Đường Lâm 3.2014

Đường Lâm là một xã thuộc thành phố Sơn Tây, Hà Nội. Đường Lâm trở thành làng cổ đầu tiên ở Việt Nam được Nhà nước trao Di tích lịch sử văn hóa quốc gia ngày 19 tháng 5 năm 2006. Đường Lâm nằm cách Hà Nội khoảng hơn 50 km, cách thị xã Sơn Tây - Hà Tây chừng 5 km về phía đông bắc.

Đường Lâm còn được gọi là đất hai vua - Ngô Quyền và Phùng Hưng. Đường Lâm gồm 9 làng, trong đó 5 làng Mông Phụ, Đông Sàng, Cam Thịnh, Đoài Giáp và Cam Lâm liền kề nhau. Các làng này gắn kết với nhau thành một thể thống nhất với phong tục, tập quán, và tín ngưỡng hàng ngàn năm nay không hề thay đổi.

Đường Lâm vẫn giữ được hầu hết các đặc trưng cơ bản của một ngôi làng người Việt với cổng làng, cây đa, bến nước, sân đình, chùa, miếu, điếm canh, giếng nước, ruộng nước, gò đồi.

Một điểm đặc biệt là Đường Lâm còn giữ được một cổng làng cổ ở làng Mông Phụ. Đây không phải là một cổng làng như các cổng làng khác ở vùng Bắc Bộ có gác ở trên mái với những mái vòm cuốn tò vò mà chỉ là một ngôi nhà hai mái đốc nằm ngay trên đường vào làng.

Đường Lâm có 956 ngôi nhà truyền thống trong đó các làng Đông Sàng, Mông Phụ và Cam Thịnh lần lượt có 441, 350 và 165 nhà. Có nhiều ngôi nhà được xây dựng từ rất lâu (năm 1649, 1703, 1850...). Các căn nhà cổ được xây dựng bằng đá ong có niên đại hàng trăm năm tuổi. Có khoảng 45 căn nhà cổ ở đây, những ngôi nhà cổ nhất và đẹp nhất ở làng Mông Phụ, đồng thời chủ nhân của chúng cũng là những người có kiến thức sâu sắc về lịch sử Đường Lâm. Trong một số ngôi nhà cổ có nghề truyền thống làm tương, với những chum tương xếp đầy khuôn viên sân nhà.

Trở lại Đường Lâm sau 4 năm, cảnh quan cũng đã thay đổi ít nhiều. Mấy tường đá ong rất đẹp mà bọn mình ngồi bên chụp ảnh nay bị phá đi, thay thế bằng những hàng cây và ngôi nhà mới.

Lang thang qua mấy ngôi nhà cổ chụp hình với những gam màu áo quần rực rỡ tương phản với gam màu trầm của thời gian, cũng thấy thật thú vị. Một ngày thật thanh bình.