Hartfalen

NYHA classificatie / American College of Cardiology scale

Oorzaken

• Functieverlies van het myocard
• Klepgebreken
• Hartritmestoornissen
• Extracardiale factoren (COPD, infecties, etc)

Klachten

• Verminderde inspanningtolerantie (Dyspnoe d'effort)
• Kortademigheid (nachtelijke kortademigheid, kortademigheid bij platliggen)
• Vermoeidheid
• Perifeer oedeem (onderbenen en enkels)

Cardiovasculaire voorgeschiedenis?

• Roken, alcohol, zout
• Medicatie (betablokkers, calciumantagonisten, NSAID’s, etc)
• Aanwijzingen voor COPD, hyperthyreoidie, diabetes, etc

KOZ

• Longauscultatie: crepitaties
• Verhoogde CVD (gestuwde halsvenen)
• Perifeer oedeem (enkels en sacrum)
• Vergrote lever
• Heffende/verbrede ictus
• Hartgeruis
• Tachycardie
• Tachypneu
• Derde harttoon

TOZ:

• ECG en (NT-pro) BNP (+ eventueel Rx-thorax)
  • Bij afwijkingen -> Echocardiografie
• Acuut ontstaan:
  • (NT-pro) BNP afkapwaarde 400
  • BNP afkapwaarde 100
• Geleidelijk ontstaan
  • (NT-pro) BNP afkapwaarde 125
  • BNP afkapwaarde 35
• Eventueel zoeken naar oorzaak, ernst, uitlokkende factoren:
  • Rx thorax
  • Bloedname :
    • CRP, leukocyten met differentiatie, Hb, Ht, Glc, natrium, kalium, natrium, creatinine en eGFR, ALAT, ASAT en gamma-GT, TSH, lipidenprofiel
• Inspannings-ecg
• Coronairangiografie

Indeling van hartfalen:

• Tijdelijk hartfalen: eenmalig of recidiverend
• Chronisch hartfalen: stabiel (langzaam) progressief, acuut exacerberend

BNP

• Brain Natriuretic Peptide (BNP) is een cardiaal neurohormoon dat specifiek gesecreteerd wordt door de ventrikels als antwoord op volume expansie en/of toegenomen druk. ProBNP (het prehormoon) wordt gekliefd in het fysiologisch actieve BNP (32 AZ) en het NT-proBNP (76 AZ). In meerdere studies werd aangetoond dat toegenomen BNP/ NTproBNP waarden teruggevonden worden bij patiënten met linker ventrikel falen en dat een normale BNP waarde hartfalen kan uitsluiten.

Behandeling

• Voorlichting
  • Bewaking van het lichaamsgewicht:
    • Patiënt moet dagelijks gewogen worden: bij een gewichtstoename van >2Kg in 3 dagen mag de patiënt zelf zijn diureticumdosis tijdelijk verhogen of moet hij contact opnemen me de huisarts
  • Algemene adviezen:
    • Gewichtsvermindering
    • Stoppen met roken
    • Meer bewegen
    • Zoutbeperking en bij NYHA > II vochtbeperking (1,5 a 2 liter)
    • Vermindering van het alcoholgebruik
    • Reisadvies
    • Seksuele activiteit
    • Autorijden
    • ...
  • Afspraken over diuretica (patiënt mag meebeslissen)
• Medicatie (stop calciumantagonisten!)
  • Start
    • Lisdiureticum plus ACE-inhibitor
      • Furosemide 20-40 mg, 1 x dd (eventueel opbouwen tot 240 mg)
      • Enalapril 2,5 mg, 1 x dd (eventueel opbouwen tot 2 x 20 mg)
    • Betablokker altijd toevoegen
      • Starten in stabiele situatie (geen duidelijke klinische tekens van overvulling meer)
      • Metoprolol (succinaat, retard), 12,5-25 mg 1 x dd (eventueel opbouwen tot 200 mg)
    • Titreer de dosis van de ACE-remmer en de bètablokker stapsgewijs of naar de maximale dosis die wordt verdragen.
  • Onvoldoende effect
    • Aldosteronantagonist
      • Spironolacton 25 mg, 1 x dd
      • Alternatief is Valsartan 40 mg, 2 x dd (eventueel opbouwen tot 2 x 160 mg)
  • Nog onvoldoende effect of bij snelle AF > 80/min
    • Digoxine
      • Digoxine 0,25 mg, 1 x 1 t dd (halve dosis bij > 80 jaar, hoog creatinine of < 55 kg)
• Thiazolidinedionen (bij DM) zijn gecontra-indiceerd bij pt'en met hartfalen
• Vermijd bij hartfalen zoveel mogelijk het gebruik van NSAID's

NW'en van ACE-remmers:

• Nierfunctieverslechtering (ontraad gebruik van NSAID's)
• Hyperkaliëmie (tot 5,5 mmol/l is acceptabel)
• Symptomatische (orthostatische)hypotensie
• Hoest: overschakelen naar AII-antagonist

Nevenwerkingen van Diuretica:

• Hypokaliëmie/hypomagnesiëmie
• Normo- of hypovolemische hyponatriëmie
• Hyperuricemie en jicht
• Hypovolemie/dehydratatie