"ο άντρας μανταρίνι" Λιζ Μαρτέν

‘Ως μῆλον ἐν τοῖς ξύλοις τοῦˆ δρυμοῦ,

οὕτως ἀδελφιδός μου ἀνὰ μέσον τῶν υἱῶν·

ἐν τῇ σκιᾷ αὐτοῦ ἐπεθύμησα καὶ ἐκάθισα,

καὶ καρπὸς αὐτοῦ γλυκὺς ἐν λάρυγγί μου.

Εἰσαγάγετέ με εἰς οἶκον τοῦ οἴνου,

τάξατε ἐπ’ ἐμὲ ἀγάπην.

στηρίσατέ με ἐν ἀμόραις,

στοιβάσατέ με ἐν μήλοις, ὅτι τετρωμένη ἀγάπης ἐγώ.

Ἄσμα Ἀσμάτων 2 3-5

Το ανωτέρῳ κείμενο περιλαμβάνεται στο γαλλικό πρωτότυπο.

Λιζ Μαρτέν Lise Martin

ο άντρας μανταρίνι

μετάφραση

Γιάννη Φαρμακίδη

Μια νεαρή γυναίκα μπαίνει

Εδώ και δέκα χρόνια κάνω την ίδια διαδρομή από την Ερουβίλ στο Στεν. Παίρνω το τραίνο των 7 και 12.

Εδώ και δέκα χρόνια λέω στον εαυτό μου ότι η ζωή κάπου αλλού βρίσκεται. Τέλος πάντων.

Συναντώ πάντα τα ίδια πρόσωπα.

Δεν λέμε ποτέ καλημέρα.

Αυτό μάλλον καλό μου φαίνεται.

Παύση

Περνάω περίπου δυό ώρες με ανθρώπους που δεν ξέρω και που δεν θα γνωρίσω ποτέ. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς διαβάζουν, κυρίως περιοδικά ποικίλης ύλης ή περιοδικά για την τηλεόραση, μερικοί πέφτουν με τα μούτρα στα σταυρόλεξα, σκυμμένοι... μού τη δίνει αυτό.

Εγώ, μέσα στο τραίνο, δεν μπορώ να κάνω άλλο πράγμα εχτός από να ονειρεύομαι.

Φαντάζομαι τη ζωή των ανθρώπων. Τους παρατηρώ.

Εδώ κι έξη μήνες, είναι ένας τύπος που μ’ αρέσει.

Για να γοητεύσεις στις εφτά η ώρα το πρωί, πρέπει να κοιμηθείς πολύ νωρίς.

Έχω κάνει τα πάντα. Διαφορετικά ρούχα κάθε μέρα. Διαφορετικό χτένισμα. Από ξανθιά πλατινένια μαλλιά μέχρι κόκκινα της φωτιάς. Έχω δοκιμάσει όλα τα αρώματα του κόσμου. Του έχω πατήσει τα δάχτυλα των ποδιών. Τον έχω σπρώξει. Τίποτα.

Παύση

Έπρεπε να βρω κάτι πιό έξυπνο ή κάτι πιό πρωτότυπο.

Παύση

Μιά Δευτέρα απόγευμα, μου ήρθε μιά ιδέα.

Αποφάσισα να κάνω ένα είδος γραπτής απογραφής.

Σ’ ένα μικρό βυσσινί σημειωματάριο.

Αρχινούσε κάπως έτσι:

Υπάρχουν άντρες όπως τα φρούτα.

Ο Ραούλ ήταν ένας άντρας μπανάνα. Βαρύς στην χώνεψη. Η ασπρουλιάρικη σάρκα του καλύπτονταν από ένα δέρμα γεμάτο φακίδες. Όταν κατάφερα να τις μετρήσω, τον παράτησα. 743 καλοήθη μελανώματα που τα άγγιξα με τα δάχτυλά μου και τα έγλυψα με την γλώσσα μου. Την μπανάνα πρέπει να την φας αμέσως, αλλοιώς σαπίζει. Μόλις την μαζέψεις, αμέσως να τη φας. Να έχεις για σύζυγο έναν άντρα μπανάνα είναι το ιδεώδες. Πίστευα ότι η γυναίκα του θα τον λάτρευε. Σκεφτείτε, ένας άντρας αμέσου καταναλώσεως! Το ότι είναι πάντοτε έτοιμος ο άνθρωπος μπανάνα αυτό είναι ευχάριστο. Αλλά ως εραστής σε φουσκώνει. Σε μπουκώνει. Ο καλός εραστής δεν πρέπει να είναι ένα πλήρες γεύμα. Πρέπει να μας αφήνει να πεινάμε κι άλλο. Όταν ο άντρας μπανάνα μου έχει προκαλέσει κορεσμό, δυσπεψία, έχει αρχίσει να σαπίζει.

Ο άντρας αχλάδι είναι πιό εξευγενισμένος. Δεν έχει παρά ένα ελάττωμα, το δέρμα του. Το δέρμα του αχλαδιού είναι τραχύ και δεν έχει γεύση. Σου ξύνει τον ουρανίσκο. Και μένα μ’ αρέσει να δαγκώνω κάθε εκατοστό του δέρματός του. Εδώ δεν μπορώ να κάνω τίποτα. Ακόμη κι αφού πρώτα έχω περάσει τα χέρια μου απαλά απ’ όλο του το σώμα. Δεν κατάφερνα να του αποσπάσω τη καλύτερη γεύση του. Ήμουνα βέβαιη ότι κατά βάθος ήταν ένας άντρας γινωμένος. Δεν κατάφερνα να διαπεράσω το καβούκι του. Κρατούσε το καλύτερο για την γυναίκα του. Στην γκόμενα έδινε το δέρμα του. Αδύνατον να τον κάνεις να δώσει κάτι πιό πολύ. Μάταια προσπαθείς να αγαπηθείς περάν του ωραρίου πέντε με εφτά, σου δίνει μόνον το μίνιμουμ, ίσα-ίσα που ξεντύνεται. Ο Ζακ ήταν από αυτά τα αχλάδια που σου γεμίζουν το μάτι, δροσερός, να σου πέφτουν τα σάλια. Αλλά ποτέ δεν δίνονταν ολοκληρωτικά. Αγνοούσε όμως ότι εγώ είχα διαπεράσει αυτήν την προστασία του. Θα έμενε ακάλυπτος στην πρώτη ερωτική απογοήτευση. Γι’ αυτό δεν τον έφαγα, απλά τον άγγιξα. Και μετά τον εγκατέλειψα. Έπεσε από ψηλά. Σαν ώριμο φρούτο.

Ο άντρας κυδώνι δεν τρώγεται. Πρέπει να τον βράσεις πολύ ώρα. Είναι εκ πεποιθήσεως εργένης. Δεν μπορεί να τα βρει παρά μονάχα με γυναίκα κυδώνι. Εγώ δεν είμαι τέτοια. Τουλάχιστο ακόμη.

Υπάρχουν ένα σωρό εξωτικά φρούτα: μάνγκο, παπάγια, αβοκάντο. Αλλά δεν ταξιδεύω ποτέ. Άρα...

Ο άντρας πεπόνι είναι καλός. Βρίσκεται εύκολα στην περίοδο των διακοπών. Τρώω πολλά πεπόνια το καλοκαίρι. Το βάζεις στο στόμα, απολαμβάνεις το άρωμα, το μασάς και δεν μένει τίποτα. Μόνο μιά αόριστη ανάμνηση. Σκέτο νερό. Μια γεύση γλυκού νερού. Ένα απλό κολατσό και σ’ ένα τέταρτο δεν έχει μείνει κανένα ίχνος. Ίσα ίσα να φύγει η δίψα. Απ’ αυτούς τους άντρες δεν θυμάμαι καθόλου τα ονόματά τους.

Ο άντρας Λίτσι είναι ασιάτης. Μικρός μ’ ένα τεράστιο κουκούτσι.

Ο άντρας κεράσι. Χα! Ο άντρας κεράσι είναι ένας Δον Ζουάν. Δον Ζουάν είμαι κι εγώ. Όταν ένας Δον Ζουάν με φούστα συναντά έναν άντρα κεράσι, ανοίγει η πόρτα για τον πόνο. Το ξέρω και παρ’ όλα αυτά δεν αντιστέκομαι στην επιθυμία να φάω μέχρι το πρωί. Πως να μην έχεις την όρεξη να φας κεράσια με τις χούφτες, να ακούς το μασούλισμα και να βάζεις στην άκρη του μάγουλου τα κουκούτσια τους. Το κεράσι είναι ένα φρούτο που λερώνει. Θυμάμαι ένα άσπρο τοπ πόσο χάλια είχε γίνει. Αυτόν δεν μπόρεσα να τον ξαναδώ. Δεν θα φάω ποτέ πιά άντρα κεράσι, είναι πολύ επικίνδυνοι. Είναι άντρες δελεαστικοί και μετά δεν έχεις καιρό να τους παρατήσεις. Σε παρατούν αυτοί πρώτοι. Οι ερωτικές απογοητεύσεις με κάνουν και παχαίνω. Τις αποφεύγω.

Ο άντρας μανταρίνι δεν προτιμά παρά τα αγόρια. Τα αγόρια κλημεντίνες.

Ο άντρας βερύκοκο ήταν καλός. Με μυς, σφιχτοδεμένος, τρυφερός και γλυκός όσο χρειάζονταν. Μ’ ένα ωραίο χρώμα πορτοκαλί, γεμάτοι οι ώμοι του χρυσαφένια αστέρια μέχρι την πλάτη του. Γεράζει άσχημα ο άντρας βερύκοκο. Υπήρξε ένας νεανικός έρωτας. σήμερα έχει παχύνει, έχει σιτέψει. Δεν υπάρχουν πιά καλά βερύκοκα. Νέοι ήταν ζουμεροί. Πήραν βάρος, σταθεροποιήθηκαν, αλλά έχασαν την γεύση τους.

Τα καλύτερα βερύκοκα που έχω φάει ήταν εκείνα στο περιβόλι της γιαγιάς μου δίπλα στο μικρό καλύβι.

Το μικρό καλύβι.

Ο Αντουάν.

Που καλλιεργούσε βερυκοκιές.

16 ετών.

Παύση

Ο άντρας ανανάς έρχεται από τα νησιά του ωκεανού. Για μένα είναι πολύς ένας ολόκληρος ανανάς. Αν δοκιμάζω ποτέ-πότε είναι γιατί με καλούν διάφοροι φίλοι. Άμα είναι κι άλλος κόσμος, μπορεί να φαγωθεί όλος. Αλλά εμένα δεν με πολυαρέσει να μοιράζομαι. Γι’ αυτό τρώω μόνον που και που.

Όλα αυτά τα φρούτα μπορεί κανείς να τα βρει σε μεγάλες ποσότητες. Δοκίμασα κάθε είδος και κατάλαβα ότι αυτό που ψάχνω βρίσκεται αλλού, κάπου κρυμμένο. Σίγουρα δεν βρίσκεται στον πάγκο του μανάβη, αλλά μάλλον σ’ ένα τραίνο.

Αυτός που ψάχνω είναι απαγορευμένος. Το κερασάκι στην τούρτα. Αλλά είπα όχι πιά κεράσια!

Παύση

Που βρίσκεται αυτό το φρούτο που σου φέρνει σάλιο στο στόμα, που σε κάνει να πεθαίνεις από επιθυμία, από πόθο; Αυτό που σου δίνει ακόμη και φτερά, που σου κόβει κάθε άλλη πείνα. Αυτό το φρούτο που σε κάνει να λυώνεις, που κάνει το νούμερό σου να πηγαίνει από το γυναικεία στα παιδικά. Αυτό το φρούτο που σε κάνει να διασχίζεις το Παρίσι λέγοντας: «Μα είναι τέλειο το μετρό! Οι άσχημοι εκεί μέσα γίνονται όμορφοι, ή γίνονται διάφανοι ή γίνονται αόρατοι, εξαρτάται!

Αυτό το φρούτο του έρωτα που θα με ρίξει στην αγκαλιά του κι εγώ θα είμαι με κομμένη την ανάσα και μαζεμένη και με τον λαιμό ξερό και με την κοιλιά μου να γουργουρίζει. Το πρώτο δάγκωμα πάνω στα κατακόκκινα χείλια θα έχει την γεύση από το μοναδικό φρούτο του έρωτα.

Σ’ αγαπώ όπως σε τρώω.

Σε τρώω, όπως σ’ αγαπώ.

Παύση

Διάβασα το σημειωματάριο πολλές φορές. Και μετά το έκλεισα. Δεν είχα κοιμηθεί το βράδυ.

Το άλλο πρωί, μόλις που πρόλαβα το τραίνο των 7 και 12. Το απαγορευμένο φρούτο μου ήταν εκεί. Κάθισα δίπλα του. Κατέβηκα στο Στεν, όπως συνήθως, έχοντας προηγουμένως αφήσει προσεχτικά το σημειωματάριο πάνω στο κάθισμα.

Δεν μπορεί, θα το έβλεπε.

Δεν μπορεί, θα το διάβαζε.

Δεν μπορεί.

Οι επόμενες 24 ώρες που ακολούθησαν ήταν τρομερές. Δεν ήθελα να ξαναμπώ στο τραίνο. Αισθανόμουνα γελοία.

Τι θα σκέφτονταν για μένα;

«Αυτή η κοπέλα καταβροχθίζει άντρες. Κοιμάται με όλη τη χώρα.» Τις καταλάβαινα τις προσβολές του.

Παύση

Έφτασα στην αποβάθρα, αρκετά νωρίς. Είχε έναν κωλόκαιρο. Σαν ταινία του Αγγελόπουλου. Ήμουνα ήρεμη. Είχα σχεδιάσει όλα τα δυνατά σενάρια. Εχτός από ένα.

Παύση

Τον είδα. Άρχισα να γίνομαι λιγότερο ήρεμη. Ήρθε προς το μέρος μου. Τότε νόμισα πως θα λιποθυμούσα. Μου μίλησε.

--Εσείς δεν χάσατε ένα σημειωματάριο χθες;. Ένα μικρό βυσσινί;

--Όχι.

--Όχι; Κρίμα.

--Δηλαδή, ναι. Ναι. Όχι. Εξαρτάται απ’ το πως ήταν.

--Σας το έφερα. Ορίστε.

Το έβγαλε από την τσέπη του. Αυτός ο άντρας ήταν ωραίος, χαμογελαστός. Ποτέ ως τότε δεν τον είχα δει τόσο άνετο.

--Α, ναι, το μικρό σημειωματάριο.

--Χρώμα βυσσινί.

--Χρώμα βυσσινί. Βέβαια, είναι το δικό μου.

--Είμαι πολύ περίεργος. Διάβασα αυτά που έχετε γράψει. Μας άρεσαν πολύ.

Μας; Άκουσα καλά «μας»;

--Χαίρομαι.

Είπα χαίρομαι, αλλά καθόλου δεν χαιρόμουνα. Δεν ήταν πιά ταινία του Αγγελόπουλου, αλλά χαζή τηλεταινία.

Πρέπει να ήμουνα χλωμή διότι αυτός συνέχισε να μου μιλά πολύ ευγενικά. Δεν τον άκουγα πλέον. Και μετά άνοιξε το σημειωματάριο και διάβασε μιά φράση:

« Ο άντρας μανταρίνι δεν προτιμά παρά τα αγόρια. Τα αγόρια κλημεντίνες.»

Το τραίνο έφτασε και τα φρένα έτριξαν πάνω στις γραμμές. Δεν ήθελα να ανέβω.

Εκείνος δεν ήθελε να το χάσει.

Κι έμεινα εκεί. Μόνη. Λυπημένη. Αδύναμη. Είναι πάντοτε μελαγχολικό ένα τραίνο που απομακρύνεται. Ιδίως όταν μέσα σ’ αυτό το τραίνο έχετε αφήσει να φύγει αυτός που ονομάζατε πριν ακόμη τον γνωρίσετε: το απαγορευμένο σας φρούτο.

Τέλος