Gemeente van Jezus Christus,
Na een tocht van veertig jaar heb je wel wat beters te doen dan zinloos slepen met keien. De stenen die de Israëlieten bij de Jordaan oprichten zijn geen stenen om overheen te springen door de stroomversnelling van de Jordaan, ze zijn geen dam tegen het water, het zijn geen stenen om tenten te verankeren. Nee, de oprichting van dit `Stonhedge aan de Jordaan` is volstrekt nutteloos, het dient nergens toe.
Maar als uw kinderen later vragen wat die stenen voor u te betekenen hebben, dan zul je vertellen. Dat de Ene jou droogvoets door de Jordaan heeft doen trekken. Zoals hij ook de Schelfzee heeft doen opdrogen bij de uittocht uit Egypte. Dan zul je dus vertellen van de intocht in het land van belofte en van de uittocht uit het land van de angst.
Die nutteloze stenen, zijn liturgische stenen, gedenkstenen. Als niemand meer vraagt waarom ze er staan dan zijn ze pas echt nutteloos. Maar zolang er gevraagd wordt, komt er iedere keer weer iets op gang. Dan wordt verteld van de grote daden van die Ene God die uitgeleid heeft en uitleiden zal. Dan wordt opgeroepen tot vertrouwen en voortgaan in dat vertrouwen en tot het afzweren van alles wat jouw vertrouwen niet waard is. Dan worden fantastische verhalen verteld als een levende werkelijkheid met het oog op vandaag en de toekomst.
Dat is wat wij hier week in week uit proberen, in navolging van Israël, waar het jongste kind met Pesach vraagt waarom deze nacht zo anders is dan andere nachten waarop dan de vader of moeder, opa of oma vertelt over de uittocht. Verhalen gaan stromen, worden tot leven gewekt. Naast en tegenover alle andere verhalen van politieke partijen, economen, complotdenkers, klimaatontkenners, naast en tegenover onze eigen grote en kleine verhalen, klinken die vreemde verhalen. Onbegrijpelijk soms, onhistorisch, onmogelijk, tegendraads, maar altijd ook bevrijdend, hoopvol, uitnodigend omdat ze getuigen van die Ene die gezegd dat zij er zal zijn. We waren slaven in Egypte….
We kunnen niet zonder nutteloze stenen, zonder al te wonderlijke verhalen, zonder kinderlijke verbeelding. Natuurlijk zijn vijf broden en twee vissen veel te weinig om de menigte te voeden. Maar in wereld waarin Europese vissers de zeeën leegvissen ten koste van de armen, gecertificeerd of niet, en de armen geen brood hebben, zet dit verhaal ons op andere gedachten. Prikkelen zinloze stenen onze verbeelding.
Het wonder is niet, zoals Marlieke ook de volwassen kinderen uitlegde, dat vijf broden en twee vissen genoeg waren om de menigte te voeden, maar het wonder is dat dat jochie iets van God laat zien doordat hij zin picknickmandje opent: misschien Jezus kunt u er wat mee, het is een absurd idee, maar misschien prikkelt het de verbeelding op een andere manier dan de reclame, de mediagetrainde politici, de teevee en de sociale media dat doen. Misschien brengen die vijf broden en twee vissen ons op andere gedachten. Als we werkelijk aangesproken worden door het vreemde verhaal van de ander, dan verandert er misschien iets in ons, in de wereld
Wij weten ook niet wat het betekent, hoe het zou kunnen. Uittocht uit onze angst, opstanding uit de dood, wonderbare spijziging, intocht in beloofd land. Al die grote vreemde woorden. Maar wanneer we vragen wat die verhalen betekenen, waarom die twaalf stenen bij de Jordaan worden opgericht, waarom we straks weer een brandende Paaskaars de kerk indragen als hadden we nog nooit Pasen gevierd, waarom we zingen van de opgang naar Jeruzalem terwijl de vrede en zusterschap ook daar nog zo ver te zoeken zijn… wanneer we vragen, zoeken. En horen van uittocht en intocht. Van Pesach en Pasen. Van bevrijding en opstanding. Beloofd land. Vergeving, verzoening. En verhalen horen, uit de bijbel, maar ook van elkaar. Dan kan er wat veranderen, wordt er een andere weg zichtbaar, een nieuw begin…
Niet verstomt het Woord dat hij ons heeft gegeven
Woord om te leven, woord van toekomst
zo overkomt Gij mensen,
ik besta uw woord en ga.
Nog weet ik niets van U,
ooit zal ik u aanschouwen
Amen.
(4e in de veertigdagen, 14 maart 2021 Noorderkerk Zaandam)