Прислів'я та приказки про мову - Мақал-мәтелдер туралы Тіл өнері

Мақал-мәтелдер - түпнұсқасы

₪ ₪ ₪

Тіл тас жарады,

Тас жармаса, бас жарады.

₪ ₪ ₪

Шебердің қолы — ортақ,

Шешеннің тілі ортақ.

₪ ₪ ₪

Тіл — буынсыз,

Ой - түпсіз.

₪ ₪ ₪

Сүйреңдеген қызыл тіл

Сүйгеніңненайырар;

Иә жаубетін қайырар.

₪ ₪ ₪

Алажағым кетсе де,

Айташағым кетпесін.

₪ ₪ ₪

Ат жүйрігі айырады,

Тіл жүйрігі қайырады.

₪ ₪ ₪

Мақтаған жеткізер,

Шаққан өлтірер.

₪ ₪ ₪

Сүңгініңжарасыбітер,

Тілжарасы бітпес.

₪ ₪ ₪

Басқа пәле тілден.

₪ ₪ ₪

Тіл — тиексіз.

₪ ₪ ₪

Тіл ерді қабырға салады,

Нарды қазанға салады.

₪ ₪ ₪

Бас кеспек болса да,

Тіл кеспек жоқ.

₪ ₪ ₪

Қызыл тіл жанның мияты,

Абырой ердің қуаты.

₪ ₪ ₪

Ашуың келсе — қолың тарт,

Айтпас жерде — тілің тарт.

₪ ₪ ₪

Тіл жүйрік емес,

Шын жүйрік.

₪ ₪ ₪

Піл көтермегенді

Тіл көтереді.

₪ ₪ ₪

Адам көңілінен азады,

Тілінен жазады.

₪ ₪ ₪

Жер астында жатқанды,

Қазбай, қарап тіл табар.

₪ ₪ ₪

Қойын-қойын сырыңды

Түбінде келіп шын табар.

₪ ₪ ₪

Аш құлақтан —

Тыныш құлақ.

₪ ₪ ₪

Сөз тапқанға қолқа жоқ.

₪ ₪ ₪

Жақсы байқап сөйлер,

Жаман шайқап сөйлер.

₪ ₪ ₪

Жыланның тілі айыр,

Жылан мінезді адамның сөзі айыр.

₪ ₪ ₪

Аңдамай сөйлеген

Ауырмайөледі.

₪ ₪ ₪

Аяғы жаман төрді былғар,

Аузы жаман елді былғар.

₪ ₪ ₪

Көп сөйлеген —

Көптен айрылар.

₪ ₪ ₪

Көп сөз — күміс,

Аз сөз — алтын.

₪ ₪ ₪

Суды ішім тоқтатар,

Сөзді шын тоқтатар.

₪ ₪ ₪

Ақпа құлаққа айтқан сөз

Ағып кетеді.

Құйма құлаққа айтқан сөзді

Құйып алады.

₪ ₪ ₪

Өтірікшінің шын сөзі зая.

₪ ₪ ₪

Қатты айтсаң,

Қарындасыңажақпайсың.

Ақырынайтсаң,

Ақың кетеді.

₪ ₪ ₪

Біреудің сөзі әдемі,

Біреудің көзі әдемі.

₪ ₪ ₪

«Көрдім» деген көп сөз,

«Көрмедім» деген бір сөз.

₪ ₪ ₪

ІІІешеннің сөзі — мерген,

Шебердің көзі — мерген.

₪ ₪ ₪

Ине көзінен сынады,

Шешен сөзінен сынады.

₪ ₪ ₪

Қаһарлы сөз — қамал бұзар.

₪ ₪ ₪

Олақтың сөзі —

Орынсыз жамау тәрізді.

₪ ₪ ₪

Орынды айтылған сөз —

Орнына қағылған шеге сияқты.

₪ ₪ ₪

Ойнапсөйлесең де,

Ойлап сөйле.

₪ ₪ ₪

Сөз сүйектен өтеді,

Таяқ еттен өтеді.

₪ ₪ ₪

Мір тәуекел бұзады,

Мың қайғының қаласын;

Бір жылы сөз бітірер

Мың көңілдің жарасын.

₪ ₪ ₪

Адам сөзінен жазады,

Сиыр мүйізінен жазады.

₪ ₪ ₪

Көз жеткізер,

Көз жеткізбегенді

Сөз жеткізер.

₪ ₪ ₪

Аталы сөзге,

Арсыз жауап қайырар.

Ақ пен қараны

Шындық айырар.

₪ ₪ ₪

Шал,

Шалдың сөзі — бал.

₪ ₪ ₪

Ұлы сөзде — ұят жоқ.

₪ ₪ ₪

Сөз шындықты табар.

₪ ₪ ₪

Көп сөйлеген

Иә жолдасынан,

Иә құрдасынан айрылады.

₪ ₪ ₪

Жақсы сөз — жарым ырыс.

₪ ₪ ₪

Жаным десе — жан семіреді.

₪ ₪ ₪

Ауыз дарбаза,

Сөз самал,

Құдай ұрғанға не амал?!

₪ ₪ ₪

Жүйелі сөз —

Жүйесін табар;

Жүйесіз сөз —

Иесін табар.

₪ ₪ ₪

Сөз жүйесін тапса —

Малиесінтабар.

₪ ₪ ₪

Жүзден біреу — шешен,

Мыңнан біреу — көсем.

₪ ₪ ₪

Бұралқы сөз — күлуге жақсы,

Бұралқы жылқы — мінуге жақсы.

₪ ₪ ₪

Айтпаса жүректен кетеді,

Тартпаса білектен кетеді.

₪ ₪ ₪

Құр судан май шықпайды,

Құр сөзден мән шықпайды.

₪ ₪ ₪

Сөзің тәтті болсын,

Ашуың қатты болсын.

₪ ₪ ₪

Еттен өткен таяқтан,

Сүйектен өткен сөз жаман.

₪ ₪ ₪

Сөз қуған — пәлеге жолығар,

Шаруа қуған — қазынаға жолығар.

₪ ₪ ₪

Өзі — шынашақтай,

Сөзі — келсаптай.

₪ ₪ ₪

Сөздің басы — бір пышақ,

Аяғы — бір құшақ.

₪ ₪ ₪

Сөйлемесе қайдан туады?

Сөз сөзден туады.

₪ ₪ ₪

Айтсаң сөзіңе жет,

Мінгес те, үйіңе жет.

₪ ₪ ₪

Ауруда — шаншу жаман,

Сөзде — қаңқу жаман.

₪ ₪ ₪

Құрғақ сөз бас ауыртар,

Құрғақ қасық ауыз жыртар.

₪ ₪ ₪

Көз көргенше,

Ауыз батыр, сөйлеп қал.

₪ ₪ ₪

Сөз бергенге ерме,

Бөз бергенге ер

Сөз — бейнет болар,

Боз — көйлек болар.

₪ ₪ ₪

Сөзіңді айт ұққанға

Айтып айтпай не керек,

Құлағына мақта тыққанға.

₪ ₪ ₪

Көп сөйлесең — тақылдақ дер,

Аз сөйлесең — ақымақ дер.

₪ ₪ ₪

Көптің аузы — зеңбірек.

₪ ₪ ₪

Кесірлі ауыздан

Кесапатты сөз шығар.

₪ ₪ ₪

Тұз астың дәмін келтірсе,

Мақал сөздің мәнін келтіреді.

₪ ₪ ₪

Ауызында әзілі жоқтың

Қолында қол шоқпары бар.

Український переклад

₪ ₪ ₪

Алты аға бірігіп әке болмас,

Жеті жеңге бірігіп ана болмас.

₪ ₪ ₪

Әке балаға қарыз,

Бала далаға қарыз.

₪ ₪ ₪

Әке балаға сыншы.