Współczesne ziołolecznictwo — prof. dr hab. med. Piotr Kubikowski, dr
med. Wojciech J. Rewerski................................................................................ 15
Rośliny lecznicze z upraw i ze stanu naturalnego — prof. dr hab. fil.
Irena Turowska, doc. dr hab. farm. Jan Kozłowski ........................................... 21
Mikroelementy a ziołolecznictwo — prof. dr hab. med. Julian
Aleksandrowicz, dr fil. Jan Dobrowolski .......................................................... 27
Wyciągi roślinne i ich otrzymywanie — dr hab. n. farm., lek. Janina
Majcherczyk ...................................................................................................... 38
Wyciągi wodne ............................................................................................ 40
Wyciągi alkoholowe .................................................................................... 42
Rośliny lecznicze stosowane w fitoterapii — doc. dr hab. farm.
Aleksander Ożarowski ...................................................................................... 44
Farmakodynamika ważniejszych substancji roślinnych — prof. dr
hab. med. Jolanta Krupińska ......................................................................... 283
Antrazwiązki ............................................................................................. 283
Azuleny ..................................................................................................... 286
Flawonoidy ............................................................................................... 287
Garbniki .................................................................................................... 292
Glikozydy nasercowe (kardenolidy) ......................................................... 294
Gorycze ..................................................................................................... 308
Kumaryny ................................................................................................. 309
Saponiny ................................................................................................... 316
Śluzy ......................................................................................................... 320
Część szczegółowa
Choroby serca i naczyń — prof. dr hab. med. Alfons Chodera, doc. dr
hab. med. Aleksander Mrozikiewicz ............................................................... 323
Ostra i przewlekła niewydolność serca — Insufficientia cordis acuta et
chronica ..................................................................................................... 324
Względna niewydolność krążenia — Insufficientia circulatoria relativa .. 330
Zaburzenia rytmu serca — Allorhythmia .................................................. 335
Nerwica serca — Neurosis cordis ............................................................. 333
Nadciśnienie tętnicze — Hypertensio ....................................................... 339
7
Podciśnienie tętnicze — Hypotensio ......................................................... 344
Dusznica bolesna — Angina pectoris ........................................................ 346
Schorzenia obwodowych naczyń krwionośnych ....................................... 348
Leki stosowane w schorzeniach naczyń żylnych ...................................... 349
Miażdżyca naczyń — Atherosclerosis ......... ............................................. 350
Choroby układa oddechowego — doc. dr hab. med. Biruta Fąfrowicz,
prof. dr hab. med. Jan Kowalewski................................................................. 352
Ostry nieżyt oskrzeli — Bronchitis acuta................................................... 358
Przewlekły nieżyt oskrzeli — Bronchitis chronica .................................... 359
Rozstrzenie oskrzeli — Bronchiectasis...................................................... 361
Dychawica oskrzelowa — Asthma bronchiale........................................... 362
Zapalenie płuc — Pneumonia .................................................................... 364
Ropień płuc — Abscessus pulmonum ....................................................... 365
Gruźlica płuc — Tuberculosis pulmonum ................................................. 365
Zapalenie opłucnej — Pleuritis.................................................................. 366
Choroby przewodu pokarmowego — dr med. Bogdan Pirwitz, dr med.
Andrzej Tilszer ............................................................................................... 363
Zapalenie przełyku — Oesophagitis ......................................................... 369
Owrzodzenie trawienne przełyku — Ulcus pepticum oesophagi .............. 372
Achalazja przełyku — Achalasia oesophagi ............................................. 375
Rak przełyku — Carcinoma oesophagi ..................................................... 377
Uchyłkowatość przełyku — Diverticulosis oesophagi .............................. 380
Przepuklina przeponowa — Hernia diaphragmatica ................................. 381
Ostry nieżyt żołądka — Gastritis acuta ..................................................... 384
Przewlekły nieżyt żołądka — Gastritis chronica ....................................... 386
Żółciowy nieżyt żołądka — Gastritis biliaris ............................................ 388
Zaburzenia neurowegetatywne czynności żołądka — Gastropathia
functionalis ............................................................................................... 390
Rak żołądka — Carcinoma ventriculi ....................................................... 396
Wrzód trawienny żołądka i dwunastnicy — Ulcus pepticum ventriculi
et duodeni .................................................................................................. 400
Krwawienia z przełyku, żołądka i dwunastnicy — Haemorrhagia e
tractu digestivo .......................................................................................... 407
Biegunki — Diarrhoeae ............................................................................ 409
Zespół złego wchłaniania — Syndroma malabsorptionis ......................... 411
Robaczyca przewodu pokarmowego — Helminthiasis ............................. 415
Nienowotworowe choroby jelita grubego ................................................. 417
Nowotwory jelita grubego — Neoplasmata coli ....................................... 428
Żylaki odbytu — Varices haemorrhoidales ............................................... 432
Choroby wątroby, dróg żółciowych i trzustki — dr med. Arkadiusz
Stańczyk, doc. dr hab. farm. Aleksander Ożarowski ...................................... 435
Wirusowe zapalenie wątroby — Hepatitis virusalis .................................. 435
Zapalenie wątroby przewlekłe —Hepatitis chronica ................................. 441
Zwyrodnienie tłuszczowe wątroby — Degeneratio adiposa hepatis ......... 444
Marskość wątroby :—Cirrhosis hepatis ..................................................... 445
Zapalenie przewodów żółciowych i pęcherzyka żółciowego —
Cholangitis et cholecystitis ....................................................................... 446
Kamica żółciowa — Cholelithiasis ........................................................... 450
Zapalenie trzustki — Pancreatitis ............................................................. 459
8
Choroby układu moczowego — dr med. Wojciech J. Rewerski, doc. dr
hab. farm. Aleksander Ożarowski .................................................................. 462
Stany zapalne dróg moczowych ................................................................ 464
Ciążowe zapalenie nerek — Nephritis gravidarum ................................... 469
Kamica moczowa — Urolithiasis ............................................................. 470
Choroby przemiany materii — prof. dr hab. med. Jan Kowalewski ........... 484
Niedożywienie — Malnutrition ................................................................ 485
Otyłość — Adipositas ............................................................................... 489
Cukrzyca — Diabetes mellitus .................................................................. 493
Dna — Diathesis urica .............................................................................. 495
Choroby narządu ruchu — dr med. Witold Dudziński ................................ 498
Zrzeszotnienie kości — Osteoporosis ....................................................... 498
Rozmięknienie kości — Osteomalacia ...................................................... 499
Krwiopochodne zapalenie kości — Ostitis, Osteomyelitis ....................... 500
Urazy i złamania kości .............................................................................. 502
Przewlekłe nieswoiste zniekształcające zapalenie kości — Morbus
Pageti ........................................................................................................ 503
Gruźlica kostno-stawowa .......................................................................... 504
Dystrofia kostna typu Sudecka .................................................................. 505
Nowotwory kości i stawów ....................................................................... 506
Choroby gośćcowe .................................................................................... 506
Zespól bolesnego barku — Periarthritis humero-scapularis ...................... 528
Zapalenie przyczepów ścięgnistych — Enthesopathia .............................. 529
Zioła w rehabilitacji chorób narządu ruchu ............................................... 531
Choroby alergiczne — dr med. Augustyn Szozda, dr med. Jerzy Hofman .... 538
Dychawica oskrzelowa — Asthma bronchiale .......................................... 543
Pokrzywka — Urticaria ............................................................................. 547
Obrzęk naczynioruchowy Quinckego — Oedema Quincke ...................... 549
Wyprysk alergiczny — Eczema................................................................. 550
Świerzbiączka (atopowe zapalenie skóry) — Prurigo ............................... 552
Nieżyt sienny — Rhinitis allergica ............................................................ 554
Migrena alergiczna — Hemicrania allergica ............................................. 555
Choroby kobiece — doc. dr hab. med. Michał Troszyński, dr med. Adam
Kazior ............................................................................................................. 557
Zakażenie i zapalenie narządów płciowych kobiety ................................. 557
Bolesne miesiączkowanie — Dysmenorrhoea .......................................... 564
Nadmierne krwawienia miesiączkowe — Menorrhagia ............................ 569
Okres przekwitania — Climacterium ........................................................ 570
Niepłodność kobieca — Sterilitas ............................................................. 574
Położnictwo — Obstetricia ....................................................................... 574
Poronienie — Abortus .............................................................................. 576
Choroby wieku starczego — prof. dr hab. med. Jan Kowalewski ............... 578
Zmiany starcze układu krążenia ................................................................ 582
Zmiany starcze przewodu pokarmowego .................................................. 588
Zmiany starcze układu oddechowego ....................................................... 593
Zmiany starcze układu ruchu .................................................................... 594
9
Choroby skóry — prof. dr hab. med. Jan Łańcucki 597
Afty — Aphthosis ..................................................................................... 598
Bielactwo nabyte — Vitiligo .................................................................... 599
Brodawki zwykłe — Verrucae vulgares ................................................... 604
Czyrak, czyraczność — Furunculus, furunculosis . ................................... 606
Figówka gronkowcowa — Sycosis staphylogenes .................................... 608
Gruźlica toczniowa — Tuberculosis luposa .............................................. 609
Grzybica stóp — Tinea pedum ................................................................. 610
Kandydiaza paznokci i wałów paznokciowych — Onychia e
perionychia candidamycetica ..................................................................... 613
Kłykciny (brodawki) kończyste — Condylomata acuminata .................... 614
Liszaj płaski, liszaj czerwony — Lichen planus, lichen ruber .................. 615
Łupież różowy Giberta — Pityriasis rosea Giberti ..... .............................. 618
Łuszczyca — Psoriasis .............................................................................. 619
Łysienie łojotokowe — Alopecia seborrhoica .......................................... 623
Łysienie plackowate — Alopecia areata ................................................... 626
Odleżyna — Decubitus ............................................................................. 629
Odmroziny — Perniosis ............................................................................ 630
Odmrożenie — Congelatio ....................................................................... 632
Oparzenie — Combustio ........................................................................... 634
Owrzodzenie żylakowe — Ulcus varicosum ............................................. 636
Plamica — Purpura ................................................................................... 640
Pocenie nadmierne — Hyperhidrosis ........................................................ 642
Pokrzywka — Urticaria ............................................................................ 644
Rak skóry — Carcinoma cutis .................................................................. 646
Rogowacenie białe — Leukoplakia .......................................................... 648
Ropnie mnogie pach — Hidradenitis suppurativa ..................................... 649
Świąd skóry — Pruritus cutis .................................................................... 650
Świerzb — Scabies ................................................................................... 652
Trądzik pospolity — Acne vulgaris .......................................................... 653
Trądzik różowały — Acne rosacea ........................................................... 655
Twardzina, sklerodermia — Scleroderma ................................................. 657
Uszkodzenia skóry promieniami X i radu — Radiodermitis ..................... 658
Wszawica łonowa — Pediculosis pubis .................................................... 661
Wszawica głowowa — Pediculosis capitis ............................................... 661
Wyprysk — Eczema ................................................................................. 662
Zapalenie łojotokowe skóry (wyprysk łojotokowy) — Dermatitis
seborrhoica (eczema seborrhoicum) .......................................................... 665
Zapalenie złuszczające skóry — Erythrodermia ....................................... 666
Choroby gardła, nosa, krtani i uszu — prof. dr hab. med. Jan
Szymański, doc. dr hab. farm. Aleksander Ożarowski..................................... 671
Choroby gardła .......................................................................................... 671
Choroby nosa ............................................................................................. 673
Choroby krtani ........................................................................................... 680
Choroby ucha............................................................................................. 683
Choroby jamy ustnej — prof. dr hab. med. Kazimierz Stawiński................. 686
Zapalenia jamy ustnej powierzchowne — Stomatitides superficiales........ 686
Zapalenia jamy ustnej głębokie — Stomatitides profundae . ..................... 691
Choroby wirusowe jamy ustnej.................................................................. 694
10
Choroby o domniemanej etiologii wirusowej ........................................... 708
Choroby pęcherzowe ................................................................................ 710
Choroby przebiegające z zaburzeniami w rogowaceniu i złuszczaniu
nabłonka .................................................................................................... 713
Drożdżyca powierzchowna jamy ustnej — Candidosis oris ..................... 716
Owrzodzenie odleżynowe — Ulcus decubitale, decubitus ........................ 717
Rumień wielopostaciowy wysiękowy — Erythema multi-forme
exsudativum .............................................................................................. 718
Toksyczne zapalenia jamy ustnej — Stornatitides toxicae ........................ 720
Choroby przyzębia — Parodontopathiae .................................................. 722
Choroby oczu — dr med. Maria Jurewicz .................................................... 728
Jęczmień — Hordeolum ............................................................................ 728
Zapalenie brzegów powiek przewlekłe — Blepharitis marginalis
chronica ..................................................................................................... 729
Zapalenie brzegów powiek, wrzodziejące — Blepharitis ulcerosa ........... 731
Zaburzenia czynności powiek ................................................................... 731
Zapalenie spojówek ostre i podostre — Coniunctivitis acuta et
subacuta .................................................................................................... 732
Zapalenie rogówki i spojówki opryszczkowe — Keratoconiunctivitis
phlyctenulosa ............................................................................................ 734
Zapalenie gruczołu łzowego ostre — Dacryoadenitis acuta ...................... 735
Choroby rogówki ...................................................................................... 735
Zapalenie nadtwardówki — Episcleritis. Zapalenie twardówki —
Scleritis ..................................................................................................... 738
Choroby jagodówki ................................................................................... 738
Choroby siatkówki .................................................................................... 739
Jaskra — Glaucoma .................................................................................. 740
Choroby neurologiczne — dr med. Wojciech J. Rewerski, doc. dr hab.
Aleksander Ożarowski .................................................................................... 742
Akroparestezja — Acroparaesthesia .......................................................... 742
Choroba Meniera — Morbus Menieri........................................................ 744
Drżączka poraźna — Paralysis agitans, Parkinsonismus .......................... 745
Migrena — Hemicrania ............................................................................. 748
Nerwoból — Neuralgia.............................................................................. 751
Nużliwość mięśni — Myasthenia gravis.................................................... 753
Padaczka — Epilepsia ............................................................................... 754
Pląsawica — Chorea .................................................................................. 757
Rwa kulszowa — Ischias........................................................................... 759
Stwardnienie rozsiane — Sclerosis multiplex............................................ 762
Skorowidz rzeczowy ..................................................................................... 765