DZIAŁALNOŚĆ BADAWCZA I ROZWOJOWA (B+R) Podstawowe pojęcia i definicje

R&D

http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/wroc/ASSETS_Dzialalnosc_badawcza_i_rozwojowa.pdf

Podstawowe pojęcia i definicje

Działalność badawcza i rozwojowa (w skrócie B+R) są to systematycznie prowadzone prace twórcze, podjęte dla zwiększenia zasobu wiedzy, w tym wiedzy o człowieku, kulturze i społeczeństwie, jak również dla  nalezienia nowych zastosowań dla tej wiedzy.

Działalność badawcza i rozwojowa obejmuje trzy rodzaje badań:

a) badania podstawowe, tj. prace eksperymentalne lub teoretyczne, podejmowane przede wszystkim w celu zdobycia nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów, bez nastawienia na praktyczne zastosowania ani użytkowanie,

b) badania przemysłowe (dawniej stosowane), tj. to badania mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności celem opracowywania nowych produktów, procesów i usług lub wprowadzenia znaczących ulepszeń do istniejących produktów, procesów lub usług; badania te obejmują tworzenie elementów składowych systemów złożonych, szczególnie do oceny przydatności technologii rodzajowych, z wyjątkiem prototypów objętych zakresem prac rozwojowych; do 2006 r. pod nazwą „stosowane”, zgodnie z ustawą z dnia 15 VI 2007 r. o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki (Dz. U. Nr 115, poz. 795),

c) prace rozwojowe – obejmują nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii i działalności gospodarczej oraz innej wiedzy i umiejętności do planowania produkcji oraz tworzenia i projektowania nowych, zmienionych lub ulepszonych produktów, procesów lub usług. Prace rozwojowe nie obejmują rutynowych i okresowych zmian wprowadzanych do produktów, linii produkcyjnych, procesów wytwórczych, istniejących usług oraz innych operacji w toku, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń. 

Informacje dotyczące działalności badawczej i rozwojowej obejmują następujące grupy jednostek prowadzących tę działalność:

a) jednostki naukowe i badawczo-rozwojowe, tj. jednostki, których podstawowym rodzajem

działalności jest prowadzenie prac badawczo-rozwojowych:

- placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk,

- jednostki badawczo-rozwojowe, tj. jednostki państwowe działające na podstawie

ustawy z dnia 25 VII 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych (jednolity tekst

Dz. U. 2001 Nr 33, poz. 388 z późniejszymi zmianami),

- inne, tj. jednostki prywatne, zaklasyfikowane według Polskiej Klasyfikacji Działalności

PKD 2004 do działu 73 ,,Działalność badawczo-rozwojowa”;

b) jednostki obsługi nauki (biblioteki naukowe, archiwa naukowe, stowarzyszenia naukowe

i inne jednostki obsługi nauki);

c) jednostki rozwojowe – podmioty gospodarcze, przede wszystkim przedsiębiorstwa przemysłowe

posiadające własne zaplecze badawczo- rozwojowe (laboratoria, biura konstrukcyjne,

zakłady rozwoju techniki itp.), prowadzące działalność badawczą i rozwojową głównie

o charakterze prac rozwojowych, obok swojej podstawowej działalności;

d) szkoły wyższe;

e) pozostałe jednostki – m.in. szpitale prowadzące prace badawczo-rozwojowe obok swojej

podstawowej działalności, z wyjątkiem klinik akademii medycznych (uniwersytetów)

i Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego ujętych w kategorii ,,szkoły wyższe’’

oraz szpitali posiadających status instytutów naukowo-badawczych ujętych w kategorii

,,jednostki badawczo-rozwojowe’’.

Dane dotyczące zatrudnienia w działalności badawczej i rozwojowej obejmują wyłącznie

pracowników bezpośrednio z nią związanych, poświęcających na tę działalność co najmniej

10% nominalnego czasu pracy. Liczbę zatrudnionych (z wyjątkiem danych w tabl. 1.1; 1.6

i 1.8) podano w tzw. ekwiwalentach pełnego czasu pracy (osobolatach).

Ekwiwalenty pełnego czasu pracy (EPC) są to jednostki przeliczeniowe służące do ustalenia

faktycznego zatrudnienia w działalności badawczo-rozwojowej. Jeden ekwiwalent pełnego

czasu pracy oznacza jeden osoborok poświęcony wyłącznie na działalność badawczą i rozwojową.

Do zatrudnionych w działalności badawczej i rozwojowej zaliczono w kategorii:

a) pracowników naukowo-badawczych:

- pracowników naukowych, badawczo-technicznych i inżynieryjno-technicznych

z wykształceniem wyższym zatrudnionych w placówkach naukowych Polskiej Akademii

Nauk i w jednostkach badawczo-rozwojowych,

- pracowników naukowych i innych z wykształceniem wyższym zatrudnionych

w działalności badawczej i rozwojowej w jednostkach rozwojowych,

- pracowników naukowych, naukowo-dydaktycznych oraz naukowo-technicznych

z wykształceniem wyższym zatrudnionych w szkołach wyższych;

b) techników i pracowników równorzędnych:

- pracowników naukowo-technicznych i inżynieryjno-technicznych z wykształceniem

policealnym i średnim, wykonujących zadania polegające na praktycznym zastosowaniu

określonych koncepcji i metod;

c) pozostały personel:

- pracowników na stanowiskach robotniczych oraz administracyjno-ekonomicznych

uczestniczących w realizacji prac badawczo-rozwojowych lub bezpośrednio z nimi

związanych.

Nakłady (wewnętrzne) na działalność B+R – nakłady poniesione w roku sprawozdawczym na prace B+R wykonane w jednostce sprawozdawczej, niezależnie od źródła pochodzenia środków. Obejmują zarówno nakłady bieżące, jak i nakłady inwestycyjne na środki trwałe związane z działalnością B+R, lecz nie obejmują amortyzacji tych środków. Nakłady wewnętrzne na działalność B+R badane są według kategorii kosztów oraz według źródeł finansowania, czyli źródeł pochodzenia środków przeznaczanych na tę działalność przez jednostki ją wykonujące.

Nakłady bieżące na działalność B+R – nakłady osobowe, a także koszty zużycia materiałów, przedmiotów nietrwałych i energii, koszty usług obcych (innych niż B+R) obejmujące:

obróbkę obcą, usługi transportowe, remontowe, bankowe, pocztowe, telekomunikacyjne, informatyczne,

wydawnicze, komunalne itp., koszty podróży służbowych oraz pozostałe koszty bieżące obejmujące w szczególności podatki i opłaty obciążające koszty działalności i zyski,

ubezpieczenia majątkowe i ekwiwalenty na rzecz pracowników – w części, w której dotyczą działalności B+R. Nakłady bieżące ogółem nie obejmują amortyzacji środków trwałych,

a także podatku VAT.

Nakłady inwestycyjne na środki trwałe związane z działalnością B+R podaje się łącznie z kosztami zakupu lub wytworzenia aparatury naukowo-badawczej, niezbędnej do wykonania określonych prac B+R, spełniającej kryteria zaliczania do środków trwałych, lecz zgodnie z obowiązującymi przepisami do czasu zakończenia tych prac nieujętej w ewidencji środków trwałych (rozporządzenie Przewodniczącego KBN z 30 XI 2001 r. Dz. U. Nr 146, poz. 1642 §13); do 2002 r. koszty te ujmowane były w nakładach bieżących na działalność badawczą i rozwojową

Nakłady zewnętrzne na działalność B+R – nakłady na prace B+R nabyte od innych wykonawców (podwykonawców) krajowych i zagranicznych, łącznie ze składkami i innymi środkami - w części dotyczącej działalności B+R – przekazywanymi na rzecz międzynarodowych organizacji i stowarzyszeń naukowych, takich jak np. CERN, ESA czy Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych.

Wartość brutto środków trwałych jest to wartość równa nakładom poniesionym na zakup

lub wytworzenie, bez potrąceń wartości zużycia (umorzenia), aparatury naukowo-badawczej

zaliczonej do ośrodków trwałych, stosowanej przy pracach B+R.

Stopień zużycia aparatury naukowo-badawczej jest to stosunek procentowy wartości

zużycia do wartości brutto środków trwałych.

Przychód obejmuje koszty zakupu aparatury naukowo-badawczej zaliczonej do środków

trwałych oraz wartość aparatury otrzymanej nieodpłatnie w roku sprawozdawczym.

Wyróżnia się następujące sektory instytucjonalne:

a) sektor przedsiębiorstw – obejmuje jednostki rozwojowe (przedsiębiorstwa) oraz jednostki

badawczo-rozwojowe, w których prace badawcze i rozwojowe finansowane są w przeważającej

mierze ze środków innych niż budżetowe;

b) sektor rządowy – obejmuje placówki naukowe PAN oraz jednostki badawczo-rozwojowe,

w których prace badawcze i rozwojowe finansowane są w przeważającej mierze ze środków

budżetowych;

c) sektor szkolnictwa wyższego.

Wyodrębniono podstawowe dziedziny nauk:

a) przyrodnicze, do których zaliczono nauki: matematyczne, fizyczne, chemiczne, biologiczne,

nauki o Ziemi;

b) techniczne (łącznie z wojskowymi);

c) medyczne (łącznie z naukami farmaceutycznymi i o kulturze fizycznej);

d) rolnicze (łącznie z leśnymi i weterynaryjnymi);

e) społeczne, do których zaliczono nauki ekonomiczne, prawne oraz humanistyczne (łącznie

z naukami teologicznymi i sztuki: filmowe, muzyczne, plastyczne, teatralne).

Tablice wynikowe opracowano na podstawie sprawozdawczości bieżącej – badań

o działalności badawczej i rozwojowej (B+R) realizowanych przez GUS na formularzach

PNT-01 i PNT-01/s (mutacja dla szkół wyższych), opartych na obecnie obowiązującej mię-

dzynarodowej metodologii zawartej w podręczniku Frascati Manual, stosowanej w krajach

członkowskich OECD i UE (Decyzja nr 1608/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22

lipca 2003 r. w sprawie sporządzania i rozwoju statystyk Wspólnoty z zakresu nauki i techniki). 

22 Działalność badawcza i rozwojowa

RESEARCH AND DEVELOPMENT ACTIVITY (R&D)

Basic definitions and terms

Research and development activity ( R&D) includes systematically conducted creative

work, undertaken in order to increase knowledge, including knowledge about man, culture and

society as well as for discovering new uses for this knowledge.

Research and development activity includes

a) basic research, i.e. experimental or theoretical work undertaken primarily to acquire new

knowledge of the underlying foundation of phenomena and observable facts, without any

particular application or use in view;

b) industrial research (previously applied research) – is the research undertaken in order to

acquire new knowledge and skills which are directed to developing new products, processes

or services, or to their substantial improvement; the research includes developing component

parts of complex systems, particularly to assess usability of generic technology, except

for prototypes being in the course of developmental works; until 2006 defined as “applied

research”, according to the Law dated 15 June 2007 on the amendment of the Law on Rules

of Financing of Science (Journal of Laws No. 115, item 795);

c) experimental development, include purchasing, combining, developing and using already

available knowledge and skills from the field of science, technology and economic activity

as well as other knowledge and skills in order to plan production as well as to develop and

design new, changed or improved products, processes or services. Experimental development

does not include routine and periodical changes introduced to products, production

lines, productive processes, already existing services as well as other operations in process,

even if such changes mean improvement.

Information regarding research and development activity includes the following groups of

entities conducting this activity:

a) scientific and research-development units, i.e. units whose main activity is performing

R&D activity:

- scientific units of the Polish Academy of Sciences,

- branch research-development units, i.e. state owned units working on the basis of the

Law of 25 VII 1985 on the Branch R&D Units (uniform text Journal of Laws 2001

No. 33, item 388 with later amendments),

- others, i.e. private units whose main activity is performing R&D (NACE rev. 1.1 division

73’’Research and development’’);

b) science support units (scientific libraries, scientific archives, scientific societies and other

’’auxiliary’’ units);

c) development units — economic entities, primarily industrial enterprises, with their own

R&D facilities (laboratories, design offices, technical development plants, etc.), performing

research and development activity mainly with an experimental development character

along with their principal activity;

d) higher education institutions;

e) other units — among others cover hospitals conducting R&D activity along with their principal

activity, excluding clinics of medical academies (universities) and the Medical Centre

for Postgraduate Education included in the category ’’higher education institutions’’ as 

Research and development activity (R&D) 23

well as hospitals having the status of research institutes included in the category ’’branch

research-development units’’.

Data regarding employment in R&D activity include exclusively persons employed directly

on this activity (or providing direct services for R&D) and spending at least 10 per cent of

their normal working time on R&D. The number of persons (excluding data in table 1.1; 1.6

and 1.8) engaged in R&D is expressed in full-time equivalents(FTE).

Full-time equivalents (FTE) are calculating units used to establish the actual time spent

on research and development work. One FTE equals one person-year spent exclusively on

R&D.

Employment in R&D activity includes:

a) researchers (RSE), i.e. professionals (scientists and engineers) having higher education

degrees engaged in the conception or creation of new knowledge, products, processes,

methods, and systems, and in the management of the projects concerned;

b) technicians and equivalent staff are persons whose main tasks require technical knowledge

- and experience in one or more fields of engineering, physical and life sciences, or

social sciences and humanities. They participate in R&D by performing scientific

and technical tasks involving the application of concepts and operational methods,

normally under the supervision of researchers;

c) other

- supporting staff include skilled and unskilled craftsmen, secretarial and clerical staff

participating in R&D projects or directly associated with such projects.

Intramural expenditures on R&D Expenditures incurred in a reporting year on R&D activity

in the reported entity, irrespective of origin of such the funds. They cover both current

expenditures and investment outlays on fixed assets related to R&D activity, but do not cover

depreciation of these assets. Intramural expenditures on R&D activity are surveyed according

to costs category and according to sources of financing, i.e. sources of funds for this activity by

entities conducting it.

Current expenditures on R&D activity - personnel outlays and costs of consumption of

materials, nondurable objects and energy, costs of services made by other contractions (other

than R&D) including: third party processing, transport, repair, bank, postal, telecommunication,

information technology, publishing, municipal, etc. services, costs of business trips and

other current costs including in particular taxes and fees charged on costs of operating activity

and profits, property insurance and equivalent for the benefit of employees – in the part in

which they are related to R&D activity. Total current expenditures do not include depreciation

of fixed assets and VAT tax.

Capital expenditures on fixed assets comprise expenditures on purchase or manufacture of

research equipment, necessary for performing particular R&D projects, meeting the criteria

for inclusion in fixed assets, but — according to the regulation in force — until completion of

the projects not included in fixed assets but treated as current assets (decree of the Chairman

of the State Committee for Scientific Research from 30 XI 2001, Journal of Laws No. 146, item 

24 Działalność badawcza i rozwojowa

1642, §13); until 2002, expenditures on such equipment were included in current expenditures

on R&D.

Extramural expenditures on R&D activity – expenditures on R&D works acquired from

other domestic and foreign contractors (subcontractors) together with contributions and other

resources – in part related to R&D activity - on international organizations and scientific

associations, such as: CERN, ESA or Joint Institute for Nuclear Research.

Gross value of fixed assets is the value of expenditure to purchase or manufacture without

deducting consumption value (depreciation).

Degree of consumption of research equipment is the percentage relation of the value of

consumption to the gross value of research equipment.

Revenue includes costs of purchase of research equipment included into fixed assets and

the value of research equipment obtained gratuitously in reporting year.

The following institutional sectors were listed:

a) business enterprises sector – includes development units (enterprises) and research-development

units in which research works and experimental development are mainly

conducted from nonbudgetary means;

b) government sector – includes units of Polish Academy of Sciences (PAN) and research-development

units in which research works and experimental development are mainly

conducted from budgetary means;

c) higher education sector.

Five main fields of science were listed:

a) natural sciences, which include mathematics, physics, chemistry, biology, Earth and related

environmental sciences;

b) technical sciences (including military);

c) medical sciences (including pharmaceutics and physical education);

d) agricultural science,

e) social sciences, which include economics, law, as well as the humanities (including theology

and arts: film, music, plastic arts, theatre).

Tables are compiled based on current reporting – survey of research and development activity

(R&D) realized by Central Statistical Office on PNT-01 and PNT-01/s (for higher education

institutions) questionnaire, based on existing international methodologies presented in the

Frascati Manual, applicable in the member states of OECD and UE.