Zaterdag 21 december 2013, overweging kerstviering verz. huis Festina Lente Assendelft
Gemeente van Jezus Christus,
Een tijdlang heb ik gewerkt in een verzorgingshuis. Op de huiskamergroep kwam een man en die had last met zijn geheugen. Vroeger kon hij alles onthouden – hij stond erom bekend – maar dat was verleden tijd. Hij leefde `in het moment`. Wat nu gebeurde was belangrijk voor hem Dat deed ertoe.
Rond kerstmis lazen we het kerstverhaal. Dat bekende verhaal uit Lucas over Jozef, Maria, de herders, de engelen. Dat wil zeggen: wij wilden het lezen. Want ik was nog maar net begonnen of die man nam het over. Alle achtentwintig verzen, uit het hoofd. Hij had dat geleerd- moeten leren –op de basisschool. En het was er nooit meer uitgegaan, dat kerstverhaal.
Terwijl die man het voordroeg was hij thuis. Ik zag voor me hoe hij als kind weer thuis zat bij zijn vader en moeder met zijn broers en zusjes rond de kachel in die ene kamer van het huis die verwarmd was. Breed hadden ze het niet, maar met kerstmis stond er altijd wat speciaals op tafel, hoe eenvoudig ook. En misschien speelde hij als protestants jochie ook wel stiekem met het Rooms Katholieke buurmeisje. Want bij haar thuis hadden ze iets wat ze bij hem thuis niet hadden: een kerststal, met een kindje in de kribbe, Jozef en Maria, herders, en boven de stal een engel met een lint waarop stond: et in terra pax! Hij wist niet wat het betekende, maar het buurmeisje wel: vrede op aarde.
Terwijl de man declameerde raakte hij ontroerd. Dat doet kerstmis met veel mensen. Met mij ook. Je wordt er wat sentimenteel van, zeker zo aan het einde van het jaar. Maar deze man raakte- dat denk ik echt- ontroerd door de woorden. Zo vertrouwd waren ze. Hij had ze zo vaak gehoord, gelezen en als kind opgedreund. En die woorden die riepen beelden op. Beelden uit zijn leven maar ook beelden die hoorden bij dat verhaal. Dat verhaal van een God die bij ons komt als een kind, als een mens. Van God niet ver weg, maar dichtbij. Jezus, de zoon van Maria en van Jozef de Timmerman.
En wij zijn hier vanmiddag weer samen – net als toen op die huiskamergroep – en net als vroeger toen we kind waren rond dat verhaal. Een vreemd verhaal. Het gaat er dit keer niet over hoe wij in de hemel komen, maar hoe de hemel bij ons komt. We worden aangesproken, net als Jozef en Maria, net als de herders, door vreemde vertrouwde woorden. Hemelse woorden. Over de heiland die geboren is. Over degene die heel maakt wat gebroken is. De breuklijnen, de barsten in je leven. De dingen die zo anders liepen dan je had gehoopt. Hij zal ze helen.
Vreemde vertrouwde woorden. Ze roepen op tot blijdschap, ook als je misschien even helemaal niets hebt waar je blij mee bent.
Vreemde woorden die zingen van vrede op aarde, uitgezongen over een aarde die zo vergeven is van geweld. Van grote en kleine oorlogen.
Het vreemde is dat die woorden nooit ophouden. Ze klinken steeds opnieuw.
Ieder jaar, misschien wel iedere dag. Antwoord op ons hopen, zingt een oud kerstlied. Misschien is dat kerstmis: antwoord op ons hopen.
Maar ook antwoord op ons wanhopen, op wat niet goed gaat, op de moeite, op alle verschrikkelijke dingen die op aarde gebeuren, op de eenzaamheid, op de zorgen.
Er wordt antwoord gegeven. Dwars ertegenin. Hemels antwoord. Het zal niet zo blijven. Vrede op aarde zingen die engelen. En ze zingen het nog steeds denk ik. En ze blijven het zingen totdat het niet meer nodig is.
Misschien werd die man op die huiskamergroep daar wel het meest door geraakt. Dat gevoel, dat weten, dat je thuiskomt, dat je thuis bent. Ook dat is kerstmis. De hoop en de belofte dat we thuis zullen komen. Dat God bij ons wil wonen en dat wij bij God zullen wonen. En dat er dan vrede zal zijn.
Vrede met onszelf, met elkaar. Vrede tussen volkeren. Vrede in de huizen waar we wonen. Vrede op aarde. Vanmiddag vieren we die vreemde vertrouwde belofte. Dat we thuis zullen komen
….laten we naar Bethlehem gaan en zien het woord dat geschied is. Soms zien we het al even – Gods liefde, Gods belofte- en eens voorgoed. Dan zijn we thuis, dan zal er vrede zijn. Hemelse vrede op aarde. Amen.