Schaafwonde

• Pijn, bloederig, vaak vuile wonden, ...
• Dien zo nodig pijnstilling toe
• TIME principes
• Wonde ouder dan 6uur - Friedreichse periode- moeten als geïnfecteerd worden beschouwd
• Systemische ziekten (bv. DM) en medicijngebruik (CS, cytostatica) kunenn de wondgenezing nadelig beïnvloeden.
• Tetanusvaccinatie??

Beleid

• Reinig de wonde uitgebreid en grondig
  • Douche, NaCl 0,9%, Flamirins®
  • Gebruik ev Debrisoft®
• Daarna uitspoelen met stromend water
• Verwijder vreemd materiaal (straatvuil, asfaltresten)
  • Risico blijvende tatoeages!
  • Ev. gebruik zuurstofwater voor uitbruisen zeer vuile straatwonde
  • Evt. gebruik van een borsteltje/pincet
  • (Aangezien dit zeer pijnlijk kan zijn, is het verstandig in dit geval de schaafwonde te verdoven met een spray-anestheticum (lidocaïne 10%-spray). Lidocaïne heeft overigens een hoge resorptie vanuit open wondoppervlakken en slijmvliezen, waarmee rekening gehouden dient te worden.
• Ontsmet ev. de wonde met waterig ontsmettingsmiddel
  • Hacdil®, Hibidil®, Isobetadine®
• Vochtige wondheling
  • Flaminal forte®
• Bij beperkte oppervlakkige wonden of wonden op aangezicht ev. schuimverband vb Mepilex®
• Afdekkend verband en fixeren met windel
• Extra aandacht bij diepere wonden:
  • huidbarrière volledig doorbroken
  • Open fractuur
  • Andere urgentiegraad en aard van R/

Drogen of afdekken?

• Afhankelijk van de grootte, de diepte en de lokalisatie
• Door opdrogen van wondvocht wordt een afsluitende korst gevormd die tegen uitdroging en infectie beschermt. Het proces van genezing (epithelialisatie) speelt zich onder de beschermende korst af. Deze valt spontaan af wanneer het epitheliale weefstel hersteld is.
• Laten drogen aan de lucht is mogelijk bij ondiepe schaafwonden met een dusdanige lokalisatie dat voortdurende blootstelling aan de openlucht gerealiseerd kan worden.
• Afdekken is van belang op huiddelen onder kleding en bij diepere schaafwonden.

Men kan kiezen voor 'droge wondgenezing' of 'natte wondgenezing'.

• Bij droge wondgenezing (niet-occlusief afdekken) wordt de wonde afgedekt met paraffinegazen of niet-hechtende absorberende kompressen. Bij langer bestaande en/of ernstig verontreinigde schaafwonden kan gekozen worden voor povidonjood of voor lokale toepassing van een antibioticum (fusidinezuurcrème).
  • Bij droge wondgenezing vormt zich een korst op de wond. Deze korstvorming heeft echter ook nadelen. Geïmpregneerde gazen en niet-hechtende absorberende kompressen kunnen aan de gevormde korst verkleven, hetgeen bij verwijdering (het wondverband moet minimaal eenmaal daags worden verwisseld) de wondgenezing kan verstoten en bovendien pijnlijk is.
• Bij natte wondgenezing (occlusief afdekken) wordt de functie van de korst overgenomen door synthetisch occlusieve wondverbanden (hydroactieve verbanden, wondfolies).
  • De wond blijft vochtig waardoor het genezingsproces sneller verloopt en er minder wondpijn is.

Geïnfecteerde schaafwonden

• Staphylococcen en streptococcen zijn de belangrijkste veroorzakers van huidinfecties.
• R/ Povidonjoodzalfgaas of lokale toepassing van fusidinezuur (3dd ged. 1 week)
• Bij uitgebreide infecties, regionale lymfadenitis en koorts is orale toediening van AB geïndiceerd. Ook bij een patiënt met een wondinfectie en een verhoogd risico op endocarditis is behandeling met orale AB aan te bevelen
  • R/ Flucloxacilline
  • Bij overgevoeligheid aan penicilline:: macrolide zoals Clarithromycine of Azitromycine

Nazorg

• Opvolging nodig?
• Verbandwissel afhankelijk van verband om de twee tot max 5 dagen
• Bij alarmtekens huisarts contacteren
• Aandacht voor littekentherapie, zonneprotectie