Thu Nguyệt - Điều Thật
Thời gian nơi xa
Nhà tôi bên một dòng sông
Sáng chiều trôi qua từng chùm hoa tím
Lời mẹ ru rơi trên cánh biếc
Tháng ngày hoa tím mang đi…
Bất ngờ nay nhặt tờ lịch cũ
Nao lòng chợt nhớ cánh hoa xưa
Mẹ tôi đã không còn nữa
Tuổi thơ trắng tự bao giờ…
Tôi chờ hoa tím trôi qua
Để gởi theo tờ lịch ấy
Chắc ở nơi xa xôi nào đấy
Thời gian sẽ gặp thời gian….
Dấu chân ba
Đồng ruộng quê mình làm bằng dấu chân ba
Từ đấy cần cù mọc lên ngọn lúa
Con lớn lên trên cánh đồng ngậm sữa
Đứng nơi nào cũng trên dấu chân ba.
Để bây giờ trong mỗi chuyến đi xa
Có bàn chân ba nâng bàn chân con bước
Con đã thay ba đi mọi miền đất nước
Như hạt gạo quê mình đến với mọi người thân.
Trong mơ con vẫn có những dấu chân
Là nốt nhạc bỗng trầm trong hương lúa
Dẫu đi đến nơi nào con vẫn nhớ
Bàn chân mình đứng trên dấu ba.
Với cầu tre
Cầu tre như sợi dây phơi
Ai vắt lên đấy mảnh trời nhẹ bâng…
Ba nhịp thôi mà chẳng gần
Nếu ai tay vịn hơn chân qua cầu.
Xa quê nào có bao lâu
Mà sao gầy thế hỡi cầu tre ơi!
Xin chầm chậm lục bình trôi
Lỡ em rớt xuống có nơi làm bè
Phận này nương với phận kia
(Phận hoa vốn khó trở về gốc xưa!)
Dây phơi đầy tiếng ầu ơ
Mảnh trời ai vắt gió đưa nhẹ hều
Đôi chân chưa một bước liều
Giờ cầu tre dạy biết điều ấy đây.
Tản mạn
Tôi là con bé nhà quê
Quanh đâu xa cũng quẩn về bến sông.
Nơi con nước lớn nước ròng
Xuồng ba lá lướt tràn bông lục bình
Trái cà na lúng liếng xanh
Chùm me nước đỏ treo cành đố leo
Đế, nga – mía trẻ nhà nghèo
Bông ô môi rớt trôi theo câu hò.
Nhớ quê ngồi viết bài thơ
Bao nhiêu kỷ niệm mập mờ lãng quên
Giận đời người cũng như tên
Bắn chưa tới đích đã quên đường về!
Tôi là con bé nhà quê
Quanh đâu xa cũng quẩn về bến sông
Nhưng đâu chỉ nước lớn ròng
Thiên tai lũ lụt bến sông ngập rồi
Tôi thầm nuốt tiếng đò ơi
Cầu tre trôi mất, thôi người lại đi…
Buồn không biết nói câu gì
Rứt tàu lá dọc đường đi thả về…
Cội nguồn
Chiều tết ba mươi chải đầu mang guốc
Mỗi năm ba tôi làm việc ấy một lần
Vài sợi pha sương, da dầy hơn đất
Cần gì lược chải đầu, cần gì guốc cho chân.
Bước mạnh, nói to, mỗi năm có một lần
Ba nhẹ gót lầm rầm khấn vái
Tôi khép nép nhìn người đứng lạy
Cảm thấy mình sợ hãi trước tổ tiên.
Ôi cái điều thiêng liêng
Tôi cứ ngỡ không còn trong tôi nữa
Cuộc sống quay nổi chìm lành vỡ
Tưởng đời ta như ngọn gió không nguồn.
Chiều ba mươi này bất chợt khói hương
Mùi nhắc nhở cội nguồn…
Tôi khóc!
Giọt nước mắt tan mát vào nền đất
Ba tôi cúng xong rồi
bỏ guốc
vuốt tay trơn.
Hát về con mương nhỏ
Má ơi con vịt chết chìm
Con thò tay xuống vớt, cá lìm kìm nó cắn tay con
Ca dao
Con mương nhỏ mỗi chiều tôi nghịch nước
Có chú lìm kìm cắn khúc ca dao
Mười năm qua không đắp không đào
Lá tre rụng, con mương sâu thành cạn.
Chú lìm kìm năm xưa bỏ bạn
Xuôi ngược đâu rồi theo lời mới dân ca
Tôi chiều nay trở lại quê nhà
Tay khỏa nước gọi lìm kìm đâu hỡi?!…
Mười năm nữa con mương thành đường mới
Chị tôi rồi phải quét lá tre rơi
Tôi trở về nhớ mãi nước mương vơi
Những mắt cá lìm kìm đầy cơn khát.
Vịt có chết chìm đâu? (Tôi buồn tôi hát)
Sao cá lìm kìm cắn mãi…
trái tim tôi.
Qui luật
Thời trẻ con tôi nghịch bùn số một
Mặt mũi lấm lem, tóc cháy hoe vàng
Mẹ tôi mắng suốt ngày như hát:
“Con bé này không thể giàu sang!”
Mẹ mất, tôi học giỏi nhất làng
Ra thành thị, móng chân vàng sơn đỏ
Sang trọng bước qua thời tuổi nhỏ
Nay trở về thăm mộ mẹ… bâng khuâng….
Trẻ con nhà bên xúm đến rần rần
Mặt mũi chúng không khác tôi ngày ấy
Những ánh mắt như thiên thần thơ dại
Tôi nghe mình khét cháy một vùng tim.
Mái tóc vàng hoe giờ biết đâu tìm
Cái mũi lấm lem mần sao tôi làm được?
Mới hay cái giòng đời như nước
Xối sạch mình cả điều muốn và không.
Trái bằng lăng
Trái bằng lăng chua chua chát chát
Thời ấu thơ mình làm tiệc nhà chòi
Trái thì nhỏ bàn tay mình cũng nhỏ
Đủ để cầm chục mười tám trái thôi.
Mười tám mùa hoa rơi
Ta sắp ba mươi tuổi
Qua cái thời nông nổi
Lắng lòng nhớ tuổi thơ xa…
Sao mà dễ rụng thế hoa
Cánh tìm mong manh như tình ta vậy
Đôi tay đựng chục mười tám trái
Giờ gom buồn lên giấy chục vần thơ.
Mái nhà chòi ta cất năm xưa
Chú cuội mượn ngồi gát trăng trần thế
Bữa tiệc xưa giờ tìm đâu dễ
Thì đại yến trong hồn vị chát trái bằng thơ.
Nghe hát Lý qua cầu trên sông
Bằng lòng đi em câu ca
Dẫu chưa quen cũng khó mà quay đi.
Có gì đâu? Chẳng có gì!
Điều bâng quơ cũng có khi đốt lòng.
Lý qua cầu hát trên sông
Mái chèo đẫm ướt mùi bông lục bình
Nếu như ai đó vô tình
Thì thôi mình hát cho mình mình nghe
Đệm đàn T’rưng – nhịp cầu tre
Hay chưa kìa khúc đàn nghe lạ kỳ!
Chưa quen càng khó quay đi
Có gì đâu? Chẳng có gì… ngộ hông?!
Lý qua cầu hát trên sông
Bằng lòng hay chẳng bằng lòng cũng… say.
Hoài bão
Làng quê tôi nép bên bờ câu hát
Mượn chén ăn cơm lắc lẽo gập ghềnh
Nếu ai có một làng quê như vậy
Thì suốt đời không thể nào quên
Lục bình buồn trôi xuống trôi lên
Hoa tím vướng mái dầm vội vả
Người quê tôi không ai gì yếu cả
Mắt nhắm rồi đất còn đọng móng tay.
Ngày tháng quê tôi không rộng không dài
Nỗi tất bật rộng dài hơn ngày tháng
Già tóc màu mây, trẻ tóc màu nắng
Đồng lúa quê tôi theo mùa cứ xanh rờn.
Ba tôi suốt đời không thích ngắm gì hơn
Đồng lúa chín con sông mùa nước đổ
Bọn trẻ chúng tôi lớn dễ dàng như cỏ
Lúc hát vẫn là “bắt nhái cặm câu”…
Thế nhưng dù đi đâu về đâu
Tôi vẫn nhớ như in mùi đất ướt
Dáng ba tôi ngồi be bờ tát nước
Cuối tháng mười cơn gió bấc se se.
Gió bấc đi rồi gió bấc lại về
Câu chúc tết năm này như năm trước
Tôi loay hoay với nỗi niềm, mong ước:
Làng quê ta phải khác với bây giờ?
Điều thật
Mùa xuân về bạn lại ra đi
Một chút lạnh vo tròn trong nắng ấm
Xe đã hút con đường xa thẳm
Hạt bụi còn trong mắt trông theo.
Hai miền quê một mảnh đất nghèo
Con ốc con cua niềm vui tuổi nhỏ
Hái những chùm sao gài trong đáy giỏ
Cột tia nắng trời trong ngọn cỏ trâu ăn.
Những mơ ước lớn lao, những qui luật vĩnh hằng
Giành giật đời ta – mặt trời đáy giỏ
Rồi tất cả chỉ là ngọn cỏ
Chỉ để trâu ăn không thể cột mặt trời.
Tất cả rồi sẽ xa hút nhỏ nhoi
Chỉ hạt bụi trong mắt ta là lớn
Bạn lần lữa ra đi, mùa vô tình đến sớm
Mình rao bán nỗi buồn không đủ để mình mua.
Nhớ bạn
(Tặng Thanh Mỹ)
Mình đi qua những yên tĩnh đời người
Đau nhớ bạn bên kia bờ bão dậy…
Thơ mình viết cho đời những câu nhún nhảy
Phần bạn lặng thầm sau trang giấy lãng quên…
Hạnh phúc vo viên
Bạn nhận lấy bóng tròn con số
Đêm nay góc này nho nhỏ
Giọt nước mắt yên bình….
nhớ bạn phía đời quay!
Thời trăng cũ
(Tặng Dũng)
Thời trăng ngủ lâu rồi
Đêm nay bỗng thức tìm tôi nhắc về .
Chòng chành nửa bước cầu tre
Nửa màu bông phượng tiếng ve nửa chiều
Nửa lời gởi bạn thân yêu
(Cái thời có trọn một điều chi đâu!)
Đêm nay trăng sáng qua đầu
Bóng mình chân giẫm ngỡ cầu tre xưa.
Cái thời hờn nắng giận mưa
Cái thời tay rút rồi đưa rụt rè
Cái thời dịch được tiếng ve
Cái thời áo vướng cành me trốn tìm.
Trăng tròn – dấu chấm vào đêm
Thời trăng cũ – dấu chấm thềm tuổi thơ
Đây trang nhật ký khép hờ
Tôi ngồi đợi bóng trăng nhờ chấm câu.
Áo trắng
(Tặng các em nữ sinh trung học)
Một thời niên thiếu đi qua
Một thời trắng áo hai tà mộng mơ
Áo ngày xưa áo bây giờ
Cổng trường nay, cổng trường xưa nhập nhòa.
Một thời con gái đi qua
Giờ nhìn theo bước em mà nhói tim
Dõi sau áo trắng cố tìm
Dáng mình cái thuở vai mềm mắt nai…
Rắc theo những bước áo dài
Những vần thơ bước ra ngoài thời gian
Ta ngồi mơ gió lang thang
Thổi ta vào lớp xếp hàng bên em.
Bâng khuâng áo trắng
Trưa nay mây trắng trốn đi đâu
Trời xanh quá và tôi buồn quá
Mây trắng trốn đi đâu hết cả
Để bầu trời như nỗi nhớ trong veo.
Ngày ấy cô áo trắng nhà nghèo
Áo cứ bạc màu theo năm tháng
Có những trưa ngồi nhìn mây trắng
Ước chi mình có áo trắng như mây.
Tuổi tròn trăng áo chật từng ngày
Không áo mới nhìn mây khóc lén
Đêm nằm mơ thấy vầng trăng khuyết
Mây đầy trời như lụa trắng bay bay…
Tôi hiểu rồi mây trắng trưa nay
Vì sao trốn trong giờ tan học
Mây mắc cỡ vì thua dáng vóc
Và cái màu trắng muốt áo em bay.
Nhìn bóng mình cứ tưởng bóng ai
Yêu áo trắng thương mình thời áo trắng
Kỷ niệm ngày thơ như dấu lặng
Bài ca buồn tôi hát giúp vui em.
Phụ nữ
Núi dù lớn em dù bé nhỏ
Nhưng tình em lớn hơn núi vạn lần
Đá dù cứng tim người dù mềm
Nhưng sự thủy chung em vững bền hơn đá.
Chờ đợi anh dăm mùa rừng thay lá
Em khóc quì lạy đá nhận vào em!
Truyền thuyết kể rằng có một đêm
Cô gái ấy đập gương vào vách núi!!!
Thơ ngày 8-3
Lại ngày mùng tám tháng ba
Không anh em tự mua hoa tặng mình
Hoa nào cũng đẹp cũng xinh
Mà sao khó chọn một bình một hoa .
Có làm gì tám tháng ba
Để em ngồi ngắm lẻ hoa mà buồn
Nghĩ mình như cái chân hương
Anh – phần đã đốt gió vương mất rồi!
Em chôn chân đứng bên đời
Chờ mưa từ gió thuở người thắp hương…
Gởi anh
Em ngồi hóa đá thành thơ
Trả anh ngày tháng anh chờ lúc yêu …
Em ngồi hóa đá thành chiều
Trả anh cái nụ hôn liều ngày xưa …
Em ngồi hóa đá thành mưa
Trả anh cái phút anh đưa qua cầu…
Xa nào anh có hay đâu
Đá từ lúc ấy bắt đầu hóa em!!!
Kỹ niệm
Vô tình em trở lại nơi đây
Nơi ngày xưa em đánh rơi tuổi nhỏ
Xòe tay đón những ngày biết nhớ
Thiên hạ bảo rằng cái nhớ người dưng…
Vẫn dòng sông tím mát ngập ngừng
Hoa tím trôi đi hoa tím về lặng lẽ
Còn anh có khi nào như thế
Một lần về lặng lẽ nhớ em xa?
Dẫu biết rằng anh chẳng được như hoa
Em vẫn sẵn phù sa con nước đỏ
Gởi tặng anh nơi bến bờ phương đó
Để màu tím cuộc đời vẫn nở đẹp mùa sau.
Đối thoại
- Hoa mọc trên đá à anh?
- Không đâu, vẫn đất nuôi cành đó thôi.
Từ xưa trời định thế rồi
Phải là đất, phải là …
- Thôi anh à!
Nghĩ mà thương đá xót xa
Cứ tưởng hoa nở từ da thịt mình!
Ngày mai em đi xa
Ngày mai em đi xa
Tự đời nào đã nhớ
Ngày mai em đi xa
Mặt trời lên không nỡ.
Có cái gì vội vả
Trong từng cái nhìn trao
Có cái gì hối hả
Trong lời dặn ngọt ngào.
Đã đến ngày mai đâu
Mà đứng ngồi ray rức
Nào có ai ngủ đâu
Mà tiếng gà báo thức.
Mặt trời nằm trong ngực
Mặt trời đừng bước ra
Để thời gian ở mức:
Ngày mai em đi xa.
Một nửa vầng trăng
“vầng trăng ai xẻ làm đôi
Nửa in gối chiếc, nửa soi dặm trường…”
Câu thơ xưa bỗng bình thường
Khi hôm nay kẻ lên đường là em.
Mình chia tay nhau trong đêm
Vầng trăng mới nửa bên thềm sân ga
Trên tay em một đóa hoa
Hoa chưa nở hết như là tình yêu
Chia tay ngày trước vui nhiều
Người ta đã trọn tình yêu vợ chồng
Vầng trăng đã kịp tròn trong
Người ta xẻ nửa cho chồng mang theo
Mình giờ còn lắm gieo neo
Tình yêu chờ đợi bao nhiêu tháng ngày
Chưa nồng đã vội chia tay
Nụ hôn mới nửa, đường dài mới đi
Chị Hằng mở nửa đôi mi
Vầng trăng mới nửa lấy gì xẻ đôi.
Nhưng mà lạ lắm anh ơi
Không chia trăng vẫn đủ đôi cho mình
Trăng theo em, trăng theo anh
Như tâm hồn của chúng mình vẫn chung.
Đừng…
Ai ngồi hát sáo sang sông
Không ai tháo cũi sổ lồng vẫn bay.
Tôi nuôi sáo ngửa bàn tay
Sáo đi về, sáo đậu bay mặc lòng
(Bởi vì sáo thích sang sông
Chẳng cần tháo cũi sổ lồng vẫn sang)
Ngưng giùm lời hát hoang mang
Kẻo mà tôi, kẻo mà chàng… lỡ nghe.
Lời tranh
Yên bình cho anh những trưa ngủ muộn
Tạo dáng cho em dậy sớm ngồi canh
Nếu cây đời chẳng tươi xanh
Thì tình yêu chắc đã thành giấc mơ
Em mang theo đến bây giờ
Ráp câu chữ lại làm thơ trải giường
Cho anh lăn giữa đời thường
Treo câu nói mớ lên tường làm tranh.
Em…
Không thướt tha liễu rủ
Không quí phái hàng dương
Em như lá mạ đồng sương
Nhỏ nhoi mỏng mảnh giản đơn quê mùa
Không làm dịu cái nắng trưa
Không che anh khỏi cơn mưa vô tình
Biết làm sao được hở anh
Mạ non sương sớm chỉ đành vậy thôi.
Chút lòng mơ ước nhỏ nhoi
Thân rơm nhóm ngọn lửa đời cho anh.
Ru anh
Ngọt ngào lời mẹ ru anh
Đi qua năm tháng kết thành tuổi thơ
Ru anh, em tiếp bây giờ
Tuổi thơ thì đã đi qua mất rồi
Những lời hát cũ xa xôi
Em không như mẹ thức ngồi năm canh .
Những năm tháng chẳng yên lành
Lời ru dịu ngọt hóa thành đắng cay
Em không muốn giấc mơ dài
Của anh vướng dẫu một hai phút buồn.
Thôi thì như lúc trẻ con
Dỗi hờn anh ngủ cho tròn nhớ quên….
Vọng phu
Chị ấy năm xưa chờ chồng
Sợ già hóa đá
Bởi người đàn ông trở về từ biển cả
Lòng dạ biết đâu dò ?!
Em nay chờ anh không có bến bờ
Đứng cheo leo bên thềm qui luật
Ra vào ray rứt
Làm sao hóa đá được mà mong.
(Chị ấy năm xưa chờ chồng
Với đứa con tật nguyền bởi mẹ cha chung dòng máu
Con chúng mình láu táu
Hai dòng máu trong người, hóa đá dễ gì xong!)
Dạ thưa con chờ chồng
Lạy bà lạy ông lạy trời lạy Phật
Chỉ xin một điều duy nhất
- Tháng ngày hóa đá quanh con.
Nguyễn Thị Thu Nguyệt
Sinh ngày: 02.08.1963.
Quê quán: Cao Lãnh – Đồng Tháp.
Tác phẩm đã xuất bản:
- Điều thật (thơ) –1992
- Ngộ (thơ) – 1997
- Cõi lạ (thơ) – 2000
- Hoa cỏ bên đường (thơ) 2002.
- Theo Mùa (thơ) 2006