Klachten
- Pijn, jeuk en een branderig en/of loom, zwaar gevoel
- Huidafwijkingen? Dikke voeten?
- Klachten verbeteren door beweging of hoogleggen van het been
- Klachten nemen vaak in de loop van de dag toe en verergeren na lang staan of stilzitten, met name in een warme omgeving
Anamnese
- Verloop, duur
- Pijn, zwaartegevoel etc
- Verergering bij lopen (toch claudicatio)
- DVT in de voorgeschiedenis
- Zwangerschap, staand beroep etc
- Familiair voorkomen
- Zelftherapie
Onderzoek
- Inspectie
- Staminsufficiëntie van de V. Sphena magna (VSM):
- Varices aan de medio-ventrale zijde van het bovenbeen en medio-dorsale zijde van het onderbeen
- Staminsufficiëntie van de V. Saphena parva (VSP):
- Varices op de kuit of vanuit de knieholte
- CVI = chronisch veneuze insufficiëntie:
- oedeem
- erytheem
- eczema cruris
- pigmentatie
- atrophie blanche
- corona phlebaectatica paraplantaris
- dermatoliposclerosis
- ulcus cruris venosum
- Zoek naar argumenten voor tromboflebitis of chronische veneuze insufficientie (pitting oedeem, orthostatisch eczeem, hyperpigmentatie, corono flebectatica paraplantaris etc)
- Palpatie van de voeten
- Ter uitsluiting van perifeer arterieel lijden
Beleid
- Geen klachten en geen chronische veneuze insufficientie
- Geen medische redenen voor behandeling
- Klachten of chronische veneuze insufficientie (ook bij zwangerschap)
-
- Geeft vermindering van klachten + vertraging van progressie
- Geef op het voorschrift de indicatie en drukklasse van de kous aan + onderbeens- dan wel bovenbeenskous
- Bijna altijd volstaat klasse II.
- Bij klasse III of IV : eerst controleren of de systolische bloeddruk niet lager dan 80 mmHg is.
- Laat klasse II en hoger aanmeten door een gecertificeerde leverancier;
- Geef instructie over het gebruik van de kousen.
- Vervang therapeutische elastische kousen elke 6-9 maanden.
- Adviseer om bij vragen of klachten terug te komen.
- Een onderbeenskous verdient de voorkeur vanwege beter therapietrouw en minder complicaties.
- Bij het aanmeten moet het been vrij van oedeem zijn. (Zonodig dus eerst ambulante compressie)
- Bij jeuk:
- huid minder vaak met zeep wassen en indifferente zalf (cetomacrogolzalf FNA of lanettezalf FNA) ’s nachts toepassen (niet overdag vanwege kans op aantasting elastiek van de kous).
- Controle na zes weken
- Leefregels:
- activeren van de spierpomp heeft mogelijk een positief effect op klachten.
- Bespreek de nadelige invloed van langdurig staan en de mogelijkheid van aanpassingen in de werksituatie bij patiënten met een staand beroep.
- Varices zijn geen contra-indicatie voor orale anticonceptiva.
- Er is geen reden zwangerschap te ontraden, tijdens zwangerschap kunnen varices wel toenemen.
- Medicamenteuze therapie is niet zinvol.
Verwijzing
- Een goed geïnformeerde patiënt die specialistische behandeling wenst;
- stamvarices met klachten of CVI, als een steunkous onacceptabel is;
- Bij een actief of genezen ulcus en/of progressieve huidveranderingen (CVI) die mogelijk baat hebben bij invasieve behandeling.
- Behandeling in 2de lijn:
- Sclerocompressietherapie
- ambulante flebectomie
- endoveneuze ablatie middels endoveneuze laserbehandeling (EVLT)
- Radiofrequente ablatie (RFA)
- echogeleide schuimsclerose
- chirurgisch strippen en/of crossectomie
- Tromboflebitis
- Varicesbloeding