Kinkhoest

!! Kinkhoest is een meldingsplichtige ziekte !!

Typerende kinkhoestaanvallen of, tijdens epidemieën, bij patiënten met ernstig hoesten of hoestbuien die contact hebben gehad met kinderen of volwassenen met kinkhoest.

• Wordt veroorzaakt door de bacterie Bordetella Pertussis, minder frequent door Bordetella prapertussis
• incubatie: 7 tot 14d

Het typische beloop kent 3 fasen:

• Catarraal stadium,
• Paroxysmaal stadium en
• Reconvalescentie stadium.

Symptomen

• Het begint met een gewone verkoudheid, een loopneus, niezen, een beetje koorts en licht hoesten.
• Binnen 2 weken wordt de hoest zwaar en volgen er hoestaanvallen, gekenmerkt door een gierende ademhaling en het ophoesten van taai slijm.
• De aanvallen zijn 's nachts vaak erger, wat erg uitputtend kan zijn voor een kind. Ze kunnen 3 tot 4 maanden aanhouden.
• Het hoesten bemoeilijkt vaak het eten, het drinken en het ademen voor de kinderen.
• Kinderen kunnen erdoor braken of blauw worden door zuurstofgebrek. Hersenbeschadiging kan daarvan het gevolg zijn. Het sterftecijfer bij onbehandelde kinkhoest is hoog.
• Volwassenen die een kinkhoestinfectie doormaken, vertonen meestal weinig specifieke symptomen. Vaak hebben ze alleen last van een hoest, die kan gaan van mild tot hevig en die lange tijd kan aanhouden (meer dan 3 weken).

Besmetting

• De bacterie verspreidt zich via de lucht bij hoesten of niezen of door direct contact met neus- en keelslijm (snot).
• Kinkhoest behoort tot de meest besmettelijke infectieziekten op kinderleeftijd. In de beginfase van de ziekte, waarin ze vooral bij volwassenen maar ook wel bij kinderen vaak nog niet herkend wordt, is de ziekte het meest besmettelijk.
• Antibiotica voorkomen verdere verspreiding van de ziekte maar genezen de zieke niet.
• De periode tussen de besmetting en de eerste ziekteverschijnselen kan variëren van 6 tot 20 dagen.

Diagnose:

• In begin van ziekte kan nasale cultuur genomen worden: Bordetella pertussis
• Aanvullend onderzoek naar kinkhoest wordt aanbevolen bij vermoeden van kinkhoest bij een patiënt in een gezin met niet-gevaccineerde of onvolledig gevaccineerde kinderen jonger dan 1 jaar en bij een gezin met een vrouw die > 34 weken zwanger is.
• Bij kinderen < 1 jaar heeft PCR en/of kweek de voorkeur ongeacht de ziekteduur.
• Bij kinderen > 1jaar of volwassenen is de diagnostiek afhankelijk van de ziekteduur:
  • Bij hoesten <3 weken is B. pertussis vaak nog aanwezig in de nasofarynx en heeft PCR de voorkeur. Indien de PCR negatief is, wordt alsnog serologie ingezet;
  • Bij hoesten > 3 weken heeft serologie de voorkeur.

Bevestig alvorens tot maatregelen over te gaan de diagnose kinkhoest bij de indexpatiënt (de van kinkhoest verdachte patiënt) door laboratoriumonderzoek.

Dit geldt niet als de van kinkhoest verdachte patiënt deel uitmaakt van een gezin met niet-gevaccineerde of onvolledig gevaccineerde kinderen of kinderen die op het punt staan geboren te worden; in deze gevallen wordt in afwachting van de laboratoriumdiagnostiek alvast met behandeling en profylaxe gestart.

Behandeling:

• AB is niet aangeraden, gezien dit de ziekteduur niet verkort
• Wel AB als in naaste omgeving zuigelingen of zwangeren zijn
• Profylaxe moet worden ingesteld binnen drie weken na aanvang van de hoestbuien bij de indexpatiënt.

Preventieve R/:

• < 18 j: Azitromycine (Zitromax) 3 dagen 10mg/kg/d, 1dd
• > 18 j: Azitromycine 3 dagen 500mg/d
• ZWS & BV: Erytromycine 4x/d 500mg ged.7d
• Bij zuigelingen eerste vaccinatie vervroegen: op vier weken
• Bij kinderen tot 5j die onvolledig gevaccineerd zijn kan een aanvullende vaccinatie worden gegeven

Vaccinatie

• De vaccinatie tegen kinkhoest is opgenomen in het vaccinatieschema van de Hoge Gezondheidsraad op de leeftijd van 8, 12 en 16 weken en op 15 maanden. Een herhaling is aanbevolen op de leeftijd van 5 à 6 jaar en tussen 14 en 16 jaar.
• Een kind, gevaccineerd tegen kinkhoest kan na contact met een ander geval van kinkhoest een lichtere vorm doormaken.
• Tot nu toe werden er geen belangrijke nevenwerkingen in verband gebracht met deze vaccinatie. Er zijn geen absolute contra-indicaties voor de toediening van het vaccin, tenzij de persoon een aangetoonde allergie
• voor het vaccin heeft of een ernstige reactie na een vorige toediening van het vaccin heeft vertoond.
• Vaccinaties bij zwangerschap
• Vaccinatie kinkhoest zinvol voor volwassenen?