Moonlight (2016)

Moonlight is a 2016 American drama film directed by Barry Jenkins, based on the play In Moonlight Black Boys Look Blue by Tarell Alvin McCraney, and written by both. The film stars Trevante Rhodes, André Holland, Janelle Monáe, Ashton Sanders, Naomie Harris, and Mahershala Ali. Moonlight won the Oscar award for the best picture category in the year 2017.^[6]

Filmed in Miami, Florida, beginning in 2015, Moonlight premiered at the Telluride Film Festival on September 2, 2016. Distributed by A24, the film was released in the United States on October 21, 2016, and has grossed $28 million worldwide.

Moonlight received wide acclaim upon its release. At the 74th Golden Globe Awards, the film won Best Motion Picture – Drama, and was nominated in five other categories. The film received eight Oscar nominations at the 89th Academy Awards, winning three: Best Picture, Best Supporting Actor (Ali) and Best Adapted Screenplay.

i. Little[edit]

Chiron (Alex Hibbert), a shy and withdrawn child dubbed "Little", is found hiding from a pack of bullies by Juan (Mahershala Ali), a Cuban crack dealer, who takes Chiron to his house where he lives with his girlfriend, Teresa (Janelle Monáe). After being fed dinner and allowed to spend the night, Chiron begins to open up. The next morning, Juan delivers Chiron back to his emotionally abusive mother, Paula (Naomie Harris).

The only other person with whom Chiron finds companionship is his classmate Kevin (Jaden Piner). Chiron and Juan continue spending more time together, the latter teaching Chiron how to swim while advising him to make his own path in life. One night, Juan notices one of his customers smoking crack in a nearby car with Paula. Juan berates Paula for smoking crack while Paula rebukes him for selling it to her. Nonetheless ashamed, she takes out her frustrations on Chiron. The next morning, Chiron admits his hatred for his mother to Teresa and Juan. After confronting Juan about selling drugs to his own mother, Chiron leaves as Juan hangs his head in shame.

ii. Chiron[edit]

Now a teenager, Chiron (now played by Ashton Sanders) is frequently bullied by one of his peers, Terrel (Patrick Decile), though continuing to remain close to Kevin (now played by Jharrel Jerome). Paula has since become addicted to crack, and prostitutes herself to feed her addiction. She coerces Chiron into giving her money given to him by Teresa, with whom he continues to spend nights over, despite Juan now being deceased.

One night, Chiron has a dream in which Kevin has sex with a woman in the backyard. On another night, Kevin visits Chiron at the beach near his house. While smoking a blunt, they discuss their ambitions in life and the nickname Kevin has given Chiron, "Black." After a charged moment, the two boys kiss and Kevin gives Chiron a handjob.

The next morning, Terrel pressures Kevin into partaking in a hazing ritual, ordering him to punch Chiron, to which he reluctantly complies. Chiron refuses to stay down, forcing Kevin to hit him multiple times. Once Chiron is unable to get up, Terrel and others nearby stomp on him until they are chased away by a security guard. A social worker urges Chiron to reveal the identities of his attackers, but Chiron believes reporting them will not solve anything. The next day, he walks into class and smashes a chair into Terrel's back. Chiron is subsequently arrested. As he is put into a police car, he glares at Kevin, who is standing by.

iii. Black[edit]

The now-adult Chiron (now played by Trevante Rhodes) is a drug dealer living outside Atlanta, going by the name "Black". Having moved up since running drugs after leaving juvie, he now leads a similar life to the one Juan led. Chiron receives frequent calls from Paula, asking him to visit. One night, he gets a call from Kevin (now played by André Holland), who asks Chiron to visit him in Miami, where he works at a diner, also apologizing for his actions as a teenager. The next morning, Chiron wakes up to find that he has had a wet dream. The following day, he goes to visit his mother, who now resides at a drug treatment facility and feels remorse for her actions. After a tense exchange, Chiron tearfully forgives her.

Chiron travels to Miami to reunite with Kevin, but when they finally meet, Chiron is reluctant to speak or drink with Kevin, who himself is surprised by Chiron's new appearance and simple motivation for seeing him. After a romantic re-encounter while playing the song "Hello Stranger" in the restaurant's jukebox, both head to Kevin's home. Kevin confides that although it may not have turned out the way that he had hoped, he is still happy with his life. Chiron admits to Kevin that he has never been intimate with another person, let alone another man, after Kevin. They reconcile shortly after, with Kevin shown holding Chiron in a tender embrace. In a flashback, a young Chiron plays in the ocean in the moonlight.

Moonlight mới chỉ là bộ phim thứ hai của đạo diễn Barry Jenkins (37 tuổi), một nhà làm phim da màu phải mất tới bốn năm để đưa câu chuyện đầy màu sắc cá nhân lên màn ảnh. Moonlight, nếu tiếp cận ở bề mặt, không có gì đặc biệt với câu chuyện gồm ba chương đời của một thanh niên đồng tính da màu.

Bộ phim chia ra làm ba phần rõ rệt, tương ứng với từng đoạn đời của Chiron. Lúc còn là một đứa trẻ, cậu ta bị cô lập, bị đánh đập ở trường và về nhà phải đối mặt với một bà mẹ nghiện ngập. Cả hai sống ở một khu phố ngoại ô nghèo nàn của thành phố Miami. Dù phải đối mặt với một thế giới đầy tổn thương như thế, Chiron may mắn gặp được Juan - một người cha tinh thần yêu thương Chiron hết lòng, dù anh ta là một tay buôn ma túy vặt. Cậu bé cũng có được tình bạn với Kevin - một đứa nhóc da đen trong trường luôn khuyến khích Chiron tự bảo vệ mình. Khi Chiron ở tuổi thiếu niên, thế giới tinh thần của cậu ta thậm chí còn gãy vỡ và mất phương hướng hơn khi người mẹ ngày càng nghiện ngập, người cha đỡ đầu qua đời và cậu vẫn tiếp tục là nạn nhân của bạo hành ở trường học, dẫn đến một hành động bột phát làm thay đổi cuộc đời của Chiron mãi mãi. Ở giai đoạn trưởng thành của một người đàn ông, Chiron trở thành một tay buôn ma túy lẻ như hình mẫu người cha tinh thần của mình, như một vòng tròn lặp lại của những kẻ da màu nghèo khổ lớn lên ở hè phố và luôn bị bạo hành tinh thần...

Ba câu chuyện của ba đoạn đời, được thể hiện bởi ba diễn viên da đen vô danh, được đan kết thành một tấm thảm lớn trong quá trình trưởng thành của một người đàn ông. Moonlight không quá đặc biệt, không thách đố người xem, không cố tình để tạo ra bi kịch, nó giản dị phơi bày những cuộc đấu tranh và sự khó khăn của một đứa trẻ, những tổn thương và mất mát để trưởng thành, những đau đớn và vật lộn để tồn tại và khám phá bản năng của mình. Nhưng đồng thời nó cũng mang đến những khoảnh khắc rất đẹp của cuộc sống, sự nhân ái vẫn nằm ở đâu đó và tình yêu cũng nằm ở đâu đó, chờ đợi một khoảnh khắc để được đánh thức.

Vẻ đẹp thuần khiết của điện ảnh

Bộ phim mang màu sắc cá nhân của một con người, nhưng cũng rất đại đồng và phổ quát, bởi gần như ai trong quá trình trưởng thành cũng tìm thấy sự đồng cảm với những vấn đề và xúc cảm mà Chiron phải đối mặt. Điều đặc biệt hơn nữa khiến bộ phim trở thành một tác phẩm được ca ngợi là chất thơ và vẻ đẹp của cuộc sống được Barry Jenkins (biên kịch và đạo diễn) chuyển tải tinh tế, chạm được vào người xem không chỉ bằng mắt mà bằng cả xúc giác. Với phong cách làm phim trực quan, Jenkins đã mang đến cho bộ phim của mình một góc nhìn cá nhân mạnh mẽ, như câu chuyện đời của chính mình.

Bản thân Jenkins cũng thừa nhận bộ phim có rất nhiều điểm tương đồng với cuộc đời của anh ở thời niên thiếu và trưởng thành. Góc máy linh hoạt, đặc biệt ấn tượng với những cú cận cảnh đặc tả đôi mắt. Đôi mắt không phương hướng và tổn thương của Chiron ở cả ba đoạn đời khác nhau đem đến sự ám ảnh về những xáo trộn nội tâm của nhân vật, như câu thoại thắt lòng mà cậu nói với Kevin: “Tôi khóc nhiều đến nỗi có lúc tôi nghĩ mình sẽ biến thành giọt nước”.

Barry Jenkins cũng mang đến cho Moonlight những màu sắc vừa tương phản với những sắc độ nóng vừa tạo ra nhiều cảnh mờ ảo, dịu nhẹ, kỹ thuật máy cầm tay được sử dụng có tiết chế, tạo ra nhiều góc máy ấn tượng như cảnh cậu bé Chiron dưới ánh trăng mờ trên bờ biển. Hình ảnh này như điểm nhấn của bộ phim, như câu nói của Juan (với diễn xuất tuyệt vời của Mahershala Ali, chỉ xuất hiện trong vài phân đoạn nhưng được đề cử Oscar nam diễn viên phụ) với Chiron của thời niên thiếu: “Dưới ánh trăng, những đứa bé da đen biến thành màu xanh” hay: “Ở những thời điểm quyết định, cháu phải quyết định cháu là ai và trở thành một con người như thế nào. Đừng để ai quyết định điều đó thay cháu”.

Sức mạnh của Moonlight còn đến từ một kịch bản tưởng truyền thống nhưng đầy sáng tạo và quan trọng nhất là cảm xúc mà nó để lại. “Trust your heart, not your head” (Hãy tin vào trái tim chứ không phải cái đầu của bạn) là thông điệp mà Barry Jenkins truyền tải đến người xem và bộ phim đã làm được như thế. Như nhận định của nhiều nhà phê bình, Moonlight là một bộ phim quan trọng, một “bộ phim của thập kỷ”. Một bộ phim khiến người ta tin vào vẻ đẹp thuần khiết của điện ảnh giữa thời đại của những siêu phẩm bom tấn vô hồn.

Đóng phim 3 ngày vẫn được đề cử Oscar

Đó là trường hợp đặc biệt của nữ diễn viên da màu người Anh Naomie Harris. Khi nhận được lời mời của đạo diễn Barry Jenkins, cô đang bận quay tập phim mới của James Bond có tên Spectre, nhưng vì thích vai diễn trong Moonlight nên Naomie quyết định nhận lời. Naomie chỉ có ba ngày quay cho bộ phim kinh phí thấp này và đạo diễn tận dụng hết công suất trong ba ngày Naomie có mặt ở trường quay để hoàn thiện vai diễn của cô - người mẹ nghiện ngập ma túy dù rất yêu thương đứa con của mình. Naomie xuất hiện không nhiều, nhưng có mặt gần như xuyên suốt bộ phim ở những phân cảnh quan trọng. Và thật khó hình dung được những phân cảnh tâm lý nặng nề đó chỉ được quay trong khoảng thời gian ngắn. Vai diễn ấn tượng này giúp Naomie Harris lần đầu tiên được đề cử Oscar cho nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất.

(Lê HỒng Lâm)