Zondag 31 december 2017, zondag in het octaaf van kerstmis, Protestantse Gemeente Assendelft
Gemeente van Jezus Christus,
Het komt u misschien vreemd voor, maar vanmorgen wil ik het hebben over `verwachting`. Dat verwacht je meer op de adventzondagen. Met kerstmis is die verwachting immers beantwoord. Dat zit zo in ons denken. Je verwacht iets of iemand en dan krijg je het en dan is het klaar. We hebben Jezus verwacht en toen was hij er: Davids zoon, lang verwacht. Antwoord op ons hopen.
Maar vanmorgen moet ik het dus over verwachting hebben en dat komt door die twee mensen in de tempel: Simeon en Hanna. De geboorteverhalen bij Lucas begonnen in de tempel met een priester die niet meer zoveel kon verwachten – met Zacharias – en ze eindigen in diezelfde tempel met twee mensen die bijna niets anders doen dan verwachten.
Die verwachting die hoort bij Israël. Het hele zogenaamde oude testament staat er bol van. De verwachting beloofd land, van bevrijding uit de ballingschap, verwachting van de Messias. Nu heeft de kerk al vrij vroeg een soort vadermoord begaan. Ze heeft zich van Israël afgekeerd en zichzelf geponeerd als het nieuwe Israël. Ze heeft gezegd: die Messias die Israël verwacht, die is al gekomen in Jezus, alleen Israël wil dat niet zien. En daarmee heeft ze zichzelf buitenspel gezet. Ik zeg het even heel kort door de bocht, maar zo heeft de kerk erg lang gedacht.
Gelukkig heeft een groot deel van de kerk wat bijgeleerd. In onze kerkorde staat bijvoorbeeld niet wat ons van Israël scheidt, maar wat ons met Israël verbindt. Heel mooi staat er dat de Protestantse Kerk in Nederland deelt in de aan Israël geschonken verwachting die zich uitstrekt naar het koninkrijk van God. Er staat dus niet dat dat Israël verwacht wat wij als kerk al zouden hebben – namelijk de Messias – maar er staat dat we in de verwachting van Israël delen. De verwachting heeft ook ons aangeraakt, de begeerte naar het koninkrijk.
Simeon verwachtte de vertroosting van Israël. Daarmee staat hij in de traditie van Israëls profeten. Troost, troost mijn volk…zei Jesaja, doelend op een toekomst van heelheid, vrede, gerechtigheid. En ook Hanna bidt zonder ophouden. Ze houden de verwachting levend. Nu zou je de tekst van vanmorgen zo kunnen lezen dat hun verwachting in Jezus ten einde komt. Nu laat gij Heer uw dienstknecht gaan in vrede naar uw woord want mijn ogen hebben uw redding gezien die gij bereid hebt voor alle volken. Ik heb niets meer te verwachten want ik heb Jezus gezien. Nu kan ik sterven (Sommige mensen hebben dat met Napels).
Die uitleg ligt heel erg voor de hand. We weten niet hoe oud Simeon is, maar de geest heeft hem gezegd dat hij de dood niet zou zien voordat hij Christus zou zien. En nu is het zover dus kan hij sterven. Gaan in vrede kan ook betekenen `sterven`. Er is ook nog een andere uitleg: met dat `gaan in vrede` is niet `sterven` bedoeld, maar je levensweg gaan in vrede, in heelheid. Lucas vertelt verderop in zijn boek over een bloedvloeiende vrouw. Al twaalf jaar is zij ziek. De volle tijd betekent dat in de bijbel. Als Jezus voorbij komt dringt ze zich naar voren en raakt de zoom van Jezus’ bovenkleed. Onmiddellijk houdt het vloeien op. Als ze verteld heeft waarom ze Jezus heeft aangeraakt en dat zij onmiddellijk genezen is, zegt Jezus: uw geloof heeft u gered, ga in vrede! Overduidelijk betekent dat hier niet `nu kun je sterven`, maar: ga op je weg in de vrede, de heelheid van God. Ga in vrede, als een bemoediging.
Zo wil ik vanmorgen ook, niet alleen maar ook, de woorden van Simeon verstaan. Geef Heer dat we mogen gaan in vrede: in leven en in sterven, in de dagen van het nieuwe jaar. Want we hebben uw redding gezien. Niet dat we niets meer te verwachten hebben. Als je radicaal verwacht hebt wordt je ook radicaal beschaamd. Maar we hebben iets gezien. Zoals Israël zag ’t beloofde land, zoals Simeon het kind in zijn armen nam. Waardoor je toch in geloof – hoe vaak je dat geloof ook kwijt bent - kunt zeggen: hoe het ook zal gaan in de dagen van het nieuwe jaar, in je eigen leven, in het leven van de kerkelijke gemeente, het zal gedragen worden door de vrede van God, door zijn woord van liefde. Gaan, in leven en in sterven, in verwachting en teleurstelling, naar Gods woord. Amen.
Orde van dienst
PROTESTANTSE GEMEENTE ASSENDELFT
Orde van dienst voor zondagmorgen 31 december 2017
Orgel; Jeroen Rijpkema
Voorganger: Bart Vijfvinkel
We zingen uit Liedboek. Bidden en zingen in huis en kerk
Welkom en mededelingen
Orgelspel
- Gemeente gaat staan -
V: De Heer zal bij u zijn
G: DE HEER ZAL U BEWAREN
V: Onze hulp in Naam van de Heer
G: DIE HEMEL EN AARDE GEMAAKT HEEFT
467 b
Psalm 93
467 b
- Gemeente gaat zitten -
Kyriëgebed
Goede God, vanmorgen willen wij u loven en grootmaken
In Jezus mogen wij uw licht zien, uw liefdevolle nabijheid.
Wetend van dat licht bidden wij tot u om ontferming
Zo dikwijls is dat licht verborgen
De jaaroverzichten staan zo vol van geweld en onrecht
En zo vaak zijn onze wegen niet uw wegen
En leven we ten koste van elkaar en van onszelf
Op deze morgen bidden dat we
Dat we uw redding mogen zien
En bidden we om vergeving en omkeer
Dat we onze weg mogen gaan in vrede naar uw Woord.
Amen
Glorialied 474
Zondagsgebed
Simeon en Hanna hebben uw redding gezien
En gaven hoog van u op.
Heel hun leven, al hun verwachting,
Kwam tot bestemming in dat kind:
Jezus Messias.
Wil tot ons spreken
Dat we weten
te leven
In uw woord van liefde,
in uw vrede die geen einde heeft amen
Schriftlezing: Lucas 2, 22-40
Lied 159a
Preek
Dankgebed – voorbeden ( Afgewisseld met: 367e) – stil gebed – Onze Vader
Wij danken u, voor de vrede van uw woord
Die ons verstand en onze ervaring te boven gaat.
Wij danken u, dat u in ons de verwachting gewekt hebt
Van uw toekomst, van uw koninkrijk van gerechtigheid en vrede
Wij danken u dat u ons kent, de dagen van ons leven,
En dat u deze wereld draagt
Wij danken u voor Jezus, uw redding in persoon,
Opstanding uit de dood, bevrijding uit de slavernij
Licht in onze duisternis.
Wij bidden om uw vrede. Om heelheid waar gebrokenheid is
Tussen mensen, tussen volkeren en groepen
Om heelheid waar gebrokenheid is in ons zelf
Zo bidden wij:
Wij bidden om redding waar mensen in de knel zitten
Door armoede, door geweld
Mensen die geen uitweg zien, geen toekomst
Zo bidden wij:
Wij bidden over de dagen van het afgelopen jaar
Wil ons vergeven waar we tekortschoten naar u, naar onszelf, naar elkaar.
Wil bevestigen wat goed was in uw ogen
Geef dat we kunnen leven uit uw mildheid
Zo bidden wij:
Wil zijn met uw kerk, dat ze niet zichzelf zoekt,
Maar mag wijzen naar uw liefde en trouw
Wil daar zijn waar die kerk vervolgd wordt
Zo bidden wij:
Wil zijn bij ieder mens, in de dagen van het nieuwe jaar,
Met uw troost, uw goedheid.
En hoor ons nu we in stilte bidden
Inzameling van de gaven
- Gemeente gaat staan -
Lied 513
Zegen
G: Amen (gezongen)