EXPRESIONES HABITUALES
ACCIONES DIARIAS
Napiga mswaki.: Me cepillo los dientes.
En el habla coloquial se suele perder el prefijo de sujeto de primera persona ni-
Ninafunga mlango: Cierro la puerta.
Naenda Kazini: Voy a trabajar.
Nasikiza mziki kwenye simu yangu ya kisasa: Escucho música en mi teléfono inteligente.
Nawasha kompyuta yangu: Enciendo mi computadora.
Naangalia barua pepe yangu: Reviso mi correo electrónico.
Kuangalia se traduce como revisar, además que como mirar.
Ninafua nguo: Yo hago la colada.
Ninatengeneza chakula cha mchana: Yo hago el almuerzo.
Kutengeneza es un verbo polisémico que puede significar arreglar, fabricar, componer, preparar...
Ninunua bidhaa za shambani: Compro comestibles.
Ninahudhuria mkutano: Asisto a una reunión.
Mimi hupokea simu: Recibo una llamada telefónica.
Ninatazama filamu mpya: Miro una nueva película.
Ninaoga na maji moto: Me doy un baño caliente.
Ninaweka kwa motio simu yangu: Cargo la batería de mi teléfono.
Ninapanga kuhusu kesho: Planeo para mañana.
Ninaenda kulala karibu usiku wa manane: Me voy a dormir alrededor de la medianoche.
Ninaamka saa moja asubuhi: Me levanto a las 7 a.m.
Ninazima kingele ya kuniamsha: Apago la alarma.
Ninatoka kitandani: Salgo de la cama.
Ninakula kiamsha kinywa: Como el desayuno.
FRASES PARA MOMENTOS DE ENFADO
Chochote: Lo que sea.
Hio sio biashara yako: No es asunto tuyo.
Mimi nimekasirika: Estoy molesto.
Wewe haunisikilizi mimi: Tu no me estas escuchando.
Aquí hay una redundancia: se el verbo lleva el infijo preposicional -ni- (a mi), no se necesita el mimi
Chunga mdomo wako: Cuida tu lenguaje.
Inatosha: Eso es suficiente.
Acha: Párate
Wachana nayo: Cortalo.
Nini unafanya ujinga gani?: ¿Qué demonios estás haciendo?
Unafikiri wewe ni nani?: ¿Quién crees que eres?
Nini ?!: ¡¿Qué?!
Sitaki kuzungumza na wewe: No quiero hablar contigo.
Unanitania?: ¿Me estás tomando el pelo?
Hii ina tatiza sana: Esto es muy frustrante.
Nyamaza: Cállate.
Kwa Hivyo?: ¿Y qué?
FRASES CORDIALES
Saludos
Bienvenido: Karibu (sg), Karibuni (pl)
Hola (saludo general): Habari (inf), Hujambo (sg), Hamjambo (pl)
¿Cómo estás? Habari (inf), Hujambo (sg), Hamjambo (pl)
Respuesta a '¿Cómo estás?' Nzuri (respuesta a Habari), Njema (respuesta a Habari), Sijambo (respuesta a Hujambo)
Hatujambo (respuesta a Hamjambo)
Buenos días (Saludo de la mañana): Habari ya asubuhiBuenas tardes (Saludo de la tarde): Habari ya mchanaBuena noches (Saludo vespertino): Habari ya jioni
Buenas noches (Despedidad nocturna): Usiku mwema, Lala salama (duerme bien)
Adiós (Frases de despedida): Kwaheri
¡Buena suerte!: Kila la kheri!
¡Salud! (Brindando cuando se bebe) Maisha marefu!, Afya!, Vifijo!
Que tengas un buen día: Nakutakia siku njema!
Buen provecho /Que tengas una buena comida: Ufurahie chakula chako (sg), Furahieni chakula chenu (pl)
Chakula chema
Buen viaje / Que tengas un buen viaje: Safari njema!, Salama Safari
Presentaciones
¿Cuál es tu nombre?: Jina lako ni nani?
Mi nombre es ...: Jina langu ni ...
¿De donde eres?: Unatoka wapi?
Soy de ...: Natoka ...
Encantado de conocerte: Nafurahi kukuona, Nimefurahi kukutana nawe
Conversando
Lo entiendes?: Unaelewa?
Entiendo: Naelewa
No entiendo: Sielewi
No sé: sijui
Por favor, hable más despacio: Tafadhali sema polepole
Por favor, escríbalo: Waweza kuiandika?
¿Habla usted Inglés?: Unazungumza Kingereza?
¿Hablas swahili?: Unazungumza Kiswahili?
Sí un poco (responde a '¿Hablas ...?'): Ndiyo, kidogo tu
¿Cómo se dice ... en swahili?: Unasemaje ... kwa Kiswahili?
Disculpe: Samahani, nipishe (para pasar), Samahani (para llamar la atención o pedir perdón)
¿Cuánto cuesta este?: Hii ni bei gani?
Lo siento: samahani
Por favor: Tafadhali
Gracias: Asante, Asante sana (a una persona), Asanteni (a varias personas)
Respuesta para agradecerte: Asante kwa kushukuru
No, gracias: Hapana asante
¿Dónde está el baño?: Choo kiko wapi?
Este caballero / dama pagará por todo: Mtu huyu atalipia kila kitu
¿Te gustaría bailar conmigo?: Tucheze ngoma?, Utapenda kudansi?
Te amo: ninakupenda
Que te mejores pronto: Polo Ugua
Ordenes y avisos:
¡Ayuda!: Msaada!
¡Fuego!: Moto!
¡Detener!: Usifanye hivyo!
¡Vete!: Nenda zako!
¡Déjame solo!: Usinisumbue!
¡Llama a la policía!: Mwite polisi!
Felicitaciones
Saludos navideños: Krismasi Njema, Heri ya krismasi
Saludos de año nuevo: Heri ya mwaka mpya
Saludos de Pascua: Heri ya Sikukuu ya pasaka
Felicitaciones de cumpleaños: Swahili Nakutakia mema katika siku yako ya kuzaliwa!, Sikukuu njema ya kuzaliwa!
¡Furaha katika siku yako ya kuzaliwa!, Heri katika siku yako ya kuzaliwa!
¡Felicidades!: Hongera!
Cortesía
Nimefurahi sana kupatana na weWE: Estoy muy contento de haberte conocido
Ni jambo zuri sana kuwa tumepatana: Es algo muy bueno que nos hayamos conocido
Lilikua jambo zuri kwamba tukapatana: Estuvo bien que nos conociéramos
Nimefurahi sana kupatana na kujuana na wewe: Me alegro mucho de haber coincidido contigo y de haberte conocido
Nimefurahi sana kuwa tumepatana na tukajuana kidogo na wewe: Me alegro mucho de habernos encontrado y conocernos un poco
Nakupenda sana: te quiero mucho
Maneno hayawezi kueleza upendo wangu kwako: las palabras no pueden describir mi amor por ti.
VOCABULARIO
mswaki, miswaki (3/4): cepillo de dientes
kupiga mswaki: cepillarse los dientes
kisasa: moderno (dícese de un aparato, como un móvil de última generación.
simu ya kisasa: smartphone
bidhaa(9/10): bienes, género, mercancía.
Bidhaa za shambani: comestibles ("mercancías de granja")
kuhudhuria: asistir
hudhurio: asistencia
kupokea: recibir
kutazama: ver, mirar (to watch)
kuhusu: acerca de (locución preposicional)
kuweka: poner, juntar
kuweka na motio: enchufar
kupanga: planear, preparar
usiku wa manane: medianoche
kuamsha: despertar
kengele ya kuniamsha: despertador (campana para despertarme)
---
sio: no es. Se emplea como negativo de ni (es)
biashara (9/10): negocio, asunto (en inglés, business)
kuchunga: cuidar
Chunga! Cuída(te)
kutania: bromear, tomar el pelo
tatizo, matatizo (5/6): problema, embrollo
REFRANES
Ukitaka kwenda kasi, nenda peke yako. Ila ukitaka kwenda mpaka mwisho, nenda na wenzako. Si quieres ir más rápido, hazlo solo. Pero si quieres llegar al final, ve con compañeros.
Asiyekubali kushindwa si mshindani: el que no acepta ser derrotado no es un competidor
Asiyekubali kushindwa si mshindani: el que no acepta ser derrotado no es un competidor
VOCABULARIO
KUELEZA: EXPLICAR
KUELEWA: COMPRENDER