Delier

Wordt veroorzaakt door een disbalans in het cholinerge-dopaminerge systeem (met een relatief tekort aan acetycholine)
Wordt veroorzaakt door één of meer lichamelijke ziekten, geneesmiddelen intoxicaties of onttrekking van medicatie of alcohol.

3 verschillende vormen:

Onrustige/hyperactieve vorm:
- motorische onrust en agitatie
Hypoactieve/ apatische vorm (Stil delier):
- bewegingsarmoede, verminderde interactie, minder en langzamer spreken, ...
Gemengde vorm

Symptomen:

Aandachtsstoornis en bewustzijnsstoornis
Acuut opgetreden verandering (uren tot dagen) en fluctuerende symptomatologie
Verandering in cognitie
- geheugenstoornis
- orëntatiestoornis
- taalstoornis
- waarnemingsstoornis (hallucinaties)
Toenemende verwardheid bij patiënten met een cognitieve stoornis/dementie

KOZ

Meten of beoordelen van:
- alg. Indruk, tekenen van hypoxie, hydratatietoestand
- lichaamstemperatuur
- BD en pols
- auscultatie hartslag
- buikonderzoek
- neurologische uitvalsverschijnselen
- aanwijzingen voor uitwendig letsel, fractuur en factoren die pijn luxeren
Onderzoek direct aan bed:
- glucosespiegel
- nitriettest
- zuurstofsaturatie
Labo:
- BSE of CRP
- Hb, Ht
- leukocyten
- TSH
- creatinine
- natrium, K, Ca
- ALAT, evt. GGt
- urinesediment

Behandeling

Zoek (en behandel) oorzaken, risicofactoren
- infectie (UWI en pneumonie)
- pijn, urineretentie of obstipatie, acuut trauma, operatie, katheter
- metabole ontregeling (hyponatriëmie, hypo- of hyperglycemie, hyperclciëmie
- medicatie (recente wijziging van medicatie of dosering, anticholinergica, morfine, polyfarmacie)
- (sterke) ondervoeding
- dehydratatie
- slaapdeprivatie
- nicotine- of cannabisonttrekking
- immobiliteit, mobiliteitsbeperkende maatregelen
- visus- en gehoorbeperking (verminderde oriëntatie hierdoor)
- omgevingsverandering
- morfinepreparaten (in palliatieve fase)
Regel adequate zorg en veiligheid
Behandel symptomatisch
- Haloperidol is het middel van eerste keus:
  - max 1 week, laagste effectieve dosis (0,5 tot 1,5mg, 2dd), max 10mg/24u
    - Haloperidol tabletten: 1 en 5mg
    - Haloperidol druppelvloeistof (buccale toediening): 1dr= 0,1mg
    - Haloperido injectievloeistof: 1 amp=5mg (pijnlijk im)
  - Haloperidol is tegenaangewezen bij
    - ziekte van Parkinson of 'Lewy body' dementie
    - delier agv alcohol- of benzodiazepinonttrekking
  - Afbouwen na 2x goede nachtrust achtereen
- Overweeg Lorazepam 0,5mg tot 2mg/2u oraal of parenteraal wanneer patiënt erg onrustig blijft

DD:

Niet-beïnvloedbare risicofactoren:

Google Sites

Report abuse