- Sinusritme wordt verstoord door impulsen die ontstaan in een van de atria op een andere plaats dan de sinusknoop zelf (boezemextrasystolie) of door een impuls uit een van de ventrikels (ventriculaire extrasystolie)
- Bij het 'overslaan' is er meestal sprake van boezemextrasystolie (komt frequent voor bij ouderen)
- Ventrikelextrasystole wordt vaak afgekort als VES en soms premature, ventriculaire contractie genoemd (PVC) of ventricular premature beat (VPB). Een extra slag met zijn oorsprong in de ventrikels. PVC's worden niet/nauwelijks via het bundeltakgeleidingssysteem voortgeleid. Dit veroorzaakt een trage geleiding (verbreed QRS-complex). Na een PVC volgt een lange compensatoire pauze.
- Na een hartinfarct is het hebben van > 10 PVC's/uur een teken van een slechtere prognose
- Aan de vorm is de oorsprong te herleiden. Een LBTB-vorm komt vaak vanuit het rechterventrikel. Een VES met RBTB-patroon komt vanuit de linkerventrikel. De QRS-duur is > 0,12 seconde.
- Bij 3 of meer extrasystolen direct achter elkaar spreekt met van een ventrikeltachycardie.
Ventriculaire extrasystolen worden ingedeeld naar vorm:
- Monomorfe extrasystolen:
- de complexen zien er hetzelfde uit en komen dus uit 1 focus.
- Multiforme extrasystolen:
- de complexen zien er verschillend uit en komen dus uit meer dan 1 focus. Dit is vaak een uiting van een hartziekte.
- Bigemini:
- Iedere sinusslag wordt gevolgd door een ventrikelextrasystole.
- Trigemini:
- Iedere tweede sinusslag wordt gevolgd door een ventrikelextrasystole.
Klachten
- Gevoel van het missen van een hartslag of enkele hartslagen achtereen.
- Gevoel dat het hart onregelmatig is, 'bonzen', 'het hart staat even stil', 'gek gevoel in de keel', 'bonk in de borst'
- Kenmerkend voor 'overslaan' is dat de klachten in rust optreden en verdwijnen bij inspanning
Anamnese
- Klachten continu of aanvalsgewijs?
- Omstandigheden indien aanvalsgewijs?
- Klachten in rust en verdwijnen bij inspanning?
- Verschijnselen van hyperT of anemie?
- Medicatie?
- Genotsmiddelen? (cafeïne, nicotine) drugs?
KOZ
- Hartritme:
- Regelmatig?
- Met een extra slag of onregelmatig?
- Extrasystolie presenteert zich met één of meer onregelmatige slagen, bij een regelmatig basisritme
- Hartfrequentie?
- Auscultatie + pols
- ECG = standaard onderzoek bij ritmestoornissen
- bij aanvalsgewijs optreden is een ECG onontbeerlijk om extrasystolie te onderscheiden van andere ritmestoornissen
Verwijzing
- Eventueel ambulante ECG-registratie (holterregistratie)
- Bij verdenking op andere ritmestoornissen zoals atriumfibrilleren kan verwijzing naar een cardioloog geïndiceerd zijn.
Behandeling
- Bij 'overslaan' is geruststelling belangrijk. Wanneer er op grond van anamnese en onderzoek geen verdenking is op organisch hartlijden en er geen hemodynamische problemen zijn is er voor 'overslaan' geen behandeling nodig.
- Wordt het overslaan als hinderlijk ervaren, dan kan een bètablokker een gunstig effect hebben.
- Na een doorgemaakt hartinfarct is behandeling van de veelvoorkomende ventriculaire extrasystolie alleen nodig als de extrasystolen in korte perioden (een aantal slagen achtereen) optreden. Dit zijn in feite korte, zelfeindigende ventriculaire tachycardieën.
- Bekend is dat nicotine, cafeïne, alcohol en drugs het ontstaan van ES kunnen uitlokken, hierop dient dan ook te worden gewezen.
TOZ
DD
- Atriumfibrileren
- Supraventriculaire tachycardie
- een supraventriculaire ritmestoornis is meestal regulair (uitgez. atriumfibrileren, waarbij het ritme volkomen onregelmatig is)
Oorzaken
- ischemie
- hypoxie
- oud litteken
- idiopathisch
- 50% van gezonde mannen heeft sporadisch PVC's.