egiteko erabili diren tituluen data edozein izanda ere.

16. artikulua. Ezerezte formala aipatzeko bazterreko oharra

Aurreko artikuluen ariora idazkunen ezerezte formala egin denean, emaitza-finkaren bazterrean jasotako oharraren bidez agerrarazi behar da ezereztutako idazkunak izan bazirela, horiek egiteko zein titulu erabili zen eta zein zen titulu horien data.

17. artikulua. Emaitza-finkaren inskripzioa zuzentzeko titulua, ezerezte formalaren kasuan

Ezerezte formala burutu eta aurreko artikuluak aipatu oharra egindakoan, hurrengo erregelok aplikatu behar dira:

1. Emaitza-finkaren jabaria edo jatorrizko finkaren gain eratutako eskubideak azken horren titularraren kausadunen izenean inskribatzeko, ezereztu den idazkuna egiteko erabili zen titulua aurkeztu behar da, kasuan kasuko zuzenketarekin batera; zuzenketa eskritura publikoan egingo da, eta bertan agerrarazi behar dira, hala proiektuaren ondoriozko finken inguruabarrak zein deskripzioa, nola Erregistroan finka adjudikatuaren titular moduan agertzen denak eta ezereztutako eskubideen titularrek euren adostasuna eman dutela ere, idazkun berriak egin daitezen.

2. Ezinezkoa denean emaitza-finkaren titularraren eta ezereztutako eskubideen titular guztien arteko adostasuna lortzea, kasuan kasuko zuzenketa egiteari buruz, zuzenketa egin daiteke Administrazio jardulearen erabaki irmoaren ondorioz, baldin eta erabaki horrek hurrengo betekizunok betetzen baditu:

a) Erabakia hartzea 14 eta 15. artikuluetako forma betekizunen arabera, ezereztutako eskubideen titular guztiek edo batzuek hala eskatuta.

b) Zuzenketa-proiektua jakinaraztea, bai emaitza-finkaren adjudikaziodun den titularrari, bai eta modu formalean ezereztutako eskubide eta zamen titularrei ere, horiek erabakia eskatu ez dutenean.{Jakinarazpena Erregistroan agertzen den egoitzan egingo zaie edo, bestela, ediktuen bidez.

3. Ez da behar Erregistroko titularren adostasunik, eta Erregistroko idazkunek zuzenean ondorioztatzen dutenean jatorrizko finka bat datorrela emaitza-finkarekin, nahikoa izango da ezereztutako eskubidearen titularrak eskaera-orria aurkeztea erregistratzaileari.

4. Modu formalean ezereztutako eskubide guztien eta horietako bakoitzaren gain artikulu honek aipatu zuzenketa egiten ez den bitartean, ezingo da inolako idazkunik egin, jatorrizko finkaren lehengo titularrari adjudikatu zaion emaitza-finkari buruz.

18. artikulua. Banaketa berdinaren proiektua inskribatzeko erregelak

Banaketa berdina egiteko proiektuaren inskripzioa honako erregelen ariora egingo da:

1. Finken immatrikulazioa, datu deskribatzaileen zuzenketa, geldiarazitako traktua berriro hastea eta eskubide bateraezinen ezereztea jatorrizko finketan inskribatu behar dira, banaketa berdinaren eragiketak inskribatu baino lehen.

2. Proiektuan jatorrizko finkak elkartu badira, prozeduran interesa dute nak zenbat izan eta elkartzearen inskripzioa horien guztien izenean egingo da, eta aipamen-oharra modu instrumentalean agerraraziko da.

3. Jatorrizko finkak elkartu ezean, horien idazkunak ezerezteko, emaitza-finken datuak agerrarazi behar dira.

19. artikulua. Emaitza-finkak urbanizatze-betebeharrari lotuta geratzea

Banaketa berdinaren espedienteko emaitza-finken gain jabaria nahiz beste eskubide erreal batzuk dituzten titularrak urbanizatze-betebeharrari eta proiektuak zein hirigintza-legeriak erakarritako gainerako eginbeharrei lotuta geratzen zaizkie, eskubideok proiektua onetsi baino lehen Erregistroan inskribatuta egon arren; estatua ez da lotuta geratuko, Tributuen Lege Orokorraren 73. artikuluak aipatu kredituei dagokienez, ezta izaera berdinarekin muga-eguneratu baina ordaindu ez diren kredituei dagokienez ere, Jabetza Erregistroan kredituon idatzoharra egin bada lotura hori ezarri baino lehen.{Lotura Erregistroan inskribatu behar da, erregela hauen arabera:

1. Lotuta dagoen emaitza-finka bakoitzaren inskripzioan hurrengoa agerrarazi behar da:

a) Finka lotzen zaiola proiektuaren kontua behin betiko likidatzearen ondoriozko saldoaren ordainketari.

b) Lurrak birzatitzearen ondoriozko behin-behineko kontuaren saldoan finka horri dagokion zenbatekoaren zehaztapena, baita hirigintza-gastuak zein proiektuaren beste gastuak direla-eta behin betiko likidazioa ordaintzean finkari esleitzen zaion kuotaren zehaztapena ere, gerta daitezkeen kalte-ordainen ondorioz eman beharreko konpentsazioei kalterik egin gabe.

2. Kontua likidatzearen ondoriozko ordainketa ez egiteagatik Administrazioak aukeratu badu premiamendu-bidea erabiltzea hori kobratzeko, prozedura jabariaren titularraren edo titularren aurka egingo da, eta loturaren menpeko beste eskubide inskribatuen edo idatzohartuen titularrei prozedura hori jakinaraziko zaie.{Hori guztia gorabehera, azken horietatik edozeinek hirigintza-betebeharra ordaintzen badu, ordainketa egin duena kredituan subrogatzen da, eta horrek betebeharra bete ez duen jabearen kontrako berreskaera-eskubidea izango du, legeria zibilak ondorioztatu bezala; hori guztia bazterreko oharraren bidez agerraraziko da.

3. Lotura ez da Erregistroan agerrarazi behar, banaketa berdinaren proiektuak ondorioztatzen duenean hirigintza-obra egin eta ordaindu dela edota hirigintza-betebeharra ziurtatu dela, aplikatu beharreko hirigintza-legeriak onartutako beste berme batzuen bidez.

4. Organo jarduleak kasuan-kasuan ezarritako betekizunak kontuan izanda, proiektuan adieraz daiteke loturak ez duela ondorerik izango geroko hartzekodunei begira, hipotekaren helburua denean hirigintza- zein eraikuntza-obrak egiteko eman diren kredituak bermatzea; azken kasu horretan, betiere, hirigintza-obra oso-osorik bermatu behar da.

20. artikulua. Lotura iraungi eta ezereztea

Aurreko artikuluak aipatu loturaren iraungitzea eta ezereztea honako erregelen menpe egongo da:

1. Loturak zazpi urteko iraungitze-epea du, horren datatik zenbatzen hasita.{Hala ere, loturaren indarraldian lurrak birzatitzeko proiektuaren edo konpentsazio-proiektuaren behin-behineko likidazio-kontua behin betiko kontu bihurtu bada, iraungitzea bi urtetan gertatuko da, Jabetza Erregistroan behin betiko saldoa agerrarazi denetik zenbatzen hasita; edozein kasutan ere, epea ezin izan daiteke zazpi urtetik gorakoa, loturaren jatorrizko datatik zenbatzen hasita.

2. Lotura ezereztu ahal da, berori iraungi aurretik ere:

a) Lurrak birzatitzen direnean, baldin eta jabariaren edo loturapeko beste eskubideen titularrek hala eskatzen badute eta eskariarekin batera organo jarduleak emandako ziurtagiria aurkezten badute, finka bakoitzaren behin betiko kontua ordaindu dela agerraraziz.

b) Konpentsazioa egiten denean, baldin eta titularraren eskaera-orriarekin batera, organo jarduleak emandako ziurtagiria aurkezten bada, hirigintza-obra jaso dela agerraraziz, baita Konpentsazio-batzaren ziurtagiria ere, halakoa eratu denean, hirigintza-erakundearentzako betebeharra ordaindu dela egiaztatuz.

c) Aurreko b) lerrokadako erregela aplikatuko da, hirigintza-legeriak hirigintza egiteko betebeharra administratuei eratxikitzen dien kasu guztietan.

21. artikulua. Konpentsazio-batzari atxiki ez zaion titularrari jabetza kentzea

Jabe batzuk konpentsazio-sistemari atxiki ez eta jabetza kentzeko egin behar den espedientea presazkoa dela adierazi bada, kasu bakoitzean aplikatu beharreko hirigintza-legeria kontuan hartuta, espediente horri errege dekretu honen III. kapituluan jasotako arauak aplika dakizkioke, jabetza baterako tasazioaren bidez kentzearen inguruko erregistro-inskripzioari buruzkoak.{Halakoetan, jabetza kentzeko legeriak aipatu aurreneurrizko idatzoharra egindakoan, konpentsazio-proiektuaren izapideak eta amaiera arruntak izango dira, eta, proiektu hori behin betiko onetsi ostean, Konpentsazio-batzaren izenean inskribatuko dira finka okupatuari subrogazio errealaren ondorioz dagozkion emaitza-finkak, batza hori baita jabetza-kentzearen onuraduna; horrek ez die kalterik egingo hirigintza-legeriaren ariora jabeak balioespena zehaztearen inguruan dituen akzioei.

III. KAPITULUA Jabetza kentzea hirigintzaren ondorioz

22. artikulua. Espedientea hastea

1. Administrazioak, jakin dakienean jabetza-kentzeak finka inskribatuak ukitzen dituela, horien gaineko jabaria eta zamak egiaztatzeko ziurtagiria eskatuko du.{Erregistroko titularrak ere eska dezake ziurtagiri hori, frogatzen badu kasuan kasuko espedientea hasi dela, bai aldizkari ofizialek horren gain eginiko publizitatea aipatuz, bai beharrezko administrazio-agiriak aurkeztuz.

2. Bazterreko oharraren bidez agerraraziko da ziurtagiria eman dela, noiz eman den eta zein prozedurari buruzkoa den adierazita; aldi berean edo geroago, bazterreko ohar berean agerraraz daiteke baterako tasazioaren prozedura aplikatzea aukeratu dela.{Bazterreko oharra egin eta hiru urte igaro ostean, ohar hori iraungitzearen ondorioz ezereztuko da, baldin eta Erregistroan ez bada agerrarazi espediente horri buruzko idazkun berririk.

3. Administrazioak ez duenean erabili baterako tasazioaren prozedura, geroko eragiketak Erregistroan agerrarazteko, kontuan izango da hipoteka-legeriak eta jabetza nahitaez kentzearen inguruko legeriak orokorrean ezarritakoa.{Bestela, hurrengo artikuluetan xedatutakoa bete beharko da.

23. artikulua. Inskripzioa egitea

Jabetza kentzen denean baterako tasazioaren sistema erabilita, idazkuna hurrengo moduetatik edozeinetara egin daiteke:

1. Erregistroko finka bakoitza banan-banan inskribatuz.

2. Zein unitateren jabetza kendu, eta horren barruko azalera guztiak zein batzuk finka bakar moduan edo zenbait finka moduan inskribatuz.

Kasu bietan inskripzioa egingo da Administrazio jardulearen izenean eta jabetza-kentze horren onuradunaren izenean, baldin eta egiaztatzen bada finka bakoitzari emandako balioa ordaindu dela, edo, hala denean, balio hori zainpean jarri dela.

24. artikulua. Inskribatzeko moduko titulua

Jabetza nahitaez kentzeari buruz inskriba daitekeen tituluak erregela hauek bete behar ditu:

1. Administrazioak erabaki duenean Erregistroko finkak edo kendutako unitatean dagoen finkaren bat banan-banan inskribatzea, inskribatzeko moduko titulua izango da okupazio- eta ordainketa-akta, jabetza nahitaez kentzeari buruzko legeria orokorrak xedatutakoaren arabera.

2. Administrazioak erabaki duenean kendutako azalera guztiak edo batzuk batera inskribatzea eta inskripzio horretan Erregistroko hainbat finka batzea, inskribatzeko moduko titulua izango da administrazio-ebazpenaren ziurtagiria; ziurtagiri horretan ondokoa agerrarazi behar da:

a) Horren ondoriozko finkaren edo finken deskripzioa, hipoteka-legerian xedatutakoaren arabera.

b) Kendutako finkek osatzen duten finkaren edo finken aipamena, baita horien titularrena ere.

c) Finka horren edo horien planoa.

d) Jabetza kentzeko proiektuaren behin betiko onespenaren data.

e) Legearen arabera bidezkoak diren argitaratzeak egin direlako aipamena.

f) Ziurtagirian jabariaren eta zamen titularrak agertzen dira, eta horiei jakinarazpen pertsonalak egin zaizkiela dioen aipamena.

25. artikulua. Administrazio-ziurtagiriaren agiri osagarriak

Aurreko artikuluko 2. idatz-zatiak aipatu administrazio-ziurtagiriarekin batera, eta jatorrizko finka bakoitzari dagokionez, hurrengoa aurkeztu behar da, kasuan-kasuan:

1. Okupazio-akta.

2. Balioespena jabariaren Erregistroko titularrari ordaindu zaiola egiaztatzeko akta, eta inskribatutako beste eskubideei dagokien baliospen-zatia ordaindu dela nahiz zainpean jarri dela egiaztatzeko akta, baldin eta 22. artikuluko jabari- eta zama-ziurtagiria ekarri denean espedientera.

3. Espendientea norekin egin eta pertsona horri balioespena ordaindu zaiola egiaztatzeko akta, baldin eta pertsona horrek espedientepeko finkaren ziurtagiria aurkeztu badu, finka hori ez bada inskribatu inoren izenean eta pertsona horrek behar bezala frogatu badu bere eskubidea.

4. Espedientea norekin egin eta balioespena pertsona horren izenean zainpean jarri dela egiaztatzen duen agiria, espedientera ez denean ekarri 22. artikuluko ziurtagiria.

5. Erregistroko ziurtagiriak erakusten duenean kendutako eskubideari buruzko demandaren idatzoharra egin dela, edo bazterreko oharraren aurreko zama zein kargak daudela, eta, horien titularrei behar bezalako zitazioa egin arren, espedientean ez direnean agertu, balioespenaren kasuan kasuko zatia pertsona egokiaren izenean zainpean jarri dela egiaztatzeko agiria.

6. Balioespenaren gordailu-akta; bertan agerraraziko da Fiskaltza agertu dela titularrak ezezagunak izan edo agertu ez badira, edo eskubidearen titularra adingabea zein ezgaitua izan eta horrek behar bezalako ordezkaririk izan ez badu, bai eta gainerako kasuetan ere, legeriaren arabera, nahitaezkoa bada Fiskaltzaren esku-hartzea.

7. Balioespenaren gordailu-akta, jabetza nahitaez kentzearen inguruko legerian ezarritakoaren arabera, hori bidezkoa den guztietan.

26. artikulua. Emaitza-finkak inskribatzeko erregelak eta jatorrizko finken gain egin beharreko eragiketei buruzkoak

Jabetza nahitaez kentzeko espedienteak aipatu emaitza-finkari edo finkei eta jatorrizko finkei dagokienez, erregistratzaileak hurrengo erregelen arabera jardungo du:

1. Emaitza-finka edo finkak zamarik gabe inskribatuko dira Administrazio jardulearen izenean edo, hala denean, jabetza-kentzearen onuradunaren izenean.

2. Ziurtagiriarekin batera kasuan kasuko jatorrizko finken okupazio- eta ordainketa-aktak aurkezten badira, erregistratzaileak elkartze-oharra egingo du, azken jabari-inskripzioaren ostean, transferentzia-ondoreekin.{Irizpide berari ekingo zaio, gordailu-akta aurkezten denean eta aurreko artikuluko inguruabarrak gertatzen direnean.

3. Ordaindutako edo zainpean jarritako zenbatekoa denean Administrazio jarduleak proiektuaren behin betiko onespenean zehaztutakoa, eta espedienteak ez duenean ondorioztatu prezioa behin betiko finkatu denik administrazio-bidean, erregistratzaileak emaitzafinkaren inskripzioan agerraraziko du inskripzio horrek ez diela kalterik egingo jatorrizko finkaren titularrak dituen eskubideei, ordaindutako edo zainpean jarritako prezioaren behin betiko zenbatekoa zehazteko administrazio- edo jurisdikzio-prozedura egokian.

4. Jatorrizko finken gain 22. artikuluak aipatu bazterreko oharraren ostean inskribatu diren jabaria eta zamak, kargak, eskubide errealak eta orotariko mugapenak proiektuaren ondoriozko finkak inskribatzean ezereztuko dira, interesdunek prozeduran parte hartu ez arren.{Ohar horren aurreko idazkunak ezereztu ahal izateko, egiaztatu behar da interesdunei zitazioa egin zaiela legeak agindu bezala eta interesdunok zuzenean zein ordezkari egokiaren bidez agertu direla ordainketara, edo, bestela, prezioa edo horren zatia zainpean jarri dela, kasuan-kasuan.

27. artikulua. Espedientean kontraesaneko erregistro-datuak agertzea

Espedientean norbanakoek aipaturiko errealitatearekin bat ez datozen erregistro-adierazpenak izateagatik balioespena zainpean jarri denean, kasuan kasuko idazkunak ezerezteko, Notario Erregelamenduaren 209. artikuluan ezarritako izapideekin egin den akta aurkeztu behar da, titularra dela alegatzen duenaren eskubidea frogatzeko.{Akta horrekin batera, ordainketa-akta edo prezioa pertsona horren izenean zainpean jarri dela egiaztatzen duen agiria aurkeztuko da.

28. artikulua. Espedientean jaso gabeko finka edo eskubideen kasua

Emaitza-finka edo finkak inskribatzean zein gerogarrenean erregistratzaileak uste badu inskribatutako finka edo eskubideren bat ez dela espedientean sartu, bere idazkunen hitzez-hitzezko ziurtagiria bidaliko dio jabetza nahitaez kentzearen egintza burutu duen organoari eta jabariaren azken inskripzioaren ondoan bidaltze horren gaineko oharra jarriko du; ohar hori egiten denetik urtebetera ezereztuko da, iraungitzearen bidez.{Inskripzioa ezerezteko, jabetza kendu duen Administrazioak eskabidea egin behar du, eta, horrekin batera, finken edo eskubideen titularrei behar bezalako konpentsazioa eman zaiela egiaztatzen duen agiria aurkeztu behar du; aldez aurretik espediente osagarri egokiaren izapideak burutu beharko dira.

IV. KAPITULUA Nahitaezko lagapenen inskripzioa

29. artikulua. Inskriba daitezkeen lagapenak

Legeak betetzean nahitaez laga behar diren lurrak Administrazio jardulearen izenean inskribatuko dira, antolamendu-planetan horientzat ezarritako destinoari lotuta gera daitezen.{Lagatzen diren lurrak zama gabekoak izan behar dira, aplikatu beharreko hirigintza-legeriak besterik ezarri ezean.

30. artikulua. Nahitaezko lagapenak inskribatzeko titulua

Nahitaezko lagapenak inskribatzeko, hurrengo tituluok erabil daitezke:

1. Lagapenak banaketa berdinaren eragiketen ondorio direnean, erregelamendu honek eragiketa horietarako ezarri dituen tituluen bidez egingo da inskripzioa.{Ez bada beharrezkoa lurrak birzatitzea unitatea osatzen duten finka guztiak jabe bakarrarenak edo indibisoan hainbat jaberenak direlako, edota jabeek lurrak birzatitzeko espedienteari uko egin ondoren Administrazioak aprobetxamenduaren kokapena onartu duelako, nahitaez laga beharreko lurrak inskribatzeko, espedientea egin behar da; espediente horretan, gutxienez, aprobetxatu ahal diren lurzatiak zehaztu eta nahitaez laga behar diren azalerak deskribatuko dira.

2. Lur batzuetan zeharo sendotuta dago planak ahalbidetzen duen eraikuntza; halako lurrak erregularizatu edo legezkotzeko plangintza-tresnek mugatzen badituzte nahitaez laga beharreko azalerak, azalera horiek hurrengo artikuluak aipatu ziurtagiriaren bidez inskriba daitezke organo jardulearen izenean, Erregistroko titularraren adostasunik gabe.

3. Gainerako kasuetan, Erregistroko titularren eta Administrazio jardulearen arteko akordioa behar da; akordio hori administrazio-aktaren bidez egin behar da. Administrazioak akta horren ziurtagiri egokia emango du, dela erregelamendu honen 2. artikuluan ezarri bezala, dela eskritura publikoaren bidez.

4. Aipatu ebazpen, akta edo eskrituretan, kasuan kasuko bereizketak edo hipoteka-aldarazpenak egin daitezke, laga beharreko finkaren erregistro-zehaztapena egiteko.

31. artikulua. Nahitaez laga beharreko lurrak inskribatzea, organo jarduleak emandako ziurtagiriaren bidez

Aurreko artikuluaren 2. paragrafoko kasuan, organo jarduleak eman duen ziurtagirian hurrengoa agerrarazi behar da:

1. Administrazio jarduleari laga beharreko finkak okupatzea erabakitzen duen ebazpena, horien destinoa edo lagapena zehaztuz, planak ezarritakoaren arabera.

2. Ebazpenaren aurreko espedientea finka lagatuen titularrei jakinarazi zaiela eta hogeita hamar egunetik gorako epea eman zaiela, bidezkoa izanez gero, banaketa berdina egiteko proiektuaren izapideak egitea eska dezaten.

3. Eskabide hori egin den edo ez, eta egin bada, lagapenaren oinarri den plangintzak ahalbidetu edo legezkotu duen eraikuntza guztiz sendotuta izateagatik, eskatutako banaketa berdina bidezkoa ez dela azaltzen duen ziodun ebazpenaren edukia.

4. Alde bakarreko okupazioa erabaki zuen administrazio-ebazpenaren kontra ez dagoela administrazio- edo jurisdikzio-errekurtsorik, izan daitekeen berrikuspen-errekurtsoa kenduta.

32. artikulua. Lurzoruaren beste lagapen batzuk

Legearen arabera nahitaezkoak ez diren lur-lagapenek edota lurzoruari buruzko legerian tipifikaturiko hirigintza-hitzarmenen ondoriozkoak ez direnek ondasun higiezinen dohaintzen betekizun formalak bete behar dituzte.

V. KAPITULUA Hirigintza-aprobetxamenduaren inskripzioa

33. artikulua. Hirigintza-aprobetxamendua transferitzeko erregela orokorrak

Aplikatu beharreko hirigintza-legeriak onartu edo ezartzen duenean hirigintza-aprobetxamendua transferitzea, dela titular desberdinen finken artean egiten delako eskualdaketa, dela aprobetxamendu hori titular bakarraren finken artean banatzen delako, Jabetza Erregistroko inskripzioa erregela hauen arabera egingo da:

1. Jabetza-erregistratzaileak inskripzioa egin dezan, eskualdaketa edo banaketa eskritura publikoaren bidez egin behar da; eskritura hori egiletsi behar dute, aprobetxamendua zein finken titularraren edo titularren artean banatu eta titular horiek, edota eskualdaketak ukitutako titularrek, baita finka horien gain inskribatutako edo idatzohartutako eskubideen titularrek ere, baldin eta aprobetxamenduaren transferentziak artikulu honetan ezarri bezala ukitzen baditu.

2. Aprobetxamenduak zein finka gehitu edo aprobetxamendu hori zein finkaren artean banatu eta horien folioan egingo da eskualdaketa edo banaketaren inskripzioa, eta kasuan kasuko finkaren azken jabari-inskripzioan bazterreko oharraren bidez agerraraziko da hori.

34. artikulua. Tituluaren eta idazkunen inguruabarrak

Egiten diren idazkunetan hurrengo inguruabarrak agerrarazi behar dira, inguruabar orokorrez gain:

1. Finka ukitu bakoitzari eskualdaketa edo banaketaren aurretik dagozkion aprobetxamendu-unitateen kopurua, unitateok aplikatu beharreko hirigintza-legeriak ezarritako eraikigarritasun- eta erabilpen-parametroen arabera sailkatuta.

2. Eskualdatu edo banatu den aprobetxamenduaren zenbatekoa, destino-finkarekin alderatuz aprobetxamendu horri eratxiki zaion proportzioa eta jatorrizko finkaren aprobetxamendua zertan geratu eta horren zenbatekoa.

3. Jatorrizko eta destino-finketan aprobetxamenduaren transferentziak edo banaketak ukitu ez dituen eskubide inskribatuen zehaztapena.

4. Eskualdatutako edo banatutako aprobetxamendua zein finkatatik etorri eta finka horretatik destino-finkara oso-osorik edo zati batean eskualdatzen diren eskubide inskribatuen zehaztapena.

35. artikulua. Aprobetxamendua transferitzeari buruzko hitzarmena

Jabetza Erregistroan inskripzioa egiteko, jatorrizko finkaren eta destino-finkaren gaineko jabariaren titular direnek edo beste edozein eskubide nahiz zama inskribaturen titularrek euren adostasuna eman behar dute.{Lekualdatu nahi den zama edo kargaren idatzoharra egin denean Jabetza Erregistroan manamendu judizial edo administrazio-ebazpen baten ondorioz, lekualdatutako eskubide errealaren inskripzioa edo idatzoharra egitea agindu zuen agintariaren ebazpen irmoak onetsi behar du eskualdaketa- zein banaketa-eskritura.{Hori guztia erregelamendu honen 38. artikuluan xedatutakoari kalterik egin gabe.

36. artikulua. Aprobetxamendua eskualdatu edo banatzea, Erregistro desberdinetan inskribatutako finken artean

Eskualdatu edo banatutako aprobetxamenduaren jatorrizko finka eta destino-finka hipoteka-barruti desberdinetan inskribatu direnean, hurrengo erregelok aplikatu behar dira:

1. Destino-finkan aprobetxamendua inskribatzeko eskumena duen erregistratzaileak ez du inskripzio hori egingo, harik eta jakin arte aprobetxamenduaren jatorri den finkaren folioan oharra egin dela.

2. Aprobetxamenduaren jatorri den finkaren folioan bazterreko oharra egiteko eskumena duen erregistratzaileak ohar hori egin eta gero titulua itzuliko du, finkaren gainean indarrean dauden inskripzioen eta eginiko oharraren hitzez-hitzezko ziurtagiriarekin batera.{Destino-finkan inskripzioa egin behar duen erregistratzaileak inskripzio hori egin duenean, horren berri emango dio jatorrizko finka zein barrutitan izan eta bertako erregistratzaileari, eginiko idazkunen ziurtagiria bidaliz.

3. Jatorrizko finkaren bazterreko oharra egin duen erregistratzaileak jarraian agerrarazi behar du transferentzia inskribatu dela.

4. Destino-finkan inskripzioa egiteko eskumena duen erregistratzaileak emandako kalifikazio negatiboaren aurka gobernu-errekurtsoa jarri bada, erregistratzaile horrek inguruabar hori eta, hala denean, aurkezte-idazkunaren luzapena jakinarazi behar dizkio jatorrizko finkaren barrutiko erregistratzaileari.{Jakinarazpena jaso duen erregistratzaileak errekurtsoa dagoela agerraraziko du jatorrizko finkaren bazterrean, harik eta destino-finkaren barrutiko erregistratzaileak errekurtsoari gaitziritzia eman zaiola jakinarazi arte, eta kasu horretan oharra ezereztuko du, edota inskripzio egokia egin dela jakinarazi arte, eta halakoetan aurreko 3. paragrafoan ezarritakoa egingo du.

37. artikulua. Hirigintza-aprobetxamenduak transferitzeko hirigintza-baimenak

Aplikatu beharreko hirigintza-legeriaren arabera hirigintza-aprobetxamenduak transferitu ahal izateko beharrezkoa denean aldez aurretik baimena izatea, lizentzia berezia lortzea edota transferentziei buruzko administrazio-erregistroetan horren aipamena egitea, baimen edo lizentziok lortu edo inskripzio egokia egin beharko da, eskualdaketa edo banaketa Jabetza Erregistroan sartu ahal izateko.

38. artikulua. Aprobetxamenduaren nahitaezko transferentziak

Legeak zehaztu kasuetan Administrazioak norbanakoei agintzen badie aprobetxamenduak nahitaez transferitzea, transferentzia hori Jabetza Erregistroan inskribatzean onuradunarentzat eginiko jabetza-kentzeen erregelak aplikatuko dira; hala denean, onuraduna izango da aprobetxamendua jasoko duen emaitza-finkaren titularra, eta inskripzioa horren izenean egingo da.

39. artikulua. Aparteko folioan egindako inskripzio-kasuak

Hurrengo kasuetan, hirigintza-aprobetxamendua lurzorutik banandutako finka berezi moduan inskribatuko da, beste folio bat irekiz:

1. Administrazioak eskatzen duenean berari dagokion aprobetxamendua horrela inskribatzea, aprobetxamendua zein finkatatik edo zeintzuk finketatik etorri eta horietatik bananduta.

2. Finka zuzenean okupatzen denean, legeak ezarritako kasuetan aprobetxamendu-unitateak aintzatetsiz.

3. Finka zehatzen jabetza nahitaez kendu eta balioespen moduan ezarri denean, eratzeke dauden bihar-etziko finkak geroago ematea.

4. Kudeaketa pribatupeko sistemetan urbanizatze-lanak gauzatzea norbanakoei dagokienean, baldin eta haien balioaren zati bat hitzarmenezko aprobetxamendu-unitateetan agerrarazi bada eta banaketa berdinaren proiektua behin betiko onetsi baino lehen unitate horiek enpresa urbanizatzaileei adjudikatu bazaizkie edota hirugarrenari eskualdatu bazaizkio edozein tituluren bidez.

40. artikulua. Administrazioari dagozkion aprobetxamenduak

Administrazioari dagozkion aprobetxamenduak aparteko folioan inskribatzeko, hurrengo erregelok bete behar dira:

1. Aprobetxamendua zein finkatatik etorri eta horren azken jabari-inskripzioaren bazterrean oharra jarri ostean beste folio bat irekiko da, aprobetxamenduari bere finka-zenbakia emanez.{Folio bakarrean inskriba daitezke jatorrizko finka desberdinei dagozkien aprobetxamenduak, baldin eta finka horiek udal edo atal berekoak badira.{Halaber, udal edo atal horren aprobetxamenduak inskriba daitezke ireki den folioan, Administrazioak esanbidez eskatutako gehitzearen bidez.

2. Betiere, aprobetxamendua zein finkatatik etorri eta horren Erregistroko datuak agerrarazi behar dira aprobetxamenduari irekitako folioan, eta, hainbat finkatatik badator, jatorrizko finka bakoitzari dagozkion unitateak agerraraziko dira.

3. Artikulu honetan ezarritako aprobetxamendu-inskripzioa zama edo kargarik gabe egingo da.

41. artikulua. Administrazioak aprobetxamenduak transferitzea

Administrazioak transferitu nahi dituenean bere izenean aparteko folioan inskribatutako aprobetxamenduak, bere ondasunak xedatzeko erregelak betetzeaz gain, hurrengoak ere kontuan izan behar ditu:

1. Jabetza Erregistroan inskripzioa egiteko titulu nahikoa izango da transferentzia-erabakiaren administrazio-ziurtagiria edo notarioak egiletsitako eskritura publikoa; horiekin batera, Aprobetxamendu Transferentzien Udal Erregistroan eginiko idazkunen ziurtagiria aurkeztu behar da kasuan-kasuan, eta ziurtagiri horretan erregelamendu honen 2. artikuluko inguruabarrak jaso behar dira.

2. Zein finkaren aprobetxamendua gehitu eta horren folioan inskripzioa egin eta gero, aprobetxamenduari irekitako aparteko folioa ezereztu behar da, aurreko artikuluan xedatutakoaren ariora.{Ezerezte-idazkunean destino-finkaren Erregistroko datuak agerraraziko dira.{Aparteko folioan inskribatutako aprobetxamenduaren zati bat bakarrik eskualdatzen denean, folio horretan bazterreko oharra egingo da, ondokoa zehaztuz: eskualdatutako aprobetxamendu-unitateak, Administrazioaren izenean inskribatuta jarraitzen duten unitateak eta eskualdatu diren unitateen destino-finkaren Erregistroko datuak.

42. artikulua. Finkak eta euren aprobetxamenduak inskribatzea, zuzeneko okupazioaren kasuan

Plangintzaren arabera finkak sistema orokorretarako edo toki izaerako zuzkipen-erabileretarako destinatu badira, Administrazio jarduleak zuzenean okupatuko ditu finkok, eta jabetza-erregistratzaileak finka horien hirigintza-aprobetxamendua inskribatuko du, honako erregelok gogoan izanda:

1. Kasuan kasuko ziurtagiria izango da inskribatzeko moduko titulua, baldin eta bertan hurrengo inguruabarrok agerrarazi badira:

a) Okupazioa egiteko tokia eta data.

b) Administrazio jardulearen zehaztapena eta okupazio-erabakiaren berridazketa.

c) Finka okupatuen gaineko eskubideak dituzten titularrak identifikatzeko datuak.

d) Titular horiei egindako jakinarazpenen inguruabarrak eta legeak alegazioak egiteko ezarri epea igaro delako zehaztapena.

e) Okupatu diren finken edo finka-zatien deskripzioa, horien planoa, erregistro-datuak, okupatutako azalera, finka zein finka-zati horiei dagozkien aprobetxamendu-unitateak eta aprobetxamenduok gauzatzeko jardununeak.

2. Azalera okupatua Erregistroko finka bati badagokio, ziurtagirian bereizketa egokia egin behar da, finka nagusiaren deskripzioa zehaztuz.

3. Zuzenean okupatu den finka Administrazio jardulearen izenean inskribatuko da, finka zein erabileratarako okupatu eta Administrazioak erabilera hori eman diezaion; kasuan kasuko hirigintza-aprobetxamendua behin betiko sendotzeko, ordezko finkaren adjudikazioa egingo dela agerrarazi behar da.{Inskripzioaren bazterrean, aprobetxamenduari irekitako folioaren erregistro-datuak agerraraziko dira.

4. Finka okupatuak nahiz finka okupatuek eratorritako aprobetxamendu bakoitzeko, beste folio bat irekiko da, eta bertara lekualdatuko dira finka okupatuaren indarreko idazkun guztiak.{Eskubide batzuen izaera dela eta, horiek ezin badira aprobetxamenduaren gain gauzatu, ziurtagiriak eskubideok adierazi behar ditu.

5. Jabariaren titularra eta aurretiaz inskribaturiko zamen titularra bertan izanda, eskritura publikoa egiletsi denean finka okupatuari dagokion aprobetxamendua horien guztien artean banatzeko jabari moduan, eta ziurtagiriarekin batera eskritura hori aurkeztu denean, ez da egingo harako zama-lekualdaketarik.{Kasu horretan, folio bat irekiko da, itundutako banaketa horren arabera titular bakoitzari adjudikatu zaion aprobetxamendua agerrarazteko.

6. Hurrengo lerrokadan xedatutakoa gertatu arte, aprobetxamenduari irekitako folioan inskribatuko dira, bai aparteko folio horretan inskribatutako aprobetxamenduaren jabaria nahiz eskubide errealak eratu, eskualdatu edo kargatzeko tituluak, bai eta Erregistroan okupazioaren ostean sartu den finka okupatuari buruzkoak ere.

7. Aprobetxamendua gauzatzeko zehaztu den jardununeko emaitza-finka edo emaitza-finkak aprobetxamendu horren titularraren edo titularren izenean inskribatzen direnean, ezereztu egingo da aprobetxamenduari irekitako folioa edo folioak.

43. artikulua. Jardunune zehatzen hirigintza-aprobetxamenduak zatika eskualdatzea

Betearazpen pribatupeko proiektuan jardununeko finken jabeei dagokienean urbanizatze-betebeharra, eta proiektu horren ondorioz berdin banatu beharreko aprobetxamenduaren zati bat adjudikatu zaienean enpresa urbanizatzaileei edota lurrak nahiz aprobetxamenduak eman ez dituzten titularrei, hurrengo erregelok aplikatuko dira:

1. Aprobetxamenduaren eskualdaketa eskritura publikoan formalizatu behar da, berori Jabetza Erregistroan inskribatzeko.

2. Eskualdatutako aprobetxamenduunitateak beste folio batean inskribatuko dira eskuratzailearen izenean, eta eskualdaketa agerraraziko da, aprobetxamendua zein finkak eratorri eta horren bazterrean eginiko oharraren bidez.

3. Aprobetxamendu inskribatua eskualda nahiz karga daiteke, eta aparteko inskripzioa ezereztuko da, titularrari ordezko finka adjudikatzen zaionean jardununean.

44. artikulua. Jabetza kentzea bihar-etziko finkaren truk

Hirigintza-legerian ezarritakoaren arabera, jabetza kentzeko espedientean zehaztu bada balioespena izango dela Administrazio jarduleak jabetza-kentze hori jaso duen titularrari bihar-etzi emango dion finka, hurrengo erregelok aplikatuko dira:

1. Bihar-etziko finkaren hirigintza-aprobetxamendua Jabetza Erregistroan inskriba daiteke, beste folio bat irekita.

2. Aprobetxamenduaren deskripzioa egiteko, horrek barruan hartzen dituen unitateak aipa daitezke edo bihar-etziko finka deskriba daiteke, horren luze-zabala, aurreikusitako erabilerak, eraikigarritasuna, oin-planoko okupazioa eta horren identifikazioa ahalbidetzeko beste hirigintza-inguruabarrak zehaztuz.

3. Beste folio bat irekiko da, zein finkaren jabetza kendu eta horren okupazio-aktaren bidez.

4. Jabetza nori kendu eta horren izenean inskribatzen denean gauzazko balioespen moduan emandako finka, aldi berean ezereztuko da aprobetxamenduari irekitako folioa.

5. Artikulu honetan xedatutakoaren arabera inskribatu den aprobetxamenduari erregelamendu honen 42. artikuluko 2.etik 6.erako paragrafoak aplikatuko zaizkio.

VI. KAPITULUA Obra berrien inskripzioa

45. artikulua. Obra berriak inskribatzea

Akzesioaren bidez finkaren atal egin diren eraikinak edo horien hobekuntzak kasuan-kasuan aplikatu beharreko hirigintza-antolamenduaren araberakoak direnean, horiek Jabetza Erregistroan inskriba daitezke hipoteka-legeriak ezarritako tituluen bidez.{Horretarako, tituluotan ondokoa agertu behar da, gutxienez: solairu-kopurua, okupatutako lurzatiaren azalera, guztira eraikitako metro koadroak, eta, proiektu onetsian halakoa zehaztu bada, etxebizitza-, apartamentu-, estudio-, idazgu- edo bulego-kopurua edota bereiztuta aprobetxa daitekeen beste edozein osagairen kopurua.

46. artikulua. Titulua inskribatzeko betekizunak

Aurreko artituluko tituluak inskribatzeko, hurrengo betekizunok bete behar dira:

1. Lizentzia egokia lortu dela egiaztatu behar da, salbu eta legearen arabera halakorik behar ez denetan.

2. Eraikina eraikitze-bidean bada, 50. artikuluak aipatu teknikariak egiaztatu behar du, aurreko artikuluan jasotako datuei dagokienez, obra berriaren deskripzioa bat datorrela kasuan kasuko lizentzia lortu duen proiektuarekin.

3. Eraikina amaituta dagoela adieraziz gero, aurreko zenbakietan zehaztutakoaz gain, ziurtagiriak egiaztatu behar du obra amaitu dela, eta, datu horiei dagokienez, bat datorrela kasuan kasuko proiektuarekin.

47. artikulua. Eraikitze-bidean adierazitako obra amaitu delako titulua eta bazterreko oharra

Obra eraikitzen ari dela adierazi eta hala inskribatu denean, honako erregelok aplikatuko dira:

1. Obra horren amaiera agerrarazi behar da, inskripzioaren bazterrean egindako oharraren bidez.{Ohar hori egiteko notario-akta behar da, eta, akta horretan, artikulu honen arabera legitimatuak direnetatik edozeinek egiaztatuko du amaiera hori, aurreko artikuluaren 3. paragrafoan aipatu ziurtagiria erantsita.

2. Aurreko paragrafoak aipatu akta inskriba daiteke, Erregistroaren araberako titularrak edo hurrengo pertsonek horren egilespena eskatu dutenean:

a) Obra berria eraikitze-bidean dela adierazi duenak, nahiz eta jabaria oso-osorik zein zati batean eskualdatu.

b) Finka indibisoan badagokio hainbat titularri, administrazio-egintzak gauzatzeko gehiengoa osatzen dutenek.

c) Jabeen batzako lehendakariak, eraikina jabetza horizontalaren araubidearen menpe egin bada.

d) Ezkontideetatik edozeinek, ondasun higiezina irabazpidezko sozietateari badagokio.

48. artikulua. Agiri osagarriak notario-lekukotzan sartzea

Obra berria edo horren amaiera adierazteko tituluak Erregistroan inskribatzeko, agiri osagarriak hurrengo erregelen arabera erantsi behar dira:

1. Obra berriaren adierazpen-eskrituretan hitzez hitz jaso behar da emandako lizentziaren lekukotza.

2. Lizentzia ustezko egintzaren bidez eman bada, hurrengo agiriak erantsi behar dira eskrituran, dela jatorrizko agiria emanez, dela lekukotzaren bidez:

a) Ustezko egintzaren administrazio-ziurtagiria.

b) Azken hori eman ez bada, lizentzia eskatzeko idazkia eta, hala denean, berandutza salatzekoa, ustezko egintzaren ziurtagiria eskatzeko idazkia, horiek guztiak Administrazio jardulearen zigiluarekin, eta adierazleak esanbidez egin duen deklarazioa; deklarazio horretan, adierazleak aipatuko du, legeak lizentziak emateko edota ustezko egintzaren ziurtagiria lortzeko ezarri dituen epeetan, Administrazioak ez diola ezezko ebazpenik eman eskatutako lizentzien inguruan, eta ustezko egintzari buruzko ziurtagiririk ere ez duela luzatu.

49. artikulua. Teknikariak eginiko ziurtagiria

Teknikari eskudunak egiazta ditzake aurreko artikuluek aipatu aldeak, honetara:

1. Eskritura egilestean edo kasuan kasuko akta eskuestean, teknikaria bertan agertuz.

2. Jatorrizko eskrituran edo aurreko jatorrizko aktan teknikariak eginiko ziurtagiria sartuta; ziurtagiri horrek notarioak legitimatutako sinadura izan behar du, eta bertan obra berriaren deskripzioa jasoko da, egiaztatu nahi diren aldeetan tituluarekin bat etorri behar den deskripzioa.

3. Teknikariak eginiko ziurtagiria inskribatzeko moduko tituluaren agiri osagarri moduan aurkeztuta.{Halakoetan, notarioak legitimatu behar du ziurtagiriaren sinadura, eta ziurtagiri horrek esanbidez aipatu behar du eraikitze-bidean dagoen edo eraiki den obraren deskripzioa, bai eta notario eskueslearen izena, agiriaren data eta protokoloaren zenbakia ere.

50. artikulua. Teknikari eskuduna

Kapitulu honetan xedatutakoaren ondoreetarako, ulertzen da teknikari eskuduna dela:

1. Eraikitze-lizentzia zein proiekturentzat eman eta proiektu hori sinatu duen pertsona, bai proiektua berak bakarrik sinatu duenean, baita beste pertsona batzuekin batera sinatu duenean ere.

2. Berak bakarrik edo beste batzuekin batera obra zuzentzeko ardura hartu duena.

3. Beste edozein teknikari, baldin eta kasuan kasuko elkargoak emandako ziurtagiriaren bidez egiaztatzen bada pertsona horrek behar besteko ahalmenak badituela.

4. Kasuan kasuko udalean eginkizun hori bereganatu duen udal teknikaria.

51. artikulua. Eraikitze-bidean delako adierazpena jaso duen obrari buruzko tituluak inskribatzea

Idazkunean ez denean agerrarazi obra berria amaitu denik, eraikin horri edo bertako pisu edo lokalen bati buruzko tituluak inskribatuko dira idazkunak ondorioztatuko deskripzioaren arabera; erregistratzaileak idatzagiri-oharrean agerraraziko du egiteke dagoela obraren amaierari buruzko erregistro-oharra, hori baita modu bakarra lizentzia egokian agindutakoa betetzeari erga omnes publizitatea emateko.

52. artikulua. Beste eraikin batzuei aplikatzeko moduko erregelak

Jabetza-erregistratzaileak amaitu diren eraikinei buruzko obra berrien adierazpenak inskriba ditzake, adierazpenok hurrengo betekizunak badituzte:

a) Obra data jakin batean amaitu dela eta horren deskripzioa tituluarekin bat datorrela egiaztatzea, Katastroak nahiz Udalak emandako ziurtagiriaren, ziurtagiri teknikoaren edota notario-aktaren bidez.

b) Data hori eraikitzaileak egin dezakeen arau-haustea preskribatzeko lege-epearen aurrekoa izatea.

c) Erregistroan aurreneurrizko idatzoharrik ez egotea, eraiki den finkaren gaineko hirigintza-diziplinazko espedientearen hasierari buruz.

53. artikulua. Jabetza horizontala eratzeko tituluen betekizunak

Zatiketa horizontalaren tituluak edota jadanik inskribatu den araubidearen aldaketari buruzko tituluak inskribatzeko, erregela hauek aplikatuko dira:

a) Modu independentean aprobetxa daitezkeen osagaiak izango dira obra berriaren adierazpenean agerrarazitakoak, eta ez gehiago, salbu eta indarreko hirigintza-plangintzaren aurreikuspenen arabera emandako lizentziaren bidez egiaztatzen denean kopuru handiagoa onartzen dela.{Zenbaki honetan xedatutakoa ez zaie aplikatuko merkataritza-lokal edo garajeetarako destinatu diren guneei, non lizentziaren testuak ondorioztatzen ezbaitu merkataritza-lokalen edo garaje-plazen kopurua lizentziok emateko oinarrizko baldintza dela.

b) Eskualdatzen dena garajea izatera destinatutako finkaren partaidetza indibisoa denean, eta horrek gune zehatza erabili eta lupertzea dakarrenean, tituluan horren deskripzio xehea jaso behar da, hurrenkera-zenbakia, mugak, perimetro-neurriak eta azalera erabilgarria zehaztuz, baita osagai erkideen deskripzioa ere.

54. artikulua. Jabetza-erregistratzaileak egin beharreko jakinarazpenak

Jabetza-erregistratzaileek 48.2 artikuluko eta 52. artikuluaren a) lerrokadaren bigarren tartekadurako kasuetan eginiko inskripzioen berri emango diote udal egokiari, eta inskripzioan nahiz idatzagiri-oharrean agerraraziko dute jakinarazpen hori egin dutela.

55. artikulua. Erregistro-kalifikazioa

Erregistratzaileek euren erantzukizunpean kalifikatuko dute erregelamendu honetan obra berrien adierazpenak inskribatzeko xedatu dena bete dela, eta betekizunak betetzen ez dituzten agiriak ez dira inskribatuko, kasu bakoitzean aplikatu beharreko legeriaren arabera hirigintza-irregularitatearen erregistro-publizitateari buruz xedatutakoari kalterik egin gabe.

VII. KAPITULUA Hirigintza-diziplinazko administrazio-prozeduretan emandako aurreneurrizko idatzoharrak

56. artikulua. Hirigintza-diziplinazko espedientea hasteari buruzko aurreneurrizko idatzoharra

Legearen arabera eskuduna den Administrazioak erabaki dezake aurreneurrizko idatzoharra egitea hirigintza-diziplinazko espedientea hasteari buruz, espediente horien emaitzak ziurtatzeko eta ondasun ukituak arau-haustearen aurreko egoerara itzultzeko.{Ustez arau-haustea edo kasuan kasuko betebeharra ez-betetzea zein finkatan gertatu, eta finka horren gain bakarrik egin daiteke idatzoharra.

57. artikulua. Idatzoharra egiteko titulua

Administrazio eskuduneko idazkariak eginiko ziurtagiria titulu egokia izango da idatzoharra egiteko; ziurtagiri horretan, hurrengo inguruabarrak jaso behar dira, 2.2 artikuluan agindutakoez gain:

1. Erabakia zein organok hartu zuen eta noiz.

2. Erabakia Erregistroko titularrari jakinarazi zaiola.

3. Espedientea zeri buruzkoa den, noiz hasi den eta idatzoharra egiteko esanbidezko eskabidea.

58. artikulua. Jabetza-erregistratzailearen jarduna. Ziurtagiria eta berori eman delako oharra

Idatzoharra egin eta gero, erregistratzaileak ale bat itzuliko du, idazkuna egin delako oharra jarrita, eta, ale horrekin batera, idatzoharrean jasotako finkaren jabariari eta zamei buruzko ziurtagiria emango du; ziurtagiri horretan kasuan kasuko titularren egoitzak agerrarazi behar dira, Erregistroan halakoa agertuz gero.{Ziurtagiria eman delako oharra egingo da, azken jabari-inskripzioaren bazterrean.

59. artikulua. Idatzoharra jakinaraztea

Administrazio jarduleak idatzoharra egiteko erabakia hartuz gero, erabaki hori jabariaren eta zamen titular guztiei jakinaraziko die, emandako ziurtagiriaren arabera.

60. artikulua. Idatzoharraren iraupen eta luzapena

Egin den idatzoharrak lau urteko iraupena izango du, eta beste urtebete gehiago luza daiteke, idatzohar hori egitea eskatu zuen Administrazioak hala aginduz gero.

61. artikulua. Idatzoharra luzatzea, Administrazioarekiko auzi-errekurtsoaren ondorioz

Aurreko artikuluak ezarritakoa gorabehera, aurreneurrizko idatzoharra eragin zuen erabakiaren aurkako Administrazioarekiko auzi-errekurtsoa jarri denean, Administrazioak auzibidearen gaineko eskumena duen auzitegiari eska diezaioke aurreneurrizko idatzoharra luzatzea, prozeduran administrazio-epai irmoa eman arte.

62. artikulua. Espedientea amaitu baino lehen, aurreneurrizko idatzoharra ezereztea

Prozedura zehatzailea hastearen ondorioz egin den aurreneurrizko idatzoharra ezereztu ahal da prozedura amaitu baino lehen, idatzohar hori iraungi denean berori agindu zuen Administrazioak hala eskatuta, ebazpen judizialak agindu badu ezerezte hori, edota prozedura amaitu bada edukiari buruz esanbidezko ebazpenik eman gabe.

Ezereztea egiteko titulua hurrengoa izango da, kasuaren arabera:

1. Ezereztea agindu duen edo espedientea largetsi dela adierazi duen erabakiaren administrazio-ziurtagiria, edota Erregistroko titularrak eginiko eskabidea, idatzoharrean jasotako finkaren gaineko eskubidea erreklamatzeko, baldin eta eskabidearekin batera harako ziurtagiria aurkeztu bada.

2. Ezereztea agindu duen epaia edo autoa betearazteko manamendu judiziala.

Hala behar denetan, finkaren titularrari kalte-ordaina eman dakioke, baldin eta ezereztutako idatzoharra egitea agindu zuen erabakia bidegabea dela adierazi bada; kasu horretan ere, ezereztea egingo da.

63. artikulua. Espedientea amaitzearen erregistro-ondorioak

Idatzoharra zein Administrazioren izenean egin eta Administrazio horrek betebeharrak urratu direla edo bete ez direla adierazteko ebazpena eman badu, hurrengo idazkunak egingo dira, ebazpen hori irmo bihurtzen denean:

1. Ebazpenak finka zehatzak edo finken zatiak lagatzeko eginbeharra ezarriz gero, inskripzio-idazkuna egingo da; horretarako, ziurtagiri egokiak erregelamendu honen 2. artikuluak ezarritako betekizunak izan behar ditu, eta ezinezkoa izan behar da erabakiaren aurkako jurisdikzio-errekurtsorik jartzea.

2. Administrazio jardulearen erabaki irmoak zehapen ekonomikoa jarriz gero, eta zehapen horrek premiamendu-prozedura ekarriz gero, 66. artikuluko aurreneurrizko enbargo-idatzoharra egingo da, hala agintzen denetan.

3. Gainerakoetan, bazterreko oharraren bidez agerraraziko da espedientea amaitu dela, eta ohar horrek 73. artikuluan aipatu ondore orokorrak izango ditu.

4. Espedientea amaitu dela adierazten duen erabakiaren ziurtagiriak, betiere, aurreneurrizko idatzoharra ezereztea ekarriko du.

64. artikulua. Espedientea jurisdikzio-bidean amaitzearen erregistro-ondoreak

Administrazio-espedientearen aurkako errekurtsoa jarri denean jurisdikzio-bidean, prozedura amaitzen duen epai, auto nahiz ebazpenak ekarriko du bertan agindutako idazkunak egitea, 71. artikuluan Administrazioarekiko auzi-errekurtsoa amaitzeko ebazpen judizialetarako ezarri ondoreekin.

65. artikulua. Espedientea amaitzearen ondorioz eginiko idazkunak ezereztea

Espedientea amaitzearen ondoriozko idazkunak, aurreko artikuluetan aipatutakoak, honetara ezerez daitezke, kasuan-kasuan:

1. Inskripzioen kasuan, horiek Hipoteka Legean xedatutakoaren arabera bakarrik ezerez daitezke.

2. 63.3 artikuluak aipatu bazterreko oharren kasuan, ezereztea egin daiteke Administrazioak hartutako erabakiaren ondorioz edota ebazpen judizialaren bidez, halakoetan adierazten bada ez dela arau-hausterik izan, ordena juridikoa berrezartzeko aginduak bidegabeak direla edota kasuan kasuko eginbeharrak bete ez direla.{Erregistroko titularrak hala eskatuta ere, egin daiteke ezereztea, baldin eta eskabidearekin batera oharra ezerezteko agintzen duen administrazio-erabakiaren ziurtagiria aurkeztu badu, edota erabaki hori isiltasun positiboaren bidez, zein, hala denean, epai egokiaren bidez lortu dela egiaztatzeko agiriak aurkeztu baditu, legean xedatutakoaren arabera.

66. artikulua. Enbargo-idatzoharra, zehapen ekonomikoaren kasuan

Zehapen ekonomikoa ekar dezaketen espedienteen kasuan, Administrazio jarduleak eska dezake aurreneurrizko enbargo-idatzoharra egitea, Herri Ogasunarentzako premiamenduari buruzko legeriak ezarritakoaren arabera.{Idatzoharra egin bada hirigintza-erakunde laguntzailearen izenean, aldez aurretik erakunde hori eratu dela egiaztatu behar da.{Aurreneurrizko enbargo-idatzoharraren ondoreak hasiko dira idatzohar hori egiten denetik, nahiz eta lehenago aurreneurrizko beste idatzohar bat egin, hirigintza-diziplinari buruzko espedientea hasi dela agerrarazteko.

VIII. KAPITULUA Administrazioarekiko auzian agindutako aurreneurrizko idatzoharrak

67. artikulua. Administrazioarekiko auzi-errekurtsoa jartzeari buruzko aurreneurrizko idatzoharra

Norbaitek Administrazioarekiko auzi-errekurtsoa jarri badu Herri Administrazioen egintzen aurka, egintza horien helburua denean behin betiko onestea antolamendu-planak, horien betearazpen-tresnak zein lizentziak, pertsona horrek errekurtsoa jartzeko idazkia egitean, edo geroago, behar besteko arrazoiak izanez gero, eska dezake aurreneurrizko idatzoharra egitea aurkaratutako egintzak ukitzen dituen finka zehatzen gain; horretarako, kalte-ordaina eskaini behar du, errekurtsoari gaitziritzia ematen zaionerako; horretara, idatzoharrean jasotako finkaren edo eskubidearen titularrari eragin ahal zaizkion kalteak saihesteko auzitegiak kasu bakoitzean eskatzen duen kauzioa jarri ezean, ez da idatzoharrik egingo.

68. artikulua. Eskabidearen izapideak egitea

Idatzohar-eskabidearekin batera, jabariaren eta zamen erregistro-ziurtagiria aurkeztuko da; eskabide horrek Administrazioarekiko Auzi Jurisdikzioaren Legean ezarritako izapideak izango ditu.{Idazkuna egiteko, betiere, finkaren erregistro-titularrari entzun behar zaio, baita, ziurtagiriaren arabera, eskubide eta zamen titular direnei ere; horrez gain, aurreko artikuluak aipatu kauzioa jarri behar da.

69. artikulua. Idatzoharra egiteko titulua

Idatzoharra manamendu judizialaren bidez egingo da; manamendu horretan hitzez hitz jaso behar da eman den ebazpena, edo, hala denean, kauzio egokia jarri dela adierazi behar da.

70. artikulua. Aurreneurrizko demanda-idatzoharra

Prozeduran jarritako demanda ere idatzohar daiteke, aurreko artikuluetan ezarritakoaren ariora.

71. artikulua. Jurisdikzio-prozedura amaitzeko epaiaren ondoreak

Administrazioarekiko auzian aurreneurrizko idatzoharra egitea agindu bada, auzibide hori amaitzeko eman den epai irmoak honako ondoreok izango ditu:

1. Epai hori bertan xedatutako idazkunak egiteko titulu askietsia izango da.

2. Epaiak agintzen duenean jabaria edo inskribatzeko moduko eskubideren bat eratu, aldarazi nahiz azkendu behar dela, idazkun egokiak egingo dira, Hipoteka Erregelamenduaren 198. artikuluak ezarri bezala.{Artikulu bera aplika dakieke, aurreneurrizko idatzoharra egin baino lehenagoko tituluen arabera egin diren kontraesaneko idazkunei, baldin eta eskubideen titulartasuna Administrazioarekiko auziko epaitegi eta auzitegien kontrolpeko egintzen ondoriozkoa bada; halakoetan, artikulu honek aipatu tituluen ondoriozko idazkunak ezerezteko, jurisdikzio horretan ebatziko da epaia betearazteko izapidean bidezkoa dena, ahalezko ezerezteak uki ditzakeen eskubideen titularrei zitazioa egin ostean.

3. Epaiak ez dakarrenean jabaria edo eskubide errealen bat eratu, aldarazi edo azkentzea, edota idatzoharrak ukitzen duen finkaren deskripzioa aldatzea, epai hori titulu askietsia izango da, idatzoharra ezerezteko.

72. artikulua. Idatzoharra luzatu eta ezereztea

Iraupena, luzapena eta aurreko artikuluetan bereziki jorratu ez diren gainerako gaiak arautuko dira, hipoteka-legerian aurreneurrizko demanda-idatzoharrari buruz ezarritakoaren arabera.

IX. KAPITULUA Bazterreko oharrak

73. artikulua. Bazterreko oharren iraupen eta ondoreak

Bestelakorik esanbidez ezarri ezean, erregelamendu honetan araututako bazterreko oharrek iraupen zehaztugabea izango dute.

Oharren ondore bakarra izango da, horiek eragin dituzten tituluak noizkoak izan, eta une horretan finkak duen hirigintza-egoera ezagutaraztea Jabetza Erregistroan kontsulta egin duenari, salbu eta aplikatu beharreko legeriak bestelako ondoreren bat ezarri duenean.

74. artikulua. Finka jakinen gain jarritako baldintzei buruzko bazterreko oharra

Lizentziak ematearen ondorioz edo bestelako administrazio-ebazpenak baimentzearen ondorioz, horiek ukitutako finketan lege edo planen araberako baldintzak jarri direnean, jabetza-erregistratzaileak baldintzok agerrararaz ditzake, bazterreko oharraren bidez.

1. Bazterreko oharra egingo da, finkaren titularrak aurkeztutako eskaera-orriaren bidez; eskaera-orriarekin batera hartutako erabakia hitzez hitz jasotzen duen administrazio-ziurtagiria ere aurkeztu behar da.

2. Bazterreko ohar horretan, berori eragin duen erabakia hitzez hitz berridatziko da, eta aurreko artikuluan aipatu ondorea bakarrik sortuko dela zehaztuko da.

3. Bazterreko oharra ezerez daiteke:

a) Ezarritako baldintzak bete direla erakusten duen administrazio-ziurtagiriaren bidez nahiz titularrak eginiko eskabidearen bidez, baldin eta eskabidearekin batera ziurtagiri hori aurkezten bada, edota ustezko egintzari esker lortutako erabakia egiaztatzeko agiriak aurkezten badira, legeak xedatutakoaren arabera.

b) Baldintzapeko lizentziak eginbeharrak ezarri dizkionean finkaren titularrari, horiek betetzeko eperik zehaztu gabe, eta baldintza behin betikoa ez denean, oharra iraungitzearen bidez ezereztuko da,berori egin eta lau urte igaro ostean.{Lizentziak epea zehaztu badu, epe hori betetzen denetik bi urte igaro eta gero gertatuko da oharraren iraungitzea.

75. artikulua. Eraikitze-lizentzia legearen aurkakoa delako adierazpenaren bazterreko oharra

Eraikitze-lizentziaren babespean obra berria egin ostean lizentzia hori legearen aurkakoa dela adierazi denean, aplikatu beharreko hirigintza-antolamendua ez betetzeagatik, hori guztia bazterreko oharraren bidez agerraraziko da.{Oharra egiteko, lizentzia legearen aurkakoa dela eta prozeduran Erregistroko titularrari zitazioa egin zaiola adierazten duen administrazio-ebazpen irmoaren ziurtagiria erabiliko da, edo, hala denean, epaiaren ziurtagiria.

76. artikulua. Behin-behineko obra eta erabilerentzako lizentziak eman direla egiaztatzen duen bazterreko oharra

Behin-behineko erabilera nahiz obrentzako lizentziak edota antolamendutik at dauden eraikinak egiteko lizentziak eman direnean, hori Jabetza Erregistroan agerrarazi behar da, finka bakoitzaren azken jabari-inskripzioaren bazterrean eginiko oharraren bidez.{Oharra egingo da Erregistroko titularrak hala eskatuta, edo, titular horri entzun eta gero, Administrazio jarduleak eskatuta; eskabide horiekin batera, lizentzia emateko erabakiaren hitzez-hitzezko ziurtagiria aurkeztu behar da, eta ziurtagiri horren arabera, oharrak adieraziko du eraikinak errautsiko direla Udalak hala erabakitzen duenean, ezelako kalte-ordainik jaso gabe, baina hirigintza-legeriak ezarritako bestelako ondorioekin.

77. artikulua. Hirigintza-aprobetxamendua eskuratu dela egiaztatzen duen bazterreko oharra

Finka zehatz bakoitzean eskura daitekeen hirigintza-aprobetxamendua jasotzeko eskubidea eskuratu denean, aplikatu beharreko hirigintza-legeriak ezarri dituen betekizunak bete dituelako titularrak, eskuraketa hori Jabetza Erregistroan agerraraz daiteke, finka horren azken jabari-inskripzioaren bazterrean egindako oharraren bidez; ohar horri honako erregelok aplikatuko zaizkio:

1. Idazkuna egingo da Administrazio jardulearen erabakia bidalita, erabaki horri buruzko ziurtagiria erabilita edota interesdunak hala eskatuta, baldin eta eskabidearekin batera interesdunak ziurtagiri hori aurkeztu badu, kasuan kasuko finkaren deskripzioa jasota.{Administrazio jardulearen erabakia ustezko egintzaren bidez lortu denetan, bazterreko oharra egiteko eskabidearekin batera, eskuraketa egiaztatzeko agiriak ere aurkeztu behar dira, legeak xedatutakoaren ariora.

2. Bazterreko oharraren bidez agerrarazitako aprobetxamenduak hirigintza-eskubide eta -eginbeharrak eragiten ditu, kasu bakoitzean aplikatu beharreko planaren arabera; finkaren gain inskribatutako jabariaren edukiari dagokionez, berori eskuratu duten hirugarrenak harako eskubide eta eginbeharretan subrogatuko dira.

3. Hipoteka-eskubidearen menpeko finkaren titularrak hirigintza-eginbeharrak bete ez baditu baina horren gaineko administrazio-adierazpena eman bada, bermeari kalte egiteagatik indarreko legeriak ematen dituen ahalmenak egikaritu ahal izango ditu hipoteka-hartzekodunak.{Horrez gain, kredituaren titularrak hala eskatu badu, epaileak finkaren behin-behineko administrazioa eta edukitza eman diezazkioke, Hipoteka Legeak xedatutakoaren ariora; horretara, titular hori subroga daiteke hirigintza-eginbeharrak betetzean, hori itundu bada karga eratzeko tituluan.

X. KAPITULUA Lurzatiketa-egintzen inskripzioa

78. artikulua. Jabetza-erregistratzaileek egindako idatzoharra

Lurren zatiketa edo bereizketa inskribatzeko, jabetza-erregistratzaileek eskatuko dute aplikatu beharreko hirigintza-legerian ezarri den lizentzia lortu dela egiaztatzea, edota lizentzia hori beharrezkoa ez dela dioen udal-adierazpena azaltzea, eta adierazpen horren hitzez-hitzezko lekukotza jaso beharko da agirian.

79. artikulua. Zatiketak eta bereizketak

Lurzoru urbanizaezinean finkak zatitu edo bereiztu direnean, eta, eragiketa horren ondorioz, gutxieneko labore-unitatea baino txikiagoak diren lurzatiak sortu direnean, edota, betiere, handiagoak izan arren, zatiketaren edo ondoz ondoko bereizketen ondoriozko finken deskripzioa, neurriak, kokapena nahiz kopurua ikusita, aplikatu beharreko hirigintza-antolamendu edo -legeriaren arabera zentzuzko zalantza sortu denean biztanle-gunea eratzeko arriskuari buruz, artikulu honetan ezarritakoaren ariora jardungo dute jabetza-erregistratzaileek.

1. Eskritura publikoa eskuetsi arren, jabetza-erregistratzaileek badute aurreko zenbakiak aipatu zalantza baina ez bada ekarri lizentzia egokia, erregistratzaileok aurkeztu diren tituluen kopia bidaliko diote udal eskudunari; horrekin batera, idazkia bidaliko dute, kasu bakoitzean hartu beharreko erabakia hartzea eskatuz, eta erantzunik jaso ezean artikulu honetan ezarritakoaren arabera jardungo dutela ohartaraziz.{Aurkezte-idazkunaren bazterrean, aipatu agiriak bidali direla agerraraziko da, eta idazkun horren iraupena gehienez ehun eta laurogei egun luzatuko da, bidaltze hori egin denetik zenbatzen hasita.

2. Udalak jabetza-erregistratzaileari erantzun badio titulu eskuetsiak ez duela ondorioztatzen legearen kontrako hirigintza-lurzatiketa egin denik, eskatutako eragiketen inskripzioa egin beharko du erregistratzaileak.{Hori guztia 80. artikuluan xedatutakoari kalterik egin gabe.

3. Interesdunei entzun eta gero organo eskudunak hartutako erabakiaren ziurtagiria bidali badio udalak erregistratzaileari, eta bertan baieztatzen bada hirigunea sortzeko arriskua dagoela edota legearen kontrako lurzatiketa egon daitekeela, ezezkoa emango zaio eskatutako eragiketen inskripzioari, eta jabetza-erregistratzaileak finkaren edo finka nagusitik geratzen den zatiaren bazterrean eginiko oharraren bidez agerraraziko du udal-erabakia.{Ohar horrek 73. artikuluko ondoreak sortuko ditu.

4. Aurkezte-idazkunaren bazterrean artikulu honen 1. paragrafoan ezarritako oharra egin zenetik lau hilabete igaro eta gero, oraindik aurkeztu ez bada hurrengo paragrafoak aipatzen duen eta xedatze-debekua dakarren espedientea hasi dela egiaztatzeko agiririk, jabetza-erregistratzaileak eskatu diren eragiketen inskripzioa egingo du.

5. Udalak edo, hala denean, hirigintza-organo eskudunak hirigintzako arau-haustearen ondoriozko espedientea hasi badu legearen kontrako lurzatiketa egin dela-eta, kasuan kasuko erabakian jabetza-erregistratzaileari eska dakioke aurreneurrizko idatzohar egokiak erabateko xedatze-debekua ekartzea, Hipoteka Legearen 26.2 artikuluak ezarritakoaren arabera.

80. artikulua. Gutxieneko labore-lurzatia baino txikiagoak diren finkak

Gutxieneko labore-unitatea baino txikiagoak diren finkak zatitu edo bereiztuz gero, jabetza-erregistratzaileek aurkeztu diren agirien kopia bidaliko diote Nekazaritzako Administrazio eskudunari, aurreko artikuluaren 5. paragrafoan ezarritakoaren arabera.{Administrazio horrek egintza deuseztatzeari edo salbuespenak onartzeari buruzko erabakia hartzen badu, uztailaren 4ko 19/1995 Legearen 23 eta 24. artikuluen ariora, emandako ebazpenaren edukiari buruzko ziurtagiria bidaliko dio erregistratzaileari.{Bidaltze hori egin denetik edo Nekazaritzako Administrazioak salbuespenen bat dagoela onartu duenetik lau hilabete igaro eta gero, erregistratzaileak eskatu diren idazkunak egingo ditu.{Ebazpenak zatiketa edo bereizketa deusezak direla adierazi badu, erregistratzaileak ezezkoa emango dio inskripzioari.{Ebazpenaren aurka Administrazioarekiko auzi-errekurtsoa jarriz gero, finka bakoitzaren titularrak eska dezake errekurtso hori jarri dela agerraraztea, zatitutako finkan aurreneurrizko idatzoharra eginez.

81. artikulua. Zatitu ezin den hirigintza-lurzatia

Hirigintza-legerian xedatutakoaren ondorioz lurzatia ezin bada zatitu, erregela hauek aplikatuko dira:

1. Erregistroan lurzatia zatiezina dela agerrarazteko, udal eskudunak erregistratzaileari adieraziko dizkio gutxieneko lurzatiaren neurriak, indarreko hirigintza-plangintzan jasotako aurreikuspenen arabera, jardunaren menpe jarri nahi diren finkak aipatuz.

2. Ahalbidetu den edo eginda dagoen eraikuntzarekin agortu denean finkaren gain gauza daitekeen aprobetxamendu osoa, eraikitze-lizentzia ematean udalak hori adieraziko dio Jabetza Erregistroari.{Eraikuntzak aprobetxamenduaren zati bat bakarrik agortuz gero, komunikazioak zehaztu behar du lurraren zein zati bereiz daitekeen.

3. Jabetza-erregistratzaileak jasotzen duenean aurreko paragrafoan aipatu komunikazioa eta hipoteka-aldarazpenen ondorioz finka berriak sortzen direnean, lurzatia zatiezina dela agerraraziko da, indarreko azken jabariinskripzioaren bazterrean eginiko oharraren bidez.

82. artikulua. Eraikitako lurzatiak zatitzea

Banaketa berdina egiteko espedientearen ondoriozko lurzatietan plangintzaren araberako eraikinak eginez gero, eraikinok erregistro-finka independenteak osa ditzakete, lurrak zatitzeko lizentziarik gabe.{Lurzatia zatiezina den kasuetan erregistro-finka independenteak eratzeko, eraikinak lurzoru erkidearen gainekoak izan behar dira, eta jabetza horizontal edo higiezinen-multzo beraren menpe jarriko dira.

XI. KAPITULUA Hirigintza-eroslehentasun eta atzera-eskuratzearen menpeko eskualdaketen inskripzioa

83. artikulua. Eroslehentasun eta atzera-eskuratze guneak jabetza-erregistratzaileari komunikatzea

Udal plangintza orokorrean edota bereziki ondore horretarako egin den espedientean, eroslehentasun edo atzera-eskuratze eskubideen menpeko lurrak zein etxebizitzak jasotzen dituzten guneak mugatu direnean hirigintza-legerian xedatutakoaren arabera, gune hori edo horren zati bat zein hipoteka-barrutitan izan, eta udalak barruti bakoitzeko jabetza-erregistratzaileari bidaliko dizkio mugaketa hori erakusteko planoak, bai eta gunean sartzen diren kaleen nahiz atalen eta ukitutako jabe nahiz ondasunen zerrenda zehatzak, datu horiek udalaren esku daudenean; erregistratzaileak hori guztia agerraraziko du finken azken jabari-inskripzioan egindako bazterreko oharraren bidez.

84. artikulua. Hirigintza-eroslehentasun eta atzera-eskuratzearen menpeko eskualdaketen betekizunak

Hipoteka-barrutiko udal mugarte edo atal batean eroslehentasun eta atzera-eskuratze guneak mugatu direnean hirigintza-legeriak ezarritakoaren arabera, lurrak nahiz etxebitzitzak kostu bidez eskualdatzeko tituluek hurrengo inguruabarrok jaso behar dituzte:

1. Kasuan kasuko erantzukizunaren menpe alderdiek esanbidez egindako adierazpena, eskualdatutako lurra edo etxebizitza eroslehentasun eta atzera-eskuratze gunean dagoela edo ez dagoela zehaztuz.

2. Adierazpena baiezkoa izanez gero, hurrengo artikuluko jakinarazpenak egin direla dioen aipamena.

85. artikulua. Jakinarazpenen inguruabarrak

Jabetza-erregistratzaileak eroslehentasun eta atzera-eskuratzeen menpeko tituluen eskualdaketak inskriba ditzan, Administrazioari eginiko jakinarazpenek arau hauek bete beharko dituzte:

1. Besterentzea gauzatu baino lehen, jabe ukituek udalari jakinarazi behar diote erabaki hori, finken ezaugarriak, hala denean erregistroko datuak, finken deskripzioa, proiektatutako prezioa eta hori ordaintzeko modua, bihar-etziko eskuratzailearen inguruabarrak eta eskualdaketaren beste oinarrizko baldintzak zehaztuz.

2. Eskualdaketa egin eta gero, eskuratzaileak ere horren berri eman behar dio udalari, eskrituraren edo eskualdaketa formalizatzeko egin den agiriaren kopia emanda.

3. Jabetza-erregistratzaileak kapitulu honetan aipatu diren ondasunak eskuratzeari buruzko agiriak inskriba ditzan, egiaztatu behar da kasuan-kasuan artikulu honen 1 eta 2. paragrafoetan ezarritako jakinarazpenak egin direla, betekizun guztiekin.{Egiaztatze hori ez egiteak ongitzeko moduko akatsa ekarriko du, eta inskripzioa eten egingo da; horren aurreneurrizko idatzoharra egin daiteke, idatzoharrak egutegiko ehun eta laurogei egun iraungo du, eta epe horretan legeak agindutako jakinarazpena egin dela egiaztatzen bada, idatzoharra inskripzio bihurtuko da.

86. artikulua. Finka hirigintza-eroslehentasun eta atzera-eskuratzearen eskubideen menpe izateari edo ez izateari buruzko adierazpenaren ondoreak

Kapitulu honek aipatu titulu eskualdatzaileei hurrengo erregelok aplikatuko zaizkie:

1. Tituluan esanbidez adierazi bada etxebizitza edo lurra ez dagoela eroslehentasun eta atzera-eskuratze gunearen barruan, erregistratzaileak inskripzioa egingo du, jarraiko 4. paragrafoan ezarritakoari kalterik egin gabe.

2. Adierazpena baiezkoa izanik ez bada egin jakinarazpen egokia, erregistratzaileak inskripzioa etengo du, baina ongitzeko moduko akatsaren ziozko aurreneurrizko idatzoharra egin dezake, eta horren indarraldia amaitu baino lehen jakinarazpena egin dela egiaztatuz gero, idatzoharra inskripzio bihurtuko da.

3. Tituluan ez bada esanbidez adierazi etxebizitza edo lurra atzera-eskuratze gunearen barruan dagoen edo ez, jabetza-erregistratzaileak ezin dezake titulu hori inskribatu.

4. Adierazpena ezezkoa bada, baina finkaren deskripzioak ematen dituen zehaztapenak ikusita, bide zehatzei begira finkak duen kokapenaren arabera, edota 83. artikuluan xedatutakoaren ariora bidalitako agiriek eman ahal dituzten beste datu batzuk begiratuta, ondasun higiezina atzera-eskuratze gunean dagoela ulertzeko zantzuak badaude, erregistratzaileak inskripzioa egin arren, udal eskudunari adieraziko dizkio, bai inskripzio horren egilespena, bai eta aurreko artikuluan zehazturiko inguruabarrak ere.

5. Aurreko paragrafoak aipatu jakinarazpena egin eta gero, erregistratzaileak horren data agerraraziko du aurkezte-idazkunaren bazterrean eginiko oharraren bidez, eta, hala denean, idazkun horren indarraldia hamabost egun arte luzatuko du.{Hamabost egun igaro eta gero udalak ez badu esanbidez adierazi eskualdatutako finka edo finkak eroslehentasun eta atzera-eskuratze guneetan dauden edo ez, erregistratzaileak eskatu den inskripzioa egingo du.{Erantzuna baiezkoa izanez gero, artikulu honen 2. paragrafoan zehaztu bezala jardungo du erregistratzaileak.

XII. KAPITULUA Nahitaezko salmentaren araubidea

87. artikulua. Finka Administrazio Erregistroan sartu dela egiaztatzen duen bazterreko oharra

Finka Urbanizatu gabeko Orube eta Lurren Administrazio Erregistroan sartzen denean, jabetza-erregistratzaileak horri buruzko oharra egingo du azken jabari-inskripzioaren bazterrean, honako erregelen arabera:

1. Finka Urbanizatu gabeko Orube eta Lurren Administrazio Erregistroan sartzeko erabakia hitzez hitz berridatzita jasotzen duen ziurtagiria izango da inskribatzeko moduko titulua, eta Administrazio eskudunak ziurtagiri hori erabiliko du esanbidez eskatzeko oharra egiteko; ziurtagirian agerrarazi behar da Erregistroko titularrari jakinarazpena egin zaiola.

2. Administrazioa ez den pertsonaren batek eskatu duenean finka sartzeko prozedura, pertsona horrek oharra egitea eskatuko du, eskabidearekin batera aurreko paragrafoak aipatu ziurtagiria aurkeztuz.

3. Oharrean Administrazio Erregistroko inskripzio-datuak agerraraziko dira, bai eta nahitaezko salmentaren arauketaren menpe dagoen finka Erregistro horretan sartzearen arrazoia ere.

4. Oharra ezereztuko da, Administrazio Erregistroan eginiko ezereztea ondorioztatzen duen ziurtagiriaren bidez, edota iraungitzearen bidez, baldin eta oharra egin denetik hiru urte igaro eta gero, finkan ez bada idazkunik egin, oharraren luzapenari buruz edo nahitaezko salmenta-prozeduraren egintza bati buruz.

88. artikulua. Nahitaezko salmentaadierazpena egiaztatzeko bazterreko oharra

Hirigintza-eginbeharrak ez betetzeagatik finka Administrazio Erregistroan sartzea eta, ondorenez, nahitaezko salmentaren araubidea aplikatzea ekarri duen administrazio-ebazpen irmoa Jabetza Erregistroan agerraraziko da, finkaren azken jabari-inskripzioaren bazterrean egindako oharraren bidez.{Oharra egingo da, erabakiaren hitzez-hitzezko ziurtagiria erabilita, eta Administrazio jarduleak bidali behar du ziurtagiri hori Jabetza Erregistrora.{Erregistratzaileak oharra egin eta, aldi berean, finkaren jabari eta zamen ziurtagiria emango du.{Halaber, finka Administrazio Erregistroan sartzea ekarri duen administrazio-ebazpenak nahitaezko salmenta ezarri duenean, erregistratzaileak oharra egin eta, aldi berean, artikulu honetan aipatu ziurtagiria emango du.

89. artikulua. Nahitaezko salmentaren araubidearen menpe eginiko adjudikazioaren inskripzioa

Nahitaezko salmenta-prozeduran eginiko adjudikazioaren inskripzioa erregela hauen arabera egingo da:

1. Lehiaketa adjudikaziodunaren alde erabaki dela egiaztatzen duen administrazio-ziurtagiria izango da inskribatzeko moduko titulua; ziurtagiri horrekin batera okupazio-akta aurkeztuko da, eta bertan agerraraziko da:

a) Lehiaketa horretako adjudikaziodunak prezioa ordaindu diela finkaren gaineko jabariaren titularrei edo aurreko artikuluak aipatu oharra baino lehen inskribatutako eskubideen titularrei, edota prezio hori epailearen zainpean jarri duela, baldin eta, titular horiei zitazioa behar bezala egin arren, horiek ez badira espedientean agertu.{Aplikatu beharreko hirigintza-legeriaren arabera Administrazio jarduleak jaso ditzakeen kopuruak ordaindu direla ere agerraraziko da.

b) Lehiaketa-baldintzen hitzez-hitzezko zehaztapena.

2. Finka lehiaketako adjukaziodunaren izenean inskribatuko da zamarik gabe, eta adjudikaziodun hori onuraduntzat hartuko da.

90. artikulua. Zamak ezereztea

Nahitaezko salmentaren inskripzioa egiten denean, ofizioz ezereztuko dira 88. artikuluak aipatu ohar eta ziurtagiriaren ostean egindako jabari- eta zama-inskripzio guztiak.

91. artikulua. Administrazioak eskuratzea

Administrazio jarduleak adierazi badu lehiaketa hutsik geratu dela eta finka Lurzoruaren Udal Ondareari adjudikatu bazaio, inskripzioa horren izenean egingo da, aurreko artikuluetan ezarritakoaren arabera; inskripzio horretan agerraraziko da finka geratzen dela hirigintza-legerian eraikitze-betebeharra ez betetzearen ondoreei buruz ezarritakoaren menpe.