WYCENA WŁASNO ŚCI INTELEKTUALNEJ (IP)

http://www.pol-nord.eu/IP_Workshop/Dr_Marek_Panfil,_Wycena_IP.pdf

Własność intelektualna (IP) - istota

1. Jest wyspecjalizowanym rodzajem aktywów niematerialnych.

2. Wymaga specjalnego prawnego statusu (rozpoznania) i ochrony prawnej.

3. Jest wynikiem zamierzonych, konkretnych i świadomych aktywności intelektualnych,

Własność intelektualna (IP) –

5 głównych kategorii

1. Marketingowa tj. znaki towarowe, nazwy handlowe, logo, domeny internetowe.

2. Związana z technologią tj. patenty produktowe i procesowe.

3. Artystyczna tj. dzieła literackie i prawa do nich, utwory muzyczne i filmy.

4. Związana z przetwarzaniem danych tj. prawa do oprogramowania komputerowego, aplikacje biznesowe.

5. Inżynieryjna tj. tajemnice handlowe, wzory przemysłowe, dokumentacja (projekty, schematy, diagramy, układy, formuły chemiczne etc.).

Najczęstsze przyczyny wyceny IP

1. Aport (problem zdolności aportowej IP).

2. Naruszenie własności intelektualnej (spory sądowe).

3. Ustalenie prawidłowej wysokości zobowiązań podatkowych.

4. Ustalenie warunków licencji na użytkowanie.

5. Proces negocjacji transakcji kapitałowej.

6. Zarządzanie i controlling.

7. Zabezpieczenie kredytu.

8. Określenie wartości masy upadłościowej i wpływu ewentualnych planów restrukturyzacji w sytuacji zagrożenia bankructwem.

9. Raportowanie zewnętrzne

Poprawa raportowania zewn ętrznego (2) – cele wyceny 

1. Uzasadnienie rozbie żno ści pomi ędzy warto ści ą ksi ęgow ą a rynkow ą przedsi ębiorstwa. 

2. Dostarczenie inwestorom i akcjonariuszom bardziej rzetelnych informacji na temat rzeczywistej oraz perspektywicznej warto ści przedsi ębiorstwa. 

3. Zredukowanie asymetrii informacyjnej pomi ędzy zewn ętrznymi i wewn ętrznymi grupami interesu. 

4. Poprawa zdolno ści pozyskania kapitału przez przedsi ębiorstwo. 

5. Polepszenie reputacji przedsi ębiorstwa oraz wyników giełdowych.

Metody kosztowe wyceny IP 

Inwestor nie zapłaci za dany element IP wi ęcej ni ż koszt wytworzenia lub nabycia (w wyniku wytworzenia lub zakupu) alternatywnego aktywa o podobnej u żyteczno ści. W wyniku tego na efektywnym rynku, dochodzi do wyrównania si ę cen wszystkich dóbr (w tym tak że niematerialnych) o tej samej u żyteczno ści. 

Metoda odtworzenia - koszt odtworzenia stanowi wartość nakładów niezb ędnych do wytworzenia dokładnej repliki przedmiotu wyceny. Metoda ta ma zastosowanie szczególnie w przypadku sporów s ądowych czy przy kalkulacji zwrotu z inwestycji. 

Metoda zast ąpienia - koszt zast ąpienia definiuje natomiast koszt zwi ązany z odtworzeniem u żyteczno ści wycenianego przedmiotu, niekoniecznie w takiej samej postaci. Metoda ta mo że zosta ć wykorzystana do oszacowania ceny podmiotu w przypadku braku pełnych danych (np. w fazie przedtransakcyjnej) czy te ż przy ustaleniu cen licencyjnych.

Metody dochodowe wyceny IP Podej ście dochodowe do wyceny aktywów bazuje na zasadzie prognozowania. W my śl tej zasady wartość aktywów jest równowa żna bieżącej warto ści oczekiwanych ekonomicznych korzy ści, jakie wygeneruje dany zasób dla inwestora. Proces wyceny aktywów niematerialnych (w tym IP) metod ą dochodow ą składa si ę z trzech etapów: 1. Oszacowania strumienia prognozowanych korzy ści ekonomicznych. 2. Wyznaczenia u żytecznego czasu życia IP. 3. Kalkulacji stopy dyskontowej służącej do aktualizacji przyszłych dochodów. Podej ście dochodowe jest najbardziej uniwersalne i pozwala na wycen ę praktycznie ka żdej IP, na dowolny moment czasu (dat ę wyceny).

Metody rynkowe wyceny IP Rynkowa wartość aktywów niematerialnych (w tym IP) szacowana jest na podstawie analizy dokonanych rynkowych transakcji, których przedmiotem były podobne do wycenianych aktywa. Zawarta w indywidualnych kontraktach cena nie zawsze jest jednak równa cenie równowagi, przez co nie jest ona to żsama z warto ści ą zasobu niematerialnego. Na cen ę maj ą bowiem wpływ czynniki pozarynkowe (takie jak zdolno ści negocjacyjne czy oczekiwane efekty synergii), które oddziałuj ą na strony transakcji

 Metody rynkowe wyceny IP – co bra ć pod uwag ę ? 

1. Dat ę transakcji. 

2. Zakres transakcji. 

3. Przedmiot transakcji. 

4. Rynek, na którym funkcjonuje przedmiot transakcji. 

5. Zakres praw własno ści. 

6. Sposób finansowania transakcji. 

7. Uzale żnienie części ceny nabycia od wyników osi ąganych z aktywów w przyszło ści, motywy transakcji.