Vũng Tàu với tượng chúa (LMP)

Tượng Chúa Giê-su, gọi theo cách dân dã là Tượng Chúa giang tay, là bức tượng chúa Giê-su Cristo đứng trên đỉnh Núi Nhỏ (còn gọi là núi Tương Kỳ hay núi Tao Phùng) của thành phố biển và dầu khí Vũng Tàu. Từ cách xa trên 50 kilômét, du khách đã có thể thấy bức tượng cao trắng xóa nổi lên giữa biển trời xanh thẳm. Muốn lên tượng, bạn hãy vòng theo đường Hạ Long, con đường ven biển được coi là đẹp nhất Việt nam, đến Mũi Nghinh Phong quanh năm lộng gió, nơi bãi tắm kín đáo nấp vào thiên nhiên, nước biển ngăn ngắt xanh tung bọt trắng trên những phiến đá...

Vũng tàu như một cánh tay vươn ra biển Đông chào đón những con tàu ngược xuôi trên vùng biển luôn tấp nập. Ngay từ thế kỷ 16, các nhà hàng hải Bồ Đào Nha đã chú ý đến vùng đất với 5 ngọn núi rất dễ nhận ra trong tầm nhìn từ ngoài khơi, như một vòng cung ôm gọn lấy thành phố: núi Nhỏ, núi Lớn, núi Long Sơn, núi Dinh, núi Long Hải. Và họ đã đặt tên cho Vũng Tàu là vùng đất "Năm dấu thánh của Chúa". Người Pháp gọi Vũng tàu là Cap Saint Jacques và khi muốn đi Vũng tàu thường nói " Aller au Cap ", từ đó người Việt gọi Vũng tàu là " Ô Cấp ".

Ít người biết rằng, lịch sử tượng đài Chúa Giê-su trên núi Tao Phùng lại khởi đầu từ một công trình khác.

Năm 1972, giáo xứ Vũng Tàu khởi công xây dựng một bức tượng Chúa Giêsu cao 10m trên bệ cao 5m ở Ô Quắn (bãi Vọng Nguyệt, ngay trước mũi Nghinh Phong).

Do khiếu nại của Giáo Hội Phật Giáo rằng địa điểm này đã dành cho GH Phật Giáo, tháng 01/1973 chính quyền thành phố ra lệnh ngừng thi công và cho tháo gỡ hàng rào thuộc công trình xây dựng.

Sau đó chính quyền và đại diện hai bên tôn giáo đã đi đến thoả thuận là Giáo Hội Công Giáo sẽ xây dựng các công trình của mình trên núi Tao Phùng và để lại mũi bãi Ô Quắn cho Giáo Hội Phật Giáo sử dụng.

Sau khi đạt được thỏa thuận,dưới sự chủ trì của hội Thiên Chúa Giáo Vũng Tàu, các họa sĩ điêu khắc như Cao Uy, Văn Nhân và các vị có chức sắc trong giáo hội đã tham khảo hàng nghìn bức ảnh Chúa Kitô và thiết kế mẫu phác thảo. Các phác thảo được gửi tới triển lãm văn hóa - nghệ thuật tôn giáo để nhận được thêm ý kiến đóng góp. Thiết kế phải thay đổi hoàn toàn khi tượng từ vị trí bãi biển thấp nơi chân núi kín đáo chuyển lên đỉnh núi cao.

Rồi một tháng sau khi các bên thoả thuận địa điểm, ngày 18/03/1974 , công trình tượng đài Đức Chúa Giang Tay trên đỉnh núi Tao Phùng chính thức khởi công.

Dự kiến đào móng sâu 6m nhưng mới đào được 3m thì chạm phải nền xi-măng: có vẻ như đó là nắp đậy của một khoảng trống phía dưới ... Lớp xi- măng được xuyên thủng, một người được thả trong một chiếc thúng buộc dây xuống khoảng trống tối om phía dưới đã phát hiện ra đây là một hệ thống địa đạo được che chắn bằng xi-măng cốt thép. Chỗ bị phá thủng chính là lối đi giữa của hai dãy phòng, mỗi bên 7 phòng, mỗi phòng dài 7m rộng 4m. Đây có thể là hệ thống phòng thủ do người Pháp hoặc người Nhật xây dựng trước kia. Rải rác trên sườn núi có các cửa hầm dẫn vào khu chỉ huy trung tâm nằm dưới đỉnh Tao Phùng, tất cả đã bị cỏ cây che phủ. Phát sinh từ khoảng trống của căn hầm này đã khiến móng của tượng đài phải xuống sâu hơn.

Xử lý xong phần móng, mọi người bắt tay vào việc dưới sự chỉ đạo của linh mục chánh xứ Nguyễn Minh Trí cùng ông Lê Quang Tuyến.Kỹ sư Nguyễn Quảng Đức phụ trách kỹ thuật bê-tông cốt thép, điêu khắc gia Văn Nhân đảm nhận phần mỹ thuật của tượng đài. Hàng ngày luôn có hơn 50 thợ giỏi thi công. Vật liệu xây dựng, trừ xi-măng trắng, đều là trong nước : cát và sỏi của sông Đồng Nai, cẩm thạch từ núi Non Nước, Đà Nẵng. Do điều kiện xây dựng khó khăn (núi cao, nền đá, khó bắc dàn giáo..), thời gian thi công kéo dài đến trước ngày 30/4/1975, thì tạm thời dừng.

Năm 1992, sau khi được cấp phép tu sửa, các phần bên trong tượng đài còn dang dở đã được hoàn tất và người ta thực hiện thêm 2 bức phù điêu ở mặt chân tượng Chúa, xây thêm tượng Đức Mẹ ôm xác Chúa (Pieta), hoàn tất lối lên từ dưới chân núi Tao Phùng, mua lại lữ quán Nghinh Phong làm nơi dừng chân cho khách hành hương ...

Điêu khắc gia Văn Nhân từ nước ngoài nhận lời trở về quê nhà tiếp tục công việc chỉ đạo thực hiện các chi tiết ở trên cao .

Thân tượng

Tượng Chúa được đặt quay mặt về hướng nam nhìn ra biển Đông. Nét mặt chúa bao dung, nhân từ, hai tay giang rộng về phía đại dương như đón nhận, chở che, bao bọc chúng sinh.

Dù chất liệu xây dựng là bê tông cốt thép, bên ngoài tô đá rửa, nhưng các chi tiết như tư thế tượng, nét mặt, trang phục ... đều được thể hiện một cách mềm mại, sinh động, giàu thẩm mỹ. Tượng cao 32 m, toạ lạc trên độ cao 170 m nhìn ra biển. Tượng có sải tay dài 18,4m, hai bàn tay tượng dài 2,2m, ngón giữa dài 1,1m có 9 tia hào quang làm bằng kim loại vừa trang trí vừa có tác dụng thu lôi.

Một trong những nét khác biệt đặc trưng của tượng chúa Vũng tàu là ba chữ "thọ" phía trước, vừa nói đến sự hiện hữu vĩnh hằng của Chúa, vừa thể hiện một phong cách trang trí giàu chất Á Đông. Đó cũng chính là hệ thống "cửa sổ" thông khí và chiếu sáng cho phía bên trong lòng tượng để du khách có thể lần theo cầu thang xoắn ốc từ chân tượng lên tới tận đỉnh. Trong lòng tượng có đủ chỗ đứng cho hàng trăm người. Sau khi vượt qua 133 bậc tam cấp trong lòng tượng, du khách có thể đi ra phía bên ngoài, đứng dọc theo hai bên vai và tay áo tượng, được thiết kế như hai chiếc ban công an toàn, chắc chắn. Mỗi bàn tay có một cửa sổ để ngắm cảnh và có thể chứa được 6 người. Nơi đây, trên độ cao hơn 200m, du khách sẽ quên hết mệt mỏi khi được ngắm nhìn toàn cảnh thành phố Vũng tàu như trong một thung lũng nối liền với biển xanh bao la, những triền núi xanh thấp thoáng màu trắng- đỏ- vàng của hoa sứ, hoa đại, hoa giấy... Thời tiết dù nóng nực, nhưng đã lên đây thì chỉ còn nghe ù ù gió thổi mát rượi.

Phù điêu đế tượng

Tượng Chúa đặt trên một bệ bê tông có bốn góc tạo hình cánh cung cao 10m, dài 12m, thực chất là một gian phòng với bốn mặt bên ngoài trang trí phù điêu. Mặt trước là bức "Bữa tiệc ly" (hay "Buổi họp mặt cuối cùng") phỏng theo tác phẩm nổi tiếng của danh họa Ý Leona de Vinci; mặt sau là bức "Đức Chúa trao chìa khóa cho Phêrô".

Hai mặt bên là các bức "Chúa đứng trước toà án Philato" và "Ba đạo sĩ từ phương Đông đến bái lạy Chúa Hài Đồng"

4 bức phù điêu che kín 4 mặt của đế tượng mà bên trong là phòng trưng bày phiên bản của các bức danh họa liên quan đến kinh thánh được lưu trữ tại bảo tàng viện nổi tiếng như Louvre , St Petersbourg , Vatican .. Trong 4 bức phù điêu, có hai bức đã được hoàn tất trước ngày 30/04/1975.

Trận địa pháo cổ

Trên đỉnh núi ở hai bên tượng Chúa có hai cỗ pháo lớn - là một trong số 11 đại pháo của trận địa pháo cổ Núi Nhỏ. Đây là một trong ba trận địa tạo thành tuyến phòng thủ Vũng Tàu do người Pháp xây dựng cuối thế kỷ 19, hoàn thành năm 1905. Trận địa pháo Núi Nhỏ được bố trí thành ba cụm theo thế vòng cung bao quát cả vùng Biển Đông và Nam Vũng Tàu. Cụm dưới chân tượng Chúa gồm 3 khẩu ở độ cao trung bình 136m so với mực nước biển, có cùng kiểu dáng, cấu tạo, cỡ đạn là 240mm, nòng dài 12.33mm. Trên thân pháo có ghi kí hiệu, kích cỡ nòng súng, kiểu dáng,năm sản xuất, trọng lượng pháo và phân hiệu của đội. Các cỗ pháo được đặt trong một công sự đào sâu dưới mặt đất, có đường kính 10.5m, có thể quay tròn và nâng hạ nòng nhờ hệ thống bánh răng cưa gắn với bệ cố định. Người ta cho rằng đây là một trận địa pháo thường trực vì giữa các cỗ pháo liên hệ có hệ thống giao thông hào và hầm trú ẩn liên kết với nhau.

Đường lên tượng

Vũng tàu có một đường ven biển chạy vòng tròn ôm lấy thành phố nên du khách xuất phát từ Bãi Trước hay Bãi Sau cũng đều đến được Mũi Nghinh Phong theo đường Hạ Long

.

Đến Mũi Nghinh Phong, trước khi leo lên Tượng Chúa, du khách thường đứng lặng ngắm bãi Vọng Nguyệt, đảo Hòn Bà, khu vực của Phật Giáo. Hòn Bà còn có tên gọi khác là Archinard, chỉ cách bờ hơn trăm mét. Khi triều xuống, ta có thể đi bộ ra tận đảo. Bãi tắm ở đây có vách núi bao bọc nên kín đáo, nước khu này cũng trong xanh hơn, trên bãi lại có nhiều đá thiên nhiên rất đẹp. Vẻ đẹp thơ mộng ấy làm tần ngần du khách:

Đường lên núi vào mùa mưa chìm trong màu xanh mát của lá, mùa khô thì rực rỡ sắc màu của hoa. Có những nơi nghỉ chân có thể ngồi ngắm cảnh sơn thuỷ hữu tình, ngắm hoa và tượng thiên thần, giải khát, mua quà lưu niệm do các nữ tu dòng Mến Thánh Giá phụ trách. Trong công viên dưới chân tượng trên đỉnh núi có nhiều ghế đá trắnng để du khách có thể ngồi thư giãn, cầu nguyện. Tiến sát ra các mép núi chênh vênh, thành phố biển hiện ra đẹp sững sờ trong lãng bãng những làn sương núi . Xa xa thấp thoáng những con tàu trắng trên đại dương xanh thẳm hiền hòa...(Ảnh sắp xếp theo đường lên núi, từ dưới lên trên)

Cỏ cây chen đá, lá chen hoa

Mùa xanh lá loài sâu ngủ yên trong tóc chiều

Khu du lịch Mũi Nghinh Phong- Vọng Nguyệt với quần thể kiến trúc tượng Chúa Giang Tay và chùa trên đảo Hòn Bà là sự kết hợp hài hòa giữa cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ với kiến trúc nghệ thuật Việt Nam hiện đại mang đậm tính dân tộc và tôn giáo.

Tôi viết bài này như một so sánh với bài Tượng Chúa cứu thế ở Rio de Janeiro của chị Bích Hường tại http://bichhuong.vnweblogs.com .

Có người thắc mắc tại sao tượng Chúa ở Việt Nam không được thế giới công nhận là cao nhất thế giới. Xin trả lời ngay: thân tượng ở Việt Nam cao hơn tượng Brasil, nhưng vị trí đặt tượng của Brasil (núi và bệ tượng) đều cao hơn hẳn. Đó là chưa kể phong cảnh rất hùng vĩ, ấn tượng từ trên núi đặt tượng Brasil.

Tuy nhiên, tôi hy vọng rằng có thể đến một lúc nào đó, với sự nỗ lực hơn nữa của Việt Nam, thế giới sẽ công nhận kỷ lục của Việt nam về chiều cao thân tượng (nếu không có quốc gia khác lại làm mới cao hơn). Một lúc nào có thời gian, chị Bích Hường có thể dịch bài này ra các thứ tiếng mà chị biết như Ý, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha... để giới thiệu đến với những vùng mà chị đã và đang sinh sống được không? Được biết chị đã được bè bạn tôn vinh là " Đại sứ văn hóa của Việt Nam" mà?

Ghi chú: Tư liệu tham khảo từ nhiều nguồn trên Internet.