Brunei nằm trên đảo Borneo ở Đông Nam Á. Ngoài đường bờ biển ở Biển Đông, nước này hoàn toàn bị Đông Malaysia bao bọc. Brunei giàu dầu khí, là thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) và thuộc Khối Thịnh vượng chung Anh. Brunei gồm hai phần rời nhau; 97% dân số sống ở vùng phía tây lớn hơn, chỉ khoảng 10.000 người sống ở vùng núi phía đông, vùng Temburong. Các thành phố lớn gồm thủ đô Bandar Seri Begawan (khoảng 46.000 dân), thành phố cảng Muara và những vùng sản xuất dầu lửa Seria và Kuala Belait. Khoảng hai phần ba người dân Brunei là người gốc Malay. Nhóm thiểu số lớn nhất là người Trung Quốc, chiếm khoảng 15%. Tiếng Malay là ngôn ngữ chính thức. Tiếng Trung, tiếng Anh cũng được sử dụng rộng rãi. Đạo Hồi là tôn giáo chính thức của Brunei, Sultan là người đứng đầu về tôn giáo của đất nước. Các tôn giáo khác gồm Phật giáo (đa số tín đồ là người Trung Quốc), Thiên chúa giáo và những cộng đồng rất nhỏ hiện vẫn theo những tôn giáo bản địa. Tên đầy đủ của Brunei là Negara Brunei Darussalam, theo tiếng Malay nghĩa là "nơi ở hòa bình". Diện tích toàn đất nước là 5.765 km2, dân số khoảng 380.000 người, được hình thành cuối thế kỷ 14. Brunei nằm lọt thỏm giữa đảo Borneo của Malaysia và nhìn ra biển Đông. Người ta có lý khi ví Brunei là “hòn ngọc xanh” của Đông Nam Á vì những khu rừng nhiệt đới chiếm đến 75% diện tích cả quốc gia.

Sultan Omar Ali Saiffuddien Mosque:

Jame Asr' Hassanil Bolkiah Mosque

Thánh đường hồi giáo Jame Assr Hassanil Bolikah

Không có những tòa nhà chọc trời, không có những quán cóc bên đường, không có bóng một chiếc xe máy hay xe đạp nào, rất ít thấy người rảo bộ trên đường phố… Brunei Darussalam thật yên bình đúng với tên gọi của nó.

Một trong những ấn tượng đầu tiên ở Brunei là giao thông. Thành phố toàn xe hơi (thống kê: mỗi gia đình bình quân sở hữu ba xe hơi!). Tuy nhiều xe hơi và chạy với tốc độ khá cao, chủ nhân của những chiếc xe không bao giờ tranh cướp đường, không một tiếng còi xe, và họ kiên nhẫn chờ đợi để đến lượt rẽ vào phần đường của mình. Khi bạn muốn qua đường, họ sẵn sàng dừng lại, cười rất thân thiện, ra hiệu rất lịch sự và nhường đường cho bạn.

Tuy nhiên, vì quá nhiều xe hơi, nên rất ít xe bus và taxi (trung bình chỉ có 50,000 chiếc taxi trong toàn Brunei). Do đó, rất khó để bạn có thể đón một chiếc taxi khi cần.

Thánh đường Hồi giáo

Vì Đạo Hồi là tôn giáo chính thức của Brunei, Brunei có rất nhiều thánh đường Hồi giáo (với hơn 100 thánh đường), với kiến trúc đặc trưng là mái hình chóp với hai màu trắng – vàng. Các thánh đường rất lộng lẫy, các chóp mái dát vàng – đỉnh chóp thường bằng vàng ròng.

Nhiều người biết rõ là trong tháng Ramadhan những người theo đạo Hồi không ăn, không uống từ khi mặt trời mọc đến lúc mặt trời lặn. Vì thế nếu bạn là người nước ngoài có mặt ở đây vào tháng này, để tôn trọng họ, bạn nên tránh ăn uống trước mặt họ. Kết thúc tháng Ramadhan là bắt đầu bốn ngày lễ truyền thống được tổ chức hàng năm của Brunei gọi là Hari Raya Aidilfitri. Ngày đầu tiên của Hari Raya là sự xum họp của con cháu trong gia đình, họ hàng. Sang ngày thứ hai gọi là ngày Mở cửa (Open house), mỗi gia đình đều chuẩn bị các món ăn dân tộc để thết đãi khách và bạn bè đến “xông nhà”. Tuy nhiên khi đến nơi bạn nhớ quan sát xem đâu là bàn ăn dành cho phái nữ, đâu là bàn ăn dành cho phái nam, vì theo luật Hồi giáo, trong các bữa tiệc công cộng nam nữ không được ngồi ăn chung cùng bàn (kể cả trong tiệc cưới cũng vậy). Cũng trong ngày thứ hai của lễ này, Hoàng cung Brunei bắt đầu mở cửa trong ba ngày để đón tất cả mọi người vào thăm. Khách thăm có vinh dự được bắt tay Quốc vương, Hoàng hậu cùng các thành viên trong gia đình Hoàng gia…

Bandar Seri Begawan

Jame'Asr Hassanil Bolkiah Mosque: is known locally as the Kiarong Mosque.

Kampong Ayer

Nếu đến Brunei mà không đến thăm Kampong Ayer (Water Village: Làng nổi) – nơi được mệnh danh là “Venice của Phương Đông” – thì có nghĩa bạn chưa bao giờ đến Brunei. Chỉ 10 phút đi bằng thuyền máy từ bất cứ bến thuyền nào trên sông, bạn sẽ tới một ngôi làng trên mặt nước khá rộng và nổi tiếng thế giới, nơi có 600 năm tuổi với gần 500 căn hộ , khoảng 30.000 cư dân sinh sống. Trước mỗi nhà đều có cầu tàu cho thuyền cập. Đây thực sự là biểu tượng của truyền thống văn hóa lâu đời và là niềm tự hào của người dân Brunei. Trên sông Brunei có khu làng nổi với những biệt thự nổi đầy đủ tiện nghi cao cấp. Trường học, thánh đường, bệnh viện, cơ quan hành chính... cũng là những nhà nổi bề thế. Trong nhà có cả phòng cưới (vì Hồi giáo cho phép đàn ông lấy tới bốn vợ với điều kiện đủ sức bảo trợ và các bà cùng chung sống hòa bình!).

Kampung Ayer

Kampung Ayer from the waterfront near customs wharf.

Water taxis shuttle people back and forth between early morning and late evening.

Riêng nhà vua Bolkiah (vừa tổ chức sinh nhật 60 tuổi mời 10.000 khách đến từ khắp thế giới) có tới 100 xe đời mới các loại. Bởi quá nhiều ôtô nên Brunei rất ít xe buýt. Cả Brunei chỉ có khoảng 50 chiếc taxi, tính tiền theo điểm đến chứ không dùng đồng hồ. Nhờ nguồn lợi lớn từ dầu khí, dân số lại quá ít nên người dân Brunei không phải đóng bất cứ khoản thuế nào và còn được miễn visa khi nhập cảnh vào Hoa Kỳ, điều chẳng dễ với công dân các nước Hồi giáo.

Brunei được mệnh danh là xứ sở của các thánh đường Hồi giáo (với hơn 100 thánh đường) mà kiến trúc đặc trưng là mái hình chóp với hai màu trắng - vàng. Nhiều thánh đường lộng lẫy đến kinh ngạc: nền trải thảm Ả Rập, tường bằng gạch châu Âu và dát vàng khắp chốn. Những chiếc đèn chùm bằng pha lê dát vàng nặng đến vài ba tấn tuyệt đẹp. Màu trắng cẩm thạch của giáo đường nổi bật trên nền trời - rừng - sông nước. Các chóp mái dát vàng - đỉnh chóp thường bằng vàng ròng - rực rỡ trong buổi hoàng hôn. Thánh đường Hassanil Bolkiah hoàn thành năm 1994 với kinh phí trên 200 triệu USD.

Từ những năm 1930, người Brunei đã sống nhờ vào dầu khí. Hiện Hãng Shell đang độc quyền khai thác nguồn tài nguyên này với tỉ lệ ăn chia 5/5 mà lợi nhuận thu về được tính bằng triệu USD mỗi ngày. Cách Thủ đô Banda Seri Begawan khoảng 70km là quận Belait - trung tâm dầu khí (Brunei có bốn quận là Brunei - Muara, Tutong, Belait và Temburong). Ở Belait chỗ nào cũng có dầu, cả trên biển lẫn trên bờ. Hàng ngàn giếng bơm cứ khoan thai chơi trò bập bênh hút đẩy một cách vui mắt. Nước máy ở Brunei có thể uống trực tiếp không cần phải đun nấu nhưng đắt hơn cả dầu hỏa.Brunei có 161km bờ biển, nhiều bãi còn trinh nguyên và đẹp đến nao lòng bởi cư dân bản địa chẳng hề tắm biển do phụ nữ ra đường phải che kín toàn thân, ngay cả nam giới cũng không ai mặc quần soọc. Cũng không có ngành đánh bắt cá!

Do luật pháp Brunei cấm bán rượu bia và cấm uống rượu bia nơi công cộng, người nước ngoài được phép mang vào Brunei hai chai rượu, 12 lon bia và chỉ được uống trong phòng khách sạn. Dân bản địa thèm rượu chỉ còn cách lái xe sang Malaysia uống thả dàn rồi về nhưng không được say xỉn hoặc phải nhờ người khác lái xe hộ. Các điểm vui chơi, giải trí đóng cửa sau 21h30. Quen nếp sống thoải mái như ở Việt Nam chắc sống tại Brunei không chịu nổi, nhưng đi du lịch sang đất nước Hồi giáo này vài ngày thì sẽ nhớ đời!

Đất nước nghiêm khắc lạ lùng

Brunei là đất nước đạo Hồi nên cái sự đau khổ của nhiều du khách khi đến đây cũng do đặc điểm này mà ra. Tháng đẹp nhất để vào Brunei là tháng Ramadan (vào khoảng tháng 9 Dương lịch hàng năm) - tháng mà người theo đạo Hồi thường nhịn ăn từ lúc mặt trời mọc đến lúc mặt trời lặn. Nếu đến đây vào dịp này, điều kiêng kị đầu tiên với du khách là tránh ăn uống tại chốn đông người hoặc trước mặt những người đạo Hồi. Điều cần lưu ý tiếp theo là trang phục và cách giao tiếp.

Khi tiếp xúc với dân bản địa, tránh bắt tay quá chặt; không được dùng ngón trỏ để chỉ mà phải dùng ngón cái với 4 ngón còn lại được nắm chặt; ăn mặc lịch sự (hạn chế để tay trần hoặc mặc váy ngắn trên gối). Đất nước này rất hạn chế bán rượu và thuốc, tuy nhiên nếu bạn theo đạo Hồi, bạn có thể sử dụng miễn phí một lượng nhỏ bia, rượu trong các nhà hàng, khách sạn nhưng hãy nhớ, quá chén là điều tối kị ở đây. Tại các khu rừng, công viên, luôn có một người đi theo đoàn thăm quan của bạn. Họ chính là người bảo vệ môi trường. Nếu bạn xả rác, vặt cây, bẻ cành, thì có thể bị phạt tù 2 năm hoặc nộp phạt 10.000 đô-la Brunei (tương đương với 100 triệu VND). Còn nữa, những đôi tình nhân, vợ chồng cùng đi du lịch hãy kiềm chế "bộc lộ cảm xúc" nơi đông người nếu không muốn bị cảnh sát hỏi thăm. Kinh doanh mại dâm ở đất nước này có thể bị tử hình, do vậy, những du khách ham "của lạ" nên canh trừng.

Ra đường, nếu bất ngờ bắt gặp một thiếu nữ bản địa xinh đẹp mà bạn nhìn họ chằm chằm là... phạm luật và có thể bị kiện chứ đừng nói đến chuyện đi theo tán tỉnh cho dù bạn gặp tình yêu sét đánh. Mọi hành xử "khiếm nhã" đối với phụ nữ đều có thể là tội danh trước tòa. Chưa hết, tất cả các dịch vụ giải trí công cộng sẽ phải đóng cửa trước 22h.Với ngần ấy những điều kiêng kỵ và cấm đoán, chắc hẳn rất nhiều du khách thốt lên tự hỏi, đi du lịch xả stress mà sao phải khổ thế? Tuy nhiên theo lời của các chuyên gia, tuy gò ép, bó buộc, song Brunei lại là quốc gia có bản sắc văn hóa rất độc đáo, bạn sẽ khám phá được nhiều điều lạ lùng và thú vị khi đến đây.

Nhờ vào nguồn thu lớn từ dầu lửa, người dân Brunei hầu như không phải đóng một khoản thuế nào. Cả đất nước xinh đẹp này chỉ có khoảng 50 chiếc taxi (tính tiền theo điểm đến chứ không theo km như Việt Nam), Dân Brunei cũng được miễn visa nhập cảnh vào Hoa Kì, đây là một ưu đãi tuyệt vời bởi chuyện nhập cảnh vào Hoa Kỳ chưa từng dễ dàng với bất kỳ công dân nước nào chứ đừng nói tới các công dân các nước Hồi Giáo.

Trong ngôi nhà của những người Brunei đều có phòng cưới. Vì luật Hồi giáo cho phép đàn ông lấy tới 4 vợ, miễn là họ có khả năng chu tất cho các bà vợ, thế nên họ thường làm sẵn một phòng cưới trong nhà... cho tiện khi có việc cần.Sự độc đáo trong nếp sinh hoạt, kiến trúc đô thị, cơ sở hạ tầng... của đất nước nhỏ nhắn nhưng giàu có và xinh đẹp này không thể bỏ qua với những lữ khách ưa khám phá.

Xứ sở xa hoa

Với hơn 100 thánh đường lớn nhỏ, Brunei được mệnh danh là xứ sở của các thánh đường Hồi giáo. Nét kiến trúc đặc trưng của các thánh đường là có mái hình chóp với hai màu trắng - vàng. Du khách sẽ kinh ngạc vì sự lộng lẫy của những thánh đường có trải thảm Ả Rập, tường bằng gạch châu Âu, vàng dát khắp chốn và những chùm đèn pha lê nặng tới vài ba tấn. Đó là nhà thờ Hồi giáo Jame Asr - nhà thờ vĩ đại nhất Brunei - có đỉnh mái vòm dát vàng, được xem là nơi linh thiêng nhất thành phố, có cả ngàn người đến đây cầu nguyện hàng ngày và hàng đêm; thánh đường Hassanil Bolkiah, hoàn thành vào năm 1994, kinh phí lên tới 200 triệu USD. Cung điện của nhà vua Brunei - Sultan Palace - là một trong những cung diện lớn nhất thế giới với 1.778 phòng. Khách sạn nổi tiếng nhất Brunei cần phải kể đến là khách sạn The Empire Hotel & Country Club với đẳng cấp 6 sao, rộng 180ha mà chỉ có 443 phòng (tính trung bình, mỗi phòng rộng tới 4000m2), Nhiều nhân vật nổi tiếng thế giới đến đây như Chủ Tịch nước CHND Trung Hoa Hồ Cẩm Đào, cựu tổng thống Mỹ Bill Clinton) và nghỉ với giá 24.000 đô-la Brunei/ ngày (tương đương với hơn 200 triệu VND).

Vì thế, cảnh sắc của đất nước này rất nên thơ và xinh đẹp. Hầu hết các tour du lịch tới Brunei đều có lịch trình "đi rừng". Tham quan công viên quốc gia Ulu Temburong có lẽ là hành trình thú vị nhất đối với du khách. Chuyến thám hiểm thú vị trên những con thuyền dài (temuai - tiếng địa phương) đi xuyên qua rừng đước này mất hơn nửa giờ. Vạt đước và những chú khỉ tinh nghịch trên lộ trình sẽ tạo dấu ấn đặc biệt với du khách Việt Nam bởi nó gợi lên hình ảnh về những chuyến đi thăm rừng Cát Tiên và Cần Giờ.

Sau khi chiêm ngưỡng rừng nguyên sinh hùng vĩ này, du khách sẽ phải vượt qua hơn 1.000 bậc thang để lên đỉnh cao nhất của Brunei và chiêm ngưỡng toàn cảnh phía dưới. Cảnh quang độc đáo nhất ở Brunei có lẽ là khu làng nổi với hơn 30.000 cư dân sinh sống trong các biệt thự nổi đầy đủ tiện nghi cao cấp. Trường học, thánh đường, bệnh viện, cơ quan hành chính đều là những nhà nổi bề thế. Trước mỗi căn nhà đều có cầu tầu để thuyền cập bờ.

Kota Kinabalu thuộc bang Sabah, phía đông Malaysia, một hòn đảo xinh đẹp, kỳ vĩ. Du khách có thể đùa giỡn trên biển cùng cano, săn thú rừng, chơi golf và tắm nắng tại các khu resort.

Thành phố xinh đẹp này ẩn chứa nét thanh bình, tươi mát, là nơi bạn có thể thoả sức vui chơi, nghỉ ngơi cùng những người thân yêu.

Những bãi tắm còn nét nguyên sơ

Ầm thực Kota Kinabalu

Điều đặc biệt ở Kota Kinabalu là những bãi tắm ở đây còn nét nguyên sơ với đời sống biển đa dạng đầy màu sắc. Khi tắm biển ở đảo Manukan, hòn đảo với những bãi cát trắng, nước trong vắt, khu resort tiện nghi hiện đại, bạn sẽ có những giây phút khó quên. Đặc biệt, bạn còn được thưởng thức các món nướng thơm phức và nóng hổi mang đặc trưng ẩm thực nơi này. Trong hành trình, bạn sẽ được chinh phục núi Crocker Range, nóc nhà của Đông Nam Á, tham quan công viên Kinabalu, ngắm nhìn toàn cảnh thành phố Kota Kinabalu và tắm suối nước nóng Poring.