Ζακ Πρεβέρ ποιήματα
μανία θεάτρου
Les cheveux du soleil sont nos mains aussi.
Και τα μαλλιά του ήλιου είναι χέρια μας επίσης.
Sophie Podolski
Ζακ Πρεβέρ Jacques Prévert Γαλλία 1900-1977
ποιήματα του Ζακ Πρεβέρ
μετάφραση
Γιάννη Φαρμακίδη
ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ΤΗ ΝΥΧΤΑ
PARIS AT NIGHT
Τρία σπίρτα αναμμένα το ένα μετά το άλλο μέσ’ τη νύχτα
Το πρώτο για να ’δώ όλο σου το πρόσωπο
Το δεύτερο να ’δώ τα μάτια σου
Το τελευταίο να ’δώ το στόμα σου
Και το σκοτάδι ολόκληρο για να θυμηθώ όλα αυτά
Καθώς σε σφίγγω στην αγκαλιά μου.
Trois allumettes une à une allumées dans la nuit
La première pour voir ton visage tout entier
La seconde pour voir tes yeux
La dernière pour voir ta bouche
Et l'obscurité tout entière pour me rappeler tout cela
En te serrant dans mes bras.
Ο ΚΗΠΟΣ
Χιλιάδες και χιλιάδες χρόνια
Δεν θα φτάσουν
Να διηγηθώ
Το μικρό δευτερόλεπτο της αιωνιότητας
οπού με φίλησες
οπού σε φίλησα
Ένα πρωινό μέσ’ το χειμωνιάτικο φως
Στο πάρκο Μονσουρί στο Παρίσι
Στο Παρίσι
Πάνω στη γη
Στη γη που είναι ένα αστέρι.
LE JARDIN
Des milliers et des milliers d'années
Ne sauraient suffire
Pour dire
La petite seconde d'éternité
Où tu m'as embrassé
Où je t'ai embrassée
Un matin dans la lumière de l'hiver
Au parc Montsouris à Paris
A Paris
Sur la terre
La terre qui est un astre.
Το χέρι σου
Ta main
είναι ένα πρόσωπο
Το βραχιόλι σου
ένα κολλιέ
Τα δυό σου δαχτυλίδια
τα μάτια σου
Το βελούδο του ρούχου σου
το ξανθό των μαλλιών σου.
c'est un visage
Ton bracelet
un collier
Tes deux bagues
tes yeux
Le velours de ta robe
le blond de tes cheveux.
ΑΛΙΚAΝΤΗ
ALICANTE
Ένα πορτοκάλι πάνω στο τραπέζι
Το φόρεμά σου πάνω στο χαλί
Και ’σύ στο κρεβάτι μου
Γλυκό δώρο της ζωής
Δροσιά της νύχτας
Ζέστη της ζωής μου.
Une orange sur la table
Ta robe sur le tapis
Et toi dans mon lit
Doux présent du présent
Fraîcheur de la nuit
Chaleur de ma vie.
ΗΤΑΝ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑIΡΙ
C’ ÉTAIT L’ ÉTÉ
Μέσα στα δυό του χέρια
κάτω από την σηκωμένη φούστα μου
ήμουνα γυμνή όσο ποτέ
Όλο μου το κοριτσίστικο σώμα
ήταν γιορτινό
απ’ τα μαλλιά του κεφαλιού μου
μέχρι τα νύχια των ποδιών μου
Ήμουνα η πηγή που οδηγούσε
το ραβδί του ραβδοσκόπου
Κάναμε το κακό
και το κακό ήταν καλά φιαγμένο.
Dans ses deux mains
sous ma jupe relevée
j'étais nue comme jamais
Tout mon jeune corps
était en fête
des cheveux de ma tête
aux ongles de mes pieds
J'étais une source qui guidait
la baguette du sourcier
Nous faisions le mal
et le mal était bienfait.
ΓΙΟΡΤH
FIESTA
Και τα ποτήρια ήταν άδεια
και το μπουκάλι σπασμένο
Και το κρεβάτι άνω κάτω
και η πόρτα κλειστή
Κι όλα τα γυάλινα αστέρια
της ευτυχίας και της ομορφιάς
λαμπύριζαν μέσα στην σκόνη
του ασκούπιστου δωματίου
Κι ήμουνα μεθυσμένος λιώμα
κι ήμουνα φωτιά απ’ την χαρά
κι ’σύ μεθυσμένη ολοζώντανη
ολόγυμνη μέσ’ την αγκαλιά μου.
Et les verres étaient vides
et la bouteille brisée
Et le lit était grand ouvert
et la porte fermée
Et toutes les étoiles de verre
du bonheur et de la beauté
resplendissaient dans la poussière
de la chambre mal balayée
Et j'étais ivre mort
et j'étais feu de joie
et toi ivre vivante
toute nue dans mes bras.
ΤΕΡAΣΤΙΟΣ ΚΑΙ ΚOΚΚΙΝΟΣ
IMMENSE ET ROUGE
Τεράστιος και κόκκινος
Πάνω από το Γκράν Παλαί
Φάνηκε ο χειμωνιάτικος ήλιος
Και χάθηκε
Σαν κι αυτόν η καρδιά μου θα χαθεί
Κι όλο μου το αίμα θα φύγει
Θα φύγει να σε βρει
Αγάπη μου
Ομορφιά μου
Να σε βρει
Εκεί που είσαι.
ΓΙΑ ’ΣEΝΑ ΑΓAΠΗ ΜΟΥ
Πήγα στα μαγαζιά με τα πουλιά
Κι αγόρασα πουλιά
Για ’σένα
αγάπη μου
Πήγα στα μαγαζιά με τα λουλούδια
Κι αγόρασα λουλούδια
Για ’σένα
αγάπη μου
Πήγα στα μαγαζιά με τα σιδερικά
Κι αγόρασα αλυσσίδες
Βαριές αλυσσίδες
Για ’σένα
αγάπη μου
Και πήγα στα μαγαζιά με τους σκλάβους
Και σ’ έψαξα
μα δεν σε βρήκα
αγάπη μου.
Ο ΠΟΤΑΜΟΣ
Τα νεαρά σου στήθη έφεγγαν στο σεληνόφως
όμως αυτός πέταξε
το παγωμένο βότσαλο
την ψυχρή πέτρα της ζήλειας
πάνω στην αντανάκλαση
της ομορφιάς σου
που χόρευε γυμνή μέσ’ τον ποταμό
μέσα στον θρίαμβο του καλοκαιριού.
Immense et rouge
Au-dessus du Grand Palais
Le soleil d'hiver apparaît
Et disparaît
Comme lui mon coeur va disparaître
Et tout mon sang va s'en aller
S'en aller à ta recherche
Mon amour
Ma beauté
Et te trouver
Là où tu es.
POUR TOI MON AMOUR
Je suis allé au marché aux oiseaux
Et j'ai acheté des oiseaux
Pour toi
mon amour
Je suis allé au marché aux fleurs
Et j'ai acheté des fleurs
Pour toi
mon amour
Je suis allé au marché à la ferraille
Et j'ai acheté des chaînes
De lourdes chaînes
Pour toi
mon amour
Et je suis allé au marché aux esclaves
Et je t'ai cherchée
Mais je ne t'ai pas trouvée
mon amour.
LA RIVIÈRE
Tes jeunes seins brillaient sous la lune
mais il a jeté
le caillou glacé
la froide pierre de la jalousie
sur le reflet
de ta beauté
qui dansait nue sur la rivière
dans la splendeur de l’été.
ΠΡΟΓΕΥΜΑ
DÉJEUNER DU MATIN
Αυτός έβαλε τον καφέ
Στο φλυτζάνι
Έβαλε το γάλα
Στο φλυτζάνι του καφέ
Έβαλε τη ζάχαρη
Μέσα στον καφέ με το γάλα
Με το κουταλάκι
Ανακάτεψε
Ήπιε τον καφέ με το γάλα
Κι ακούμπησε κάτω το φλυτζάνι
Χωρίς να μού μιλήσει
Άναψε
Ένα τσιγάρο
Έκανε δαχτυλίδια
Με τον καπνό
Έριξε τη στάχτη
Στο τασάκι
Χωρίς να μού μιλήσει
Χωρίς να με κυττάξει
Σηκώθηκε
Φόρεσε
Το καπέλο του
Φόρεσε το αδιάβροχό του
Γιατί έβρεχε
Κι έφυγε
Μέσ’ στη βροχή
Χωρίς μιά λέξη
Χωρίς να με κυττάξει
Κι εγώ πήρα
Το πρόσωπό μου μέσ’ στα χέρια μου
Κι έκλαψα.
Il a mis le café
Dans la tasse
Il a mis le lait
Dans la tasse de café
Il a mis le sucre
Dans le café au lait
Avec la petite cuiller
Il a tourné
Il a bu le café au lait
Et il a reposé la tasse
Sans me parler
Il a allumé
Une cigarette
Il a fait des ronds
Avec la fumée
Il a mis les cendres
Dans le cendrier
Sans me parler
Sans me regarder
Il s'est levé
Il a mis
Son chapeau sur sa tête
Il a mis son manteau de pluie
Parce qu'il pleuvait
Et il est parti
Sous la pluie
Sans une parole
Sans me regarder
Et moi j'ai pris
Ma tête dans ma main
Et j'ai pleuré.
ΤΑ ΝΕΚΡΑ ΦΥΛΛΑ
Θά ’θελα τόσο να θυμόσουνα
Τις ευτυχισμένες μέρες πού ’μασταν μαζί
Πιό όμορφη ήταν τότε η ζωή
Κι ο ήλιος πιό λαμπρός από σήμερα
Τα νεκρά φύλλα στο φτυάρι τα μαζεύουν…
Βλέπεις δεν ξέχασα.
Τα νεκρά φύλλα στο φτυάρι τα μαζεύουν
Το ίδιο και τη λύπη και το παρελθόν
Κι ο βορράς τα παρασέρνει
Στην παγωμένη νύχτα της λησμονιάς
Βλέπεις δεν ξέχασα
Το τραγούδι που μού τραγουδούσες
Είναι τραγούδι που μάς μοιάζει
Εσένα που μ’ αγαπούσες,
εμένα που σ’ αγαπούσα
Ζούσαμε μαζί κι οι δυό
Εσύ που μ’ αγαπούσες, εγώ που σ’ αγαπούσα
Και η ζωή χωρίζει αυτούς που αγαπιούνται
Έτσι απλά
χωρίς θόρυβο
Κι η θάλασσα σβύνει στην άμμο
Τα βήματα των χωρισμένων εραστών
LES FEUILLES MORTES
Oh, je voudrais tant que tu te souviennes,
Des jours heureux quand nous étions amis
Dans ce temps là, la vie était plus belle,
Et le soleil plus brûlant qu'aujourd'hui.
Les feuilles mortes se ramassent à la pelle…
Tu vois je n'ai pas oublié.
Les feuilles mortes se ramassent à la pelle
Les souvenirs et les regrets aussi
Et le vent du nord les emporte,
Dans la nuit froide de l'oubli.
Tu vois, je n'ai pas oublié,
La chanson que tu me chantais
C'est une chanson qui nous ressemble
Toi tu m'aimais
et je t'aimais
Nous vivions tous deux ensemble,
Toi qui m'aimais, et que j’aimais.
Et la vie sépare ceux qui s'aiment,
Tout doucement
sans faire de bruit.
Et la mer efface sur le sable
Les pas des amants désunis
ΒΑΡΒΑΡΑ (απόσπασμα)
Θυμήσου Βαρβάρα
Έβρεχε ασταμάτητα στη Βρέστη εκείνη τη μέρα
Και ’σύ περπατούσες χαμογελαστή
Λαμπερή μαγεμένη μούσκεμα
Μέσ’ στη βροχή
Θυμήσου Βαρβάρα
Έβρεχε ασταμάτητα στη Βρέστη
Διασταυρωθήκαμε στην οδό Σιάμ
Χαμογελούσες
Κι εγώ χαμογελούσα
Θυμήσου Βαρβάρα
Ούτε σε γνώριζα
Ούτε με γνώριζες
Θυμήσου
Θυμήσου όμως εκείνη τη μέρα
Μη ξεχνάς
Ένας άντρας προφυλάγονταν κάτω από μιά μαρκίζα
Και φώναξε τ’ όνομά σου
Βαρβάρα
Κι έτρεξες προς το μέρος του μέσ’ τη βροχή
Μούσκεμα μαγεμένη λαμπερή
Και ρίχτηκες στην αγκαλιά του
Θυμήσου το Βαρβάρα
Μη με παρεξηγείς που σού μιλώ στον ενικό
Μιλώ έτσι σ’ όλους αυτούς που αγαπώ
Ακόμη κι αν τους είδα μόνο μιά φορά
Μιλώ έτσι σ’ αυτούς που αγαπιούνται
Ακόμη κι αν δεν τους ξέρω
Θυμήσου Βαρβάρα
Μη ξεχνάς
Εκείνη την ήρεμη κι ευτυχισμένη βροχή
Πάνω στο ευτυχισμένο σου πρόσωπο
Πάνω σ’ εκείνη την ευτυχισμένη πόλη
Εκείνη τη βροχή πάνω στη θάλασσα
Πάνω στον ναύσταθμο
Πάνω στο πλοίο για το νησί
Ω Βαρβάρα
Τι μαλακία ο πόλεμος
Τι απέγινες τώρα
Μέσα σε ’κείνη τη βροχή από σίδερο
Από φωτιά ατσάλι αίμα
Κι εκείνος που σε κρατούσε αγκαλιά του
Τρυφερά
Σκοτώθηκε χάθηκε ή ζει ακόμη
Ω Βαρβάρα
Βρέχει ασταμάτητα στη Βρέστη
Όπως άλλοτε έβρεχε
Όμως δεν είναι το ίδιο κι όλα έχουν χαθεί
Είναι μια βροχή από πένθος αβάσταχτο και θλιμμένη
Δεν είναι πια η καταιγίδα
Από σίδερο ατσάλι αίμα
Είναι μονάχα σύννεφα
Που ψοφάνε σαν σκυλιά
Σκυλιά που εξαφανίζονται
Παρασυρμένα απ’ τα ρεύματα της Βρέστης
Που θα σαπίσουν μακριά
Μακριά πολύ μακριά απ’ την Βρέστη
Που δεν υπάρχει πιά.
BARBARA (extrait)
Rappelle-toi Barbara
Il pleuvait sans cesse sur Brest ce jour-là
Et tu marchais souriante
Épanouie ravie ruisselante
Sous la pluie
Rappelle-toi Barbara
Il pleuvait sans cesse sur Brest
Et je t'ai croisée rue de Siam
Tu souriais
Et moi je souriais de même
Rappelle-toi Barbara
Toi que je ne connaissais pas
Toi qui ne me connaissais pas
Rappelle-toi
Rappelle-toi quand même ce jour-là
N'oublie pas
Un homme sous un porche s'abritait
Et il a crié ton nom
Barbara
Et tu as couru vers lui sous la pluie
Ruisselante ravie épanouie
Et tu t'es jetée dans ses bras
Rappelle-toi cela Barbara
Et ne m'en veux pas si je te tutoie
Je dis tu à tous ceux que j'aime
Même si je ne les ai vus qu'une seule fois
Je dis tu à tous ceux qui s'aiment
Même si je ne les connais pas
Rappelle-toi Barbara
N'oublie pas
Cette pluie sage et heureuse
Sur ton visage heureux
Sur cette ville heureuse
Cette pluie sur la mer
Sur l'arsenal
Sur le bateau d'Ouessant
Oh Barbara
Quelle connerie la guerre
Qu'es-tu devenue maintenant
Sous cette pluie de fer
De feu d'acier de sang
Et celui qui te serrait dans ses bras
Amoureusement
Est-il mort disparu ou bien encore vivant
Oh Barbara
Il pleut sans cesse sur Brest
Comme il pleuvait avant
Mais ce n'est plus pareil et tout est abimé
C'est une pluie de deuil terrible et désolée
Ce n'est même plus l'orage
De fer d'acier de sang
Tout simplement des nuages
Qui crèvent comme des chiens
Des chiens qui disparaissent
Au fil de l'eau sur Brest
Et vont pourrir au loin
Au loin très loin de Brest
Dont il ne reste rien.
Αν είχα αδερφή
θα σ’ αγαπούσα περισσότερο απ’ την αδερφή μου
Αν είχα όλο χρυσάφι του κόσμου
θα τό ’ριχνα στα πόδια σου
Αν είχα χαρέμι
θα ήσουν η ευνοούμενή μου.
Si j’avais une sœur
je t’aimerais mieux que ma sœur
Si j’avais tout l’or du monde
je le jetterais à tes pieds
Si j’avais un harem
tu serais ma favorite.