New York, June 2010

New York – Thành phố của những tòa nhà chọc trời

Thành phố New York là thành phố nằm ở phía đông nam tiểu bang New York, đồng thời là thành phố lớn nhất Hoa Kỳ. New York là một trung tâm kinh tế, tài chính, văn hóa lớn của thế giới. Đây còn là nơi đặt trụ sở của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc. Thành phố New York có 5 quận: The Bronx, Brooklyn, Manhattan, Queens và Staten Island. Với 8,2 triệu dân sống trên một khu vực 830 km², New York là thành phố đông dân nhất khu vực Bắc Mỹ. Vùng đô thị New York với dân số xấp xỉ 22 triệu người là vùng đô thị lớn nhất thế giới.

New York nổi tiếng nhất với tượng Nữ Thần Tự Do (Statue of Liberty), các tòa cao ốc như Chrysler, Empire State, Toà Tháp Đôi (World Trade Center, đã bị sụp đổ ngày 11 tháng 9 năm 2001) và Thư viện công cộng New York, Quảng trường Thời đại (Times Square), Công viên Trung tâm (Central Park), Phố Wall (Wall Street),… Thành phố còn đang xây dựng tòa Tháp Tự do (Freedom Tower), ngay trên nền đất của Toà Tháp Đôi, vào năm 2007, sẽ hoàn tất vào năm 2009 và đưa vào hoạt động trong năm 2010. Đây sẽ là tòa nhà cao nhất thế giới với 541 m tính từ chân đến đỉnh ăng-ten.

New York thật ra có ba khu vực nhà cao chọc trời tách biệt nhau: Midtown Manhattan, Downtown Manhattan (cũng được biết như là Lower Manhattan) và Downtown Brooklyn. Khu vực lớn nhất của các tòa nhà cao chọc trời này là ở Midtown Manhattan, trung tâm kinh doanh lớn nhất trên thế giới, và cũng là nơi của các tòa nhà đáng để ý như tòa nhà Empire State, tòa nhà Chrysler và trung tâm Rockerfeller. Khu nhà chọc trời tại Downtown Manhattan bao gồm khu thương mại trung tâm lớn thứ ba trên nước Mỹ (sau Midtown Manhattan và Chicago's Loop), và đã từng được biết đến với sự hiện diện của tòa tháp đôi của World Trade Center.

Thành phố được hợp tụ bởi ba cù lao nơi cửa sông. Một cù lao nhỏ làm thành quận Manhattan sầm uất và sôi động bậc nhất thế giới. Ngày cũng như đêm, các con phố của Manhattan luôn luôn náo nhiệt, ồn ào. Quảng trường Thời Đại tập trung rất nhiều các cửa hàng cửa hiệu với biển quảng cáo, áp phích khổng lồ.

Empire State Building là biểu tượng của sức mạnh tài chính và là trái tim của cả thành phố New York. Tòa nhà được thiết kế theo phong cách Art Deco, một hình thái kiến trúc khá phổ biến những năm 20 và 30 của thế kỷ trước. Empire State Building được mô phỏng từ hình dáng một chiếc bút chì, mang phong cách khá hiện đại, cao 381 m với 102 tầng, xây dựng trong một thời gian ngắn kỷ lục, chỉ 16 tháng. Tên của tòa tháp được đặt theo biệt danh (nickname) của thành phố New York (Empire State). Nó được coi là tòa tháp cao nhất thế giới trong suốt 40 năm, kể từ khi hoàn thành năm 1931, vượt qua kỷ lục của Chrysler Building. Chỉ cho tới khi Trung tâm thương mại thế giới (WTC) hoàn thành năm 1972, Empire State Building mới chịu đứng ở vị trí thứ hai. Thế nhưng, sau khi WTC bị đánh sập năm 2001, nó lại giữ vị trí quán quân ở New York và á quân tại Mỹ, sau Sears Tower ở Chicago. Empire State Building do KTS Gregory Johnson thiết kế và Công ty Kiến trúc của ông, Shreve, Lamb and Harmon, thực hiện bản vẽ trong vòng chỉ 2 tuần. Thiết kế này lấy cảm hứng từ tòa nhà Carew Tower tại Cincinnati (bang Ohio). Tòa nhà chính thức khởi công bằng giai đoạn giải phóng mặt bằng tháng 1/1930 và việc xây dựng bắt đầu vào ngày 17/3, với sự tham gia của 3.400 công nhân, hầu hết đều là người nhập cư từ châu Âu.

Ngay từ khi thiết kế, Empire State Building đã âm thầm nhảy vào cuộc chạy đua cho danh hiệu tòa nhà cao nhất thế giới tại New York. Hai dự án khác là 40 Wall Street và Chrysler Building cũng đang trong giai đoạn xây dựng khi Empire State Building động thổ. Thế nhưng cả hai công trình này chỉ giữ được kỷ lục trong thời gian chưa đầy 1 năm, trước khi Empire State Building hoàn thành ngày 1/5/1931. Tổng thống Mỹ khi đó, Herbert Hoover, đã có hình thức "cắt băng" khá ấn tượng. Ông đã ngồi ở Washington, D.C. và ấn nút bật đèn sáng cho tòa nhà tại New York này. Tính cả phần anten, tòa nhà cao tới 443 m. 85 tầng được dành cho các trung tâm thương mại và văn phòng cho thuê, với diện tích hơn 200.000 m2. Một đài quan sát trong nhà và ngoài trời ở tầng thứ 86. 16 tầng còn lại là phần chóp nón nơi có hệ thống chiếu sáng hoành tráng. Empire State Building là tòa nhà đầu tiên có hơn 100 tầng. Nơi đây có tổng cộng 6.500 cửa sổ, 73 thang máy, cao 1.860 bậc tính từ mặt phố lên tới tầng 102. Diện tích khu đất là hơn 254.000 m2.

Từ năm 1964, hệ thống đèn chiếu sáng tán rộng đã được lắp đặt trên đỉnh tòa nhà và chiếu sáng vào ban đêm, với màu sắc thay đổi liên tục phù hợp theo mùa và các sự kiện, chẳng hạn như Noel. Sau ngày sinh nhật lần thứ 18 và cái chết sau đó của Frank Sinatra, tòa tháp được thắp ánh sáng màu xanh da trời, như nickname của ca sĩ này "Ol' Blue Eyes". Còn cuối năm 2004, khi nữ diễn viên Fay Wray qua đời, tòa bộ tòa nhà tắt điện hoàn toàn trong 15 phút để tưởng niệm. Năm 2001, khi WTC bị đánh sập, ba màu xanh, đỏ và trắng, đại diện cho màu cờ nước Mỹ, đã được thắp lên.

Empire State Building sở hữu một trong những đài quan sát ngoài trời lý tưởng nhất thế giới, thu hút hơn 110 triệu người mỗi năm nằm trên tầng 86. Từ nơi đây, có thể bao quát khắp New York. Thực ra, tòa nhà còn một đài quan sát nữa trên tầng 102 được mở cửa cho công chúng. Nhưng nó đã phải đóng cửa năm 1999 và rồi lại mở vào tháng 11/2005. Dù vậy, nơi đây không hút khách như khu vực ở tầng 86.

Empire State Building đứng ở vị trí đầu tiên trong cuộc thăm dò ý kiến của người Mỹ về công trình kiến trúc đẹp nhất của đất nước này.

Viện bảo tàng Sáp Madame Tussauds New York.

Marie Grosholz (Madame Tussaud) người Pháp là một trong những tên tuổi lớn nhất tại Anh. Marie Grosholz thừa kế bộ sưu tập các hình mẫu sáp của hoạ sĩ Curtius. Bà cưới kỹ sư Francois Tussauds, nhưng bà đã bỏ ông để thực hiện việc mang bộ sưu tập của mình đến Anh quốc. Năm 1999, Madame Tussauds mở cửa tại Las Vegas, tại đây có rất nhiều những bức tượng ngôi sao Mỹ và các huyền thoại Hollywood và tiếp theo năm 2000 là Madame Tussauds New York . Hiện nay, ngoài bảo tàng chính tại London, Bảo tàng Madame Tussauds còn có chi nhánh ở Washington D.C, New York, Las Vegas (Mỹ), Thượng Hải, Hồng Kông (Trung Quốc), Berlin (Đức), Amsterdam (Hà Lan).

New York không chỉ có những tòa cao chọc trời mà còn có những "cánh rừng" như lá phổi xanh của thành phố. Ở Manhattan có công viên trung tâm (Central Park), nơi người dân thành phố thư giãn và hít thở không khí trong lành, nơi để bọn trẻ trượt patin, đá bóng và chơi rất nhiều các trò chơi khác để quên đi cái ồn ào, náo nhiệt của thành phố. Công viên nhân tạo này là một ốc đảo xanh mướt giữa lòng thành phố bêtông hóa với một rừng nhà chọc trời, là khoảng không gian xanh lớn nhất New York. Hầu như bất kỳ du khách nào đến với New York đều một lần đặt chân đến công viên nằm ở khu Manhattan hoa lệ này.Vào mùa hè, dàn nhạc giao hưởng của New York tổ chức những buổi trình diễn ngoài trời. Từ tháng 6 đến tháng 8 hằng năm, liên hoan Summerstage tổ chức tại đây đã thu hút nhiều nghệ sĩ lớn trên thế giới tham gia những buổi diễn ngoài trời...

Central Park là một công viên lớn nhất New York (và nước Mỹ), mỗi năm có khoảng 25 triệu khách đến thăm viếng. Đây là một công viên lâu đời, được mở cửa năm 1859, và được xây dựng thêm gần 15 năm mới hoàn tất, vào năm 1873. Kể từ năm 1963, công viên Trung Tâm (Central Park) được công nhận là một di tích lịch sử quốc gia (National Historic Landmark). Công viên dài khoảng 4 cây số, và rộng khoảng 0.8 cây số. Trong công viên có khoảng 9,000 băng đá, 36 cây cầu, 21 vườn chơi, và trồng khoảng 26,000 ngàn cây. Công viên có 3 hồ nước, hai hồ nhỏ để làm sân trượt băng vào mùa đông. Trong số 2 hồ này, một hồ được làm hồ bơi vào mùa hè. Hồ thứ ba rộng 43 hectare, chứa hàng tỷ lít nước. Công viên cũng có một rạp hát để trình diễn vào mùa hè, một vườn nhà kính (conservatory garden).

Central Park có diện tích rộng hơn 340 ha, nhưng điều ấn tượng nhất chính là cái hình dáng chữ nhật của nó. Chiều dài cắt qua hơn 50 con phố và chiều rộng cắt qua 3 đại lộ. Một hình chữ nhật hoàn hảo tồn tại 150 năm cho thấy tính quyết liệt trong quy hoạch, và quan trọng hơn, nó thể hiện sự tôn trọng tuyệt đối của thành phố đối với ranh giới của công viên. Central Park chỉ bao gồm cây cối, vườn hoa, hồ nước, đường đi bộ, đường xe đạp, một số khu vui chơi công cộng và dịch vụ ăn uống. Trải qua 150 năm, có nhiều giai đoạn, Central Park cũng bị xuống cấp, hoa cỏ nhiều lần tàn lụi, nhưng chưa bao giờ người ta có kế hoạch xây dựng những công trình thương mại trong công viên. Công trình duy nhất được xây dựng trong công viên cũng là một công trình công cộng. Đó chính là Bảo tàng Nghệ thuật hiện đại New York.

Tượng nữ thần Tự Do

Được đặt ở đảo Bedloe, tại cửa sông Hudson, nhìn ra cảng New York, tượng Nữ Thần Tự Do là tặng phẩm của nước Pháp dành cho nhân dân Mỹ, một kỷ vật để tượng trưng cho tình cảm của nước Pháp đối với cuộc Cách Mạng Hoa Kỳ, cuộc Cách mạng mà nhiều người Pháp đã chiến đấu và đổ máu cho nền Độc Lập và Tự Do của Bắc Mỹ. Tượng do Auguste Bartholdi thiết kế, cao 46 m, được đặt trên bệ khổng lồ hình ngôi sao cao 47m do kiến trúc sư người Mỹ Richard Morris Hunt thiết kế, khiến chỏm ngọn đuốc cao hơn mặt đất tới 93 m. Tượng nặng 229 tấn, lưng rộng 10,6 m, miệng rộng 91 cm, tay phải giơ ngọn đuốc lửa dài 12,8 m, chỉ riêng một ngón tay trỏ cũng dài 2,4 m. Trên chân Tượng Nữ Thần Tự Do có xiềng sắt tượng trưng cho việc lật đổ chính quyền tàn bạo, tay trái nắm bản Tuyên ngôn độc lập của nước Mỹ, trên đầu Tượng đội chiếc mũ có bảy đường tia sáng chiếu khắp bảy đại dương, bảy đại châu. Trong ruột Tượng Nữ Thần Tự Do có cầu thang xoáy trôn ốc, có thể leo lên được vùng đầu, tương đương với leo một ngôi nhà lầu cao 12 tầng. Phần sườn thép bên trong, chịu áp lực của bức tượng, đã được vẽ kiểu và thực hiện do kỹ sư Gustave Eiffel, cha đẻ của Tháp Eiffel, ngọn tháp được xây dựng vào năm 1889 và cũng đã trở thành một trong những biểu tượng của nước Pháp.

Đảo Ellis, nơi có góc nhìn tuyệt đẹp về Mahattan và đảo Liberty. Viện bảo tàng Di dân nằm trên đảo Ellis Island - nơi những người nhập cư từ châu Âu đặt bước chân đầu tiên đến Mỹ vào năm 1892 để thực hiện "giấc mơ Mỹ", và cũng từ đây New York trở thành một thành phố đa chủng tộc ngày nay. Viện bảo tàng bắt đầu mở cửa đón khách từ tháng 9-1990, sau khi việc trùng tu các tòa nhà đón dân nhập cư trước đây hoàn tất

Cầu Wiliamsburg

Cầu Brooklyn tại thành phố New York dài hơn 480m bắt qua sông Đông nối liền khu Brooklyn và Manhattan. John A. Roebling là kỹ sư trưởng của dự án vào năm 1867. Buồn thay, ông gặp tai nạn khi viếng thăm khu vực nơi cầu sắp được xây. Công việc xây dựng bắt đầu vào năm 1870. Đó là một công việc rất nguy hiểm. Có từ 20 tới 30 người thiệt mạng khi thực hiện dự án. Nhiều người chết vì rơi ra khỏi cầu hay bị tai nạn do các thiết bị. Những người khác chết hay bị thương vì làm việc trong các thùng lặn khi gặp hiện tượng khí nén. Washington, con trai của John Roebling, bị chấn thương nghiêm trọng cũng vì hiện tượng này. Ông trở thành kỹ sư trưởng của dự án cầu Brooklyn ngay sau khi cha ông qua đời. Cầu Brooklyn được thông xe vào ngày 24/05/1883. Vào thời đó, nó là chiếc cầu treo dài nhất thế giới. Đó là một công trình có cấu trúc đẹp. Chiếc cầu có hàng chục ngàn dây cáp treo rộng nhiều mét và chạy từ trên xuống dưới các ngọn tháp dọc theo mỗi phía. Từ phía xa, những sợi cáp trông giống như những sợi dây của đàn hạc. Ở điểm trung tâm, chiếc cầu vươn cao lên khỏi sông Đông tới gần 40 mét. Nó là một trong những biểu tượng nổi tiếng và được yêu thích nhất của thành phố New York.

(Ảnh HV, bài viết sưu tầm tư liệu từ internet)

Cầu Brooklyn (photo Internet)