Txostena, desagertzeko arriskuan dauden Europako hizkuntzei eta Europar Batasuneko hizkuntza-aniztasunari buruzkoa

Eneko Oregi

TXOSTENA

desagertzeko arriskuan dauden Europako hizkuntzei eta Europar Batasuneko hizkuntza-aniztasunari buruzkoa.

(2013/2007(INI))

Kultura eta Hezkuntza Batzordea

Txostengilea: François Alfonsi

AURKIBIDEA

EUROPAKO PARLAMENTUAREN EBAZPEN-PROPOSAMENA

BATZORDEKO AZKEN BOZKETAREN EMAITZA

EUROPAKO PARLAMENTUAREN EBAZPEN-PROPOSAMENA

desagertzeko arriskuan dauden Europako hizkuntzei eta Europar Batasuneko hizkuntza-aniztasunari buruzkoa.

(2013/2007(INI))

Europako Parlamentuak,

Ikusirik Europar Batasunaren Tratatuaren 2. artikulua eta 3. artikuluaren 3. paragrafoa,

Ikusirik Europar Batasuneko Oinarrizko Eskubideen Gutunaren 21. artikuluaren 1. paragrafoa, eta 22. artikulua,

Ikusirik Europako Batzordearen Euromosaic azterlana, Europako hizkuntzen desagerpenaren berri ematen duena gaur egun indarrean diren lanabesek ez dituztelako babesten,

Ikusirik Kultura-ondare ez-materiala babesteko Unescoren 2003ko urriaren 17ko Konbentzioa, ahozko tradizio eta adierazpideak kontuan hartzen dituena, hizkuntza barne, kultura-ondare ez-materialaren bideratzaile den aldetik,

Ikusirik Kultura-adierazpideen aniztasuna babestu eta sustatzeko Unescoren 2005eko Konbentzioa,

Ikusirik Unescok argitaratutako Arriskuan dauden Munduko hizkuntzen Atlasa,

Ikusirik Europako Kontseiluaren Europako Toki eta Eskualdeetako Aginteen Biltzarraren 2010eko martxoaren 18ko Ebazpena, «Les langues minoritaires: un atout pour le développement régional» (Hizkuntza gutxituak: eskualde-garapenerako aukera) izenburupean (301/2010)1,

Ikusirik Europako Kontseiluaren 12423/2010 Txostena, 1769/2010 Ebazpena eta 1944/2010 Gomendioa,

Ikusirik 2008ko irailaren 18ko Batzordearen Adierazpena, «Eleaniztasuna: Europarentzat abantaila eta konpromiso partekatua» izenburupean (COM(2008)0566),

Ikusirik 2006ko abenduaren 18ko Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren Gomendioa, bizitza osoko ikaskuntzarako gaitasun giltzarriei buruz2,

Ikusirik Eskualdeen Batzordearen Iritzia, Lisboako Tratatuaren arabera Hizkuntza-gutxiengo historikoen babesari eta garapenari buruz3,

Ikusirik 2008ko azaroaren 21eko Kontseiluaren Ebazpenaa, eleaniztasunari buruzko estrategia europarrari buruz 1,

1 https://wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?id=1671947&Site=DC

2 EGUNKARI OFIZIALA L 394, 2006/12/30ekoa, 10. or.

3 EGUNKARI OFIZIALA C 259, 2011/09/02koa, 31. or.

Ikusirik Europako Kontseiluaren 1992ko azaroaren 5eko Eskualdeetako eta eremu urriko hizkuntzen Europako Gutuna,

Ikusirik Hizkuntza-eskubideen nazioarteko Adierazpena (1996),

Ikusirik Nazio-gutxiengoen babeserako Esparru-hitzarmena (1995),

Ikusirik bere 2004ko urtarrilaren 14ko Ebazpena, kultura-aniztasuna babestu eta sustatzeari buruzkoa: Europako eskualdeen eta Unesco eta Europako Kontseilua bezalako nazioarteko erakunden zeregina2, eta bere 2003ko irailaren 4ko Ebazpena, Europako eskualde-hizkuntzei eta eremu urrikoei buruzkoa – gutxiengoen hizkuntzak Europar Batasunean hedapenaren eta kultura-aniztasunare testuinguruan3,

Ikusirik bere 2003ko urtarrilaren 14ko Ebazpena, toki- eta eskualde-aginteek Europaren eraikuntzan duten egitekoari buruzkoa4, Europako hizkuntza-aniztasunari dagokiona,

Ikusirik bere 2009ko martxoaren 24ko Ebazpena, eleaniztasunari buruzkoa: Eleaniztasuna: Europarentzat abantaila eta konpromiso partekatua5,

Ikusirik 2008ko irailaren 25eko Europako Parlamentuaren Ebazpena, Europako hirugarren sektoreko hedabideei buruzkoa6,

Ikusirik bere Erregelamenduaren 48. artikulua,

Ikusirik Kultura eta Hezkuntza Batzordearen txostena (A7-0239/2013),

A. Aintzat harturik Lisboako Tratatuak Europar Batasunaren kultura- eta hizkuntza-ondarea bere zabalean babesteko eta sustatzeko helburua indartzenago duela;

B. Aintzat harturik hizkuntzen eta kulturen aniztasuna Europar Batasunaren funtsezko sortarau dela, Oinarrizko Eskubideen Gutunaren 22. artikuluan finkatzen den bezala: «Batasunak kultura- erlijio- eta hizkuntza-aniztasuna errespetatzen ditu»;

C. Aintzat harturik hizkuntzen aniztasuna herritarren eskubide gisa aitortuta dagoela Oinarrizko Eskubideen Gutunaren 21. eta 22. artikuluetan eta, ondorioz, hizkuntza bakarra ezarri nahi izatea Batasunaren funtsezko balioak ahultzea eta urratzea dela;

D. Aintzat harturik desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzak Europako kultura-ondarearen osagaitzat hartu beharko liratekeela, eta ez helburu politiko, etniko nahiz lurraldetasunezkoak bultzatzeko bide gisa;

1 EGUNKARI OFIZIALA C 320, 2008/12/16koa, 1. or.

2 EGUNKARI OFIZIALA C 92 E, 2004/04/16koa, 322. or.

3 EGUNKARI OFIZIALA C 76, 2004/03/25ekoa, 374. or.

4 EGUNKARI OFIZIALA C 38 E, 2004/02/12koa, 167. or.

5 EGUNKARI OFIZIALA C 117 E, 2010/05/06koa, 59. or.

6 EGUNKARI OFIZIALA C 8 E, 2010/01/14koa, 75. or.

E. Aintzat harturik Europako hizkuntza guztiek balio eta duintasun bera dutela, bertako kulturen eta zibiizazioen osagai direla eta gizateriaren aberasgarri;

F. Aintzat harturik barne kohesio handiko gizarte eleanitzek, eleaniztasuna modu demokratiko eta jasangarrian kudeatzen dutenek, pluraltasuna areagotzen dutela, irekiagoak direla eta hizkuntza-aniztasun orok dakarren aberastasuna handitzeko ere baliagarriagoak direla;

G. Aintzat harturik hizkuntza guztiek, baita desagertzeko arriskuan daudenek ere, Europar Batasunaren aberastasuna eta aniztasuna eta europar nortasunaren oinarriak indartzen dituzten historiaren, gizartearen eta kulturaren jakinbidea islatzen dutela eta, horregatik, herrialde bakoitzeko hizkuntza-aniztasuna eta desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzak egotea aukera gisa ulertu behar dela, ez zama bat bezala, eta bere horretan bultzatu eta sustatu beharko liratekeela;

H. Aintzat harturik Unescok, arriskuan dauden munduko hizkuntzen bere Atlasean zehazten duela hizkuntza bat desagertzeko arriskuan dela baldin eta honako irizpide zientifikoren bat edo batzuk betetzen ez baditu: hizkuntzaren belaunaldi arteko trasmisioa, hiztun kopurua, hiztunen proportzioa biztanleria osoan, hizkuntzaren erabilera esparru publiko eta pribatuetan, hedabide berriekiko egoera, hizkuntza ikasteko eta irakasteko materialak egotea, gobernu eta erakundeen hizkuntzarekiko jarrerak eta politikak, ofizialtasuna eta erabilera ofiziala bereziki, hiztunen hizkuntzarekiko jarrera, dokumentazioaren mota eta kalitatea;

I. Aintzat harturik Kultura-adierazpideen aniztasuna babestu eta sustatzeko Unescoren 2005eko Konbentzioaren arabera estatu kideek kulturgintza, kultura-ondasunak eta –zerbitzuak babesteko neurri egokiak hartu ditzaketela, bereziki ekintza, ondasun eta zerbitzu horietan erabilitako hizkuntzei dagozkien neurriak, bai bakoitzaren lurraldean kultura-adierazpideen aniztasuna sustatze aldera, bai nazioarteko akordioen esparruan;

J. Aintzat harturik Europako Kontseiluaren Eskualdeetako eta eremu urriko hizkuntzen Europako Gutuna, Batasunaren kide diren hamasei estatuk berretsitakoa, desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzen babeserako erreferentzia dela eta gutxiengoen babeserakoko tresna, bi hauek izanik estatuek Batasunean sartzeko bete behar dituzten Kopenhageko irizpideetan finkatutako puntuetariko bi;

K. Aintzat harturik Unescok dioenez Europako herrialde guztietan, itsasoz haraindiko Europa mendeko lurraldeetan eta Batasuneko gizatalde herraldarien baitan badirela belaunaldi artean ahoz baino trasmititzen ez diren hizkuntzak eta, horretaz, desagertzeko arriskuan direla jo behar dela;{desagertzeko arriskuan dauden Europako zenbait hizkuntza, mugez gaindiko gizataldetan mintzatzen direla eta babes-maila desberdinak dituztela hiztunak kokatutako estatu kidearen edota eskualdearen arabera;

L. Aintzat harturik, horrela, herrialde eta eskualde zenbaitetan badirela desagertzeko arriskuan dauden edota desagertzen ari diren gutxiengo- eta eskualde-hizkuntzak, alboko herrialdeetan ofizialtasuna eta gehiengoa duten bitartean;

M. Aintzat harturik, naturaren aniztasun biologikoa bezalaxe, Europako kulturen eta hizkuntzen aniztasuna gure gizarteen garapen jasangarrirako beharrezko den ondare biziaren osagai direla eta, horregatik, desagertzeko arriskutik zaindu eta babestu beharra dagoela;

N. Aintzat harturik hizkuntza-aniztasunaren errespetuak gizarte-kohesioa indartzen duela, elkar ulertzea, autoestimua eta irekitasuna areagotuz, eta hizkuntza-aniztasunak kulturarako irispidea errazten duela eta sormena eta kulturartekotasuna pizten dituela, herrien eta herrialden arteko lankidetza bultzatzeaz gain;

O. Aintzat harturik Lisboako Tratatuaren 167. artikuluak argi eta garbi adierazten duela «Batasunak estatu kideetako kulturen loratzea bultzatuko du, beren nazio- eta eskualde-aniztasunarekiko errespetuaren barruan» eta, beraz, animatzen du ez bakarrik Batasuneko hizkuntza-ondarearen aberastasuna, aniztasun horren zati bat denez, zaindu eta babesteko ekitera, baizik eta baita ondare hori hobetzen eta suspertzen ahalegintzera ere, estatu kideek garatutako politikez gain;

P. Aintzat harturik Europar Batasuneko hizkuntza-aniztasunak hizkuntza ofizialez gain,estatu kidetako hizkuntza ofizialkideak, eskualde-hizkuntzak eta inongo ofizialtasun-mailarik ez duten hizkuntzak ere hartzen dituela;

Q. Aintzat harturik desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzei buruz ari garenean lurralde jakin batean bakarrik arriskupean dauden hizkuntzak sartzen direla, eremu batean hiztun-kopurua nabarmen behera doanean eta errolda batetik hurrengora egindako estatistikek hiztunen kopurua nabarmen jaitsi dela erakusten dutenean;

R. Aintzat harturik estatu kideetako hizkuntza ofizialak arriskuan izan daitezkeela Batasunaren beste eskualde batzuetan;

S. Aintzat harturik, zenbait hizkuntzaren egoerren larriagatik, arreta berezia eskaini beharko litzaiekela suntsitzeko arriskuan dauden hizkuntzei, kulturen eta hizkuntzen aniztasuna onartuz, jasaten dituzten aurreiritziak aurkatzeko neurriak hartuz eta asimilazio-ikuspegia baztertuz, bai Europa mailan, bai estatuen mailan;

T. Aintzat harturik eraginkorrena ikasketak ama-hizkuntzan egitea dela;

U. Aintzat harturik haurrek ikasketak txiki-txikitatik ama-hizkuntzan eginez eta alboz-albo hizkuntza ofiziala ikasiz, hizkuntza gehiago ikasteko ahalmena areagotuko dutela, eta eleaniztasuna europar gazteentzat abantailatsu dela;

V. Aintzat harturik Europan arriskuan dauden hizkuntzek jasaten duten mehatxua arindu daitekeela baldin eta bizitza publikoan eta justizia-administrazioan hizkuntza horiek modu proportzionalean tratatzen badira, beti ere berdintasun-arauz eta aniztasunaren mesedetan;

W. Aintzat harturk hizkuntza baten biziraupenean eta geroratzean garrantzia handia dutela sarritan eskolaz kanpoko heziketak eta heziteta ez-formalak eta garrantzizkoa dela testuinguru horretan arte-elkarteek eta artistek betetzen duten lekua aitortzea;

X. Aintzat harturik desagertzeko arriskuan dire hizkuntzen kontuei ez zaiela behar bezalako arreta berezia eskaini Europako Batzordearen eleaniztasunarekiko politiken esparruan;{kontuan hartuz azken bi urte anitzeko finantza-esparruetan (2000-2007 y 2007-2013) hizkuntza horientzako europar finantziazioak murrizketa nabarmenak jasan dituela, horren ondorioz hizkuntzon estualdiak areagotuz, eta hurrengo urte anitzeko finantza-esparruan (2014-2020) beste horrenbeste gertatu ez dadin kontu egin behar dela;

1. Eskatzen die Europar Batasunari eta estatu kideei arreta gehiago eskaini diezaiotela desagertzeko arriskuan dauden Europako hainbat hizkuntzak jasaten duten egoera larriari eta konpromiso sendoa har dezatela Batasunaren hizkuntza- eta kultura-ondarearen aniztasun aparta zaintzeko eta sustatzeko, hizkuntzok suspertzeko politika ekintzaile eta handizaleak garatuz eta helburu horretarako arrazoizko aurrekontua bideratuz;{gomendatzen du, halaber, politika horien xede izan dadila gizatalde horiek gorpuzten duten hizkuntza- eta kultura-aniztasunaz Europar Batasuneko herritarrak jabetzea;{estatu kideak bultzatzen ditu desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzak sustatzeko ekintza-planak aurkeztera, Europako zenbait hiztun-komunitatetan eskuragarri dauden jarduera onenak partekatzean oinarrituta;

2. Eskatzen die estatu kideetako gobernuei gaitzetsi ditzatela desagertzeko arriskuan dauden hiztun-komunitateen nortasunaren eta hizkuntzaren erabileraren zein horien kultura-erakundeen aurka bideratu diren edo bideratzen diren jarduera guztiak, dela bereizkeriaren bidez, dela derrigortutako zein zeharkako asimilazioaren bidez;

3. Dei egiten die oraindik egin ez duten estatu kideei Eskualdeetako eta eremu urriko hizkuntzen Europako Gutuna berretsi eta indarrean jar dezaten;{Gutuna, desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzen babeserako erreferentziazkoa dela adierazten du eta Kopenhageko irizpideetan zehaztutako gutxiengoen babeserako tresnetariko bat da, Europar Batasunera sartzeko estatuek bete beharrekoa;

4. Eskatzen die estatu kideei eta Batzordeari errespetatu ditzatela Kultura-adierazpideen aniztasuna babestu eta sustatzeko Unescoren 2005eko Konbentzioari atxiki zitzizkionean hartu zituzten konpromisoak, bai beren lurraldeetan, bai nazioarteko akordioetan;

5. Eskatzen die Batasuneko agintariei gehitu dezatela hizkuntza-aniztasunaren benetako errespetua eta bereziki Europako hizkuntza ez hegemonikoen babesa Batasunean estatu kide gisa sartzeko estatu guztiek bete beharreko baldintzen artean;

6. Eskatzen die Batzordeari eta estatu kideetako gobernuei eta eskualdeetako agintariei ezarri ditzatela programak desagertzeko arriskuan dauden hizkuntza-komunitateenganako eta komunitate etnikoenganako tolerantzia, beren hizkuntza- eta kultura-balioekiko errespetua eta gizatalde horiekiko errespetua sustatzeko gizartean;

7. Ohartarazten ditu estatu kideetako gobernuak eta eskualdeetako agintariak kontuan izan dezatela desagertzeko arriskuan dagoen hizkuntza baten biziraupenak hizkuntza hori erabiltzen duen gizataldearen biziraupena eta garapena eskatzen dituela eta, beraz, hizkuntza babesteko politikak abiaraztean kultura eta hezkuntza kontuan hartzeaz gain, ikuspegi ekonomiko eta sozialak era k0ntuan izan behar direla;

8. Eskatzen dio Europako Batzordeari desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzak babesteko neurri politiko zehatzak proposatu ditzala;{eskatzen die, halaber, Europako Batzordeari eta Kontseiluari Tratatuak aitortzen dizkien eskumenen esparruan, desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzak eta hizkuntza-aniztasuna babesteko Europar Batasunaren politikak finkatu eta egitarauak planifikatu ditzatela, 2014-2020 epealdirako Batasunaren laguntza finantziariorako tresnak erabiliz, bereziki hizkuntza horiek dokumentatzeko programak eta baita hezkuntza- eta prestakuntza-programak, gizarteratze-programak, gazteria eta kirol arlokoak, ikerketa eta garapena, kultura eta komunikabideen programa, egitura-funtsak (Kohesio-funtsak, FEDER, Europako Gizarte-funtsa, Europako lurralde-lankidetza, eta FEADER) eta teknologia berriak, gizarte-komunikabideak eta plataforma multimediak sustatzeko sortutako tresna eta plataforma guztiak, edukien eta aplikazioen sorkuntzarako laguntzak barne;{uste du tresna hauek gizatalde eta eskualde horiez haratagoko ekintza eta egitarau zabalagoetan, kulturaren zein ekonomiaren arloan, erabili behar direla;{eskatzen dio Europako Batzordeari abiarazi dezala hausnarketa bat desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzekin lotutako proiektuek aurkitzen dituzten oztopoadministratibo eta burokratikoai buruz, eragindako hiztun-komunitateen txikiaren ondorioz;

9. Eskatzen du, atzerapenik egin ezin daitekeenez, babes-ekintzetarako finantziazioa erraz eskuratzekoa izan dadila eta ahalik eta argiena, erabili nahi luketen eragileek epe jakinean eskuragarri izan dezaten arriskuan dauden hizkuntzei modu eraginkorrean laguntzeko;

10. Uste du Europar Batasunak estatu kideei lagundu behar diela eta bultzatu behar dituela desagertzeko arriskuan dagoen hizkuntza ama-hizkuntza gisa haurtzarotik ikastea ahalbidetuko duen hizkuntza-politika bat ezartzera;{adierazten du,zientifikoki frogatu den bezala, bi hizkuntza edo gehiago ikastea sustatzea onuragarri litzatekeela haurrentzat eta aurrerago hizkuntza gehiago ikasten lagunduko liekeela, hizkuntza belaunaldi artean geroratzea indartzeaz gain, eta desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzen hiztunei laguntza konkretua emango liekeela ahulduta dagoen guneetan belaunaldi arteko hizkuntza-trasmisioa indarberritzeko;

11. Babesten du arriskuan dauden hizkuntzen irakaskuntza adin guztietako ikasleentzako metodologia egokiekin indartzea, urrutiko irakaskuntza barne, eleaniztasunean eta hizkuntza-pluraltasunean oinarritutako benetako europar herritartasuna garatu dadin;

12. Ezagutzen ditu Batzordearen eleaniztasun-egitarauak;{irizten dioproiektugileek egitarau horiek eskaintzen dituzten aukerak baliatu ahal izan beharko lituzketela eta, kontuan harturik desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzak bizirautearen alde borrokatzen diren hiztun-komunitateak maiz oso talde txikiak izan ohi direla, eskatzen dio Batzordeari ez ditzala gizatalde horien intereseko egitarauak diru-laguntzetatik salbuetsi finantza-ekarpenaren urriagatik, onuradun-kopuru mugatuagatik edota eragindako eremuaren txikitasunagatik, eta, aitzitik, egitarau horietarako irismena erraztu dezala eta argitaratu ditzala finantziazioa lortzeko baldintzei buruzko orientabideak emanez;{eskatzen die estatu kideei desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzetako talde eta komunitate txiki horien bitartekari eta eragile bihur daitezela Batasunaren funtsak baliatu ditzaten, aldi berean gogoraraziz hizkuntza-aniztasunerako Europar Batasunaren finantziazioa ez dela aurreikusitako helburutik desbideratu behar, ez eta mehatxupeko hizkuntzak helburu politiko zabalagoak lortzeko erabiltzen dituzten ekintzak bultzatzeko erabili ere;

13. Uste du hizkuntza biziberritzeko politika arnas luzeko ahalegina dela, alor desberdinetako askotariko ekintza koordinatuen plangintzan oinarritua, bereziki irakaskuntzan (haur-hezkuntza eta lehen hezkuntza direlarik horretarako garrantzizkoenak, gurasoen hizkuntza-prestakuntzarekin batera), administrazioan, hedabideetako emanaldietan (irratiak eta telebista-kateak sortzeko eta garatzeko aukera barne), artean eta bizitza publikoko alor guztietan. Horrek guztiak epe luzean eskuragarri izango diren baliabideak eskatzen ditu;{Uste du egitarau horiek lantzea, hiztun-komunitateen arteko jarduera onenak partekatzea eta ebaluazio-prozedurak ezartzea sostengatu beharko liratekeela;

14. Gogorarazten du gehien bat ahozkoak diren hizkuntzen normalizazioa lortzeko ahaleginei eutsi beharra;

15. Eskatzen die estatu kideei arreta gehiago jarri diezaiotela eta gehiago lagundu diezaiotela desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzei buruzko goi-mailako irakaskuntzari eta ikerketari;

16. Uste du teknologia berriak baliagarri gertatu daitezkeela desagertzeko arriskuan dauden Europako hizkuntzen ezagupena, zabalkundea, irakaskuntza eta biziraupena bultzatzeko;

17. Azpimarratzen du desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzak familiaren baitan belaunaldi artean geroratzeak duen garrantzia eta baita hizkuntza horien irakaskuntza sustatzearena ere, beharrezko balitz hezkuntza-sistema berezi baten baitan;{horregatik, bultzatzen ditu estatu kideak eta eskualde-agintariak hezkuntza-politikak eta irakasmaterialak garatu ditzaten;

18. Uste du garrantzitsua dela hizkuntzak indarberritzeko baztertuta geratu diren hizkuntzak eta gehien bat familia girora mugatuta daudenak gizartean jendaurrean erabili ahal izatea;

19. Eskatzen dio Batzordeari lan egin dezala desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzak babesteko et sustatzeko egitarau eta ekimenak sortu dituzten nazioarteko erakundekin, hala nola Unesco eta Europako Kontseilua;

20. Gomendatzen die estatu kideei arriskuan dauden hizkuntzen bilakaeraren jarraipena egin dezatela, Estatuko agintariek bezala Hizkuntza propioak dituzten lurraldeetako agintariek, hizkuntza horiek ofizialak izan ala ez;

21. Irizten dio hedabideek, berriek bereziki, zeregin garrantzitsua bete dezaketeka desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzak babesteko orduan, etorkizuneko belaunaldiekiko bereziki; berresten du, gainera, teknologia berriak ere erabili zitezkeela helburu horiek lortzeko;

22. Eskatzen die bereziki tokiko agintariei, hizkuntak biziberritzeko neurriak hartu ditzatela egoera iraultzeko, azken hiztunaren heriotzak hizkuntza baten desagerpena baitakar eskuarki;

23. Uste du digitalizazioa hizkuntzen desagerpena saihesteko modu bat izan daitekeela;{eskatzen die, beraz, tokiko agintariei hizkuntza horietako liburuak eta grabazioak eta baita hizkuntza-ondarearen beste adierazpideak bildu ditzatela eta linean jarri ditzatela herritarren eskura;

24. Proposatzen du nazioarteko komunitateak eta estatu kideek gaitu ditzatela desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzen hiztun-komunitateak jabetu daitezen beren hizkuntzak erabiltzea eta babestea balio bat dela bai gizataldearentzat berarentzat eta bei Europarentzat ere;

25. Eskatzen dio Batzordeari etengabe babestu dezala, hainbat egitarauren bitartez, desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzak suspertzeko estatuez gaindiko sareak eta Europa mailako ekimen eta ekintzak, eta Unescok hasitako Arriskuan dauden Munduko hizkuntzen Atlasa osatzen laguntzeko beharra azpimarratzen du, haren betikotasuna ziurtatuz, eta hizkuntza bakoitzaren egoeraren eta desagerpena saihesteko ezarritako politiken emaitzaren jarraipena egitea ahalbidetuko duen adierazle homogeneo sorta bat garatzekoa;

26. Eskatzen dio Batzordeari Euromosaik azterlanarekin abiatutako ikerketari jarraitu diezaiola eta zerrendatu ditzala Europako hizkuntzaren baten desagerpen-arriskua nabarmen gutxitu duten prebentzio-neurrien adibideak;{gomendatzen du, hizkuntza-komunitateen artean ezagutza, trebetasun eta jarduera onenak elkartrukatzea bultzatze aldera, Europako hizkuntza-sareek aztertu ditzatela, desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzak zaintzeko, babesteko eta suspertzeko estatu kideek abian jarritako politikak, eta Batzordeak gomendioak egin ditzala horretan oinarrituta;

27. Eskatzen dio Batzordeari bultzatu dezala desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzen ikaskuntzari eta indarberritzeari eta Europan herritar elebidun eta eleanitzak izateak dakartzan onura kognitiboak eta gizartezkoei buruzko ikerketa;

28. Eskatzen die estatu kideei, baldin eta oraindik egin ez badute, izenpetu eta berretsi ditzatela Eskualdeetako eta eremu urriko hizkuntzen Europako Gutuna eta 1995eko Nazio-gutxiengoen babeserako Esparru-hitzarmena,

29. Eskatzen dio Batzordeari Batasunean desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzak babesteko neurri posibleak aztertu ditzala;

30. Eskatzen dio Batzordeari lagundu ditzala desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzak sustatzen lagunduko duten proiektu pilotuak eta hiztun-komunitateek eurek landutako ekintza-planak;

31. Uste du Batasunak hizkuntza-aniztasuna bultzatu behar duela hirugarren herrialdeekiko harremanetan eta, bereziki, Europar Batasunean sartu nahi dutenekikoetan;

32. Eskatzen dio Batzordeari gogoeta egin dezala desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzak babestu, zaindu eta suspertzeko Europa mailako neurri berezituak hartzeko aukeraz;

33. Uste du eleaniztasuna sustatzearekin lotutako egitarauak funtsezko direla auzo-herrialdeen estrategia politikoetarako edota Europar Batasunean sartzeko hautagai eta hautagai potentzial direnenetarako;

34. Uste du Batzordeak hizkuntzak indarberritzeari emandako laguntzak arreta berezia eman behar diela hedabide digitalen esparruko ekimenei, gizarte-sareak barne, belaunaldi gazteenek desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzen alde konprometitu daitezen;

35. Uste du Batzordeak arreta jarri behar diola estatu kide eta eskualde batzuen politikek arriskuan jartzen ari direla beren lurraldeetako hizkuntzen biziraupena, Europa mailan arriskuan ez badaude ere;

36. Ohartarazten du badirela web gune baliagarriak desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzak sustatzeko proiektuetarako finantzazioa eskaintzen duten Europar Batasunaren egitarauei buruzko informazioa zabaltzeko, eta eskatzen dio Batzordearideialdi berri bat zabaldu dezala web gune horiek 2014-2020 epealdirako egitarauekin eguneratzeko eta informazioa areagotu dezala, bereziki, dagokien hiztun-komunitateei bideratuta;

37. Agindua ematen dio lehendakariari Ebazpen hau Kontseiluari eta Batzordeari helarazi diezaiela , eta baita estatu kideetako gobernu eta parlamentuei ere.

euskal legezalea