Prostaatcarcinoom

Verwijzing

PSA < 1 en leeftijd > 60 jaar:
- zeer klein risico dat ooit een klinisch relevante prostaatkanker zal ontstaan.
PSA < 3:
- waarde is normaal en verder onderzoek en controle zijn niet nodig.
PSA > 3:
- verwijs naar uroloog, bij afwezigheid van aanwijzingen voor recente prostatitis. Het risico op kanker is vergroot;
Verwijs patiënt bij levensverwachting > 10 jaar, of bij aanwijzingen voor metastasering.
Overweeg afwachtend beleid bij levensverwachting < 10 jaar en afwezigheid aanwijzingen voor metastasering.

Behandeling

Het actief ongevraagd aanbieden van een PSA-bepaling aan mannen zonder klinische symptomen van prostaatca wordt niet aanbevolen.

Vroediagnostiek bij verzoek van patiënt om PSA-test:

Belangrijk om voorafgaand aan de PSA-meting goed te informeren over de mogelijke consequenties van een afwijkende uitslag
Verricht rectaal toucher en verwijs bij vermoeden van prostaatcarcinoom (hier is PSA bepaling niet geadviseerd, een normale waarde sluit de aanwezigheid van een prostaatca niet uit)
Laat PSA-waarde bepalen
- houd rekening met verhoging van PSA door prostatitis en verlaging door gebruik 5-alfareductaseremmers.
Bij (vermoeden van) botmetastasen:
- Verricht rectaal toucher:
- bij aanwijzingen voor prostaatcarcinoom: verwijs naar uroloog; bij afwezigheid van aanwijzingen voor prostaatcarcinoom: bepaal PSA om te differentiëren tussen prostaatcarcinoom (dan verwijzing naar uroloog) en andere oorzaken (dan verwijzing naar oncoloog).
bij PSA-test kan een klinisch relevante kanker gevonden worden met een mogelijk gunstige vroegtijdige behandeling, maar de kans op een tumor die klinisch nooit relevant zal worden is drie tot vier keer zo groot;

Mictieklachten zijn geen aanwijzing voor prostaatcarcinoom;
Bij mannen met een levensverwachting < 10 jaar heeft prostaatkankerbehandeling geen invloed op overleving of kwaliteit van leven, een extra reden om van vroegdiagnostiek af te zien.

Gleasonscore: