Казахські загадки про знання та науку - жұмбақ туралы оқү, білім

Жұмбақ - түпнұсқасы

₪ ₪ ₪

Қабат-қабат қаптама.

Ақылың болса аттама.

( Кітап )

₪ ₪ ₪

Жаны жоқ болса да,

Ақылды адам ісін істейді.

( Кітап )

₪ ₪ ₪

Бір нәрсе білмегенді білгізеді,

Өзіңді тұрсаң қарап күлгізеді,

Жалғанда әңгімесі сондай қызық,

Жаныңды тыңдай берсең кіргізеді.

( Кітап )

₪ ₪ ₪

Бір су бар Шыршық деген қалқып аққан,

Бетінде бетегесі шығып жатқан.

Қарайсың міне соған тамашалап,

Сол судың кете алмайды дәмін татқан.

( Кітап )

₪ ₪ ₪

Сандығым бар өзгеше,

Қолыма алып жүремін.

Ішін ашып ақтарып,

Өмір сырын білемін.

( Кітап )

₪ ₪ ₪

Ұзын-ұзын ұсқауын,

Ұзынына кім жетер?

Шұбар ала күйкентай,

Шұбарына кім жетер?

( Кітап )

₪ ₪ ₪

Бір қобди дүние жүзін бағалаған,

Әсемдеп, талай адам қамалаған.

Қобдидың ашылмайтын кілті өзінде,

Ашылса табылар еді не қалаған.

( Білім, кітап )

₪ ₪ ₪

Жапанда бір нәрсе бар аузы жабық,

Ашылар мезгілінде баурын жазып.

Ішінде толып жатқан қазынасы бар,

Қорек қып пайданалар тамам халық.

( Кітап, оқу )

₪ ₪ ₪

Ұзын-ұзын,ұзын жол,

Ұшына жеткен бар ма екен?

Түбі терең қара су,

Түбіне жеткен бар ма екен?

Түбіне жетіп бұл судың

Қанып ішкен бар ма екен?

( Оқу )

₪ ₪ ₪

Дүниеде бір дария беті қайтқан,

Бетінде бетегесі шығып жатқан.

Қараса сол құдыққа көз жетпейді,

Құр қалмас сол құдықтың дәмін татқан.

( Оқу,білім )

₪ ₪ ₪

Сай бойында сары алтын.

( Білім )

₪ ₪ ₪

Ауыр-ақ,бірақ түсер салмағы жоқ,

Артқанның арып кейін қалғаны жоқ.

Арқалап бірін қоймай көтергеннің

Аяғы ешуақытта талғаны жоқ.

( Білім )

₪ ₪ ₪

Теңіздей түбі терең ,

Сүңгіген жетер әрең.

( Білім )

₪ ₪ ₪

Бір басты,екі тілді бір мақұлық,

Жүреді айдалада ырғатылып,

Менсініп ешбір жанмен тілдеспейді,

Өзінің сөйлеспесе досты барып.

Жиһанда қанша ділмар болсаң-дағы

Тұрасың сөйлесе алмай болып ғарып,

Онымен тілдесе алсаң сөз шығарып,

Кісіге пайдасы көп, залалы жоқ,

Дос болсаң бар мұқтажың бітер анық.

( Қалам )

₪ ₪ ₪

Қаралаяқ ат міндім қаздаңдатып,

Су ішпесе жүрмейді қырсау тартып,

Бір аяғын шалшыққа малып алып,

Тар көшеге салдым табандатып.

( Қалам )

₪ ₪ ₪

Жаны жоқ қаршыға қолға қонар,

Жем алып қиын жерден аузы толар,

Мен өзім қаршығамнан баһра алдым,

Шешуі осы сөздің қиын болар.

( Қалам )

₪ ₪ ₪

Ат міндім қарала аяқ қаздақтатып,

Жүргенде жол салады табандатып.

( Қалам )

₪ ₪ ₪

Астында төсегі бар салған тағы,

Адамша сөз сөйлейді тілі жоқ, жағы,

Теңізден салған жолы сайрап жатыр,

Мүдірмей ойлап тапшы мұны-дағы.

( Қалам )

₪ ₪ ₪

Бір ат бар бесеу ара,өзі жорға,

Саламын жорғалатып жолдан-жолға.

Найзамен қар үстіне суды құйып,

Ғажайып бір іс қылдым осы жолда.

( Қалам )

₪ ₪ ₪

Қара-дүр қасы,

Жарық-дүр басы,

Тұқаң-тұқаң еткенде,

Келеді көздің жасы.

( Дәуіт,қаламсап )

₪ ₪ ₪

Атыңнан айналайын Әбдіхалық,

Дымдыға дымсыз кірер басы жарық.

( Дәуіт,қаламсап )

₪ ₪ ₪

Жаны жоқ, бірақ ізі бар,

Жетектеп өзің жүресің.

Сол ізді қайта зерттеп кеп,

Көп нәрсені білесің.

( Қалам,жазу )

₪ ₪ ₪

Бір бөлек көріп жүрмін жайма базар,

Өн бойы бір азамат қағаз жазар.

Қасында құдығы бар тастан соққан,

Суарып қолда сайман пайдаланар.

( Дәуіт )

₪ ₪ ₪

Жапанда бір құдық бар суы тәтті,

Қшінде бір бәйтерек бек айбатты.

Жаралған десең болар, қандай шебер,

Адамзат не бол десе,сол болыпты.

( Қалам, дәуіт )

₪ ₪ ₪

Бір нәрсе құмырсқа бел,сүйрік тұмсық,

Екі бүйірі шығыңқы, көзі қисық.

Жансызда жалықпайтын соны көрдім,

Жорғалап қызмет етер құстай ұшып.

( Қаламұш )

₪ ₪ ₪

Секіріп жүріп сырғиды,

Тетігі бірақ адамда,

Ақылмен, бимен жылжиды.

( Қаламұш )

₪ ₪ ₪

Екі басты айдаһар,

Қара суды ішеді,

Қайта құсып ақ жерге,

Өрнектері түседі,

Онсыз жаңа іс болмас,

Адамның қылар ісі еді.

( Қаламсап )

₪ ₪ ₪

Бір жорға бар шабысты,

Ақ қағазға жабысты.

Жорғаласа тайпалап,

Келтірер көп табысты.

( Қарындаш )

₪ ₪ ₪

Бір нәрсе ала шұбар,қара тұмсық,

Қарасаң басқан ізі қисық-қисық.

Өзі жансыз, жандының күшіменен

Борайды ат үстінде желдей есіп.

( Қарындаш )

₪ ₪ ₪

Өзгені бақытты етем деп,

Өзі қажалып кетеді.

( Қарындаш )

₪ ₪ ₪

Тамға таяқ сүйедім,

Отыз екі сыр-сырлап.

( Сауыт қалам )

₪ ₪ ₪

Бір құс бар екі тілді сайрап тұрған,

Үстінде мәуесі бар жайнап тұрған.

Ішетін суы да көп, ішу де көп,

Құдығы тасбұлақтан қайнап тұрған.

( Қалам,сия )

₪ ₪ ₪

Бір құс бар дарияда тұмсығы ұзын,

Жаны жоқ жанды малдан жүрер бұрын.

Бұл жұмбақ талай жерде айтылып жүр,

Еш адам шеше алмайды бұдан бұрын.

( Қалам )

₪ ₪ ₪

Үшкір ғана бір нәрсе айыр басты,

Құдықтан көзге сулап төкті жасты.

Кеппейтін мәңгі бақи жастың ізі,

Дүниенің бәріменен араласты.

( Қалам )

₪ ₪ ₪

Үш адам мініп алып жалғыз жорға,

Үшеуі тәуекел деп түсті жолға.

Ізінен жорғасының тәлім қалып,

Кетіпті жаппай тарап қолдан-қолға.

( Қарындаш )

₪ ₪ ₪

Бір ыдыс әркімдерге болған аян,

Бір жерде сабыр етіп, қылмас баян.

Әркімнің қолында жүр оның суы,

Ол судан ақыл табар барлық адам.

( Сия )

₪ ₪ ₪

Дүниеде бір құдық бар қайнап жатқан,

Ішінен су шығады мың сан батпан,

Сол құдық сондай-ақ көп болса-дағы,

Бетіне бетегесі шығып жатқан.

( Сия )

₪ ₪ ₪

Ағартуға жоқ,

Қарайтуға әйдік-ақ.

( Сия )

₪ ₪ ₪

Бір құс бар бұлбұл деген ұзын мұрын,

Сөйлесе келтіреді сөздің нұрын,

Үстіне көкше мұздың жорғалаған,

Құс жоқта сөйлейтұғын одан бұрын.

( Қағаз )

₪ ₪ ₪

Ата тегі ағаштан болды,

Ақылын тауып, әсем жанды.

Теңіз беті шимайланды,

Бірақ ойым симай қалды.

( Қағаз, дәптер )

₪ ₪ ₪

Бір жанды бір жансызға мінгеседі,

Жүгіріп әр жерлерден із кеседі,

Тоқтамай жолдан жолды іздеп жүріп,

Ойлаған бір орынға кездеседі.

( Қағаз, жазу )

₪ ₪ ₪

Ақ тақырда қара дән,

Қолмен сеуіп, сөзбен көр.

( Жазу )

₪ ₪ ₪

Ақ тақырда қара тұқым себілген,

О тұқымнан білім дәні егілген.

( Жазу )

₪ ₪ ₪

Ақ жерде қара тары,

Кім шашса сол орады.

( Жазу )

₪ ₪ ₪

Бір нәрсе бетінде жоқ ой менен қыр,

Өзінің кіндігінен айналып жүр.

Өзіне назар салып қарасаңыз,

Келбеті жер жүзінің көрініп тұр.

( Глобус )

₪ ₪ ₪

Жер көрдім қаласы бар,

Үйлері жоқ мекендейтін.

Көп көрдім, өзен көрдім,

Сулары жоқ тереңдейтін.

( Карта )

₪ ₪ ₪

Бір сирағы біз,

Бір сирағы салады із.

( Циркуль )

₪ ₪ ₪

Болғанда айналасы, түсі қара,

Ілулі көпшілікке тұрған жаңа.

Бірде бар, бірде жоқ боп құбылып тұр,

Ақылым жете алмай жүр буған жаңа.

( Карта, тақта )

₪ ₪ ₪

Болғанда айналасы, түсі қара,

Ілулі көпшілікке тұрған жаңа.

Бірде бар, бірде жоқ боп құбылып тұр,

Туа салып анадан соны қуған.

( 29 әріп )

₪ ₪ ₪

Алыстан үйде отырып, алдым хабар,

Формалап әрбір жерді бояу жағар,

Айлықпен анда-санда барған деп,

Тоқтамастан тана тағар.

( Хат )

₪ ₪ ₪

Аяғы жоқ жүреді,

Аузы жоқ сөйлейді.

( Хат )

₪ ₪ ₪

Бір мақұлық бар тілі жоқ,

Сөйлегенде міні жоқ.

( Хат )

₪ ₪ ₪

Әкеміз Ормамбет хан, біз немере,

Ойласаң ойға түсер әрбір неме.

Адамға тілсіз, жайсыз сөйлеседі,

Қолы жоқ, аяғы жоқ ол немене?

( Хат )

₪ ₪ ₪

Келеді сапар тартып алуан жолдан,

Тамаша қызығы көп түспес қолдан.

Қызығын оқысаңыз тамашалап,

Қаласаң хабарласып барлық жайдан.

( Газет )

₪ ₪ ₪

Үйіне мәңгі қайтпайтын,

Қонақтар түнде келеді.

Іздесе адам таппайтын,

Жаңалық айтып беретін.

( Газет-журнал )

Український переклад

₪ ₪ ₪

Үш жүз алпыс бес жасадым болып жуан,

Қырық сегіз қызды болдым бір алуан.

Қатар өскен бар менің он екі ұлым,

Бір ұлым бар олар да ерек туған.

(Бір жыл, қырық сегіз жұма,он екі ай,бір ай)