Zondag 27 maart 2016, Paasmorgen Protestantse Gemeente Assendelft
Als christus niet is opgewekt dan is onze prediking zonder inhoud en zonder inhoud is ook uw geloof
Gemeente van Jezus Christus,
Ik vind het een prachtige zin: als Christus niet is opgewekt, dan is onze prediking zonder inhoud, en zonder inhoud is ook ons geloof. Met andere woorden: je kunt een heleboel geloven – dat de aarde in zes dagen geschapen is, dat lammen gaan lopen en blinden gaan zien dat Jezus uit de dood is opgestaan– je kunt het allemaal geloven, maar als Christus niet is opgestaan, dan slaat het allemaal nergens op. Dan is het zonder inhoud.
Met nog weer andere woorden gezegd; je geloof staat of valt niet met wat je zelf gelooft, maar met wat God heeft gedaan. Met de opwekking van Christus.
Daarom is ons ongeloof ook niet zo’n probleem. Het is wel heel jammer dat het net goed gaat met de kerken, de vervreemding van de bijbel is wel idioot groot, maar gezien vanuit de inhoud van het geloof, bezien van vanuit dat waar het om gaat, is het niet erg.
Dat is een geruststellende gedachte. Ook voor mij als voorganger. Soms zegt iemand na afloop van een kerkdienst: ‘je hebt mooi gepreekt.’ Ik ben ijdel genoeg om daar blij van te worden. Maar een preek zegt niets, is zonder inhoud, als Christus niet was opgewekt. Dat is het punt dat Paulus maakt in het vijftiende hoofdstuk van zijn brief aan de gemeente te Korinthe. Dat hoofdstuk dat helemaal gaat over de opstanding.
Paulus probeert hier het onmogelijke van de opstanding onder woorden te brengen. Maar eigenlijk kan dat niet omdat die hele opstanding niet kan. ‘Dit hoofdstuk uit de Korinthebrief’, schrijft de theoloog Karl Barth, ‘is uitermate geschikt om in alle scherpte duidelijk te maken dat theologie de discipline, het vak, is die zich bezighoudt met datgene wat bij mensen onmogelijk is.’
Ik vind dat mooi en ik stelde me afgelopen week het volgende gesprek voor:. Waar houd je je mee bezig? Nou met datgene wat bij mensen onmogelijk is, en dat toch gebeurt. Hoe kan dat nou? Omdat God, God is. Maar het kan niet wat je op zondag staat te vertellen? Nee, dat klopt. Het is onmogelijk. Vind je het gek dat de kerken leeglopen? Nee, wel jammer. Maar ik vind het eigenlijk nog veel gekker dat er mensen naar de kerk gaan.
Maar nu moet ik aan het werk want ik moet nog een preek schrijven waarin ik ga verkondigen dat Jezus is opgewekt. Geloof je dat dan? Als God hem niet heeft opgewekt niet. En als God hem niet had opgewekt dan ging het in de hele kerk nergens over.
Nou, zo gek is het dus met geloof van de kerk. Als God geen God was en als Jezus niet was opgewekt, dan hadden ging het nergens over in de kerk. Dan ging het nergens over in al die preken en in het geloof. Dan ging het alleen over onszelf en hoe we onszelf zouden kunnen bevrijden. Dan ging het erover dat de een dit geloofde en de ander dat. En waarschijnlijk zou je dan op den duur wat cynisch worden, omdat nu eenmaal ieder ketter z’n letter heeft en eenieder toch gelooft wat hij of zij wens te geloven.
Maar het zou dus in preken en in het geloof binnen de kerk moeten gaan over iets wat ons vreemd is, iets wat onmogelijk is. Iedere poging om de opstanding te begrijpen dat die opstanding tekort. Het enige dat we kunnen zeggen is dat hij verschenen is. Maar het wordt ons niet verteld als een historisch feit waarbij je de vraag kunt stellen wanneer het gebeurde, of waar of hoe. Het enige dat je kunt zeggen is dit: wat zoek je de levende bij de doden? En dat Hij verschenen is.
Dat het Paasevangelie helemaal niet kan, dat het ons in alles wat we zijn vreemd is, dat maakt het zo belangrijk. We kunnen onszelf niet aan onze eigen haren uit het moeras trekken, de dood overwinnen, het kwaad, de schuld. En nu horen we dat er een beslissing gevallen is buiten ons om. Het is gewoon gebeurd… zonder dat we het konden bedenken, misschien ook zonder dat we het kunnen geloven.
Jezus zei tegen haar: Vrouw, waarom huilt u? Wie zoekt u? Zij dacht dat het de tuinman was, en zei tegen Hem: Mijnheer, als u Hem weggedragen hebt, zeg mij dan waar u Hem neergelegd hebt en ik zal Hem weghalen. Jezus zei tegen haar: Maria! Zij keerde zich om en zei tegen Hem: Rabboeni; dat betekent: Meester. Jezus zei tegen haar: Houd Mij niet vast. Jezus niet vasthouden, de kerk niet vasthouden, je geloof niet krampachtig vasthouden, maar leven in het vertrouwen dat Christus is opgewekt en dat wij daar niets aan kunnen toevoegen nog iets aan kunnen afdoen. En daaraan vasthouden. De beslissing is gevallen, de dood is overwonnen. Of we dat nu geloven of niet, zelfs al horen we iedere dagen het tegendeel
De beslissing is gevallen. Dat is het gekke geloof dat ons wordt gegeven en waar we ons in mogen verblijden, ondanks alles. En waaruit we mogen leven, dag aan dag, als gemeente van de Levende Heer. Amen.
Drempelgebed
Goede God, op deze morgen van de Opstanding
Op dit feest van Pasen zijn we weer bij elkaar als uw gemeente.
Misschien weten we niet zo goed wat we er nu mee aan moeten
Hoeveel geloof we daar nu aan moeten hechten:
Opstanding der doden.
Maar als Jezus niet was opgestaan, dan zaten we hier niet
En dan alles tot in eeuwigheid blijven zoals het is.
We willen wel geloven dat er iets beslissends is gebeurd,
Voor eens en voor altijd, en voor alle mensen.
Geef ons een goede Paasviering en wees in ons midden.
Amen
Kyriëgebed
Op deze morgen van de opstanding bidden we voor hen
Die leven in het donker, voor hen die leven met de dood voor ogen.
Deze wereld, op zoveel plaatsen bezeten van geweld
Op zoveel plaatsen geregeerd door terreur, blind geloof, egoïsme, onrecht.
We noemen Brussel, en we kunnen zoveel andere plaatsen noemen.
Als Christus niet was opgestaan dan was het echt hopeloos,
Dan konden we iedere hoop en iedere verwachting misschien wel net zo goed opgeven.
Maar nu hebben we dat vreemde bericht gehoord, dat Jezus uit de dood is opgewekt.
En dat maakt alle verschil
En durven wij ook te zingen om ontferming voor deze wereld. Zo zingen wij
Zondagsgebed
Goede God, doden worden niet opgewekt,
Dat is onze ervaring
En iets anders dan dat hebben we niet.
En soms stemt dat ook wel redelijk hopeloos
Dat de dood altijd maar blijft en altijd maar weer het laatste woord heeft.
Maar als Christus is opgewekt, dan is alles anders,
Ook al kunnen wij er niet bij met ons verstand, en met ons gevoel,
en met onze ervaring, en met onze wetenschap.
Maar als Christus is opgewekt, dan is alles anders.
Dat we daaruit mogen leven en dat we dat in al haar vreemdheid mogen vasthouden.
Amen
Goede God
Wij danken u
Dat het ergens op slaat
Dat preken en dat geloven
Dat kerk zijn
Omdat Jezus is opgewekt
Wij danken u
Dat zo alles er toch nog anders voorstaat
Dan we geneigd zijn te geloven
Want het is wel zoals sommige mensen zeggen ‘bar en boos’
En anderen vragen weer: in wat voor wereld leven wij?
En dan willen we hier toch wel geloven
Dat het gaat om de aarde die u geschapen hebt
Die wereld waarvan die oude gospel zingt
Dat Jezus die hele wereld draagt
En daar willen we u voor danken
En blij mee zijn, en uit leven
Ook als we het van nature niet geloven.
In het licht van de opstanding
Bidden we u voor die wereld
Die ook Jezus z’n leven heeft geëist
En dat steeds opnieuw doet.
We bidden om bevrijding
We bidden om gerechtigheid
We bidden om vrede
We bidden om uw kerk
dat ze leeft uit wat u ons geeft
en uit wat u zegt en doet
en hoor ons nu wij in stilte bidden: