europarbatasunarenfuntzionamenduariburuz

EUROPAR BATASUNAREN FUNTZIONAMENDUARI BURUZKO TRATATUA

(testu baterabilbua)

ATARIKOA

BELGIARREN ERREGE JAUN GURENAK, ALEMANIAKO ERREPUBLIKA FEDERALEKO

LEHENDAKARIAK, FRANTZIAKO ERREPUBLIKAKO LEHENDAKARIAK, ITALIAKO

ERREPUBLIKAKO LEHENDAKARIAK, LUXENBURGOKO DUKESA GOIEN ANDREAK,

HERBEHEREETAKO ERREGINA ANDRE GURENAK1,

ERABAKI dute Europako herrien arteko batasun gero eta estuago baterako oinarriak jartzea,

DELIBERATU dute bakoitzak bere estatuaren ekonomiaren eta gizartearen aurrerapena

bermatzea, ekintza bateratu baten bidez, Europa zatitzen duten oztopoak kenduz,

FINKATU dute beren herrietako bizitzako eta laneko baldintzak etengabe hobetzea dela beren

eginahalen helburua,

AINTZATETSI dute ekonomiaren garapen egonkorra, merkataritzako trukaketa orekatua eta

lehia leiala bermatuko dituen ekintzak hitzartua izan behar duela, dauden oztopoak kentzeko,

KEZKA daukate beren ekonomien batasuna indartu eta ekonomia horien garapen

harmoniatsua bermatzeko, eskualdeen arteko diferentziak eta onurarik gutxieneko eskualdeen

atzerapena gutxituz,

NAHI IZANIK nazioarteko trukaketetarako dauden murrizketak arian-arian kentzen laguntzea,

merkataritza-politika erkidea eginez,

ASMOA daukate itsasoz haraindiko herrialdeekin Europak daukan elkartasuna indartzeko, eta

nahi dute herrialdeon oparotasunaren garapena bermatzea, Nazio Batuen Gutuneko

printzipioekin bat etorriz,

ERABAKI dute, baliabide-multzo hau eratuz, bakearen eta askatasunaren defentsa sendotzea,

eta hori bera gura duten Europako beste herriei ere eginahaletan berekin elkartzeko gonbita

egiten diete,

1 Geroago, Bulgariako Errepublika, Txekiar Errepublika, Danimarkako Erresuma, Estoniako Errepublika, Irlanda,

Heleniar Errepublika, Espainiako Erresuma, Zipreko Errepublika, Letoniako Errepublika, Lituaniako Errepublika,

Hungariako Errepublika, Maltako Errepublika, Austriako Errepublika, Poloniako Errepublika, Portugalgo

Errepublika, Errumania, Esloveniako Errepublika, Eslovakiako Errepublika, Finlandiako Errepublika, Suediako

Erresuma eta Britainia Handiko eta Ipar Irlandako Erresuma Batua Europar Batasuneko kide egin ziren.

3

DELIBERATU dute ahal denik eta jakintza-mailarik handienaren garapena sustatzea beren

herrientzat, hezkuntzara iristeko bideak zabalduz, eta jakintzak etengabe eguneratuz, eta

Xede horrekin, ahal osoko IZENDATU DITUZTE:

(ez da ahal osokoen zerrenda jaso)

PERTSONA HORIEK, beren ahal osoak, egoki eta behar bezala aitorturik, elkarri agertu ondoren,

ondorengo xedapen hauek hitzartu dituzte:

LEHENENGO ZATIA

PRINTZIPIOAK

1. artikulua

1. Tratatu honek Batasunaren funtzionamendua antolatzen du, eta Batasunak dituen

eskumenak zein eremu, banaketa eta baldintzatan baliatu behar diren zehazten du.

2. Tratatu hau eta Europar Batasunaren Tratatua dira Batasunaren oinarrizko tratatuak.

Bi tratatu horiek balio juridiko berbera dute eta «Tratatuak» adierazpenarekin izendatuko

dira.

I. TITULUA

BATASUNAREN ESKUMEN-KATEGORIAK ETA EREMUAK.

2. artikulua

1. Tratatuek eremu jakin batean Batasunari eskumen esklusiboa ematen diotenean,

Batasunak berak bakarrik egin ahal izango ditu legeak eta berak bakarrik onartu ahal izango

ditu zuzenbidearen arabera lotura-indarra duten egintzak, eta estatu kideek, berriz, estatu kide

diren aldetik, Batasunak horretarako ahalmena ematen badie edo Batasunaren egintzak

aplikatzeko bada, orduan bakarrik egin ahal izango dute hori.

2. Tratatuek eremu jakin batean Batasunari estatu kideekin batera partekatutako

eskumena ematen diotenean, Batasunak eta estatu kideek legeak egin eta zuzenbidearen

arabera lotura-indarra duten egintzak onartu ahal izango dituzte eremu horretan. Batasunak

bere eskumena baliatu ez duen neurrian baliatuko dute estatu kideek beren eskumena.

Batasunak bere eskumena baliatzeari uztea erabaki duen neurrian baliatuko dute estatu kideek

beren eskumena.

3. Estatu kideek beren ekonomia- eta enplegu-politikak koordinatuko dituzte tratatu

honetan ezarritako moduen arabera; modu horiek definitzeko eskumena izango du Batasunak.

4

4. Batasunak eskumena izango du atzerri- eta segurtasun-politika erkidea zehazteko eta

aplikatzeko, Europar Batasunaren Tratatuan xedatutakoaren arabera, defentsa-politika erkidea

arian-arian eratzea ere barnean hartuta.

5. Eremu jakin batzuetan eta Tratatuetan ezarritako baldintzetan, Batasunak ekintzak

burutzeko eskumena izango du estatu kideen zeregina koordinatu, lagundu edo osatze aldera,

Batasunak, baina, berea egin gabe estatu kideek eremu horietan duten eskumena.

Batasunak, Tratatuetan ezarritako xedapenen indarrez, eremu horiei buruz onartzen dituen

egintzek, zuzenbidearen arabera lotura-indarra dutela, ezin izango dute estatu kideetako

legezko eta erregelamenduzko xedapenen ezein harmonizaziorik ekarri.

6. Batasunak dituen eskumenak norainokoak diren eta zein baldintzatan baliatu behar

diren, Tratatuetako xedapenetan zehaztuko da eremu bakoitzari dagokionez.

3. artikulua

1. Batasunak eskumen esklusiboa izango du honako eremu hauetan:

a) aduana-batasuna;

b) barne-merkatuak funtziona dezan lehiari buruz beharrezko diren arauak ezartzeko

zeregina;

c) diru gisa euroa darabilten estatu kideen diru-politika;

d) arrantza-politika erkideari lotuta, itsasoko baliabide biologikoak jagoteko zeregina;

e) merkataritza-politika erkidea.

2. Era berean, Batasunak eskumen esklusiboa izango du nazioarteko akordioak sinatzeko

orduan, betiere, hori egiteko aukera Batasunaren lege-egintza batean jasota dagoenean, bere

barneko eskumena baliatu ahal izateko hitzarmen hori beharrezko denean, eta arau erkideetan

eragina izan dezakeen edo arauon indarra aldaraz dezakeen neurrian.

4. artikulua

1. Tratatuek Batasunari 3. eta 6. artikuluetan aipatutako eremuei ez dagokien eskumen

bat ematen badiote, eskumen hori Batasunak estatu kideekin partekatutakoa izango da.

2. Batasunak eta estatu kideek elkarrekin partekatuta dituzten eskumenak honako eremu

nagusi hauetan aplikatuko dira:

a) barne-merkatua;

5

b) gizarte-politika, tratatu honetan zehaztutako gaiei dagokienez;

c) ekonomia-, gizarte- eta lurralde-kohesioa;

d) nekazaritza eta arrantza, itsasoko baliabide biologikoak jagoteko zeregina albo batera

utzita;

e) ingurumena;

f) kontsumitzaileen babesa;

g) garraioak;

h) Europa barruko sareak;

i) energia;

j) askatasun-, segurtasun- eta justizia-esparrua

k) osasun publikoaren arloan segurtasuna bermatzeko gai erkideak, tratatu honetan

zehaztutako arloei dagokienez.

3. Ikerketari, teknologia-garapenari eta espazioari dagozkien eremuetan, Batasunak

ekintzak burutzeko eskumena izango du, bereziki, programak definitu eta egiteko jardunak

burutzeko eskumena; eskumen hori baliatzeak, ordea, ez du inola ere eragotziko estatu kideek

euren eskumena baliatu ahal izatea.

4. Garapenerako lankidetzari eta laguntza humanitarioari dagozkien eremuetan,

Batasunak ekintzak burutzeko eta politika erkidea egiteko eskumena izango du; eskumen hori

baliatzeak, ordea, ez du inola ere eragotziko estatu kideek euren eskumena baliatu ahal izatea.

5. artikulua

1. Estatu kideek beren ekonomia-politikak koordinatuko dituzte Batasunaren baitan.

Helburu hori betetzeko, Kontseiluak neurriak hartuko ditu, bereziki, politika horiek izan

behar dituzten norabide nagusiei dagokienez.

Xedapen bereziak aplikatuko zaizkie diru gisa euroa duten estatu kideei.

2. Batasunak estatu kideen enplegu-politiken koordinazioa bermatzeko neurriak hartuko

ditu, bereziki, politika horiek izan behar dituzten norabideak zehaztuta.

3. Estatu kideen gizarte-politikak koordinatuko direla bermatzeko ekimenak onartu ahal

izango ditu Batasunak.

6

6. artikulua

Batasunak ekintzak burutzeko eskumena izango du estatu kideen zeregina koordinatu, lagundu

edo osatze aldera. Honako hauek izango dira ekintza horien eremuak, Europa helburu dela:

a) giza osasunaren babesa eta hobekuntza;

b) industria;

c) kultura;

d) turismoa;

e) hezkuntza, lanbide-heziketa, gazteria eta kirola;

f) babes zibila;

g) administrazioen arteko lankidetza.

II. TITULUA

APLIKAZIO OROKORREKO XEDAPENAK

7. artikulua

Batasunak bere politikak eta ekintzak beren artean koherenteak izan daitezen jagongo du,

bere helburuak multzoan denak batera aintzakotzat hartuta eta eskumenak emateko

printzipioa errespetatuta.

8. artikulua

(lehengo 3. artikulua, 2. paragrafoa EET)1

Ekintza guztietan, emakumezkoen eta gizonezkoen arteko desberdintasunak kendu eta

berdintasuna sustatzea izango du helburu Batasunak.

9. artikulua

Politika eta ekintzak zehaztu eta gauzatzeko lanetan, Batasunak kontuan hartuko ditu honako

arlo hauei lotutako eskakizunak: enplegu-maila handia sustatzea, gizarte-babes egokia

bermatzea, gizarteko bazterkeriaren kontra borrokatzea, eta hezkuntzan, prestakuntzan eta

1 Erreferentzia hau ohartarazteko da. Informazio zabalagoa izateko, ikusi tratatuen lehengo eta oraingo

zenbakikuntzaren arteko korrespondentzia-taulak.

7

giza osasunaren babesean maila handia lortzea.

10. artikulua

Politika eta ekintzak zehaztu eta gauzatzeko lanetan, sexua, arraza edo jatorri etnikoa, erlijioa

edo uste sendoak, ezgaitasuna, adina edo sexu-joera arrazoi dituen bereizkeria ororen kontra

borrokatzen ahaleginduko da Batasuna.

11. artikulua

(lehengo 6 artikulua EET)

Batasuneko politikak eta ekintzak zehaztu eta gauzatzerakoan, ingurumenaren babeserako

eskakizunak sartu behar dira bertan, batez ere garapen iraunkorra sustatzeko.

12. artikulua

(lehengo 153. artikulua, 2. paragrafoa, EET)

Batasuneko beste politika eta ekintza batzuk zehaztu eta gauzatzerakoan, kontsumitzaileen

babeserako eskakizunak hartu behar dira kontuan.

13. artikulua

Nekazaritza, arrantza, garraioak, barne-merkatua, ikerkuntza, teknologia-garapena eta

espazioa direla-eta Batasunak dituen politikak zehaztu eta burutzean, Batasunak eta estatu

kideek erabat aintzakotzat hartuko dituzte animalien ongizateak dakartzan eskakizunak,

sentitzen duten izakiak direnez gero, eta, aldi berean, estatu kideetako lege- eta administrazioxedapenak

eta ohiturak errespetatuko dituzte, batez ere erlijio-errituei, kultura-tradizioei eta

eskualdeetako ondareei dagokienez.

14. artikulua

(lehengo 16. artikulua EET)

Batasunak eta Batasuneko estatuek, bakoitzak bere eskumenen arabera, Tratatuen aplikazioeremuan

eta Europar Batasunaren Tratatuaren 4. artikuluaren eta tratatu honen 93., 106. eta

107. artikuluei kalterik egin gabe, eta Batasunaren balio erkideen artean ekonomia-interes

orokorreko zerbitzuek betetzen duten tokia, eta gizarte- eta lurralde-kohesioa sustatzeko

zerbitzuok jokatzen duten papera ikusita, aipatutako zerbitzuok beren eginkizunak betetzeko

moduko printzipioen eta baldintzen arabera (ekonomia- eta finantza-arlokoak batez ere)

jardun dezaten jagongo dute. Europako Parlamentuak eta Kontseiluak ezarriko dituzte

printzipio eta baldintza horiek erregelamendu bidez, legegintzako prozedura arruntari

jarraituz eta estatu kideek, tratatuak errespetatuz, zerbitzu horiek emateko, gauzatzeko eta

finantzatzeko duten eskumenei kalterik egin gabe.

8

15. artikulua

(lehengo 255. artikulua EET)

1. Gobernamendu ona sustatzeko eta gizarte zibilak parte hartuko duela bermatzeko,

Batasuneko instituzioek, organoek eta organismoek irekitasun-printzipioa ahalik eta gehien

errespetatuta jardungo dute.

2. Europako Parlamentuko bilkurak jendaurrekoak izango dira, baita Kontseiluarenak

ere, lege-egintza proiektu bati buruz eztabaidatu eta botoa eman behar duenean.

3. Batasuneko herritar guztiek, eta estatu kideren batean bizi edo baltzu-egoitza daukaten

pertsona fisiko edo juridiko guztiek, Batasuneko instituzio, organo eta organismoetako

agiriak eskuratzeko eskubidea daukate, euskarria edozein dela ere, paragrafo honekin bat

etorriz ezarriko diren printzipio eta baldintzen arabera.

Europako Parlamentuak eta Kontseiluak agiriak eskuratzeko eskubide hori gauzatzeko modua

arautuko duten printzipio orokorrak ezarriko dituzte, eta interes publiko edo pribatuko

arrazoiak direla medio, baita mugak ere. Erregelamendu bitartez egingo du hori, legegintzako

prozedura arruntari jarraituz.

Instituzio, organo edo organismo bakoitzak bere lanen gardentasuna bermatuko du eta bere

agirietara iristeko berariazko xedapenak jarriko ditu barne-erregelamenduan, bigarren

lerrokadan jasotako erregelamenduetan ezarritako baldintzetan.

Europar Batasuneko Justizia Auzitegia, Europako Banku Zentrala eta Europako Inbertsio

Bankua administrazio-eginkizunak betetzen dituztenean bakarrik egongo dira paragrafo

honek xedatzen duenari lotuta.

Europako Parlamentuak eta Kontseiluak legegintza-prozedurei buruzko agirien publikotasuna

ziurtatuko dute, bigarren lerrokadan jasotako erregelamenduetan ezarritako baldintzetan.

16. artikulua

(lehengo 286. artikulua EET)

1. Pertsona orok du berari dagozkion datu pertsonalak babestuta izateko eskubidea.

2. Batasuneko instituzio, organo eta organismoek nahiz estatu kideek Batasuneko

Zuzenbidearen aplikazio-eremuan burutzen dituzten jardueretan datu pertsonalei buruz bete

behar dituzten arauak Europako Parlamentuak eta Kontseiluak finkatuko dituzte legegintzako

prozedura arruntaren arabera, baita datu horien zirkulazio askerako arauak ere. Arau horiek

errespetatzen diren ala ez agintaritza independente batek kontrolatuko du.

Artikulu honen indarrez onartzen diren arauak Europar Batasunaren Tratatuaren 39.

artikuluan aurreikusitako arau zehatzei kalterik egin gabe ulertuko dira.

9

17. artikulua

1. Batasunak errespetatu egingo du, eta ez du baldintzapean jarriko, estatu kideek,

bakoitzak bere barne-zuzenbidearen arabera, elizei eta erlijio-elkarte edo -komunitateei

aitortzen dieten estatutua.

2. Era berean, Batasunak errespetatu egingo du estatu kideek, barne-zuzenbidearen

arabera, erakunde filosofikoei eta konfesionalak ez diren erakundeei aitortutako estatutua.

3. Beren nortasuna eta berariazko ekarpenak aitortuta, Batasunak eliza eta erakunde

horiekin elkarrizketa irekia eta gardena izango du aldiro-aldiro.

BIGARREN ZATIA

BEREIZKERIARIK EZA ETA BATASUNEKO HERRITARTASUNA

18. artikulua

(lehengo 12. artikulua EET)

Tratatuen aplikazio-eremuan, eta horietan aurreikusitako xedapen bereziei kalterik egin gabe,

nazionalitatean oinarritutako edozein bereizkeria debekatuta dago.

Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera,

aipatutako bereizkeriak debekatzeko beharrezko arau guztiak ezar ditzakete.

19. artikulua

(lehengo 13. artikulua EET)

1. Tratatuetako beste xedapenei kalterik egin gabe, eta Tratatuek Batasunari emandako

eskumenen mugen barruan, Kontseiluak, aho batez, legegintzako prozedura berezi baten

bidez eta Europako Parlamentuak onartu ondoren, sexua, arraza edo jatorria, erlijioa edo

sinisteak, ezgaitasuna, adina edo joera sexuala arrazoi dituen bereizkeriaren kontra

borrokatzeko egokiak diren ekintzak onar ditzake.

2. Artikulu honen 1. paragrafoan xedatutakoa gorabehera, Europako Parlamentuak eta

Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera, Batasunak emandako sustapenneurrien

oinarrizko printzipioak ezarri eta neurri horiek definitu ahal izango dituzte, hartara

estatu kideek 1. paragrafoan aipatutako helburuak lortzen laguntzeagatik hasitako ekintzen

alde egiteko, betiere, estatuon legezko eta erregelamenduzko xedapenen harmonizazio oro

albo batera utzita.

20. artikulua

10

(lehengo 17. artikulua EET)

1. Batasuneko herritartasuna sortzen da. Batasuneko estatu kideren bateko nazionalitatea

daukan pertsona oro izango da Batasuneko herritar. Batasuneko herritartasuna erantsi egiten

zaio estatu kide bakoitzeko herritar izaerari, ordeztu gabe.

2. Batasuneko herritarrak Tratatuetan ezarritako eskubideen titular eta eginbeharren

menpeko dira. Besteak beste, eskubide hauek dituzte:

a) estatu kideetako lurraldean askatasunez zirkulatzeko eta bertan bizilekua hartzeko

eskubidea dute;

b) hautesle zein hautagai izateko eskubidea dute, bai Europako Parlamenturako

hauteskundeetan, bai eta bizileku duten estatu kideetako udal-hauteskundeetan ere,

estatu horretako herritarrek dituzten baldintza berberetan;

c) herritar direneko estatu kideak ordezkaritzarik ez daukan hirugarren herrialderen baten

lurraldean, beste edozein estatu kidetako agintari diplomatiko eta kontsularren babesa

hartzeko eskubidea dute estatu horretako herritarren baldintza berberetan.

d) Tratatuen hizkuntzetako bat erabiltzeko eta erantzuna hizkuntza horrexetan jasotzeko

eskubidea dute, Europako Parlamentuari eskaerak egin, Europako Arartekoarengana jo

eta Batasuneko instituzio eta organo aholku-emaileei zuzentzean.

Eskubide horiek baliatzeko orduan badira baldintza eta muga batzuk, Tratatuek ezarritakoak

eta Tratatuak aplikatuta hartutako neurriek finkatutakoak.

21. artikulua

(lehengo 18. artikulua EET)

1. Batasuneko herritar orok estatu kideetako lurraldean aske ibili eta bizi izateko

eskubidea du, Tratatuetan eta Tratatuak aplikatzeko onartutako xedapenetan aurreikusitako

mugekin eta baldintzetan.

2. Helburu hori lortu ahal izateko Batasunaren ekintzaren bat beharrezkoa denean, 1.

paragrafoan aipatutako eskubideak gauzatzeko bideratutako xedapenak onar ditzakete

Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera,

Tratatuek gai horretan ekiteko ahalmenak aurreikusi ez badituzte.

3. Aurreko 1. paragrafoan aurreikusitako ondorioetarako, eta Tratatuek horretarako

jarduteko ahalak ezartzen dituztenean izan ezik, Kontseiluak hartu ahal izango ditu,

legegintzako prozedura berezi baten arabera, gizarte-segurantzaren edo gizarte-babesaren

inguruko neurriak. Kontseiluak, Europako Parlamentuari aurretiaz kontsulta eginda, aho

batez erabakiko du.

11

22. artikulua

(lehengo 19. artikulua EET)

1. Batasuneko herritar orok, bera bizi den Batasuneko estatuan bertako herritar izan ez

arren, bizi den estatuko udal-hauteskundeetan hautesle eta hautagai izateko eskubidea dauka,

estatu kide horretako herritarren baldintza berberetan. Eskubide hori, erabili, Batzordearen

proposamenez eta Europako Parlamentuari kontsulta egin ondoren Kontseiluak aho batez eta

legegintzako prozedura berezi baten bidez onar ditzan modalitateei kalterik egin gabe

erabiliko da; modalitate horietan salbuespenak ezar daitezke Batasuneko estaturen bateko

arazo bereziak nahiko arrazoi badira.

2. Tratatu honetako 223. artikuluko 1. paragrafoan eta hori aplikatzeko onartu diren

arauetan xedatutakoari kalterik egin gabe, Batasuneko herritar orok, bera bizi den Batasuneko

estatuan bertako herritar izan ez arren, bizi den estatu kideko Europako Parlamenturako

hauteskundeetan hautesle eta hautagai izateko eskubidea dauka, estatu horretako herritarren

baldintza berberetan. Eskubide hori, erabili, Batzordearen proposamenez eta Europako

Parlamentuari kontsulta egin ondoren Kontseiluak aho batez eta legegintzako prozedura

berezi baten bidez onar ditzan modalitateei kalterik egin gabe erabiliko da; modalitate

horietan salbuespenak ezar daitezke Batasuneko estaturen bateko arazo bereziak nahiko

arrazoi badira.

23. artikulua

(lehengo 20. artikulua EET)

Batasuneko herritar orok, herritar deneko estatu kideak ordezkaritzarik ez badu hirugarren

herrialderen batean, beste edozein estatu kidetako agintari diplomatiko eta kontsularren

babesa jaso ahal izango du, estatu horretako herritarrentzako baldintza berberetan. Estatu

kideek beharrezko diren xedapenak onartuko dituzte eta beharrezko nazioarteko negoziazioak

egingo dituzte babes hori bermatzeko.

Kontseiluak legegintzako prozedura berezi baten arabera eta Europako Parlamentuari

aurretiaz kontsulta eginda onartu ahal izango ditu babes hori errazteko beharrezkoak diren

koordinazio- eta lankidetza-neurriak ezartzen dituzten zuzentarauak.

24. artikulua

(lehengo 21. artikulua EET)

Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, erregelamendu-bidez, legegintzako prozedura

arruntari jarraituz onartuko dituzte nahitaezko prozedura eta baldintzei buruzko xedapenak

herritar-ekimenen aurkezpenerako, Europar Batasunaren Tratatuaren 11. artikuluarekin bat,

baita ekimena aurkezten duten herritarren jatorri diren estatu kideen kopuru minimoa

finkatzeko ere.

Batasuneko herritar orok Europako Parlamentuari eskariak egiteko eskubidea edukiko du,

12

227. artikuluan xedatutakoaren arabera.

Batasuneko herritar orok, halaber, 228. artikuluan xedatutakoaren indarrez eratutako

Arartekoarengana jo dezake.

Batasuneko herritar orok, bestalde, artikulu honetan eta Europar Batasunaren Tratatuaren 13.

artikuluan aipatutako edozein instituzio, organo edo erakundetara jo dezake idatziz, tratatu

horretako 55. artikuluko 1. paragrafoan aipatutako hizkuntzetakoren batean, eta hizkuntza

berean jaso erantzuna.

25. artikulua

(lehengo 22. artikulua EET)

Batzordeak, hiru urtean behin zati honen xedapenen aplikazioari buruz txostena emango die

Europako Parlamentuari, Kontseiluari, eta Ekonomia eta Gizarte Komiteari. Txosten horretan

Batasunaren bilakaera hartu behar da kontuan.

Hori oinarri dela, eta Tratatuen gainerako xedapenei kalterik egin gabe, Kontseiluak, aho

batez, legegintzako prozedura berezi baten arabera eta Europako Parlamentuak onartu

ondoren, 20. artikuluko 2. paragrafoan adierazitako eskubideak osatzera bideratutako

xedapenak onar ditzake. Xedapen horiek indarrean sartzeko, estatu kideek onartu egin behar

dituzte, nork bere konstituzio-arauen arabera.

HIRUGARREN ZATIA

BATASUNAREN BARNEKO POLITIKAK ETA EGINTZAK

I. TITULUA

BARNE-MERKATUA

26. artikulua

(lehengo 14. artikulua EET)

1. Batasunak hartu beharreko neurriak hartuko ditu barne-merkatua ezartzeko edo barnemerkatuaren

funtzionamendua bermatzeko, aintzat hartu beharreko tratatu-xedapenen

arabera.

2. Barne-merkatuak barruko mugarik gabeko esparrua sortaraziko du, eta Tratatuetako

xedapenen arabera bermatuko da bertan salgaien, pertsonen, zerbitzuen eta kapitalen

zirkulazio askea.

3. Aipatutako arlo guztietan aurrerapena orekatua izango dela bermatzeko norabideak eta

beharrezko baldintzak zehaztuko ditu Kontseiluak Batzordearen proposamenaren gainean.

13

27. artikulua

(lehengo 15. artikulua EET)

Goiko 26 bis artikuluan aipatutako helburuak lortzeko bideratutako proposamenak

egiterakoan, Batzordeak kontuan hartu behar du zein izango den garapen-maila diferentea

daukaten zenbait ekonomiek barne-merkatua ezartzeko egin beharko duten ahaleginaren

tamaina, eta horretarako egokiak diren xedapenak proposatu ahal izango ditu.

Esandako xedapenak salbuespen moduan onartzen badira, aldi baterako izan beharko dira, eta

ahal denik eta gutxien nahastu beharko dute barne-merkatuaren funtzionamendua.

II. TITULUA

SALGAIEN ZIRKULAZIO ASKEA

28. artikulua

(lehengo 23. artikulua EET)

1. Batasunak aduana-batasuna izango du bere baitan, eta horrek salgaien trukaketa

guztiak hartuko ditu, eta estatu kideen arteko inportazio-esportazioetako aduana-tarifak eta

ondorio baliokideak dituzten beste ordainarazpen guztiak debekatzea ekarriko du, baita

hirugarren herrialdeekiko harremanetarako aduana-tarifa erkidea onartzea ere.

2. Tratatu honetako 30. artikuluko eta titulu honetako 3. kapituluko xedapenak estatu

kideetako produktuei eta hirugarren herrialdeetatik etorritakoak izan arren estatu kideetan

truke askean dabiltzan produktuei aplikatuko zaizkie.

29. artikulua

(lehengo 24. artikulua EET)

Hirugarren herrialdeetatik etorritako produktuak estatu kideren batean truke askean daudela

ulertuko da, baldin eta, estatu kide horretan, inportaziorako izapideak bete, eta aduana-sariak

eta ondorio baliokideak dituen beste edozein ordainarazpen ordaindu bada, eta eskubide eta

ordainarazpen guztiak edo zati batzuk itzultzea dakarren onurarik jaso ez badute.

1. KAPITULUA

ADUANA-BATASUNA

30. artikulua

(lehengo 25. artikulua EET)

Estatu kideen artean debeku izango dira inportazio-esportazioetako aduana-zergak eta

ondorio baliokideak dituzten ordainarazpenak. Izaera fiskaleko aduana-zergen eskubideei ere

14

debeku hau aplikatuko zaie.

31. artikulua

(lehengo 26. artikulua EET)

Kontseiluak finkatuko ditu aduana-tarifa erkidearen eskubideak Batzordearen proposamenez.

32. artikulua

(lehengo 27. artikulua EET)

Kapitulu honetan emandako eginkizunak betetzeko, Batzordeak hauek izango ditu gidari:

a) estatu kideen eta hirugarren herrialdeen artean merkataritzako trukaketak sustatu behar

dira;

b) lehia-baldintzak aldatuz joango dira Batasunaren barruan, betiere, bilakaera horrek

enpresen lehiakortasun-gaitasuna gehitzea dakarren neurrian;

c) Batasunaren hornidura-premiak, lehen gaietan eta erdi elaboratutako produktuetan,

hain zuzen amaitutako produktuen lehia-baldintzak faltsutu ez daitezen estatu kideen

artean;

d) estatu kideen ekonomian nahasmendu larriak ekidin behar dira, eta Batasunean

ekoizpena zentzuz garatzea eta kontsumoa zabaltzea bermatu behar da.

2. KAPITULUA

ADUANETAKO LANKIDETZA

33. artikulua

(lehengo 135. artikulua EET)

Tratatuen aplikazio eremuan, Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako

prozedura arruntaren arabera, Batasuneko estatuen arteko eta estatuon eta Batzordearen

arteko aduanetako lankidetza indartzeko neurriak hartuko dituzte.

3. KAPITULUA

KOPURUAK MURRIZTEKO DEBEKUA ERKIDEGOKO ESTATUEN ARTEAN

34. artikulua

(lehengo 28. artikulua EET)

Estatu kideen artean debekatuta dago inportaziorako kopuruak murriztea, baita ondorio

15

baliokideak dauzkaten beste neurri guztiak ere.

35. artikulua

(lehengo 29. artikulua EET)

Estatu kideen artean debekatuta dago esportaziorako kopuruak murriztea, baita ondorio

baliokideak dauzkaten beste neurri guztiak ere.

36. artikulua

(lehengo 30. artikulua EET)

34. eta 35. artikuluetako xedapenak ez dira oztopo izango inportazioa, esportazioa edo

iragaitea debekatu edo murrizteko, baldin eta jokabide hori hartzeko arrazoi badira ordena

publikoa; moraltasuna eta segurtasun publikoa; pertsonen nahiz animalien osasuna eta bizitza

babestea edo landaretza zaintzea; estatuko arte, historia edo arkeologiako ondarea babestea,

edo industria eta merkataritzako jabetza babestea. Hala ere, debeku edo murrizketa horiek

ezin dira bidegabeko bereizkeria-moduak izan, ez eta estatu kideen artean merkataritza

murrizteko ezkutuko bideak ere.

37. artikulua

(lehengo 31. artikulua EET)

1. Estatu kideek egokitu egin behar dituzte estatuko merkataritza-monopolioak, estatu

kideetako herritarren artean bereizkeria guztiak ezabatuko direla bermatzeko, hornidurako eta

merkatuko baldintzei dagokienez.

Baldin eta estatu kideren batek, de iure edo de facto, zuzenean edo zeharka, estatu kideen

arteko inportazioak edo esportazioak kontrolatu, zuzendu edo horietan nabarmen eragiteko,

organismoren bat erabiltzen badu, artikulu honetako xedapenak aplikatuko zaizkio organismo

horri. Estatuak hirugarrenei utzitako monopolioei ere berdin aplikatuko zaizkie xedapen

hauek.

2. Estatu kideek ez dute parte hartuko 1. paragrafoan aipatutako printzipioen kontrako

ezein neurri berritan, ez eta estatu kideen arteko aduana-zergak nahiz kopuru-murrizketak

debekatzeko artikuluen edukia murrizteko ezein neurritan ere.

3. Merkataritza-monopolioren batek nekazaritzako produktuen merkaturatzea erraztu edo

errentagarritasuna hobetzeko araudirik badarama berarekin batera, artikulu honetako arauak

aplikatuz berme baliokideak ziurtatzeko beharrezkoak diren neurriak hartu beharko dira,

horrekin zerikusia daukaten ekoizleen enplegurako eta bizitzaren mailarako.

III. TITULUA

NEKAZARITZA ETA ARRANTZA

16

38. artikulua

(lehengo 32. artikulua EET)

1. Batasunak nekazaritza- eta arrantza-politika erkidea zehaztu eta aplikatuko du.

Barne-merkatuak nekazaritza, arrantza eta nekazaritzako produktuen merkataritza hartuko

ditu bere barruan. Nekazaritzako produktu dira lurreko, abeltzaintzako eta arrantzako

produktuak, baita haiekin zuzeneko zerikusia izanik lehenengo transformaziokoak diren

produktuak ere. Nekazaritza-politika erkidea eta nekazaritza aipatzen direnean, eta orobat

«nekazaritza» hitza erabiltzen denean, arrantza ere hor sartzen dela ulertuko da, sektore

horren ezaugarri bereziak aintzat hartuta.

2. Barne-merkatuaren ezarpenari edo haren funtzionamenduari begira ezarritako arauak

aplikatuko zaizkie nekazaritzako produktuei ere, 39tik 44ra bitarteko artikuluetan, biak barne

direla, kontrakorik xedatu ezean.

3. Tratatuetako I. eranskineko zerrendan datozen produktuei 39. artikulutik 44. artikulura

bitartekoak aplikatuko zaizkie, biak barne.

4. Nekazaritza-politika erkidea ezartzearen eskutik joan beharko dute nekazaritzako

produktuen barne-merkatuaren funtzionamenduak eta garapenak.

39. artikulua

(lehengo 33. artikulua EET)

1. Nekazaritza-politika erkidearen helburuak hauek dira:

a) nekazaritzako produktibitatea gehitzea, aurrerapen teknikoa sustatuz, eta

nekazaritzako ekoizpena zentzuz garatu eta ekoizpen-faktoreak, batez ere, esku-lana,

ahal denik eta ondoen erabil daitezela bermatuz;

b) nekazaritzako biztanleei bizitza-maila egokia bermatzea, batez ere nekazaritzan lan

egiten duen bakoitzaren errenta gehituz;

c) merkatuak egonkor bihurtzea;

d) horniketak ziurtatzea;

e) kontsumitzaileari hornigaiak zentzuzko prezioetan bermatzea.

2. Nekazaritza-politika erkidea eta horrek eska ditzakeen metodo bereziak gauzatzeko,

kontuan hartu beharrekoak dira:

17

a) nekazaritzako jarduerak ezaugarri bereziak dauzkala, nekazaritzaren gizarte-egituratik

eta nekazaritzako eskualdeen arteko berezko eta egiturazko desberdintasunetatik

sortuta;

b) egokitzapenak pausoka egin behar direla;

c) estatu kide bakoitzaren barruan ekonomia osoarekin estu lotuta dagoen arloa dela

nekazaritza.

40. artikulua

(lehengo 34. artikulua EET)

1. Goiko 39. artikuluan aurreikusitako helburuak lortzeko, nekazaritza-merkatuen

antolakunde erkidea sortzen da

Produktuen arabera, modu hauetakoren bat hartuko du antolaketak:

a) lehiakortasunari buruzko arau erkideak;

b) estatuetako merkatu-antolaketen derrigorrezko koordinazioa;

c) Europako merkatu-antolaketa.

2. Goiko 39. artikuluan zehaztutako helburuak lortzeko beharrezko neurri guztiak bil

ditzake bere baitan 1. paragrafoan aipatutako moduren batean ezarritako antolakunde

erkideak, bereziki: prezioak arautzea, produktuak ekoitzi eta merkaturatzeko diru-laguntzak;

biltegiratzeko sistemak eta gerakinak konpentsatzeko sistemak; eta inportazioak edo

esportazioak egonkor bihurtzeko tresna erkideak.

Goiko 39. artikuluan aipatutako helburuak lortzera mugatu behar da antolakunde erkidea, eta

ezabatu egin behar ditu Batasuneko ekoizleen edo kontsumitzaileen arteko bereizkeria

guztiak.

Prezioen politika erkidea, zein ere den, irizpide erkideetan eta era bereko kalkulu-metodoetan

oinarritu behar da.

3. Artikulu honetako 1. paragrafoan aipatutako antolakunde erkideak bere helburuak

lortu ahal izan ditzan, nekazaritza bideratu eta bermatzeko funts bat edo gehiago sortu ahal

izango dira.

41. artikulua

(lehengo 35. artikulua EET)

Goiko 39. artikuluan zehaztutako helburuak lortzeko, neurri hauek aurreikus daitezke

18

nekazaritzako politika erkidean:

a) agronomiako jakintza-gaien lanbide-heziketan, ikerketan eta zabalkundean hasitako

ahaleginen koordinazio eraginkorra, batera finantzatutako proiektuak edo instituzioak

barne hartuta;

b) zenbait produkturen kontsumoa sustatzeko ekintza erkideak.

42. artikulua

(lehengo 36. artikulua EET)

Lehiakortasun-arauei buruzko kapituluko xedapenak nekazaritzako produktuak ekoitzi eta

merkaturatzeari ere aplikatu ahal izango zaizkie, baina Europako Parlamentuak eta

Kontseiluak zehaztutako neurrian, eta 43. artikuluko 2 paragrafoko xedapenen eremuan eta

bertan aurreikusitako prozedurarekin bat etorriz baino ez, betiere 39. artikuluan aipatutako

helburuak kontuan direla.

Kontseiluak, batzordeak proposatuta, laguntzak ematea onetsi ahal izango du:

a) naturari dagozkion baldintzak edo egitura-baldintzak direla-eta onurarik gutxien

daukaten ustiategiak babesteko;

b) ekonomiaren garapenerako programen esparruan.

43. artikulua

(lehengo 37. artikulua EET)

1. Batzordeak proposamenak aurkeztuko ditu nekazaritza-politika erkidea prestatu eta

gauzatzeari buruz, baita estatuen antolakundeak 40. artikuluaren 1. paragrafoan jasotako

antolakunde erkideekin ordezteari buruz ere, eta titulu honetan zehazten diren neurriak

ezartzeari buruz ere bai.

Titulu honetan aipatutako nekazaritzako gaien elkarren arteko mendekotasuna eduki behar

dute kontuan proposamen horiek.

2. Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera

eta Ekonomia eta Gizarte Komiteari aurrez kontsultatuta, 40. artikuluko 1. paragrafoan

aurreikusitako nekazaritza-merkatuen antolakunde erkidea ezarriko dute, eta bai nekazaritzaeta

arrantza-politika erkidearen helburuak lortzeko beharrezkoak diren gainerako xedapenak

ere.

3. Kontseiluak, Batzordeak proposatuta, gai hauei buruzko neurriak hartuko ditu:

prezioak ezartzea, ordainarazpenak, laguntzak eta kantitateen mugatzea, bai eta arrantzaaukeren

zehaztea eta banatzea ere.

19

4. Estatuetako merkatu-antolakundeak 40. artikuluaren 1. paragrafoan aurreikusitako

antolakunde erkideekin ordeztu ahal izango dira, artikulu honetako 1. paragrafoan ezarritako

baldintzak betez:

a) baldin eta antolakunde erkidearekin, neurri horren kontra jarri eta kasuan kasuko

ekoizpenerako estatu barruko erakunde bat daukaten estatu kideei, ekoizleen

enplegurako eta bizi-mailarako berme baliokideak ematen bazaizkie, betiere,

menturazko egokitzapenen eta beharrezko berezitasunen erritmoa kontuan hartuta, eta

b) baldin eta aipatutako antolaketa erkidearekin, Batasunaren barruko trukaketetarako,

estatuko merkatuan dauden antzeko baldintzak bermatzen badira.

5. Zenbait lehengaitarako antolakunde erkidea sortzen bada, eta horien eraldaketaz

sortutako produktuetarako oraindik antolakunde erkiderik ez badago, Batasunaren kanpotik

inportatu ahal izango dira hirugarren herrialdeetara esportatzeko eraldatuko diren

produktuetan erabiltzeko lehengai horiek.

44. artikulua

(lehengo 38. artikulua EET)

Baldin eta Erkidegoko estaturen batean produkturen bat estatuko merkatu-antolaketa bati

lotuta badago, edo ondorio baliokideko barruko edozein araudiri lotuta badago, eta horrela

Erkidegoko beste estaturen bateko antzerako ekoizpenen baten lehiari eragiten badio, beste

estatuek konpentsazio-karga bat ezarriko diote goian aipatutako antolaketa edo araudia

daukan estatutik datorren produktuari, produktu horren irteeran, dagokion estatuak berak

konpentsazio-kargarik aplikatu ezik.

Batzordeak finkatuko du karga horien zenbatekoa, oreka jartzeko beharrezkoa den heinean;

eta beste neurri batzuk hartzeko baimena ere eman dezake, berak zehaztutako baldintza eta

moduetan.

IV. TITULUA

PERTSONA, ZERBITZU ETA KAPITALEN ZIRKULAZIO ASKEA

1. KAPITULUA

LANGILEAK

45. artikulua

(lehengo 39. artikulua EET)

1. Langileei bermatu egiten zaie zirkulazio askea, Batasunaren barruan.

20

2. Estatu kideetako langileen artean, nazionalitatean oinarritutako bereizkeria guztien

abolizioa dakar zirkulazio askeak, enpleguari, soldatei eta gainerako baldintzei dagokienez.

3. Ordena publikoa, segurtasun publikoa eta osasun publikoa arrazoi direla jarritako

mugapenei kalterik egin gabe, langileen zirkulazio askeak eskubide hauek dakartza:

a) benetako lan-eskaintzei erantzuteko eskubidea;

b) helburu horretarako, estatu kideetako lurraldean aske ibiltzeko eskubidea;

c) estatu kideetakoren batean bizilekua finkatzeko eskubidea, bertan lan egin ahal

izateko, estatu horretako langileen enpleguari aplika dakizkiokeen legezko,

erregelamenduzko eta administraziozko xedapenen arabera;

d) estatu kideren bateko lurraldean enplegua eduki ondoren, bertan jarraitzeko eskubidea,

Batzordeak ezarritako erregelamenduetan aurreikusitako baldintzetan.

4. Artikulu honetako xedapenak ezin izango zaizkie aplikatu administrazio publikoko

enpleguei.

46. artikulua

(lehengo 40. artikulua EET)

Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera eta

Ekonomia eta Gizarte Komiteari kontsulta egin ondoren, langileen zirkulazio askea benetan

gauzatzeko beharrezko neurriak hartuko dituzte, zuzentarau edo erregelamendu bidez, 45.

artikuluan zehaztutako modukoa izan dadin; bereziki

a) estatuetako lan-administrazioen artean lankidetza estua ziurtatuko du;

b) estatuko legeriaren ondorioz edo estatu kideen artean lehendik sinatutako akordioen

ondorioz langileen mugimenduak askatzeko edota aukeran dauden enpleguetara

sartzeko eragozpen diren administrazio-prozedurak eta -jarduerak badaude, kendu

egingo dituzte;

c) estatuko legedietan edo estatuen artean aurrez lotutako akordioetan aurreikusitako epe

guztiak eta gainerako murrizpenak kendu egingo dituzte, baldin eta Batasuneko beste

estatuetako langileei, enpleguren bat askatasunez aukeratzeko, estatu horretako

langileei ezarritako baldintzen ordez bestelakoak ezartzen badizkiete;

d) enplegu-eskaintzak eta enplegu-eskariak elkarren artean lotzeko eta orekatzeko egoki

diren tresnak ezarriko ditu, eskualde eta industria batzuetako nahiz besteetako

21

bizi-maila eta enplegu-maila arrisku larrian jar ez daitezen.

47. artikulua

(lehengo 41. artikulua EET)

Estatu kideek, programa erkide batean, langile gazteak elkarren artean trukatzeko aukerak

zabalduko dituzte.

48. artikulua

(lehengo 42. artikulua EET)

Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera,

langileen zirkulazio askea ezartzeko beharrezko neurriak hartuko dituzte gizarte-segurantzako

gaietan, eta, bereziki, langile etorkinei, inoren kontura zein beren kontura lanean dihardutela,

eta beren eskubidedunei ondorengo puntuak bermatzeko sistema sortuko dute:

a) estatu bakoitzeko legedietan kontuan hartutako lan-aldi guztiak metatzea, gizarteprestazioetarako

eskubidea sortu eta gordetzeko, baita prestazioak kalkulatzeko ere;

b) Erkidegoko estatuetako lurraldeetan egoitza daukaten pertsonei prestazioak

ordaintzea.

Kontseiluko kide batek deklaratzen badu lehenengo lerrokadan aurreikusitako lege-egintzako

proiekturen batek bere gizarte-segurantzako osagai garrantzitsuei kalte egiten diela —hala

nola, aplikazio-eremuari, kostuari edo finantza-egiturari— edo sistema horren finantzaorekari

eragiten diola, gai hori Kontseilu Europarrera bidaltzea eskatu ahal izango du; hori

gertatuz gero, legegintzako prozedura arrunta etenda geratuko da. Gaia eztabaidatu ondoren,

prozedura eten eta lau hilabeteko epean, Kontseilu Europarrak:

a) proiektua berriz ere Kontseiluari itzuliko dio, eta, horrela, legegintzako prozedura

arruntaren etenaldia bukatuko da; edo, bestela,

b) ez du erabakirik hartuko edo Batzordeari beste proposamen bat aurkezteko eskatuko

dio. Horrelakoetan, hasieran proposatutako egintza onartugabetzat joko da.

2. KAPITULUA

KOKATZEKO ESKUBIDEA

49. artikulua

(lehengo 43. artikulua EET)

Ondorengo xedapenen eremuan, debekatuta egongo dira estatu kide bateko herritarrek beste

estatu kide bateko lurraldean kokatzeko daukaten askatasunaren kontrako murrizketak.

22

Debeku hori, halaber, estatu kide bateko lurraldean kokatuta dauden beste estatu kide bateko

herritarrek agentziak, sukurtsalak edo filialak irekitzeko daukaten askatasunaren murrizketen

kontra ere badoa.

Kokatzeko askatasunak berekin dakar bakoitzak bere konturako enplegua sortu eta horretan

aritu ahal izatea, baita enpresak eratu eta kudeatzea ere, batez ere, sozietateak, 54. artikuluko

bigarren lerrokadan zehaztuta dauden moduan, bertako herritarrentzat herrialde bakoitzeko

legediek jarritako baldintzetan, kapitalei buruzko kapituluko xedapenei kalterik egin gabe.

50. artikulua

(lehengo 44. artikulua EET)

1. Jarduera zehatz batean kokatzeko askatasuna lortzeari begira, erabakia Europako

Parlamentuari eta Kontseiluari dagokie, eta zuzentarau bidez hartuko dute erabakia,

legegintzako prozedura arruntaren arabera eta Ekonomia eta Gizarte Komiteari kontsulta egin

ondoren.

2. Europako Parlamentuak, Kontseiluak eta Batzordeak aurreko xedapenetan agindutako

eginkizunak bete behar dituzte, batez ere:

a) orokorrean, lehentasuna emango diete ekoizpena eta trukaketak gehitzeko lagungarri

diren jarduerei, kokatzeko askatasuna berariazko moduz horretarako baliagarria den

heinean;

b) estatuetako administrazio eskudunen arteko lankidetza estua izango dela bermatu

behar dute, hain zuzen, Batasunaren barruan, eragindako jardueren egoera

partikularrak ezagutu ahal izateko;

c) estatuko legedietatik edo estatuen artean aurrez lotutako akordioetatik sortutako

administrazioko prozedurak eta jarduerak ezabatu egin behar dituzte, baldin eta horiei

eusteak oztopoak jartzen badizkio kokatzeko askatasunari;

d) Erkidegoko estaturen bateko soldatapeko langile izanda, eta beste estaturen bateko

lurraldean enplegatuta egonik, norbere kontura lanean jarri nahi duten langileek

lurralde horretan jarraitu ahal izan dezaten jagon behar dute Kontseiluak eta

Batzordeak, beti ere delako jarduera hori hasi nahi duten unean estatu horretan sartuko

balira eskatuko litzaizkiekeen baldintzak betetzen badituzte;

e) estatu kideren estaturen bateko lurraldean kokatutako jabetza higiezinak beste estatu

bateko herritarren batek erosi eta aprobetxatzeko moduak aukeran utzi behar dituzte,

39. artikuluko 2. paragrafoan ezarritako printzipioak hausten ez diren bitartean;

f) kokatzeko askatasunari jarritako murrizpenak arian-arian ezabatu egin behar dituzte,

aipatutako jarduera-adar guztietan, bai estatu kideetako lurraldeetan agentziak,

23

sukurtsalak edo filialak zabaltzeko baldintzei dagokienez, bai baltzu nagusiko

langileak bere agentzia, sukurtsal edo filialetako kudeaketa edo kontroleko organoetan

onartzeko baldintzei dagokienez ere;

g) 54. artikuluko bigarren lerrokadan zehaztutako sozietateei estatu kideetan eskatutako

bermeak koordinatu egin behar dituzte, beharrezkoa den neurrian, baliokideak izan

daitezen, eta, hala, kideen eta hirugarrenen interesak babesteko;

h) eta neurriak hartu behar dituzte kokatzeko baldintzak faltsutu ez daitezen estatu kideek

emandako laguntzekin.

51. artikulua

(lehengo 45. artikulua EET)

Kapitulu honetako xedapenak ez zaizkie aplikatuko, estatu kide interesdunari dagokionez,

estatu horretan botere publikoa gauzatzearekin zerikusia daukaten jarduerei, nahiz eta

zerikusi hori noizean behingoa izan.

Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera, kapitulu

honetako xedapenen aplikaziotik kanpo utz ditzakete zenbait jarduera.

52. artikulua

(lehengo 46. artikulua EET)

1. Kapitulu honetako xedapenek eta xedapenon indarrez hartutako neurriek ez dute

zalantzan jarriko atzerritarrentzat araubide berezia ezartzen duten legezko, erregelamenduzko

eta administraziozko xedapenak aplikatu daitezkeen ala ez, baldin eta ordena publikoa,

segurtasun publikoa eta osasun publikoa direla-eta xedapenok arrazoizkoak badira.

2. Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera,

aipatutako xedapenak koordinatzeko zuzentarauak onartuko dituzte.

53. artikulua

(lehengo 47. artikulua EET)

1. Pertsona bakoitzari bere konturako jarduerak sortu eta betetzeko erraztasunak

emateko, Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntari jarraituz,

zuzentarauak onartuko dituzte batak bestearen diplomak, ziurtagiriak eta beste titulu batzuk

onartzeko, eta nork bere konturako jarduerak sortzeko eta horietan aritzeko estatu kideek

dauzkaten lege-, erregelamendu- eta administrazio-xedapenak koordinatzeko.

2. Medikuntza, paramedikuntza eta farmaziako lanbideei dagokienez, arian-arian

murrizpenak gutxitzen joateko, aurrez koordinatu egin behar dira estatu kideetan lanbideok

betetzeko eskatutako baldintzak.

24

54. artikulua

(lehengo 48. artikulua EET)

Baldin eta estatu kideren bateko legearen arabera eratutako sozietateek beren egoitza nagusia,

administrazio nagusia edo jarduera nagusiko zentroa Batasunean badaukate, estatu kideetako

herritar diren pertsona fisikoen parean jarriko dira, kapitulu honetako xedapenak aplikatzeko.

Sozietateak esatean zuzenbide zibileko edo merkataritza-zuzenbideko sozietateak ulertu

behar dira, kooperatibak barne, baita zuzenbide publiko edo pribatuko gainerako pertsona

juridikoak ere, irabazteko xederik ez daukatenak salbuespen izanda.

55. artikulua

(lehengo 294. artikulua EET)

Batasuneko estatuek beren herritarrei ematen dieten tratua emango diete Batasuneko beste

estatuetako herritarrei ere, 54. artikuluan zehaztutako sozietateetako kapitalean finantzapartaidetza

izateari dagokionez, Tratatuetako gainerako xedapenak aplikatu beharra albo

batera utzi gabe.

3. KAPITULUA

ZERBITZUAK

56. artikulua

(lehengo 49. artikulua EET)

Hurrengo xedapenen eremuan, debekatuta utziko dira Batasuneko herrialde batean kokatuta

dauden Batasuneko estaturen bateko herritarrei estatu kide batean zerbitzuak aske emateko

murrizpenak, nahiz eta herrialde hori ez izan prestazio-hartzailea.

Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera,

hirugarren estatu bateko herritarrak izan eta Batasunean kokatuta dauden zerbitzu-emaileei

zabaldu ahal izango dizkiete kapitulu honetako xedapenen onurak.

57. artikulua

(lehengo 50. artikulua EET)

Tratatuen arabera, zerbitzutzat hartuko dira normalean ordainketa baten truke egindako

prestazioak, baldin eta salgai, kapital eta pertsonen zirkulazio askeari buruzko xedapenek

arautzen ez badituzte.

Zerbitzuon artean sartzen dira, bereziki:

25

a) industriako jarduerak;

b) merkataritzako jarduerak;

c) eskulangintzako jarduerak;

d) lanbide liberaletako jarduerak.

Kokatze-eskubideari buruzko kapituluko xedapenei kalterik egin gabe, zerbitzu-emaileak,

prestazio hori gauzatzeko, prestazioa burutzen ari den estatu kidean bete dezake bere jarduera

aldi batean, estatu kide horrek bertako herritarrei ezar diezazkien baldintza berberetan.

58. artikulua

(lehengo 51. artikulua EET)

1. Garraioei buruzko zerbitzuak aske emateko, garraioei buruzko tituluko xedapenak

izango dira arautzaile.

2. Kapitalen zirkulazioaren liberalizazioarekin harmonizatuta egingo da kapitalmugimenduei

lotutako banku- eta aseguru-zerbitzuen liberalizazioa.

59. artikulua

(lehengo 52. artikulua EET)

1. Zerbitzu jakin baten liberalizazioa lortzeko, Europako Parlamentuak eta Kontseiluak

zuzentarau bidez erabakiko dute, legegintzako prozedura arruntaren arabera eta Ekonomia eta

Gizarte Komiteari kontsulta egin ondoren.

2. Goiko 1. paragrafoan aurreikusitako zuzentarauak, orokorrean, lehentasunez

ekoizpen-kostuetan eragin zuzena daukaten zerbitzuei buruzkoak izango dira, baita,

liberalizatuta, salgaien trukaketa errazten duten zerbitzuei buruzkoak ere.

60. artikulua

(lehengo 53. artikulua EET)

Batasuneko estatuek ahaleginak egingo dituzte 59. artikuluko 1. paragrafoa aplikatuz

onartutako zuzentarauen indarrez eskatutako zerbitzu-liberalizazioa baino liberalizazio

handiagoa ezartzeko, baldin eta beren ekonomiaren egoera orokorrak eta kasuan kasuko

sektoreko egoerak uzten badiete.

Batzordeak, helburu horrekin, gomendioak egingo dizkie interesdun diren estatuei.

61. artikulua

(lehengo 54. artikulua EET)

26

Harik eta zerbitzuak aske betetzeko murrizpenak ezabatu arte, 56. artikuluko lehenengo

lerrokadan aipatutako zerbitzu-emaile guztiei aplika diezazkieke murrizpenok estatu kide

bakoitzak, nazionalitaterik edo egoitzarik kontuan hartu gabe.

62. artikulua

(lehengo 55. artikulua EET)

Biok barne direla, 51. artikulutik 54. artikulura artekoetako xedapenak aplika dakizkieke

kapitulu honetan araututako gaiei.

4. KAPITULUA

KAPITALA ETA ORDAINKETAK

63. artikulua

(lehengo 56. artikulua EET)

1. Kapitulu honetako xedapenen eremuan, debekatuta dago estatu kideen arteko eta

estatu kideen eta hirugarren herrialdeen arteko kapitalen mugimenduei edozein murrizketa

jartzea.

2. Kapitulu honetako xedapenen eremuan, debekatuta dago estatu kideen arteko eta

estatu kideen eta hirugarren herrialdeen arteko ordainketei edozein murrizketa jartzea.

64. artikulua

(lehengo 57. artikulua EET)

1. Estatu bakoitzeko zuzenbidearen arabera zein Batasuneko zuzenbidearen arabera,

kapitalen mugimenduen gainean 1993ko abenduaren 31n zeuden murrizketak hirugarren

herrialdeei aplikatzeari kalterik egin gabe ulertu behar da 63. artikulua, berdin delarik

kapitalok hirugarren herrialdeetara bidaltzen diren edo herrialde horietatik datozen eta,

betiere, baldin eta zuzeneko inbertsioak badira —ondasun higiezinetakoak barne—, edota

kokatzeko, finantza-zerbitzuak emateko edo kapitalen merkatuetan balio-tituluak onartzeko

badira. Bulgariako, Estoniako eta Hungariako estatuetako legeriaren indarrez dauden

murrizketei dagokienez, kontuan hartuko den eguna 1999ko abenduaren 31 izango da.

2. Estatu kideen eta hirugarren herrialdeen arteko kapitalen zirkulazio askeari ahal den

mailarik gorenean eutsi nahi izanda ere, eta tratatuetako gainerako kapituluetan xedatutakoari

kalterik egin gabe, Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura

arruntaren arabera, neurriak hartuko dituzte kapitalen mugimenduei buruz, bai beste herrialde

batzuetara badoaz, bai herrialde horietatik badatoz , baldin eta zuzeneko inbertsioak badira —

ondasun higiezinetakoak barne— eta kokatzeko, finantza-zerbitzuak emateko edo kapitalen

merkatuetan baloreak onartzeko badira.

27

3. Kapitalen mugimenduen liberalizazioari dagokionez, kapitalak hirugarren

herrialdeetara joan nahiz herrialde horietatik etorri, Batasunaren zuzenbidean atzerakadaren

bat gertatu ahal izateko, Kontseiluaren legegintzako prozedura berezi baten arabera, aho batez

eta Europako Parlamentuari aurretiaz kontsulta eginda bakarrik ezarri ahal izango ditu

neurriak, 2. paragrafoan xedatutakoa gorabehera.

65. artikulua

(lehengo 58. artikulua EET)

1. 63. artikuluan xedatutakoa gorabehera, estatu kideek beretzat gordeko dute:

a) bizilekuaren arabera edo kapitala inbertituta dagoen tokiaren arabera egoera

desberdinetan aurkitzen direla-eta zergadunen arteko bereizketa egiten duten zergazuzenbideko

xedapenak aplikatzeko eskubidea;

b) estatu bakoitzeko zuzenbidea eta araubidea haustea galarazteko beharrezko neurriak

hartzeko eskubidea, bereziki zerga-arloan eta finantza-erakundeen zuhurtziazko

ikuskapen-arloan; administrazioko edo estatistikako informazioa lortzea xede izanik,

kapitalen mugimenduen aitorpenak egiteko prozedurak ezartzeko eskubidea; edo

ordena publikoa edo segurtasun publikoa dela-eta bidezkoak diren neurriak hartzeko

eskubidea.

2. Kapitulu honetako xedapenak ez dira oztopo izango kokatze-eskubideari buruz

Tratatuekin bateragarri diren murrizketak aplikatzeko.

3. Goiko 1. eta 2. paragrafoetan aipatutako neurriak eta prozedurak ezin izango dira izan

ez bidegabekeriazko bereizkeria-modu bat, ez 63. artikuluan zehaztu den kapitalen eta

ordainketen zirkulazio askea murrizteko estalki bat ere.

4. Batzordeak, 64. artikuluko 3. paragrafoan jasotakoaren araberako aplikazio-neurririk

ezean, edo Kontseiluak, estatu kide interesdunak eskaera egin eta hiru hilabeteko epean

Batzordeak erabakirik hartu ez badu, erabakia hartu ahal izango dute, horren bidez aitortzeko,

estatu kide batek hirugarren herrialdeekiko hartutako zerga-neurri murrizgarriak Tratatuekin

bateragarritzat joko direla, Batasunaren xedeetakoren batek hori justifikatzen duen neurrian

eta barne-merkatuaren funtzionamendu egokiarekin bateragarriak diren heinean. Kontseiluak

aho batez erabakiko du, estatu kide batek eskaera egin ondoren.

66. artikulua

(lehengo 59. artikulua EET)

Baldin eta, salbuespeneko egoeretan, kapitalen mugimenduek, bai hirugarren herrialdeetara

doazenak, bai herrialde horietatik datozenak, ekonomia eta diru batasunaren

funtzionamendurako zailtasun larriak sortzen badituzte, edo sortzeko mehatxua agertzen

badute, Kontseiluak Batzordeak proposatuta eta Europako Banku Zentralari kontsulta egin

28

ondoren, sei hilabete baino luzeago joko ez duen eperako, behar-beharrezko diren babesneurriak

har ditzake hirugarren herrialdeekiko.

V. TITULUA

ASKATASUN-, SEGURTASUN- ETA JUSTIZIA-ESPARRUA

1. KAPITULUA

XEDAPEN OROKORRAK

67. artikulua

(Lehengo 61. artikulua EET eta 29. artikulua EBT)

1. Batasuna askatasun-, segurtasun- eta justizia-esparrua da, oinarrizko eskubideen

errespetuaren itzalpean eta estatu kideen sistema eta tradizio juridikoen errespetuaren

itzalpean.

2. Batasunak barruko mugetan pertsonen kontrolik ez dela egongo bermatuko du, eta

asilo-, immigrazio- eta kanpoko mugetarako kontrol-politika erkidea garatuko du, estatu

kideen arteko elkartasunean oinarriturik, eta hirugarren herrialdeetako herritarrei dagokienez

ekitatiboa izango dena. Titulu honetako ondorioetarako, aberrigabeak hirugarren

herrialdeetako herritarren parekoak izango dira.

3. Batasuna segurtasun-maila handia lortzen saiatuko da, eta, horretarako, delinkuentzia,

arrazakeria eta xenofobia saihesteko eta borrokatzeko neurriak eta polizia-agintarien,

auzietarako agintarien eta beste agintari eskudunen artean koordinazioa eta lankidetza

lortzeko neurriak erabiliko ditu eta, gainera, batak bestearen zigor-arloko ebazpen judizialak

onartuko ditu, eta, beharrezkoa bada, zigor-arloko legediak batak bestera hurbilduko dituzte.

4. Batasuna babes judizialaren bidea zabaltzen saiatuko da, eta, batez ere, arlo zibileko

ebazpen judizialak eta estrajudizialak elkarri aitortzeko printzipioa bermatuko du.

68. artikulua

Askatasun-, segurtasun- eta justizia-esparru horretan, legegintzako programazioaren eta

programazio operatiboaren norabide estrategikoak Kontseilu Europarrak definituko ditu.

69. artikulua

Laugarren eta bosgarren kapituluen esparruan aurkezten diren legegintzako proposamenak eta

ekimenak direla-eta, estatuetako parlamentuen ardura izango da subsidiariotasun-printzipioa

errespetatu beharra zaintzea, subsidiariotasun- eta heinekotasun-printzipioak aplikatzeari

buruzko protokoloaren arabera.

29

70. artikulua

Titulu honetan zehaztutako Batasunaren politikak estatu kideetako agintariek nola aplikatzen

dituzten balioetsiko da, objektiboki eta alderdikeriarik gabe, Kontseiluaren lankidetzarekin.

Horretarako, estatu kideek prozedura batzuk bete beharko dituzte, eta, prozedura horiek

zehazteko, 258., 259. eta 260. artikuluei kalterik egin gabe, Kontseiluak, Batzordearen

proposamenez, neurriak hartu ahal izango ditu, batez ere elkarri aitortzeko printzipioa betebetean

aplikatzen laguntze aldera. Balioespen horren edukia eta emaitzak Europako

Parlamentuari eta estatuetako parlamentuei jakinarazi beharko zaizkie.

71. artikulua

(lehengo 36. artikulua EBT)

Batasunaren segurtasun-kontuetan lankidetza operatiboa sustatu eta indartu egingo direla

bermatzeko, Kontseiluan horretarako komite iraunkorra osatuko da. Komite horrek, 240.

artikuluari kalterik egin gabe, estatu kideetako agintari eskudunen lanaren koordinazioa

errazteko ardura izango du. Batasuneko organo eta organismoen artetik, eraginpean direnek

ere parte hartu ahal izango dute. Europako Parlamentua eta estatuetako parlamentuak lan

horien jakinaren gainean eduki behar dira.

72. artikulua

(Lehengo 64. artikuluaren 1. paragrafoa EET eta 33. artikulua EBT)

Titulu hau halaxe izango da, estatu kideek ordena publikoa zaindu eta barne-segurtasuna

babesteko dituzten erantzukizunak gauzatzeari kalterik egin gabe.

73. artikulua

Estatu kideek aukera izango dute elkarren artean eta beren erantzukizunpean lankidetza- eta

koordinazio-motak antolatzeko, egoki iritzitako neurrian, beren estatuko segurtasuna

babesteko erantzukizuna duten administrazioetan eskumena duten zerbitzuen artean.

74. artikulua

(lehengo 66. artikulua EET)

Kapitulu honetan aipaturik dauden eremuetan, estatu kideen zerbitzu eskudunen arteko

administrazioen arteko lankidetza bermatzeko, Kontseiluak neurriak onetsiko ditu, baita

zerbitzu horiek eta batzordearen arteko lankidetza bermatzeko ere. Batzordeak proposaturik

erabakiko du, Europako Parlamentuari aurretiaz kontsulta eginda, eta 76. artikuluari kalterik

egin gabe.

75. artikulua

(lehengo 60. artikulua EET)

30

Terrorismoaren eta horri lotutako jardunen aurkako prebentzio-lanari eta borrokari

dagokienez, 67. artikuluan jasotako helburuak lortzeko beharrezko denean, Europako

Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera, administrazioneurrien

esparrua zehaztuko dute kapitalen mugimenduei eta ordainketei buruz, hala nola

funtsak, finantza-aktiboak eta onura ekonomikoak ibilgetzeko aukera, betiere, horien jabetza,

edukitza edo ukaitea pertsona fisiko zein juridikoena, taldeena edo estatuz besteko

erakundeena denean.

Batzordeak proposatuta, Kontseiluak neurriak hartuko ditu lehenengo lerrokadan aipatzen

den esparrua aplikatzeko.

Berme juridikoei dagokienez, artikulu honetan jasotako egintzek beharrezko xedapen guztiak

jasoko dituzte.

76. artikulua

Laugarren eta bosgarren kapituluetan aipaturiko egintzak, eta, kapitulu horietan aipaturiko

eremuetan administrazioen arteko lankidetza bermatzen badute, 74. artikuluan aipaturiko

neurriak ere bai, honela onartuko dira:

a) Batzordeak proposaturik, edo

b) estatu kideen laurdenaren ekimenez.

2. KAPITULUA

MUGETAKO KONTROLEI, ASILOARI ETA IMMIGRAZIOARI BURUZKO

POLITIKAK

77. artikulua

(lehengo 62. artikulua EET)

1. Batasunak garatuko duen politikak helburu hauek izango ditu:

a) barruko mugak igaro behar dituztenean, pertsonek, edozein nazionalitate dutelarik ere,

kontrolik ez dutela izango bermatzea;

b) kanpoko mugak igaro behar dituztenean, pertsonen kontrolak eta zaintza eraginkorra

bermatzea;

c) arian-arian, kanpoko mugak kudeatzeko sistema integratu bat ezartzea.

2. Lehenengo paragrafoaren ondorioetarako, Europako Parlamentuak eta Kontseiluak

31

ondorengo hauei buruzko neurriak hartuko dituzte, legegintzako prozedura arruntaren

arabera:

a) bisei buruzko eta denbora laburrerako beste bizileku-baimen batzuei buruzko politika

erkidea;

b) kanpoko mugak igarotzen dituzten pertsonei pasarazi beharreko kontrolak;

c) hirugarren herrialdeetako herritarrek zein baldintzatan zirkulatu ahal izango duten

askatasunez, aldi labur batean, Batasunean barrena;

d) arian-arian kanpoko mugak kudeatzeko sistema integratu bat ezartzeko beharrezkoa

den edozein neurri;

e) barruko mugak igaro behar dituztenean, pertsonek, edozein nazionalitatekoak direlarik

ere, inolako kontrolik ez izatea.

3. Baldin eta, 20. artikuluaren 2. paragrafoko a) idatz-zatian ezarritako eskubidea

baliatzeko bidea egite aldera, Batasunak ekintzara jotzea beharrezkoa bada, eta Tratatuek

jarduteko ahalik xedatu ez badute horretarako, Kontseiluak ezarri ahal izango ditu,

legegintzako prozedura berezi baten arabera, pasaporteen, nortasun-agirien, egoitza-baimenen

zein antzeko beste edozein agiriren gaineko xedapenak. Kontseiluak, Europako Parlamentuari

aurretiaz kontsulta eginda, aho batez erabakiko du.

4. Estatu kideena da beren mugak geografikoki zedarritzeko eskumena, nazioarteko

zuzenbidearekin bat, eta artikulu honek ez du eskumen hori ukitzen.

78. artikulua

(lehengo 63. artikulua, 1. eta 2. puntuak, eta 64. artikuluko 2. paragrafoa EET)

1. Asilo-, ordezko babes- eta aldi baterako babes-kontuetan, Batasunak politika erkidea

garatuko du, nazioarteko babesa behar duten hirugarren herrialdeetako herritarrei estatutu

egoki bat eskaintzeko eta hara itzularazi beharrik ez dagoela dioen printzipioa errespetatzeko.

Politika horrek izan beharko du 1951ko uztailaren 28ko Genevako Hitzarmenaren eta

Iheslarien estatutuari buruzko 1967ko urtarrilaren 31ko protokoloaren araberakoa, baita bete

beharreko gainerako tratatuen araberakoa ere.

2. Lehenengo paragrafoaren ondorioetarako, Europako Parlamentuak eta Kontseiluak

asilorako Europako sistema erkide bati buruzko neurriak hartuko dituzte, legegintzako

prozedura arruntaren arabera; honako hauek hartuko ditu barne:

a) hirugarren herrialdeetako herritarrentzako era bereko asilo-estatutua, Batasun osorako

balioko duena;

b) asilo europarra lortu ez izanagatik nazioarteko babesa behar duten hirugarren

32

herrialdeetako herritarrei ordezko babesa emateko era bereko asilo-estatutua;

c) oldeka datozenerako, lekuz aldatu behar izan diren pertsonentzako aldi baterako

babes-sistema erkide bat;

d) era bereko asilo-estatutu hori edo ordezko babes-estatutu hori emateko edo kentzeko

prozedura erkideak;

e) asilo-eskari bat edo ordezko babes-eskari bat aztertzeko ardura zein estatu kidek duen

zehazteko irizpideak eta tresnak;

f) asiloa edo ordezko babesa eskatu dutenak hartzeko baldintzei buruzko arauak;

g) asiloa, ordezko babesa edo aldi baterako babesa eskatzen duen jende-etorria

kudeatzeko, hirugarren herrialdeekin elkartzea eta lankidetzan aritzea.

3. Hirugarren herrialdeetako herritarrak ustekabean etorri direla-eta, estatu kide bat edo

batzuk larritasun-egoeran badaude, Kontseiluak estatu kide horiei laguntzeko behin-behineko

neurriak hartu ahal izango ditu, Batzordeak proposaturik. Europako Parlamentuari aurretiaz

kontsulta eginda erabakiko du Kontseiluak.

79. artikulua

(lehengo 63. artikulua, 3. eta 4. puntuak, EET)

1. Batasunak immigrazio-politika erkidea garatuko du, beti bermatuta egon dadin

migrazio-fluxuak modu eragingarrian kudeatuko direla, estatu kideetan legez bizilekua duten

hirugarren herrialdeetako herritarrak berdintasun-legez tratatuko direla, eta, bai legez

kanpoko immigrazioa, bai gizakien salerosketa, saihestuko dela eta horien aurkako borroka

indartu egingo dela.

2. Lehenengo paragrafoaren ondorioetarako, Europako Parlamentuak eta Kontseiluak

neurriak hartuko dituzte, legegintzako prozedura arruntaren arabera. Hona hemen hartuko

dituzten esparruak:

a) estatu kideetan sartu eta bizilekua hartzeko baldintzak, eta estatu kideek denbora

luzerako bisak eta bizileku-baimenak emateko arauak, familiak biltzeko balio dutenak

barne direla;

b) estatu kide batean bizilekua legez duten hirugarren herrialde bateko herritarren

eskubideen definizioa, askatasunez zirkulatzeko eta bizilekua gainerako estatu

kideetan hartzeko baldintzak barne;

c) legez kanpoko immigrazioa eta legez kanpo bizilekua hartzea, baita legez kanpoko

egoiliarrak kanpora botatzea eta atzera beren herrialdeetara itzultzea ere;

33

d) gizakien salerosketaren aurkako borroka, batez ere emakumeena eta haurrena bada.

3. Batasunak hirugarren herrialdeekin akordioak sinatu ahal izango ditu, hirugarren

herrialdeetako herritarrak beren jatorrizko edo abiaburuko herrialdeetan berriz har ditzaten,

baldin eta, estatu kideetako baten lurraldean sartzeko, egoteko edo bizilekua hartzeko

baldintzak betetzen ez badituzte, edo, lehen bete arren, orain betetzen ez badituzte.

4. Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera,

hainbat neurri ezar dezakete estatu kideei beren lurraldean legezko bizilekua duten hirugarren

herrialdeetako herritarrak integratzeko egiten dituzten ekintzetan laguntzeko, baina ez dute

izango estatu kideetako legezko eta erregelamenduzko xedapenak harmonizatzeko inongo

biderik.

5. Estatu kideek hirugarren herrialdeetatik lan bila datozkien kanpoko herritarretako

zenbat onartu zehazteko eskubidea dute, berdin norberaren edo beste inoren konturako lan

bila datozen, eta artikulu honek ez du eskubide hori ukitzen.

80. artikulua

Estatu kideen arteko elkartasun-printzipioa eta ardurak ekitatez banatzeko printzipioa izango

da nagusi kapitulu honetan aipaturik dauden Batasunaren politiketan eta politika horiek

gauzatzean, baita finantzei dagokienean ere. Beharrezkoa den bakoitzean, Batasunak kapitulu

honen ondorioz onartzen dituen egintzek barne hartuko dituzte printzipio horiek aplikatzeko

hainbat neurri egoki.

3. KAPITULUA

ARLO ZIBILEKO LANKIDETZA JUDIZIALA

81. artikulua

(lehengo 65. artikulua EET)

1. Arlo zibileko gaietan, Batasunak garatuko duen lankidetza judizialak mugaz

haraindiko eragina izango du, ebazpen judizialak eta estrajudizialak elkarri aitortzeko

printzipioan oinarrituta. Lankidetza horren barruan estatu kideetako legezko eta

erregelamenduzko xedapenak hurbiltzeko neurriak ere sartu ahal izango dira.

2. Lehenengo paragrafoaren ondorioetarako, Europako Parlamentuak eta Kontseiluak

neurriak hartuko dituzte, legegintzako prozedura arruntaren arabera, honako hauek

bermatzeko, batez ere barne-merkatuak ondo funtzionatzeko beharrezkoa bada:

a) estatu kideen artean, ebazpen judizialak eta estrajudizialak elkarri aitortzea, baita

betearazpena ere;

34

b) agiri judizialak eta estrajudizialak mugez haraindi jakinaraztea eta lekuz aldatzea;

c) lege-gatazkei eta jurisdikzio-gatazkei buruz estatu kideetan aplikatu beharrekoak diren

arauen bateragarritasuna;

d) frogak lortzeko lankidetza;

e) babes judizial eragingarria;

f) prozedura zibilek ondo funtzionatzeko oztopoak kentzea, hain zuzen estatu kideetan

prozedura zibilean aplikatu beharrekoak diren arauen bateragarritasuna sustatuz,

premiazkoa izanez gero;

g) auziak ebazteko beste bide batzuk garatzea;

h) magistratuen eta justizia-administrazioko langileen prestakuntzaren alde egitea.

3. Mugaz haraindiko eragina duten Familia Zuzenbideari buruzko neurriak, 2.

paragrafoan xedatutakoa gorabehera, Kontseiluak ezarriko ditu, legegintzako prozedura

berezi baten arabera. Kontseiluak, Europako Parlamentuari aurretiaz kontsulta eginda, aho

batez erabakiko du.

Kontseiluak, Batzordearen proposamenez, erabaki bat hartu ahal izango du, zehazteko

Familia Zuzenbidearen baitako alderdien artetik mugaz haraindiko eragina dutenetako

zeintzuk gauzatu daitezkeen legegintzako prozedura arruntaren arabera onartutako egintzak

erabilita. Kontseiluak, Europako Parlamentuari aurretiaz kontsulta eginda, aho batez

erabakiko du.

Bigarren lerrokadan adierazten den proposamena estatu kideetako parlamentuei jakinaraziko

zaie . Estatuko Parlamenturen batek jakinarazpena egin zaionetik sei hilabeteko epean kontra

dagoela adierazten badu, ez da erabakia hartuko. Kontra dagoenik egon ezean, Kontseiluak

erabakia hartu ahal izango du.

4. KAPITULUA.

ZIGOR-ARLOKO LANKIDETZA JUDIZIALA.

82. artikulua

(lehengo 31. artikulua EBT)

1. Batasunean, epaiak eta ebazpen judizialak elkarri aitortzeko printzipioa izango da

35

zigor-arloko gaietako lankidetza judizialaren oinarria, eta horren barnean egongo da estatu

kideetako legezko eta erregelamenduzko xedapenen hurbilketa ere, 2. paragrafoan eta 83.

artikuluan aipaturiko esparruetan.

Europako Parlamentuak eta Kontseiluak ondorengo hauei buruzko neurriak hartuko dituzte,

legegintzako prozedura arruntaren arabera:

a) epai eta ebazpen judizialak, edozein formatakoak direlarik ere, Batasun osoan

aitortuko dituztela bermatzeko arauak eta prozedurak zehaztea;

b) estatu kideen arteko jurisdikzio-auziei aurrea hartzea eta ebazpena ematea;

c) magistratuen eta justizia-administrazioko langileen prestakuntzaren alde egitea;

d) prozedura penalari eta ebazpenak betearazteari dagokien esparruan, estatu kideetako

agintari judizialen edo baliokideen arteko lankidetzari bidea erraztea.

2. Epaiak eta ebazpen judizialak elkarri aitortzeko, eta mugaz haraindiko zigor-arloan

polizia-lankidetza eta lankidetza judiziala bideratzeko beharrezkoa den neurrian, Europako

Parlamentuak eta Kontseiluak gutxieneko arau batzuk ezar ditzakete, legegintzako prozedura

arrunta erabiliz onartzen diren zuzentarauen bitartez. Baina estatu kideen tradizioen eta

sistema judizialen arteko aldeak ere kontuan izan beharko dituzte gutxieneko arau horiek.

Honako hauek dira arau horien gaiak:

a) estatu kideen artean, frogak elkarri onartzea;

b) prozedura penalean pertsonek zein eskubide izango dituzten;

c) delituen biktimen eskubideak;

d) prozedura penalaren beste osagai jakin batzuk; Kontseiluak erabaki baten bitartez

aurretiaz zehaztuak. Kontseiluak erabaki hori aho batez hartuko du, Europako

Parlamentuak aurretiaz onespena emanda.

Paragrafo honetan aipaturiko gutxieneko arau horiek zehazturik egonagatik ere, horrek ez du

esan nahi estatu kideek ezinezkoa dutenik pertsonentzako babes-maila handiagoa mantentzea

edo ezartzea.

3. Kontseiluko kide batek uste badu 2. paragrafoan jasotako zuzentaraua proiektu

horietako batek estatu horretako zigor-arloko justizia-sistemaren funtsezko alderdiak ukitzen

dituela, gai hori Kontseilu Europarrera bidaltzeko eska dezake, eta, halakoetan, legegintzako

prozedura arrunta, aplikatzekoa izatekotan, etenda geratuko da. Gaia eztabaidatu ondoren,

36

adostasuna lortzen bada, Kontseilu Europarrak prozedura hori eten eta lau hilabeteko epean

proiektua berriz ere Kontseiluari itzuliko dio, eta, horrela, legegintzako prozedura arruntaren

etenaldia bukatuko da.

Epe horren barruan adostasunik lortzen ez bada, eta gutxienez bederatzi estatu kidek

lankidetza indartua ezarri nahi badute, dagokion zuzentarau-proiektuarekin bat, Europako

Parlamentuari, Kontseiluari eta Batzordeari jakinaraziko diete. Halakoetan, Europar

Batasunaren Tratatuaren 20. artikuluko 2. paragrafoan eta tratatu honetako 329. artikuluaren

1. paragrafoan aipaturik dagoen lankidetza indartu horri hasiera emateko baimena emanda

dagoela ulertuko dute, eta lankidetza indartuari dagozkion xedapenak aplikatu beharko dira.

83. artikulua

(lehengo 31. artikulua EBT)

1. Delitu-eremu batzuetan, Europako Parlamentuak eta Kontseiluak gutxieneko arau

batzuk ezarri ahal izango dituzte, Legegintzako prozedura arrunta erabiliz onartzen diren

zuzentarauen bitartez, arau-hauste penalen eta zehapenen definizioari buruz, baldin eta delituesparru

horiek bereziki larriak badira eta mugaz haraindiko dimentsioa badute, arau-hausteak

halakoxeak direlako edo ondorio larriak dakartzatelako, edo, irizpide erkideen arabera,

bereziki jazarri beharrekoak direlako.

Hauek dira delitu-eremu horiek: terrorismoa, gizakien salerosketa eta emakume eta haurren

esplotazio sexuala, legez kanpoko droga-trafikoa, legez kanpoko arma-trafikoa, kapitalzuriketa,

ustelkeria, ordainbideak faltsutzea, delinkuentzia informatikoa eta delinkuentzia

antolatua.

Delinkuentziaren bilakaera kontuan izanda, Kontseiluak erabaki bat hartu ahal izango du,

paragrafo honetan ezarritako irizpideen arabera beste delitu-eremu batzuk zehazteko. Aho

batez hartuko du erabaki hori, Europako Parlamentuak aurretiaz onespena emanda.

2. Baldin eta, hainbat harmonizazio-neurri hartu diren eremu batean, Batasunaren

politika eraginkortasunez gauzatuko dela bermatzekotan, ezinbestekoa bada estatu kideen

zigor-arloko legezko eta erregelamenduzko xedapenak hurbiltzea, zuzentarauen bidez

gutxieneko arau batzuk ezarri ahal izango dira, kasuan kasuko eremu horretako arau-hauste

penalen eta zehapenen definizioari buruz. Harmonizazio-neurri horiek hartzeko erabili zen

prozedura berbera erabiliko da zuzentarau horiek legegintzako prozedura arruntaren edo

bereziaren arabera hartzeko ere, 76. artikuluari kalterik egin gabe.

3. Kontseiluko kide batek uste badu 1. edo 2. paragrafoan jasotako zuzentarau-proiektu

horietako batek estatu horretako zigor-arloko justizia-sistemaren funtsezko alderdiak ukitzen

dituela, gai hori Kontseilu Europarrera bidaltzeko eska dezake, eta, halakoetan, legegintzako

prozedura arrunta etenda geratuko da. Gaia eztabaidatu ondoren, adostasuna lortzen bada,

Kontseilu Europarrak prozedura hori eten eta lau hilabeteko epean proiektua berriz ere

Kontseiluari itzuliko dio, eta, horrela, legegintzako prozedura arruntaren etenaldia bukatuko

37

da.

Epe horren barruan adostasunik lortzen ez bada, eta gutxienez bederatzi estatu kidek

lankidetza indartua ezarri nahi badute, dagokion zuzentarau-proiektuarekin bat, Europako

Parlamentuari, Kontseiluari eta Batzordeari jakinaraziko diete. Halakoetan, Europar

Batasunaren Tratatuaren 20. artikuluko 2. paragrafoan eta tratatu honetako 329. artikuluaren

1. paragrafoan aipaturik dagoen lankidetza indartu horri hasiera emateko baimena emanda

dagoela ulertuko dute, eta lankidetza indartuari dagozkion xedapenak aplikatu beharko dira.

84. artikulua

Europako Parlamentuak eta Kontseiluak hainbat neurri zehatz dezakete, legegintzako

prozedura arrunta erabiliz, estatu kideek delinkuentziari aurrea hartzeko egiten duten lana

bultzatzeko eta babesteko, estatu kideetako legezko eta erregelamenduzko xedapenak

harmonizatzeko ahalegin oro albo batera utzita.

85. artikulua

(lehengo 31. artikulua EBT)

1. Bi estatu kideri edo gehiagori eragiten dien edo irizpide erkideen arabera jazarri

beharrekoa den delinkuentzia larria ikertzeko eta jazartzeko ardura duten estatu-agintarien

arteko koordinazioari eta lankidetzari laguntza ematea eta bultzada bat ematea da Eurojusten

eginkizuna. Estatu kideetako agintariek eta Europolek egindako operazioetan eta emandako

informazioan oinarrituko da horretarako.

Horretarako, Europako Parlamentuak eta Kontseiluak legegintzako prozedura arruntaren

arabera onartutako erregelamendu bidez egongo dira zehazturik Eurojusten egitura,

funtzionamendua, jarduteko eremua eta eskumenak. Eskumen horien artean, hauek egon

daitezke:

a) ikerketa penaletarako eginbideak hastea, eta estatuetako agintari eskudunek prozedura

penalak hasteko proposamena egitea, batez ere, Batasunaren finantza-interesen kalterako

diren arau-hausteei buruzkoak;

b) aurreko a) idatz-zatian aipaturiko ikerketak eta prozedurak koordinatzea;

c) lankidetza judiziala indartzea, besteak beste jurisdikzio-auziak ebatziz eta Europako

Justizia Sarearekin lankidetza estuan arituz.

Erregelamendu horietan egongo da zehazturik, era berean, zein prozedura erabili beharko den

Europako Parlamentuak eta estatuetako parlamentuek Eurojusten jarduerak balioesteko.

2. Aurreko 1. paragrafoan jasota dauden akzio penaletan, eta 86. artikuluari kalterik egin

38

gabe, estatuetako funtzionario eskudunen ardura izango da prozesuko egintza formalak

aurrera eramatea.

86. artikulua

1. Batasunaren finantza-interesei kalte egiten dieten arau-hausteen aurka egiteko,

Kontseiluak legegintzako prozedura berezia erabiliz onartutako erregelamenduen bidez,

Europako Fiskaltza sortu ahal izango du Eurojustetik abiatuta. Kontseiluak aho batez

erabakiko du, Europako Parlamentuak aurretiaz onespena emanda.

Aho batez erabakirik hartu ezean, gutxienez bederatzi estatu kidek osatutako multzo batek

erregelamendu proiektua Kontseilu Europarrera bidaltzeko eska dezake eta, halakoetan,

prozedura etenda geratuko da Kontseiluan. Gaia eztabaidatu ondoren, adostasuna lortzen

bada, Kontseilu Europarrak prozedura hori eten eta lau hilabeteko epean proiektua berriz ere

Kontseiluari itzuliko dio, erabakia har dezan.

Epe horren barruan adostasunik lortzen ez bada, eta gutxienez bederatzi estatu kidek

lankidetza indartua ezarri nahi badute, dagokion erregelamendu-proiektuarekin bat, Europako

Parlamentuari, Kontseiluari eta Batzordeari jakinaraziko diete. Halakoetan, Europar

Batasunaren Tratatuaren 20. artikuluko 2. paragrafoan eta tratatu honetako 329. artikuluaren

1. paragrafoan aipaturik dagoen lankidetza indartu horri hasiera emateko baimena emanda

dagoela ulertuko dute, eta lankidetza indartuari dagozkion xedapenak aplikatu beharko dira.

2. Europako Fiskaltzak eskumena izango du, hala dagokionean, Europolekin lankidetzan,

Batasunaren finantza-interesen aurkako arau-hausteen egileak eta sopikunak aurkitzeko,

prozedura penalari hasiera emateko, eta haien aurkako epaiketa has dadin eskatzeko; lehen

paragrafoan aipaturik dagoen erregelamenduan daude definiturik arau-hauste horiek.

Europako Fiskaltzak arau-hauste horiei dagokien akzio penala eramango du aurrera, estatu

kideen jurisdikzio-organo eskudunetan.

3. Goragoko 1. paragrafoan aipaturiko erregelamenduetan zehaztuko dira Europako

Fiskaltzaren estatutua, bere eginkizunak gauzatzeko bete behar dituen baldintzak, fiskaltzaren

jardueretan aplikatu beharreko prozedura-arauak, zein froga onartu eta zein ez onartu jakiteko

arauak, eta bere eginkizunak betetzeko orduan gauzatzen dituen prozesuko egintzen

jurisdikzio-kontrolerako arauak.

4. Aldi berean edo beranduago, Kontseilu Europarrak erabaki bat har dezake 1. paragrafo

hori aldatzeko, Europako Fiskaltzaren eskumenak mugaz haraindiko delinkuentzia larriaren

aurka zabaltze aldera. Erabaki horrek 2. paragrafoa aldatu beharra ekarriko du delitu astunen

egile eta sopikunei dagokienez, delitu horiek estatu kide bati baino gehiagori eragiten

dietenean. Kontseilu Europarrak aho batez erabakiko du, Europako Parlamentuak aurretiaz

onespena emanda eta Batzordeari aurretiaz kontsulta eginda.

5. KAPITULUA

39

POLIZIA-LANKIDETZA

87. artikulua

(lehengo 30. artikulua EBT)

1. Batasunak polizia-lankidetza garatuko du, eta, lankidetza horretan, estatu kideen

agintari eskudun guztiek hartuko dute parte, polizia-zerbitzuak eta aduanakoak ere barnean

direla, baita, eginkizun hertsatzaileak izanik, arau-hauste penalei aurrea hartzeko,

antzemateko eta halakoak ikertzeko espezializaturik dauden zerbitzuak ere.

2. Lehenengo paragrafoaren ondorioetarako, Europako Parlamentuak eta Kontseiluak

ondorengo hauei buruzko neurriak hartu ahal izango dituzte, legegintzako prozedura

arruntaren arabera:

a) beharrezko informazioa biltzea, gordetzea, tratatzea, aztertzea eta elkar trukatzea;

b) langileen prestakuntzaren alde egitea, eta langileak, ekipoak eta polizien ikerketa

zientifikoa elkar trukatzeko lankidetza;

c) antolaturiko delinkuentzia-modu larriei antzematearekin zerikusia duten ikerketateknika

erkideak.

3. Kontseiluak ezarri ahal izango du, legegintzako prozedura berezi baten arabera,

artikulu honetan adierazten diren agintarien arteko lankidetza eraginkorrari buruzko neurriak.

Kontseiluak, Europako Parlamentuari aurretiaz kontsulta eginda, aho batez erabakiko du.

Aho batez erabakirik hartu ezean, gutxienez bederatzi estatu kidek osatutako multzo batek

neurrien proiektua Kontseilu Europarrera bidaltzeko eska dezake eta, halakoetan, prozedura

etenda geratuko da Kontseiluan. Gaia eztabaidatu ondoren, adostasuna lortzen bada,

Kontseilu Europarrak prozedura hori eten eta lau hilabeteko epean proiektua berriz ere

Kontseiluari itzuliko dio, erabakia har dezan.

Epe horren barruan adostasunik lortzen ez bada, eta gutxienez bederatzi estatu kidek

lankidetza indartua ezarri nahi badute, dagokion neurri-proiektuarekin bat, Europako

Parlamentuari, Kontseiluari eta Batzordeari jakinaraziko diete. Halakoetan, Europar

Batasunaren Tratatuaren 20. artikuluko 2. paragrafoan eta tratatu honetako 329. artikuluaren

1. paragrafoan aipaturik dagoen lankidetza indartu horri hasiera emateko baimena emanda

dagoela ulertuko dute, eta lankidetza indartuari dagozkion xedapenak aplikatu beharko dira.

Bigarren eta hirugarren lerrokadetan ezarritako prozedura berezia ez zaie aplikaziokoa izango

Schengengo altxorra garatzen duten egintzei.

88. artikulua

40

(lehengo 30. artikulua EBT)

1. Europolen eginkizuna da estatu kideetako polizia-agintarien eta eginkizun

hertsatzaileak dituzten gainerako zerbitzuen lana, eta euren arteko lankidetza babestea eta

indartzea, hartara, bi estatu kideri edo gehiagori eragiten dieten delinkuentzia larriari eta

terrorismoari aurrea hartzeko, eta Batasunaren politika baten bidez bideratutako interes

erkidea kaltetzen duten delinkuentzia-moduei aurrea hartzeko, baita horien guztien aurka

borroka egiteko ere.

2. Europako Parlamentuak eta Kontseiluak legegintzako prozedura arruntaren arabera

onartutako erregelamendu bidez egongo dira zehazturik Europolen egitura, funtzionamendua,

jarduteko eremua eta eskumenak. Eskumen horien artean, hauek egon daitezke:

a) informazioa biltzea, gordetzea, tratatzea, aztertzea eta elkar trukatzea, batez ere estatu

kideetako agintariengandik datorrena, edo hirugarren herrialdeetako edo hirugarren

instantzietako agintariengandik datorrena.

b) ikerlanak eta aktibitate operatiboak koordinatzea, antolatzea eta aurrera eramatea,

estatu kideetako agintari eskudunekin batera eginda badaude edo elkarrekin osaturiko

ikerketa-taldeek eginda badaude, hala dagokionean, Eurojustekin lankidetzan.

Europako Parlamentuak Europolen jarduera kontrolatzeko zein prozedura erabili beharko den

ere erregelamendu horietan etorriko da zehazturik, eta estatuetako parlamentuek ere parte

hartuko dute kontrol horretan.

3. Europolen jarduera operatibo oro jarduera horrek lurraldez ukitzen duen estatu

kideetako agintariekin harremanetan eta haiekin adosturik egin beharko da. Estatuko agintari

eskudunen ardura izango da, eta ez beste inorena, neurri hertsatzaileak aplikatzea.

89. artikulua

(lehengo 32. artikulua EBT)

Kontseiluak, legegintzako prozedura berezi baten arabera zehaztuko ditu estatu kideen

agintari eskudunek zein baldintzapean eta zein mugapean jardun dezaketen beste estatu kide

baten lurraldean, harekin harremanetan eta jarduna harekin adosturik; agintari eskudun horiek

82. eta 87. artikuluetan daude zehazturik. Kontseiluak, Europako Parlamentuari aurretiaz

kontsulta eginda, aho batez erabakiko du.

VI. TITULUA

GARRAIOAK

90. artikulua

(lehengo 70. artikulua EET)

41

Atal honetan arauturik dauden gaietan, garraio-politika erkide baten esparruan lortzekoak

izango dira Tratatuetako helburuak.

91. artikulua

(lehengo 71. artikulua EET)

1. Aurreko 90. artikulua aplikatu ahal izateko, eta garraioen sektorearen berezitasunak

kontuan hartuta, Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren

arabera, eta Ekonomia eta Gizarte Komiteari eta Eskualdeetako Komiteari kontsulta egin

ondoren, hauek ezarriko dituzte:

a) estatu kideren bateko lurraldetik abiatuta edo bertara sartuta, edo estatu kideren bateko

edo gehiagoko lurraldean barrena egindako nazioarteko garraioei aplika dakizkiekeen arau

bateratuak;

b) egoiliarrak ez diren garraiolariek estatu kide batean garraio-zerbitzuak egiteko bete

behar dituzten baldintzak;

c) garraioetan segurtasuna hobetzeko diren neurriak;

d) beste edozein xedapen egoki.

2. Aintzakotzat hartuko da, 1. paragrafoko neurriak onestean, hori aplikatzeak zein

kasutan ekar ditzakeen eragin larriak eskualde batzuetako bizi-mailarako eta enplegurako,

baita garraio-materialaren ustiaketarako ere.

92. artikulua

(lehengo 72. artikulua EET)

Tratatu honetako 91. artikuluko 1. paragrafoan aipatutako xedapenak onartu artean, eta

Kontseiluak aho batez salbuespen bat ematen duen neurririk hartu ezean, estatu kide batek ere

ezin izango ditu onura gutxiagoko bihurtu, ez zuzenean ez zeharka, gainerako estatu

kideetako garraiolarien kaltetan eta estatu horretako garraiolarien mesederako, 1958ko

urtarrilaren 1etik gai hori arautzen duten xedapenak, edo, geroago atxikitako estatuen kasuan,

atxikipen egunetik arautzen dutenak.

93. artikulua

(lehengo 73. artikulua EET)

Tratatuekin bateragarriak izan beharko dira, bai garraioak koordinatzeko premiei erantzuteko

diren laguntzak, bai zerbitzu publikoak berarekin dakartzan betebehar batzuei dagozkien diruitzulketarako

laguntzak.

42

94. artikulua

(lehengo 74. artikulua EET)

Tratatuen eremuan garraioaren prezioei eta baldintzei buruz hartutako neurri guztiek

garraiolarien ekonomiaren egoera eduki behar dute kontuan.

95. artikulua

(lehengo 75. artikulua EET)

1. Batasunaren barruko trafikoan debekaturik dago, salgaiak eta trafiko-harremanak

berberak izanik, salneurri edo garraio-baldintza ezberdinak aplikatzea, eta, beraz,

garraiaturiko produktuak zein herrialdetatik datozen edo zein estatu kidetara doazen ez da

inoiz bereizkeria egiteko arrazoi izango.

2. Goiko 1. paragrafoan esandakoak ez du kentzen Europako Parlamentuak eta

Kontseiluak 91. artikuluko 1. paragrafoa aplikatuz beste neurri batzuk hartu ahal izatea.

3. Kontseiluak, Batzordearen proposamenez eta Europako Parlamentuari eta Ekonomia

eta Gizarte Komiteari kontsulta egin ondoren, 1. paragrafoan xedatutakoa aplikatuko dela

bermatzeko arauak ezarriko ditu.

Kontseiluak beharrezko xedapenak onartu ahal izango ditu, bereziki, Batasuneko instituzioek

1. paragrafoan xedatuta dagoena betetzen dela kontrola dezaten, eta xedapen horren onura

osoak erabiltzaileei berma diezazkieten.

4. Batzordeak, bere ekimenez edo estatu kideren baten eskariz, 1. paragrafoan aipatu

diren bereizkeria kasu guztiak aztertuko ditu, eta, interesdun diren estatu kide guztiei

kontsulta egin ondoren, beharrezko iritzitako erabakiak hartuko ditu ezarritako arauen

eremuan, 3. paragrafoan xedatutakoarekin bat etorriz.

96. artikulua

(lehengo 76. artikulua EET)

1. Debeku da estatu kide batek enpresa edo industria jakin bati edo gehiagori edozein

eratako babesa edo laguntza dakarkioten prezioak eta baldintzak ezartzea Batasunaren

barruko garraioan, laguntza hori edozelakoa izanda ere, Batzordearen baimenez ezarritakoa

ez bada.

2. Batzordeak, bere ekimenez edo estatu kideren baten eskariz, 1. paragrafoan aipatutako

prezioak eta baldintzak aztertuko ditu, eta bereziki kontuan hartuko ditu, alde batetik, bai

eskualdeetako ekonomia-politika egokia egiteak dakartzan eskakizunak, bai gutxi garatutako

eskualdeen premiak eta bai gorabehera politikoek larri kaltetutako eskualdeen arazoak ere,

eta, bestetik, prezio eta baldintza horiek garraio-mota guztien arteko lehian daukaten eragina.

Interesdun diren estatu kide guztiei kontsulta egin ondoren, Batzordeak hartuko ditu

43

beharrezko erabakiak.

3. Aurreko 1. paragrafoan aipatutako debekuak ez dauka eraginik lehiako tarifetan.

97. artikulua

(lehengo 77. artikulua EET)

Garraioko prezioak albo batera utzita, mugak zeharkatzeagatik garraiolariek eskatutako

eskubideak edo kanonak ezin izango dira arrazoizko maila batetik gorakoak izan, betiere

muga horietatik pasatzeak benetan sor ditzan gastuak kontuan hartuta.

Estatu kideak gastu horiek pixkanaka gutxitzen saiatu behar dira.

Batzordeak gomendioak egin ahal izango dizkie estatu kideei artikulu hau aplikatzeko.

98. artikulua

(lehengo 78. artikulua EET)

Titulu honetako xedapenak ez dira eragozpen izango Alemaniako Errepublika Federalean

hartutako neurrientzat, baldin eta Alemaniak izandako banaketak Errepublika Federaleko

zenbait eskualdetako ekonomiari sortutako desabantaila ekonomikoak orekatzeko badira

neurriok, orduko banaketaren eraginpean dauden eskualdeetan. Lisboako Tratatua indarrean

jarri eta bost urtera, Kontseiluak, Batzordeak proposaturik, artikulu hau indarrik gabe uzteko

erabaki bat hartu ahal izango du.

99. artikulua

(lehengo 79. artikulua EET)

Batzordeari atxikita, Aholku Komitea sortu da, estatu kideetako gobernuek izendatutako

adituz osatua. Garraio-kontuetan, Batzordeak komite horri kontsulta egingo dio, hala komeni

dela uste duen guztietan.

100. artikulua

(lehengo 80. artikulua EET)

1. Titulu honetako xedapenak trenbide, errepide eta bide nabigagarrietako garraioei

aplikatuko zaizkie.

2. Europako Parlamentuak eta Kontseiluak ezarri ahal izango dituzte, legegintzako

prozedura arruntaren arabera, itsasoko eta aireko nabigaziorako xedapen egokiak. Ekonomia

eta Gizarte Komiteari eta Eskualdeetako Komiteari aurretiaz kontsulta eginda erabakiko dute

lege edo esparru-lege hori.

VII. TITULUA

44

LEHIARI, ZERGA-ARLOARI, ETA LEGEDIAK HURBILTZEARI BURUZKO ARAU

ERKIDEAK

1. KAPITULUA.

LEHIARI BURUZKO ARAUAK

LEHENENGO ATALA

ENPRESEI APLIKA DAKIZKIEKEEN XEDAPENAK

101. artikulua

(lehengo 81. artikulua EET)

1. Barne-merkatuarekin bateraezinak diren heinean, debeku dira: estatu kideen arteko

merkataritzari eragin diezaioketen eta helburu edo ondorio moduan barne-merkatuaren baitan

lehiaren jokoa eragotzi, murriztu edo faltsutu nahi duten enpresa arteko akordio guztiak,

enpresa-elkarteen erabaki guztiak eta itundutako jarduera guztiak; eta, bereziki, hauek:

a) salerosketa-prezioak edo beste eragiketa-baldintza batzuk zuzenean edo zeharka

finkatzea;

b) ekoizpena, merkatua, garapen teknikoa edo inbertsioak mugatu edo kontrolatzea;

c) merkatuak edo hornidura-iturriak elkarren artean banatzea;

d) beste kontratatzaile batzuei baldintza diferenteak aplikatzea prestazio

baliokideetarako, kontratatzaile horiei lehiarako desabantailak sorraraziz;

e) kontratuak egin ahal izateko, berez eta merkataritzako ohituren arabera kontratu

horiekin inolako loturarik ez duten beste prestazio osagarri batzuk onartu beharraren

menpe jartzea beste kontratatzaileak.

2. Artikulu honetan debekatutako akordio edo erabakiak erabat deusezak izango dira.

3. Halere, 1. paragrafoko xedapenak ondorengo hauei ezin zaizkiela aplikatu deklaratu

ahal izango da:

— enpresen arteko edozein akordiori edo edozein akordio-kategoriari,

— enpresa-elkarteen edozein erabakiri edo edozein erabaki-kategoriari,

45

— itundutako edozein jarduni edo itundutako edozein jardun-kategoriari,

baldin eta produktuen ekoizpena edo banaketa hobetzeko badira, edo teknikaren edo

ekonomiaren aurrerapena sustatzeko badira, eta, aldi berean, lortutako irabazietako bidezko

parte bat erabiltzaileei gordetzen badiete; eta

a) horretan zerikusia duten enpresei helburu horiek lortzeko ezinbesteko ez diren

murrizketak ezartzen ez badizkiete, eta

b) enpresa horiei, kasuan kasuko produktuen zati handi bati dagokionez, lehia ezabatzeko

aukerarik ematen ez badiete.

102. artikulua

(lehengo 82. artikulua EET)

Estatu kideen arteko merkataritzari eragin diezaiokeen heinean, barne-merkatuarekin

bateraezina izango da, eta debekatu egingo da gehiegikeriaz egindako ustiapen oro, baldin eta

enpresaren batek edo gehiagok barne-merkatuan edo merkatu horretako funtsezko zati baten

gainean nagusitasun-egoeratik jardun badu.

Gehiegikeriazko jokaera horiek, bereziki, hauek izango dira:

a) zuzenean edo zeharka, bidezkoak ez diren salerosketa-prezioak edo beste eragiketabaldintza

batzuk ezartzea;

b) ekoizpena, merkatua edo garapen teknikoa kontsumitzaileen kalterako mugatzea;

c) beste kontratatzaile batzuei baldintza desberdinak aplikatzea prestazio

baliokideetarako, kontratatzaile horiei lehiarako desabantailak sorraraziz;

d) kontratuak egin ahal izateko, berez eta merkataritzako ohituren arabera kontratu horiekin

inolako loturarik ez duten beste prestazio osagarri batzuk onartu beharraren menpe jartzea

beste kontratatzaileak.

103. artikulua

(lehengo 83. artikulua EET)

1. Kontseiluak, Batzordearen proposamenez eta Europako Parlamentuari kontsulta egin

ondoren, 101. eta 102. artikuluetan aipatutako printzipioak aplikatzeko egokiak diren

erregelamendu edo zuzentarauak onartuko ditu.

2. Goiko 1. paragrafoan aipatutako xedapenen helburuak, bereziki, hauek dira:

a) 101. artikuluko 1. paragrafoan eta 102. artikuluan aipatutako debekuak beteko direla

46

bermatzea, isunak eta hertsatzeko isunak ezarriz;

b) 101. artikuluko 3. paragrafoa aplikatzeko moduak finkatzea, alde batetik zaintza

eraginkorra bermatzeko betebeharra kontuan hartuta, eta ahal den neurrian

administrazioaren kontrola errazteko;

c) premiarik balego, 101. eta 102. artikuluen aplikazio-eremua zehaztea, ekonomiako

arlo guztietarako;

d) Europar Batasuneko Batzordeak eta Justizia Auzitegiak bakoitzak dauzkan

eginkizunak zehaztea, paragrafo honetan ezarritako xedapenak aplikatzeko ordurako;

e) alde batetik, estatu bakoitzeko legedien artean, eta, bestetik, atal honetako xedapenen

eta artikulu hau aplikatuz onartutakoen artean dauden loturak zehaztea.

104. artikulua

(lehengo 84. artikulua EET)

Harik eta 103. artikulua aplikatuz onartutako xedapenak indarrean sartu arte, estatu kideetako

agintariek erabakiko dute ea akordioak, erabakiak eta itundutako jarduerak onargarriak diren

ala ez, eta, era berean, barne-merkatuan nagusitasun egoeraz baliatuta gehiegikeriazko

ustiapenik egin den ala ez, bakoitzak bere zuzenbidearen arabera eta 101. artikuluko

xedapenekin bat etorriz, bereziki 3. paragrafokoekin, eta 102. artikulukoekin.

105. artikulua

(lehengo 85. artikulua EET)

1. Aurreko 104. artikuluan xedatutakoari kalterik egin gabe, 101 eta 102. artikuluetan

finkatutako printzipioak aplikatzeko ardura hartuko du Batzordeak. Estatu kideren baten

eskariz edo ofizioz, eta estatu bakoitzean eskumenak dauzkaten agintariekin lankidetzan

arituz, laguntza emango baitiote agintariek Batzordeari, Batzordeak ikertuko du lehen

aipatutako printzipioen gainean arau-hausterik egin ote den. Arau-hausterik egon dela

egiaztatzen badu, jokabide horrekin amaitzeko egokiak diren neurriak proposatuko ditu.

2. Arau-hausteari amaierarik ematen ez bazaio, arau-haustea dagoela utziko du erasota

Batzordeak, erabaki arrazoitu baten bitartez. Erabaki hori argitaratu egin ahal izango du, baita

estatu kideei egoera hori konpontzeko beharrezko diren neurriak hartzeko baimena eman ere,

berak zehaztutako baldintza eta moduetan.

3. Kontseiluak 103. artikuluko 2. paragrafoaren b) idatz-zatiaren arabera akordiokategoria

batzuei buruz erregelamenduren edo zuzentarauren bat onartzen duenean,

Batzordeak erregelamenduak onartu ahal izango ditu erabaki-maila horiei dagokienez.

106. artikulua

(lehengo 86. artikulua EET)

47

1. Estatu kideek, eskubide berezi edo esklusiboak onartzen dizkieten enpresei eta enpresa

publikoei dagokienez, ezin izango dute Tratatuetako arauen kontrako inolako neurririk ez

hartu ez halakoei eutsi, bereziki 18. artikuluan eta, biok barne, 101. artikulutik 109. artikulura

bitartekoetan aurreikusitako arauen kontrakorik.

2. Ekonomiaren interes orokorreko zerbitzuak kudeatzeko ardura duten enpresak edo

monopolio fiskala duten enpresak Tratatuen arauen menpe egongo dira, batez ere lehiari

buruzko arauen menpe, aipatutako arauok, de iure edo de facto, enpresoi esleitutako

berariazko misioa betetzeko eragozpen ez diren heinean. Trukaketen garapenari ezin izango

zaio eragin Batasunaren interesen kontra.

3. Batzordea arduratuko da artikulu honetako xedapenak aplikatzeaz, eta, beharrezkoa

den heinean, egokiak diren zuzentarauak edo erabakiak zuzenduko dizkie estatu kideei.

BIGARREN ATALA

ESTATUEK EMANDAKO LAGUNTZAK

107. artikulua

(lehengo 87. artikulua EET)

1. Tratatuetan besterik xedatu ezik, estatu kideek emandako laguntzak edo estatuko

funtsen bidez emandakoak, edozein modutakoak izanda ere, barne-merkatuarekin

bateraezinak izango dira estatu kideen arteko trukaketei eragiten dieten heinean, baldin eta,

zenbait enpresa edo ekoizpenen alde eginez, lehia faltsutzen badute edo faltsutzeko

modukoak badira.

2. Barne-merkatuarekin bateragarriak izango dira:

a) banakako kontsumitzaileei emandako gizarte-laguntzak, produktuen jatorrian

oinarritutako bereizkeriarik gabe ematen badira;

b) hondamendi naturalek edo salbuespeneko beste gertaera batzuek sortutako kalteak

konpontzeko emandako laguntzak;

c) Alemaniako Errepublika Federaleko zenbait eskualdetako ekonomiaren alde egiteko

emandako laguntzak, Alemaniak izandako banaketaren ondorioz sortutako

desabantaila ekonomikoak orekatzeko beharrezkoak diren heinean, orduko

banaketaren eraginpean dauden eskualdeetan. Lisboako Tratatua indarrean jarri eta

bost urtera, Kontseiluak, Batzordeak proposaturik, idatz-zati hau indarrik gabe uzteko

erabaki bat hartu ahal izango du.

3. Barne-merkatuarekin bateragarritzat jo ahal izango dira:

48

a) bizi-maila nabarmen apala duten eskualdeetako, edo azpienplegu-egoera larria jasaten

duten eskualdeetako ekonomia garatzeko laguntzak, baita 349. artikuluan jasotako

eskualdeetako ekonomia garatzeko laguntzak ere, egitura, ekonomia eta gizarte aldetik

duten egoera aintzakotzat hartuta;

b) Europarentzat interes erkidekoa den proiektu garrantzitsuren bat sustatzeko laguntzak, edo

estatu kideren bateko ekonomiaren nahasmendu larriren bat konpontzeko laguntzak;

c) ekonomiako zenbait jardueraren edo zenbait eskualderen garapena sustatzeko laguntzak,

baldin eta trukaketen baldintzak interes erkidearen kontra jartzen ez badira;

d) kultura sustatu eta ondarea zaintzeko laguntzak, Batasuneko trukaketetarako eta

lehiarako baldintzak interes erkidearen kontra jartzen ez badira;

e) Kontseiluak Batzordearen proposamenaren gainean hartutako erabakiz zehaztutako

gainerako laguntza-motak.

108. artikulua

(lehengo 88. artikulua EET)

1. Batzordeak, estatu kideekin batera, etenik gabe aztertuko ditu estatu kide horietan

dauden laguntza-sistemak. Barne-merkatuaren funtzionamenduak edo arian-arian egindako

garapenak eskatzen duten neurri egokiak proposatuko dizkie estatu kideei.

2. Baldin eta, interesdunei beren oharpenak egiteko dei egin ondoren, estatuak zuzenean

edo estatuko funtsen bidez emandako laguntzaren bat 107. artikuluaren indarrez barnemerkatuarekin

batera ezina dela, edo gehiegikeriaz aplikatzen dela frogatzen badu

Batzordeak, berak zehaztutako epean hura ezabaraztea edo aldaraztea eskatuko dio estatu

horri.

Dena delako estatuak erabaki hori betetzen ez badu ezarritako epean, Batzordeak edo interesa

daukan beste edozein estatu kidek jo dezake zuzenean Europar Batasuneko Justizia

Auzitegira, 258. eta 259. artikuluetan xedatutakoa gorabehera.

Estatu kideren batek eskatuta, Kontseiluak aho batez erabaki ahal izango du, 107. artikuluan

xedatutakoa edo 109. artikuluan aurreikusitako erregelamenduetan xedatutakoa gorabehera,

estatu horrek eman duen edo emateko duen laguntza barne-merkatuarekin bateragarria dela,

salbuespeneko gorabeherek bidezko egiten badute halako erabakia. Baldin eta Batzordeak,

laguntza horri buruz, paragrafo honetako lehenengo lerrokadan aurreikusitako prozedura hasi

badu, kasuan kasuko estatu kideak Kontseiluari egindako eskariak prozedura hura etetea

ekarriko du, harik eta Kontseiluak gai horretaz duen jarrera agertu arte.

Halere, eskaera egin eta hurrengo hiru hilabeteetan Kontseiluak erabakirik hartu ezik,

49

Batzordeak hartuko du horren erabakia.

3. Laguntzak emateko edo aldarazteko proiektuen berri emango zaio Batzordeari, behar

besteko aurrerapenarekin oharrak aurkeztu ahal izan ditzan. Baldin eta Batzordeak

proiekturen bati 107. artikuluaren arabera barne-merkatuarekin bateraezina dela irizten badio,

aurreko paragrafoan ezarritako prozedurari ekingo dio luzamendurik gabe. Estatu kide horrek

ezin izango ditu gauzatu bere proiektuko neurriak, harik eta esandako prozeduran behin

betiko erabakia hartu arte.

4. Batzordeak erregelamenduak onartu ahal izango ditu zenbait laguntza-kategoria

publikori buruz, baldin eta Kontseiluak, 109. artikuluaren arabera, laguntza-kategoria publiko

horiek artikulu honetako 3. paragrafoan ezarritako prozeduratik salbuetsita gera daitezkeela

ebatzi badu.

109. artikulua

(lehengo 89. artikulua EET)

Kontseiluak Batzordearen proposamenaren gainean eta Europako Parlamentuari kontsulta

egin ondoren, 107. eta 108. artikuluak aplikatzeko egokiak diren erregelamenduak onartu

ahal izango ditu, baita 108. artikuluko 3. paragrafoa aplikatzeko baldintzak eta prozedura

horretatik kanpo uzten diren laguntza-motak zehaztu ere.

2. KAPITULUA

ZERGA-ARLOKO XEDAPENAK

110. artikulua

(lehengo 90. artikulua EET)

Estatu kide batek ere ezin izango die ez zeharka ez zuzenean kargarik ezarri beste estatu

kideetako produktuei, estatu barruko antzerako produktuei zuzenean edo zeharka ezartzen dizkien

barruko tributuak baino handiagoak erabiliz, tributuok edozelakoak izanda ere.

Era berean, estatu kide batek ere ezin izango die kargarik ezarri beste estatu kideetako

produktuei, zeharka bada ere beste ekoizpen batzuk babes ditzaketen barruko tributuak

erabiltzen baditu.

111. artikulua

(lehengo 91. artikulua EET)

Estatu kide baten lurraldera esportatutako produktuek ezin izango dute barruko zergen

inolako itzulketa-onurarik jaso, produktuok zuzenean nahiz zeharka jaso duten kargaren

zenbatekotik gora.

50

112. artikulua

(lehengo 92. artikulua EET)

Negozioen guztizkoaren gaineko zergak, kontsumo-produktu jakin batzuen gaineko zergak

eta zeharkako beste zergak albo batera utzita, gainerako tributuei dagokienez ezin izango da

kargarik arindu ez diru-itzulketarik egin beste estatu kideetara egindako esportazioengatik, ez

eta beste estatu kideetatik etorritako inportazioei konpentsazio-kargarik ezarri ere,

Kontseiluak, Batzordearen proposamenaren gainean, proiektuan jasotako neurriok denbora

mugatu baterako aurrez onartutakoak izan ezik.

113. artikulua

(lehengo 93. artikulua EET)

Kontseiluak, aho batez, legegintzako prozedura berezi baten arabera eta Europako

Parlamentuari eta Ekonomia eta Gizarte Komiteari kontsulta egin ondoren, negozioen

guztizkoaren gaineko zergei, kontsumo-produktu jakin batzuen gaineko zergei eta zeharkako

beste zergei buruzko legediak harmonizatzeko xedapenak onartuko ditu, aipatutako

harmonizazioa beharrezkoa den heinean, barne-merkatuaren ezarpena eta funtzionamendua

bermatzeko, eta lehian distortsiorik ez egoteko.

3. KAPITULUA

LEGEDIAK ELKARRI HURBILTZEA

114. artikulua

(lehengo 95. artikulua EET)

1. Tratatuek besterik xedatu ezean, ondorengo xedapenak aplikatuko dira 26. artikuluan

aipatutako helburuak lortzeko. Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako

prozedura arruntaren arabera, eta Ekonomia eta Gizarte Komiteari kontsulta egin ondoren,

estatu kideetako legezko, erregelamenduzko eta administraziozko xedapenak elkarri

hurbiltzeko neurriak hartuko dituzte, barne-merkatua ezarri edo jardunean jartzeko helburua

daukatenean.

2. Goiko 1. paragrafoa ez zaie aplikatuko xedapen fiskalei, ez pertsonen zirkulazio

askeari buruzko xedapenei, ez inoren kontura lanean diharduten langileen eskubide eta

interesei buruzkoei ere.

3. Osasunari, segurtasunari, ingurumenaren babesari eta kontsumitzaileen babesari buruz

1. paragrafoan aurreikusitako proposamenak egiteko, babes-maila handian oinarritu behar da

Batzordea, gertaera zientifikoetan errotutako edozein berrikuntza bereziki kontuan hartuta.

Europako Parlamentua eta Kontseilua ere helburu hori lortzen saiatu behar dira, bakoitza bere

eskumenen esparruan.

4. Baldin eta, Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, Kontseiluak edo Batzordeak

51

harmonizaziorako neurriren bat hartu ondoren, estatu kideren batek estatuko xedapenei eustea

beharrezkoa dela uste badu, betiere 36. artikuluan aipatutako garrantzizko arrazoiren batean

edo lana edo ingurumena babestearekin zerikusia daukatenetan nahiko arrazoi hartuta,

aipatutako estatuak Batzordeari eman behar dio xedapen horien berri, baita haiei eusteko

dauzkan arrazoiena ere.

5. Era berean, eta 4. paragrafoari kalterik egin gabe, Europako Parlamentuak eta

Kontseiluak, Kontseiluak edo Batzordeak harmonizaziorako neurriren bat hartu ondoren,

estatu kideren batek estaturako xedapen berriak ezartzea beharrezkoa dela uste badu, betiere

lana edo ingurumena babestearekin zerikusia daukaten berrikuntza zientifikoetan arrazoi

hartuta, eta harmonizaziorako neurria onartu ondoren estatu kide horretan sortutako arazo

jakin bati aurre egiteko, aipatutako estatuak Batzordeari eman behar dio aurreikusitako

xedapenen berri, baita horiek onartzeko dauzkan arrazoiena ere.

6. Goiko 4 eta 5. paragrafoetan aipatutako jakinarazpenetatik sei hilabeteko epean,

Batzordeak onartu edo baztertu egingo ditu aipatutako estatu barruko xedapenak, estatu

kideen arteko merkataritzarako bidegabekeriazko bereizkeria edo murrizketa estalia egiteko

modua diren ala ez egiaztatu ondoren, eta barne-merkatuaren funtzionamendurako eragozpen

diren ala ez egiaztatu ondoren.

Aipatutako epean Batzordeak erabakirik adierazten ez badu, onartutzat emango dira 4. eta 5.

paragrafoetan aipatutako estatu barruko xedapenak.

Gaiaren konplexutasuna nahikoa arrazoi denean, eta giza osasunerako arriskurik ez

dagoenean, paragrafo zati honetan aipatutako epea beste sei hilabeterainoko aldi gehigarri

batez luzatzen dela jakinarazi ahal izango dio Batzordeak dagokion estatu kideari.

7. Goiko 6. paragrafoarekin bat etorriz, harmonizazio-neurri batetik urruntzen diren estatu

barruko xedapenei eusteko edo xedapen berriak ezartzeko baimena ematen bazaio estatu kideren

bati, Batzordeak berehala aztertuko du neurri hori egokitzea proposa daitekeen.

8. Aldez aurretik harmonizazio-neurriak jaso dituen eremuren batean osasun publikoko

arazo zehatzen bat planteatzen badu estatu kideren batek, Batzordeari eman behar dio horren

berri, eta Batzordeak berehala aztertu behar du ea egokiak diren neurriak Kontseiluari

proposatzea komeni den.

9. 258. eta 259. artikuluetan aurreikusitako prozeduraren salbuespen moduan, bai

Batzordeak bai edozein estatu kidek jo dezake zuzenean Europar Batasuneko Justizia

Auzitegira, baldin eta beste estatu kideren batek, bere ustez, artikulu honetan jasotako

ahalmenak gehiegikeriaz erabiltzen baditu.

10. Goian aipatutako harmonizazio-neurriek, dagozkien kasuetan, salbuespen-klausula bat

edukiko dute, estatu kideei behin-behineko neurriak hartzeko baimena emateko, 36.

artikuluan aipatu eta ekonomiakoa ez den arrazoiren bat edo gehiagorengatik denean, eta

52

Batasuneko kontrol-prozedura baten menpe egongo dira.

115. artikulua

(lehengo 94. artikulua EET)

114. artikuluari kalterik egin gabe, Kontseiluak, aho batez, legegintzako prozedura berezi

baten arabera eta Europako Parlamentuari eta Ekonomia eta Gizarte Komiteari kontsulta egin

ondoren, estatu kideetako legezko, erregelamenduzko eta administraziozko arloetako

xedapenak elkarri hurbiltzeko zuzentarauak onartuko ditu, barne-merkatuaren ezarpenean edo

funtzionamenduan eragin zuzena daukatenean.

116. artikulua

(lehengo 96. artikulua EET)

Baldin eta, estatu kideetako legezko, erregelamenduzko edo administraziozko xedapenen

artean, desadostasunen batek barne-merkatuaren barruko lehia-baldintzak faltsutzen dituela,

eta, hori dela eta, kendu beharreko distortsioren bat sortzen duela frogatzen badu Batzordeak,

kontsultak egingo ditu kasuan kasuko estatuekin.

Kontsulta horiek egin arren, aipatutako distortsioa kentzeko akordiorik lortzen ez bada,

Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera, helburu

horretarako beharrezko zuzentarauak onartuko dituzte. Tratatuek ezarritako bestelako neurri

egokietarik beste edozein ere hartu ahal izango da.

117. artikulua

(lehengo 97. artikulua EET)

1. Baldin eta lege-, erregelamendu- edo administrazio-xedapenen bat onetsita edo

aldatuta 96. artikuluan zehaztutako moduko distortsioren bat sor daitekeela-eta beldur izateko

arrazoirik badago, neurri horiek hartu nahi dituen estatu kideak kontsulta egingo dio

Batzordeari. Batzordeak, estatu kideekin kontsultatu ondoren, distortsio hori saihesteko egoki

diren neurriei buruzko gomendioa egingo die estatu kide interesdunei.

2. Baldin eta estatu barruko xedapenak onetsi edo aldatu nahi dituen estatuak Batzordeak

egin dion gomendioari jaramonik egiten ez badio, beste estatu kideei ezin izango zaie eskatu,

116. artikulua aplikatuz, bakoitzak bere estatu barruko xedapenak alda ditzan, aipatutako

distortsioa kentzeko. Batzordearen gomendioa kontuan hartu ez duen estatu kideak

distortsioren bat sortzen badu, eta bere kalterako bada huts-hutsik, ez dira aplikatzekoak

izango 116. artikuluko xedapenak.

118. artikulua

Barne-merkatuaren ezarpen eta funtzionamenduaren eremuan, Europako Parlamentuak eta

Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera, neurriak ezarriko dituzte, batetik,

53

Europako tituluak sortzeari buruz, Batasunean jabetza intelektualaren eta industrialaren

eskubideak era batera babestuko direla bermatzeko, eta, bestetik, Batasun osoari dagokionez

titulu horiek baimentzeko, koordinatzeko eta kontrolatzeko sistema zentralizatuak ezartzeari

buruz.

Kontseiluak, legegintzako prozedura berezi baten arabera, erregelamenduen bidez ezarriko

ditu Europako tituluen hizkuntza-araubideak. Kontseiluak, Europako Parlamentuari aurretiaz

kontsulta eginda, aho batez erabakiko du.

VIII. TITULUA

EKONOMIARI ETA DIRUARI BURUZKO POLITIKA

119. artikulua

(lehengo 4. artikulua EET)

1. Europar Batasunaren Tratatuko 3. artikuluan aipatutako helburuak lortzeko, estatu

kideen eta Batasunaren ekintzak berekin ekarriko du, Tratatuek aurreikusitako baldintzen

arabera, estatu kideen ekonomia-politiken arteko koordinazio estuan, barne-merkatuan eta

helburu erkideak adostean oinarritutako ekonomia-politika ezartzea, betiere, lehia askeko

merkatu-ekonomia irekiaren printzipioa errespetatuta.

2. Ildo beretik joanda, Tratatuetan aurreikusitako prozeduren eta baldintzen arabera,

ekintza horrek esan nahi du diru bakar bat izango dela, hots, euroa, eta diruari buruz zein

truke-tasei buruz politika bat bakarra zehaztu eta aplikatuko dela; horren helburu nagusia

prezioen egonkortasunari eustea izango da, eta, xede horri kalterik egin gabe, Batasunaren

ekonomia-politika orokorrari laguntzea, betiere, lehia askeko merkatu-ekonomia irekiaren

printzipioen arabera.

3. Estatu kideen eta Batasunaren ekintza horiek berekin dakarte printzipio gidari hauek

errespetatzea: prezio egonkorrak, finantza publiko eta diru-baldintza sendoak, eta ordainketabalantza

egonkorra.

1. KAPITULUA

EKONOMIA-POLITIKA

120. artikulua

(lehengo 98. artikulua EET)

Europar Batasunaren Tratatuko 3. artikuluan zehaztu diren Batasunaren helburuak betetzen

laguntzeko egingo dituzte estatu kideek beren ekonomia-politikak, 121. artikuluko 2.

paragrafoan adierazitako orientabide orokorren esparruan. Estatu kideek eta Batasunak lehia

askeko merkatu-ekonomia irekiaren printzipioa errespetatuz jardun behar dute, esleitutako

54

baliabideak eraginkorrak izan daitezen, 119. artikuluan aipatutako printzipioen arabera.

121. artikulua

(lehengo 99. artikulua EET)

1. Estatu kideek interes orokorreko gaitzat hartu behar dute ekonomiari buruz bakoitzak

daukan politika, eta Kontseiluaren baitan koordinatu behar dituzte elkarrenak, 120. artikuluan

xedatutakoaren arabera.

2. Kontseiluak, Batzordearen gomendioren bat oinarri dela, ekonomia-politiketarako

orientabide nagusien proiektua egingo du estatu kideentzat eta Batasunarentzat, eta Kontseilu

Europarrari aurkeztuko dio horri buruzko txostena.

Kontseiluaren txostena oinarri dela, estatu kideek eta Batasunak beren ekonomia-politiken

orientabide nagusien gaineko ondorioak eztabaidatuko ditu Kontseilu Europarrak.

Ondorio horien arabera, Kontseiluak gomendioa emango du, eta aipatutako orientabideak

finkatuko ditu bertan. Kontseiluak Europako Parlamentuari emango dio gomendio horren

berri.

3. Ekonomia-politiken arteko koordinazioa estuagoa dela bermatzeko, eta estatu kideen

ekonomiaren emaitzen elkarganatzea iraunkorra dela bermatzeko, Kontseiluak, Batzordeak

aurkeztutako txostenetan oinarrituta, estatu kide bakoitzaren eta Batasunaren ekonomiaren

bilakaera ikuskatuko du, baita ekonomia-politiken eta 2. paragrafoan adierazitako orientabide

nagusien arteko koherentzia ere, eta ebaluazio orokor bat egingo du aldian-aldian.

Alderdi askotako ikuskapen horren ondorioetarako, estatu kideek ekonomia-politikaren

gainean hartutako garrantzizko neurrien berri eman behar diote Batzordeari, baita beharrezko

iritzitako beste alderdi guztien berri ere.

4. Baldin eta, 3. paragrafoan ezarritako prozeduraren arabera, estatu kideren bateko

ekonomia-politika 2. paragrafoan aipatutako orientabide nagusiekin kontraesanean dagoela

egiaztatzen bada, edo ekonomia- eta diru-batasunak zuzen funtzionatu ahal izateko arriskua

dakarrela egiaztatzen bada, Batzordeak ohartarazpena egin ahal izango dio estatu kide horri.

Kontseiluak, Batzordearen gomendioa oinarri duela, beharrezko diren gomendioak egin ahal

izango dizkio dena delako estatu kide horri. Kontseiluak, Batzordeak proposatuta, gomendio

horiek jendaurrera ateratzea erabaki ahal izango du.

Paragrafo honen ondorioetarako, Kontseiluak erabakiko du, kasuan kasuko estatu kideak

Kontseiluan duen ordezkariaren botoa aintzat hartu gabe.

Kontseiluko gainerako kideen gehiengo kualifikatua 238. artikuluko 3. paragrafoaren a)

idatz-zatiaren arabera zehaztuko da.

55

5. Kontseiluko lehendakariak eta Batzordeak Europako Parlamentuari emango diote

alderdi askotako ikuskapenaren emaitzen berri. Kontseiluak bere gomendioak argitara

emanda badauzka, Kontseiluko lehendakariari gonbit egin ahal izango zaio Europako

Parlamentuan eskumenak dauzkan batzordean ager dadin.

6. Europako Parlamentuak eta Kontseiluak neurriak hartu ahal izango dituzte,

legegintzako prozedura arruntaren arabera, erregelamenduen bidez, 3. eta 4. paragrafoetan

adierazten diren alderdi askotako ikuskapenerako prozedura-moduen gainean.

122. artikulua

(lehengo 100. artikulua EET)

1. Tratatuetan ezarritako gainerako prozedurei kalterik egin gabe, Kontseiluak,

Batzordearen proposamenaren gainean, ekonomiaren egoerari buruz egoki diren neurriak

erabaki ahal izango ditu, estatu kideen arteko elkartasuna bultzatzeko, batez ere, zenbait

produktu hornitzean zailtasun larriak sortzen badira, bereziki energiaren arloan.

2. Baldin eta estatu kideren batek, berak kontrolatu ezin dituen naturako hondamendien

nahiz salbuespeneko gertaeren eraginez, zailtasunak badauzka edo zailtasun larriak

edukitzeko arrisku bizian aurkitzen bada, Kontseiluak, Batzordearen proposamenaren

gainean, estatu kide horri, baldintza batzuen menpe, Batasuneko finantza-laguntza bat ematea

erabaki dezake. Kontseiluko lehendakariak emango dio Europako Parlamentuari hartutako

erabakiaren berri.

123. artikulua

(lehengo 101. artikulua EET)

1. Debeku da Europako Banku Zentralak eta estatu kideetako banku zentralek, horietako

bakoitzari “estatuko banku zentrala” deituko zaio aurrerantzean, zorpekoak onartzea edo

beste edozein kreditu-mota ematea Batasuneko instituzio, organo eta organismoei, gobernu

zentralei, eskualdeko edo tokian tokiko agintariei edo beste agintari publiko batzuei, eta

estatu kideetako zuzenbide publikoko erakunde zein enpresa publikoei; debeku da, halaber,

Europako Banku Zentralak edo estatuetako banku zentralek aurreko guztiei zor-tresnak

zuzenean erostea ere.

2. Goiko 1. paragrafoko xedapenek ez dute eraginik izango kreditu-etxe publikoetan,

hain zuzen, Banku Zentralek erreserbetarako hornidura egiterakoan, kreditu-etxe pribatuen

modu-moduko tratua jaso behar baitute estatuetako banku zentralen eta Europako Banku

Zentralaren aldetik.

124. artikulua

(lehengo 102. artikulua EET)

Debekatuta dago zuhurtziazko kontsiderazioetan oinarritzen ez den edozein neurri, baldin eta

56

Batasuneko instituzio, organo edo organismoei, gobernu zentralei, eskualdeko edo tokian

tokiko agintariei edo beste agintari publiko batzuei, eta estatu kideetako zuzenbide publikoko

erakunde zein enpresa publikoei finantza-etxeetara pribilejioz iristeko bide ematen badie.

125. artikulua

(lehengo 103. artikulua EET)

1. Batasunak ez du ardurarik bereganatuko, eta ez du erantzukizunik hartuko, estatu

kideetako gobernu zentralen, eskualdeko edo tokian tokiko agintarien edo beste agintari

publiko batzuen, eta zuzenbide publikoko erakunde zein enpresa publikoen konpromisoen

gainean, betiere, proiektu jakin batzuk elkarrekin egiteko elkarrenganako finantza-bermeei

kalterik egin gabe. Estatu kideek ez dute ardurarik bereganatuko, eta ez dute erantzukizunik

hartuko, estatu kideetako gobernu zentralen, eskualdeko edo tokian tokiko agintarien edo

beste agintari publiko batzuen, eta beste zuzenbide publikoko erakunde zein enpresa

publikoen konpromisoen gainean, betiere, proiektu jakin batzuk elkarrekin egiteko

elkarrenganako finantza-bermeei kalterik egin gabe.

2. Beharrezkoa izanez gero, Kontseiluak definizioak zehaztu ahal izango ditu,

Batzordeak proposaturik eta Europako Parlamentuari aurretiaz kontsulta eginda, 123. eta 124.

artikuluetan eta artikulu honetan aipatutako debekuak aplikatzeko.

126. artikulua

(lehengo 104. artikulua EET)

1. Estatu kideek gehiegizko defizit publikoak saihestuko dituzte.

2. Batzordeak aurrekontu-egoeraren eta estatu kideen zorpetze publikoaren mailaren

bilakaera ikuskatuko du, huts nabariak aurkitu ahal izateko. Batez ere, aurrekontuei buruzko

diziplina betetzen den aztertuko du, irizpide bi hauek kontuan hartuta:

a) begiratu behar da aurrez ikusitako edo benetan izandako defizit publikoaren eta barneproduktu

gordinaren arteko proportzioak erreferentziako balioa gainditzen duen, ez

bada behintzat,

— proportzioa funtsean eta jarraian jaitsi dela, eta erreferentziako baliora hurbildu

dela; edo

— erreferentziako balioa salbuespenez eta aldi baterako baino ez dela gainditzen,

eta proportzioa erreferentziako baliotik hurbil zaintzen dela;

b) ea zor publikoaren eta barne-produktu gordinaren arteko proportzioak erreferentziako

balioa gainditzen duen, ez bada behintzat proportzioa behar beste jaisten dela, eta

erreferentziako baliora erritmo egokian hurbiltzen ari dela.

57

Gehiegizko defizit kasuetan aplika daitekeen prozedurari buruz Tratatuei erantsita doan

protokoloan zehazten dira erreferentziako balioak.

3. Estatu kideren batek irizpide horietako bateko edo bietako baldintzak bete ezik,

Batzordeak txostena egingo du. Batzordearen txostenak, batetik, defizit publikoarekin

inbertsioetako gastu publikoak gainditzen ote diren aztertuko du, eta, bestetik, dagozkion

gainerako faktore guztiak hartuko ditu kontuan, estatu kide horren epe ertaineko ekonomiaren

eta aurrekontuaren egoera barnean hartuta.

Nahiz eta bi irizpide horiei darizkien baldintzak bete, Batzordeak txostena egin dezake estatu

kideren bat gehiegizko defizita izateko arriskuan dagoela uste badu.

4. Ekonomia eta Finantza Komiteak irizpena emango du Batzordearen txosten horri

buruz.

5. Batzordeak, baldin eta estatu kideren batek gehiegizko defizita daukala edo eduki

dezakeela uste badu, irizpena emango dio estatu kide horri, eta Kontseiluari emango dio

horren berri.

6. Kontseiluak, Batzordearen proposamenez, kasuan kasuko estatu kideak egindako

oharpenak kontuan hartu, eta balioespen orokorra egin ondoren, berak erabakiko du

gehiegizko defizitik dagoen ala ez.

7. Aurreko 6. paragrafoarekin bat etorriz, Kontseiluak gehiegizko defizita dagoela

deklaratzea erabakitzen duenean, kasuan kasuko estatu kideari zuzendutako gomendioak

onetsiko ditu, justifikaziorik gabeko luzamendurik gabe eta Batzordearen gomendio batean

oinarrituta, estatu kide horrek epe jakin batean egoera hori konpon dezan. Gomendio horiek,

8. paragrafoan xedatutakoa salbuespen dela, ez dira jendaurrera aterako.

8. Baldin eta, finkatutako epean, Kontseiluak egindako gomendioak benetan bete ez

direla egiaztatzen badu, jendaurrera atera ahal izango ditu.

9. Baldin eta estatu kideren bat Kontseiluaren gomendioak bete gabe uzten tematzen

bada, estatu kide horri ohartarazpena egiteko erabakia har dezake Kontseiluak, egoera

konpontzeko, Kontseiluaren iritziz beharrezkoa den defizit-murriztapena lortzeko neurriak

har ditzan, zehaztutako epe batean.

Kasu horretan, berariazko egutegi baten arabera txostenak aurkezteko eskatu ahal izango dio

Kontseiluak dena delako estatu kideari, estatu horrek egokitzeko egindako ahaleginak aztertu

ahal izateko.

10. Artikulu honetako 1. paragrafotik 9. paragrafora artekoen eremuan, ezin izango da

baliatu 258. eta 259. artikuluetan aurreikusitako errekurtso-eskubideaz.

11. Estatu kideren batek bete gabe utziko balu 9. paragrafoaren arabera onartutako

58

erabakiren bat, neurri hauetakoren bat edo gehiago aplikatzea, edo beharrezkoa bada,

indartzea erabaki lezake Kontseiluak:

— obligazioak eta baloreak jaulki aurretik, Kontseiluak berak zehaztu behar duen

informazio gehigarriren bat argitaratzea eska diezaioke dena delako estatu kideari;

— gomendioa egin diezaioke EIBri, dena delako estatu kideari buruz daukan mailegupolitika

berrazter dezan;

— Batasunaren izenean gordailu bat jartzea eska diezaioke dena delako estatu kideari,

interesik sortuko ez duen kopuru egoki batez, harik eta Kontseiluak gehiegizko

defizita konpondu dela iritzi arte;

— egoerari dagokion mailako isunak ezar diezazkioke.

Kontseiluko lehendakariak Europako Parlamentuari eman behar dio hartutako erabakien

berri.

12. Kontseiluak indargabetu egingo ditu 6., 7., 8., 9 eta 11. paragrafoetan aipatutako bere

erabaki edo gomendio batzuk edo guztiak, bere ustez kasuan kasuko estatu kidearen

gehiegizko defizita konpondu bada. Baldin eta Kontseiluak aurrez bere gomendioak

jendaurrera atera baditu, orduan, 8. paragrafoaren indarrez hartutako erabakia

indargabetutakoan, jendaurrean adierazpena egingo du dagokion estatu kidean gehiegizko

defizita desagertu dela baieztatzeko.

13. Aurreko 8, 9, 11 eta 12. paragrafoetan aipatutako erabakiei edo gomendioei

dagokienez, Batzordearen gomendioren bat oinarri dela hartuko ditu Kontseiluak erabakiak.

Kontseiluak 6.etik 9.era bitarteko paragrafoetan, 11.ean eta 12.ean jasotako neurriak hartzen

baditu, Kontseiluak erabakiko du, kasuan kasuko estatu kideak Kontseiluan duen

ordezkariaren botoa aintzat hartu gabe.

Kontseiluko gainerako kideen gehiengo kualifikatua 238. artikuluko 3. paragrafoaren a)

idatz-zatiaren arabera zehaztuko da.

14. Gehiegizko defizit-kasuetan aplikagarri den prozedurari buruzko protokoloan jasotzen

dira artikulu honetan adierazitako prozedura aplikatzearekin zerikusia daukaten xedapen

gehigarriak, eta Tratatuei erantsita dator protokolo hori.

Kontseiluak, aho batez, legegintzako prozedura berezi baten bidez, eta aldez aurretik

Europako Parlamentuari eta Europako Banku Zentralari kontsulta eginda, aipatutako

protokoloaren ordezkoak diren xedapen egokiak onartuko ditu.

Paragrafo honetako gainerako xedapenei kalterik egin gabe, Kontseiluak, aipatutako

59

protokoloko xedapenak aplikatzeko garapen-arauak eta definizioak zehaztu behar ditu,

Batzordearen proposamenaren gainean eta aldez aurretik Europako Parlamentuari kontsulta

eginda.

2. KAPITULUA.

DIRUARI BURUZKO POLITIKA

127. artikulua

(lehengo 105. artikulua EET)

1. Prezioen egonkortasunari eustea izango da Banku Zentralen Europako Sistemaren

(aurrerantzean «BZES) helburu nagusia. Helburu horri kalterik egin gabe, eta Batasunaren

helburuak gauzatzen laguntzeko, BZESk babesa emango die Europar Batasunaren Tratatuko

3. artikuluan zehazten diren Batasunaren ekonomia-politika orokorrei. Lehia askeko merkatuekonomia

irekia printzipio duela jardungo du BZESk, baliabideen esleipen eraginkorra

sustatuz eta 119. artikuluan azaldutako printzipioekin bat etorriz.

2. Hauek dira BZESk egin behar dituen oinarrizko eginkizunak:

— Batasunak daukan diru-politika zehaztu eta gauzatzea,

— 219. artikuluko xedapenekin koherentzian dauden dibisetako eragiketak egitea;

— estatu kideen dibisen erreserba ofizialak gorde eta kudeatzea;

— ordainketa-sistemek ondo funtziona dezaten sustatzea.

3. Goiko 2. paragrafoko hirugarren marran xedatutakoa ez doa estatu kideetako

gobernuek dibisatan laneko kapitalak eduki eta kudeatzearen kontra.

4. Europako Banku Zentralari kontsulta egingo zaio:

— bere eskumenen eremuan sartzen diren Batasuneko egintzei buruzko edozein

proposamenen gainean;

— estatu bakoitzeko agintariek ere eskatuko diote aholkua, beren eskumenen eremuan

sartzen diren legezko xedapenei buruzko edozein proiekturen gainean, 129. artikuluko

4. paragrafoan aurreikusitako prozeduraren arabera Kontseiluak ezarritako muga eta

baldintzen barruan.

Europako Banku Zentralak zuzenean aurkeztu ahal izango dizkie irizpenak Batasuneko

instituzio, organo edo organismoei edo estatuetako kasuan kasuko agintariei, bere eskumenen

60

eremuan sartzen diren gaiei buruz.

5. Agintari eskudunek burututako politiken kudeaketa ona izan dadin laguntasuna

emango du BZESk, kreditu-etxeen zuhurtziazko ikuskapenari eta finantza-sistemaren

egonkortasunari buruz.

6. Kontseiluak, legegintzako prozedura berezia erabiliz onartutako erregelamenduen

bidez, aho batez, Europako Parlamentuari eta Europako Banku Zentralari aurretiaz kontsulta

eginda, zeregin zehatzak agindu ahal izango dizkio Europako Banku Zentralari kreditu-etxeen

eta beste finantza-etxe batzuen zuhurtziazko ikuskapenarekin zerikusia duten politiken

gainean; aseguru-etxeak hortik kanpo uzten dira.

128. artikulua

(lehengo 106. artikulua EET)

1. Europako Banku Zentralak eskubide esklusiboa izango du Batasunean bankuko

billeteak eurotan jaulkitzeko baimena emateko. Europako Banku Zentralak eta estatuetako

banku zentralek jaulki ditzakete billeteak. Europako Banku Zentralak eta estatuetako banku

zentralek jaulkitako billeteak izango dira Batasunean legez onartu beharreko billete bakarrak.

2. Estatu kideek txanponak jaulki ditzakete, eurotan, baina Europako Banku Zentralaren

onarpena beharko dute jaulkipenaren guztizkoari dagokionez. Kontseiluak, Batzordeak

proposaturik, eta Europako Parlamentuari eta Europako Banku Zentralari aurretiaz kontsulta

eginda, hartu ahal izango ditu zirkulazioan jarritako txanpon guztien balio izendatuak eta

zehaztasun teknikoak harmonizatzeko neurriak, Batasunaren baitan ondo zirkulatzeko

beharrezkoa den heinean.

129. artikulua

(lehengo 107. artikulua EET)

1. Europako Banku Zentraleko organo artezkariek zuzenduko dute BZES, hau da,

Gobernu Kontseiluak eta Batzorde Betearazleak.

2. Banku Zentralen Europako Sistemaren eta Europako Banku Zentralaren estatutuak,

aurrerantzean «BZESren eta EBZaren estatutuak», Tratatuei erantsitako protokolo batean

azaltzen dira.

3. BZESren eta EBZaren estatutuetako 5.1, 5.2, 5.3, 17, 18, 19.1, 22, 23, 24, 26, 32.2,

32.3, 32.4, 32.6, 33.1 a) eta 36. artikuluak alda ditzakete Europako Parlamentuak eta

Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera. Erabakiko dute, bai Europako Banku

Zentralaren gomendio batean oinarrituta eta Batzordeari aurretiaz kontsulta eginda, bai

Batzordeak proposaturik eta Europako Banku Zentralari aurretiaz kontsulta eginda.

4. Kontseiluak, bai Batzordearen proposamenaren gainean eta aldez aurretik Europako

Parlamentuari eta Europako Banku Zentralari kontsulta eginda, bai Europako Banku

61

Zentralaren gomendioren baten gainean eta aldez aurretik Europako Parlamentuari eta

Batzordeari kontsulta eginda, BZESren eta EBZaren estatutuetako 4, 5.4, 19.2, 20, 28.1, 29.2,

30.4 eta 34.3. artikuluetan aipatutako xedapenak onartuko ditu.

130. artikulua

(lehengo 108. artikulua EET)

Tratatuek eta BZESren eta EBZaren estatutuek ematen dizkieten ahalmenak baliatzean, eta

horiek esleitzen dizkieten eginkizunak eta betebeharrak betetzean, ez Europako Banku

Zentralak, ez estatuetako banku zentralek, ez artezkaritza-organoetako kide batek ere, ezin

izango dute eskatu, ez eta onartu ere, Batasuneko instituzio, organo edo organismoen

jarraibiderik, ez estatu kideetako gobernuenik ez beste inolako organorenik ere. Batasuneko

instituzio, organo edo organismoek, eta estatu kideetako gobernuek, printzipio hori

errespetatzeko konpromisoaz batera, beren eginkizunak gauzatzean, Europako Banku

Zentraleko eta estatuetako banku zentraletako artezkaritza-organoetako kideengan eraginik ez

sortzeko konpromisoa ere hartzen dute.

131. artikulua

(lehengo 109. artikulua EET)

Estatu kide bakoitzak bere estatuko legedia, estatuko banku zentralaren estatutuak barne

direla, Tratatuekin eta BZESren eta EBZaren estatutuekin bateragarria izateko ardura hartuko

du.

132. artikulua

(lehengo 110. artikulua EET)

1. BZESri agindutako eginkizunak betetzeko, Europako Banku Zentralak, Tratatuetako

xedapenen arabera, eta BZESren eta EBZaren estatutuetan aurreikusitako baldintzetan:

— erregelamenduak egingo ditu, BZESren eta EBZaren estatutuetako 3.1 artikuluko

lehenengo marran eta 19.1, 22 eta 25.2 artikuluetan zehaztutako eginkizunak

betetzeko beharrezkoa denean, eta 129. artikuluko 4. paragrafoan aipatu eta

Kontseiluak egindako egintzetan ezarritako kasuetan;

— Tratatuetan eta BZESren eta EBZaren estatutuetan BZESri agindutako eginkizunak

betetzeko beharrezkoak diren erabakiak hartuko ditu;

— gomendioak egin eta irizpenak emango ditu.

2. Europako Banku Zentralak berak emandako erabakiak, gomendioak eta irizpenak

jendaurrera ateratzea erabaki dezake.

3 Tratatu honetako 129. artikuluko 4. paragrafoan ezarritako prozeduraren arabera

Kontseiluak finkatutako mugen barruan eta baldintzetan, Europako Banku Zentralaren

62

erregelamenduei eta erabakiei dagozkien betebeharrak betetzen ez dituzten enpresei isunak

eta hertsatzeko isunak ezartzeko baimena dauka EBZak.

133. artikulua

Europako Banku Zentralak dituen eskurantzei kalterik egin gabe, Europako Parlamentuak eta

Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera, beharrezko diren neurriak ezarriko

dituzte diru bakar modura euroa erabil dadin. Neurri horiek Europako Banku Zentralari

aurretiaz kontsulta eginda hartuko dira.

3. KAPITULUA

INSTITUZIOEI BURUZKO XEDAPENAK

134. artikulua

(lehengo 114. artikulua EET)

1. Barne-merkatuaren funtzionamendurako beharrezkoa den neurrian, estatu kideen

politiken koordinazioa sustatzeko, Ekonomia eta Finantza Komitea sortu da.

2. Ekonomia eta Finantza Komiteak eginkizun hauek edukiko ditu:

— irizpenak ematea, bai Kontseiluak edo Batzordeak eskatuta, bai bere ekimenez,

aipatutako instituzio horientzat;

— Batasunak eta bere estatuek daukaten ekonomia-eta finantza-egoeraren jarraipena

egitea, eta aldian-aldian Kontseiluari eta Batzordeari berri ematea, batez ere hirugarren

herrialdeekin eta nazioarteko instituzioekin izandako finantza-harremanak direla-eta;

— tratatu honetako 240. artikuluan xedatutakoari kalterik egin gabe, 66. eta 75.

artikuluetan, 121. artikuluko 2., 3., 4., eta 6. paragrafoetan, 122., 124., 125. eta 126.

artikuluetan, 127. artikuluko 6. paragrafoan, 128. artikuluko 2. paragrafoan, 129.

artikuluko 3. eta 4. paragrafoetan, 138. artikuluan, 140. artikuluko 2. eta 3.

paragrafoetan, 143. artikuluan, 144. artikuluko 2. eta 3. paragrafoetan eta 219.

artikuluan aipatutako lanak prestatzen Kontseiluari laguntzea, eta Kontseiluak

agindutako kontsulta eta prestaketako beste lanak burutzea;

— Tratatuak aplikatzetik eta Kontseiluak hartutako neurrien ondorioz datozen kapitalmugimenduei

eta ordainketa-askatasunari buruzko egoera aztertzea, urtean behin

gutxienez. Kapitalen mugimenduei eta ordainketei buruzko neurri guztiak hartuko ditu

bere baitan azterketa horrek. Komiteak Batzordeari eta Kontseiluari emango die

azterketa horren emaitzari buruzko txostena.

Estatu kideetako bakoitzak, Batzordeak, eta Europako Banku Zentralak gehienez ere bina

kide izendatuko dituzte Komiterako.

63

3. Kontseiluak, Batzordearen proposamenaren gainean eta Europako Banku Zentralari

eta artikulu honetan aipatutako Komiteari kontsulta egin ondoren, Ekonomia eta Finantza

Komitearen osaerari buruzko garapen-arauak finkatu behar ditu. Kontseiluko lehendakariak

emango dio erabaki horren berri Europako Parlamentuari.

4. Goiko 2. paragrafoan adierazitako eginkizunez gain, baldin eta estatu kideren bat edo

gehiago badaude 139. artikuluaren araberako salbuespenen bati helduta, eta hala dauden

bitartean, aipatutako estatu kideen diru- eta finantza-egoera, eta ordainketen sistema orokorra

ikuskatuko ditu komiteak, eta aldian-aldian emango die horri buruzko txostena Kontseiluari

eta Batzordeari.

135. artikulua

(lehengo 115. artikulua EET)

Kontseiluak edo estatu kideetako batek Batzordeari eska diezaioke, kasuan kasu,

gomendioren bat edo proposamenen bat aurkezteko, 121. artikuluko 4. paragrafoaren, 126.

artikuluaren (14. paragrafoa salbu dela), 138. artikuluaren, 140. artikuluko 1. paragrafoaren,

140. artikuluko 2. paragrafoko 1. lerrokadaren, 140. artikuluko 3. paragrafoaren eta 219.

artikuluaren aplikazio-eremuan sartzen diren gaiei dagokienez. Batzordeak eskabidea

aztertuko du, eta luzamendurik gabe aurkeztuko dizkio Kontseiluari bere ondorioak.

4. KAPITULUA

DIRU GISA EUROA DARABILTEN ESTATU KIDEENTZAKO BERARIAZKO

XEDAPENAK

136. artikulua

1. Ekonomia- eta diru-batasunak zuzen funtziona dezan laguntzeko, Tratatuetan arlo

horri dagozkion xedapenekin bat etorrita, eta, betiere, 121. eta 126. artikuluetan ezarritako

prozeduretatik dagokiona erabiliz —126. artikuluko 14. paragrafoan ezarritakoa izan ezik—,

Kontseiluak diru gisa euroa darabilten estatu kideei buruzko neurriak hartuko ditu, helburuak

honako hauek izanik:

a) aurrekontuei buruzko diziplina koordinatzeko eta ikuskatzeko lanak indartzea;

b) estatu kide horiei dagokienez, ekonomia-politikan bete beharreko norabideak

zehaztea, Batasun osorako onartutako norabideekin bateragarriak izan daitezen

zainduta, eta norabide horiek jagongo direla bermatzea.

2. Diru gisa euroa darabilten estatu kideetako ordezkari diren Kontseilukideek bakarrik

hartuko dute parte 1. paragrafoan jasotako neurriei buruzko bozketetan.

64

Kide horien gehiengo kualifikatua 238. artikuluko 3. paragrafoaren a) idatz-zatiaren arabera

zehaztuko da.

137. artikulua

Eurotaldeari buruzko protokoloan daude ezarrita diru gisa euroa darabilten estatu kideetako

ministroen arteko bilera-motak.

138. artikulua

(lehengo 111. artikulua, 4. paragrafoa, EET)

1. Euroak nazioarteko diru-sisteman duen lekua bermatzeko, Kontseiluak, Batzordeak

proposatutakoaren gainean, erabakia hartuko du; arlo horretan eskumenak dituzten

nazioarteko finantza-instituzioei eta -biltzarrei begira, jarrera erkideak zehaztuko dira europar

erabaki horretan, ekonomia- eta diru-batasunarentzat interes berezia duten gaiei buruz.

Kontseiluak Europako Banku Zentralari aurretiaz kontsulta eginda erabakiko du.

2. Kontseiluak, Batzordeak proposatuta, neurri egokiak hartu ahal izango ditu,

nazioarteko finantza-instituzio eta -biltzarretan ordezkaritza bakarra izateko. Kontseiluak

Europako Banku Zentralari aurretiaz kontsulta eginda erabakiko du.

3. Diru gisa euroa darabilten estatu kideetako ordezkari diren Kontseilukideek bakarrik

hartuko dute parte 1. eta 2. paragrafoetan jasotako neurriei buruzko bozketetan.

Kide horien gehiengo kualifikatua 238. artikuluko 3. paragrafoaren a) idatz-zatiaren arabera

zehaztuko da.

5. KAPITULUA.

XEDAPEN IRAGANKORRAK

139. artikulua

1. Diru gisa euroa erabiltzeko beharrezko baldintzak betetzen ote dituzten, Kontseiluak

oraindik erabaki gabe dituen estatu kideek, aurrerantzean, “salbuespen bati helduta dauden

estatu kideak” izendapena hartuko dute.

2. Tratatuetako xedapen hauek ez zaizkie aplikatuko salbuespen bati heldutako estatu

kideei:

a) ekonomia-politiketarako norabide nagusiak finkatzeko zatien onespena, zati horiek

euro-eremuari orokorrean eragiten diotenean (121. artikuluko 2. paragrafoa);

b) gehiegizko defizitak konpontzeko bitarteko zorrotzak (126. artikuluko 9. eta 11.

paragrafoak);

65

c) BZESren xedeak eta eginkizunak (127. artikuluko 1., 2., 3. eta 5. paragrafoak);

d) euroaren jaulkipena (128. artikulua);

e) Europako Banku Zentralaren egintzak (132. artikulua);

f) euroaren erabilerari buruzko neurriak (133. artikulua);

g) diru-arloko akordioak eta truke-tasen politikari buruzko bestelako neurriak (219.

artikulua);

h) Europako Banku Zentralaren Batzorde Betearazleko kideen izendapena (283.

artikuluko 2. paragrafoa);

i) arlo horretan eskumenak dituzten nazioarteko finantza-instituzioei eta -biltzarrei

begira, ekonomia- eta diru-batasunarentzat interes berezia duten gaiei buruz jarrera

erkideak zehazteko erabakiak (138. artikuluko 1. paragrafoa);

j) nazioarteko finantza-instituzio eta -biltzarretan ordezkaritza bakarra izateko neurriak

(138. artikuluko 2. paragrafoa).

Horrenbestez, a) idatz-zatitik j) idatz-zatira bitartean aipatutako artikuluek «estatu kide»

esaten dutenean, diru gisa euroa darabilten estatu kideak direla ulertu behar da.

3. Salbuespen bati heldutako estatu kideak eta beren banku zentralak BZESren esparruko

eskubideetatik eta betebeharretatik kanpo egongo dira, BZESren eta EBZaren estatutuetako

IX. kapituluan xedatutakoaren arabera

4. Salbuespen bati heldutako estatu kideen ordezkari diren Kontseilukideen botoeskubideak

etenda geratuko dira, Kontseiluak 2. paragrafoan aipatzen diren artikuluetan

jasotako neurriak onesten dituenean, baita honako kasu hauetan ere:

a) diru gisa euroa darabilten estatu kideei, alderdi askotako ikuskapenaren esparruan,

gomendioak egiten zaizkienean, egonkortasun-programei buruzko gomendioak eta

ohartarazpenak ere barnean direla (121. artikuluko 4. paragrafoa);

b) diru gisa euroa darabilten estatu kideei eragiten dieten gehiegizko defizitei buruzko

neurriak direnean (126. artikuluko 6., 7., 8. , 12. eta 13. paragrafoak).

Kontseiluko gainerako kideen gehiengo kualifikatua 238. artikuluko 3. paragrafoaren a)

idatz-zatiaren arabera zehaztuko da.

140. artikulua

(lehengo 121. artikuluko 1. paragrafoa, lehengo 122. artikuluko 2. paragrafoa, bigarren esaldia eta lehengo 123.

66

artikuluko 5. paragrafoa, EET)

1. Gutxienez urte bitik behin, edo salbuespen bati helduta dauden estatu kideetatik

edozeinek eskatuta, Batzordeak eta Europako Banku Zentralak txostenak aurkeztuko dizkiote

Kontseiluari, salbuespen bati lotuta dauden estatu kideek ekonomia- eta diru-batasuna

lortzeko dituzten betebeharrak betetzean estatuok egindako aurrerapenei buruz. Txosten

horiek azterketa bat ere jasoko dute, ea estatu kide bakoitzaren legedia, estatuko Banku

Zentralaren estatutuak barne direla, 130. eta 131. artikuluekin eta BZESren eta EBZaren

estatutuekin bateragarria den zehazteko. Txosten horietan, halaber, elkarganatze iraunkorra

maila handian lortu ote den ere aztertuko da, estatu kide horietako bakoitzak ondorengo

irizpideok zenbateraino bete dituen aintzakotzat hartuta:

— prezioen egonkortasun-maila handia lortu behar da, horretarako, erreferentziatzat

hartuko da prezioen egonkortasunari hobekien eusten dioten gehienez ere hiru estatu

kideen inflazio-tasa; eta estatuarenak horretatik hurbil egon beharko du;

— finantza publikoak egoera iraunkorrean aurkitu behar dira: larregiko defizit publikorik

gabeko aurrekontu-egoera lortzean frogatuko da hori, 126. artikuluko 6. paragrafoan

xedatutakoarekin bat etorriz zehaztuta dagoen moduan;

— Europako diru-sistemaren truke-tasen mekanismoan aurreikusitako fluktuazioko tarte

arruntei bi urtez gutxienez eutsi behar zaie, euroarekiko debaluaziorik egin gabe;

— epe luzerako interes-tasen mailetan agertu behar da, batetik, salbuespen bati heldutako

estatu kideak lortutako elkarganatzea iraunkorra dela, eta, bestetik, estatu horrek

truke-tasen mekanismoan daukan partaidetza ere iraunkorra dela.

Paragrafo honetan aipatutako lau irizpideak, eta irizpide horietako bakoitza betetzeko

finkatutako aldiak, tratatuei erantsita doan protokolo batean zehazten dira gehiago.

Batzordearen eta EDIren txostenetan kontuan hartu beharko dira, halaber, merkatuak batera

biltzean lortutako emaitzak, kontu korronteko ordainketa-balantzeen egoera eta bilakaera, eta

unitatezko lan-kostuen eta beste prezio-indize batzuen bilakaerari buruzko azterlana.

2. Europako Parlamentuari aurretiaz kontsulta eginda, eta arazoa Kontseilu Europarrean

eztabaidatu eta gero, Batzordeak proposaturik, Kontseiluak erabakiko du zein diren

salbuespen bati heldutako estatu kideetatik 1. paragrafoan adierazitako irizpideen arabera

beharrezko baldintzak betetzen dituztenak, eta dagokien estatu kideei salbuespena ezabatuko

die.

Kontseiluak erabakiko du, bere kideen gehiengo kualifikatuak gomendioa egin ondoren. Kide

horiek diru gisa euroa darabilten estatu kideen ordezkariak izan beharko dira. Kontseiluak

Batzordearen proposamena jaso eta sei hilabeteko epean erabakiko dute estatu kide horiek.

Bigarren lerrokadan adierazten diren kideen gehiengo kualifikatua 238. artikuluko 3.

67

paragrafoaren a) idatz-zatiaren arabera zehaztuko da.

3. Baldin eta 2. paragrafoan ezarritako prozeduraren arabera, salbuespenen bat kentzeko

erabakia hartzen bada, Kontseiluak, diru gisa euroa darabilten estatu kideen eta dena delako

estatu kidearen aho batezkoarekin, Batzordearen proposamenez eta Europako Banku

Zentralari kontsulta egin ondoren, dena delako estatu kideko dirua euroarekin ordezkatzeko

tasa onartuko du behin betiko, baita euroa Batasuneko estatu horretako diru bakar moduan

sartzeko beharrezko gainerako neurriak ere.

141. artikulua

(lehengo 123. artikuluko 3. paragrafoa eta lehengo 117. artikuluko 2. paragrafoaren lehenengo bost gidoiak, EET)

1. Batasuneko estaturen bat salbuespen bati lotuta badago, eta harik eta hala dagoen

bitartean, 129. artikuluko 1. paragrafoari kalterik egin gabe, BZESren eta EBZaren

estatutuetako 44. artikuluan aipatutako Europako Banku Zentralaren Kontseilu Nagusia

Europako Banku Zentraleko hirugarren organo erabakitzaile moduan eratuko da.

2. Salbuespen bati heldutako estatu kideak dauden artean, Europako Banku Zentralak,

estatu kide horiei dagokienez:

— estatuetako Banku Zentralen arteko lankidetza indartuko du;

— estatu kideen diru-politiken koordinazioa indartuko du, prezioen egonkortasuna

bermatzeko;

— truke-tasen mekanismoaren funtzionamendua ikuskatuko du.

— kontsultak egingo ditu estatuetako Banku Zentralen eskumenekoak izan eta finantzaetxeen

eta finantza-merkatuen egonkortasunari eragiten dieten gaiei buruz;

— Diru Lankidetzako Europako Funtsarenak ziren eginkizunak beteko ditu, lehenago

Europako Diru Institutuak bere gain hartu zituenak.

142. artikulua

(lehengo 124. artikulua, 1. paragrafoa, EET)

Salbuespen bati helduta dagoen estatu kide bakoitzak interes erkideko gaitzat hartu behar du

bere truke-politika. Hori egiteko, truke-tasen mekanismoaren eremuan izandako lankidetzaz

lortutako eskarmentuak hartu behar dituzte kontuan Batasuneko estatuek

143. artikulua

(lehengo 119. artikulua EET)

1. Baldin eta salbuespen bati heldutako estatu kideren batek ordainketa-balantzan

zailtasunak badauzka edo zailtasunak edukitzeko mehatxu larriren baten pean badago, eta

68

zailtasun horiek balantza horren desoreka orokorraren eraginez edo estatu horrek dauzkan

dibisa-moten ondorioz sortu badira, eta, bereziki, barne-merkatuaren funtzionamendua edo

merkataritza-politika erkidea egitea arriskuan jartzen dutenak badira, Batzordeak, bere eskura

dauzkan baliabide guztiak erabiliz, luzamendurik gabe aztertuko du estatu horren egoera,

baita Tratatuetan xedatutakoaren arabera estatu horrek hasi duen edo hasi dezakeen ekintza

ere. Batzordeak adieraziko du zer neurri gomendatzen dion estatu interesdunari.

Salbuespen bati helduta dagoen estatu kideak hasitako ekintza eta Batzordeak proposatutako

neurriak nahikoak ez badira aurkitutako zailtasunak edo zailtasun-mehatxuak gainditzeko,

elkarren arteko laguntza eta metodo egokiak proposatuko dizkio Batzordeak Kontseiluari,

aurretiaz Ekonomia eta Finantza Komiteari kontsulta eginda.

Batzordeak egoeraren eta bilakaeraren berri eman behar dio Kontseiluari aldian-aldian.

2. Kontseiluak goian aipatutako elkarren laguntza onartuko du, eta laguntzaren

baldintzak eta laguntza-motak zehazteko zuzentarauak edo erabakiak hartuko ditu. Elkarren

arteko laguntza era hauetakoa izan daiteke, bereziki:

a) nazioarteko beste erakunde batzuekin itundutako ekintza bat, salbuespen bati helduta

dauden estatu kideek erabil dezaketena;

b) merkataritza-trafikoaren desbideraketak saihesteko beharrezko neurriak, baldin eta

salbuespen bati helduta dagoen estatu kideak zailtasunak badauzka eta hirugarren

herrialdeekiko kopuru-murrizketei eusten badie edo berriro indarrean jartzen baditu;

c) beste estatu kide batzuek kreditu mugatuak ematea, betiere, estatuon adostasunez.

3. Baldin eta Batzordeak gomendatutako elkarren arteko laguntza Kontseiluak onartzen

ez badu, edo onartutako elkarren arteko laguntza eta hartutako neurriak nahikoak ez badira,

babes-neurriak hartzeko baimena emango dio Batzordeak, salbuespen bati helduta egonda,

zailtasunak dauzkan estatu kideari, betiere, Batzordeak berak zehaztutako baldintzetan eta

moduan.

Kontseiluak kendu egin dezake baimen hori, bai eta haren baldintzak eta moduak aldatu ere.

144. artikulua

(lehengo 120. artikulua EET)

1. Ordainketa-balantzan bat-bateko krisiren bat gertatu, eta, 143. artikuluko 2.

paragrafoan ezarritakoarekin bat etorriz berehala erabaki bat hartu ezik, salbuespen bati

helduta dagoen estatu kideak beharrezko babes-neurriak hartu ahal izango ditu, kautela

moduan. Neurri horiek ahalik eta nahasmendurik txikiena sortu behar dute barne-merkatuaren

funtzionamenduan, eta bat-batean sortutako zailtasunak gainditzeko ezinbestekoa eta behar69

beharrezkoa dena baino helmen handiagoa ez dute izango.

2. Babes-neurri horien berri jaso beharko dute Batzordeak eta estatu kideek,

beranduenean ere, indarrean jartzen diren unean. Batzordeak ahalmena du Kontseiluari

gomendatzeko 143. artikuluan ezarritakoaren arabera elkarri laguntza eman diezaiotela.

3. Kontseiluak, Batzordearen gomendioz, eta Ekonomia eta Finantza Komiteari aurretiaz

kontsulta eginda, erabaki dezake estatu kide interesdunak babes-neurri horiek aldatu, eten edo

ezabatu behar dituela.

IX. TITULUA

ENPLEGUA

145. artikulua

(lehengo 125. artikulua EET)

Batasuneko estatuak eta Batasuna, titulu honekin bat etorriz, enplegurako estrategia

koordinatua garatzen ahaleginduko dira, batez ere langile gaitu, prestatu eta egokitu-errazak

lortzeko, eta ekonomiaren aldaketei erantzuteko gai diren lan-merkatuak sustatzeko, Europar

Batasunaren Tratatuaren 3. artikuluan zehaztutako helburuak lortu ahal izan daitezen.

146. artikulua

(lehengo 126. artikulua EET)

1. Batasuneko estatuek, enplegurako beren politiken bidez, 145. artikuluan aipatutako

helburuak lortzen lagunduko dute, 121. artikuluko 2. paragrafoaren arabera Batasuneko

estatuek eta Batasunak ekonomiaren politikari buruz onartutako orientabide orokorrekin bat

etorriz.

2. Estatu bakoitzaren barruan lan-munduko ordezkariek dituzten erantzukizunei buruzko

jokaerak kontuan hartuta, estatu kideek interes erkideko gaitzat hartu behar dute enpleguaren

sustapena, eta Kontseiluaren baitan koordinatu behar dituzte gai horren inguruko beren

jarduerak, 148. artikuluan xedatutakoarekin bat etorriz.

147. artikulua

(lehengo 127. artikulua EET)

1. Enplegu-maila handia lortzeko lagunduko du Batasunak, estatu kideen arteko

lankidetza sustatuz, eta bakoitzaren jarduerei lagunduz, eta, premiazkoa bada, beren jarduteak

osatuz. Hori egitean, estatu kideen eskumenak errespetatuko dira.

2. Batasuneko politikak eta neurriak zehaztu eta aplikatzerakoan enplegu-maila handia

lortzea da kontuan hartu beharreko helburua.

70

148. artikulua

(lehengo 128. artikulua EET)

1. Kontseilu Europarrak urtero aztertuko du zein den enpleguaren egoera Batasunean, eta

horren gaineko ondorioak aterako ditu, Kontseiluak eta Batzordeak batera urtero egindako

txostenean oinarrituta.

2. Kontseilu Europarraren ondorioetan oinarrituta, Kontseiluak, Batzordearen

proposamenaren gainean, Europako Parlamentuari, Ekonomia eta Gizarte Komiteari,

Eskualdeetako Komiteari eta 150. artikuluan aurreikusitako Enplegu Komiteari kontsulta egin

ondoren, orientabideak emango ditu urtero, eta kontuan hartu beharko dituzte estatu kideek,

bakoitzak enplegurako bere politika egiterakoan. Orientabide horiek bateragarri izango dira

121. artikuluaren 2. paragrafoan xedatutakoaren arabera onetsitako orientabide orokorrekin.

3. Estatu kide bakoitzak txosten bana emango die urtero Kontseiluari eta Batzordeari,

bakoitzak enplegurako bere politika martxan jartzeko hartutako neurri nagusien gainean, 2.

paragrafoan enpleguari buruz jasotako orientabideak kontuan hartuta.

4. Kontseiluak, 3. paragrafoan aipatutako txostenak oinarritzat hartuta, eta Enplegu

Komitearen iritziak jaso ondoren, azterketa egingo du urtero estatu kideen enplegu-politiken

aplikazioari buruz, enplegurako emandako orientabideen ikuspuntutik. Kontseiluak,

Batzordearen gomendioa oinarri dela, gomendioak egin ahal izango dizkie Batasuneko

estatuei, aipatutako azterketa ikusita bidezkoa baderitzo.

5. Aipatutako azterketaren emaitzak oinarri direla, Kontseiluak eta Batzordeak txostena

prestatuko dute batera urtero Kontseilu Europarrarentzat, Batasuneko enpleguaren egoera

zein den eta enplegurako orientabideen aplikazio-maila zein den agertzeko.

149. artikulua

(lehengo 129. artikulua EET)

Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera, eta

Ekonomia eta Gizarte Komiteari eta Eskualdeetako Komiteari kontsulta egin ondoren,

sustapen-neurriak hartu ahal izango dituzte Batasuneko estatuen arteko lankidetza bultzatzeko

eta estatuok enplegu-gaietan daukaten jarduerari laguntzeko, informazioa eta jardunbide

egokiak elkarren artean trukatzera zuzendutako ekimenen bidez, konparazioko analisiak eta

aholkularitza emanez, eta planteamendu berritzaileak sustatu eta esperientziak ebaluatuz,

bereziki proiektu pilotuez baliatuz.

Neurri horiek ez dute inolako harmonizaziorik ekarriko estatu kideetako legezko eta

erregelamenduzko xedapenei dagokienez.

150. artikulua

(lehengo 130. artikulua EET)

71

Kontseiluak, Europako Parlamentuari aurretiaz kontsulta eginda, gehiengo soilez, Enplegu

Komitea sortuko du; komite hori aholku-emailea izango da, eta horren bidez estatu kideek

enpleguaren eta lan-merkatuaren arloan dituzten politiken koordinazioa sustatuko da. Hauek

dira komite horren eginkizunak:

— Estatu kideetan eta Batasunean enpleguak daukan egoera eta batzuek eta besteak

enpleguari buruz dauzkaten politikak zeintzuk diren ikuskatzea;

— tratatu honetako 240. artikuluan xedatutakoari kalterik egin gabe, Kontseiluaren edo

Batzordearen eskariz, edo bere ekimenez, irizpenak ematea, eta 148. artikuluan

aipatutako neurriak prestatzen Kontseiluari laguntzea.

Agindutakoak betetzeko, Komiteak kontsulta egin behar die lan-munduko ordezkariei.

Estatu kideetako bakoitzak eta Batzordeak kide bina izendatuko dituzte Komitea osatzeko.

X. TITULUA

GIZARTE-POLITIKA

151. artikulua

(lehengo 136. artikulua EET)

1961eko urriaren 18an Turinen izenpetutako Europako Gutun Sozialean eta Langileen

oinarrizko eskubide sozialen Batasunaren 1989ko Gutunean aipatutako oinarrizko eskubide

sozialak gogoan hartuta, Batasunak eta estatu kideek helburu hauek dauzkate: enplegua

sustatzea; bizitzako eta laneko baldintzak hobetzea, aurrerapenen bidetik langileak

parekatzeko; gizarte-babes egokia; elkarrizketa soziala; giza baliabideen garapena, enplegumaila

handia eta iraunkorra lortzeko; eta bazterkeriaren kontra borrokatzea.

Helburu horretarako, estatuetako jokaera desberdinak kontuan hartuko dituzten ekintzak

egingo dituzte Batasunak eta estatu kideek, batez ere hitzartutako harremanetan; kontuan

hartu behar dute, halaber, Batasunaren ekonomiaren lehiakortasuna zaindu beharra ere.

Batasunak eta Batasuneko estatuek uste dutenez, bilakaera hori, batetik, barne-merkatuaren

funtzionamendutik etorriko da, gizarte-sistemak harmonizatzea erraztuko baitu, eta bestetik,

Tratatuetan aurreikusitako prozeduretatik eta legezko, erregelamenduzko eta

administraziozko xedapenak elkarri hurbiltzetik.

152. artikulua

Batasunak lan-munduko ordezkariek beren eremuetan duten zeregina aitortu eta sustatuko du,

estatu kideetako sistemen aniztasuna aintzakotzat hartuta. Beren artean elkarrizketa sustatzen

lagunduko du, beren autonomia errespetatuta.

72

Hazkundea eta enplegua sustatzeko hiruko goi-bilera sozialak gizarte-elkarrizketa sustatzen

lagunduko du.

153. artikulua

(lehengo 137. artikulua EET)

1. Aurreko 151. artikuluko helburuak lortzeko, Batasuneko estatuen ekintza babestu eta

osatuko du Batasunak eremu hauetan:

a) zehazki, lan-giroa hobetzen, langileen osasuna eta segurtasuna babesteko;

b) lan-baldintzetan;

c) langileen gizarte-segurantzan eta gizarte-babesean;

d) langileak babesten, lan-kontratuak deuseztatzen direnean;

e) langileei informazioa ematen eta kontsulta egiten;

f) langileen eta enpresarien ordezkaritza egin eta guztion interesen defentsa egiten,

kogestioa barne, 5. paragrafoan xedatutakoari kalterik egin gabe;

g) Batasuneko lurraldean legezko bizilekua duten baina hirugarren herrialde batekoak

diren herritarren enplegu-baldintzetan;

h) lan-merkatutik kanpo dauden pertsonak lan-merkatuan sartzen, 166. artikuluari

kalterik egin gabe;

i) gizonen eta emakumeen arteko berdintasunean, lan-merkatuko aukerei eta laneko

tratuari dagokienez;

j) gizarte-bazterkeriaren kontrako borrokan;

k) gizarte-babeseko sistemak modernizatzen, c) idatz-zatian esandakoari kalterik egin

gabe.

2. Horretarako, Europako Parlamentuak eta Kontseiluak:

a) Estatu kideen artean lankidetza sustatzeko neurriak hartu ahal izango dituzte, jakintza

hobetzeko, informazioa eta jardunbide egokiak elkarren artean trukatzeko, berrikuntza

formulak sustatzeko eta elkarren esperientzia baloratzeko ekimenak bultzatuz, betiere

Estatu kideetako legezko eta erregelamenduzko xedapenak inola ere harmonizatu

gabe;

73

b) goiko 1. paragrafoaren a) idatz-zatitik i) idatz-zatira artekoek aipatutako eremuetan,

zuzentarau-bidez xedapenak onartu ahal izango dituzte, arian-arian aplikatzeko, estatu

kide bakoitzean dauden baldintza eta araudi teknikoak kontuan hartuta. Zuzentarau

horiek saihestu egingo dituzte enpresa txiki eta ertainak sortu eta garatzeko oztopo

izan daitezkeen eragozpenak, administrazio-, finantza- eta lege-arloetakoak.

Europako Parlamentuak eta Kontseiluak legegintzako prozedura arruntaren arabera erabakiko

dute, Ekonomia eta Gizarte Komiteari eta Eskualdeetako Komiteari aurretiaz kontsulta

eginda.

Artikulu honetako 1. paragrafoaren c), d), f) eta g) idatz-zatietan adierazitako eremuetan,

Kontseiluak legegintzako prozedura berezi baten arabera erabakiko du, aho batez, eta aurretik

Europako Parlamentuari eta komite horiei kontsulta eginda.

Kontseiluak, aho batez, Batzordeak proposatuta eta Europako Parlamentuari aurretiaz

kontsulta eginda, erabaki bat onartu ahal izango du legegintzako prozedura arrunta 1.

paragrafoko d), f) eta g) idatz-zatiei aplikatu ahal izateko.

3. Estatu kide oro lan-munduko ordezkarien esku utz dezake 2. paragrafoaren indarrez

onartutako zuzentarauen aplikazioa, lan-munduko ordezkariek batera eskatzen badute, edo,

hala dagokionean, 155. artikuluaren arabera onetsitako europar erabaki baten aplikazioa.

Kasu horretan, zuzentarau edo erabaki bat aldatu edo aplikatu behar denean beranduenean

ere, lan-munduko ordezkariek, adostasunez, beharrezko xedapenak ezarrita dauzkatela

ziurtatu behar du; estatu kide horrek aipatutako zuzentarau edo erabaki horrekin finkatutako

emaitzak une oro bermatu ahal izateko beharrezko xedapen guztiak onartu beharko ditu.

4. Artikulu honen indarrez onartutako xedapenek:

— ez dute eraginik izan behar Erkidegoko estatu bakoitzak bere gizarte-segurantzako

sistemaren oinarrizko printzipioak zehazteko daukan eskumenaren gainean, ez eta

estatu bakoitzaren finantza-orekaren gainean eragin nabarmenik izan ere;

— eta ez dute eragozpen izan behar estatu kideek Tratatuekin bateragarriak diren babesneurri

estuagoei eutsi diezaieten, edo halakoak sartzen has daitezen.

5. Artikulu honetako xedapenak ez zaizkie aplikatuko ez lansariei, ez elkartzeko eta

sindikatuko kide izateko eskubideari, ez greba-eskubideari, ez eta ugazabek itxiera ezartzeko

eskubideari ere.

154. artikulua

(lehengo 138. artikulua EET)

1. Batzordeak lan-munduko ordezkariei Batasun osorako gaiak direla-eta aholkua eska

74

dakien sustapen-lana egingo du, bai eta elkarren arteko elkarrizketa errazteko beharrezko

xedapenak onartzeko ere; eta alderdi biek laguntza orekatua lor dezaten jagon behar du.

2. Horretarako, Batzordeak, gizarte-politikako proposamenak aurkeztu aurretik, lanmunduko

ordezkariei kontsulta egin behar die, Batasunaren ekintzen nondik norakoari buruz.

3. Aurreko puntuan aipatutako kontsulta egin ostean, Batzordearen iritziz Batasunak

ekintza bat egitea komeni bada, lan-munduko ordezkariei eskatuko die aholkua

aurreikusitako proposamenaren edukiaz. Lan-munduko ordezkariek irizpena, edo, hala

badagokio, gomendioa, bidaliko diote Batzordeari.

4. Aurreko 2. eta 3. paragrafo horietan aipatutako kontsulta horien karietara, lanmunduko

ordezkariek 155. paragrafoan jasotako prozesua hasteko borondatea jakinarazi ahal

izango diote Batzordeari. Prozesu horrek ezingo du iraun bederatzi hilabete baino gehiago,

non eta eragindako lan-munduko ordezkariek Batzordearekin ados jarrita ez duten

erabakitzen prozesu hori luzatzea.

155. artikulua

(lehengo 139. artikulua EET)

1. Lan-munduko ordezkarien arteko elkarrizketa Batasun osorako denean, berek nahi

badute, hitzartutako harremanak ezartzera iritsi daiteke, akordioak barne hartuta.

2. Batasun osoari begira lotutako akordioen aplikazioa bi modutan egin daiteke:edo lanmunduko

ordezkariek eurek eta estatu kideek berezko dituzten prozedura eta ohituren

arabera, edo, 153. artikuluari lotuta dauden arloetan, akordioa sinatu duten aldeek batera

eskatzen badute, Batzordeak proposatuta Kontseiluak hartutako erabaki baten bitartez.

Europako Parlamentuari horren berri emango zaio.

Kontseiluak aho batez erabakiko du, baldin eta aipatutako akordio horretan xedapenen bat

edo batzuk baldin badaude 153. artikuluaren 2. paragrafoaren ondorioz aho batez onetsi

beharrekoak diren arloei buruz.

156. artikulua

(lehengo 140. artikulua EET)

Tratatuetako 151. artikuluan adierazitako helburuak lortzeko, eta tratatu honetako beste

xedapenei kalterik egin gabe, Batzordeak estatu kideen arteko lankidetza sustatuko du, eta

beren ekintzen koordinazioa erraztuko, kapitulu honetan gizarte-politika dela-eta landutako

eremuetan, batez ere puntu hauekin zerikusia daukaten gaietan:

— enpleguarekin;

— Lan-zuzenbidearekin eta lan-baldintzekin;

75

— lanbide-heziketa eta lanbide-hobekuntzarekin;

— gizarte-segurantzarekin;

— laneko istripuen eta lanbide-gaixotasunen kontrako babesarekin;

— laneko higienearekin;

— sindikatuko kide izateko eskubidearekin, eta enpresaburuen eta langileen arteko

negoziazio kolektiboekin.

Helburu horretarako, Batzordeak estatuekin harreman estuan jardungo du, azterlanen eta

irizpenen bidez eta kontsultak antolatuz, bai estatu barruan sortutako arazoetarako, zein

nazioarteko antolakundeei dagozkienetarako; batez ere honako hauek izango ditu baliabide:

orientabideak eta adierazleak ezartzeko ekimenak, jardunbide egokienen elkartrukea

antolatzea, eta aldika-aldika egin beharreko kontrola eta ebaluazioa egiteko behar diren

tresnak prestatzea. Horren guztiaren berri emango zaio osoki Europako Parlamentuari.

Artikulu honetan aurreikusitako irizpenak eman aurretik, Batzordeak Ekonomia eta Gizarte

Komiteari egingo dio kontsulta.

157. artikulua

(lehengo 141. artikulua EET)

1. Estatu kide bakoitzak, lan berdinarengatik edo balio bereko lanarengatik gizonek

nahiz emakumeek lansari berdina jaso behar dutelako printzipioa aplikatuko zaiela bermatu

behar du.

2. Artikulu honen arabera, enpresaburuak lan-harremanak direla-eta langileari emandako

oinarrizko edo gutxieneko soldata edo alokairua, eta, zuzenean edo zeharka, dirutan zein

gauzatan emandako beste eskersari guztiak dira lansari.

Sexu-bereizkeriarik gabe, lansari berdina dela esaterakoan hau adierazi nahi da:

a) egindako lan-unitateka ordaindutako lan berdinerako ezarritako lansaria neurri-unitate

berbera oinarri dela finkatu behar dela;

b) denbora-unitateetan neurtzen den lanaren lansaria berdina izango da lanpostu

berdinetarako.

3. Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera,

eta Ekonomia eta Gizarte Komiteari kontsulta egin ondoren, enpleguaren eta okupazioaren

arloan emakume eta gizonentzako aukera-berdintasunaren eta tratu-berdintasunaren

printzipioa aplikatzen zaiela bermatzeko neurriak hartuko dituzte, lan berdinarengatik edo

balio bereko lanarengatik gizonek nahiz emakumeek lansari berdina jaso behar dutelako

76

printzipioa barne.

4. Lan-bizitzak dirauen artean gizonen eta emakumeen arteko berdintasuna benetakoa eta

osoa izango dela bermatzeko, tratu-berdintasunaren printzipioak ez dio ezein estatu kideri

eragozpenik jarriko, baldin eta, ordezkaritza txikiena duen sexuaren alde, neurri jakin batzuk

hartzea erabakitzen badu, lanbide-jardueretan parte hartzeko erraztasunak jartzeko edo

lanbide-karreran dauzkaten desabantailak saihestu edo orekatzeko.

158. artikulua

(lehengo 142. artikulua EET)

Ordaindutako oporrei buruzko araubideen artean dagoen baliokidetasunari eusten saiatuko

dira estatu kideak.

159. artikulua

(lehengo 143. artikulua EET)

Batzordeak txostena egingo du urtero, 151. artikuluko helburuak lortzeko izandako

bilakaerari buruz, eta Batasuneko demografiaren egoera jasoko du bertan. Batzordeak

Europako Parlamentuari, Kontseiluari, eta Ekonomia eta Gizarte Komiteari bidaliko die

txosten hori.

160. artikulua

(lehengo 144. artikulua EET)

Kontseiluak, gehiengo soilez, Europako Parlamentuari kontsulta egin ondoren, Gizarte

Babeseko Komite aholku-emaile bat sortuko du, estatu kideen eta Batzordearen artean

gizarte-babeserako lankidetza sustatzeko. Eta komitearen eginkizun izango dira:

— gizarte-egoera ikuskatuko du, bai eta Batasunaren eta estatu kideen gizarte-babeserako

politiken bilakaera ere;

— estatu kideen artean eta Batzordearekin batera informazioa, esperientziak eta

jardunbide egokiak trukatzeko moduak bideratuko ditu;

— tratatu honetako 240. artikuluan xedatutakoari kalterik egin gabe, txostenak egitea,

irizpenak ematea nahiz jarduera egokiak egitea bere eskumeneko eremuetan, bai

Kontseiluak zein Batzordeak eskatuta, bai bere ekimenez ere.

Komitea, berari agindu zaiona betetzeko, harreman egokietan lotuko da lan-munduko

ordezkariekin.

Estatu kideetako bakoitzak eta Batzordeak kide bina izendatuko dituzte Komitea osatzeko.

161. artikulua

(lehengo 145. artikulua EET)

77

Batzordeak Europako Parlamentuari urtero egin behar dion txostenean kapitulu berezi bat

emango dio Batasuneko egoera sozialaren bilakaerari.

Europako Parlamentuak gonbitea egin ahal izango dio Batzordeari egoera sozialari buruzko

arazo zehatzen gainean txostenak egin ditzan.

XI. TITULUA

EUROPAKO GIZARTE FUNTSA

162. artikulua

(lehengo 146. artikulua EET)

Langileek barne-merkatuan enplegatzeko aukera hobeak izan ditzaten, eta horrela bizitzaren

maila igotzeko, hurrengo xedapenen eremuan, Europako Gizarte Funtsa sortzen da, langileak

Batasunaren barruan enplegatzeko aukerak sustatzeko eta langileen toki- eta lanbidemugigarritasuna

sustatzeko, eta industrien eraldaketetara eta ekoizpen-sistemen aldaketetara

langileak errazago egokitu daitezen, batez ere lanbide-heziketaren bidez, eta lanbidea

birmoldatuz.

163. artikulua

(lehengo 147. artikulua EET)

Batzordeari dagokio Funtsa administratzea.

Lan horretan, Batzordeak komite baten laguntza edukiko du; Batzordeko kide bat izango da

lehendakari, eta gobernuetako, langileen sindikatuetako eta enpresaburuen elkarteetako

ordezkariek osatuko dute.

164. artikulua

(lehengo 148. artikulua EET)

Europako Parlamentuak eta Kontseiluak legegintzako prozedura arruntaren arabera eta

Ekonomia eta Gizarte Komiteari eta Eskualdeetako Komiteari kontsulta egin ondoren,

Europako Gizarte Funtsari aplikatzeko diren erregelamenduak onartuko dituzte.

XII. TITULUA

HEZKUNTZA, LANBIDE-HEZIKETA, GAZTERIA ETA KIROLA

165. artikulua

(lehengo 149. artikulua EET)

78

1. Batasunak kalitatezko hezkuntza garatzen lagunduko du, estatu kideen arteko

lankidetza sustatuz, eta, premiazkoa izanez gero, estatuon ekintza bultzatuz eta osatuz, betiere

estatuen erantzukizunak errespetatuz irakaskuntzaren edukiei eta hezkuntza-sistemaren

antolamenduari dagokienez, eta kultura- eta hizkuntza-aniztasuna errespetatuz.

Kirola dela-eta, Batasunak kirolaren alderdi europarrak sustatzen lagunduko du, bertako

ezaugarri bereziak, boluntarioetan oinarritutako kirol-egiturak eta eginkizun soziala eta

hezitzailea kontuan izanik.

2. Batasunaren ekintzak puntu hauek ditu jomuga:

— irakaskuntzan europartasuna garatzea, batez ere Erkidegoko estatuetako hizkuntzak

ikasiz eta zabalduz;

— ikasleen eta irakasleen mugigarritasuna erraztea, batez ere tituluen eta ikastaldien

onespen akademikoa sustatuz;

— ikastetxeen arteko lankidetza sustatzea;

— Erkidegoko estatuetako heziketa-sistemetan dauden arazo berdinei buruzko

informazioa eta eskarmentuak elkarren artean trukatzeko moduak garatzea;

— gazteen eta gizarte-hezkuntzetako eragileen arteko trukaketak gehitzeko moduak

erraztea, eta gazteak Europako bizitza demokratikoan parte hartzera bultzatzea;

— urrutiko hezkuntza garatzeko bideak sustatzea;

— kirolaren europartasuna garatzea, eta, horretarako, lehiaketetan ekitatea eta

zabaltasun-joera bultzatzea, kirolaren ardura duten erakundeen arteko lankidetza

bultzatzea, eta kirolarien osotasun fisikoa eta morala babestea, batez ere gazteena.

3. Batasunak eta estatu kideek lankidetza bultzatuko dute, batetik, hirugarren

herrialdeekin, bestetik, hezkuntza- eta kirol-gaietan eskumenak dauzkaten nazioarteko

erakundeekin, eta batez ere Europako Kontseiluarekin.

4. Artikulu honetan azaldutako helburuak lortzen laguntzeko:

— Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera,

eta Ekonomia eta Gizarte Komiteari eta Eskualdeetako Komiteari kontsulta egin

ondoren, sustapen-neurriak hartuko dituzte, estatu kideetako legezko eta

erregelamenduzko xedapenak harmonizatzeko ahaleginak albo batera utzita;

— Batzordeak proposaturik, Kontseiluak gomendioak emango ditu.

166. artikulua

79

(lehengo 150. artikulua EET)

1. Estatu kideen ekintzak indartzeko eta osatzeko politika garatuko du Batasunak

lanbide-heziketari dagokionez, lanbide-heziketaren edukiari eta antolamenduari buruz

estatuek daukaten erantzukizuna osorik errespetatuz.

2. Batasunaren ekintzak puntu hauek ditu jomuga:

— industriaren eraldaketetara egokitzeko modua erraztea, batez ere lanbide-heziketaren

bidez eta lanbidea birmoldatuz;

— hasierako lanbide-heziketa eta etengabeko prestakuntza hobetzea, lan-merkatuan

lehenengo aldiz eta hurrengoetan lanbideratzea errazteko;

— lanbide-heziketan sartzea erraztea, eta hezitzaileen eta prestakuntza-aldian aurkitzen

direnen mugigarritasuna bultzatzea, batez ere gazteena;

— ikastetxeen eta enpresen arteko lankidetza akuilatzea, prestakuntza gaietan;

— Estatu kideetako heziketa-sistemetan dauden arazo berdinei buruzko informazioa eta

esperientziak elkarren artean trukatzeko moduak garatzea.

3. Batasunak eta estatu kideek lankidetza bultzatuko dute, batetik, hirugarren

herrialdeekin, eta, bestetik, lanbide-heziketari dagozkion gaietan eskumenak dituzten

nazioarteko erakundeekin.

4. Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera,

eta Ekonomia eta Gizarte Komiteari eta Eskualdeetako Komiteari kontsulta egin ondoren,

artikulu honetan ezarritako helburuak lortzen laguntzeko neurriak hartuko dituzte, estatu

kideetako legezko eta erregelamenduzko xedapenak harmonizatzeko ahaleginak albo batera

utzita, eta Batzordeak proposaturik, Kontseiluak gomendioak emango ditu.

XIII. TITULUA

KULTURA

167. artikulua

(lehengo 151. artikulua EET)

1. Estatu kideetako kulturak suspertzen lagunduko du Batasunak, barruko nazio eta

eskualdeen aniztasuna errespetatuz, eta, aldi berean, kultura-ondare erkidea nabarmenduz.

2. Batasunaren ekintzak estatu kideen arteko lankidetza suspertuko du, eta, beharrezkoa

izanez gero, estatuon ekintza bultzatu eta osatuko du eremu hauetan:

80

— Europako herrien kultura eta historia hobeto ezagutu eta zabaltzen;

— Europarako garrantzizkoa den kultura-ondarea zaindu eta babesten;

— merkataritzakoak ez diren kultura-trukaketak egiten;

— arte eta literaturako sorkuntzan, ikus-entzunezkoen arloa barnean hartuta.

3. Batasunak eta estatu kideek lankidetza sustatuko dute, batetik, hirugarren

herrialdeekin, bestetik, kultura-gaietan eskumenak dituzten nazioarteko erakundeekin, eta

batez ere Europako Kontseiluarekin.

4. Tratatu honetako beste xedapenen indarrez jardun behar duenean, Batasunak kulturaikuspegiak

hartuko ditu kontuan, bereziki bertako kultura-aniztasuna errespetatu eta

sustatzeko.

5. Errazagoa izan dadin artikulu honetako helburuak lortzea:

— Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera,

eta Eskualdeetako Komiteari kontsulta egin ondoren, sustapen-neurriak hartuko

dituzte, estatu kideetako legezko eta erregelamenduzko xedapenak harmonizatzeko

ahaleginak albo batera utzita.

— Batzordeak proposaturik, Kontseiluak gomendioak emango ditu.

XIV. TITULUA

OSASUN PUBLIKOA

168. artikulua

(lehengo 152. artikulua EET)

1. Batasunaren politika eta ekintza guztiak zehaztu eta gauzatzean, giza osasunaren

babes-maila handia bermatuko da.

Batasunaren ekintzak, estatuen politikak osatzeko izango dela kontuan hartuta, osasun

publikoa hobetzea, giza gaixotasunei aurrea hartzea eta giza osasun fisikorako eta

psikikorako arrisku-iturriak saihestea izango ditu jomuga. Gaixotasunik larrienen eta

zabalduen dauden gaixotasunen kontra borrokatzeko izango da ekintza hori, gaixotasunon

etiologiaren, kutsatzeko moduaren eta prebentzioaren ikerketa bultzatuz eta, era berean,

osasunari buruzko informazioa eta heziketa emanez, mugak gainditzen dituzten osasunerako

mehatxu larriak zainduz eta mehatxu horietako alertak zabalduz eta horien aurka borrokatuz.

Drogek osasunari eragindako kalteak gutxitze aldera, estatu kideen ekintza osatu egingo du

Batasunak, informazioa zabalduz eta kalteari aurrea hartuz.

81

2. Estatu kideen arteko lankidetza suspertuko du Batasunak, artikulu honetan

adierazitako eremuetarako, eta, beharrezkoa izanez gero, laguntza emango dio estatuon

ekintzari. Estatu kideen lankidetza-moten artetik, mugako eskualdeetan osasun-zerbitzuen

osagarritasuna hobetzeko lankidetza suspertuko du bereziki.

Estatu kideek, Batzordearekin lankidetzan arituz, beren politikak eta programak koordinatuko

dituzte elkarren artean, 1. paragrafoan aipatutako eremuetan. Batzordeak, estatu kideekin

lotura estuan arituz, aipatutako koordinazioa sustatzeko era guztietako ekimen baliagarriak

onar ditzake, batez ere honako hauek izango ditu baliabide: orientabideak eta adierazleak

ezartzeko ekimenak, jardunbide egokienen elkartrukea antolatzea, eta aldika-aldika egin

beharreko kontrola eta ebaluazioa egiteko behar diren tresnak. Horren guztiaren berri emango

zaio osoki Europako Parlamentuari.

3. Batasunak eta estatu kideek lankidetza bultzatuko dute, batetik, hirugarren

herrialdeekin, eta, bestetik, osasun publikoari dagozkion gaietan eskumenak dauzkaten

nazioarteko erakundeekin.

4. Aurreko 2. artikuluko 5. paragrafoan eta 6. artikuluko a) idatz-zatian xedatutakoa

gorabehera, eta 4. artikuluko 2. paragrafoko k) idatz-zatiarekin bat, Europako Parlamentuak

eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera eta Ekonomia eta Gizarte

Komiteari eta Eskualdeetako Komiteari kontsulta egin ondoren, artikulu honetan zehazturik

dauden helburuak betetzen lagunduko dute, eta, horretarako, neurri hauek hartuko dituzte,

segurtasun-arazo erkideei aurre egiteko:

a) giza organoen eta substantzien, eta odolaren eta odoletik eratorritakoen kalitatea eta

segurtasuna maila handikoak izateko neurriak; neurri horiek ez diote estatu kide bati ere

eragotziko babes-neurri estuagoak jartzen jarraitzea edo sartzea;

b) albaitaritzan eta arlo fitosanitarioan, zuzenean osasun publikoa babesteko diren

neurriak;

c) sendagai eta produktu sanitarioetarako, kalitate eta segurtasun handia lortzeko arauak

ezartzeko neurriak;

5. Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera,

eta Ekonomia eta Gizarte Komiteari eta Eskualdeetako Komiteari kontsulta egin ondoren,

giza osasunaren babeserako eta hobetzeko neurririk ere har dezakete, mugaz gaindiko

pandemien aurka egiteko bereziki, baita zuzen-zuzenean tabako-kontsumoaren aurrean eta

gehiegizko alkohol-kontsumoaren aurrean osasun publikoa babesteko den neurririk ere, estatu

kideetako legezko eta erregelamenduzko xedapenak harmonizatzeko ahalegin oro albo batera

utzita.

6. Kontseiluak, Batzordearen proposamenaren gainean, artikulu honetan ezarri diren

helburuetarako gomendioak ere onar ditzake.

82

7. Estatuen osasun-politika definitzeari dagokionez eta osasun-zerbitzuak eta medikuarreta

antolatzeari eta eskaintzeari dagokionez, Batasunak osasun publikoaren arloan aurrera

daraman lanak estatu kideen ardurak errespetatu beharko ditu. Estatu kideen arduren artean

dago osasun-zerbitzuak eta mediku-arretako zerbitzuak kudeatzea, eta zerbitzu horietan

erabili beharreko baliabideak izendatzea Organoak eta odola emateari dagokionez, edo

organo eta odol horien erabilera medikoari dagokionez, estatuek dituzten xedapenei kalterik

egin gabe ulertu behar dira 4. paragrafoko a) idatz-zatian jasotako neurriak.

XV. TITULUA

KONTSUMITZAILEEN BABESA

169. artikulua

(lehengo 153. artikulua EET)

1. Kontsumitzaileen interesak sustatzeko, eta kontsumitzaileei babes-maila handia

bermatzeko, Batasunak kontsumitzaileen osasuna, segurtasuna eta interes ekonomikoak

babesten lagunduko du, baita kontsumitzaileok informazioa eta hezkuntza jasotzeko duten

eskubidea sustatzen, eta, beren interesak babeste aldera, beren artean antolatzeko duten

eskubidea babesten ere.

2. Goiko 1. paragrafoan aipatutako helburuak lortzen lagunduko du Batasunak:

a) barne-merkatua gauzatzeko, 114. artikuluaren indarrez onar ditzan neurriak hartuz;

b) estatu kideek egindako politika bultzatu, osatu eta gainetik ikuskatzeko neurriak

hartuz.

3. Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera

eta Ekonomia eta Gizarte Komiteari kontsulta egin ondoren, 2. paragrafoko b) idatz-zatian

aipatutako neurriak hartuko dituzte.

4. Goiko 3. paragrafoaren indarrez onartutako neurriak ez dira eragozpen izango

Batasuneko estatu bakoitzak babes gehiagoko neurriak erabiltzen jarraitzeko eta hasteko.

Tratatuekin bateragarriak izan behar dira neurri horiek. Batzordeari eman behar zaio neurrion

berri.

XVI. TITULUA

EUROPA BARRUKO SAREAK

170. artikulua

(lehengo 154. artikulua EET)

83

1. Tratatu honetako 26. eta 174. artikuluetan azaldutako helburuak lortzen laguntzeko,

eta barruko mugarik gabeko eremu bat sortzeak dakartzan onuretan Batasuneko herritarrek,

eragile ekonomikoek eta eskualdeetako eta tokian tokiko erakundeek oso-osorik parte hartu

ahal izan dezaten, Europa barruko sareak ezarri eta garatzen lagunduko du Batasunak,

garraio, telekomunikazio eta energiako azpiegituretan.

2. Merkatu ireki eta lehiakorren sistemaren baitan, estatuetako sareak elkarren artean

lotzeko eta elkarreragile bihurtzeko, eta sareotara iritsi ahal izateko bideratuko da

Batasunaren ekintza. Ekintza horrek bereziki hartuko du kontuan, Batasuneko uharteek,

kostarik gabeko eskualdeek eta eskualde periferikoek eta erdialdeko eskualdeek beren artean

lotzeko daukaten premia.

171. artikulua

(lehengo 151. artikulua EET)

1. Tratatu honetako 170. artikuluan aipatutako helburuak lortzeko, Batasunak:

— Europa barruko sareak direla-eta aurreikusitako ekintzen helburuei, lehentasunei eta

gida-lerroei buruzko orientabide-multzo bat egingo du; interes orokorreko proiektuak

sartuko dira orientabide horietan;

— sareak elkarreragile izango direla bermatzeko beharrezko ekintzak egingo ditu, batez

ere arau teknikoak harmonizatuz;

— lehenengo marran aipatutako orientabideen arabera zehaztu eta estatu kideek

bultzatutako interes erkideko proiektuak bultzatu ahal izango ditu, batez ere

bideragarritasun-azterlanak eginez, mailegu-bermeak emanez, edo interesetarako

hobariak eskainiz; 177. artikuluan xedatutakoarekin bat etorriz sortutako Kohesio

Funtsaren bidez dirulaguntzak ere eman ditzake Batasunak, Batasuneko estatuen

proiektu zehatzetarako, garraio-azpiegituren eremuan.

Batasunaren ekintzak kontuan izango du, bestalde, proiektuok ekonomiaren aldetik

bideragarriak diren ala ez.

2. Estatu kideek, Batzordearekin lankidetzan arituz, estatu barruan aplikatzen dituzten

politikak koordinatuko dituzte beren artean, 170. artikuluan aurreikusitako helburuak

betetzeko eragin nabaririk izan badezakete. Batzordeak, estatu kideekin lankidetza estuan

arituz, aipatutako koordinazioa sustatzeko baliagarri den edozein ekimen onar dezake.

3. Batasunak hirugarren herrialdeekin lankidetzan aritzea erabaki dezake, interes

orokorreko proiektuak sustatzeko eta sareak elkarreragile direla bermatzeko.

172. artikulua

(lehengo 156. artikulua EET)

84

Europako Parlamentuak eta Kontseiluak Ekonomia eta Gizarte Komiteari eta Eskualdeetako

Komiteari kontsulta egin ondoren eta legegintzako prozedura arruntaren arabera, 171.

artikuluko 1. paragrafoan aurreikusitako orientabideak eta gainerako neurriak onartuko

dituzte.

Estatu kide bateko lurraldeari dagozkion interes orokorreko orientabideak eta proiektuak

onartzeko, dena delako estatu kidearen onarpena behar da.

XVII. TITULUA

INDUSTRIA

173. artikulua

(lehengo 157. artikulua EET)

1. Batasunaren eta estatu kideen ardura izango da Batasuneko industria lehiatzeko gai

izan dadin beharrezkoak diren baldintzak ziurtatzea.

Helburu horrekin, merkatu ireki eta lehiakorren sistemaren baitan, hauek izango dira bere

ekintzaren xedeak:

— egituren aldaketetara industria egokitzeko modua bizkortzea;

— Batasun osoko enpresen ekimen eta garapenerako egokia den giroa sustatzea, batez

ere, enpresa txiki eta ertainetarako;

— enpresen arteko lankidetzarako egokia den giroa sustatzea;

— teknologiaren berrikuntzarako, ikerketarako eta garapenerako politiken industriapotentziala

hobeto aprobetxatzeko erraztasunak ematea.

2. Estatu kideek elkarri kontsulta egingo diote, Batzordearekin lankidetzan arituz, eta,

beharrezkoa denean, koordinatu egingo dituzte beren ekintzak. Koordinazio hori sustatzeko,

Batzordeak edozein ekimen egoki eraman dezake aurrera, eta, batez ere, orientabideak eta

adierazleak zehazteko ekimenak, jardunbide egokienak elkarren artean trukatzeko ekimenak,

eta aldian aldiko kontrolerako eta balioespenerako beharrezko elementuak prestatzeko

ekimenak. Horren guztiaren berri emango zaio osoki Europako Parlamentuari.

3. Batasunak, Tratatu honetako beste xedapen batzuen arabera burututako politiken eta

jardueren bidez, 1. paragrafoan ezarritako helburuak lortzen lagunduko du. Europako

Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera eta Ekonomia eta

Gizarte Komiteari kontsulta egin ondoren neurri bereziak har ditzakete, 1. paragrafoan

aipatutako helburuak gauzatzeko Batasuneko estatuek burututako ekintzei laguntza emateko,

estatu kideetako legezko eta erregelamenduzko xedapenak harmonizatzeko ahalegin oro albo

batera utzita.

85

Titulu hau ez da oinarri izango Batasunak lehiakortasuna faltsutzeko neurriak hartu ahal

izateko, ez eta soldatako langileen eskubide eta interesei buruzko neurriak hartzeko edota

zerga-xedapenak sortzeko moduko neurriak hartzeko.

XVIII. TITULUA

EKONOMIA-, GIZARTE- ETA LURRALDE-KOHESIOA

174. artikulua

(lehengo 158. artikulua EET)

Batasun osoan garapen harmoniatsua sustatze aldera, ekonomiaren eta gizartearen kohesioa

indartzeko ekintza gauzatuko du Batasunak, eta horretan jarraituko du.

Batasuna, bereziki, eskualdeen garapen-mailen arteko diferentziak gutxitzen ahaleginduko da,

baita eskualde ahulenen atzerapena gutxitzen ere.

Garapen-mailan atzerapena jasaten duten eskualdeen artean, arreta berezia jarriko zaie landaeremuei,

industria-eraldaketa jasan dutenei, eta naturarengatik edo demografiarengatik

desabantaila larriak eta iraunkorrak jasaten dituztenei, hala nola ipar-iparrean dauden eta

bizilagun-dentsitate urria duten eskualdeei, eta uharte-eskualdeei, mugaz haraindiko

eskualdeei eta mendialdeko eskualdeei.

175. artikulua

(lehengo 159. artikulua EET)

Estatu kideek ekonomiari buruz bideratu eta koordinatuko duten politika, 174. artikuluan

aipatutako helburuak lortzeko ere izango da. Batasunaren politikak eta ekintzak egin eta

garatzerakoan, eta barne-merkatua garatzerakoan, 174. artikuluan aipatutako helburuak

hartuko dira kontuan, eta horiek lortzen hartuko dute parte. Batasunak, halaber, helburu

horiek lortzen lagunduko du, egiturak helburu dituzten funtsekin egindako jardueren bidez

(Nekazaritza Bideratu eta Bermatzeko Europako Funtsa, "Bideratze" saila; Europako Gizarte

Funtsa; Eskualde-garapenerako Europako Funtsa), Europako Inbertsio Bankuaren bidez, eta

egon dauden beste finantza-tresnak erabiliz.

Hiru urtetik behin, Batzordeak txostena aurkeztuko die Europako Parlamentuari,

Kontseiluari, Ekonomia eta Gizarte Komiteari, eta Eskualdeetako Komiteari, ekonomia-,

gizarte- eta lurralde-kohesioa lortzeko egindako aitzinamenduei buruz, eta artikulu honetan

finkatutako baliabideek aitzinamenduok lortzen nola lagundu duten adierazteko. Beharrezkoa

izanez gero, egokiak diren proposamenak gehituko zaizkio txosten horri.

Funtsetatik aparte berariazko ekintzak egiteko premiarik agertuko balitz, eta Batasunaren

beste politiken esparruan erabakitako neurrien kontra jarri gabe, Europako Parlamentuak eta

Kontseiluak legegintzako prozedura arruntarekin bat etorriz onar ditzakete ekintza horiek,

86

Ekonomia eta Gizarte Komiteari eta Eskualdeetako Komiteari kontsulta egin ondoren.

176. artikulua

(lehengo 160. artikulua EET)

Eskualde-garapenerako Europako Funtsa Batasunaren barruko eskualdeen arteko desoreka

nagusiak zuzentzen laguntzeko da, eskualde ahulenen garapenean eta egituren

egokitzapenean, eta gainbeheran dauden industria-eskualdeen birmoldaketan parte hartuz.

177. artikulua

(lehengo 161. artikulua EET)

Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, 178. artikuluan ezarritakoari kalterik egin gabe,

legegintzako prozedura arruntaren arabera onartutako erregelamendu bidez, eta Ekonomia eta

Gizarte Komiteari eta Eskualdeetako Komiteari kontsulta egin ondoren, egitura-helburuak

dituzten funtsen eginkizunak, eta funtsen lehentasunezko helburuak eta antolaketa zehaztuko

dituzte; eta ondorioz, metatu egin ahal izango dira funtsak Prozedura berberari jarraituz,

funtsei aplika dakizkiekeen arau orokorrak ere zehaztuko ditu, baita funtsen eraginkortasuna

bermatzeko beharrezko xedapenak, eta funtsak beren artean eta egon dauden beste finantzatresnekin

koordinatzeko xedapenak ere.

Prozedura berberari jarraituz sortutako Kohesio Funts batek finantza-laguntzak emango ditu

ingurumen-arloetako proiektuetarako, eta Europa barruko sareetarako, garraio-azpiegiturei

dagokienean.

178. artikulua

(lehengo 162. artikulua EET)

Europako Parlamentuak eta Kontseiluak onartuko dituzte Eskualde-garapenerako Europako

Funtsari buruz aplikagarri diren erregelamenduak, legegintzako prozedura arruntaren arabera

eta Ekonomia eta Gizarte Komiteari eta Eskualdeetako Komiteari kontsulta egin ondoren.

Nekazaritza Bideratzeko eta Bermatzeko Europako Funtsaren «Bideratze» sailari, eta

Europako Gizarte Funtsari dagokienez, hurrenez hurren 43. eta 164. artikuluetako xedapenek

jarraituko dute aplikagarri izaten.

XIX. TITULUA

IKERKETA ETA GARAPEN TEKNOLOGIKOA, ETA ESPAZIOA

179. artikulua

(lehengo 163. artikulua EET)

1. Batasunaren helburu izango da bere oinarri zientifikoak eta teknologikoak sendotzea,

Europako ikerketa-esparrua gauzatuz —esparru horretan, ikertzaileek, ezagutza zientifikoek

eta teknologiek askatasunez zirkulatuko dute—; lehiatzeko gaitasuna indartzea —baita

87

industriarena ere—, eta Tratatuetako gainerako kapituluen arabera beharrezkotzat jotzen

diren ikerketa-ekintzak sustatzea.

2. Horretarako, enpresak —baita txikiak eta ertainak ere—, ikerketa-zentroak eta

unibertsitateak puntako ikerketa-ahaleginetan eta teknologia garatzeko ahaleginetan gogopizteko

ardura hartuko du Batasunak, eta haien lankidetza-ahaleginen alde egingo du,

honetarako batez ere: ikertzaileak mugez gaindi inongo oztoporik gabe aritu ahal izan

daitezen lankidetzan, eta enpresak barruko merkatuaren aukerez balia daitezen, bereziki,

kontratazio publiko nazionala zabalduz, arau erkideak definituz eta lankidetza horren aurkako

legezko oztopoak eta zerga-oztopoak ezabatuz.

3. Tratatuen indarrez ikerketan eta teknologiaren garapenean egin daitezen Batasuneko

ekintza guztiak, erakusketak barne, titulu honetan xedatutakoarekin bat etorriz erabaki eta

gauzatuko dira.

180. artikulua

(lehengo 164. artikulua EET)

Aipatutako helburuak lortzeko, Batasunak ekintza hauek egingo ditu, eta estatu kideetan

hasitako ekintzak osatzeko izango dira:

a) ikerketarako, teknologiaren garapenerako eta erakusketarako programak egitea,

enpresekin, ikerketa-zentroekin eta unibertsitateekin lankidetzan arituz, eta entitateon

arteko lankidetza sustatuz;

b) Batasuneko ikerketa, teknologiaren garapena eta erakustaldiak direla-eta hirugarren

herrialdeekin eta nazioarteko erakundeekin lankidetzan aritzeko joera sustatuko du;

c) Batasuneko ikerketa, teknologiaren garapena eta erakusketa direla-eta egindako

jardueren emaitzak zabaldu eta ustiatzea;

d) Batasuneko ikertzaileen prestakuntza eta mugigarritasuna bultzatuko ditu.

181. artikulua

(lehengo 165. artikulua EET)

1. Ikerketa-gaietan eta teknologia garatzeko gaietan, Batasunak eta estatu kideek

koordinatu egingo dute beren jarduera, estatuen politiken eta Batasunaren politikaren arteko

koherentzia bermatzeko.

2. Goiko 1. paragrafoan jasota dagoen koordinazio hori sustatzeko, Batzordeak edozein

ekimen egoki gauza dezake, estatu kideekiko lankidetza estuan, eta, batez ere, helburu hauek

lortzeko: orientabideak eta adierazleak ezartzeko, jardunbide egokienen elkartrukea

antolatzeko, eta aldian aldiko kontrolerako eta ebaluaketarako beharrezko osagaiak

prestatzeko. Horren guztiaren berri emango zaio osoki Europako Parlamentuari.

88

182. artikulua

(lehengo 166. artikulua EET)

1. Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera,

eta Ekonomia eta Gizarte Komiteari kontsulta egin ondoren, urte anitzeko esparru-programa

finkatuko dute, Batasunaren ekintza guztiak barne hartuta.

Esparru-programak:

— Tratatu honetako 180. artikuluan aipatutako ekintzen bidez lortu behar diren zientziateknologietako

helburuak eta dagozkien lehentasunak finkatuko ditu,

— ekintza horien gida-lerro nagusiak adieraziko ditu,

— batetik, esparru-programaren gehienezko zenbateko osoa, eta, bestetik, Batasunak

horren finantzaketan izango duen partea finkatuko ditu, baita aurreikusitako ekintza

bakoitzari dagokion proportzioa ere.

2. Egoeren bilakaeraren arabera egokitu edo osatuko da esparru-programa orokorra.

3. Ekintza bakoitzaren barruan garatutako berariazko programen bidez gauzatuko da

esparru-programa. Berariazko programa bakoitzak zehaztuko ditu bera gauzatzeko moduak,

baita iraupena finkatu eta beharrezko iritzitako baliabideak aurreikusi ere. Berariazko

programetarako zehaztu eta beharrezko iritzitako zenbatekoen batuketak ezin izango du

gainditu esparru-programarako eta ekintza bakoitzerako finkatutako gehienezko zenbateko

osoa.

4. Kontseiluak onartuko ditu berariazko programak, legegintzako prozedura berezi baten

bidez, eta Europako Parlamentuari eta Ekonomia eta Gizarte Komiteari kontsulta egin

ondoren.

5. Urte anitzeko esparru-programan jasotako ekintzen osagarri, Europako Parlamentuak

eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera eta Ekonomia eta Gizarte

Komiteari aurretiaz kontsulta eginda, Europako ikerketa-eremua gauzatzeko beharrezko

neurriak zehaztuko dituzte.

183. artikulua

(lehengo 167. artikulua EET)

Urte anitzeko esparru-programa gauzatzeko, Batasunak:

— enpresek, ikerketa-zentroek eta unibertsitateek parte hartzeko arauak finkatuko ditu;

— ikerketaren emaitzak zabaltzeko aplikatu ahal izango diren arauak finkatuko ditu.

89

184. artikulua

(lehengo 168. artikulua EET)

Urte anitzeko esparru-programa gauzatzean, programa osagarriak onartu ahal izango dira,

baina programon finantzaketa berma dezaten Batasuneko estatuek baino ezin izango dute

parte hartu horietan, nahiz eta agian Batasunak parte hartu ahal izango duen.

Batasunak ezarriko ditu programa osagarriei aplikatzeko arauak, batez ere ezagupenak

zabaltzeko denean, eta Batasuneko beste estatu batzuk horietara iristeko denean.

185. artikulua

(lehengo 169. artikulua EET)

Urte anitzeko esparru-programa gauzatzean, Batasunak, horretan interesa daukaten estatu

kideekin bat etorriz, zenbait estatu kideren artean hasitako ikerketako eta garapeneko

programetan parte hartzea aurreikus dezake, aipatutako programak gauzatzeko sortutako

egituretan parte hartzea barne dela.

186. artikulua

(lehengo 170. artikulua EET)

Urte anitzeko esparru-programa gauzatzean, Batasunak hirugarren herrialdeekin edo

nazioarteko erakundeekin lankidetzan aritzea aurreikus dezake Batasuneko ikerketaren,

teknologia-garapenaren eta erakusketaren esparruan.

Lankidetza hori gauzatzeko, modalitate batean zein bestean izan, Batasunaren eta hirugarren

herrialdeen arteko akordioak sina daitezke.

187. artikulua

(lehengo 171. artikulua EET)

Batasunak enpresa erkideak sor ditzake, edo beste edozein egitura, baldin eta Batasuneko

ikerketarako, teknologiaren garapenerako eta erakusketarako programak zuzen gauzatzeko

beharrezkotzat jotzen badira.

188. artikulua

(lehengo 172. artikulua EET)

Kontseiluak Batzordearen proposamenaren gainean, eta Europako Parlamentuari eta

Ekonomia eta Gizarte Komiteari kontsulta egin ondoren, 187. artikuluan aurreikusitako

xedapenak onartuko ditu.

Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera eta

Ekonomia eta Gizarte Komiteari kontsulta egin ondoren, 183, 184 eta 185. artikuluetan

adierazitako xedapenak onartuko dituzte. Programa osagarriak onartzeko, horretan interesa

90

daukaten estatu kideen adostasuna behar da.

189. artikulua

1. Batasunak espazio-politika europarra osatuko du, horrela, aurrerapen zientifikoa eta

teknikoa, industriaren lehiatzeko gaitasuna eta bere politiken aplikazioa errazteko.

Horretarako, bere esku izango du ekimen erkideak bultzatzea, ikerketa eta garapen

teknologikoari laguntzea, eta espazioa esploratzeko eta erabiltzeko beharrezko ahaleginak

koordinatzea.

2. Aurreko paragrafoan aipaturiko helburuak lortzen laguntzeko, Europako Parlamentuak

eta Kontseiluak beharrezko diren neurriak ezarriko dituzte legegintzako prozedura arruntaren

arabera; neurri horiek, forma aldetik, espazio-programa europar batean gauza daitezke, estatu

kideetako legezko eta erregelamenduzko xedapenak harmonizatzeko ahalegin oro albo batera

utzita.

3. Batasunak berak ikusiko du zein harreman-modu izan Europako Espazio

Agentziarekin.

4. Artikulu hau titulu honetako gainerako xedapenei kalterik egin gabe ulertu behar da.

190. artikulua

(lehengo 173. artikulua EET)

Urte bakoitzaren hasieran, Batzordeak txosten bat aurkeztuko die Europako Parlamentuari eta

Kontseiluari. Txosten horrek, bereziki, aurreko urtean teknologiaren ikerketan eta garapenean

eta emaitzen zabalkundean egindako jarduerak aipatuko ditu, baita uneko urterako

prestatutako lan-programa ere.

XX. TITULUA

INGURUMENA

191. artikulua

(lehengo 174. artikulua EET)

1. Batasunaren politika, ingurumena dela-eta, helburu hauek lortzeko izango da:

— ingurumena zaindu eta babestea, eta ingurumenaren kalitatea hobetzea;

— pertsonen osasuna babestea;

— naturako baliabideak zuhurtziaz eta zentzuz erabiltzea;

— ingurumena dela-eta munduan edo eskualdeka dauden arazoei aurre egiteko neurriak

91

sustatzea nazioartean, bereziki klima-aldaketaren aurka borrokatzeko.

2. Ingurumena dela-eta Batasunaren politikak helburu izango du babes-maila handia

lortzea, betiere, Batasunaren eskualdeetan askotariko egoerak ageri direla kontuan hartuta.

Printzipio hauek izango dira oinarri: batetik, zuhurtasun-printzipioa eta prebentziozko

ekintzaren printzipioak; bestetik, ahal bada, ingurumenaren kontrako erasoak jatorrian bertan

zuzentzeko printzipioa; eta, hurren, kutsatzen duenak ordaindu egingo duela dioen

printzipioa.

Alde horretatik, ingurumenaren babeserako eskakizunei erantzuteko beharrezkoak diren

harmonizazio-neurrien artean, bidezkoa denean, salbuespen-klausula bat sartuko da, estatu

kideei ingurumenari dagozkion arrazoiengatik –ez ekonomiari dagozkionengatik– behinbehineko

neurriak hartzeko baimena emateko; neurri horiek Batasunaren kontrolprozeduraren

baten pean egongo dira.

3. Ingurumenari buruzko politika prestatzerakoan, Batasunak kontuan edukiko ditu:

— eskuragarri dauden zientzia-tekniketako datuak;

— ingurumenaren egoera Batasuneko eskualdeetan;

— ekintzak egitearen edo ez egitearen ondorioz sor daitezkeen abantailak eta kostuak;

— Batasun osoaren ekonomia- eta gizarte-garapena, eta Batasuneko eskualdeen garapen

orekatua.

4. Batasuna eta estatu kideak, bakoitza bere eskumenen esparruan, lankidetzan arituko

dira hirugarren herrialdeekin eta eskumena duten nazioarteko erakundeekin. Batasunaren eta

interesa duten hirugarren aldeen arteko akordio bidez zehaztu ahal izango dira Batasunaren

lankidetza horren moduak.

Aurreko lerrokadaren esanahia ez doa estatu kideek nazioarteko erakundeetan negoziatzeko

eta nazioarteko akordioak lotzeko dauzkaten eskumenen kontra.

192. artikulua

(lehengo 175. artikulua EET)

1. Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera,

eta Ekonomia eta Gizarte Komiteari eta Eskualdeetako Komiteari kontsulta egin ondoren,

191. artikuluan finkatutako helburuak lortzeko asmoz Batasunak egin beharreko ekintzak

erabakiko dituzte.

2. Goiko 1. paragrafoan erabakiak hartzeko jasotzen den prozedura ahaztu gabe, eta 114.

artikuluari kalterik egin gabe, Kontseiluak, aho batez, legegintzako prozedura berezi baten

arabera, neurri eta erabaki hauek hartuko ditu, Batzordearen proposamenez, Europako

92

Parlamentuari, Ekonomia eta Gizarte Komiteari eta Eskualdeetako Komiteari kontsulta egin

ondoren:

a) batez ere izaera fiskaleko xedapenak badakartzate;

b) gai hauei buruzko neurriak:

— lurralde-antolamenduari eragiten diotenak;

— ur-baliabideen kudeaketa kuantitatiboari buruzkoak nahiz baliabide horien

erabilgarritasunari zuzenean zein zeharka eragiten diotenak;

— eta lurraren erabilpenari buruzko neurriak, hondakinen kudeaketa salbuespen dela;

c) estatu kideren batek hainbat energia-iturriren artean aukeratzeko orduan eta estatu

horretako energia-horniduraren egitura orokorrean eragin nabaria daukaten neurriak

badakartzate.

Kontseiluak, aho batez, Batzordearen proposamenaren gainean, Europako Parlamentuari,

Ekonomia eta Gizarte Komiteari eta Eskualdeetako Komiteari kontsulta egin ondoren, xedatu

ahal izango du legegintzako prozedura arrunta lehenengo lerrokadan aipatutako eremuetan

aplikagarria izan dadin.

3. Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera,

eta Ekonomia eta Gizarte Komiteari eta Eskualdeetako Komiteari kontsulta ondoren, lortu

beharreko lehentasunezko helburuak finkatuko dituzten ekintza-programa orokorrak onartuko

ditu.

Kasuan kasu, 1. paragrafoan edo 2. paragrafoan jasotako baldintzen arabera hartuko dira

programa horiek betearazteko beharrezko neurriak.

4. Batasun osorako zenbait neurriri kalterik egin gabe, Batasuneko estatuek beren

kontura edukiko dute ingurumenari buruzko politika finantzatu eta gauzatzea.

5. Kutsatzen duenak ordaindu egingo duela dioen printzipioari kalterik egin gabe, 1.

paragrafoan xedatutakoaren arabera hartutako neurriren batek sortutako kostuak estatu

kideren bateko agintari publikoentzat tamainaz kanpokoak direla uste izanez gero, neurri

horrek egokiak diren beste xedapen batzuk onartuko ditu:

— aldi baterako salbuespenak,

— edo finantza-laguntzak emanez, 177. artikuluan xedatutakoarekin bat etorriz sortutako

Kohesio Funtsaren pentzutan; edo aukera biak onar ditzake.

193. artikulua

93

(lehengo 176. artikulua EET)

192. artikuluaren indarrez hartutako babes-neurriak ez dira eragozpen izango estatu kide

bakoitzak babes gehiagoko neurriak erabiltzen jarraitzeko eta halakoak hartzeko. Aipatutako

neurriak Tratatuekin bateratzeko modukoak izan behar dira, eta Batzordeari eman behar zaio

horien berri.

XXI. TITULUA

ENERGIA

194. artikulua

1. Barne merkatuaren ezarpena edo funtzionamendua delarik esparrua, eta ingurumena

zaindu eta hobetzeko eskakizuna dagoela kontuan izanik, Batasunaren energia-politikak

helburu hauek izango ditu, estatu kideen arteko elkartasunez:

a) energiaren merkatuaren funtzionamendua bermatzea;

b) Batasunaren energia-horniduraren segurtasuna bermatzea;

c) eraginkortasun energetikoa eta energia aurreztea bultzatzea, eta energia berri eta

berriztagarrien garapena bultzatzea; eta

d) energia-sareak elkarren artean lotu daitezen sustatzea.

2. Tratatuetako beste xedapen batzuk aplikatzeari kalterik egin gabe, Europako

Parlamentuak eta Kontseiluak legegintzako prozedura arruntaren arabera zehaztuko dituzte 1.

paragrafoan aipaturiko helburuak lortzeko beharrezko neurriak. Ekonomia eta Gizarte

Komiteari eta Eskualdeetako Komiteari aurretiaz kontsulta eginda onetsiko dira neurri horiek.

Hala ere, estatu kideek ez dute galduko eskubidea beren energia-baliabideak ustiatzeko

baldintzak zehazteko, energia-iturri bat edo bestea hautatzeko eta energia-hornidurarako zein

egitura orokor nahi duten hautatzeko, 192. artikuluko 2. paragrafoko c) idatz-zatiari kalterik

egin gabe.

3. Goiko 2. paragrafoan xedatutakoa gorabehera, Kontseiluak, legegintzako prozedura

berezi baten arabera, aho batez eta Europako Parlamentuari kontsulta egin ondoren ezarriko

ditu paragrafo horretan aipaturiko neurriak, batez ere izaera fiskalekoak badira.

XXII. TITULUA

TURISMOA

195. artikulua

94

1. Turismo-arloan, Batasunak estatu kideen ekintza osatuko du, Batasuneko arlo

horretako enpresen lehiatzeko gaitasuna sustatuz, batez ere.

Horretarako, Batasunak helburu hau izango du:

a) arlo horretako enpresak garatzeko inguru egokia sortzeko bultzada;

b) estatu kideen arteko lankidetzari bidea zabaltzea, jardunbide egokiak elkartrukatuz

batez ere.

2. Estatu kideek artikulu honetan aipaturik dauden helburuak lortzeko egiten dituzten

ekintzak osatze aldera, Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura

arruntaren arabera berariazko hainbat neurri zehatz ditzakete, estatu kideetako legezko eta

erregelamenduzko xedapenak harmonizatzeko ahalegin oro albo batera utzita.

XXIII. TITULUA

BABES ZIBILA

196. artikulua

1. Batasunak estatu kideen arteko lankidetza sustatuko du, naturak nahiz gizakiak

eragindako hondamendiei aurrea hartzeko eta hondamendi horietatik babesteko sistemek hobeto

lan egitea lortzeko.

Batasunaren ekintzak helburu hauek izango ditu:

a) estatuetan, eskualdeetan eta herrietan, estatu kideen ekintza babestea eta osatzea,

arriskuei aurrea hartzeko, estatu kideetan babes zibilaren ardura duten pertsonak

prestatzeko, eta, Batasunean naturak edo gizakiek eragindako hondamendirik gertatuz

gero, esku hartzeko;

b) Batasunaren barruan, estatuetako babes zibileko zerbitzuen artean lankidetza operatibo

bizkorra eta eraginkorra sustatzea;

c) babes zibilaren inguruan nazioartean hasitako ekintzen koherentzia sustatzea.

2. Goiko 1. paragrafoko helburu horiek lortzen laguntzeko, Europako Parlamentuak eta

Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera, beharrezko diren neurriak ezarriko

dituzte, estatu kideetako legezko eta erregelamenduzko xedapenak harmonizatzeko ahalegin

oro albo batera utzita.

XXIV. TITULUA

95

ADMINISTRAZIOEN ARTEKO LANKIDETZA

197. artikulua

1. Interes erkideko gaitzat hartuko da estatu kideek Batasuneko Zuzenbidea benetan

aplikatzea, ezinbestekoa baita Batasunak ondo funtziona dezan.

2. Estatu kideek, Batasuneko Zuzenbidea aplikatze aldera, beren administrazio-gaitasuna

areagotzeko egiten dituzten ahaleginak babestu ahal izango ditu Batasunak. Laguntza hori,

batez ere, informazioa eta funtzionarioak trukatzeko izango da, baita prestakuntza-programak

babesteko ere. Estatu kide bat ere ez dago laguntza horretaz baliatzera beharturik. Europako

Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arruntaren arabera onartutako

erregelamenduen bidez, horretarako beharrezkoak diren neurriak hartuko dituzte, Batasuneko

estatuetako legezko eta erregelamenduzko xedapenak harmonizatzeko ahaleginak albo batera

utzita.

3. Artikulu honetan adierazitakoa halaxe izango da, betiere, kalterik egin gabe estatu

kideek Batasuneko Zuzenbidea aplikatzeko betebeharrari, ezta Batzordearen eginbeharrei eta

prerrogatibei ere. Era berean, halaxe izango da, estatu kideen artean eta estatu horien eta

Batasunaren artean administrazio-lankidetza egon dadin Tratatuetan jasotako gainerako

xedapenei ere kalterik egin gabe.

LAUGARREN ZATIA

ITSASOZ HARAINDIKO HERRIALDE ETA LURRALDEAK BATASUNAREKIN

ELKARTZEA

198. artikulua

(lehengo 182. artikulua EET)

Europakoak izan gabe, Danimarkarekin, Frantziarekin, Herbeherekin eta Erresuma

Batuarekin harreman bereziak dauzkaten herrialdeak eta lurraldeak Batasunarekin elkartzea

erabaki dute Batasuneko estatuek. Herrialde eta lurralde horiek “herrialde eta lurralde”

izendapena izango dute aurrerantzean, eta II. eranskina osatzen duen zerrendan datoz

zehazturik.

Elkartearen helburua herrialdeen eta lurraldeen ekonomiaren eta gizartearen garapena

sustatzea izango da, baita herrialde eta lurraldeok eta Batasun osoak elkarren artean

ekonomiari buruz harreman estuak ezartzea ere.

Tratatu honetako atarikoan adierazitako printzipioekin bat etorriz, elkarteak, lehenengo eta

behin, herrialde eta lurralde horietako biztanleen interesak eta oparotasuna gehitzen lagundu

behar du, lortu nahi duten garapena iritsi dezaten ekonomian, gizartean eta kulturan.

199. artikulua

(lehengo 183. artikulua EET)

96

Elkartea helburu hauek lortzen ahaleginduko da:

1) Estatu kideek, herrialde eta lurralde horiekiko merkataritzako trukaketetan, Tratatuen

indarrez elkarren arterako onartutako trukaketa-sistema aplikatuko dute;

2) Herrialde edo lurralde bakoitzak berarekin harreman bereziak dauzkan Europako

estatuari aplikatzen dion trukaketa-sistema aplikatuko du estatu kideekin eta beste

herrialde eta lurraldeekin izango dituen merkataritzako trukaketetan ere;

3) Herrialde eta lurralde horiek arian-arian garatzeko behar diren inbertsioak egiten

lagunduko diete lurraldeoi estatu kideek.

4) Batasunak finantzatutako inbertsioen kasuan, estatu kideetako edo herrialde eta

lurralde horietako nazionalitatea daukaten pertsona fisiko eta juridiko guztiei irekitzen

zaie, baldintza berberetan, lanak, zerbitzuak eta hornidura esleitzeko deialdietan parte

hartzeko aukera.

5) Estatu kideen eta herrialde eta lurralde horien arteko harremanetan, herritarrek eta

sozietateek kokatzeko daukaten eskubidea kokatze-eskubideari buruzko kapituluan

aurreikusitako xedapenekin eta prozedura-arauekin bat etorriz arautuko da,

bereizkeriarik eza oinarri dela, eta 203. artikuluaren indarrez onar daitezen xedapen

bereziei kalterik egin gabe.

200. artikulua

(lehengo 184. artikulua EET)

1. Herrialde eta lurralde horietako salgaien inportazioek, Batasuneko estatuetan sartzen

direnean, Tratatuetako xedapenekin bat etorriz Batasuneko estatuen artean aduana-sariei

ezarritako debekuaren onurak izango dituzte.

2. Herrialde eta lurralde horietako bakoitzean estatu kideetako eta beste herrialde eta

lurraldeetako inportazioak sartzen direnean, inportazioak kargatzeko diren aduana-zergak

debekatuta utziko dira, 30. artikuluan xedatutakoarekin bat etorriz.

3. Hala ere, herrialde eta lurralde horiek aduana-zergak jaso ahal izango dituzte, beren

garapen-premiak betetzeko eta beren industrializazioaren beharrizanak betetzeko badira, edo

zerga izaerako sariak jaso ahal izango dituzte beren aurrekontuak hornitzeko badira.

Aurreko lerrokadan aipatutako eskubideak ezin dira izan herrialde edo lurralde bakoitzarekin

harreman bereziak dauzkan estatu kideko produktuen inportazioak kargatzeko aplikatzen

direnak baino handiagoak.

4. Nazioarteko betebehar berezietara lotuta daudela-eta bereizkeriarik gabeko aduanatarifak

aplikatzen ari diren herrialde eta lurraldeei ez zaie aplikatuko 2. paragrafoa.

97

5. Herrialde eta lurralde horiek inportatutako salgaiak kargatzeko aduana-zergak

ezartzearekin edo aldatzearekin ez da zuzeneko edo zeharkako bereizkeriarik sortu behar,

egitez edo zuzenbidez, estatu kideetako inportazioen artean.

201. artikulua

(lehengo 185. artikulua EET)

Baldin eta beste hirugarren herrialde bateko salgaiak herrialde edo lurralde horietakoren

batera sartzean aplika dakizkiekeen aduana-sarien zenbatekoa, 200. artikuluko 1. paragrafoan

xedatutakoa kontuan hartuta, estatu kideren baten kaltetan merkataritzako trafikoa

desbiderarazteko bestekoa bada, estatu horrek eskabidea egin ahal izango dio Batzordeari,

beste estatu kideei egoera hura zuzentzeko beharrezko neurriak hartzeko proposamena egin

diezaien.

202. artikulua

(lehengo 186. artikulua EET)

Osasun publikoari eta segurtasun publikoari nahiz ordena publikoari buruzko xedapenei

kalterik egin gabe, 203. artikuluaren arabera onartutako egintzek arautuko dute langileen

zirkulatzeko askatasuna, bai herrialde eta lurralde horietako langileak estatu kideetan

ibiltzeko, bai estatu kideetakoak herrialde eta lurralde horietan ibiltzeko.

203. artikulua

(lehengo 187. artikulua EET)

Herrialde eta lurralde horiek Batasunarekin elkartzetik sortutako esparruan lortutako emaitzak

ikusita, eta Tratatuetan jasotako printzipioak oinarri direla, Kontseiluak, aho batez,

Batzordeak proposaturik, herrialde eta lurralde horiek Batasunarekin elkartzeko moduei eta

prozedurari buruzko xedapenak onartuko ditu. Kontseiluak legegintzako prozedura berezi

baten arabera xedapen horiek hartzen dituenean, aho batez hartuko du erabakia, Batzordeak

proposatuta eta aurretik Europako Parlamentuari kontsulta eginda.

204. artikulua

(lehengo 188. artikulua EET)

Tratatu honetako 198. artikulutik 203. artikulura artekoetako xedapenak Groenlandiari

aplikatu ahal izango zaizkio, Groenlandiari aplika dakiokeen araubide bereziari buruzko

Protokoloan Groenlandiarako ageri diren berariazko xedapenei kalterik egin gabe;

Tratatuetako eranskin moduan dator protokoloa.

BOSGARREN ZATIA

BATASUNAREN ATZERRI-EKINTZA

I. TITULUA

98

BATASUNAREN ATZERRI-EKINTZARI BURUZKO XEDAPEN OROKORRAK

205. artikulua

Zati honen indarrez, Europar Batasunaren Tratatuaren V. tituluaren 1. kapituluan ezarritako

xedapen orokorretako printzipioak izango dira Batasunaren ekintzaren oinarri nazioartean

diharduenean; Batasunaren ekintzak xedapen horien helburua bilatuko du eta xedapen horien

arabera egingo da.

II. TITULUA

MERKATARITZA POLITIKA ERKIDEA

206. artikulua

(lehengo 131. artikulua EET)

Batasunak, 28.etik 32.era bitarteko artikuluek dioten moduan aduana-batasuna ezarriz,

lagunduko du, interes erkiderako, munduko merkataritza harmonian garatzen, nazioarteko

trukaketetan eta atzerriko zuzeneko inbertsioetan ezarritako murrizketak arian-arian

ezabatzen eta aduanako tarifetan eta bestelakoetan sorturiko oztopoak gutxitzen.

207. artikulua

(lehengo 133. artikulua EET)

1. Merkataritza-politika erkidea printzipio uniformeetan oinarrituko da, batez ere,

aduanako tarifak aldatu behar direnean; salgai- eta zerbitzu-trukatzeaz eta jabetza intelektual

nahiz industrialaren alderdi komertzialez akordioak lotu behar direnean aduanako tarifei eta

merkataritzari buruz; atzerriko zuzeneko inbertsioez ebatzi behar denean; liberalizazioneurriak

berdindu behar direnean; esportazio-politika zehaztu behar denean; eta merkataritza

babesteko neurriak hartu behar direnean, besteak beste, dumping-a eta diru-laguntzak tartean

egonez gero. Batasunaren atzerri-ekintzarako printzipioen eta helburuen esparruan gauzatu

beharko da merkataritza-politika erkidea.

2. Europako Parlamentuak eta Kontseiluak erregelamenduen bidez hartuko dituzte,

legegintzako prozedura arruntaren arabera, merkataritza-politika erkidea aplikatzeko esparrua

zehaztuko duten neurriak.

3. Hirugarren herrialde edo nazioarteko erakunde batekin edo batzuekin akordiorik

negoziatu edo egin behar bada, 218. artikulua aplikatu beharko da, artikulu honetako

berariazko xedapenei kalterik egin gabe.

Batzordeak Kontseiluari gomendioak aurkeztuko dizkio, eta horrek emango dio beharrezko

negoziazioetan hasteko baimena. Kontseiluaren eta Batzordearen ardura izango da

negoziatutako akordioak Batasuneko barneko politika eta arauekin bateragarriak direla

99

zaintzea.

Batzordeak egingo ditu aipatutako negoziazioak, komite berezi bati kontsulta eginda;

Kontseiluak izendatuko du komitea, Batzordeari laguntza eman diezaion, Kontseiluak

emandako ildoen arabera. Aldiro-aldiro, Batzordeak komite bereziari eta Europako

Parlamentuari negoziazioen bilakaerari buruzko txostena emango die.

4. Hirugarren paragrafoan aipaturiko akordioak negoziatzeko eta egiteko, Kontseiluak

gehiengo kualifikatu bidez erabakiko du.

Zerbitzu-merkataritzaren, jabetza intelektualaren eta industrialaren, merkataritza-alderdien

eta atzerriko zuzeneko inbertsioen inguruan akordioak negoziatzeko eta egiteko, barruko

arauak aho batez onartu beharra eskatzen duen xedapenik baldin badago akordio horietan,

Kontseiluak erabakiak aho batez hartu beharko ditu.

Honako akordio hauek negoziatzeko eta egiteko ere, Kontseiluak aho batez hartuko ditu

erabakiak:

a) kulturako eta ikus-entzunezko zerbitzu-merkataritzaren esparruko akordioak, baldin

eta akordio horiek Batasuneko kulturen eta hizkuntzen aniztasunari kalte egin

badiezaiokete;

b) gizarterako, hezkuntzarako eta osasunerako zerbitzu-merkataritzaren esparruko

akordioak, baldin eta akordio horiek zerbitzu horien estatu-antolaketa goitik behera

nahas badezakete eta estatuek zerbitzu horiek eskaintzeko duten erantzukizunari kalte

egin badiezaiokete.

5. Garraioen esparruan, nazioarteko akordioak negoziatzeko eta egiteko, hirugarren

zatiko VI. titulua eta 218. artikulua bete beharko dira.

6. Artikulu honek merkataritza-politika erkidearen eremuan banatzen dituen eskumenak

baliatzeak ez du inolako eraginik izango Batasunaren eta estatu kideen arteko eskumenbanaketan,

eta ez dakar estatu kideetako legezko eta erregelamenduzko xedapenen

harmonizaziorik, Tratatuetan harmonizazio horretarako bidea itxita dagoen heinean.

III. TITULUA

HIRUGARREN HERRIALDEEKIKO LANKIDETZA ETA LAGUNTZA HUMANITARIOA

1. KAPITULUA

GARAPENERAKO LANKIDETZA

208. artikulua

(lehengo 177. artikulua EET)

100

1. Garapenerako lankidetzaren arloan, Batasunaren politika Batasunaren atzerriekintzarako

printzipio eta helburuen esparruan gauzatuko da. Batasunak eta estatu kideek

garapen-arloan dituzten lankidetza-politikak elkarren osagarri eta indargarri izango dira.

Eremu honetan, Batasunaren politikaren helburu nagusia pobrezia gutxiaraztea eta, azkenean,

erauztea izango da. Garatzeko bidean dauden herrialdeetan eragina duten politikak

aplikatzeko orduan, Batasunak garapenerako lankidetzaren helburuak izango ditu kontuan.

2. Batasunak eta estatu kideek Nazio Batuen eta nazioarteko gainerako erakunde

eskudunen esparruan hartu dituzten konpromisoak beteko dituzte, eta esparru horretan adostu

dituzten helburuak izango dituzte kontuan.

209. artikulua

(lehengo 179. artikulua EET)

1. Garapenerako lankidetza-politika egikaritzeko, Europako Parlamentuak eta

Kontseiluak legegintzako prozedura arruntaren arabera hartuko dituzte beharrezko diren

neurriak; neurriotan, garatzeko bidean dauden herrialdeekin lankidetzan aritzeko, urte

anitzeko programak edo gai jakin batean oinarritutakoak hartu ahal izango dira oinarri.

2. Batasunak edozein akordio egin ahal izango du hirugarren herrialdeekin eta

nazioarteko erakunde eskudunekin, Europar Batasunaren Tratatuko 21. artikuluan eta Tratatu

honetako 208. artikuluan aipaturik dauden helburuak lortzeko egoki denean.

Lehen lerrokadan adierazitakoa halaxe izango da, estatu kideek nazioarteko erakundeetan

negoziatzeko eta akordioak egiteko dituzten eskumenei kalterik egin gabe.

3. Europako Inbertsio Bankuak, bere estatutuetan aurreikusitako baldintzetan, 1.

paragrafoan adierazitako ekintzak betetzen lagunduko du.

210. artikulua

(lehengo 180. artikulua EET)

1. Batasunak eta estatu kideek, beren jarduerak elkarren osagarriak eta eragingarriagoak

izan daitezen, garapenerako dituzten lankidetza arloko politikak koordinatu, eta laguntzaprogramak

hitzartuko dituzte elkarrekin, baita nazioarteko erakundeen eta nazioarteko

biltzarren esparruan ere. Ekintza bateratuak ere egin ahal izango dituzte. Estatu kideek,

beharrezkoa bada, Batasunaren laguntza-programak gauzatzen lagunduko dute.

2. Lehen paragrafoan aipatutako koordinazioa sustatzeko egokia den edozein ekimen

onetsi ahal izango du Batzordeak.

211. artikulua

(lehengo 181. artikulua EET)

101

Batasuna eta estatu kideak, bakoitza bere eskumenen esparruan, lankidetzan arituko dira

hirugarren herrialdeekin eta eskumena duten nazioarteko erakundeekin.

2. KAPITULUA

HIRUGARREN HERRIALDEEKIKO LANKIDETZA EKONOMIKO, FINANTZARIO

ETA TEKNIKOA

212. artikulua

(lehengo 181 A artikulua EET)

1. Tratatuetako gainerako xedapenen, eta, bereziki, 208. artikulutik 211. artikulura

bitartekoei kalterik egin gabe, garatzeko bidean ez dauden hirugarren herrialdeekin ere

egingo du Batasunak lankidetza-ekintzarik ekonomia-arloan, finantzen arloan eta teknikaren

arloan, eta, bereziki, finantzen arloko laguntzak emango ditu. Ekintza horiek Batasunaren

garapen-politikarekin koherenteak izan behar dute, eta Batasunak atzerri-ekintzarako dituen

printzipio eta helburuen arabera gauzatu beharko dira. Batasunaren eta estatu kideen ekintzak

osagarriak eta elkar indartzaileak izango dira.

2. Europako Parlamentuak eta Kontseiluak 1. paragrafoa aplikatu ahal izateko

beharrezkoak diren neurriak hartuko dituzte, legegintzako prozedura arruntaren arabera.

3. Bakoitza bere eskumenen eremuan, Batasuna eta estatu kideak lankidetzan arituko

dira hirugarren herrialdeekin eta eskumenak dituzten nazioarteko erakundeekin. Batasunaren

lankidetza-modalitateak akordio bidez zehaztu ahal izango dituzte Batasunak berak eta

hirugarren alde interesdunek.

Lehenengo lerrokadak ez du eraginik izango estatu kideek nazioarteko erakundeekin

negoziatzeko eta nazioarteko akordioak lotzeko dauzkaten eskumenen gainean.

213. artikulua

Hirugarren herrialde bateko egoera zein den ikusita, premiazkoa bada Batasunak berehala

ematea finantza-laguntza, Kontseiluak hartuko ditu hartarako beharrezko erabakiak,

Batzordeak proposaturik.

3. KAPITULUA

LAGUNTZA HUMANITARIOA

214. artikulua

1. Laguntza humanitarioaren eremuan, Batasunaren politika Batasunaren atzerriekintzarako

printzipio eta helburuen esparruan gauzatuko da. Ekintza horien helburu izango

102

dira, kasu jakin batzuetan, hirugarren herrialdeetako biztanleei, naturak nahiz gizakiak

eragindako hondamendi baten biktima direnean, laguntza eta sorospena ematea, eta biztanle

horiek babestea, egoera horietan sortzen diren premia humanitarioei erantzuteko. Batasunaren

eta estatu kideen ekintzak osagarriak eta elkar indartzaileak izango dira.

2. Laguntza humanitarioa emateko ekintzetan, nazioarteko zuzenbidearen printzipioak

eta beste hauek bete beharko dira: inpartzialtasuna, neutraltasuna eta bereizkeriarik eza.

3. Europako Parlamentuak eta Kontseiluak ezarriko dituzte, legegintzako prozedura

arruntaren arabera, Batasunaren laguntza humanitariorako ekintzak gauzatzeko esparrua

zehazteko neurriak.

4. Batasunak edozein akordio egin dezake hirugarren herrialdeekin eta nazioarteko

erakunde eskudunekin, goiko 1. paragrafoan eta Europar Batasunaren Tratatuaren 21.

artikuluan aipaturik dauden helburuak lortzeko egoki denean.

Lehen lerrokadan adierazitakoa halaxe izango da, estatu kideek nazioarteko erakundeetan

negoziatzeko eta akordioak egiteko dituzten eskumenei kalterik egin gabe.

5. Batasunaren laguntza humanitariorako ekintza horietan Europako gazteek ere izan

dezaten ekarpenak non-nola egin, Laguntza Humanitariorako Europako Boluntario Taldea

sortuko da. Europako Parlamentuak eta Kontseiluak, legegintzako prozedura arrunta erabilita,

erregelamenduen bidez ezarriko dituzte beren estatutuak eta funtzionamendu-arauak.

6. Batasunaren eta estatu kideen ekintzen arteko koordinazioa sustatze aldera,

Batzordeak edozein neurri egoki har dezake, hartara, Batasunak eta estatu kideek laguntza

humanitarioa emateko dauzkaten tresnek hobeto lan egitea eta elkarren artean osagarriagoak

izatea lortzeko.

7. Batasunak jagongo du laguntza humanitarioa emateko ekintzak koherenteak izan

daitezen eta ondo koordinatuta egon daitezen nazioarteko instituzio eta organismoenekin,

Nazio Batuen sistema osatzen dutenenekin, batez ere.

IV. TITULUA

NEURRI MUGATZAILEAK

215. artikulua

(lehengo 301. artikulua EET)

1. Europar Batasunaren Tratatuaren V. tituluaren 2. kapituluaren arabera harturiko

erabaki batek jasotzen badu hirugarren herrialde batekiko edo batzuekiko ekonomia- eta

finantza-harremanak, dela erabat edo dela zatiren batean, geldiarazi edo gutxitu egin behar

103

direla, Kontseiluak onartuko ditu, gehiengo kualifikatuz, horretarako beharrezko

erregelamenduak eta erabakiak, Batasuneko atzerri- eta segurtasun-politika erkideko goiordezkariak

eta Batzordeak batera proposaturik. Europako Parlamentuari emango dio gero

horren berri.

2. Baldin eta Europar Batasunaren Tratatuaren V. tituluko 2. kapituluaren arabera

harturiko erabaki batek hala jasotzen badu, Kontseiluak bere esku izango du estatuz kanpoko

pertsona fisikoen, pertsona juridikoen, taldeen edo erakundeen aurkako neurri mugatzaileak

hartzea, 1. paragrafoan jasota dagoen prozeduraren arabera.

3. Berme juridikoei dagokienez, artikulu honetan jasotako egintzek beharrezko xedapen

guztiak jasoko dituzte.

V. TITULUA

NAZIOARTEKO AKORDIOAK

216. artikulua

1. Batasunak hirugarren herrialde edo nazioarteko erakunde batekin edo batzuekin

akordioa sinatu ahal izango du, baldin eta Tratatuetan hala jasota badago, edo, bestela,

Tratatuan jasotako helbururen bat lortzeko, Batasunaren politiken testuinguruan, akordioa

sinatzea beharrezkoa bada, edo Batasunarentzat zuzenbidearen arabera lotura-indarra duen

egintzaren batean jasota badago, edo arau erkideetan eragina izan badezake edo arau horien

helmena alda badezake.

2. Batasunak sinatutako akordioek Batasunaren instituzioak eta estatu kideak lotuko

dituzte.

217. artikulua

(lehengo 310. artikulua EET)

Elkartea sortzeko akordioak lotu ahal izango ditu Batasunak hirugarren herrialde batekin edo

gehiagorekin nahiz nazioarteko erakunde batekin edo gehiagorekin, eta elkarte horrek

elkarrenganako eskubideak eta betebeharrak, ekintza erkideak eta prozedura partikularrak

sortaraziko ditu.

218. artikulua

(lehengo 300. artikulua EET)

1. Batasunaren eta hirugarren herrialde edo nazioarteko erakundeen artean akordioak

negoziatzeko eta sinatzeko, ondoren zehazten den prozedura bete beharko da, 207. artikuluko

xedapen bereziei kalterik egin gabe.

2. Kontseiluak negoziatzen hasteko baimena emango du, negoziaziorako gida-lerroak

104

onartuko ditu, sinadura baimenduko du, eta akordioak sinatuko ditu.

3. Kasuan kasuko akordioa atzerri- eta segurtasun-politika erkideari buruzkoa bada soilsoilik

edo nagusiki, Batzordeak edo Batasuneko atzerri- eta segurtasun-politika erkideko goiordezkariak

Kontseiluari gomendioak aurkeztuko dizkio, eta hark erabaki bat hartuko du,

negoziatzen hasteko baimena emateko, eta Batasunaren negoziatzailea edo negoziatzailetaldeko

burua ere izendatuko du, sinatzekoa den akordioaren gaiaren arabera.

4. Kontseiluak negoziatzaileari gida-lerro batzuk eman ahal izango dizkio, eta komite

berezi bat ere izendatu ahal izango du; horri egin beharko zaio kontsulta negoziazioak dirauen

bitartean.

5. Negoziatzaileak proposatzen badio, Kontseiluak, erabaki baten bidez, akordioa

sinatzeko baimena emango du, eta, hala dagokionean, baita indarrean sartu baino lehenago

behin-behingoz akordioa aplikatzeko baimena ere.

6. Negoziatzaileak proposaturik, Kontseiluak akordioa sinatzeko erabaki bat hartuko du.

Atzerri- eta segurtasun-politika erkideari buruzkoak diren akordioak salbuespen direla,

Kontseiluak hartuko du akordioa sinatzeko erabakia:

a) honako kasu hauetan, Europako Parlamentuak aurretiaz onespena emanda:

i) elkartze-akordioak direnean,

ii) Batasuna Giza Eskubideak eta Oinarrizko Askatasunak Babesteko Europako

Hitzarmenari atxikitzeko denean,

iii) lankidetzarako prozedurak antolatuz, instituzio-esparru berezi bat sortzen duten

akordioak direnean,

iv) Batasunarentzat aurrekontuetan eragin handia duten akordioak direnean,

v) legegintzako prozedura arruntaz bideratzen diren eremuei buruzko edo,

Europako Parlamentuaren onarpena behar bada, legegintzako prozedura

bereziaz bideratzen diren esparruei buruzko akordioak direnean.

Presako kasuetan, Europako Parlamentuak eta Kontseiluak onarpenerako epe-muga

bat adostu ahal izango dute.

b) gainerako kasuetan, Europako Parlamentuari aurretiaz kontsulta eginda. Europako

Parlamentuak epe jakin bat izango du irizpena emateko, eta epe hori Kontseiluak zehaztu

ahal izango du, kasuan kasuko gaiak nolako presa duen. Epe horretan ez badu irizpenik

ematen, Kontseiluak erabaki ahal izango du.

105

7. Dena den, 5., 6. eta 9. paragrafoetan xedatutakoa gorabehera, akordio bat sinatzean,

Kontseiluak negoziatzaileari baimena eman ahal izango dio, Batasunaren izenean, akordio

horren aldaketa batzuk onar ditzan, hala nola, akordio horren arabera prozedura erraztu baten

bidez onartzekoak diren aldaketak, edo akordioak sorturiko organo batek parte hartuta onartu

beharrekoak. Kontseiluak baldintza berezi batzuen pean jar dezake baimen hori.

8. Prozedura osoan zehar, Kontseiluak gehiengo kualifikatuz hartuko ditu erabakiak.

Baina, kasuan kasuko akordioaren eremuan Batasunaren egintzak aho batez onartu

beharrekoak badira, elkartze-akordioetarako bada, edo 212 artikuluaren arabera estatu

atxikigaiekin egin beharreko akordioetarako bada, aho batez hartuko ditu erabakiak. Batasuna

Giza Eskubideak eta Oinarrizko Askatasunak Babesteko Europako Hitzarmenari atxikitzeko

erabakia denean ere, Kontseiluak aho batez hartuko ditu erabakiak; akordio hori hartzeko

erabaki hori ez da indarrean sartuko, harik eta estatu kideek erabakia hartu arte, bakoitzak

bere konstituzioko arauen arabera.

9. Kontseiluak, Batzordeak edo Batasuneko atzerri- eta segurtasun-politika erkideko

goi-ordezkariak proposaturik, erabakia hartuko du; erabaki horren bidez, akordio baten

aplikazioa etenda utziko da, eta Batasunaren izenean zein jarrera hartu behar den zehaztuko

da akordio batez sortutako organismo batean, organismo horrek ondorio juridikoak dakartzan

egintzak onartu behar dituenean, akordioaren instituzio-esparrua osatzen edo aldatzen duten

egintzak salbuespen direla.

10. Europako Parlamentua jakinaren gainean eduki behar da, berehala eta osoki,

prozedura osoan zehar.

11. Aurreikusitako akordioren bat Tratatuekin bat ote datorren jakin nahi badute, estatu

kide batek, Europako Parlamentuak, Kontseiluak edo Batzordeak Justizia Auzitegiaren

irizpena eska dezakete. Justizia Auzitegiaren irizpena aurkakoa bada, akordio hori ezin

izango da indarrean sartu, non eta ez duten zuzentzen edo ez dituzten Tratatuak berrikusten.

219. artikulua

(lehengo 111. artikulua, 1a, 3. eta 5. paragrafoak, EET)

1. 218. artikuluan xedatutakoa gorabehera, Kontseiluak, bai Europako Banku Zentralak

gomendaturik bai Batzordeak gomendaturik, eta Europako Banku Zentralari aurretiaz

kontsulta eginda, bere esku du, prezioen egonkortasuna lortzeko helburuarekin bat etortzeko

moduko adostasuna iritsi nahian, hirugarren herrialdeetako diruaren eta euroaren arteko

truke-tasen sistema baterako akordio formalak sinatzea. Kontseiluak aho batez hartuko ditu

erabakiak, Europako Parlamentuari aurretiaz kontsulta eginda, eta 3. paragrafoan zehazturiko

prozeduraren arabera.

Kontseiluak, Europako Banku Zentralaren edo Batzordearen gomendio bati jarraituz, eta

Europako Banku Zentralari aurretiaz kontsulta eginda, prezioen egonkortasuna lortzeko

helburuarekin bat etortzeko moduko adostasuna iritsi nahian, euroaren tasa nagusiak onartu,

106

egokitu edo alde batera utz ditzake truke-tasen sistemaren baitan. Kontseiluko lehendakariak

Europako Parlamentuari eman behar dio euroaren tasa nagusiak onartu, egokitu edo utzi

izanaren berri.

2. Hirugarren herrialdeetako moneta batekiko edo batzuekiko truke-tasen sistemarik ez

baldin badago —1. paragrafoan jasota dagoen moduan—, Kontseiluak moneta horiekiko

truke-tasen politikari buruzko orientabide orokor batzuk eman ditzake, dela Batzordearen

gomendio batean oinarrituta, eta Europako Banku Zentralari aurretiaz kontsulta eginda, dela

Europako Banku Zentralaren gomendio batean oinarritua. Orientabide orokor horiek ez dira

BZESk prezioen egonkortasuna zaintzeko daukan helburu nagusiaren kontrakoak izango.

3. 218. artikuluan xedatutakoa gorabehera, Batasunak diru-araubideari edo trukearaubideari

buruzko gaien gaineko akordiorik negoziatu behar badu hirugarren herrialde

batekin edo batzuekin edo nazioarteko erakundeekin, Kontseiluak erabakiko du, Batzordearen

gomendio batean oinarrituta eta Europako Banku Zentralari aurretiaz kontsulta eginda, zein

modalitate erabili akordio horiek negoziatzeko eta sinatzeko. Aipatutako negoziazio-modu

horiekin bermatuta utzi behar da Batasunak jarrera bakar bat adieraztea. Batzordea oso-osorik

lotuko zaie negoziazioei.

4. Ekonomia- eta diru-batasunari buruz Batasunak dauzkan eskumenen eta lotutako

akordioei kalterik egin gabe, estatu kideek tratuak egin ditzakete nazioartean, baita

nazioarteko akordioak lotu ere.

VI. TITULUA

BATASUNAK NAZIOARTEKO ERAKUNDEEKIN, HIRUGARREN HERRIALDEEKIN ETA

BATASUNAREN ORDEZKARITZEKIN IZANGO DITUEN HARREMANAK

220. artikulua

(lehengo 302.etik 304.era bitarteko artikuluak EET)

1. Batasunak era guztietako lankidetza egokiak ezarriko ditu Nazio Batuen eta bertako

organismo espezializatuen organoekin, Europako Kontseiluarekin, Europako Segurtasun eta

Lankidetzako Erakundearekin, eta Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Erakundearekin.

Batasunak nazioarteko beste erakunde batzuekin ere izango ditu harreman egokiak.

2. Batasuneko atzerri- eta segurtasun-politika erkideko goi-ordezkariaren eta

Batzordearen ardura izango da artikulu honetan xedaturik dagoena aplikatzea.

221. artikulua

1. Batasunak hirugarren herrialdeetan eta nazioarteko erakundeetan dituen ordezkaritzek

hartuko dute beren gain Batasunaren izenean jarduteko ardura.

107

2. Batasunaren ordezkaritzak Batasuneko atzerri- eta segurtasun-politika erkideko goiordezkariaren

agintaritzapean egongo dira. Estatu kideen ordezkaritza diplomatiko eta

kontsularrekiko lankidetza estuan jardungo dute.

VII. TITULUA

ELKARTASUN-KLAUSULA

222. artikulua

1. Batasunak eta estatu kideek elkarrekin batera jardungo dute elkartasunez, estatu kide

bati eraso terrorista bat eginez gero edo hondamendiren bat, naturala zein gizakiak

eragindakoa, gertatuz gero. Batasunak bere esku dituen tresna guztiak erabiliko ditu, estatu

kideek Batasunaren esku utzitako bitarteko militarrak ere barnean direla, helburuok hauek

izanik:

a) — estatu kideen lurraldean mehatxu terroristari aurrea hartzea;

— instituzio demokratikoak eta herritarrak balizko eraso terroristetatik babestea;

— estatu kide bati, bere lurraldean, laguntza ematea, eraso terroristaren bat

gertatuz gero, bertako agintariek hala eskatuta;

b) estatu kide bati, bere lurraldean, laguntza ematea, naturak zein gizakiak eragindako

hondamendiren bat gertatuz gero, bertako agintariek hala eskatuta.

2. Estatu kideren batean eraso terroristaren bat gertatzen bada edo naturak zein gizakiak

eragindako hondamendiren bat gertatzen bada, eta agintari politikoek hala eskatzen badute,

gainerako estatu kideek lagundu egin beharko diote. Horretarako, Kontseiluan estatu kideak

koordinatu egin beharko dira.

3. Europar erabaki bidez zehaztuko da Batasunak zein modalitate erabil dezakeen

elkartasun-klausula hau aplikatzeko. Kontseiluak hartuko du erabaki hori, Batzordeak eta

Batasuneko atzerri- eta segurtasun-politika erkideko goi-ordezkariak batera proposaturik.

Erabaki horrek defentsaren eremuan inolako eraginik badu, Kontseiluak Europar Batasunaren

Tratatuaren 31. artikuluko 1. paragrafoaren arabera hartuko ditu erabakiak. Europako

Parlamentuari horren berri emango zaio.

Paragrafo honen helburuetarako, eta 240. artikuluari kalterik egin gabe, Kontseiluak lagun

izango ditu, batetik, Politika eta Segurtasun Komitea, segurtasun- eta defentsa-politika

erkidearen esparruan sortutako egituren babesa eta guzti, eta, bestetik, 71. artikuluan jasotako

komitearen laguntza ere bai; hala dagokionean, irizpenak batera aurkeztuko dizkiote

Kontseiluari.

4. Batasunaren eta estatu kideen lana eraginkorra izango dela bermatzeko, Kontseilu

108

Europarrak aldian-aldian aztertuko ditu Batasunak dituen mehatxuak.

SEIGARREN ZATIA

INSTITUZIOEI ETA FINANTZEI BURUZKO XEDAPENAK

I. TITULUA

INSTITUZIOEI BURUZKO XEDAPENAK

1. KAPITULUA

INSTITUZIOAK

LEHENENGO ATALA

EUROPAKO PARLAMENTUA

223. artikulua

(lehengo 190. artikulua, 4. eta 5. paragrafoak, EET)

1. Europako Parlamentuak proiektu bat prestatuko du bere ordezkariak zuzeneko

sufragio unibertsalez hautatu ahal izateko beharrezkoak diren xedapenak ezartzeko asmoz,

hain zuzen estatu kide guztietarako berdina den prozedura baten arabera edo estatu kide

guztietarako jarritako printzipio bateratuen arabera hautatzeko.

Kontseiluak aho batez ezarriko ditu beharrezkoak diren xedapenak, legegintzako prozedura

berezi baten arabera, betiere, aurretiaz Europako Parlamentuak, bere kideen gehiengoaren

erabakiz onespena emanda. Xedapen horiek estatu kideek, bakoitzak bere konstituzioarauetan

ezarritakoari jarraituz, onartu ondoren sartuko dira indarrean.

2. Europako Parlamentuak bere ekimenez finkatuko ditu, legegintzako prozedura berezia

erabiliz onartutako erregelamenduen bidez, bertako kideen eginkizunak betetzeko baldintza

orokorrak eta estatutua, Batzordearen irizpena jaso ondoren, eta Kontseiluak onartuta. Bai

oraingo kideen zein aurretiko kideen zerga-araubideari buruzko arau eta baldintza guztiak

Kontseiluak erabakiko ditu aho batez.

224. artikulua

(lehengo 191. artikulua, 2. lerrokada, EET)

Legegintzako prozedura arruntaren arabera ezarriko dituzte Europako Parlamentuak eta

Kontseiluak, erregelamendu bidez, Europar Batasunaren Tratatuaren 10. artikuluko 4.

paragrafoan aipatzen diren Europa mailako alderdi politikoen estatutua eta, bereziki,

alderdion finantzaketari buruzko arauak.

225. artikulua

109

(lehengo 192. artikulua, 2. lerrokada, EET)

Europako Parlamentuak uste badu Batasunaren egintza bat behar dela gairen batean Tratatuak

aplikatzeko, bertako kideen gehiengoaren erabakiz, Batzordeari gai horri buruzko

proposamen egokiak egin ditzala eska diezaioke. Batzordeak ez badu proposamenik

aurkezten, Europako Parlamentuari jakinarazi beharko dizkio arrazoiak.

226. artikulua

(lehengo 193. artikulua EET)

Europako Parlamentuak, bere zereginak betetzean, eta bertako kideen laurdenek hala

eskatuta, ikerketarako aldi baterako batzordea eratu ahal izango du, Tratatuek beste instituzio

edo organoei emandako eskumenei kalterik egin gabe, Batasuneko Zuzenbidea

aplikatutakoan arau-hausterik edo administrazio okerrik egon den ikusteko aurkeztutako

alegazioak aztertzeko; salbu eta alegatutako egintzen gainean jurisdikzio-organoren batek

badihardu, horrelakoetan jurisdikzio-prozedura amaitu arte itxoingo baita.

Ikerketarako aldi baterako batzordeak txostena aurkezteaz batera desegingo da batzorde hori.

Europako Parlamentuak bere ekimenez onartutako erregelamenduen bidez zehaztuko ditu

ikerketarako eskubidea baliatzeko moduak, legegintzako prozedura berezia erabilita,

Batzordearen eta Kontseiluaren aldez aurreko onespenarekin.

227. artikulua

(lehengo 194. artikulua EET)

Batasuneko edozein herritarrek, eta estatu kideren batean bizi edo egoitza soziala daukan

edozein pertsona fisiko zein juridikok, berak bakarrik edo beste herritar edo pertsona

batzuekin elkartuta, eskubidea dauka Batasunaren jardun-eremuetako edozein gairi buruz

Europako Parlamentuari eskabidea aurkezteko, berari zuzenean dagokion gaia bada.

228. artikulua

(lehengo 195. artikulua EET)

1. Europako Parlamentuak Europako Arartekoa aukeratuko du; eta Batasuneko edozein

herritarren, edo estatu kideren batean bizi den edo egoitza soziala daukan edozein pertsona

fisiko edo juridikoren erreklamazioak jasotzeko ahalmena izango du Arartekoak, Batasuneko

instituzioen, organoen edo organismoen jardunean izandako administrazio txarreko kasuei

buruz; Europar Batasuneko Justizia Auzitegia salbuespen da bere jurisdikzioko eginkizunetan

diharduenean. Erreklamazio horiek aztertu eta irizpena emango du.

Arartekoak, bere xedean, bere ustez nahiko arrazoizkoak diren ikerketak egingo ditu, bai bere

ekimenez, bai zuzenean edo Europako Parlamentuko kide baten bidez jasotako

erreklamazioak oinarri direla, salbu eta alegatutako ekintza horiek jurisdikzio-prozeduraren

baten xede badira edo izan badira. Arartekoak administrazio okerreko kasuren bat egon dela

110

frogatzen badu, jakinaren gainean jarriko du dagokion instituzio, organo edo organismoa, eta

horrek hiru hilabeteko epea edukiko du Arartekoari bere jarrera azaltzeko. Ondoren,

Arartekoak txosten bat igorriko dio Europako Parlamentuari eta kasuan kasuko instituzio,

organo edo organismo horri Erreklamazioa egin duen pertsonari ikerketa horien emaitzaren

berri emango zaio.

Arartekoak urtero aurkeztuko dio Europako Parlamentuari berak egindako ikerketen

emaitzari buruzko txostena.

2. Europako Parlamentua hautatzen den bakoitzean eta hautatu ondoren izendatuko da

Arartekoa, legegintzaldi osorako. Agintaldia berritu egin daiteke.

Europako Parlamentuak eskatuta, Justizia Auzitegiak kargutik kendu lezake Arartekoa,

baldin eta Arartekoak bere eginkizunak betetzeko beharrezko baldintzak betetzeari utzi badio,

edo arau-hauste larriren bat egin badu.

3. Independentzia osoz beteko ditu Europako Arartekoak bere eginkizunak. Eginkizun

horiek betetzeko ez du eskatuko, ez eta onartuko ere, inongo gobernu, instituzio, organo edo

organismoren jarraibiderik. Arartekoa, bere agintaldian, ezin izango da beste inolako lanbidejardueratan

aritu, den ordaindua edo ordaindu gabea.

4. Europako Parlamentuak ezarriko ditu, legegintzako prozedura berezia erabilita bere

ekimenez onartutako erregelamenduen bidez, Arartekoaren eginkizunak betetzeko baldintza

orokorrak eta estatutua, Batzordearen irizpena jaso ondoren eta Kontseiluak onartuta.

229. artikulua

(lehengo 196. artikulua EET)

Europako Parlamentuak bilkura-aldi bat egingo du urtero. Aldez aurretiko deirik egin

beharrik gabe, martxoko bigarren asteartean bilduko da.

Europako Parlamentua ohiz kanpoko bilkura-aldi partzialean bildu ahal izango da, bertako

kideen gehiengoak, Kontseiluak edo Batzordeak eskatuta.

230. artikulua

(lehengo 197. artikulua, bigarren, hirugarren eta laugarren lerrokadak, EET)

Batzordea Europako Parlamentuaren bilkura guztietara joan ahal izango da eta haren aurrean

agertuko da, baldin eta hark eskatzen badio.

Europako Parlamentuak edo bertako kideek egindako galdera guztiei erantzungo die

Batzordeak hitzez edo idatziz.

Kontseilu Europarra eta Kontseilua Europako Parlamentuaren aurrean agertuko dira

Kontseilu Europarraren barne-erregelamenduak eta Kontseiluaren barne-erregelamenduak

111

ezarritako eran.

231. artikulua

(lehengo 198. artikulua EET)

Tratatuetan kontrakorik xedatu ezik, emandako botoen gehiengoz erabakiko du Europako

Parlamentuak.

Barne-erregelamenduak finkatuko du quoruma.

232. artikulua

(lehengo 199. artikulua EET)

Europako Parlamentuak bere barne-erregelamendua finkatuko du, Parlamentua osatzen duten

kideen gehiengoak onartuta.

Europako Parlamentuaren agiriak Tratatuetan eta erregelamendu horretan aurreikusitako

moduan argitaratuko dira.

233. artikulua

(lehengo 200. artikulua EET)

Europako Parlamentuak jendaurreko bilkuran eztabaidatuko du Batzordeak aurkeztuko dion

urteroko txosten orokorra.

234. artikulua

(lehengo 201. artikulua EET)

Europako Parlamentuak, Batzordearen kudeaketari buruzko zentsura-moziorik aurkezten

bazaio, mozioa aurkezten zaionetik gutxienez hiru egun igaro arte ezin izango du erabaki, eta

jendaurreko bozketan erabakiko du.

Baldin eta zentsura-mozioa onartu egiten bada emandako botoen bi hereneko gehiengoarekin,

eta gehiengo hori, aldi berean, Europako Parlamentua osatzen duten diputatuen gehiengoa

baldin bada, orduan, Batzordeko kideek beren karguak utzi beharko dituzte, guztiek batera,

eta Batasuneko atzerri- eta segurtasun-politika erkideko goi-ordezkariak utzi egin beharko du

Batzordean betetzen duen kargua. Hala ere, beren karguetan jarraituko dute eta ohiko

administrazio-gaiak kudeatzen jarraituko dute harik eta Europar Batasunaren Tratatuaren 17.

artikuluaren arabera ordezkatzen dituzten arte. Horrelakoetan, horiek ordezteko izendatutako

Batzordeko kideen agintaldia beren karguak utzi behar izan dituzten beste kide horien

agintaldia amaitzekoa zen egunean amaituko da.

BIGARREN ATALA

KONTSEILU EUROPARRA

112

235. artikulua

1. Kontseilu Europarreko kide bakoitzak, bozketa-kasuetan, beste kideetako bakar baten

ordezkotzan jardun ahal izango du.

Europar Batasunaren Tratatuaren 16. artikuluko 4. paragrafoa eta tratatu honen 238.

artikuluaren 2. paragrafoa Kontseilu Europarrari aplikatuko zaizkio, gehiengo kualifikatuz

erabakia hartzen duenean. Kontseilu Europarreko lehendakariak eta Batzordeko

lehendakariak ez dute parte hartuko Kontseilu Europarreko bozketetan, erabakiak bozketa

bidez hartzen dituenean.

Bertaratutako edo ordezkatutako kideen abstentzioa ez da eragozpen izango aho batez hartu

beharrekoak diren Kontseilu Europarraren akordioak hartzeko.

2. Kontseilu Europarrak Europako Parlamentuko lehendakaria gonbidatu ahal izango du

bere aurrean ager dadin.

3 Kontseilu Europarrak gehiengo soilez erabakiko du prozedura-gaiei buruz, eta,

halaber, gehiengo soilez onartuko bere barne-erregelamendua.

4. Kontseilu Europarrak Kontseiluko Idazkaritza Nagusiaren laguntza izango du.

236. artikulua

Kontseilu Europarrak gehiengo kualifikatuz hartuko ditu:

a) Gai Orokorren eta Atzerri Arazoen osaerez besteko Kontseiluaren osaerak jasotzen

dituen zerrenda ezartzen duen erabakia, Europar Batasunaren Tratatuaren 16.

artikuluko 6. paragrafoarekin bat etorriz;

b) Atzerri Arazoetakoaz besteko Kontseiluaren osaeretako lehendakaritzari buruzko

erabakia, Europar Batasunaren Tratatuaren 9. artikuluko 16. paragrafoaren arabera.

HIRUGARREN ATALA

KONTSEILUA

237. artikulua

(lehengo 204. artikulua EET)

Kontseiluko lehendakariak dei eginda bilduko da Kontseilua, lehendakariaren ekimenez,

kideetako batek eskatuta, edo Batzordeak eskatuta.

238. artikulua

(lehengo 205. artikulua, 1. eta 2. paragrafoak, EET)

113

1. Kontseiluak, erabaki bat gehiengo soilez hartu behar duenean, bera osatzen duten

kideen gehiengoz erabakiko du.

2. Europar Batasunaren Tratatuaren 16. artikuluko 4. paragrafoan xedatutakoa

gorabehera, 2014ko azaroaren 1etik aurrera, xedapen iragankorrei buruzko protokoloan

ezarritako xedapena aparte utzi gabe, Kontseiluak Batzordearen edo Batasuneko atzerri- eta

segurtasun-politika erkideko goi-ordezkariaren proposamenez erabakitzen ez duenean,

gehiengo kualifikatua honela definituko da: gutxienez Kontseiluko kideen % 72, gutxienez

estatu horietako biztanleriaren % 65 biltzen duena.

3. 2014ko azaroaren 1etik aurrera, xedapen iragankorrei buruzko protokoloan ezarritako

xedapenak aparte utzi gabe, tratatuak aplikatzearen ondorioz Kontseiluko kide guztiek parte

hartzen ez duten bozketen kasuetan, gehiengo kualifikatua honela definituko da:

a) Gehiengo kualifikatutzat joko da Kontseiluko kideen % 55 gutxienez lortzen denean,

baldin eta ehuneko horretan, gutxienez, partaide diren estatu kideetako biztanleriaren

% 65 ordezkatuta badago.

Blokeo-gutxiengo batek, berriz, Kontseiluko kideen gutxieneko kopurua batu beharko

du, parte hartzen duten estatu kideen biztanleriaren % 35 ordezkatzen duena, gehi kide

bat gutxienez; horrelakorik ezean, gehiengo kualifikatua lortutzat joko da.

b) Aurreko idatz-zatian xedatutakoa gorabehera, Kontseiluak Batzordearen edo

Batasuneko atzerri- eta segurtasun-politika erkideko goi-ordezkariaren proposamenez

jarduten ez duenean, eskatutako gehiengo kualifikatua honela definituko da: gutxienez

Kontseiluko kideen % 72, gutxienez estatu horietako biztanleriaren % 65 biltzen

duena.

4. Bildutako edo ordezkatutako kideen abstentzioek ez diote eragotziko Kontseiluari aho

batezkoak behar duten akordioak hartzea.

239. artikulua

(lehengo 206. artikulua EET)

Kontseiluko kide bakoitzak, bozketan, beste kideetako bakar baten ordezkotzan baino ezin du

jardun.

240. artikulua

(lehengo 207. artikulua EET)

1. Estatu kideetako Gobernuetako Ordezkari Iraunkorrek osatutako Komitea arduratuko

da Kontseiluaren lanak prestatzeaz eta Kontseiluak bere gain uzten dituen lanak egiteaz.

Komiteak prozeduraren gaineko erabakiak hartu ahal izango ditu, Kontseiluaren barneerregelamenduan

ezarritako kasuetan.

114

2. Idazkaritza Nagusi baten laguntza izango du Kontseiluak; Kontseiluak izendatutako

idazkari nagusi baten ardurapean egongo da Idazkaritza Nagusia.

Kontseiluak erabakiko du, gehiengo soilez, Idazkaritza Nagusiaren antolaketa.

3. Kontseiluak gehiengo soilez erabakiko du prozedura-gaiei buruz, eta, halaber,

gehiengo soilez onartuko bere barne-erregelamendua.

241. artikulua

(lehengo 208. artikulua EET)

Kontseiluak, gehiengo soilez, Batzordeari eskatu ahal izango dio helburu erkideak betetzeko

egoki iritzitako azterlan guztiak egin ditzan, eta egoki diren proposamenak aurkez diezazkion.

Baldin eta Batzordeak ez badu proposamenik aurkezten, horren arrazoiak jakinaraziko dizkio

Kontseiluari.

242. artikulua

(lehengo 209. artikulua EET)

Kontseiluak, gehiengo soilez, Batzordeari kontsulta egin ondoren, tratatuetan aurreikusitako

komiteen estatutuak ezarriko ditu.

243. artikulua

(lehengo 210. artikulua EET)

Kontseiluak ezarriko ditu soldatak, bidaia-sariak eta pentsioak, bai Kontseilu Europarreko

lehendakariarenak zein Batzordeko lehendakariarenak, bai Batasuneko atzerri- eta

segurtasun-politika erkideko goi-ordezkariarenak zein Batzordeko kideenak, bai Europar

Batasuneko Justizia Auzitegiko lehendakari, kide eta idazkarienak, bai eta Kontseiluaren

idazkari nagusiarenak ere. Lansari gisako beste edozein ordainketa ere finkatuko du.

LAUGARREN ATALA

BATZORDEA

244. artikulua

Europar Batasunaren Tratatuaren 17. artikuluko 5. paragrafoaren arabera, Kontseilu

Europarrean aho batez ezarritako berdintasunezko txandakatze-sistema bat erabiliko dute

Batzordeko kideak hautatzeko, honako printzipio hauetan oinarrituta:

a) Estatu kideak berdintasun zorrotzez tratatuko dira, beren herritarrak Batzordeko kide

izendatzeko txanda-hurrenkera eta igarotako denbora zehazteari dagokionez; ondorioz,

bi estatu kide jakinetako herritarrek betetzen dituzten agintaldien guztizko kopuruen

arteko aldea ezingo da inoiz izan batetik gorakoa.

115

b) denborak aurrera egin ahala sortuz joango diren Batzordeetako bakoitza, a) idatzzatian

xedaturikoari atxikiz, estatu kide guztien aniztasun demografiko eta geografikoa

behar bezala islatuta osatuko da.

245. artikulua

(lehengo 213. artikulua EET)

Batzordeko kideek ez dute parte hartuko beren eginkizunen izaerarekin bateraezina den ezein

egintzatan. Estatu kideek errespetatu egingo dute haien independentzia eta ez dira saiatuko

haiengan eragiten, haiek beren eginkizunetan ari direla.

Batzordeko kideak, beren agintaldian, ezin izango dira beste inolako lanbide-jardueratan

aritu, ordaindua izan zein ez. Epaileek, beren eginkizunei ekiten dietenean, beren kargutik

sortutako betebeharrak errespetatuko dituztela aginduko dute zinez, bai beren agintaldiak

dirauen artean eta bai hori amaitu eta gero ere, bereziki beren agintaldia amaitu eta gero

zenbait eginkizun edo onura onartzeko orduan zintzotasun- eta diskrezio-betebeharrak

betetzeko. Betebehar horiek bete ezean, Justizia Auzitegiak Batzordeko kide hori kargutik

kendu ahal izango du, 247. artikuluan jasotako eran, edo interesdunaren pentsiorako

eskubideaz edo horren ordezko beste edozein onuraz gabetu ahal izango du, Kontseiluak,

gehiengo soilez, edo Batzordeak hala eskatzen badiote.

246. artikulua

(lehengo 215. artikulua EET)

Aldikako berrikuntza-kasuak eta heriotza-kasuak albo batera utzita, Batzordeko kideen

agintaldia banan-banan amaituko da, bakoitzak bere borondatez kargua uzten duenean, edo

uztera behartzen denean.

Kargua bere borondatez utzi duen kide hori, edo kargua uztera behartu duten hori edo hil egin

den hori, nazionalitate bereko beste kide berri batek ordeztuko du agintaldia amaitzeko

geratzen den denboran; Kontseiluak izendatuko du, Batzordeko lehendakariarekin ados

jarrita, Europako Parlamentuari aurretiaz kontsulta eginda, eta Europar Batasunaren

Tratatuaren 17. artikuluaren 3. paragrafoaren bigarren lerrokadan ezarritako irizpideen

arabera.

Kontseiluak, aho batez eta Batzordeko lehendakariak proposatuta, ordezkapen hori ez egitea

erabaki ahal izango du, batez ere, hari zegokion agintaldia amaitzeko denbora gutxi geratzen

denean.

Lehendakariak kargua uzten duenean, kargutik kentzen denean, zein hiltzen denean,

agintaldia amaitzeko falta zaion denborarako ordezkatuko da. Eta Europar Batasunaren

Tratatuko 17. artikuluko 7. paragrafoko lehen lerrokadan aurreikusitako prozedura aplikatu

ahal izango da ordezkapen horretarako.

Batasuneko atzerri- eta segurtasun-politika erkideko goi-ordezkariak dimisioa aurkezten

116

badu, edo kargua uztera behartzen badute edo hil egiten bada, ordeztu egingo dute agintaldia

amaitzeko geratzen den denborarako, Europar Batasunaren Tratatuko 18. artikuluko 1.

paragrafoan ezarritakoaren arabera.

Baldin eta Batzordeko kide guztiek beren borondatez dimisioa aurkezten badute, karguan

jarraituko dute ohiko administrazio-kudeaketa egiten, harik eta agintaldia amaitzeko geratzen

den denborarako ordezten dituzten arte, Europar Batasunaren Tratatuaren 17. artikuluan

ezarritakoaren arabera.

247. artikulua

(lehengo 216. artikulua EET)

Kontseiluak, gehiengo soilez, edo Batzordeak eskatzen badute, Justizia Auzitegiak kargutik

kendu lezake Batzordeko edozein kide, baldin eta kide horrek bere eginkizunak betetzeko

beharrezko baldintzak betetzeari utzi badio, edo arau-hauste larriren bat egin badu.

248. artikulua

(lehengo 217. artikulua, 2. paragrafoa, EET)

Batzordeari dagozkion erantzukizunak Batzordeko lehendakariak egituratu eta banatuko ditu

Batzordeko kideen artean, Europar Batasunaren Tratatuaren 17. artikuluko 6. paragrafoan

xedatutakoaren arabera, eta tratatu horretako 18. artikuluko 4. paragrafoari kalterik egin gabe.

Lehendakariak bere agintaldian erantzukizun horiek behin baino gehiagotan berrantolatzeko

ahalmena du. Lehendakariak esleitu dizkien eginkizunak bete beharko dituzte Batzordeko

kideek, haren agintaritzapean.

249. artikulua

(lehengo 218. artikulua, 2. paragrafoa, eta 212. artikulua, EET)

1. Batzordeak barne-erregelamendu bat ezarriko du bere funtzionamendua eta bere

zerbitzuena ziurtatzeko. Batzordeak argitaratu egingo du erregelamendu hori.

2. Batzordeak urtero argitaratuko du Batasunaren jarduerei buruzko txosten orokorra,

Europako Parlamentuko bilkura-aldia ireki baino hilabete lehenago gutxienez.

250. artikulua

(lehengo 219. artikulua EET)

Batzordearen akordioak bertako kideen gehiengoz hartuko dira.

Barne-erregelamenduak ezarriko du zein quorum behar den.

BOSGARREN ATALA

EUROPAR BATASUNEKO JUSTIZIA AUZITEGIA

117

251. artikulua

(lehengo 221. artikulua EET)

Justizia Auzitegiak salatan edo sala handian eratuta jardungo du, Europar Batasuneko Justizia

Auzitegiaren estatutuan horretarako ezarritako arauekin bat etorriz.

Justizia Auzitegiak Osoko Bilkuran eratuta ere jardun lezake, estatutuak hala xedatzen

duenean.

252. artikulua

(lehengo 222. artikulua EET)

Justizia Auzitegiak zortzi abokatu nagusiren laguntza edukiko du. Justizia Auzitegiak

eskatzen badu, Kontseiluak, aho batez, abokatu nagusien kopurua gehitu dezake.

Abokatu nagusiaren eginkizuna hau izango da: inpartzialtasun eta independentzia osoz,

arrazoitutako ondorioak aurkeztea jendaurrean, Europar Batasuneko Justizia Auzitegiaren

estatutuaren arabera abokatu nagusiaren esku-hartzea behar duten auzien gainean.

253. artikulua

(lehengo 223. artikulua EET)

Batasuneko estatuetako gobernuek izendatuko dituzte Justizia Auzitegiko epaileak eta

abokatu nagusiak, gobernu guztiak ados jarrita, sei urterako; independentziaren berme osoa

eskaintzen duten eta, bakoitzak bere herrialdean, jurisdikzioko eginkizunik gorenak betetzeko

eskatutako baldintzak betetzen dituzten edo gaitasun frogatua duten legelarien artean

aukeratuko dira, 255. artikuluan adierazten den komiteari kontsulta egin ondoren.

Hiru urtetik behin aldatuko dira epaileak eta abokatu nagusiak, zatika, Europar Batasuneko

Justizia Auzitegiko estatutuan ezarritako eran.

Epaileek beren artean aukeratuko dute Justizia Auzitegiko lehendakaria, hiru urteko eperako.

Agintaldia berritu egin daiteke.

Berriro izendatu daitezke kargua uzten duten epaileak eta abokatu nagusiak.

Justizia Auzitegiak izendatuko du bertako idazkaria, eta Auzitegiak berak ezarriko du

idazkariaren estatutua.

Justizia Auzitegiak ezarriko du bere prozedura-erregelamendua. Erregelamendua Kontseiluak

onartu beharko du.

254. artikulua

(lehengo 224. artikulua EET)

118

Auzitegi Orokorreko epaile-kopurua Europar Batasuneko Justizia Auzitegiaren estatutuaren

bidez ezarriko da. Auzitegi Orokorrak abokatu nagusien laguntza eduki dezala xeda dezake

estatutuak.

Auzitegi Orokorreko kideak independentzia-bermerik gorena eskain dezaten pertsonen artean

aukeratuko dira, betiere goi jurisdikzioko funtzioak betetzeko beharrezko gaitasunaren jabe

badira. Estatu kideetako gobernuak ados jarrita izendatuko dira, sei urterako, 255. artikuluan

aipatzen den komiteari kontsulta egin ondoren. Hiru urterik behin berrituko da, zatika. Irteten

diren kideak berriz izendatu ahal izango dira.

Epaileek beren artean aukeratuko dute Auzitegi Orokorreko lehendakaria, hiru urterako.

Agintaldia berritu egin daiteke.

Auzitegi Orokorrak izendatuko du bertako idazkaria, eta Auzitegiak berak ezarriko du

idazkariaren estatutua.

Auzitegi Orokorrak bere prozedura-erregelamendua ezarriko du Justizia Auzitegiarekin ados

jarrita. Erregelamendua Kontseiluak onartu beharko du.

Europar Batasuneko Justizia Auzitegiaren estatutuan kontrakorik xedatu ezik, Tratatuetan

Justizia Auzitegiari buruz jarritako xedapenak Auzitegi Orokorrari aplikatu ahal izango

zaizkio.

255. artikulua

Komite bat eratuko da, hautagaiek Justizia Auzitegiko eta Auzitegi Orokorreko epaile eta

abokatu nagusien eginkizunak betetzeko duten egokitasunari buruz iritzia eman dezan estatu

kideetako gobernuek 253. eta 254. artikuluei jarraiki izendapenik egin baino lehen.

Komitea zazpi pertsonak osatuko dute; kideok Justizia Auzitegiko eta Auzitegi Orokorreko

kide ohien, estatu kideetako gorengo jurisdikzio-organoetako kideen eta ospe handiko

legelarien artean aukeratuko dira, eta horietako bat Europako Parlamentuak aukeratuko du.

Kontseiluak erabaki bat onartuko du komitearen funtzionamendu-arauak ezartzeko, eta beste

bat bertako kideak izendatzeko. Kontseiluak Justizia Auzitegiko lehendakariaren ekimenez

erabakiko du.

256. artikulua

(lehengo 225. artikulua EET)

1. Auzitegi Orokorrak izango du 263., 265., 268., 270. eta 272. artikuluetan agertzen

diren errekurtsoez lehen auzialdian arduratzeko eskumena; salbuespen izango dira, hala ere,

257. artikuluaren indarrez sortutako auzitegi espezializatu bati esleitutakoak eta estatutuak

Justizia Auzitegiarentzat gordetakoak. Estatutuak, bestalde, eskumenak eman ahal izango

dizkio Auzitegi Orokorrari beste errekurtso-kategoria batzuetan.

119

Idatz-zati honen indarrez Auzitegi Orokorrak emandako ebazpenen aurka kasazio-errekurtsoa

aurkeztu ahal izango zaio Justizia Auzitegiari, Zuzenbideko gaiei lotuta, estatutuan

finkatutako baldintzetan eta mugen barruan.

2. Auzitegi Orokorrak izango du auzitegi espezializatuen ebazpenen kontra aurkezten

diren errekurtsoez arduratzeko eskumena.

Idatz-zati honen indarrez Auzitegi Orokorrak emandako ebazpenak salbuespenez Justizia

Auzitegiak berraztertu ahal izango ditu, estatutuak finkatutako baldintzetan eta mugen

barruan, Batasuneko zuzenbidearen batasuna nahiz koherentzia hausteko arrisku larririk

badago.

3. Auzitegi Orokorrak izango du 267. artikuluaren indarrez aurkeztutako epaiketa

aurreko arazoez arduratzeko eskumena, betiere estatutuak zehaztutako gai zehatzetan.

Auzitegi Orokorrak, aldiz, gairen batek Batasuneko Zuzenbidearen batasunari edo

koherentziari eragin diezaiokeen printzipiozko ebazpenen bat behar duela irizten badio, gaia

Justizia Auzitegiari bidali ahal izango dio, azken horrek erabaki dezan.

Epaitu aurreko arazoez Auzitegi Orokorrak emandako ebazpenak Justizia Auzitegiak aztertu

ahal izango ditu aparteko izaeraz, estatutuak finkatutako baldintzetan eta bertan ezarritako

mugen barruan, baldin eta Batasuneko Zuzenbidearen batasuna edo koherentzia hausteko

arriskua larria bada.

257. artikulua

(lehengo 225 A artikulua EET)

Europako Parlamentuak eta Kontseiluak legegintzako prozedura arruntaren arabera, Auzitegi

Orokorrari atxikitako auzitegi espezializatuak sortu ahal izango dituzte, gai zehatz batzuei

buruz jarritako zenbait errekurtso-kategoriaz lehen auzialdian arduratu daitezen. Europako

Parlamentuak eta Kontseiluak erregelamenduen bitartez hartuko dituzte erabakiak, bai

Batzordearen proposamenez eta Justizia Auzitegiari aurretiaz kontsulta eginda, bai Justizia

Auzitegiaren eskariz eta Batzordeari aurretiaz kontsulta eginda.

Auzitegi espezializatua sortuko duen erregelamenduan bertan finkatuko dira auzitegi hori

osatzeko moduari buruzko arauak, eta bertan zehaztuko da salari emango zaizkion

eskumenen helmena ere.

Auzitegi espezializatuek emandako ebazpenen aurka kasazio-errekurtsoa jarri ahal izango

zaio Auzitegi Orokorrari, Zuzenbideko gaiei mugatuta; auzitegi espezializatua sortzeko

erregelamenduan jasota badago, gertakariei buruz ere jar daiteke errekurtso hori.

Auzitegi espezializatuetako kideak independentzia-bermerik gorena eskain dezaten pertsonen

artean aukeratuko dira, betiere jurisdikzioko funtzioak betetzeko beharrezko gaitasunaren

jabe badira. Kontseiluak izendatuko ditu, aho batez.

120

Auzitegi espezializatuek Justizia Auzitegiarekin bat etorriz onartuko dute beren prozeduraerregelamendua.

Erregelamendua Kontseiluak onartu beharko du.

Auzitegi espezializatua sorrarazten duen erregelamenduak bestela xedatu ezean, Europar

Batasuneko Justizia Auzitegiari buruz tratatuetan dauden xedapenak eta Europar Batasuneko

Justizia Auzitegiaren estatutuko xedapenak auzitegi espezializatuei aplikatuko zaizkie.

Estatutuko I. titulua eta 64. artikulua beti aplikatuko zaizkie auzitegi espezializatuei.

258. artikulua

(lehengo 226. artikulua EET)

Batzordearen ustez estatu kideren batek Tratatuen indarrez dagokion betebeharren bat bete

gabe utzi badu, irizpen arrazoitua emango du gai horren gainean, aipatutako estatuari bere

oharpenak aurkezteko aukera eman ondoren.

Baldin eta estatu hori, Batzordeak zehaztutako epean, irizpen horretara lotzen ez bada,

Europar Batasuneko Justizia Auzitegira jo dezake Batzordeak.

259. artikulua

(lehengo 227. artikulua EET)

Edozein estatu kidek jo dezake Europar Batasuneko Justizia Auzitegira, baldin eta beste

estatu kideren batek Tratatuen indarrez dagokion betebeharren bat bete gabe utzi duela uste

badu.

Estatu kideren baten ustez beste estatu batek tratatuen indarrez dagokion betebeharren bat

bete gabe utzi badu, Batzordeari aurkeztu behar dio auzia, beste estatu kide horren aurka

errekurtsoa jarri aurretik.

Batzordeak irizpen arrazoitua emango du, interesa daukaten estatuek kontraesan-prozeduraz,

bai idatziz eta bai hitzez, beren oharpenak egiteko aukera izan eta gero.

Irizpena eskatzen denetik hiru hilabeteko epean Batzordeak irizpenik ematen ez badu,

irizpenik eza ez da eragozpen izango Auzitegira jotzeko.

260. artikulua

(lehengo 228. artikulua EET)

1. Baldin eta estatu kideren batek Tratatuen indarrez dagozkion betebeharretakoren bat

bete gabe utzi duela deklaratzen badu Europar Batasuneko Justizia Auzitegiak, Auzitegiaren

epaia betetzeko beharrezko neurriak hartu beharko ditu estatu horrek.

2. Batzordeak irizten badio dagokion estatu kideak ez dituela hartu Auzitegiaren epaia

betetzeko beharrezkoak diren neurriak, Europar Batasuneko Justizia Auzitegiari aurkeztu ahal

121

izango dio auzia, aipatutako estatuari bere oharrak aurkezteko aukera eman ondoren.

Batzordeak zehaztuko du zein den, inguruabarren arabera Batzordeak egoki iritzi, eta estatu

kide horrek ordaindu behar duen oro harreko zenbatekoaren edo hertsatzeko isunaren

zenbatekoa.

Baldin eta Auzitegiak deklaratzen badu estatu kide horrek ez duela Auzitegiaren epaia bete,

oro harreko zenbateko bat edo hertsatzeko isun bat ordaindu beharra ezarri ahal izango dio.

Prozedura hori ez da izango 259. artikuluan xedatutakoaren aurkakoa

3. Batzordeak, 258. artikulua betez, errekurtso bat aurkezten badu Europar Batasuneko

Justizia Auzitegian, Batzordearen ustez dagokion estatu kideak ez duelako bete legegintzako

prozedura baten arabera onartutako zuzentarau baten transposizioa egiteko neurrien berri