FAZY ROZWOJU I FINANSOWANIA

http://www.venture-capital.info.pl/fazy-rozwoju-i-finansowania/

Modelowo, każdej fazie rozwoju firmy będzie odpowiadał inny Inwestor Venture Capital. Na początku to będzie bootstrapping, 2F / 3F, a w dalszej kolejności Anioł Biznesu i Fundusz Venture Capital.

Faza przed zasiewem (pre-seed)

W tej fazie wymagane środki finansowe są stosunkowo niewielkie i przeważnie mają pokryć podstawowe koszty związane z założeniem firmy (przeważnie spółka z o.o.), a także podstawowe badania rynkowe i analizy, tworzenie pierwszego biznes planu i modelu finansowego.

Na tym etapie wymagane środki finansowe wyniosą nie mniej niż 2,5-3 tysiąca złotych (minimalny koszt założenia spółki z o.o. oraz opłat rejestracyjnych). Dodatkowe koszty są uzależnione od tego, co realizuje przedsiębiorca samodzielnie, a co zostanie zlecone na zewnątrz.

Niemożliwe jest uzyskanie przez przedsiębiorcę kredytu bankowego, bardzo trudne pozyskanie Funduszu Venture Capital, trudne – Anioła Biznesu. Dla przeciętnego inwestora Venture Capital inwestowanie w tej fazie rozwoju przedsiębiorstwa stanowi duże ryzyko, ale decydują przede wszystkim w tym przypadku wysokie koszty realizacji inwestycji (due diligence, negocjacje itp.).

Finansowanie przedsięwzięcia w tej fazie jest zazwyczaj mieszanką dwóch głównych źródeł:

(1) Bootstrapping oraz

(2) 2F / 3F.

Bootstrapping

W uproszczeniu bootstrapping to rozpoczynanie projektu biznesowego bez wydzielonego na ten cel kapitału w postaci finansowania zewnętrznego (inwestor lub kredyt bankowy). Przedsiębiorca pozyskuje kapitał ze swoich zasobów „wewnętrznych”, np. prywatna linia kredytowa w banku, obciążenie karty kredytowej, zaciągnięcie pożyczki konsumpcyjnej, zaciągnięcie kredytu pod zastaw nieobciążonej lub częściowo obciążonej hipoteki itp.

W Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej bootstrapping jest źródłem większości projektów opartych na nowoczesnych technologiach.

2F i 3F

2F to angielski skrót od dwóch słów: „Friends, Family„, czyli „Przyjaciele, Rodzina”. Źródłem finansowania są ludzie, którzy ufają przedsiębiorcy i zazwyczaj nie kierują się motywami ekonomicznymi.

Często inwestorami są również ludzie, których znamy, ale, których przekonuje sam pomysł przedsiębiorcy. Od przedsiębiorcy nikt nie wymaga szczegółowego biznes planu czy modelu finansowego.

Określa się ich jako „Fans„, a czasem bardziej złośliwie jako … „Fools„, czyli Głupcy (wtedy mówi się o 3F, czyli „Friends, Family, Fools”, czyli „Przyjaciele, Rodzina, Głupcy” lub też w formie łagodniejszej „Friends, Family, Fans”.

Najczęściej są to ludzie, których stać na niewielkie inwestycje. Tego typu inwestycje to inwestycje kapitałowe lub pożyczki. Najczęściej jednak, ze względu na dawcę, kapitał ma cechy udziałów uprzywilejowanych i przedsiębiorca musi się liczyć ze zwrotem takiego kapitału w razie porażki. Pożyczki natomiast mają charakter niskooprocentowanych lub nieoprocentowanych „obligacji zamiennych na udziały / akcje” w przypadku sukcesu.

Tego typu inwestycje są zazwyczaj realizowane nieformalnie, a samo formalizowanie ma zazwyczaj miejsce w razie postępującego sukcesu przedsięwzięcia (np. pozyskanie inwestorów zewnętrznych). Warto jednak traktować ich jako inwestorów w przedsięwzięciu i informować o tym co się dzieje w projekcie.

Pozyskanie finansowania w tej fazie tworzy bazę (przede wszystkim przedsiębiorca powinien mieć już biznes plan) do kolejnych działań (głównie chodzi tu o pozyskanie inwestorów zewnętrznych i budowę zespołu).

Zasiew (seed)

W tej fazie, finansowanie jest udzielane przedsiębiorstwu, które ma już zakończone badania rynkowe, biznes plan, zespół, ale nie ma jeszcze produktu. Finansowanie ma więc na celu zakończenie procesu tworzenia produktu i pierwsze działania marketingowe. Przedsiębiorstwo może już osiągać nieznaczne przychody, ale nie zysk.

Finansującym w tej fazie rozwoju przedsiębiorstwa może być ktoś z 3F, tj. zamożny członek rodziny lub przyjaciel, lecz jednak jest to zazwyczaj Anioł Biznesu (Business Angel lub Angel Investor), rzadko Fundusz Venture Capital. Anioł Biznesu będzie inwestował samodzielnie albo też z innymi Aniołami. Anioł Biznesu będzie oczekiwał dobrze przygotowanego biznes planu oraz modelu finansowego.

Inwestycja będzie miała charakter albo inwestycji kapitałowej lub też pożyczki konwertowanej na kapitał. W Polsce będzie to inwestycja w kwocie od kilkuset tysięcy do jednego miliona złotych.

Faza wczesnego rozwoju (startup)

W tej fazie rozwoju przedsiębiorstwo zazwyczaj ma już produkt, który jest gotowy do wejścia na rynek. Finansowanie ma zainicjować produkcję i sprzedaż produktu czy usługi na skalę masową. Przedsiębiorstwo w tej fazie najprawdopodobniej nie będzie wykazywać zysku.

W tej fazie inwestorem będzie konsorcjum Aniołów Biznesu i / lub Fundusze Venture Capital. Inwestycja będzie miała charakter kapitałowy (udziały lub akcje), często o charakterze uprzywilejowanym. Inwestorzy będą oczekiwali bardzo szczegółowego biznes planu i zaawansowanego modelu finansowego, a bardzo często niezależnej wyceny i memorandum inwestycyjnego.

Wielkość inwestycji w tej fazie wyniesie co najmniej jeden milion złotych, ale najczęściej będzie to kilka milionów złotych.

Na tym etapie może nastąpić zmiana formy prowadzenia działalności ze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę akcyjną.

Faza ekspansji

W fazie ekspansji przedsiębiorstwo już sprzedaje swoje produkty i usługi. Konieczne staje się pozyskanie kapitału pracującego w celu np. finansowania zakupu zapasów, produktów, ich wytworzenia oraz finansowania sprzedaży. Przedsiębiorstwo będzie także rozbudowywać zespół zarządzający. Przedsiębiorstwo w tej fazie rozwoju może nadal nie wykazywać zysku, ale najczęściej tak nie jest.

Typowym inwestorem w tej fazie będzie fundusz Venture Capital. Wielkość inwestycji w tej fazie wyniesie co najmniej klika milionów złotych.

Następne fazy rozwoju przedsiębiorstwa są zazwyczaj finansowane przez Fundusze Private Equity. Możliwe jest też pozyskanie kapitału przez NewConnect lub nawet GPW.