Χάουορντ Μπάρκερ
Οι Ευρωπαίοι
The Europeans
(απόσπασμα)
μετάφραση
Γιάννη Φαρμακίδη
Η μετάφραση έγινε από το αγγλικό πρωτότυπο όπως υπάρχει στην έκδοση Barker Plays One του οίκου Oberon Books, Λονδίνο, 2010.
Η υπόθεση του έργου διαδραματίζεται στην Βιέννη του 1684, αμέσως μετά την λήξη της πολιορκίας από τους Τούρκους και την απώθησή τους.
Χάουορντ Μπάρκερ
Howard Barker
(Αγγλία 1946 - )
ΠΡΑΞΗ ΠΡΩΤΗ
ΣΚΗΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ
Ένα μοναστήρι. Μια κοπέλλα στην καρέκλα.
ΚΑΤΡΙΝ Με τις δικές μου λέξεις.
(Παύση.)
Εντελώς δικές μου λέξεις.
(Παύση.)
Οι φτωχοί δεν έχουν ούτε λέξεις, ούτε βρακιά.
(Παύση.)
Ω, για γραψίματα, ω, για αριθμητικές, ω, για κάθε χούφτα ψέματα!
(Παύση.)
Έτσι είπαν οι τέσσεροι στρατιώτες –
(Παύση.)
Όχι.
Όχι. Μπορεί να μην ήταν τέσσεροι. Και μπορεί να μην ήταν στρατιώτες. Είχαν όμως όπλα και οι Τούρκοι δεν φοράνε στολή έτσι για το τίποτα.
(Παύση.)
Ας πούμε πως ήταν τέσσεροι.
(Παύση.)
Οι τέσσεροι στρατιώτες είπαν ξάπλωσε κάτω – εντάξει, δεν είπαν αυτό, όχι, δεν είπαν τις λέξεις έδειξαν με πολύ απλές χειρονομίες ότι αυτό περίμεναν να κάνω, οι λέξεις παραλείφθηκαν, οι λέξεις ήταν περιττές παρ’ όλο που η κάθε πλευρά είχε εκφράσει πολύν λόγο, εγώ, αυτοί, πραγματικά όμως καθόλου λέξεις, όχι.
(Παύση.)
Γι’ αυτό ακούμπησα το πρόσωπό μου στο συμπονετικό χορτάρι. ΦΥΣΙΚΑ ΔΕΝ ΝΤΡΕΠΟΜΑΙ ΟΥΤΕ ΣΤΟ ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΜΠΟΡΩ ΕΥΚΟΛΑ ΝΑ ΚΑΝΩ ΤΗΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ αλλά μπορώ να έχω ένα ποτήρι νερό; Η ξηρότητα στο στόμα μου δείχνει αγωνία αλλά έχω ξηρό στόμα από τότε που κόπηκε ο λαιμός μου, κάποιος αγωγός ή κάποια αρτηρία βλάφτηκε, κάτι ανεπανόρθωτο και ανατομικό.
(Μιά ΚΑΛΟΓΡΙΑ βάζει ένα ποτήρι νερού δίπλα στην καρέκλα και αποσύρεται.)
Εσείς είστε που ντρέπεστε όχι εγώ αλλά συγχωρώ τους πάντες έπειτα ένας απ’ αυτούς ανέβασε τη φούστα μου συγνώμη –
(Πίνει νερό.)
Ή αρκετοί απ’ αυτούς, από τώρα θα μιλάω γι’ αυτούς σε πληθυντικό αριθμό, σαν πολύ-κέφαλοι, σαν πολύ-πόδαροι και μιά μάζα από στόματα και φυσικά δεν έχω βρακιά, για νά ’μαι ακριβής –
(Παύση.)
Είχα ένα αλλά για ιδιαίτερες περιπτώσεις. Αυτή ήταν πραγματικά ιδιαίτερη όμως καθώς σηκωνόμουνα το πρωΐ δεν το είχα αντιληφθεί, σκέφτηκα πολλά πράγματα, αλλά πρώτα σκέφτηκα – όχι, υπερβάλλω, ισχυρίζομαι ότι ξέρω καλά τη σειρά των σκέψεών μου ΤΙ ΠΑΡΑΛΟΓΟΣ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΣ – σβύσ’ το αυτό, όχι, μέσα στον ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗ ΕΝΤΥΠΩΣΕΩΝ – αυτό είναι καλύτερο – είναι ακριβές – καταρράκτης εντυπώσεων – μού ήρθε η ιδέα ότι τουλάχιστον ΔΕΝ ΗΜΟΥΝΑ ΥΠΟΧΡΕΩΜΕΝΗ ΝΑ ΦΙΛΙΣΩ.
(Παύση.)
Τα χείλη είναι ιερά, τα χείλη είναι άγια, η οπή από την οποία εκέκραξα τις πλέον τέλειες και θρησκευτικές μου σκέψεις μόνον το χορτάρι θα τις λέρωνε αλλά όχι.
(Παύση.)
Μπορείς να συνεχίσεις; Μερικές φορές βρίσκω μια ροή και μετά οι λέξεις φεύγουν – χείμαρρος – καταρράκτης – πάλι καταρράκτης, μόλις τώρα χρησιμοποίησα αυτή τη λέξη! Μ’ αρέσει αυτή η λέξη τώρα που την ανακάλυψα, θα την χρησιμοποιώ, ίσως μέχρι αηδίας, καταρράκτες! Όμως εσύ –
(Παύση.)
Και μετά αυτοί με γύρισαν από την άλλη πλευρά σαν κρέας, όπως ο χασάπης αρπάζει το σφαγμένο ζώο, όχι πάντως χωρίς κάποια οικειότητα, βίαιες κινήσεις αλλά με κάποιο πολύ αόριστο στοιχείο ζεστασιάς, ω, όχι, οι λέξεις ξεφεύγουν, δεν ήταν καθόλου αυτό που ήθελα να πω, η ακρίβεια είναι τόσο –η ακρίβεια ξεγλυστράει καθώς προσπαθείς να την πιάσεις, σού φεύγει μέσα από τα χέρια και με πέταξαν ανάποδα και αυτό το ΠΟΛΥ-ΣΤΟΜΑΤΙΚΟ ΠΡΑΓΜΑ –
(Τρέμει σαν να την έπιασαν σπασμοί, βγάζοντας μια απαίσια κραυγή και πετώντας το νερό. Η ΚΑΛΟΓΡΙΑ την βαστά. Συνέρχεται.)
Το έχυσα τώρα το νερό – μη μού πεις ότι υπάρχει κι άλλο εκεί απ’ όπου το έφερες – έτσι είναι και με τη ζωή – μη σφουγγαρίζεις το πάτωμα, μπορώ να το πιω από το πάτωμα, με το στόμα μου –
(Παύση. Η ΚΑΛΟΓΡΙΑ αποσύρεται.)
Το στόμα μου που το θεωρούσα πάντοτε σαν τον απόλυτο χώρο των προσωπικών στιγμών αυτοί το βούλωσαν με σάλια και υγρά – δεν νομίζω θα τα έλεγες αυτά φιλιά – ΝΑΙ, ΝΑΙ, ΦΙΛΙΑ, ΗΤΑΝ ΦΙΛΙΑ προσπαθώ να κρυφτώ πίσω από την λέξεις, ω, λυγίζω τις λέξεις σαν βέργες από μπρούτζο για να κρυφτώ μέσα τους, όχι ήταν φιλιά επειδή ένα φιλί μπορεί να γίνει κι από μίσος –φιλιά, ναι, ω, ναι…
(Παύση.)
Με μούσκεψαν, με πλημμύρισαν, με απόπλυναν με τα φιλιά τους, και μου μελάνιαζαν τα χείλη μου και δάγκωναν το στόμα μου κι έμπηγαν εκείνες τις χίλιες γλώσσες μέσα στον λαιμό μου ΚΙ ΑΥΤΟ ΗΤΑΝ ΜΟΝΟΝ Η ΑΡΧΗ ΜΟΝΟΝ Η ΑΡΧΗ ΕΣΥ ΜΕ ΤΟ ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΜΟΛΥΒΙ, ΠΕΡΙΜΕΝΕ!
(Παύση. Συγκρατεί την φρίκη της. Ένας ΙΕΡΕΑΣ εμφανίζεται από το σκοτάδι.)
ΟΡΦΕΛΣ Νομίζω, για σήμερα, να το αφήσουμε εδώ –
ΚΑΤΡΙΝ Γιατί –
ΟΡΦΕΛΣ Η ένταση του –
ΚΑΤΡΙΝ Η ένταση, ναι –
ΟΡΦΕΛΣ Σε κάνει να –
ΚΑΤΡΙΝ Είναι φανερό –
ΟΡΦΕΛΣ Κι εμάς για τον ίδιο λόγο, είμαστε επίσης –
ΚΑΤΡΙΝ Και ’σάς, ναι, σωστά, υποφέρετε όπως εγώ –
ΟΡΦΛΕΣ Πάρα πολύ, και –
ΚΑΤΡΙΝ Πάρα πολύ, ναι, πώς αλλοιώς –
(Βλέπει την ΚΑΛΟΓΡΙΑ να φεύγει.)
ΜΗ ΦΕΥΓΕΙΣ!
(Η ΚΑΛΟΓΡΙΑ συνεχίζει τον δρόμο της. Παύση.)
Είμαι τρελή, αυτό δεν είναι; Μισώ αυτή τη λέξη, αλλά πρακτικά φαίνεται η πιο κατάλληλη. Σάς παρακαλώ να με λέτε τρελή, το θέλω πολύ. Αποζητώ να μού αποδοθεί ο χαρακτηρισμός της τρελής.
ΟΡΦΕΛΣ Δεν νομίζω πώς είσαι καθόλου παράφρων, μόνον –
……………………………………………………………………………………………………….................................................................................................