μανία θεάτρου
Les cheveux du soleil sont nos mains aussi.
Και τα μαλλιά του ήλιου είναι χέρια μας επίσης.
Sophie Podolski
Άρθουρ Σνίτζλερ
Arthur Schnitzler
Κυκλικός χορός
Reigen
Το ένατο επεισόδιο
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ ΚΑΙ Ο ΚΟΜΗΣ
DIE SCHAUSPIELERIN UND DER GRAF
μετάφραση Γιάννη Φαρμακίδη
Η μετάφραση του έργου «Κυκλικός Χορός» έγινε από τογερμανικό πρωτότυπο όπως υπάρχει στην έκδοση του οίκου Fischer, Φρανκφούρτη επί του Μάϊν, Φεβρουάριος 1978, με γενικό τίτλο Arthur Schnitzler, Reigen und andere Dramen, Das dramatische Werk, Band 2.
Άρθουρ Σνίτζλερ
Αυστρία 1862 - 1931
Άρθουρ Σνίτζλερ
Αυστρία 1862 - 1931
IX
Η ηθοποιός και ο Κόμης
μετάφραση Γιάννη Φαρμακίδη
Η κρεβατοκάμαρα της ΗΘΟΠΟΙΟΥ, επιπλωμένη με πολυτέλεια. Οι κουρτίνες είναι κλειστές. Ένα κερί καίει πάνω στην τουαλέτα. Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ είναι ανακαθισμένη σε κρεβάτι με ουρανό. Πολλές εφημερίδες είναι απλωμένες πάνω στο πάπλωμα. Ο ΚΟΜΗΣ με στολή λοχαγού των Δραγώνων μπαίνει. Μένει όρθιος στην πόρτα.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Α, Κόμη.
Ο ΚΟΜΗΣ Η μητέρα σας μου είπε ότι θα μπορούσα να περάσω, διαφορετικά δεν θα...
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Παρακαλώ, πλησιάστε.
Ο ΚΟΜΗΣ Φιλώ το χέρι σας. Συγνώμη - όταν μπαίνει κανείς απ’ έξω - δεν βλέπω πολύ καλά ακόμη... α, μάλιστα, εδώ (Στο κρεβάτι της) Φιλώ το χέρι σας.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Παρακαλώ, καθίστε, Κόμη.
Ο ΚΟΜΗΣ Η μητέρα σας μου είπε, η κόρη μου δεν είναι καλά... τίποτα σοβαρό, ελπίζω.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Τίποτα σοβαρό; Ήμουνα στο χείλος του θανάτου.
Ο ΚΟΜΗΣ Ω αγαπητή μου, ω αγαπητή μου, είναι δυνατόν;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Πολύ ευγενικό από μέρους σας που μπήκατε στον κόπο να έρθετε.
Ο ΚΟΜΗΣ Στο χείλος του θανάτου! Και μόλις χτες βράδυ παίζατε θεϊκά.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Ήταν ένας μεγάλος θρίαμβος, δεν ήταν;
Ο ΚΟΜΗΣ Τεράστιος!... Οι θεατές είχαν καταγοητευτεί. Όσο για μένα, δεν θα πω τίποτα.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Σας ευχαριστώ για τα όμορφα λουλούδια.
Ο ΚΟΜΗΣ Παρακαλώ, Δεσποινίς.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ (Δείχνοντας με τα μάτια της ένα μεγάλο ανθοδοχείο, πάνω σ’ ένα μικρό τραπέζι, κοντά στο παράθυρο) Εκεί είναι.
Ο ΚΟΜΗΣ Στην κυριολεξία σας πλημμύρησαν με λουλούδια χθες.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Είναι ακόμη στο καμαρίνι. Τα μόνα που έφερα σπίτι ήταν τα δικά σας λουλούδια.
Ο ΚΟΜΗΣ (Φιλώντας το χέρι της) Πόσο γλυκό από μέρους σας.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ (Ξαφνικά πιάνει το χέρι του και το φιλά)
Ο ΚΟΜΗΣ Ω Δεσποινίς.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Μην τρομάζετε, Κόμη, αυτό δεν θα σας βάλει σε κάποια υποχρέωση.
Ο ΚΟΜΗΣ Είστε μιά παράξενη ύπαρξη... σχεδόν ένα είδος προβλήματος - (Παύση)
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Η δεσποινίς Μπίρκεν, υποθέτω, είναι πολύ μικρότερο πρόβλημα.
Ο ΚΟΜΗΣ Αυτή η νεαρά δεν είναι πρόβλημα καθόλου... πραγματικά δεν την γνωρίζω παρά ελάχιστα.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Ω!
Ο ΚΟΜΗΣ Αυτή είναι η πραγματική αλήθεια. Αλλά εσείς είσθε ένα πρόβλημα. Πάντοτε μου άρεζαν τα προβλήματα. Το θεωρώ πραγματικά μεγάλη δυστυχία για μένα που μέχρι χθες... δεν σας είδα ποτέ να παίζετε...
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Αλήθεια;
Ο ΚΟΜΗΣ Βεβαίως! Βλέπετε, είναι αρκετά περίπλοκο για μένα να πάω στο θέατρο. Δειπνώ πάντοτε αργά... και όταν φτάσω εκεί, το καλύτερο μέρος του έργου έχει περάσει. Έτσι δεν είναι;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Από τώρα, υποθέτω, θα δειπνείτε νωρίτερα.
Ο ΚΟΜΗΣ Κι εγώ το έχω σκεφτεί αυτό. Ή ίσως δεν θα δειπνώ καθόλου. Στο κάτω κάτω το βραδυνό φαγητό δεν είναι κάποια ιδιαίτερη ευχαρίστηση.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Υπάρχουν καθόλου ευχάριστα πράγμα που να έχουν απομείνει σ’ έναν ηλικιωμένο σαν κι εσάς;
Ο ΚΟΜΗΣ Αυτή είναι μιά ερώτηση που συχνά κάνω στον εαυτό μου. Αλλά δεν είμαι ηλικιωμένος. Δεν είναι αυτό. Πρέπει να υπάρχει άλλος λόγος.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Νομίζετε;
Ο ΚΟΜΗΣ Ναι. Ο Μπόμπυ, για παράδειγμα, λέει ότι είμαι ένας φιλόσοφος. Ξέρετε, εννοεί ότι σκέφτομαι πολύ.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Ναι... το να σκέφτεται κανείς είναι δυστυχία.
Ο ΚΟΜΗΣ Έχω πάρα πολύ χρόνο, γι’ αυτό συλλογίζομαι. Βλέπετε, έχω συχνά σκεφτεί ότι εάν με μετέθεταν στην Βιέννη, τα πράγματα θα ήταν καλύτερα. Υπάρχει διασκέδαση εδώ, έντονη ζωή. Αλλά κατά βάθος δεν είναι στην πραγματικότητα πολύ διαφορετικά από εκεί.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Τι εννοείτε «από εκεί»;
Ο ΚΟΜΗΣ Εκεί κάτω, ξέρετε, στην Ουγγαρία, σε πόλεις ξεχασμένες κι απ’ τον Θεό, όπου έχω τον περισσότερο καιρό παραμείνει.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Και τι κάνατε στην Ουγγαρία;
Ο ΚΟΜΗΣ Σας λέω, υπηρετούσα εκεί.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Μάλιστα. Αλλά γιατί μείνατε στην Ουγγαρία τόσο πολύ;
Ο ΚΟΜΗΣ Συμβαίνει καμιά φορά.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Αλλά πρέπει να είναι αρκετός όλος αυτός ο χρόνος για να τρελαθεί κανείς.
Ο ΚΟΜΗΣ Μα γιατί; Εκεί έχει κανείς περισσότερα πράγματα να κάνει απ’ ό,τι εδώ. Ξέρετε, εκπαίδευση των στρατιωτών, ασκήσεις στα βουνά... και η περιοχή δεν είναι τόσο άσχημη όσο λένε. Είναι πολύ όμορφες αυτές οι πεδιάδες - και τα ηλιοβασιλέματα υπέροχα. Κρίμα που δεν είμαι ζωγράφος. Πολύ συχνά έχω σκεφτεί ότι εάν ήμουν, θα τα ζωγράφιζα. Είχαμε έναν νεαρό, τον Σπλάνυ, στο σύνταγμά μας, ο οποίος ζωγράφιζε - Αλλά τι κάθομαι και σας λέω ανιαρές ιστορίες.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Παρακαλώ, συνεχίστε. Είναι ευχάριστες!
Ο ΚΟΜΗΣ Ξέρετε, το ωραίο με σας είναι ο τρόπος με τον οποίο μπορεί κανείς να συζητά μαζί σας. Ο Μπόμπυ μου είχε μιλήσει γι’ αυτό. Κι είναι τόσο σπάνιο να μπορεί κανείς να βρει κάποιον που να είναι έτσι.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Σπάνιο εκεί στην Ουγγαρία, υποθέτω.
Ο ΚΟΜΗΣ Το ίδιο συμβαίνει και στη Βιέννη! Οι άνθρωποι είναι πάντοτε ίδιοι. Απλά αλλού είναι περισσότεροι, αλλού λιγότεροι. Η μόνη διαφορά. Πέστε μου, σας αρέσουν οι άνθρωποι;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Να μ’ αρέσουν-; Τους μισώ. Μισώ να τους βλέπω. Ποτέ δεν κάνω παρέα με κανέναν. Είμαι πάντοτε μόνη. Κανένας δεν μπαίνει στο σπίτι μου.
Ο ΚΟΜΗΣ Βλέπετε. Είχα κατά κάποιο τρόπο υποψιαστεί ότι μισείτε τους ανθρώπους. Έτσι συμβαίνει συχνά με τους καλλιτέχνες. Εάν κάποιος ζει ψηλά, στα ουράνια... Κι όμως, είστε τυχερή, τουλάχιστον γνωρίζετε γιατί ζείτε!
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Ποιός σας το είπε αυτό; Δεν έχω την παραμικρή ιδέα για ποιό λόγο ζω!
Ο ΚΟΜΗΣ Μα- για να είστε διάσημη - να σας επευφημούν -
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Σημαίνει αυτό ευτυχία;
Ο ΚΟΜΗΣ Ευτυχία; Δεν υπάρχει στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο. Όλα αυτά για τα οποία οι άνθρωποι μιλούν περισσότερο, δεν υπάρχουν... για παράδειγμα, ο έρωτας. Ένα από αυτά.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Νομίζω έχετε δίκαιο.
Ο ΚΟΜΗΣ Διασκέδαση... μέθη... εντάξει, κανείς δεν αρνιέται την ύπαρξή τους... αυτά είναι κάτι το πραγματικό. Όταν διασκεδάζω, εντάξει, έχω την συναίσθηση ότι διασκεδάζω. Ή ότι είμαι πιωμένος. Αυτό είναι κάτι πραγματικό. Κι όταν τελειώνουν, τελειώνουν.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ (Μεγαλόπρεπα) Τελειώνουν.
Ο ΚΟΜΗΣ Αλλά από τη στιγμή που κάποιος, πως να το εκφράσω, από τη στιγμή που κάποιος δεν παραδίνεται στο παρόν, εννοώ εάν κάποιος σκέφτεται το μέλλον ή το παρελθόν... τότε όλα τελειώνουν αμέσως... Μετά... υπάρχει η λύπη... πριν... η αβεβαιότητα... με μιά λέξη, υπάρχει μόνον σύγχυση. Δεν είναι έτσι;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ (Γνέφει έχοντας διάπλατα τα μάτια) Φαίνεται ότι έχετε συλλάβει την ουσία των πραγμάτων.
Ο ΚΟΜΗΣ Και, όπως βλέπετε, εάν κάποιος συλλάβει αυτό, δεν έχει σημασία εάν ζει στη Βιέννη ή σε κάποια μικρή, απομακρυσμένη πόλη όπως η Πούστζα ή το Στάϊναμανγκερ. Βλέπετε, για παράδειγμα... που έχω βάλει το πηλίκιό μου; Ναι, ευχαριστώ... τι σας έλεγα;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Για την Πούστζα.
Ο ΚΟΜΗΣ Ναι, βέβαια. Λοιπόν, όπως έλεγα, δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά, εάν περνώ τα βράδυα στη Λέσχη των Αξιωματικών ή σε νυχτερινό κέντρο. Είναι το ίδιο.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Και ο έρωτας;
Ο ΚΟΜΗΣ Εάν πιστεύετε σ’ αυτόν, πάντα κάποιος θα υπάρξει που θα σας αγαπήσει.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Όπως η Δεσποινίς Μπίρκεν, για παράδειγμα.
Ο ΚΟΜΗΣ Πραγματικά δεν βλέπω γιατί πάντοτε επανέρχεστε σ’ αυτήν την νεαρά.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Μα είναι η μαιτρέσα σας ή όχι;
Ο ΚΟΜΗΣ Ποιός το λέει αυτό;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Όλοι το ξέρουν.
Ο ΚΟΜΗΣ Παράξενο, μόνον εγώ δεν το ξέρω.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Μα έχετε μονομαχήσει για χάρη της!
Ο ΚΟΜΗΣ Ίσως. Ίσως και να σκοτώθηκα και να μην το ξέρω.
Ο ΚΟΜΗΣ Είστε ένας καθώς πρέπει άνθρωπος, δεν θα καθίσετε πιό κοντά μου;
Ο ΚΟΜΗΣ Μετά χαράς.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Εδώ. (Τον τραβά προς το μέρος της και περνά το χέρι της από τα μαλλιά του) Ήξερα ότι θα ερχόσασταν κάποια μέρα.
Ο ΚΟΜΗΣ Πως το ξέρατε;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Το είδα χτες βράδυ στο θέατρο.
Ο ΚΟΜΗΣ Με είδατε λοιπόν από τη σκηνή;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Ελάτε τώρα! Δεν προσέξατε ότι έπαιζα για σας μόνον;
Ο ΚΟΜΗΣ Όχι, πραγματικά.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Ήταν σαν να έβγαλα φτερά όταν σας είδα να κάθεστε στα πρώτα καθίσματα.
Ο ΚΟΜΗΣ Σαν να βγάλατε φτερά; Για μένα; Δεν είχα την παραμικρή υποψία ότι με παρατηρούσατε.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Η αριστοκρατική σας συστολή είναι αρκετή για να οδηγήσει κάποιον σε απελπισία.
Ο ΚΟΜΗΣ Αλλά...
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ «Αλλά»!... Τουλάχιστον ξεκουμπώστε την ζώνη του ξίφους σας!
Ο ΚΟΜΗΣ Εάν επιτρέπετε. (Βγάζει την ζώνη και το ξίφος και τα ακουμπά στα πλάγια του κρεβατιού)
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Και τώρα δώστε μου ένα φιλί.
Ο ΚΟΜΗΣ (Την φιλά, αυτή κολλά πάνω του)
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Θα ήταν καλύτερα να μην σας είχα συναντήσει ποτέ.
Ο ΚΟΜΗΣ Αυτό μάλλον εγώ πρέπει να το πω.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Κόμη, είστε ένας υποκριτής!
Ο ΚΟΜΗΣ Εγώ - γιατί;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Δεν φαντάζεσθε πόσο ευτυχισμένος θα ήταν κάποιος στη θέση σας!
Ο ΚΟΜΗΣ Είμαι απολύτως ευτυχισμένος.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Εγώ νόμιζα ότι η ευτυχία δεν υπάρχει. Γιατί με κυττάτε έτσι; Πιστεύω ότι με φοβάστε, Κόμη!
Ο ΚΟΜΗΣ Σας είπα, Δεσποινίς, είστε ένα πρόβλημα.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Ω, μη με σκοτίζετε με τη φιλοσοφία σας... ελάτε εδώ. Και ζητήστε μου τα πάντα... μπορείτε να έχετε ό,τιδήποτε θελήσετε. Είστε τόσο ευπαρουσίαστος.
Ο ΚΟΜΗΣ Λοιπόν, τότε, μπορώ να σας ζητήσω (Της φιλά το χέρι) να σας επισκεφθώ πάλι απόψε;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Απόψε... μα πρέπει να παίξω.
Ο ΚΟΜΗΣ Μετά την παράσταση.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Και δεν ζητάτε τίποτ’ άλλο;
Ο ΚΟΜΗΣ Θα ζητήσω τα πάντα μετά την παράσταση.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Μετά θα ικετεύσετε πάρα πολύ, σιχαμερέ υποκριτή.
Ο ΚΟΜΗΣ Μα, βλέπετε, είμαστε μέχρι τώρα απολύτως ειλικρινείς ο ένας με τον άλλον... εμένα μου φαίνεται ότι θα ήταν πολύ πιό όμορφα μετά την παράσταση... πολύ πιό άνετα απ’ ό,τι τώρα που... έχω κατά κάποιο τρόπο την αίσθηση ότι η πόρτα μπορεί ν’ ανοίξει ανά πάσα στιγμή...
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Δεν ανοίγει απ’ έξω.
Ο ΚΟΜΗΣ Λοιπόν, ξέρετε, πιστεύω ότι δεν πρέπει κάποιος ἐλαφρᾷ τῇ καρδίᾳ να καταστρέφει εκ των προτέρων κάτι που μπορεί να είναι πολύ όμορφο.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Ίσως!...
Ο ΚΟΜΗΣ Για να πω την αλήθεια, ο έρωτας το πρωΐ μου φαίνεται μάλλον φρικτός.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Λοιπόν - είστε η χειρότερη περίπτωση ψυχοπαθούς που έχω ποτέ συναντήσει!
Ο ΚΟΜΗΣ Δεν μιλώ για γυναίκες γενικά... διότι γενικά δεν υπάρχει καμία διαφορά. Αλλά γυναίκες σαν εσάς... όχι, μπορείτε να με αποκαλέστε τρελλόν εκατό φορές. Αλλά γυναίκες σας εσάς... δεν τις παίρνει κανείς πριν από το πρόγευμα. Και γι’ αυτό... ξέρετε... και γι’ αυτό...
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Ω, μα είστε μιά γλύκα!
Ο ΚΟΜΗΣ Έχετε καταλάβει τι σας έχω πει, έτσι δεν είναι; Το φαντάζομαι κάπως σαν...
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Πως το φαντάζεστε;
Ο ΚΟΜΗΣ Κάπως σαν... Θα σας περιμένω σε μιά άμαξα μετά την παράσταση, έπειτα θα πάμε κάπου για δείπνο-
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Δεν είμαι η δεσποινίς Μπίρκεν.
Ο ΚΟΜΗΣ Δεν εννοούσα ότι είστε. Απλά, μου φαίνεται, ότι είστε στην κατάλληλη διάθεση για τα πάντα. Όσο για μένα η διάθεση δεν μου έρχεται παρά μετά το δείπνο. Τα πιό όμορφο πράγμα απ’ όλα θα είναι όταν θα πάμε σπίτι μαζί και έπειτα...
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Και έπειτα;
Ο ΚΟΜΗΣ Και έπειτα... αυτό εξαρτάται από τις συνθήκες.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Μα καθίστε πιό κοντά. Πιό κοντά.
Ο ΚΟΜΗΣ (Κάθεται στο κρεβάτι) Μου φαίνεται ότι από τα μαξιλάρια έρχεται ένα άρωμα... μινιορέτ - αυτό δεν είναι;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Κάνει πολύ ζέστη εδώ, δεν νομίζετε;
Ο ΚΟΜΗΣ (Σκύβει και την φιλά στον λαιμό)
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Ω Κόμη, αυτό είναι αντίθετο με το πρόγραμμά σας.
Ο ΚΟΜΗΣ Και ποιός μίλησε για «πρόγραμμα»; Δεν είχα ποτέ πρόγραμμα.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ (Τον τραβά κοντά της)
Ο ΚΟΜΗΣ Πραγματικά κάνει πού ζέστη.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Νομίζετε; Και τόσο σκοτεινά, σαν βράδυ... (Τραβώντας τον πάνω της) Είναι βράδυ... είναι νύχτα... Κλείστε τα μάτια σας, εάν το φως σας φαίνεται δυνατό. Ελάτε!... Ελάτε...
Ο ΚΟΜΗΣ (Δεν αντιστέκεται άλλο)
* * *
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Πως αισθάνεσθε τώρα, υποκριτή;
Ο ΚΟΜΗΣ Είστε ένα διαβολάκι.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Τι λόγια είναι αυτά!
Ο ΚΟΜΗΣ Τότε, ένα άγγελος.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Έπρεπε να είχατε γίνει ηθοποιός! Πραγματικά! Καταλαβαίνετε τις γυναίκες. Και ξέρετε τι θα κάνω τώρα;
Ο ΚΟΜΗΣ Δηλαδή;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Θα σας πω ότι δεν θα σας ξανασυναντήσω ποτέ.
Ο ΚΟΜΗΣ Μα γιατί;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Ποτέ, ποτέ. Είστε πάρα πολύ επικίνδυνος. Μπορείτε να τρελάνετε μιά γυναίκα. Στέκεστε αυτή τη στιγμή μπροστά μου σαν να μην έγινε τίποτα.
Ο ΚΟΜΗΣ Αλλά...
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Σας παρακαλώ, θυμηθείτε, Κόμη, ότι μόλις σας έδωσα τα πάντα.
Ο ΚΟΜΗΣ Δεν θα το ξεχάσω ποτέ!
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Κι απόψε;
Ο ΚΟΜΗΣ Τι εννοείτε;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Θέλατε να με περιμένετε μετά το θέατρο;
Ο ΚΟΜΗΣ Ω ναι, ας πούμε μεθαύριο βράδυ.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Τι εννοείτε «μεθαύριο βράδυ»; Λέγαμε γι’ απόψε.
Ο ΚΟΜΗΣ Απόψε δεν θα είχε νόημα.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Παλιόγερε!
Ο ΚΟΜΗΣ Δεν με καταλαβαίνετε εντελώς. Αυτό που εννοώ έχει να κάνει μάλλον, πως να το πω, μάλλον ενδιαφέρει την ψυχή.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Και τι ενδιαφέρει εμένα η ψυχή σας;
Ο ΚΟΜΗΣ Πιστέψτε με, υπάρχει πολύ μεγάλη σχέση. Μου φαίνεται πως είναι σοβαρό λάθος αυτή η αντίληψη να τις ξεχωρίζετε τις δύο.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Μη με σκοτίζετε με τη φιλοσοφία σας. Εάν ενδιαφερθώ, μπορώ να διαβάσω βιβλία.
Ο ΚΟΜΗΣ Κανείς ποτέ δεν μαθαίνει από βιβλία.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Πολύ σωστά! Και γι’ αυτό οφείλετε να με περιμένετε απόψε. Όσο για την ψυχή, θα φτάσουμε σε κάποιο είδος συνεννόησης, παλιάνθρωπε!
Ο ΚΟΜΗΣ Εντάξει, λοιπόν, εάν μπορέσω, θα περιμένω στην άμαξά μου.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Θα με περιμένετε εδώ στο σπίτι μου -
Ο ΚΟΜΗΣ ... μετά την παράσταση.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Φυσικά. (Αυτός κουμπώνει τη ζώνη του σπαθιού του)
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Τι κάνετε εκεί;
Ο ΚΟΜΗΣ Μου φαίνεται είναι ώρα να φύγω. Για μιά τυπική επίσκεψη έχω μείνει πάρα πολύ.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Λοιπόν, απόψε θα πρέπει να είναι μια τυπική επίσκεψη.
Ο ΚΟΜΗΣ Νομίζετε;
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Θα το φροντίσω εγώ. Και τώρα δώστε μου ένα τελευταίο φιλί, αγαπημένε μου, μικρέ φιλόσοφε. Έτσι, εδώ, διαφθορέα... γλυκό παιδί, έμπορε ψυχών... πάνθηρα. (Αφού πρώτα τον φιλήσει παθιασμένα πολλές φορές, τον σπρώχνει με βία από κοντά της) Κόμη, μου έχετε κάνει μεγάλη τιμή.
Ο ΚΟΜΗΣ Καθόλου, Δεσποινίς! (Στην πόρτα) Au revoir.
Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ Αντίο και χαιρετισμούς στο Στάϊναμανγκερ.
Αυλαία